HULP IN DE BUURT INFORMELE ZORG EN WELZIJN IN DE WIJK. HiB

Transcriptie

1 HULP IN DE BUURT INFORMELE ZORG EN WELZIJN IN DE WIJK. HiB

2 Colofon Hulp in de Buurt Informele zorg welzijn in de wijk E uitgave van stichting Samwon-Samlev, herzie druk augustus 2015 Postbus 11127, 1001 GC Amsterdam Bezoekadres: Chris Lebeaustraat 4 (Ru Paré Community), 1062 DC Amsterdam Secretariaat: secretariaat@sw-sl.nl, Ledert Roosbrand, telefoon: Hulp in de Buurt contact - Amsterdam Stedelijke coördinatie: Naïma Toutouh, e:mail: n.toutouh@sw-sl.nl, telefoon: HiB Nieuw-West: telefoon: / / e:mail: hib.nieuwwest@sw-sl.nl HiB West: telefoon: / e:mail: hib.west@sw-sl.nl HiB Zuidoost: Vserpolder: telefoon: / e:mail: hib.vserpolder@sw-sl.nl. Haardstee: telefoon: / e:mail: hib.h-buurt@sw-sl.nl HiB in voorbereiding bij lokale partners (Oost, Noord): Hans Krikke, h.krikke@sw-sl.nl, telefoon: Programma Sam sterk teg armoede Coördinator: Fatiha Errafay, f.errafay@sw-sl.nl, telefoon: Odse Inloophuis (voor ms met beginnde vergeetachtigheid hun familiezorgers) Nieuw-West: Hatice Kece: H.Kece@sw-sl.nl, Zuidoost: Karine Klappe, k.klappe@sw-sl.nl, telefoon: Hulp in de Buurt wordt gecofinancieerd door stadsdeel Amsterdam West het Oranjefonds. 2 Samwon-Samlev

3 Hulp in de Buurt Informele zorg welzijn in de wijk

4

5 INHOUD 1. Inleiding 7 2. BOS-basisprincipe 8 3. Informele zorg welzijn in de buurt 9 4. Informele zorgvrijwilligers Kernwaard Inloopspreekuur Organisatiestructuur Toerusting vrijwilligers Resultat Hulp in de Buurt 24 Hulp in de Buurt 5

6

7 1. INLEIDING Het programma Hulp in de Buurt, kortweg HiB, is e initiatief van stichting Samwon-Samlev (SW-SL). HiB is e laagdrempelige sociale helpdesk van (toegeruste) vrijwilligers voor wijkbewoners. De HiB aanpak is programmatisch resulteert op wijkniveau in e structuur van informele zorg welzijn t gunste van kwetsbare buurtbewoners. Daarnaast stimuleert de HiB de afstemming samwerking tuss informele professionele zorg welzijn; de HiB is om die red geïntegreerd in de lokale ket(s) van reguliere voorziing. Ook weer op wijkniveau. Met het programma HiB sluit SW-SL nauw aan bij de drie dectralisaties het wijkgerichte werk. Het programma maakt e lokale inkleuring mogelijk voorziet in de mogelijkhed voor doorontwikkeling (innovatie) met lokale stedelijke stakeholders. Sinds 2006 is SW-SL actief op het gebied van informele zorg welzijn. De organisatie rust vrijwilligers toe begeleidt h als informele zorgvrijwilligers; vertrouwsperson, mantelzorgambassadeurs ervaringsdeskundig. Daarnaast ondersteunt SW-SL bewoners-, migrant- vrijwilligersorganisaties bij het ontwikkel realiser van informele zorg welzijnsactiviteit. Concept als eig kracht, zelfoplossd vermog, zelfredzaamheid samredzaamheid zijn voor SW-SL haar lokale samwerkingspartners vertrouwde concept die praktisch op maat ingevuld word t gunste van kwetsbare buurtbewoners. In Nieuw West draait HiB vanaf april In Zuidoost is medio 2014 e HiB gestart in de Vserpolder in februari 2015 e ander in de H-buurt. In Oost is in samwerking met st. Kiwos e Buurthulp ingericht (Indische Buurt) op basis van de methodiek van HiB. In Oost wordt e HiB voorbereidt met de organisatie Assadaaka. Medio maart 2015 is de HiB in de West (Kolkit) van start gegaan. SW-SL heeft de ambities om HiB s in andere wijk van Amsterdam in te richt. Altijd in samwerking met lokale partners gericht op integratie van de HiB in kets van reguliere welzijn zorgvoorziing. De Onmisbare Schakel In Amsterdam zett duizd ms zich op uitelopde manier vrijwillig in voor kwetsbare bewoners: in de buurt de wijk, vanuit de kerk of de moskee, in zelforganisaties van migrant, vrouw, vaders jonger, rond thema s als opvoeding, gezondheid, inkomsproblem sociaal isolemt. Zij vorm de onmisbare schakel tuss kwetsbare bewoners professionele zorg welzijnsinstelling. Sam kunn vrijwilligers professionals het verschil mak. Reeds in 2007 is de eerste confertie De Onmisbare Schakel georganiseerd over de onderlinge samwerking tuss vrijwilligers informele zorg professionals zorg & welzijn. In het tomalige stadsdeel Bos Lommer vond de eerste Onmisbare schakel confertie plaats om vervolgs in de jar daarna ook in andere stadsdel georganiseerd te word. De onderwerp die indertijd door vrijwilligers (vertrouwsperson) vrijwilligersorganisaties zijn aangedrag, zijn actueler dan ooit: wat is de aanvullde meerwaarde van e vrijwilliger op professionele inzet? Wat kunn vrijwilligers betek op het gebied van gezondheidsvaardighed? Wat in prevtie, vroegsignalering? Maar ook, welke bijdrage kunn vrijwilligers hebb in het versterk van eig kracht van hulpvragde bewoners? Hulp in de Buurt 7

8 2. BOS-BASISPRINCIPE SW-SL hanteert voor de HiB e paar basisprincipes. Deze zijn gebaseerd op het BOS-principe: van Binnuit, van Onderop Sam. HiB-initiatiev waar SW-SL bij betrokk is, zijn initiatiev van onderop; met bewoners lokale (informele) organisaties. Het zijn initiatiev die van binnuit, vanuit de leefwereld van groep bewoners, word gom. En het zijn altijd initiatiev die sam -met bewoners, lokale informele partners in afstemming met professionals- word opgepakt. Daarbij, de initiatiev zijn gericht op het versterk vergrot van de eig kracht, het zelfoplossd vermog zelfredzaamheid in combinatie met initiatiev waarin ms samredzaam zijn. Nota be: het BOS-principe geldt voor alle informele zorginitiatiev van SW-SL. SW-SL rust bewoners toe als informele zorgvrijwilligers begeleidt h. SW-SL coördineert de intervisiebijekomst casuïstiekoverlegg met de vrijwilligers (t gunste van de kwaliteit continuïteit van de informele zorg). Zij zorgt voor afstemming samwerking met reguliere voorziing voor e warme toeleiding van buurtbewoners via de HiB. SW-SL garandeert de privacy van de buurtbewoners die bij de HiB aanklopp (geheimhoudingsplicht) stuurt de organisatie van de HiB aan. In de volgde hoofdstukk word de visie, de kernwaard, het werkmodel, de organisatiestructuur, het netwerk van samwerkde partners van Hulp in de Buurt uitegezet. 8 Samwon-Samlev

9 3. INFORMELE ZORG EN WELZIJN IN DE WIJK Hulp in de Buurt (HiB) is e laagdrempelige sociale voorziing waar kwetsbare buurtbewoners met steun van toegeruste medebewoners- informele zorgvrijwilligers goemd- zelfredzamer word gemaakt. Buurtbewoners word indi nodig in eig taal te woord gestaan. Bij de HiB word evoudige hulpvrag zelf (individueel) of sam met andere buurtbewoners (collectief) opgelost. De vrijwilligers die bij de HiB zijn betrokk, zijn spreekuurhouders, vertrouwsperson, mantelzorgambassadeurs ervaringsdeskundig. Daar waar professionele inzet vereist is voor kwetsbare buurtbewoners, is deze via de HiB snel effectief beschikbaar. Informele zorgvrijwilligers vorm ge alternatief voor, maar e aanvulling op de professionele inzet van professionals. In de dagelijkse praktijk wordt e ieder die betrokk is bij de HiB als participant aangeduid. Er wordt ge verschil gemaakt in de participant die hulp kom vrag de participant die hulp aanbied. Term als klant cliënt word niet gebruikt Inloopspreekuur De spil van de HiB is e doorlopd inloopspreekuur. Bij het spreekuur kunn buurtbewoners hun vrag stell, maar ook klacht zorg del. Evoudige vrag word opgepakt. Het gaat hierbij om briev formulier, informatie vrag over beschikbaarheid van voorziing, etc. Ingewikkelde vrag word ontrafeld als waar nodig, wordt de vraag achter de hulpvraag achterhaald. Via het inloopspreekuur van de HiB kunn buurtbewoners toegeleid word naar informele maar ook naar reguliere voorziing op het gebied van zorg, welzijn participatie Noodhulp De spreekuurhouders mobiliser ook vorm van ondersteuning bij veel voorkomde acute langdurige hulpvrag. Bijvoorbeeld wat betreft inkom, juridische problem overbelasting bij mantelzorg. Zo heeft elk HiB e noodvoorziing in geval van acute chronische financiële crisissituaties. Voor juridische problem is e samwerking met het voormalige bureau voor rechtshulp, Spuistraat 10 Advocat, bestaat de mogelijkheid om de verplichte eig bijdrage evtuele griffierecht in de kost voor juridische bijstand uit de beschikbare noodvoorziing te co-financier. Wat betreft acute problem t gevolge van overbelasting mantelzorg, zijn er vorm van incidtele structurele respijtzorg ingericht. Indi buurtbewoners het niet breed hebb, (om welke red dan ook) schiet het Sadaqah Initiatief te hulp. Het initiatief voorziet gezinn van noodhulp (voedselpakket) gecombineerd met ondersteuning door informele zorgvrijwilligers Afstemming samwerking De HiB is tevs e structuur waar informele initiatiev van zorg welzijn reguliere voorziing -op wijkniveau op elkaar afgestemd word samwerk t gunste van de buurtbewoners. Bij de HiB wordt samgewerkt met teams van Sam Do in de Buurt, Ouder Kind Team, wijkzorgnetwerk, voorziing bij acute noodhulp juridische distverling. Hulp in de Buurt 9

10 buurtbewoner met hulpvraag met hulpvraag inloopspreekuur?????! evoudige vrag ingewikkelde vrag acute hulpvrag acuut hulp bij formulier invull informatie hulp bij formulier invull informatie hulp bij hulp vraag achter bij hulpvraag formuler achter hulpvraag formuler toeleiding naar informele professionele voorziing naar informele professionele voorziing incidtele structurele respijtzorg incidtele structurele respijtzorg financiele financiële noodvoorziing noodvoorziing voedselpakket voedselpakket (Saddaqah-initiatief) E buurtbewoner kan allerlei hulpvrag hebb. Bij het HiB-inloopspreekuur wordt sam naar e passd antwoord gezocht Aansluiting vind Maar de HiB is meer. Bij de HiB kunn buurtbewoners op adem kom andere ms ler kn. Niet onbelangrijk is dat kwetsbare buurtbewoners via de HiB (dus medebewoners) geïntroduceerd kunn word bij welzijnsactiviteit in de buurt /of bij andere buurtbewoners zo aansluiting vind in de buurt. Zij kunn participer in activiteit daarmee deelnemer word van bestaande /of nieuw in te richt sociale (steun) netwerk. De HiB biedt, met andere woord, e structuur voor individuele informele zorg gericht op eig kracht, zelfoplossd vermog, zelfredzaamheid biedt tegelijk e structuur voor initiatiev van sam redzaamheid. Initiatiev waarin bewoners sam redzaam zijn, variër van vrije-tijdsactiviteit zoals klets brei tutti frutti kookclub tot lotgotcontact zelfhulp onder leiding mtorschap van e ervaringsdeskundige. 10 Samwon-Samlev

11 4. INFORMELE ZORGVRIJWILLIGERS Bewoners die zich (will) inzett voor kwetsbare medebewoners, word door SW-SL toegerust gecoacht als informele zorgvrijwilligers. De informele zorgvrijwilligers wordt twee wekelijks casuïstiek maandelijks intervisie aangebod, naast de POP (persoonlijke ontwikkelingsplan). SW-SL leidt ms op tot spreekuurhouder, vertrouwspersoon, mantelzorgambassadeur ervaringsdeskundige. De informele zorgvrijwilligers zijn actief binn de HiB; zij verzorg de inloopspreekur, organiser initiatiev waarin medebewoners sam redzaam word, begeleid vrijetijds- welzijnsactiviteit funger als netwerkcoaches om de krachtbronn in de sociale netwerk van kwetsbare bewoners te mobiliser. Zij del hun ervaringsknis funger als samroeper mtor van Sam Sterk-initiatiev Spreekuurhouder De spreekuurhouder is e vertrouwspersoon (zie hieronder) met extra knis van de sociale kaart van de wijk. Bovdi is de spreekuurhouder in staat om de hulpbehoefte achter de hulpvrag te achterhal de vragde buurtbewoner te help zijn of haar eig problem - al dan niet met steun van te mobiliser ondersteuners in het sociale netwerk - op te loss. De spreekuurhouder is in staat de regels van privacy vertrouwelijkheid te garander e dossier bij te houd. Uit de praktijk: de spreekuurhouder Uit de praktijk: de spreekuurhouder Sardha is 46 jaar oud heeft eind 2012 de basiscursus Vertrouwsperson met succes gevolgd, is Sardha is 46 jaar oud heeft eind 2012 de basiscursus Vertrouwsperson met succes gevolgd, is sinds januari 2013 betrokk bij Hulp in de Buurt Nieuw-West als spreekuurhouder. Sinds april jl. is zij de coördinatrice van de sinds januari 2013 betrokk bij Hulp in de Buurt Nieuw-West als spreekuurhouder. Sinds april jl. is zij de coördinatrice van de HiB in Nieuw-West stuurt zij de vrijwilligers aan. HiB in Nieuw-West stuurt zij de vrijwilligers aan. Sardha ondersteunt wijkbewoners bij de hulpvrag die zij tegkom in hun dagelijkse lev. Er ontstaat gauw e vertrouwsband, waardoor bewoners problem met haar del. Sardha bekijkt sam met de Sardha ondersteunt wijkbewoners bij de hulpvrag die zij tegkom in hun dagelijkse lev. Er ontstaat gauw bewoner per hulpvraag wat de mogelijkhed zijn geeft daarin haar advies. Het is belangrijk dat de bewoners begrijp wat er aan de hand is. Sardha probeert het voor h inzichtelijk te mak. Het is belang- e vertrouwsband, waardoor bewoners problem met haar del. Sardha bekijkt sam met de bewoner per hulpvraag wat de mogelijkhed zijn geeft daarin haar advies. Het is belangrijk dat de bewoners begrijp wat er rijk dat bewoners aangeleerd wordt hoe zij hun problem zelf kunn aanpakk in de toekomst. aan de hand is. Sardha probeert het voor h inzichtelijk te mak. Het is belangrijk dat bewoners aangeleerd wordt hoe zij hun problem zelf kunn aanpakk in de toekomst. De vaardighed die belangrijk zijn voor e spreekuurhouder zijn: luisterd oor bied zonder te oordel, knis uit de praktijk (wat er in de samleving speelt wat ms meemak) knis van de De vaardighed die belangrijk zijn voor e spreekuurhouder zijn: luisterd oor bied zonder te oordel, knis sociale kaart (onder andere van belang voor toeleiding naar informele voorziing /of professionele uit de praktijk (wat er in de samleving speelt wat ms meemak) knis van de sociale kaart (onder zorg). andere van belang voor toeleiding naar informele voorziing /of professionele zorg). Sardha is gebor in Suriname woont vanaf 1975 in Nederland. Zij heeft e havo-diploma heeft van Sardha is gebor in Suriname woont vanaf 1975 in Nederland. Zij heeft e havo-diploma heeft van 1990 tot 1990 tot 1998 als administratief medewerker gewerkt, waarna zij arbeidsongeschikt is geword. Zij is 1998 als administratief medewerker gewerkt, waarna zij arbeidsongeschikt is geword. Zij is actief geblev in de actief geblev in de maatschappij door vrijwilligerswerk te verricht bij stichting Pandora ( ), maatschappij door vrijwilligerswerk te verricht bij stichting Pandora ( ), PuurZuid ( ) SW-SL PuurZuid ( ) SW-SL (2013-hed). (2013-hed). Sardha leest veel zodat zij up to date blijft van de ontwikkeling die van invloed zijn voor zorg welzijn. Sardha leest veel zodat zij up to date blijft van de ontwikkeling die van invloed zijn voor zorg welzijn. Hulp in de Buurt 11

12 4. 2. Vertrouwspersoon E vertrouwspersoon is ge hulpverler. Hij of zij is ge alternatief voor de professional neemt ge tak verantwoordelijkhed over van e professional. De inzet van e vertrouwspersoon is aanvulld aan de professionele hulpverling. Vertrouwsperson zijn vrijwilligers die iemand in e kwetsbare positie aansluitde vorm van steun ondersteuning bied. De kracht van e vertrouwspersoon is dis (gedeelde) levservaring. Hij of zij staat -letterlijk figuurlijk- naast de buurtbewoner spant zich in om sam met de buurtbewoner op zoek te gaan naar de eig kracht om de zelfredzaamheid te stimuler het zelfoplossd vermog te vergrot. De vertrouwspersoon luistert naar het (levs)verhaal van de ander helpt het (levs)verhaal te ord. Door te luister geeft de vertrouwspersoon e belangrijk signaal af: de ander is de moeite waard. Ongeacht de aard van de klacht of probleem. De ander wordt door e luisterde vertrouwspersoon uitgodigd mee te do. Andere tak die de vertrouwspersoon kan vervull zijn; de vraag achter de vraag te achterhal, advies informatie over zorgvoorziing de sociale kaart in de wijk gev, emotionele praktische ondersteuning bied, de eig kracht van de buurtbewoner versterk door de krachtbronn in de sociale omgeving /of het netwerk te betrekk, warm toeleid naar beschikbare reguliere (zorg- welzijn)voorziing /of toeleid naar bewoners- vrijwilligersorganisaties met informele welzijnsactiviteit. Ook kunn vertrouwsperson nazorg bied. Hoewel vertrouwsperson op dezelfde manier werk (zij word getraind tijds hun praktijk gecoacht), zett zij iets unieks in van zichzelf: hun eig levservaring specifieke knis over de leefwereld waartoe zij hor ervar onderdeel van te zijn. Het programma ter opleiding van vertrouwsperson is door SW-SL ontwikkeld. Met lokale samwerkingspartners word programma s deskundigheidsbevordering voor de vertrouwsperson gerealiseerd. In het opleid van vrijwilligers tot vertrouwspersoon wordt op basis van de SW-SL methodiek samgewerkt met onder ander de Vrijwilligersacademie Amsterdam. Uit de praktijk: de vertrouwspersoon Fatma is 34 jaar, getrouwd moeder van drie kinder (10, 8, 6 jaar). Sinds 1 september 2013 is zij betrokk bij Hulp in de Buurt Nieuw-West als vertrouwspersoon. Fatma zet zich in om kwetsbare buurt- Uit de praktijk: de vertrouwspersoon Fatma is 34 jaar, getrouwd moeder van drie kinder (10, 8, 6 jaar). Sinds 1 september 2013 is zij betrokk bij bewoners op diverse gebied te ondersteun, praktisch emotioneel, zoals: mee op afsprak (tolk), Hulp in de Buurt Nieuw-West als vertrouwspersoon. Fatma zet zich in om kwetsbare buurtbewoners op diverse aanler van administratie overzichtelijk mak houd, mobiliser van e sociaal netwerk e gebied te ondersteun, praktisch emotioneel, zoals: mee op afsprak (tolk), aanler van administratie luisterd oor bied. overzichtelijk mak houd, mobiliser van e sociaal netwerk e luisterd oor bied. Fatma is aan meerdere buurtbewoners gekoppeld, om kele te noem; e dame met psychische problematiek (zij is uitbehandeld bij de professionele hulpverling), e oudere ezame dam, e oudere Fatma is aan meerdere buurtbewoners gekoppeld, om kele te noem; e dame met psychische problematiek (zij is uitbehandeld bij de professionele hulpverling), e oudere ezame dam, e oudere demterde dame demterde dame e jonge moeder met kinder die in scheiding ligt. Zij is hiermee gemiddeld e jonge moeder met kinder die in scheiding ligt. Zij is hiermee gemiddeld zesti uur per week bezig. zesti uur per week bezig. Fatma geeft aan dat zij buurtbewoners graag wil ondersteun, aangezi zij niemand hebb die zich om h Fatma geeft aan dat zij buurtbewoners graag wil ondersteun, aangezi zij niemand hebb die zich om bekommert. Zij probeert tijds de ondersteuning het sociale netwerk waarover e bewoner beschikt te herstell, lukt dit niet of beschikt e bewoner niet over e sociaal netwerk, dan wordt dat ingericht. Het is immers de h bekommert. Zij probeert tijds de ondersteuning het sociale netwerk waarover e bewoner beschikt te herstell, lukt dit niet of beschikt e bewoner niet over e sociaal netwerk, dan wordt dat ingericht. bedoeling dat e bewoner gaande weg leert zelf met het sociale netwerk zijn of haar lev verder op te pakk. Het is immers de bedoeling dat e bewoner gaande weg leert zelf met het sociale netwerk zijn of haar lev verder op te pakk. 12 Samwon-Samlev

13 4.3. Mantelzorgambassadeur E mantelzorgambassadeur is e ervaringsdeskundige in familiezorg (mantelzorg). E mantelzorgambassadeur geeft voorlichting op het gebied van ondersteuning bij (overbelasting van) mantelzorgers (reguliere niet-reguliere voorziing), respijtzorg (incidteel structureel) werkt vooral in de eig wijk /of gemeschap. Mantelzorgers zijn vanwege hun ervaring bij uitstek geschikt om taboes bespreekbaar te mak zorg problem vroegtijdig te signaler. Deze mantelzorgerambassadeurs zijn vooral actief in de leefwereld, zijn de og or in de wijk gemeschap waar het gaat om mantelzorg. Mantelzorgambassadeurs uit Zuid Oost gev voorlichting aan groep mantelzorgers in de wijk (leefwereld). Mantelzorgambassadeurs die e vijf maand opleiding hebb got zijn in staat om voorlichting prestaties te organiser voor groep professionals, bewoners mantelzorgers. In samwerking met Markant, ctrum voor mantelzorg, word ms met ervaringsknis in mantelzorg opgeleid gecoacht als mantelzorgambassadeur. Ook deze mantelzorgambassadeurs zijn actief op wijkniveau in gemeschap maar kunn op basis van hun eig ervaring voorlichting gev aan professionals, zoals sociale raadslied, huisarts, maatschappelijk werkers etc. Uit de praktijk: de mantelzorgambassadeur Mijn naam is Sheila Landveld Margo. Ik b gebor op 17 september 1964 in Suriname. In 1987 kwam ik naar Nederland sam met mijn beide ouders zev broers zuss. In oktober 2014 sloot ik mij aan bij het Odse Inloophuis nadat ik tijds e cursus in juli over de demterde ouder had gehoord. Ook geef ik als mantelzorgambassadeur in Nieuw-West voorlichting aan professionals in zorg welzijn (systeemwereld). Op dit ogblik b ik voor drie dag aan het Odse Inloophuis verbond. Ik bedk sam met HVA studt programma s spelletjes om zodode invulling te gev aan de dagbesteding voor demterd vergeetachtige ouder. De tevredheid op het gezicht van de ouder aan het einde van de dag is voor mij de drijfveer. De participant die dank zij ons zich kunn verheug op e geweldige week zorgt ervoor dat ik keer op keer bereid b dit te do. Niet te verget, het isolemt waaruit wij de participant help. Zeker niet onbelangrijk in deze zijn de mantelzorgers die in de gelegheid gesteld word om op het momt dat hun dierbar bij ons zijn, iets voor zichzelf te kunn do. E momt van respijt zorg. En daarbij bied wij h ook e luisterd oor. Zo kunn zij het hebb over de afgelop dag met hun dierbar maar ook waar zij teg aan lop als mantelzorger. Met de knis van de sociale kaart die wij hebb kunn wij ook de mantelzorgers op weg help. Hulp in de Buurt 13

14 4.4. Ervaringsdeskundige in armoede sociale uitsluiting Ervaringsdeskundig word in e jaartraject toegerust om e op e arme medebewoners ondersteuning te bied in herstel, eig kracht zelfredzaamheid. Tevs om voorlichting te gev, maar ook om als samroeper op te tred voor lotgot in e zelfhulpinitiatief (e initiatief waarin de deelnemers sam redzaam word). Uit de praktijk: de ervaringsdeskundige in armoede sociale uitsluiting Selma Acuner is 43 jaar. Ze studeerde MEAO-Commerciële Economie werkte daarna op de administratie van bedrijv als ABN AMRO NEC Belux. Selma heeft twee zoons. Door omstandighed is ze in e uitkering terecht gekom te mak gekreg met hardnekkige schuld. Met de ervaring van langdurige armoede de daaraan gekoppelde sociale uitsluiting heeft Selma de tandemopleiding Ervaringsdeskundig in Armoede Sociale Uitsluiting voor ervaringsdeskundig professionals gevolgd. Tegelijkertijd is ze werkzaam als trainee bij SW-SL. Bij SW-SL geeft zij mede uitvoering aan het Sadaqah Initiatief. E initiatief dat in samwerking met stichting Amsterdam Helpt is opgezet. Zij programmeert de wekelijkse bijekomst voor de participant geeft voorlichtingsworkshops over armoede uitsluiting. Participant in nood krijg wekelijks noodhulp (voedselpakket) ondersteuning van opgeleide ervaringsdeskundig vertrouwsperson om hun zelfredzaamheid te vergrot. Help versterk is bij het Sadaqah Initiatief bij het programma Sam sterk teg armoede het uitgangspunt. 14 Samwon-Samlev

15 5. KERNWAARDEN Bij Hulp in de Buurt staan drie waard ctraal: (1) eig kracht, zelfredzaamheid zelfoplossd vermog, (2) samredzaamheid (3) wederkerigheid Eig kracht, zelfredzaamheid zelfoplossd vermog E buurtbewoner die met e hulpvraag bij de HiB aanklopt, is meer dan zijn of haar hulpvraag. Onder de vraag van zorg ligt e schat aan ervaring die krachtige hulpbronn kunn zijn in het hervatt van de eig regie. De informele zorgvrijwilligers die actief zijn binn de HiB wet dit. Zij zijn erin getraind om te luister op hun hand te zitt. Sam met de buurtbewoner gaan zij op zoek naar de vraag achter de vraag. De buurtbewoner is zelf aan zet, maar staat er niet alle voor. Uit de Uit praktijk: de praktijk: eig eig kracht kracht geïllustreerd geïllustreerd Mevrouw Mevrouw is 38 is jaar 38 oud jaar oud wil scheid wil scheid van haar van haar echtgoot. echtgoot. is in is 1990 in 1990 in Marokko in Marokko getrouwd getrouwd met met de heer Omar. de In heer 1991 Omar. is zij In naar 1991 Nederland is zij naar gekom. Nederland gekom. Omar hebb Omar vier hebb kinder: vier twee kinder: zoons van twee 21 zoons 9 jaar van twee 21 dochters 9 jaar van 18 twee dochters 5 jaar. In de van zomer 18 van 5 jaar In is de het zomer gezin van gezamlijk 2013 is het op gezin vakantie gezamlijk geweest op (Marokko). vakantie Tijds geweest de vakantie (Marokko). gaf Omar Tijds aan de dat vakantie hij niet gaf terugkeert Omar aan naar dat Nederland. hij niet terugkeert heeft naar beslot Nederland. met de kinder heeft naar Nederland beslot terug met te de kom. kinder naar dacht Nederland dat Omar terug wat tijd te kom. nodig had dacht zijn dat vrouw Omar kinder wat tijd nodig zou volg. had Echter, zijn ti vrouw maand kinder later heeft zou Omar volg. nog Echter, niets van ti zich maand lat hor. later heeft Omar nog niets van zich lat hor. geeft geeft aan dat aan er dat sprake er sprake is geweest is geweest van huiselijk van huiselijk geweld geweld gedurde gedurde haar haar huwelijk. huwelijk. Zij heeft Zij heeft lichamelijke lichamelijke geestelijke klacht geestelijke klacht kan daarvoor kan word daarvoor behandeld word bij behandeld de GGZ. Wanneer bij de GGZ. zij Wanneer in behandeling zij in behandeling gaat wordt echter aanspraak gaat wordt gemaakt echter op aanspraak haar eig gemaakt risico: 370,-. op haar eig is erachter risico: gekom 370,-. dat is erachter er e huurachterstand gekom dat er is e van twee maand huurachterstand van 1235,- is in van totaal. twee Ook maand de Belastingdist van 1235,- in vordert totaal. (del Ook de van Belastingdist de voorgeschot) vordert toeslag (del van terug. de Daarnaast voorgeschot) dit nog toeslag 880,- te terug. word Daarnaast betaald aan dit de nog instelling 880,- waar te word haar dochter betaald (18 aan jaar) de drie instelling jaar heeft waar verblev haar (vanwege dochter loverboy-problematiek). (18 jaar) drie jaar heeft Dochter verblev is weer (vanwege thuis, loverboy-problematiek). maar verlaat haar ouderlijke Dochter huis is geregeld weer thuis, dag/wek maar zonder verlaat bericht.. haar Zoon ouderlijke van 21 huis is verslaafd geregeld aan dag/wek drank reist zonder het hele bericht.. land Zoon door, van met 21 als is gevolg verslaafd dat aan drank thuis de boetesvan reist de het NS hele ontvangt. land door, Zoon met van als 9 krijgt gevolg les dat op e thuis speciale de boetesvan school, aangezi de NS ontvangt. hij e leerachterstand Zoon van 9 krijgt heeft. les Vanaf 10 jaar op dit e speciale hij ook zelfstandig school, aangezi naar school hij e te leerachterstand gaan met het opbaar heeft. Vanaf vervoer 10 jaar i.p.v. dit leerlingvervoer. hij ook zelfstandig maakt naar zich school orm te druk, gaan aangezi met het opbaar zij dan vier vervoer keer op i.p.v. e leerlingvervoer. dag moet reiz voor haar maakt zoon zich van orm Nieuw-West druk, aangezi naar Oost. zij Dochter dan vier van 5 keer loopt op bij e de dag logopedist moet reiz heeft voor e haar grote zoon mond. van Nieuw-West naar Oost. Dochter van 5 loopt bij de logopedist heeft e grote mond. Vanwege bovstaande problematiek kan haar inburgeringstraject niet afmak om zich te naturaliser. Vanwege meldt zich bovstaande bij de HiB voor problematiek hulp: o.a. schuld, kan aanvrag haar inburgeringstraject toeslag voorziing, niet afmak opvoeding, om zich te scheiding, naturaliser. inburgering inkom. meldt zich bij de HiB voor hulp: o.a. schuld, aanvrag toeslag voorziing, opvoeding, scheiding, inburgering inkom. geeft aan dat zij niet over e sociaal netwerk beschikt. Zij is erg depressief. Met ondersteuning van e spreekuurhouder geeft e aan vertrouwspersoon dat zij niet over e sociaal (voor morele netwerk steun) beschikt. zijn de Zij hulpvrag is erg depressief. opgepakt Met ondersteuning (grotdeels) van opgelost. Er is e gedurde spreekuurhouder maand gesprok e vertrouwspersoon over de kracht, (voor talt, morele vaardighed steun) zijn de hulpvrag ambities van opgepakt. Iets waarvan (grotdeels) dacht dat zij daar opgelost. niet over Er is beschikte. gedurde Dit maand heeft er uiteindelijk gesprok over in geresulteerd de kracht, dat talt, Nederlandse vaardighed taalles volgt zich ambities heeft aangeslot van. Iets bij kele waarvan vrijetijdsactiviteit: dacht dat zij daar Klets niet over brei, beschikte. Beter Dit uit heeft de verf er uiteindelijk Kookclub in Tutti Frutti. geresulteerd Door in contact dat te kom Nederlandse met andere taalles bewoners volgt zich is het heeft zelfbeeld aangeslot zelfvertrouw bij kele vrijetijdsactiviteit: van opgekrikt. is er in Klets geslaagd om brei, zelfstandig Beter uit besluit de verf te nem Kookclub die Tutti haar Frutti. zelf Door de kinder in contact aangaan. te kom E met voorbeeld andere bewoners hiervan is het besluit dat is zij het na zelfbeeld 23 jaar huwelijk zelfvertrouw e scheiding van wst. opgekrikt. is er in geslaagd om zelfstandig besluit te nem die haar zelf de kinder aangaan. E voorbeeld hiervan is het besluit dat zij na 23 jaar huwelijk e scheiding wst. Hulp in de Buurt 15

16 5. 2. Samredzaamheid Herstell, eig kracht (her)ontdekk versterk, zelfredzamer word, talt butt ambities realiser doe je bij voorkeur sam. Zelfredzaam kan vaak in collectief verband, als m de ander om hulp kan of durft te vrag. Buurtbewoners met zorg problem die over weer herkd word, kunn elkaar met begeleiding van toegeruste vrijwilligers- tot steun zijn. Bewoners die bij de HiB aanklopp, word gevraagd aan te hak bij e samredzaaminitiatief. Dit collectief is e zogaamd herstel-ondersteund initiatief. Uit de praktijk: samredzaamheid geïllustreerd De heer Ali zijn vrouw bezoek al ige maand de HiB kom op afspraak bij de spreekuurhouders. Het gezin telt vijf gezinsled: vader Ali, moeder Fatima drie minderjarige kinder van 13, 10 7 jaar. De heer Ali zijn vrouw hebb veel schuld; huurachterstand van twee maand 1080,-, Agis ruim 1500,-, toeslag van de Belastingdist van 1250,- Waternet ruim 2400,-. De Belastingdist houdt (e deel van) de toeslag in, waardoor het lastig is om de maand rond te kom zonder nieuwe schuld te creër. Het gezin heeft ook bij familie vrid schuld. Zij durv ge beroep meer te do op deze familieled vrid, ondanks de hoge nood. Het gezin leeft van e gezinsuitkering van maandelijks 1250,- netto. Vader Ali was ernstig ziek geword, waardoor zijn contract destijds is beëindigd. Moeder volgt Nederlandse taalles vader dit e cursus te volg (vier keer per week). Vader spreekt verstaat de Nederlandse taal redelijk. Moeder wat minder. De kinder zitt op school, maar do niet aan beweging na schooltijd. De vertrouwsperson binn de HiB hebb het vermoed dat de heer Ali zwakbegaafd is; hij spreekt met e zware tong maakt niet de indruk dat hij iets in één keer begrijpt, waardoor de vertrouwsperson veelvuldig in herhaling moet tred moet samvatt. Ali wil niet zelfstandig gesprekk voer met de schuldeisers, omdat zij hem niet begrijp (geeft hij aan). De administratie van dit gezin is rommelig briev zijn onvindbaar. Fatima kan zich slecht uit in het Nederlands; zij is analfabeet. Ouders steun vaak op het oudste kind. De HiB is ge voorstander van te veel steun op jonge kinder, waardoor dit gezin -met instemming- is gekoppeld aan e vertrouwspersoon met dezelfde achtergrond (vanwege taal). De vertrouwspersoon gaat mee op afsprak om te tolk indi nodig, fungeert als luisterd oor, leert Ali Fatima hoe zij hun administratie kunn ord (aan de hand van de logo s), neemt de briev door, vult formulier in schrijft briev voor Ali Fatima. De kinder nem deel aan sport nadat de vertrouwspersoon aanvrag heeft ingedid bij het jeugdsportfonds. Fatima Ali nem deel aan e samredzaamgroep, namelijk Sam Rijker. De groep is samgesteld uit bewoners die in armoede lev, inkomproblem schuld ervar. Voor deze groep zijn er voorlichtingsbijekomst gerealiseerd op het gebied van de verschillde soort inkoms (uitkering), toeslag, voorziing schuldhulpverling. De bewoners del onderling tips tops, zoals: Waar hoe doe je goedkoop, maar wel gezond boodschapp? Hoe zorg ik ervoor dat mijn administratie overzichtelijk blijft?. 16 Samwon-Samlev

17 5.3. Wederkerigheid HiB is e initiatief met actieve buurtbewoners. Bij de HiB word talt, netwerk expertises onder buurtbewoners hun vaardighed bij elkaar gebracht. Deze word vervolgs ter beschikking gesteld aan medebewoners. Bewoners die e beroep do op de HiB word op hun beurt weer aangesprok op wat zij kunn will betek voor de buurt. Alle door deze samwerking kan e HiB blijv bestaan. Bewoners die e beroep do op de HiB word niet als klant/cliënt aangeduid. Binn de HiB is iedere participant ; de hulpvragde bewoners, de vrijwilligers, de spreekuurhouders, de vertrouwsperson ervaringsdeskundig. De red daarvoor is evoudig, namelijk; binn de HiB prober we stigma vrij te werk daarbij ook nog es e beroep te do op wederkerigheid. De HiB is inclusief werkt op basis van wederkerigheid. Het effect hiervan is dat slachtofferhouding -gedrag teg gegaan wordt de motivatie kracht tot zelfredzaamheid wordt versterkt. Uit de praktijk: wederkerigheid geïllustreerd Uit de Hind praktijk: is zesti wederkerigheid jaar lijdt aan geïllustreerd obesitas. Hind zit op de middelbare school maakt gebruik van het opbaar Hind vervoer. is zesti Onderweg jaar lijdt aan naar obesitas. huis krijgt Hind de bus zit op van de de middelbare GVB e ongeluk; school e maakt auto gebruik rijdt door van rood het opbaar knalt teg vervoer. Onderweg bus. naar Hind huis wordt krijgt rond de geslingerd bus van de GVB belandt e ongeluk; op de grond. e auto Op e rijdt stuk door glas. rood De GVB knalt zet teg e andere bus. bus Hind wordt in rond vraagt geslingerd de reizigers belandt over te op stapp. de grond. Er Op wordt e niet stuk gevraagd glas. De GVB hoe zet het e met andere reizigers bus in gaat vraagt /of zij de reizigers schade over te hebb stapp. geled. Er wordt Hind niet stapt gevraagd over hoe gaat het naar met de huis. reizigers Thuis aangekom gaat /of zij vertelt schade zij hebb haar ouders geled. wat Hind er stapt is over gebeurt. gaat Deze naar besluit huis. Thuis met aangekom haar naar de vertelt eerste hulp zij haar te gaan. ouders Haar wat wang er is gebeurt. is blauw, Deze haar besluit kaak doet met pijn, haar naar ze de heeft eerste schouder-, hulp te gaan. nek- Haar hoofdpijn, wang is blauw, e hersschudding haar kaak doet pijn, hier ze heeft daar schouder-, wat kneuzing. nek- hoofdpijn, Het advies e van hersschudding de arts is rustig hier aan do daar wat alles kneuzing. gaat vanzelf Het over. advies van de arts is rustig aan do alles gaat vanzelf over. Hind Hind dit dit e klacht e klacht in bij in de bij GVB. de GVB. Daarop Daarop krijgt krijgt zijn ge zijn ge antwoord. antwoord. Enkele Enkele wek wek later later verder, verder, heeft heeft Hind Hind nog steeds nog veel steeds klacht veel klacht die ontstaan die ontstaan zij door het zij door ongeluk. het ongeluk. Zij is meerdere Zij is meerdere ker bij ker haar huisarts bij haar geweest huisarts geweest vanwege conctratieproblem vanwege conctratieproblem op school, angst op school, slechte angst nachtrust. slechte De nachtrust. huisarts schrijft De huisarts het e schrijft ander het voor e aan ander voor adviseert aan medicatie hulp te zoek adviseert bij I-psy. hulp Wat te Hind zoek ook bij opvalt, I-psy. is Wat dat Hind er e ook grote opvalt, ronde is dat vlek er op e haar grote wang ronde te zi medicatie is. Tijds vlek op de haar val in wang de bus te zi heeft is. zij Tijds daar e de val wond in de opgelop. bus heeft De zij daar wond e heeft wond e opgelop. littek achtergelat. De wond heeft e littek achtergelat. Hind meldt zich bij de HiB voor hulp. De zaak van Hind loopt via Spuistraat 10 Advocat; de GVB is aansprakelijk gesteld Hind meldt de omvang zich bij van de HiB de schade voor hulp. (zowel De materieel zaak van Hind als immaterieel) loopt via Spuistraat wordt overegekom. 10 Advocat; de De GVB ouders is aansprakelijk hebb de gesteld eig bijdrage de omvang niet kunn van de betal schade (zowel (minima-inkom materieel als met immaterieel) schuld). wordt Deze bijdrage overegekom. is door e van Hind charitas-fonds De ouders gefinancierd. van Hind hebb de eig bijdrage niet kunn betal (minima-inkom met schuld). Deze bijdrage is door e charitas-fonds gefinancierd. Hind zet zich nu in als vrijwilliger. Zij beheert voor de Ru Pare Community de receptie voor twee dagdel per week. Daarnaast Hind zet is zij zich es nu in als de week vrijwilliger. gastvrouw. Zij beheert voor de Ru Paré Community de receptie voor twee dagdel per week. Daarnaast is zij es in de week gastvrouw. Hulp in de Buurt 17

18 6. INLOOPSPREEKUUR De kern van e HiB is het inloopspreekuur. Het spreekuur is slechts e van de activiteit van de HiB. De HiB biedt bewoners e gelegheid om er voor elkaar te kunn zijn naar elkaar om te zi. Buurtbewoners met vrag, klacht /of problem op het gebied van briev, formulier, toeslag, voorziing, uitkering, arbeid, inkom, huisvesting, administratie, lichamelijke geestelijke gezondheid, opvoeding, vrije tijd, kleine praktische vrag of met e behoefte aan e luisterd oor, kunn zonder afspraak binn lop tijds het spreekuur. De HiB kt in iedere wijk e fijnmazig netwerk om de inloopspreekur bekd te mak. Daarbij, de kwaliteit van de inloopspreekur de HiB in het geheel, leidt tot e mond-tot-mondreclame. De spreekuurhouders bied e luisterd oor, adviser, informer, bied emotionele praktische ondersteuning, motiver, stimuler versterk de eig kracht. Zij leid toe naar professionele zorg, bewonersorganisaties, bevorder de zelfredzaamheid bied - in het geval dat er e beroep wordt gedaan op professioneel aanbod - vorm van nazorg om terugval te help voorkom. Voor acute hulpvrag beschikt het team van de HiB over de toegang tot e reeks aan reguliere (nood)voorziing. Bij acute financiële nood (bijvoorbeeld dreigde huisuitzetting) beschikk de HiB s over noodpotjes die - ook weer op basis van wederkerigheid - aangesprok kunn word. Bij andere acute crisisvrag wordt samgewerkt met professionals werkzaam in die voorziing waarmee samwerkingsconvant zijn afgeslot Toeleiding De toeleiding naar de HiB gaat via informele netwerk van bewoners waaronder met name informele zelforganisaties. Niet zeld word bewoners die bij de HiB aanklopp toegeleid naar professionals ( opschal ). Ook word bewoners via professionals toegeleid naar de HiB ( afschal ), waarbij bewoners uitgodigd word aan herstel te werk, aan eig kracht te herwinn sam met ander vrag problem op te loss, ambities te realiser talt te butt. Soms is dat omdat e bewoner is uitbehandeld ( afgeschaald in de professionele terminologie). Ook kunn professionals toeleid naar de HiB met e welzijn op recept verwijskaart. En niet zeld word bewoners toegeleid door professionals in de wijk omdat de vraag achter de hulpvraag niet gevond kan word om uitelopde red. De toegeruste informele zorgvrijwilligers van de HiB hebb naast tijd ook knis van de context waarin hulpbehoeft onzichtbaar zijn of toegedekt word. Daar waar professionals toeleid naar de HiB vindt - met instemming van de toegeleide bewoner - over de voortgang ontwikkeling in het contact tuss bewoner vertrouwspersoon, terugkoppeling plaats. Het spreekuur is e momt waarop de e toegeruste buurtbewoner (informele zorgvrijwilliger) de andere kwetsbare medebewoner (met hulpvraag/behoefte) elkaar in e e-op-esituatie ontmoet. Zij gaan als het ware e samwerking aan. Deze samwerking doorloopt drie fas. Fase 1 betreft de knismaking (intake). Fase 2 gaat om het herwinn van de eig kracht sam oploss (waar mogelijk natuurlijk). En fase 3 gaat om het duurzaam herwinn van zelf regie e versterking zelfoplossd vermog. Hieronder word deze fas verder uitegezet Fase 1: knismaking (intake) Tijds het spreekuur ontmoet buurtbewoners e medebewoner die is toegerust als vertrouwspersoon of ervaringsdeskundige. In het eerste gesprek probeert de vertrouwspersoon in e e-op-egesprek helder te krijg wat de (hulp)vraag is wat de buurtbewoner al zelf heeft ondernom. Als dat mogelijk is, wordt mete ondersteuning gebod e plan van aanpak opgesteld. Als dat niet direct mogelijk is, wordt e vervolgafspraak gemaakt. Al in de eerste contact wordt uitgelegd dat de HiB draait op bewoners de vrijwilligers onder h. Ook wordt het principe van wederkerigheid in het eerste contact uitgelegd. 18 Samwon-Samlev

19 Het tweede gesprek is e verdieping van het eerste contact. Nu is er meer tijd om sam de hulpvraag te achterhal, meer te vertell over de persoonlijke situatie om vervolgstapp te zett afsprak te mak Fase 2: herstell, eig kracht herwinn, problem oploss Daar waar informele zorgvrijwilligers sam met bewoners effectief kunn werk aan herstel, het herwinn van eig kracht het oploss van problem (hulpvrag) wordt dat gedaan, mede met ondersteuning van de coördinator van de HiB de bij de HiB aangehaakte lokale professionals. Koppel aan e vertrouwspersoon of e andere informele zorgvrijwilliger Als in vervolggesprekk blijkt dat de buurtbewoner meer tijd ondersteuning nodig heeft wst dit vanuit eig woning plaats te lat vind, hij of zij gekoppeld wordt aan e vrijwilliger van de HiB, e vertrouwspersoon of e ervaringsdeskundige. Dus buit het inloopspreekuur. Bij het match wordt reking gehoud met (a) de ervaringsknis van de vrijwilliger (b) de specifieke vrag achtergrond van de hulpvragde buurtbewoner. Voor e bepaalde periode trekk de vrijwilliger de buurtbewoner sam op. Sam mak zij e plan van aanpak om antwoord te vind op de hulpvrag Aanhak bij e samredzaamgroep In e samredzaamgroep wordt in groepsverband methodische zelfhulp gebod. Onder begeleiding van e ervaringsdeskundige /of vertrouwspersoon zoek de deelnemers naar mogelijkhed van kracht, eig betekis handvat voor herstel. Het is e laagdrempelige verzamelplek waar bewoners met e gedeelde achtergrond ervaring kunn uitwissel. In de praktijk wordt gebruik gemaakt van de uitgave Herstell doe je zelf het beste sam Welzijn op recept E derde mogelijke vervolgstap in het model van Hulp in de Buurt is het uitnodig van de buurtbewoner deel te nem aan e bewonersinitiatief. Bewonersinitiatiev bestaan uit e of meerdere activiteit door voor buurtbewoners. Deze kunn variër van naailes tot taalles, brei, kok tot voorlichtingsbijekomst fietsles. Bewoners word door actief deel te nem aan e van de bewonersinitiatiev opgom in e groep krijg daarmee de mogelijkheid in de buurt e sociaal netwerk op te bouw. Daarnaast word buurtbewoners in concrete activiteit als fietsles of kookles in staat gesteld hun talt te ontdekk zich niet alle op grond van hun probleem te idtificer. Vertrouwsperson zijn als sleutelfigur ondersteuners binn deze bewonersinitiatiev actief Fase 3: duurzaam herstel zelfregie versterking zelfoplossd vermog De ervaring vanaf de start van HiB Nieuw-West in 2012 leert dat vooral buurtbewoners met complexe multicausale vrag bij de HiB aanklopp; bewoners bij wie het vermog tot zelfredzaamheid broos is bij wie veelal sociale steunnetwerk ontbrek om iets van eig kracht te realiser. Het uitgangspunt van de HiB is dat kwetsbare bewoners de regie over het eig lev herpakk, met steun van gemobiliseerde kracht in het eig (herstelde /of opnieuw ingerichte) sociale netwerk. Met ondersteuning wordt de kwetsbare bewoner in staat gesteld om aansluiting te zoek te vind bij samredzaaminitiatiev om zo mogelijk het sociaal netwerk op te bouw of te versterk. Bewoners hebb binn de HiB regie over de voortgang afronding. Dit betekt dat bijvoorbeeld ondersteu- Hulp in de Buurt 19

20 ning vanuit de HiB beëindigt wordt dat als naar aanleiding van de hulpvraag in het spreekuur de buurtbewoner zelf of sam met ander - zoals familie kniss - in staat is het probleem aan te pakk. Of mete na het spreekuur, in teamverband met de gekoppelde vertrouwspersoon, na deelname aan e samredzaamgroep of bij deelname aan e bewonersinitiatief. Daarnaast kan de buurtbewoner in plaats van hulpvrager hulpbieder word. Dit kan op allerlei manier door e taak op zich te nem bij Hulp in de Buurt. inloopspreekuur Via het inloopspreekuur van de HiB kunn buurtbewoners meedo met andere buurtactiviteit, zoals met fietsles of zelf als hulpbieder aan de slag gaan, bijvoorbeeld als vertrouwspersoon van jonger in de buurt. 20 Samwon-Samlev