Geschiedenis van België

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Geschiedenis van België"

Anke de Kooker
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De kleine Geschiedenis van België Fred Stevens Axel Tixhon Amersfoort, 2016

2 Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Van het prille begin tot de vorstendommen (tot 1384) De prehistorie De Neanderthaler Het stenen tijdperk De metaaltijden Van de Romeinen tot Clovis De Romeinse verovering De Romanisering Het keizerrijk in crisis De komst van de Germaanse volksstammen De machtsgreep van Clovis Van Clovis tot Karel de Grote Een fel betwist koninkrijk De opkomst van de Karolingers Karel de Grote, Vader van Europa De 10de eeuw: een eeuw van ijzer en lood Lotharingen, een kwetsbaar koninkrijk De schok van nieuwe invasies Een Kerk in verandering Ontstaan en bloei van de vorstendommen Het graafschap Vlaanderen Brabant, van de graaf van Leuven tot de hertog van Brabant Henegouwen, van Vlaanderen naar Beieren Luik, van Duits leengoed tot zelfstandig prinsbisdom Inhoud 5

3 Hoofdstuk 2: Van de Bourgondische droom tot de droom van Jozef II ( ) De Bourgondische erfopvolging Filips de Stoute, of de opkomst van de Bourgondische hertogen Jan zonder Vrees, of de man van de kruistocht Filips de Goede of de nieuwe toekomst van de Bourgondiërs Karel de Stoute overwint Luik Het uiteenvallen van de Bourgondische Staat Filips de Schone Karel V en zijn rijk waar de zon nooit ondergaat De Nederlanden, parel aan Karels kroon Een toenemende maar gematigde centralisatiepolitiek Het Antwerps economisch mirakel Een centrum van humanisme en renaissance De onverbiddelijke strijd tegen de protestanten Het land op het ritme van de oorlog De adel tegen Filips II De confrontatie Een schrale hoop op vrede De scheiding der Nederlanden De Reconquista De Armada verslagen Het tijdperk van Albrecht en Isabella De Spaanse Nederlanden worden Oostenrijkse Nederlanden De Nederlanden, twistappel van de Europese grootmachten De 17de eeuw, een ongelukseeuw? Politieke decentralisatie en religieuze eenheid De kleine Geschiedenis van België voor Dummies

4 Hoofdstuk 3: Een overgangstijd ( ) Jozef II en de Brabantse Omwenteling De Nederlanden in volle verandering De hervormingen van Jozef II, verlicht despoot Een land in opstand De Republiek van de Verenigde Nederlandse Staten De Oostenrijkse restauratie De Luikse Revolutie Onder Franse heerschappij De eerste Franse bezetting ( ) De departementen van la ci-devant Belgique tijdens het Directoire Van Bonaparte tot Napoleon Het perfect amalgaam en de Belgische Revolutie Het Congres van Wenen Het bewind van Willem I De Belgische Revolutie van Hoofdstuk 4: Een liberale bourgeoisstaat ( ) Een nieuwe Staat: het koninkrijk België België is een onafhankelijke Staat De Volksraad en de Grondwet Het Traktaat der XVIII en XXIV Artikelen Een militaire en juridische consolidatie Een land van katholieken en liberalen Het unionisme en het katholieke reveil De polarisering van de Belgische politiek De eenmaking van de katholieke partij België: de eerste industriële natie van het continent De pijlers van de economische ontwikkeling De crisis van de jaren Een massale industrialisering ( ) Een grotere economische diversificatie Inhoud 7

5 De Vlaamse Beweging : een Franstalig België Een Vlaamse taal De Grievencommissie De eerste taalwetten Naar een tweetalig België? Het sociale vraagstuk en het algemeen stemrecht Het ontstaan van de arbeidersbeweging De strijd voor het algemeen stemrecht De politieke gevolgen van het nieuwe systeem Het sociaal interventionisme De verzuiling van de werknemersorganisaties L âme belge en Den Grooten Oorlog De Franse dreiging L âme belge (de Belgische ziel) Naar een persoonlijke militaire dienstplicht Den Grooten Oorlog Hoofdstuk 5: Van het Verdrag van Versailles tot de Koningskwestie ( ) De beloften van koning Albert I De Staatsgreep van Loppem De sociale verworvenheden in het begin van de jaren twintig De Vlaamse Beweging De Roaring Twenties Instabiele regeringen Economische groei De grote taalwetten De Grote Depressie en de democratie in crisis De Grote Depressie Van Spaak tot Pierlot De kleine Geschiedenis van België voor Dummies

6 De taalwetten en de bevestiging van de regionale eentaligheid Koning Leopold III en de Tweede Wereldoorlog Een koning en zijn ministers De Achttiendaagse Veldtocht en de overgave van de koning Een bezet land De bevrijding Hoofdstuk 6: Van welvaartsstaat naar federale Staat (1951-heden) Tussen droom en werkelijkheid: op zoek naar de moderniteit Een verscheurd België Het afzien van de neutraliteitspolitiek Expo De Belgische kolonie Congo De koloniale dromen van Leopold II Een Belgische kolonie Een overhaaste dekolonisatie De golden sixties De consumptiemaatschappij Een tegengestelde economische ontwikkeling Een toename van communautaire conflicten De taalwetgeving van België is een federale Staat België wordt een federale Staat Van crisis naar crisis De duistere jaren tachtig, de jaren van lood Naar een nieuwe ethiek? Een nieuw België? Hoofdstuk 7: Tien Belgische symbolen Het carnaval van Binche Het perron van Luik Inhoud 9

7 De universiteitsstad Louvain-la-Neuve Belgische chocolade Het Atomium De IJzertoren Het fort van Breendonk Het Belgisch bier De begijnhoven De belforten Index De kleine Geschiedenis van België voor Dummies

8 Inleiding gaat het in Belgie?, Vliegen Vlamingen en Walen elkaar nog steeds in de haren?... De Belgische kwestie Hoe wordt door mensen uit de buurlanden steeds op een sympathieke manier op de korrel genomen. Ze stellen vragen waarop hun Belgische gesprekspartners zelf nauwelijks een antwoord weten. In dit boek zal je op al deze vragen een vaak erg verrassend antwoord krijgen. Over dit boek De geschiedenis van Belgie zoals die hier voorgesteld wordt, is niet die van een staat, en nog minder van een natie of een identiteit. In de meeste gevallen hebben Vlaamse en Waalse historici zich gewijd aan het schrijven van de geschiedenis van hun eigen naties : Vlaanderen en Wallonie. Onze zienswijze is niet het resultaat van een compromis tussen historici aan beider zijde van de taalgrens. Het is de vrucht van een gezamenlijke kijk op de geschiedenis, diepgeworteld in het universitair onderwijs, en in het bijzonder in het historisch onderzoek van de lokale geschiedenis. Het onderwerp van deze geschiedenis is een gebied waarvan de grenzen vandaag globaal overeenkomen met die van Belgie. Een gebied dat sinds het begin van het christelijk tijdperk heel wat wisselvalligheden gekend heeft, en waarvan de huidige politieke, economische en culturele situatie het tijdelijk resultaat is. Inleiding 11

9 Conventies in dit boek Belgie is sinds 1830 een onafhankelijke staat. Toch duikt de naam al heel vroeg op in de Europese geschiedschrijving. Na de val van het Romeinse Rijk raakt de naam echter in onbruik. De renaissance en de opkomst van de Latijnse benamingen zorgt ervoor dat de naam Belgica weer aan de oppervlakte komt. De naam lijkt synoniem met de Nederlanden en hun Zeventien Provincie n, die zich uitstrekten vanaf Friesland tot in Luxemburg. Met andere woorden: de Benelux zoals we die vandaag kennen. In het ancien régime worden de termen Belgica en Lage Landen voortdurend door elkaar gebruikt. Ze omschrijven echter geen duidelijk afgebakend gebied. Wij hebben besloten om ons te concentreren op het huidige territorium van Belgie, zoals dat in 1831 vastgelegd werd in het Verdrag der XVIII Artikelen, aangevuld met het Verdrag van Versailles dat, na de Duitse nederlaag in 1918, de kantons Eupen en Malmedy toewees aan het koninkrijk Belgie. De hoofdstukken kennen een chronologische opbouw en elke chronologische afbakening vormt onderwerp voor kritiek en geeft een eerder persoonlijke interpretatie van de geschiedenis. Houd rekening met de pictogrammen! In de marges van dit boek tref je pictogrammen aan die in een oogwenk aangeven welke informatie de desbetreffende alinea bevat. Ziehier de lijst: VOORBEELD Dit icoon doet je stilstaan bij een waar gebeurd voorval, een wapenfeit, een anekdote in de marge van een groter 12 De kleine Geschiedenis van België voor Dummies

10 verhaal. Dit icoon geeft tekst en uitleg bij een gebeurtenis die de moeite waard is om er dieper op in te gaan. Ons boek bevat heel wat feiten en verhalen. Die zijn echter niet allemaal even belangrijk. Bepaalde passages worden benadrukt, zodat de lezer begrijpt dat ze een belangrijk feit aanduiden. Zij helpen ook om hoofdzaak van bijzaak te onderscheiden en vermijden dat je essentie le informatie uit het oog verliest. Dit pictogram vestigt de aandacht op wat dieper gaande uitleg van gebeurtenissen, processen en locaties. Wanneer je dit te diep vindt graven mag je het gerust overslaan. En nu? Hoe begin ik eraan? Bij het begin! Het is ons doel om vooral maar niet alleen - een politieke geschiedenis van een grondgebied in het hart van het Europese vasteland te schetsen. De lezer zal dus deze ontwikkelingen door de loop van de eeuwen heen kunnen volgen en zal de fundamentele invloed van de grote Europese mogendheden op deze zo strategische plaats kunnen vaststellen. Om de bewogen politieke context van het huidige Belgie beter te begrijpen, nodigen we je graag uit om te beginnen met hoofdstuk 4, dat begint met de onafhankelijkheid van Belgie. Om de eigen particularistische reflexen van het Belgische volk te vatten, is het echter noodzakelijk om ook de voorgaande hoofdstukken door te werken. Dankzij zowel de gedetailleerde index als de inhoudsopgave is het steeds mogelijk om vlot van het ene thema naar het andere over te schakelen. Inleiding 13

Vergelijkbare documenten

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...

HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het