Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0
|
|
- Benjamin Jansen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 Deel 2
3
4 Inhoudsopgave 04 samenvatting 08 hoofdstuk 1 Inleiding 12 hoofdstuk 2 Innovatieprogramma Zorgonderwijs hoofdstuk 3 Programmalijn één: Zorgcliënt hoofdstuk 4 Programmalijn twee: Zorgfuncties hoofdstuk 5 Programmalijn drie: Technologie voor Slimme Zorg 40 hoofdstuk 6 Programmalijn vier: Academie voor Gezondheidszorg 46 hoofdstuk 7 Programma organisatie 52 hoofdstuk 8 Financiële aspecten 56 Tot slot 57 literatuur 58 bijlage1 Business case ziekenhuisarts
5 Samenvatting Samenvatting Inleiding De Brabant Medical School (BMS) heeft, gesteund door de Provincie Noord-Brabant, na overleg met de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) het initiatief genomen tot het opstellen van een sectorplan ten behoeve van de sector zorg voor Brabant. Het sectorplan is beschreven in deel I. In dit deel II treft u de uitwerking van het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 aan. Als dit innovatieprogramma (pilot) tot succesvolle resultaten leidt, kan dit bijdragen aan het herformuleren van landelijk beleid. Tevens biedt een succesvolle pilot perspectieven voor verdere toepassing binnen andere sectoren, zoals preventie, welzijn en jeugdzorg. Dit innovatieprogramma wordt begin 2010 als onderdeel van het sectorplan Zorgonderwijs 2.0 aangeboden aan de Ministeries VWS en OCW voor de verdere besluitvorming omtrent de uitvoering van het innovatieprogramma. Pijlers voor het vernieuwde paradigma van de zorg Het sectorplan deel I heeft op basis van de vele verkenningen geconcludeerd dat er noodzaak is tot een paradigmashift in de zorg, namelijk het verlenen van zorg vanuit een continuümprincipe. Het paradigma van het zorgcontinuüm gaat uit van vloeiende overgangen van zelfzorg en informele zorg naar professionele zorg. In deel I worden vier pijlers benoemd: 1 De promotie van collectieve en individuele preventie. 2 De promotie van zelfmanagement en participatie. 3 De versterking van de eerste lijn. 4 Een gerichte(re) zorg van de tweede lijn. De vier genoemde pijlers vertonen een tendens naar het zogenaamd afschalen van de zorg, naar ontzorgen. Met dit afschalen van de zorg wordt het doel nagestreefd de alsmaar groeiende vraag naar professionele zorg onder controle te krijgen en op onderdelen te verminderen. Het zorgcontinuüm en de daarbij behorende noodzakelijke afschaling gaat uit van een effectief zorgsysteem, waarbij zorgverlening niet opschaalt naar meer specialisatie, maar juist afschaalt naar basiszorg én zelfmanagement. Tegelijkertijd dient te worden ingezet op het versterken van preventie, zelfmanagement en participatie. Door het afschalen van zorg én door het ontwikkelen van flankerend beleid, zoals de ontwikkeling van zorgtechnologie en de versterking van mantelzorg en zelfzorg, wordt het arbeidsmarktbeleid beïnvloed. De groeiende vraag naar zorg wordt afgeremd en de arbeidsproductiviteit in de zorg wordt verhoogd. Het huidige arbeidsmarktbeleid, waarbij wordt ingezet op het werven van voldoende arbeidspotentieel voor de zorgsector en het voorkomen van arbeidsmarkttekorten op specifieke functies, zoals niveau 3 verpleging & verzorging, dient te worden gecontinueerd. Innovatie in zorg en onderwijs Om aan de nieuwe eisen van de toekomstige zorgvraag en het toekomstige zorgaanbod te kunnen voldoen, is innovatie in de zorgopleidingen nodig. Brabant Medical School wil door middel van voorliggend sectorplan een fundament leggen voor een innovatieprogramma in het zorgonderwijs. Het innovatieprogramma moet leiden tot: 1 Het bieden van een uitdagend onderwijsaanbod, dat aansluit op de zorgvraag van morgen en excellentie bij studenten én docenten stimuleert. 2 Het veranderen van het zorgonderwijs door innovatiever, sneller en doelmatiger op te leiden met onder andere doorlopende leerlijnen van VMBO tot WO zodat horizontale en verticale leer- en carrièreroutes ontstaan. 3 Het faciliteren van een snelle(re) toetreding van professionals voor de arbeidsmarkt door het ver sterken van de aansluiting zorgonderwijs en arbeidsmarkt. 4 Het beheersbaar houden van de kostenontwikkeling door waar mogelijk te substitueren. Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 Het realiseren van de bovengenoemde doelstellingen voor innovatie in het zorgonderwijs vereist een gecoördineerde aanpak: het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0. Het innovatieprogramma heeft als hoofddoelstelling het ondersteunen van de herinrichting van het zorgaanbod door de inzet van innovatief zorgonderwijs. Dit vraagt om een brede benadering van de onderwijssector: van basisniveau tot en met wetenschappelijk onderzoek en de gespecialiseerde medische opleidingen. De hoofddoelstelling van het innovatieprogramma is vertaald in vier programmalijnen, namelijk: 4
6 Samenvatting Programmalijn 1: Zorgcliënt 2.0 De doelstelling van Zorgcliënt 2.0 is het uitwerken en toetsen van de vernieuwingen in het zorgonderwijs als gevolg van de vernieuwingen in zelf- en mantelzorg (familiezorg) en ervaringsdeskundige zorg. Het vernieuwde zorgonderwijs dient te resulteren in betere kwalitatieve en kwantitatieve aansluiting op de toekomstige zorgvraag en aanbod in Brabant. Programmalijn 2: Zorgfuncties 2.0 Zorgfuncties 2.0 heeft als doel het uitwerken en toetsen van de vernieuwingen in het zorgonderwijs als gevolg van de versterking van de eerste lijn, integrale zorg voor ouderen en gerichte inzet van de tweede lijn. Het zorgonderwijs richt zich hierbij op de scholing van studenten met betrekking tot de noodzakelijke nieuwe zorgfuncties (Zorgfuncties 2.0). Het vernieuwde zorgonderwijs speelt tijdig en flexibel in op nieuwe functies die in de toekomst in de zorg zullen ontstaan. Programmalijn 3: Technologie voor Slimme Zorg De hoofddoelstelling van Technologie voor Slimme Zorg is het uitwerken en toetsen van de vernieuwing in het zorgonderwijs als gevolg van de toenemende technologisering van de gezondheidszorg. Het beoogde resultaat is kwaliteitsverhoging in de zorg en verhoging van de arbeidsproductiviteit. Programmalijn 4: Zorgacademie De hoofddoelstelling van de Zorgacademie is het vormgeven van een zorgonderwijsorganisatie, waarbij onderwijsinstellingen en werkgevers in de zorg gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de borging en de continuïteit van innovatief zorgonderwijs alsmede voor een opleidingscontinuüm in dat zorgonderwijs. De Zorgacademie vergroot het innovatievermogen in het zorgonderwijs voor de sectoren cure, care, preventie en GGZ. uitvoering van Zorgonderwijs 2.0 inhoudelijke participatie gevraagd van een groot aantal zorg- en onderwijstellingen. De verschillende partijen participeren per programmalijn in deelprojecten. Regieraad Naast de genoemde inhoudelijke participatie van de verschillende organisaties in Brabant, dienen deze organisaties bestuurlijk te worden vertegenwoordigd. Voor deze bestuurlijke inrichting wordt gedacht aan de opzet van een regieraad Zorgonderwijs 2.0. De taak van de regieraad is het op hoofdlijnen sturen en adviseren aangaande uitvoering van het gehele innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0. Belangrijke elementen hierbij zijn: Commitment en draagvlak organiseren vanuit de eigen achterban. Accorderen van het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0. Beschikbaar stellen benodigde resources en inhoudelijke expertise vanuit eigen achterban. Bestuurlijke communicatie omtrent Zorgonderwijs 2.0. Accorderen tussentijdse deelopleveringen en eindoplevering. Vanuit de regieraad wordt een dagelijks bestuur geformeerd. Daarnaast moet besproken worden op welke manier de Ministeries van OCW en VWS in deze regieraad betrokken willen worden. Uitvoeringsorganisatie Het Ministerie van OCW wordt voorgesteld als opdrachtgever van Zorgonderwijs 2.0, waarbij het Ministerie van VWS en de Provincie Noord-Brabant als strategische partner worden aangezocht. De Brabant Medical School fungeert als opdrachtnemer voor het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0. Deze programmalijnen worden in dit document verder uitgewerkt. De programmaorganisatie Participanten Om maximaal gebruik te kunnen maken van de beschikbare kennis en ervaring in Brabant, wordt voor de 5
7 Samenvatting In de onderstaande figuur wordt de programmastructuur visueel weergegeven. In de figuur worden ook de projecten per programmalijn benoemd. Zorgonderwijs 2.0 Regieraad Zorgonderwijs 2.0 Uitvoeringsorganisatie Zorgonderwijs Inrichting werkgroepen deelprojecten Zorgonderwijs 2.0: november Opstellen definitief innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0: december Eerste bijeenkomst regieraad Zorgonderwijs 2.0: januari Investeringen Op basis van de ramingen per programmalijn worden op dit moment de volgende investeringen voorzien voor realisatie van Zorgonderwijs 2.0: Zorgcliënt 2.0 Methode Familiezorg Mantelzorg ondersteuning MBO/HBO Ervarings deskundigen HBO Zorgfuncies 2.0 Ziekenhuisarts 2.0 Huisarts 2.0 Casemanager ouderen Wijkverpleegkundige 2.0 Technologie voor Slimme Zorg Technologie voor V&V onderwijs Education to Innovbation (E 2 I) Zorgacademie Samenwerkingsstructuur voor zorg- en onderwijs instelling Benodigde investeringen Zorgonderwijs Zorgcliënt Zorgfuncties Technologie voor Slimme Zorg Zorgacademie Evenwaardige relaties in zorgopleidingen Spoedzorg 2.0 Totaal: Dit is ruim 5,7 mln. per jaar. Hierin zijn de coördinatiekosten van de BMS inbegrepen. Planning De planning voor de uitvoering van de verschillende programmalijnen van Zorgonderwijs 2.0 wordt voorzien voor de driejarige periode vanaf 2011 tot De planning van de afzonderlijke programmalijnen wordt in overleg met de participanten vastgesteld. De planning van de voorbereidende activiteiten ten behoeve van Zorgonderwijs 2.0 wordt op dit moment als volgt voorzien: 1 Aanbieding sectorplan Zorgonderwijs 2.0 aan Ministeries VWS en OCW: februari/maart Doorvoeren wijzigingsvoorstellen in sectorplan deel I en II: februari/maart Definitieve oplevering sectorplan Zorgonderwijs 2.0: maart Het alloceren van de noodzakelijke middelen door diverse partijen: medio Inrichting regieraad Zorgonderwijs 2.0: medio Inrichten uitvoeringsorganisatie Zorgonderwijs 2.0: medio Starten externe communicatie rondom Zorgonderwijs 2.0 richting veld en overige relevante organisaties: medio Aanstellen coördinatoren programmalijnen Zorgcliënt 2.0, Zorgfuncties 2.0, Technologie voor Slimme Zorg en Zorgacademie: september Opstellen uitvoeringsplannen per programmalijn: oktober 2010 Financiering Voor de projectfase wordt financiering gevraagd bij de rijksoverheid (OCW/VWS). Het uitgangspunt is dat de investeringen zoveel mogelijk of geheel uit bestaande middelen gerealiseerd worden. Na de driejarige pilotfase worden de ontwikkelde opleidingen overgenomen in de structurele financiering. Daarbij is tevens het voordeel dat deze besparing als gevolg van de invoering van de opleiding ziekenhuisarts, bij succes van de opleiding, kan leiden tot een structurele besparing van het zorgonderwijs. 6
8 Samenvatting Tot slot Er is een gedeelde bestuurlijke, onderwijskundige en politieke sense of urgency aanwezig in Brabant. Er ligt een integraal sectorplan en innovatieprogramma, opgesteld door Brabant Medical School, om doorlopende leerlijnen en Leven Lang Leren daadwerkelijk te gaan invoeren in zorgonderwijs én zorginstellingen. Er is ruim voldoende aanleiding om in de Provincie Noord-Brabant nu te starten met het uitvoeringprogramma. Dit wordt allereerst veroorzaakt door de maatschappelijke ontwikkelingen in Brabant onder andere vanwege de vergrijzing de komende jaren, waardoor de veranderende zorgvraag hier eerder voelbaar is dan elders in het land. Er kan snel gestart worden vanaf 2011 met de opleiding van 3 x 10 Ziekenhuisartsen 2.0. Deze worden in 2 jaar opgeleid, kosten ruim 7 miljoen. De kosten van het programma Zorgonderwijs 2.0 voor de jaren bedragen in totaal ruim 17 miljoen: 30 ziekenhuisartsen 2.0 ( ) opleiden, 3 jaar Zorgacademie, Zorgfuncties 2.0, Technologie voor Slimme Zorg alsmede programmalijn Zorgcliënt in (3 jaar). Voor de bekostiging van het programma Zorgonderwijs 2.0 wordt financiering uit rijksmiddelen (OCW en VWS) gezocht. De afgebakende pilot-periode van 4 jaar maakt het mogelijk de voortgang te bewaken en de plannen te evalueren in Als die evaluatie tot positieve resultaten leidt kan het concept vanaf 2015 gecontinueerd worden en de kosten op dezelfde wijze door middel van substitutie gedekt worden voor de daaropvolgende jaren. Bij positieve resultaten van Zorgonderwijs 2.0 wordt vanuit voorliggend sectorplan aanbevolen, naast een landelijke toepassing, de toepassing ook in andere sectoren plaats te laten vinden. Hierbij wordt allereerst gedacht aan de sector welzijn. Mogelijk zou de programmaopzet van Zorgonderwijs 2.0 handvatten bieden voor het opstellen van sectorspecifieke innovatieplannen voor welzijn. Met bovenstaande afsluitende opmerkingen wordt het sectorplan deel I en deel II afgesloten en verzoeken hierbij Brabant Medical School en Provincie Noord-Brabant de Ministeries VWS en OCW voor een detailafstemming omtrent de financiering en uitvoering. 7
9
10 Hoofdstuk 1 Inleiding
11 Hoofdstuk 1 Inleiding Inleiding De Brabant Medical School (BMS) heeft, gesteund door de Provincie Noord-Brabant, na overleg met de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) het initiatief genomen tot het opstellen van een sectorplan ten behoeve van de sector zorg voor Brabant. Het sectorplan is beschreven in deel I. In dit deel II treft u de uitwerking van het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 aan. Als dit innovatieprogramma (pilot) tot succesvolle resultaten leidt, kan dit bijdragen aan het herformuleren van landelijk beleid. Tevens biedt een succesvolle pilot perspectieven voor verdere toepassing binnen andere sectoren, zoals preventie, welzijn en jeugdzorg. Dit innovatieprogramma wordt begin 2010 als onderdeel van het sectorplan Zorgonderwijs 2.0 aangeboden aan de Ministeries VWS en OCW voor de verdere besluitvorming omtrent de uitvoering van het innovatieprogramma. 1.1 Doelstelling 1.2 Opbouw van dit document Hoofdstuk 1 beschrijft de functie van het innovatieprogramma binnen het sectorplan. Hoofdstuk 2 beschrijft vanuit welk vernieuwd paradigma de toekomst van de zorg wordt beschouwd. Dit is overgenomen uit Deel I, omdat het de basis vormt voor de programmalijnen. Hoofdstuk 3 tot en met 6 gaan in op de afzonderlijke programmalijnen van Zorgonderwijs 2.0. Voor elke programmalijn is door BMS een voorstel gedaan voor specifieke deelprojecten uit te voeren in het veld. Hoofdstuk 7 geeft een eerste aanzet voor de in te richten programma- en uitvoeringsorganisatie. Hierbij gaat het er met name om een richting aan te geven van de wijze waarop de inhoudelijke en bestuurlijke inbedding van Zorgonderwijs 2.0 dient plaats te vinden. Hoofdstuk 8 gaat in op de investeringen per programmalijn en de bijbehorende deelprojecten. Hoofdstuk 9 vervolgt met een voorstel ten behoeve van de financiering van Zorgonderwijs 2.0, met de daarbij behorende business case. In dit rapport wordt beschreven hoe de BMS het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 als een pilot in Brabant wil implementeren en wil toetsen. Van belang hierbij is een nadere uitwerking te geven van: De te hanteren programmalijnen, die gezamenlijk alle relevante aspecten van de zorgonderwijsfunctie borgen. De nadere invulling van de afzonderlijke programmalijnen aan de hand van de doelstellingen en bijbehorende deelprojecten. Een eerste aanzet voor de opzet en inrichting van de programmaorganisatie, inclusief de inhoudelijke en bestuurlijke inbedding. De noodzakelijke investeringen voor de realisatie van Zorgonderwijs 2.0, inclusief een voorstel met betrekking tot de financiering van het uitvoeringsprogramma. De business case, op basis waarvan de besluitvorming omtrent de uitvoering van het innovatieprogramma gefaciliteerd kan worden. 10
12 Hoofdstuk 1 Inleiding 11
13
14 Hoofdstuk 2 Innovatie - programma Zorgonderwijs 2.0
15 Hoofdstuk 2 Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 Zoals beschreven in sectorplan Deel I dwingen de ontwikkelingen in de zorg tot een nieuw paradigma voor de herinrichting van het zorgaanbod. Vanuit een vernieuwd paradigma dient de toenemende vraag aan zorg te worden bediend, want de huidige organisatie, mensen en middelen voor de zorg op de traditionele manier blijkt eindig. 2.1 Toekomstbestendige zorg In Deel I is geconcludeerd dat er een noodzaak is tot een paradigmashift in de zorg, namelijk het verlenen van zorg vanuit een continuümprincipe. Het begrip zorgcontinuüm wordt gepresenteerd als één geheel met zelfhulp, mantelzorg, lotgenotencontact en community zorg. Een continuüm waarin geen gaten vallen en waarin vloeiende overgangen bestaan tussen de specialistische zorg, die op een grotere schaal in ziekenhuizen en behandelcentra georganiseerd is, de nabije kleinschalig georganiseerde eerstelijnszorg en de informele zorg die deel uit maakt van het directe netwerk van mensen (zie onderstaande figuur, een grafische bewerking uit het PRVMZ Jaarbericht (2007). 1 Pijlers voor het vernieuwde paradigma van de zorg Het paradigma van het zorgcontinuüm gaat uit van samenwerking tussen de professionele en informele zorg. Om dit ook daadwerkelijk te kunnen realiseren zijn er echter wezenlijke veranderingen in de huidige zorg noodzakelijk. In dit sectorplan worden vier pijlers gehanteerd, waarop de zorgverlening vanuit een continuümparadigma zou kunnen worden gestoeld: De promotie van collectieve en individuele preventie, door onder andere in te zetten op Healthy Ageing en behoud van Mentaal Kapitaal. De promotie van zelfmanagement, doorin te zetten op zelfredzaamheid, maatschappelijke participatie, familiezorg en integrale zorg. De versterking van de eerste lijn, door vernieuwingen bij de huisartsenzorg, wijkzorg en spoedzorg. Een gerichte(re) zorg van de tweede lijn, door de inzet van de nieuwe functies als de Ziekenhuisarts en Casemanager ouderen. Dit principe van afschalen naar een zorgcontinuüm kan een vernieuwing betekenen van de wijze waarop nu over de zorgverlening wordt gedacht en de wijze waarop in de toekomst in de zorg wordt gewerkt. Daarvoor dienen er zorgprofessionals te zijn die snel kunnen inspelen op de evoluerende zorg. Zorgcontinuüm Community zorg Zelf- en mantelzorg lotgenotencontact Generalistische zorg Transmurale zorg Specialistische zorg Figuur 1 Zorgcontinuüm 2 1 PRVMZ (2007). Jaarbericht Met het geheim van Noord- Brabant. s-hertogenbosch: De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant (PRVMZ), september Grafische bewerking uit PRVMZ (2007). Jaarbericht Met het geheim van Noord-Brabant. s-hertogenbosch: De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant (PRVMZ), september
16 Hoofdstuk 2 Innovatieprogramma Zorgonderwijs Innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0 In Deel I zijn doelstellingen geformuleerd voor het vernieuwen van het zorgonderwijs (hierna te noemen Zorgonderwijs 2.0): 1 Het bieden van een uitdagend onderwijsaanbod, dat aansluit op de zorgvraag van morgen en excellentie bij studenten én docenten stimuleert. 2 Het veranderen van het zorgonderwijs door innovatiever, sneller en doelmatiger op te leiden met onder andere doorlopende leerlijnen van VMBO tot WO zodat horizontale en verticale leer- en carrièreroutes ontstaan. 3 Het faciliteren van een snelle(re) toetreding van professionals voor de arbeidsmarkt door het versterken van de aansluiting zorgonderwijs en arbeidsmarkt. 4 Het beheersbaar houden van de kostenontwikkeling door waar mogelijk te substitueren. Het realiseren van de bovengenoemde doelstellingen voor innovatie in het zorgonderwijs vereist een gecoördineerde aanpak: het innovatieprogramma Zorgonderwijs 2.0, zoals beschreven in deel II. Het innovatieprogramma heeft als hoofddoelstelling het ondersteunen van de herinrichting van het zorgaanbod door de inzet van innovatief zorgonderwijs. Dit vraagt om een brede benadering van de onderwijssector: van basisniveau tot en met wetenschappelijk onderzoek en de gespecialiseerde medische opleidingen. De hoofddoelstelling van het innovatieprogramma is vertaald in vier programmalijnen, namelijk: 1 Zorgcliënt Zorgfuncties Technologie voor Slimme Zorg 4 Zorgacademie De programmalijnen worden in de volgende hoofdstukken toegelicht. 15
17 16
18 Hoofdstuk 3 Programmalijn één: Zorgcliënt
19 Hoofdstuk 3 Programmalijn één: Zorgcliënt 2.0 Programmalijn één: Zorgcliënt 2.0 De eerste programmalijn sluit aan op de emancipatie van de zorgcliënt, de vergrijzing en de behoefte aan integrale zorg. Deze kenmerken van de toekomstige zorgcliënt (hierna te noemen Zorgcliënt 2.0) vergroten diens behoefte aan een multidisciplinaire en integrale aanpak van de zorgverlening. Binnen de eerste programmalijn zal aandacht worden besteed aan de rol en toegevoegde waarde van vernieuwde zelf- en mantelzorg (familiezorg) en ervaringsdeskundige zorg. De verschillende aspecten van Zorgcliënt 2.0 worden binnen deze programmalijn uitgewerkt en de uitdagingen voor het zorgonderwijs nader ingevuld. De hoofddoelstelling die voor de eerste programmalijn van Zorgonderwijs is gedefinieerd luidt als volgt: Het uitwerken en toetsen van de vernieuwingen in het zorgonderwijs als gevolg van de vraag naar vernieuwde zelf- en mantel zorg (familiezorg) en inzet van ervaringsdeskundigen. Met de uitvoering van de eerste programmalijn wordt het volgende resultaat beoogd: Het vernieuwde zorgonderwijs dient te resulteren in betere kwalitatieve en kwantitatieve aansluiting op de toekomstige zorgvraag en aanbod in Brabant. Deze verbeterde aansluiting dient zichtbaar te worden in een vermindering van de huidig geconstateerde discrepantie tussen beschikbare en noodzakelijke zorgcapaciteit in de betreffende sectoren. Er zijn in samenwerking met het veld vier deelprojecten geformuleerd: Deelproject 1: Methode Familiezorg Deelproject 2: Mantelzorgondersteuning MBO / HBO Deelproject 3: Ervaringsdeskundigen HBO Deelproject 4: Gelijkwaardige relaties in zorgopleidingen In de volgende paragrafen wordt elk deelproject nader toegelicht voor wat betreft de reikwijdte van het project en de voorgestelde uitvoering. 3.1 Deelproject 1: Methode Familiezorg Voorstel Het ROC Tilburg en het Expertisecentrum Familiezorg treffen voorbereidingen om de module Familiezorg in het lesprogramma op te nemen. Twee trainers van dat Expertisecentrum verzorgen een aantal gastlessen aan MBO-leerlingen op niveau 2, 3 en 4 op het ROC Tilburg. Daarnaast maken leerkrachten nader kennis met de Methode Familiezorg in twee workshops. Als vervolg hierop is het streven om een aantal leerkrachten te trainen, zodat zij zelf de methode Familiezorg aan de leerlingen kunnen overdragen. Het traject bij het ROC Tilburg dient als pilot voor andere zorgopleidingen. Toelichting Op basis van wetenschappelijk onderzoek naar familiezorg en zorgverantwoordelijkheid en een intensieve samenwerking met beroepskrachten in de zorg en families is een relationele benadering in de familiezorg met bijbehorende methodiek ontstaan. 3 De methode familiezorg is een scholingsinstrument, dat beroepskrachten en managers in de zorg een handvat biedt om relationeel te werken. In het zorgonderwijs op MBO-, HBO- en WO-niveau bestaat een minor Relationeel werken in familiezorg. Het opleiden van kennisdragers binnen MBO- en HBO-onderwijs borgt de kwaliteit van de minor. Deze module is al op een aantal plaatsen met succes geïmplementeerd, namelijk aan de Hogeschool voor Amsterdam (Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Maatschappelijk Werk) en het UMC Radboud in Nijmegen (vervolgopleiding voor klinische geriatrisch, long-, neurologie- en psychiatrisch verpleegkundigen). 3 Beneken genaamd Kolmer, D. (2007). De kunst van het ontmoeten. Onderzoek, scholing en praktijk in de familiezorg. Proefschrift. Delft: Eburon, 2007.; Beneken Genaamd Kolmer, D.M. (2007). Van mantelzorg naar familiezorg: Een noodzakelijke gedaanteverwisseling. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 85(4),
20 Hoofdstuk 3 Programmalijn één: Zorgcliënt 2.0 In diverse met name Midden-Brabantse gemeenten lopen trainingen voor loketmedewerkers. De introductie van de methode Familiezorg in het zorgonderwijs is één van de tien lopende acties (zie onderstaand Actieplan Familiezorg), om familiezorg in de Brabantse gezondheidszorg in te voeren. Actieplan Familiezorg 4 Het trainen van beroepskrachten met de methode Familiezorg maakt onderdeel uit van een integrale visie op familieondersteuning en vormt één van de doelstellingen binnen een breder geformuleerd actieplan. Het Expertisecentrum Familiezorg, met medewerking van de provincie Noord-Brabant, de gemeente Tilburg en de Universiteit van Tilburg/Tranzo voert dat actieplan uit ( ). Het actieplan beoogt de volgende resultaten te bereiken: 1 In tenminste 34 gemeenten zijn één of meerdere partijen bekend met de Methodiek Familiezorg (bijvoorbeeld gemeenten, Centra voor Jeugd en Gezin, RIBB s en veiligheidshuizen). 2 In tenminste 34 gemeenten werkt ten minste één partij volgens de Methodiek Familiezorg. 3 Iedere regio in Brabant vormt ten minste één samenwerkingsverband tussen de formele zorg en de informele zorg tussen twee of meer partijen. 4 Een afstemming van de theorie, het beleid en de praktijk rondom de methode Familiezorg en het risicomanagementmodel. 5 Tenminste 300 beroepskrachten in de zorg (verspreid over de 4 regio s) zijn bekend met de Methodiek Familiezorg. 6 Het waarborgen van de uitvoering van de Methodiek Familiezorg door middel van Intervisie- bijeenkomsten. 7 Tenminste één onderwijsinstelling (ROC, HBO, BMS) heeft de methodiek Familiezorg opgenomen in haar curriculum. 8 Publieke aandacht op ten minste tien momenten aan de Methodiek Familiezorg onder andere door middel van ronde tafelgesprekken, lezingen, workshops en publicaties (in wetenschappelijk-/vakliteratuur). 9 Een ontwikkeld model voor risicomanagement; alle betrokken partijen in de gemeente Tilburg (medewerkers Sociale Dienst, Gemeente Tilburg, de Twern, MEE regio Tilburg, Expertisecentrum Familiezorg) zijn op de hoogte van dit model; alle Wmo-loketmedewerkers in de gemeente Tilburg werken volgens dit model. 10 Het uitvoeren van een evaluatieonderzoek van de scholing, effectmetingen en bijstellen van de methode familiezorg bij de thuiszorgorganisatie Thebe. 3.2 Deelproject 2: Mantelzorgondersteuning MBO / HBO Voorstel De realisatie en cofinanciering van het ontwikkeltraject Familie- en mantelzorgbeleid vindt plaats in twee samenhangende delen: 1 Provinciale middelen cofinancieren het stimuleren en ondersteunen van zorginstellingen in de sector verpleging en verzorging om een familie-/mantelzorgbeleid te ontwikkelen. 2 Het sectorplan dient additioneel de ontwikkeling van een module mantelzorgondersteuning voor het MBO en HBO en daarvan afgeleid voor de nascholing van zorgmedewerkers binnen instellingen te financieren. De ontwikkeling van de onderwijsmodule vindt gefaseerd plaats: 1 De experimentele ontwikkeling en implementatie van de module op een MBO-opleiding Verpleging en Verzorging (V&V). 2 De verspreiding van de module naar andere MBO- en HBO-opleidingen V&V in de provincie Noord-Brabant. 3 De landelijke beschikbaarstelling van de module. 4 Stichting Mantelzorg Midden-Brabant/Expertisecentrum Familiezorg. (2009). Actieplan Familiezorg. Op weg naar een familieproof beleid en praktijk in de provincie Noord-Brabant. Tilburg, februari
21 Hoofdstuk 3 Programmalijn één: Zorgcliënt 2.0 Toelichting Het Platform Belangenbehartiging Mantelzorg West- Brabant, één van de vier Brabantse regionale netwerkorganisaties rond mantelzorg, die de provincie faciliteert, en de Brabantse Raad voor de Informele Zorg (BRIZ) stellen zich ten doel om de rol van familie/ mantelzorgers in de instellingen in de sector verpleging en verzorging te versterken. In de periode willen zij twee doelen bereiken: In 2012 is in 75% van de instellingen in de sector Verpleging en Verzorging mantelzorgbeleid ontwikkeld, geïmplementeerd en geborgd. Per instelling is minimaal één afdeling geschoold en vaardig om hieraan uitvoering te geven. Dit vormt de basis om deze werkwijze in eigen beheer zelf uit te rollen over de overige afdelingen. Overeenkomsten met instellingen op managementniveau liggen hieraan ten grondslag. In 2012 is in 75% van de basisberoepsopleidingen een module mantelzorgondersteuning opgenomen in het curriculum (of op logische plaatsen in het curriculum verankerd). 3.3 Deelproject 3: SPH-opleiding Ervaringsdeskundigen Voorstel Fontys Hogeschool Social Studies en GGzE willen experimenteel starten met een SPH-opleiding met Ervaringsdeskundigheid. Dit experiment is onderdeel van het Eindhovense transitieproject en wordt ingebed binnen de bestaande SPH-opleiding. 6 De studenten volgen de duale leerweg, waarbij ze één dag per week onderwijs volgen. De module ervaringsdeskundigheid is ondergebracht in een minor. De studenten komen bovendien nog 10 extra dagen naar school ten behoeve van het leren werken met ervaringsdeskundigheid. Het onderwijsprogramma voor de propedeuse omvat het SPH-programma met een accent op cliënten-perspectief, herstel en sociale inclusie. 7 Dit programma bouwt voort op landelijke en regionale ervaringen. Het onderwijsprogramma voor de hoofdfase is in ontwikkeling. Dit ontwikkeltraject omvat de volgende activiteiten: Een schriftelijke enquête onder Brabantse zorginstellingen in de V&V-sector moet de stand van zaken in beeld te brengen rondom mantelzorgbeleid en de positie van mantelzorgers in de instellingen (nul-meting). In West-Brabant is dat onderzoek inmiddels afgerond; 5 voor de andere Brabantse regio s loopt dit onderzoek. De BRIZ schrijft een notitie hoe mantelzorgbeleid in de instellingen eruit zou moeten zien en welke componenten daarin van belang zijn. Ze presenteert het resultaat van het onderzoek en deze notitie op een symposium. Het ontwikkelen van een gereedschapsset, dat de instellingen ondersteunt bij de invoering van mantelzorgbeleid. Die set bevat onder andere: een voorbeeld mantelzorgbeleidsplan, handreikingen voor de implementatie en borging op instellingsniveau en ondersteunend materiaal, zoals voor de bijscholing van zorgmedewerkers en de borging. Het samenstellen van een module mantelzorgondersteuning voor MBO- en HBO. De BRIZ stimuleert en ondersteunt de implementatie en borging. Een groep studenten startte in september 2009 op basis van financiering door het TLPZ-transitieproject met de opleiding SPH met Ervaringsdeskundigheid. De belangstelling uit Zuid-Nederland is, naar nu blijkt, vele malen groter. Inmiddels hebben zich ruim 50 belangstellenden gemeld. Om aan deze belangstelling tegemoet te komen, is (tijdelijke) capaciteitsuitbreiding gewenst. Hiervoor is extra financiering nodig. Een instroom van 12 studenten per jaar kan op termijn volstaan. Deze benodigde extra financiering komt boven op de reguliere HBO-bekostiging, omdat voor het slagen van de experimentele opleiding gespecialiseerde docenten en extra onderwijstijd nodig is. Die extra onderwijstijd is nodig om vanuit persoonlijke ervaringen te komen tot collectieve ervaringen en ervaringsdeskundigheid in kleinere groepen. Na afloop van de experimentele periode moeten de opleiding uit de reguliere HBO-financiering kunnen worden bekostigd. De HBO-studenten werken tijdens de opleiding 20 uur in de praktijk. Dit zijn stageplaatsen in de GGZ, de verslavingszorg, de maatschappelijke opvang, gemeentelijke diensten en de gehandicaptenzorg. De teams die met ervaringsdeskundigen starten, krijgen een tweedaagse training met betrekking tot het werken met 5 Verdonschot, A. (2009). Onderzoeksverslag Mantelzorgbeleid West-Brabant. Sector verpleging en verzorging. Platform Belangenbehartiging Mantelzorg West-Brabant/BRIZ, Transitieprogramma in de Langdurige zorg. (2008). Projectplan Werk voor Ervaringsdeskundigen. 2e tranche Transitieprogramma in de Langdurende Zorg. Woerden: TPLZ. 7 Henkens, H., et.al. (2009). Blauwdruk voor HBO-opleidingstraject ervaringsdeskundigheid in het kader van het transitieproject. Eindhoven: Fontys Social Studies, GGzE,
Commissie Zorg, Welzijn en Cultuur
Griffie Commissie Zorg, Welzijn en Cultuur Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 1667543 Behandelend ambtenaar : R.E.H.M. Dumont Directie/bureau : Sociale en Culturele Ontwikkeling/ Bureau Zorg
Nadere informatieZorgacademie Midden Brabant: Toekomst bestendig zorgonderwijs
Zorgacademie Midden Brabant: Toekomst bestendig zorgonderwijs Uitdagingen zorg Sterke vergrijzing Toename zorgvraag: chronisch zieken Arbeidsmarkt: zorgvraag overtreft aanbod Veranderende sociale en culturele
Nadere informatieNotitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015
Notitie GGZ Rivierduinen GGZ Rivierduinen Zorgvisie 2015 Blad 1 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Missie... 2 3. Visie... 2 3.1. Herstel als leidend principe... 2 3.2. Passende Zorg... 3 3.3 Hoge professionele
Nadere informatieTraject: De kunst van het ontmoeten
Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress Traject: De kunst van het ontmoeten Afstemming tussen beroepskrachten, zorgvragers en familiezorgers Achtergrondinformatie Het hart van de
Nadere informatieJe steunsysteem is overal om je heen.
Je steunsysteem is overal om je heen. Kwartiermaken in de wijken in Oss en in de regio. Burgerkracht en Presentie Definitie kwartiermaken: Kwartiermaken gaat over het bevorderen van het maatschappelijk
Nadere informatieFamilie als bondgenoot
Familie als bondgenoot Wat hulpverleners moeten weten over gezinnen 14 december 2006 Hers Dinie Alemans Ellen van Berlo He 1 Centraal in het project Familieleden, clienten en professionals werken samen
Nadere informatieOpen communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie
Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress introductie 1 methode familiezorg introductie Voorwoord Inleiding Het hart van de zorg is daar waar de zorg gegeven wordt, waar kwetsbare families
Nadere informatieBetekenis voor beroepsonderwijs
Betekenis voor beroepsonderwijs Paul Vlaar Landelijk overleg Wmo-werkplaatsen Opbouw inleiding Transities sociale domein Wat zijn Wmo-werkplaatsen? Waar zitten werkplaatsen en wat doen zij? Urgentie van
Nadere informatieHet verhaal van Careyn Het Dorp
Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp
Nadere informatieErvaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts
Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit
Nadere informatieStartnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015
Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Datum: maart 2015 Afdeling: Samenlevingszaken In- en aanleiding Voor u ligt de startnotitie voor de aankomende beleidsnota van de gemeente
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieNAH & Ervaringsdeskundigheid. Aftrap Hersenletselcentra 27 juni 2014
NAH & Ervaringsdeskundigheid Aftrap Hersenletselcentra 27 juni 2014 Korte introductie Drs. J. (Jeroen) Kwak Manager zorgconsumenten Zorgbelang Brabant (o.a. NAH-Cafés en hersenletselnetwerken) Manager
Nadere informatieDE KRACHT VAN SAMENWERKEN
SUCCESVOL OP HET GEBIED VAN ERVARINGS: DAT DOEN WIJ ALS ZES ORGANISATIES IN DE REGIO TILBURG/BREDA. Succesvol samenwerken op het gebied van Recovery van ervaringsdeskundigheid: College dat doen wij als
Nadere informatieRoadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH
Roadmap Institute for Positive Health April 2016 Stichting IPH INTRODUCTIE VAN DE IPH ROADMAP De IPH roadmap schetst de resultaten die IPH de komende jaren wil realiseren. De weg naar de resultaten toe
Nadere informatieDe slimste route? Vormgeven toegang
De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)
Nadere informatieDoelstelling en functie van een regionale regiegroep Basis GGZ in de regio Oss- Uden- Veghel
1 2 Doelstelling en functie van een regionale regiegroep Basis GGZ in de regio Oss- Uden- Veghel Inleiding Het doel van de invoering van de Basis GGZ is dat passende behandeling op de juiste niveau plaats
Nadere informatieCliëntenparticipatie bij het ontwikkelen van kwaliteitsinstrumenten in de zorg
Cliëntenparticipatie in de zorg VOLLEDIGE Definitiekaart VOLLEDIGE Argumentenkaart VOLLEDIGE Optiekaart Definitiekaart Cliëntenparticipatie Wat is in de zorg en wat zijn de doelen hiervan? Deze kaart biedt
Nadere informatieDrie soorten kennis. Inleiding. De rol van de ervaringsdeskundige. Overzicht. Wetenschappelijke kennis. Professionele kennis.
De rol van de ervaringsdeskundige Overzicht Inleiding ervaringsdeskundigheid Relatie met herstel EDNAH ErvaringsDeskundigheid Niet-Aangeboren Hersenletsel Groningen 2 februari 2017 Scholing Implementatie
Nadere informatieWerk voor Ervaringsdeskundigen.
Werk voor ervaringsdeskundigen samenvatting van de maatschappelijke Business Case door H. Henkens, J.W. Eggink (maart 2010) In 2008 is het Transitie-experiment werk voor ervaringsdeskundigen gestart als
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 april 2014 Betreft Beroep en opleiding verpleegkundige
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieInzet van ervaringskennis van studenten
Inzet van ervaringskennis van studenten Simona Karbouniaris, docent-onderzoeker, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht. Het Kenniscentrum Sociale Innovatie is een samenwerkingsverband van
Nadere informatieSamenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016
Samenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016 Op 14 maart jl. hebben ROB en Utrechtzorg, in het kader van de aftrap van de Week van Zorg en Welzijn, een thema bijeenkomst georganiseerd over
Nadere informatieBrief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
29689 Herziening Zorgstelsel 25424 Geestelijke gezondheidszorg Nr. 599 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieOntwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,
KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt
Nadere informatieImplementatie Begeleid Leren in afdelingen en teams
Implementatie Begeleid Leren in afdelingen en teams 1. Introductie: het implementatietraject Een GGz- of onderwijsinstelling heeft het besluit genomen Begeleid Leren (Kiezen- Verkrijgen-Behouden model)
Nadere informatiewhere innovation starts TU/e Title: E2I: through Education to Innovation Date: december 2010 Uitgave: SMPE/e 2010-06
where innovation starts TU/e Title: E2I: through Education to Innovation Date: december 2010 Uitgave: SMPE/e 2010-06 E2I: through Education to Innovation Business case Qualified Medical Engineers
Nadere informatie- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk.
SAMENVATTING Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt toe. Chronische aandoeningen leiden tot (ervaren) ongezondheid, tot beperkingen en vermindering van participatie in arbeid en in andere
Nadere informatieSAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG
SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn
Nadere informatieNAH & Ervaringsdeskundigheid. Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014
NAH & Ervaringsdeskundigheid Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014 Korte introductie Drs. C.G.M. (Riny) Pepels NAH Ervaringsdeskundige en vrijwilliger ZBB Lid Stuurgroep Ervaringsdeskundigheid
Nadere informatieOpen communicatie leidt tot minder stress. verdieping. 1 methode familiezorg verdieping
Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress verdieping 1 methode familiezorg verdieping Voorwoord Inleiding Het hart van de zorg is daar waar de zorg gegeven wordt, waar kwetsbare families
Nadere informatieNaar toekomstgericht opleiden in zorg en welzijn. Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen Kete Kervezee December 2015
Naar toekomstgericht opleiden in zorg en welzijn Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen Kete Kervezee December 2015 Voorbeeld actualiteit 2 miljoen Nederlanders kampen met chronische pijn. De oorzaken
Nadere informatieMeerjarenplan O&O-fonds GGZ
Meerjarenplan O&O-fonds GGZ 2016-2018 Versie 5: 24 mei 2016_definitief Pagina 1 van 8 Inhoud 1. Inleiding... 3 a. Personeel... 3 b. Bestuurlijke en arbeidsmarktontwikkelingen... 4 c. Uitdagingen... 4 d.
Nadere informatieDe Zorgmeetlat. Wat belooft de regering aan verpleegkundigen en verzorgenden in 2015? De Rijksbegroting VWS 2015 langs de meetlat van V&VN
De Zorgmeetlat Wat belooft de regering aan 300.000 verpleegkundigen en verzorgenden in 2015? De Rijksbegroting VWS 2015 langs de meetlat van V&VN 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoe is de Zorgmeetlat opgebouwd?
Nadere informatieNaar nieuwe zorg en zorgberoepen: een wenkend perspectief? Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen
Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: een wenkend perspectief? Erik van Rossum lector zorginnovaties voor kwetsbare ouderen Take home messages Zorgstelsel gaat echt op de schop De beroepenstructuur ook Dit
Nadere informatieVersterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo
Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Samenwerken aan LOB Jongeren beter toerusten voor het maken van passende keuzes in de eigen loopbaan door bewust
Nadere informatieVan Wmo-adviesraad naar een Adviesraad Sociaal Domein Katwijk
Van Wmo-adviesraad naar een Adviesraad Sociaal Domein Katwijk met lokale en regionale cliëntenraden, patiëntenverenigingen en belangengroepen De burger als adviseur van gemeenten 7 oktober 2015 Den Haag
Nadere informatieCentre of Expertise Healthy Ageing: Innovatie in zorg en welzijn en in onderwijs mbo en hbo
www.healthyageing.net Centre of Expertise Healthy Ageing: Innovatie in zorg en welzijn en in onderwijs mbo en hbo Symposium CoE HA Docenten mbo en hbo Assen, 3 februari 2016 Healthy Ageing Active and Healthy
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Verklarende woordenlijst bij toetsingskader voor instellingen waar mensen verblijven die niet thuis kunnen wonen Utrecht, maart 2017 Behandeling Handelingen en interventies van medische, gedragswetenschappelijke
Nadere informatieZelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012
Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen
Nadere informatieVoor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij
Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Informele zorg & Social Work aan de hogeschool Inholland Voor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij Voor onze opleiding geldt: samenwerken
Nadere informatieZorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving
Zorgstandaard Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving WORKSHOP - inleiding, dr. Peter Greeven, klinisch-psycholoog, lid werkgroep Zorgstandaarden, bestuurslid NIP - vervolg, Marcella Mulder, teamleider
Nadere informatieEén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals
Eén opdracht Eén contract Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén missie 1 Het gewone leven Vrijwilligers- & Verenigingswerk Ons speelveld Mantelzorg & Welzijn Participatie & Inkomen & Schuldhulpverlening
Nadere informatieZorg en ondersteuning voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Elly van Kooten. Directie Maatschappelijke Ondersteuning, Ministerie van VWS
Zorg en ondersteuning voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Presentatie Congres Phrenos 13 november 2014 Elly van Kooten Directie Maatschappelijke Ondersteuning, Ministerie van VWS 1 Inhoud
Nadere informatieIntentieverklaring Versie:
Intentieverklaring Versie: 27-03-2018 1) Het regionale actieplan De vraag naar personeel in zorg en welzijn stijgt. De instroom is op dit moment onvoldoende om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen.
Nadere informatieKwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules
VOOR WIE IS DEZE CRITERIAWAAIER? - Deze criteriawaaier is opgesteld voor cliënten- en familievertegenwoordigers in de GGz. Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules Vanuit een cliënten- en
Nadere informatieDatum: 13 januari 2015 Kenmerk: /AW/HKT Onderwerp: Reactie op de evaluatie wijkzorg 2014
Gemeente Amsterdam T.a.v. de wethouder Zorg de heer E. van der Burg Postbus 202 1000 AE Amsterdam Achmea divisie Zorg en gezondheid T.a.v. de directeur Zorginkoop Care de heer E.J. Wilhelm Storkstraat
Nadere informatieOPLOSSINGSGERICHT WERKEN MET JONGEREN MISSION POSSIBLE
OPLOSSINGSGERICHT WERKEN MET JONGEREN MISSION POSSIBLE OPEN INSCHRIJVING IN UTRECHT WAT IS MISSION POSSIBLE? Bent u geïnteresseerd te ontdekken waar de motivatie van jongeren ligt om hun problemen zelf
Nadere informatieStichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis
Stichting Geestelijke Verzorging binnen de Palliatieve Zorg thuis Beleidsplan 2019-2024 Inleiding In de regio Zuid-Gelderland zetten de geestelijk verzorgers van de Stichting zich in om de patiënt en diens
Nadere informatieCONVENANT ASSOCIATE DEGREE
CONVENANT ASSOCIATE DEGREE 3 juli 2018 Partijen: 1. de vereniging MBO Raad, statutair gevestigd en kantoorhoudend te (3447 GM) Woerden aan het adres Houttuinlaan 6, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de
Nadere informatieOproep tot het indienen van aanvragen promotieonderzoek voor het Programma Onderzoeken in de Praktijk
Oproep tot het indienen van aanvragen promotieonderzoek voor het Programma Onderzoeken in de Praktijk Programma van het Zorgondersteuningsfonds Doel van het programma De veranderingen in de langdurige
Nadere informatieKaderbrief 2018: Sterker in dialoog
Kaderbrief 2018: Sterker in dialoog Deze kaderbrief geeft richting aan onze (team)plannen voor 2018. Zo zorgen we ervoor dat ontwikkelingen binnen Cello elkaar versterken én dat we invulling blijven geven
Nadere informatie2 ALGEMENE BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING Naam
SAMENVATTING AANVRAAG DOELMATIGHEIDSTOETS AD OUDERENZORG 1 BASISGEGEVENS INSTELLING Soort aanvraag: Naam instelling Nieuwe opleiding Avans Hogeschool Contact Adres Bezoekadres: Professor Cobbenhagenlaan
Nadere informatieVoorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS
Inhoud Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS DEEL I: Inleiding 1. Een vak met geschiedenis en toekomst 1.1 Begeleiding van ziekte en zorg thuis 1.2 Leren balanceren
Nadere informatieRegionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost
Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.
Nadere informatieEen landelijk netwerk van ervaringsdeskundigen ten behoeve van beleid, onderzoek en onderwijs
met cc naar de cliënt Een landelijk netwerk van ervaringsdeskundigen ten behoeve van beleid, onderzoek en onderwijs Wilt u uw beleid, onderzoek en onderwijs meer vraaggericht maken? Wilt u weten of u de
Nadere informatie10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie. Welkom
10 Jaar Lectoraat Rehabilitatie Welkom Groningen 7 oktober 2013 Annemarie Zijlstra, Promens Care a.zijlstra@promens-care.nl In deze bijdrage Kenniscirculatie Partners 3 thema s: praktijk, onderzoek & innovatie,
Nadere informatieSamen Beter. Op weg naar 2020
Samen Beter Op weg naar 2020 Ambitie BovenIJ ziekenhuis 2020 Op weg naar 2020 wil het BovenIJ ziekenhuis met en voor alle bewoners van Amsterdam-Noord e.o. bijdragen aan een betere gezondheid en een betere
Nadere informatieProjectplan Monitor bevordering arbeidsparticipatie (2009-2012)
-1- Projectplan Monitor bevordering arbeidsparticipatie (2009-2012) 1 Aanleiding voor het project Arbeidsparticipatie is een belangrijk onderwerp voor mensen met een chronische ziekte of functiebeperking
Nadere informatieHEE in de praktijk. Improving Mental Health by Sharing Knowledge
HEE in de praktijk Improving Mental Health by Sharing Knowledge inhoud Wat is HEE Wat doet HEE Wie is HEE Waar is HEE Herstel Empowerment Wat is HEE Ervaringsdeskundigheid HEE geeft invulling aan deze
Nadere informatieStichting. Beleidsvoornemens 2014-2016
Stichting Beleidsvoornemens 2014-2016 Stichting Door & Voor Beleidsvoornemens 2014-2016 De ontwikkelingen 3 Voor de komende jaren staan enkele thema s centraal: meegaan in ontwikkeling van de Geestelijke
Nadere informatieCONVENANT WIJKLEERBEDRIJF VENRAY SAMENWERKINGSPARTNERS
Bijlage 3 CONVENANT WIJKLEERBEDRIJF VENRAY SAMENWERKINGSPARTNERS LOGO S PARTNERS Inleiding 2 Convenant WijkLeerbedrijf Venray Om de belangen en bevoegdheden binnen het project WijkLeerbedrijf Venray duidelijk
Nadere informatieTraject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net
Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma
Nadere informatie#5052485 1. 1 Hervorming Langdurige Zorg
Agendapunt 6 060915 BOSD Vergadering : Bestuurlijk Overleg Sociaal Domein Regio Amersfoort Datum : 17 september 2015 Onderwerp : Notitie aansluiting regionaal HLZ agenda op vast te stellen regionaal convenant
Nadere informatieGIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren
GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân
Nadere informatieInnovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats
Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats Studiedag De toekomst van het platteland Nijmegen, 21 november 2018 Loek FM Nieuwenhuis Lectoraat beroepspedagogiek Lectoraat Beroepspedagogiek
Nadere informatieVoortgang SectorplanPlus
Voortgang SectorplanPlus Tabellenboek Uitgebracht op verzoek van RegioCoöp Amersfoort, 16 april 2019 Achtergrond SectorplanPlus Op de arbeidsmarkt van zorg en welzijn wordt een groot tekort aan personeel
Nadere informatieSamenwerking. Zorg zonder Zorgen! Randvoorwaarden. Resultaat
Inleiding Zorg zonder Grenzen b.v. is een relatief jong bedrijf en een nieuwe loot van Uitzendgroep Werk! B.V.; een uitzend, wervingen selectiebureau dat al langer actief is in de internationale arbeidsbemiddeling.
Nadere informatieBestuurlijk akkoord GGZ en gemeenten
Bestuurlijk akkoord GGZ en gemeenten Veronique Esman Directeur Curatieve Zorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 21 november 2013 Inhoud 1. Akkoorden curatieve zorg 1. Akkoorden curatieve
Nadere informatieSamen werken aan toekomstbestendige zorg en welzijn in Flevoland
Samen werken aan toekomstbestendige zorg en welzijn in Flevoland Er verandert veel in de sector zorg en welzijn. Door de veranderingen worden nieuwe vaardigheden, kennis en kwaliteiten gevraagd van zorg-
Nadere informatieWelkom. Sessie 2.1 Gezondheidsvaardigheden in Zorg en Welzijn opleidingen. Namens de werkgroep Opleiding en Onderwijs
Welkom Sessie 2.1 Gezondheidsvaardigheden in Zorg en Welzijn opleidingen Namens de werkgroep Opleiding en Onderwijs Alja Bosch Fontys HRM en Psychologie #gezondheidsvaardigheden Alja Bosch Fontys Hogeschool
Nadere informatieDecreet betreffende de organisatie en ondersteuning van het geestelijk gezondheidsaanbod
Decreet betreffende de organisatie en ondersteuning van het geestelijk gezondheidsaanbod Voorbereidende documenten > Conceptnota Verslavingszorg > Conclusies Gezondheidsconferentie Preventie 2016 > Conclusies
Nadere informatieOrganisatiescan persoonsgerichte zorg
Organisatiescan persoonsgerichte zorg Doel organisatiescan: bijdragen aan implementatie (-bereidheid) van persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming in de organisatie. Insteek is op organisatieniveau.
Nadere informatie(Concept) Functieomschrijving ervaringsdeskundige in reguliere beroepspraktijk
(Concept) Functieomschrijving ervaringsdeskundige in reguliere beroepspraktijk Versie: 6 september, Paulina Sedney (Who knows?! project) Voor deze functieomschrijving is een weergave van doelen, taken,
Nadere informatiePlan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG
Plan voor een scholings CJG: in en vanuit het CJG Uitgaan van de eigen kracht van ouders en kinderen, die eigen kracht samen versterken en daar waar nodig er op af en ondersteunen Het scholingsplan CJG
Nadere informatieSamen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind!
Samen werken aan betere geboortezorg voor moeder en kind! Samen verder, samen beter! Iedere vrouw heeft recht op professionele geboortezorg die haar en haar gezin in het proces van kinderwens, zwangerschap,
Nadere informatieConsortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg
MEMO Aan: Betreft: consortiavorming en samenwerking EPZ, IKNL en netwerken palliatieve zorg Van: Karin van der Rijt, voorzitter EPZ en Jeroen Hasselaar, projectleider NFU Peter Huijgens, directeur IKNL
Nadere informatiePlatform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?
Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van
Nadere informatieEerder en Dichtbij. Projectplan
Eerder en Dichtbij Projectplan Bussum, augustus september 2012 1. Inleiding De pilot Eerder en Dichtbij is een verlening van de eerste pilot Meer preventie minder zorg. Het doel van de pilot was oorspronkelijk
Nadere informatieSTICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014
1 STICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014 Oss 12 december 2013 1 2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 2 1. Inleiding
Nadere informatieInnovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem
Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare budget
Nadere informatieKetenzorg Dementie Midden-Brabant. Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars 6 februari 2017
Ketenzorg Dementie Midden-Brabant Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars 6 februari 2017 1 1. Inleiding Zowel gemeenten als zorgverzekeraars hebben een taak in het ondersteunen van mensen met
Nadere informatieExpertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening
Expertisecentrum Begeleid Leren Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Ê Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen
Nadere informatieOntwikkelingen Healthy Ageing en gevolgen voor toekomstige professionals
Ontwikkelingen Healthy Ageing en gevolgen voor toekomstige professionals Symposium Healthy Ageing in mbo en hbo Joost Degenaar Directeur Centre of Expertise Healthy Ageing Centre of Expertise Healthy Ageing
Nadere informatiegemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college
gemeente Eindhoven Raadsnummer Inboeknummer 13R5271 13bst00404 Beslisdatum B&W 12 maart 2013 Dossiernummer 13.11.551 RaadsvoorstelVerbindende kracht - Samen voor elkaar: de ontwikkeling van samenkracht
Nadere informatieBetekenis voor praktijk en onderwijs. Theo Roes
Betekenis voor praktijk en onderwijs Theo Roes Voorgeschiedenis 2005-2009 Lectoraten op stoom met praktijkonderzoek Beroepsgroepen (NVMW): meer onderzoek voor evidence/practisebased werken Onderwijs: meer
Nadere informatieOndersteuning huisartsen bij opzet/implementatie Zorgvernieuwingsproject PROCESBESCHRIJVING
Ondersteuning huisartsen bij opzet/implementatie Zorgvernieuwingsproject PROCESBESCHRIJVING Auteurs: M. Troost A. van Kempen december 2017, THOON Uitgegeven in eigen beheer Sabina Klinkhamerweg 21 7555
Nadere informatieIXELF, jouw geluk dichtbij
ixelf.nl jouw geluk dichtbij IXELF, jouw geluk dichtbij Actief Zorg als praktijkcase 1 Achtergrond Stichting Geluk Dichtbij Praktijk van Stichting Verzorgd in Almelo-Enschede Wetenschappelijke kennis van
Nadere informatie- Ontwikkelingen arbeidsmarkt - Human Capital Agenda / Zorgpact - Sectorplan
- Ontwikkelingen arbeidsmarkt - Human Capital Agenda / Zorgpact - Sectorplan Annette de Groot, directeur Utrechtzorg Erna Laclé, projectleider sectorplan IVVU, 8 september 2015 Missie Utrechtzorg Bijdragen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 26 maart 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieSociaal Werk. Bachelor of Social Work - Voltijd
2019 2020 Sociaal Werk Bachelor of Social Work - Voltijd In het kort Als sociaal werker bied jij ondersteuning aan mensen die in de problemen zitten en er, ook met hulp van familie en bekenden, niet meer
Nadere informatieDe werkgroep ziet ook voor 2011 de volgende opdracht voor zichzelf:
JAARPLAN 2011 In 2010 heeft de werkgroep opleidingen een gedetailleerd jaarplan gemaakt, waarin ze haar opdracht en deelopdrachten heeft benoemd en gekoppeld aan een jaarplanning. Enkele opdrachten uit
Nadere informatieLesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs
Respons Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons; flexible and positive Respons Respons omvat een pakket van diensten en producten om onderwijs en vechtsport met elkaar
Nadere informatieEinde of nieuw begin?
Einde of nieuw begin? Jaap te Velde, vice voorzitter NVSPV Amsterdam 28 september 2005 Wat gaan we doen in het komende 15 minuten. Beperken op hoofdlijnen! SPV wie kent ze niet.? Ontwikkelingen in de zorg
Nadere informaties-gravenhage, 14 januari 2000 De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E. Borst-Eilers
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 14 januari 2000 Onderwerp: Beleidsvisie landelijk kennis/behandelcentrum eetstoornissen Hierbij doe ik u een mijn «beleidsvisie voor
Nadere informatieInnovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem
Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare
Nadere informatieVoor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl
Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Meer Mens Zorg voor kwaliteit van leven In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en
Nadere informatieOnderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen
Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek
Nadere informatieInspirerend Management. in de zorg. Een modulaire aanpak gericht op de ontwikkeling van nieuw leiderschap
Inspirerend Management Development in de zorg Een modulaire aanpak gericht op de ontwikkeling van nieuw leiderschap Behoefte aan effectief leiderschap Vergroting van de invloed van de politiek en zorgverzekeraars
Nadere informatie