JAARVERSLAG. BUDGET 2013 Periode van 1 januari tot en met 31 december 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "JAARVERSLAG. BUDGET 2013 Periode van 1 januari tot en met 31 december 2013"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG BUDGET 2013 Peride van 1 januari tt en met 31 december 2013 Cnventie tussen het Centrum vr gelijkheid van kansen en vr racismebestrijding en de Federale Plitie Kningsstraat Brussel TEL.: 02/ FAX: 02/ epst@cntr.be Het Jaarverslag 2013 wrdt aan de stuurgrep van de cnventie vrgesteld p 11 maart 2014

2 VOORWOORD 4 DEEL I: ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN HET PARTNERSCHAP 7 1. VOORGESCHIEDENIS 7 2. DE OPLEIDINGEN METHODOLOGISCHE ASPECTEN Neutraliteit van de pleiders en vertruwelijkheid Participatieve aanpak Interne en externe diversiteit Belang van evaluaties VOORTGEZETTE OPLEIDINGEN Opleidingen aan de Federale Schl De antiracisme- en antidiscriminatiewetten: juridisch kader en tepassingen Diversiteit en de hlebithematiek Interculturele cmmunicatie Diversiteit integreren in het HRM-beleid Diversiteit in elke plitiepleiding: een vrming vr lesgevers en alle pleidingsbetrkkenen van de geïntegreerde plitie He reageren p discriminerende uitlatingen van cllega s Opleiding aan de Natinale Schl vr Officieren (DSEO) Het cncreet beheren van diversiteit in mijn eenheid Opleidingen in de plitieznes Opleiding aan plitiezne Gaume Opleidingen aan plitiezne Gent Opleiding aan plitiezne Schaarbeek - Sint-Jst-ten-Nde - Evere (Plbrun) Opleiding aan plitiezne Mns-Quévy Opleiding aan de Ost-Vlaamse Plitieacademie (OPAC) Opleiding aan Plitieschl Limburg (PLOT) Opleiding aan Plitieschl Antwerpen (VESTA) BASISOPLEIDING West-Vlaamse Plitieschl Basispleiding aan DSEF Ondersteuning aan de plitieschlen UITDAGINGEN VOOR DE OPLEIDINGEN Gerichte prmtie en inschrijvingen vr de pleidingen Evenwicht tussen het vast aanbd en een aanbd p vraag Getuigenissen van grensverschrijdend gedrag COMMUNITY OF PRACTICE DIVERSITY COP DIVERSITY CONTEXT THEMA'S DIE IN 2013 AAN BOD KWAMEN WERKGROEPEN IN PROJECTEN IN SAMENWERKING MET DE POLITIE SAMENWERKING TUSSEN POLITIE EN KAZERNE DOSSIN: MEMORIAAL, MUSEUM EN DOCUMENTATIECENTRUM OVER HOLOCAUST EN MENSENRECHTEN OPLEIDING VOOR REFERENTIEPOLITIEAMBTENAREN HARMONISATIE VAN MODULE 5.4 IN DE BASISOPLEIDING VAN DE POLITIE SAMENWERKING MET DE STAATSSECRETARIS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BEVOEGD VOOR GELIJKE KANSEN FICHE DISCRIMINATIE PROJECT IN SAMENWERKING MET DE DIRECTIE SELECTIE EN REKRUTERING (DSR) DIENST SELECTIE ONDERZOEK NAAR DE IMPACT VAN DE OPLEIDINGEN ALGEMENE VASTSTELLINGEN IN HET KADER VAN HET PARTNERSCHAP ISLAMOFOBIE BINNEN DE ORGANISATIE ONVOLDOENDE KNOWHOW EN ONDERSTEUNING OM ZOWEL INTERNE ALS EXTERNE PARTNERSCHAPPEN AAN TE GAAN GEBREK AAN KENNIS INZAKE REDELIJKE AANPASSINGEN VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP 40

3 5.4 ONVOLDOENDE EXPERTISE OVER HET FENOMEEN VAN HAATMISDRIJVEN GEBREK AAN GEVOELIGHEID INZAKE GENDER OP DE WERKVLOER CONCLUSIES 42 DEEL II: ANDERE VORMEN VAN SAMENWERKING TUSSEN HET CENTRUM EN DE POLITIE 44 1 MIGRATIE EN MENSENHANDEL ALGEMEEN KADER CONTACTEN MET DE POLITIE IN HET KADER VAN DE OPDRACHT OM DE STRIJD TEGEN DE MENSENHANDEL EN MENSENSMOKKEL TE STIMULEREN CONTACTEN MET DE POLITIE IN HET KADER VAN DE OPDRACHT OM TE WAKEN OVER HET RESPECT VAN DE GRONDRECHTEN VAN VREEMDELINGEN Cntacten met de scheepvaartplitie in het kader van de structurele werkzaamheden inzake detentie in Belgische havens aan de grens Andere cntacten 45 2 INDIVIDUELE MELDINGEN EN DOSSIERS ALGEMEEN KADER MELDINGEN EN DOSSIERS RAPPORTAGE AAN HET CPT EN CAT ETHNIC PROFILING NIEUWE OMZENDBRIEF DISCRIMINATIE INCLUSIEF GESLACHT EN HAATMISDRIJVEN INTERFEDERAAL ACTIEPLAN HOMOFOBIE 51 BIJLAGE 1: ACTIEPLAN BIJLAGE 2: OPLEIDINGEN AAN DE POLITIE IN 2013 IN DETAIL 57 BIJLAGE 3: OVERZICHTSTABEL VAN DE OPLEIDINGEN AAN DE POLITIE IN Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 3/63

4 Vrwrd In 2013 heeft het Bureau van de Eurpese Unie vr de Grndrechten (FRA) een handbek uitgebracht 1 inzake pleidingen ver mensenrechten aan de plitie. Hierin wrdt zwel de ndzaak aan samenwerking met de plitie als pleiding inzake mensenrechten benadrukt. Mrten Kjaerum, Directeur van het FRA verwrdt het als vlgt: Plice training is the first and mst significant step twards shaping mre effective and prfessinal plicing in the future. Human rights-based training helps participants t practively respect and prtect fundamental rights. It ensures that the use f frce is exercised in accrdance with the principles f legality, necessity and prprtinality principles that are fundamental t the develpment f just scieties. Such training will therefre enable plice fficers t fulfil the rle envisaged fr them in the Eurpean Unin s radmap fr wrk in the area f justice, freedm and security. Om racisme en discriminatie te bestrijden, werkt het Centrum vr gelijkheid van Kansen en vr Racismebestrijding (hierna: het Centrum) samen met verschillende partners. Eén daarvan is de geïntegreerde plitie (gestructureerd p twee niveaus en hierna de plitie genemd) die in deze strijd m tal van redenen een essentiële rl speelt: De plitie als partner in de strijd tegen discriminatie en racisme, haatmisdrijven en mensenhandel De strafrechtelijke dimensie van de pdrachten van het Centrum maakt van de plitie een uitermate belangrijke partner in de strijd tegen haatmisdrijven, gerganiseerd racisme, strafbare gevallen van discriminatie, mensenhandel, De plitie als partner in het kader van een diversiteitsbeleid binnen de plitie De plitie heeft als rganisatie eveneens intern met diversiteit te maken. Hudt ze bij het aanwerven al dan niet rekening met de afkmst, seksuele geaardheid, geslacht, een eventuele handicap f de gezndheidstestand van kandidaat-werknemers? He wrden plitiemensen vervlgens nthaald in de krpsen waarbij ze wrden ingedeeld? Daarnaast krijgt de plitie in haar cntact met de burger te maken met een grter wrdende diversiteit nder de bevlking. He gaat de plitie m met deze diversiteit? En he ervaart de bevlking de plitie die sms weinig divers is samengesteld? De plitie als dader en/f als slachtffer Plitiemensen kunnen zelf discrimineren f zich schuldig maken aan haatmisdrijven. Ze kunnen k weigeren m in hun dagelijks werk rekening te huden met dit aspect (bijvrbeeld: weigeren m een pv p te stellen). Plitiemensen kunnen mwille van hun afkmst, hun gelf, hun seksuele geaardheid f een ander persnskenmerk zelf het mikpunt zijn van spt/humr f het vrwerp van pesterijen dr cllega s f dr burgers. Het Centrum was dus verheugd dat het engagement tt samenwerking in 2013 werd vrtgezet nder de vrm van een hernieuwde cnventie. Dit zrgde vr een duidelijk kader waarin het Centrum en de plitie in partnerschap de strijd tegen discriminatie en racisme kunnen verder veren. Uit de meldingen bij het Centrum blijkt immers dat racisme en discriminatie bestrijden en gelijke kansen bevrderen een uitdaging blijft in nze samenleving. Elke individuele plitieambtenaar, en bij uitbreiding de plitie als rganisatie, wrdt met deze uitdaging 1 FRA (2013) Fundamental rights-based plice training. A manual fr plice trainers. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 4/63

5 gecnfrnteerd. Daarm investeert het Centrum k meer middelen in deze samenwerking dan de twee vltijdse equivalenten (VTE) die vrzien zijn in het kader van de cnventie. Het Centrum en de plitie kiezen vr een meervudige en geïntegreerde aanpak m p een structurele en duurzame manier te werken aan meer diversiteit en te strijden tegen discriminatie. Het huidige partnerschap tussen de plitie en het Centrum mvat drie essentiële pijlers die cmplementair zijn en elk een meerwaarde bieden aan de samenwerking: 1. diversiteitspleidingen 2. ndersteunen van de Cmmunity f Practice Diversity van de geïntegreerde plitie 3. ndersteunen van structurele diversiteitsprjecten. In het eerste deel van dit jaarverslag beschrijven we de drie pijlers. Eerst geven we een verzicht van de verschillende pleidingen die in het kader van de vereenkmst gerganiseerd werden en van hun begde delstellingen. Naast de cijfers lichten we k het inhudelijke luik van de pleidingen nader te. Per pleiding geven we een krt verzicht van het verlp. Op basis van uitspraken van de deelnemers aan de pleidingen en p basis van de mndelinge en schriftelijke evaluaties die we na elke pleiding vrzien, willen we k enkele vaststellingen signaleren. Verder bespreken we de ndersteuning aan de Cmmunity f Practice Diversity van de geïntegreerde plitie. Om dit eerste deel af te sluiten, lichten we de structurele diversiteitsprjecten te die het Centrum in samenwerking met de Dienst gelijkheid en diversiteit van de federale plitie (DSID) en andere partners heeft ndernmen. Op basis van deze drie pijlers die dr de vrmingsdienst van het Centrum wrden aangestuurd - frmuleert het Centrum een aantal vaststellingen en aanbevelingen. Sinds 2011 bevat het jaarverslag k een tweede deel, waarin de activiteiten aan bd kmen die dr andere diensten van het Centrum samen met verschillende plitiediensten zijn pgezet. Het Centrum wil hiermee aantnen dat het werk, dat wrdt uitgeverd met de plitie met gezien wrden als een cherent geheel. Deze meervudige aanpak draagt bij tt het bevrderen van uitwisseling van kennis en expertise. Het verschijnen van een nieuwe mzendbrief discriminatie, COL 13/2013, tnt ngmaals aan he deze samenwerking resulteert in cncrete acties. Z verduidelijkt de mzendbrief de rl van de magistratuur en geeft aan he plitiediensten kunnen bijdragen tt een gericht psprings- en vervlgingsbeleid van discriminatie en haatmisdrijven. Wij wensen u veel leesplezier te. Patrick Charlier, Adjunct directeur d.d. Jzef De Witte, Directeur Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 5/63

6 Vrwrd dr de Cmmissaris-generaal HCP Catherine De Blle Racisme en discriminatie hren niet thuis in een plitierganisatie. Om aan te tnen dat dit geen hlle wrden zijn, ntwikkelde de federale plitie in 2013 een aantal activiteiten en prjecten die aansluiten bij waarden als diversiteit, integriteit en respect vr mensenrechten. De samenwerking tussen het Centrum vr gelijkheid van kansen en racismebestrijding en de plitie is de mtr vr ns diversiteitsbeleid. Dankzij die samenwerking werden er pnieuw stappen gezet m nze dienstverlening aan de bevlking verder te prfessinaliseren. In nvember 2013 ndertekende ik samen met de Minister vr Gelijke kansen het nieuwe Charter vr gelijkheid tussen mannen en vruwen, gelijke kansen en diversiteit. Dit charter vraagt van iedere medewerker zwel van leidinggevenden als van elke individuele medewerker een bijdrage m diversiteit en gelijkheid te te passen binnen nze plitierganisatie. Met dit initiatief verwachten we van elke medewerker dat elke vrm van discriminatie, p welke manier dan k geuit, wrdt afgekeurd. Tegelijk wil ik met de federale plitie aan iedereen aan de burger, aan de verheid, aan nze partners en nze medewerkers laten zien dat wij respect vr mensenrechten ernstig nemen en dat wij hierin investeren dr pleiding en training van nze medewerkers. Speciaal daarvr hebben wij samen met de Kazerne Dssin een uniek pleidingstraject ntwikkeld dat vanaf 2014 van start gaat. Ok vr dit prject kunnen wij rekenen p de steun van het Centrum vr gelijkheid van kansen en racismebestrijding. Ik kijk dan k uit naar een nieuw jaar met creatieve initiatieven en psitieve samenwerking! Cmmissaris-Generaal HCP Catherine De Blle Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 6/63

7 DEEL I: ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN HET PARTNERSCHAP 1. Vrgeschiedenis Het Centrum en de FOD Binnenlandse Zaken slten een eerste vereenkmst p 1 december 1996 die vervlgens jaarlijks werd verlengd tt Deze jaarlijkse vereenkmsten lieten het Centrum te m samen te werken met de tenmalige Rijkswacht en de Algemene Rijksplitie en later met de Dienst Gelijkheid en Diversiteit van de federale plitie (DSID). In deze vereenkmst streeft de plitie een niet-discriminerende werking na, zwel p individueel vlak bij alle medewerkers als p cllectief vlak bij de plitie als rganisatie. Tijdens de plitiehervrming werd de vereenkmst een tijdlang stpgezet. Onder invled van het diversiteitsplan van de regering en het federaal actieplan uit 2004 tegen racisme, antisemitisme, xenfbie en het geweld dat daarmee gepaard gaat, werd de draad in 2005 pnieuw pgepikt. In 2011 werd een vereenkmst vr nbepaalde duur afgeslten. Hierdr kunnen DSID en het Centrum een langetermijnvisie vr de pleidingsactiviteiten en vr andere gezamenlijke acties ntwikkelen. Deze visie past in het beleid ter bestrijding van discriminatie en ter bevrdering van diversiteit. In 2013 werd een nieuwe cnventie van nbepaalde duur ndertekend. Deze cnventie nderstreept de drie pijlers en laat te m in partnerschap ng beter samen te werken. Taakafstemming In 2013, na de hernieuwing van de cnventie tussen het Centrum en de plitie, werd dr beide partijen de vraag gesteld he aan dit partnerschap vrm zu wrden gegeven. Er werd in mei afgesprken een taakafstemming p te stellen met als del het verleg en de samenwerking tussen DSID en het Centrum te strmlijnen in het kader van de cnventie. Deze taakafstemming zal een rlverdeling bevatten naast het definiëren van prcedures en praktische mdaliteiten en het plijsten van cncrete acties met een planning. In een eerste fase werden de pleidingen, de aanvragen van znes en plitieschlen en de structurele prjecten bekeken. Wat betreft de pleidingen werden drie delstellingen gefrmuleerd: - het ptimaliseren van verwachtingen versus aanbd met betrekking tt pleidingen in het kader van de cnventie - het verzekeren van een maximale deelname aan de geplande pleidingen en het aantal annulaties beperken - vrzien in een uitgebalanceerd pleidingsaanbd en het faciliteren van de implementatie. Per delstelling is er een taakverdeling pgemaakt zdat er een duidelijk verzicht is waarte het Centrum en DSID bijdraagt m deze delstelling te realiseren. Vr de aanvragen van plitieznes en plitieschlen willen we vrzien in een adequaat antwrd p vragen naar pleidingen, ndersteuning, prjecten, Het is hier van belang m snel te kunnen antwrden p de gestelde nden. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 7/63

8 Naar structurele prjecten is het identificeren en implementeren van relevante diversiteitsprjecten binnen en met de plitie als delstelling gesteld. Deze delstelling dient ng verder te wrden uitgewerkt. In een tweede fase zullen het jaarverslag, de stuurgrep en de COP diversity wrden bekeken m tt een meer vlledige taakafstemming te kmen. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 8/63

9 2. De pleidingen Drheen de jaren deed het Centrum heel wat ervaring p in het geven van pleidingen aan de plitie. Het Centrum heeft hiervr verschillende pedaggische hulpmiddelen, cursussen en vademecums ver racisme, discriminatie en diversiteit uitgewerkt. In samenwerking met de Directie van de Opleiding (DSE) en DSID fcust het Centrum vral p de vrtgezette pleidingen. Ondersteuning en advies in de basispleiding zijn echter niet uitgeslten. In 2013 heeft het Centrum vlgende pleidingen aangebden: De antiracisme- en antidiscriminatiewetten: juridisch kader en tepassingen (DSEF 2 ); Diversiteit en de hlebithematiek (DSEF); Interculturele cmmunicatie (DSEF) ; Diversiteit integreren in het HRM-beleid (DSEF); Het cncreet beheren van diversiteit in mijn eenheid (DSEO 3 ); Diversiteit in elke plitiepleiding: een vrming vr lesgevers en alle pleidingsbetrkkenen van de geïntegreerde plitie (DSEF); He reageren p discriminerende uitlatingen van cllega s (DSEF). Naast dit vast aanbd van vrtgezette pleidingen hebben we k vrtgezette pleidingen p maat aangebden in vier plitieznes en in drie plitieschlen (zie punt en punten ) en hebben we nderhandelingen pgestart met drie plitieznes en met drie plitieschlen (zie bijlage 1). 2.1 Methdlgische aspecten Neutraliteit van de pleiders en vertruwelijkheid Aan het begin van een pleiding lichten de pleiders krt de pdrachten en de werking van het Centrum te. Ze stellen daarbij k de vrmingsdienst vr en haar rl binnen het Centrum. De pleiding stelt uitwisseling centraal en begt de grtst mgelijke interactiviteit. Dit is enkel mgelijk in een klimaat van vertruwen. Deelnemers en pleiders meten hierbij verschillende pvattingen kunnen bespreken znder een rdeel te vellen en met de garantie dat alles binnen de vier klasmuren blijft. Het Centrum waarbrgt dat men uitspraken, gezegd tijdens pleidingen, nadien niet aan persnen kan linken. Het Centrum vindt het daarnaast wél ndzakelijk m structurele en algemene vaststellingen in dit jaarverslag te signaleren pdat de plitie hiermee passende beleidskeuzes kan maken. Het Centrum wijst k p de verantwrdelijkheid van de deelnemers m vr zichzelf en vr hun cllega s een klimaat van vertruwen en respect te scheppen Participatieve aanpak Dr de jarenlange ervaring met pleidingen aan de plitie heeft het Centrum participatieve methdes ntwikkeld die iedereen de kans bieden m het maximum uit de pleiding te halen. Het Centrum geeft alle deelnemers de mgelijkheid m, in een sfeer van vertruwen en respect vr elkaars mening, situaties uit de berepspraktijk vrijuit te bespreken. De vrgestelde pleidingen duren meestal twee dagen zdat de deelnemers de tijd krijgen m hun eigen referentiekader in 2 DSEF: Federale Schl 3 DSEO: Natinale Schl vr Officieren Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 9/63

10 vraag te stellen, te reflecteren ver hun werk en dit met elkaar te bespreken. De aanpak van het Centrum biedt geen kant-en-klaar antwrd p cncrete vragen van deelnemers maar zet de plitiemensen aan m zelf de beste plssingen vr hun prblemen te vinden. De hfddelstelling is werken aan een prfessinele basishuding en de deelnemers aanzetten m na te denken ver de eigen steretypen en vrrdelen die kunnen vrtspruiten uit een mix van ervaringen, frustraties en geruchten. De pleiders leggen de nadruk p het meest aangewezen ptreden in een situatie ngeacht de mening die de deelnemers er zelf p nahuden. De gehanteerde aanpak vereist een dynamiek die enkel met grepen van ngeveer 12 tt 18 deelnemers mgelijk is. Naast het aantal deelnemers vindt het Centrum het k essentieel m in de pleidingen de juiste prfielen te bereiken. Dit is van belang mdat het theretische kader, de efeningen en de dilemma s telkens zijn afgestemd p de functie en de taken van de delgrep. Dit is k een vrwaarde vr een kwaliteitsvlle uitwisseling tussen de deelnemers. Deze aanpak beantwrdt drgaans aan de verwachtingen van de deelnemers. Ze waarderen de kans die ze krijgen m prfessinele prblemen aan de grep vr te leggen en mgelijke plssingen te bespreken. Deze participatieve aanpak is des te belangrijker mdat deelnemers niet altijd p vrijwillige basis aan een pleiding deelnemen. Z vlgen smmige deelnemers de pleiding enkel met het g p een baremaverhging. Daarnaast biedt deze aanpak de kans m de 'krpsgeest' bespreekbaar te maken die kenmerkend is vr het plitieambt. Deze nderlinge verbndenheid en lyaliteit is ngetwijfeld een belangrijk middel dat plitiemensen helpt m ged werk te leveren in meilijke mstandigheden. Het kan echter verhinderen dat de grepsleden zichzelf in vraag stellen mdat ze zich gendzaakt velen m dr dik en dun slidair te blijven en hun eigen standpunt vr zich te huden. Dit interactieve en participatieve prces sluit niet uit dat deelnemers anders aankijken tegen nderwerpen die gevelig liggen in nze samenleving f dat ze kritisch staan tegenver het Centrum maar laat wel te m hierver vrijuit te discussiëren. Het Centrum wil k de ndige theretische kaders bijbrengen die een meer adequate analyse telaten van cmplexe hedendaagse maatschappelijke fenmenen Interne en externe diversiteit Tijdens de pleiding kaart het Centrum zwel de interne (CALg 4 /Operatineel, mannen/vruwen, afkmst, handicap, enz.) als de externe diversiteit (nder de bevlking) aan. Deze twee benaderingen zijn immers cmplementair en beïnvleden elkaar Belang van evaluaties Het Centrum hecht veel belang aan de evaluaties dr de deelnemers. Aan de hand van deze evaluaties stuurt het Centrum de inhud en methdieken van een pleiding bij. Sinds de tweede helft van 2012 gebruikt het Centrum de evaluatiefrmulieren van DSE. Het evaluatiefrmulier werd uitgebreid met een aantal pen vragen. Het Centrum is vragende partij m samen met DSE en DSID mgelijke verbeterpunten aan de pleidingen diversiteit en discriminatie aan te brengen. 4 Lgistiek en administratief kader (burgerpersneel). Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 10/63

11 2.2 Vrtgezette pleidingen Met uitzndering van de pleiding ver het wettelijke kader (1 dag) en de pleiding He reageren p discriminerende uitlatingen van cllega s (1 dag) duren alle vrtgezette pleidingen twee dagen. Hierna vlgt een verzicht van de verschillende pleidingen die het Centrum aanbiedt met vermelding van de cntext waarin de pleiding tt stand kwam, de delstellingen, de inhud en de analyse van de pleidingen (zie k de verzichtstabellen in bijlage 2 en 3). Tijdens de pleidingen stelt het Centrum vast dat er een grte penheid is bij de deelnemers m ervaringen te delen en infrmatie uit te wisselen. In de verschillende analyses staan we vral stil bij een aantal knelpunten en uitdagingen. Tch wensen we te benadrukken dat de grte meerderheid van de deelnemers zeer betrkken en gemtiveerd hun werk uitveren Opleidingen aan de Federale Schl De antiracisme- en antidiscriminatiewetten: juridisch kader en tepassingen Aanleiding Deze pleiding werd vr het eerst in 2007 aan de Federale Schl nderricht naar aanleiding van de hervrming van de antiracisme- en antidiscriminatiewetten die in datzelfde jaar werd drgeverd. Kennis en praktische tepassing van deze wetten vrmen immers een belangrijke basis vr de plitie in de strijd tegen discriminatie en racisme. Delstellingen De hfddelstelling is dat plitiemensen zich kunnen berepen p de artikels van deze wetten en dat ze de principes ervan in de praktijk kunnen mzetten. Kennis van de antiracisme- en antidiscriminatiewetten van 10 mei 2007 en van de aandachtspunten vr het pstellen van gede pv's (en z bijdragen tt een betere fllwup dr het parket); kennis van de mzendbrief (COL13/2013) betreffende het psprings- en vervlgingsbeleid inzake discriminatie en haatmisdrijven (met inbegrip van discriminaties p grnd van het geslacht); zich bewust zijn van het belang van een ged nthaal van de slachtffers en van de registratie van de misdrijven (en z bijdragen tt een daling van de nderrapprtering). Inhud Met deze pleiding van één dag maken we plitiemensen vertruwd met de juridische invulling van het cncept discriminatie. De 19 beschermde discriminatiecriteria, het tepassingsgebied van de wet en de verschillende verbden gedragingen kmen hierbij uitgebreid aan bd. Daarnaast gaan we in p burgerrechtelijke bepalingen zals redelijke aanpassingen vr persnen met een handicap en intimidatie p de werkvler. Het strafrechtelijke deel van de wettelijke beschikkingen kmt k uitgebreid aan bd: het verwerpelijke mtief, het aanzetten tt haat, het verspreiden van ideeën p basis van rassensupeririteit f discriminatie dr een ambtenaar. We leggen k de nadruk p de vaststellingen die ndzakelijk zijn vr een ged pv en p de Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 11/63

12 COL 13/2013. Reële gevalstudies wrden met de deelnemers geanalyseerd m na te gaan waarp ze precies meten letten bij het den van vaststellingen en het pstellen van het pv. Het is belangrijk m de aandacht te vestigen p de Gemeentelijke Administratieve Sancties en de bezrgdheid die het Centrum heeft inzake de registratie van mgelijke mtieven. Z is het mgelijk m in smmige gemeentes graffiti te bestraffen met een GAS-bete. Maar wat indien het graffiti zijn met een hmfb karakter? Een dergelijk feit kan immers k wrden gekwalificeerd als een haatmisdrijf. Tt slt staan we k stil bij het belang van een ged nthaal van slachtffers en bij de impact van discriminatie p slachtffers en p de samenleving. Analyse Deze pleiding is essentieel in de strijd tegen discriminatie en racisme. Ng vaak blijkt dat de deelnemers nauwelijks p de hgte zijn van de antidiscriminatiewet en antiracismewet en/f van de mzendbrieven Cl 6/2006 en COL 14/ De hervrming van deze mzendbrieven via de COL 13/2013 is tevens nbekend. Dat plitiemensen weinig vertruwd zijn met deze wetten en de mzendbrief verklaart wellicht vr een deel waarm het parket pv's niet altijd behandelt (mdat in die pv's niet de aandacht wrdt gevestigd p essentiële cnstitutieve elementen en in bepaalde gevallen niet naar de mzendbrief wrdt verwezen) en waarm bepaalde gevallen niet wrden gerapprteerd. Daarm benadrukken we het belang van het systematisch en crrect registreren van klachten en van het pstellen van gede pv's. De debatten tijdens deze pleiding nthullen dat smmige deelnemers van mening zijn dat bepaalde feiten gewettigd zijn, hewel het gaat m discriminatie f racisme (bijvrbeeld: 'Ik snap dat smmige eigenaars niet aan vreemdelingen willen verhuren, dat is hun ged recht.'). De deelnemers geven te dat ze geen pv pstellen (bijvrbeeld: tegang weigeren tt een disctheek) mdat ze het niet als een geval van discriminatie beschuwen f mdat ze het niet belangrijk geneg vinden. Dit aspect vrmt dan het nderwerp van een discussie waarbij we ingaan p steretypen en vrrdelen die ver deze situaties bestaan. We leggen de nadruk p een prfessinele basishuding en p de dentlgische cde. Tijdens de discussie is er k ruimte m in te gaan p de gevlgen vr slachtffers en vr de samenleving als discriminatie niet effectief wrdt bestreden. We stellen tijdens deze pleiding vast dat het cncept haatmisdrijven nvldende gekend is p het terrein. Er is nbegrip vr het mechanisme van strafverzwaring (bijvrbeeld een slachtffer is een slachtffer dat is discriminatie ). Daarnaast wrdt het bestaan van de antidiscriminatiewet en antiracismewet sms in vraag gesteld. Hierbij is het belangrijk m dit internatinaal te kaderen en de link te leggen met Eurpese en internatinale richtlijnen. 6 Deze pleiding geven we samen met een jurist van het Centrum die gespecialiseerd is in de behandeling van individuele dssiers. Z kan de link wrden gelegd met cncrete vrbeelden en kunnen we ingaan p de recentste ntwikkelingen binnen de rechtspraak. Uit de evaluatie van de deelnemers blijkt dat deze methde p heel wat bijval kan rekenen. 5 COL 6/2006 verfijnde de nmenclatuur m racistische f antisemitische mtieven van bepaalde misdrijven te kunnen identificeren; COL 14/2006 geeft richtlijnen mee mbt de registratie van misdrijven met een hmfb mtief. Beiden werden hervrmd via de COL 13/ ILGA Eurpe: Jining frces t cmbat hmphbic and transphbic vilence in Eurpe - Law enfrcement agencies and civil sciety cperatin 8 and 9 December 2011, The Hague, The Netherlands. Clsing cnference f Wrking with the plice and challenging hate crimes in Eurpe Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 12/63

13 Opleidingen die in 2013 werden gerganiseerd In het Frans 30/05/ deelnemers (19 persnen 27/06/ deelnemers (19 persnen 26/09/ deelnemers (18 persnen 10/12/ deelnemers (18 persnen In het Nederlands 24/01/ deelnemers (16 persnen 29/01/ deelnemers (22 persnen 23/05/ deelnemers (14 persnen 21/11/ deelnemers (14 persnen Diversiteit en de hlebithematiek Aanleiding Het Centrum heeft deze pleiding vr het eerst in 2007 aan de Federale Schl aangebden, gelijktijdig met de bewustmakingscampagne ver de mzendbrief COL 14/ in verband met de registratie dr de plitie van hmfbe misdrijven. Sinds 2012 stelt vzw Rainbw Cps Belgium 8 p het einde van de tweede pleidingsdag haar werking en acties vr. Tt p heden is België één van de weinige Eurpese landen met een dergelijke pleiding 9. Delstellingen Op de hgte zijn van het wettelijke kader in verband met hmfbe misdrijven en de juiste vaststellingen kunnen den; Kennis van steretypen en vrrdelen ver hlebi s; De impact p een slachtffer van een misdrijf met een hmfb mtief begrijpen; Zich bewust zijn van het belang m partnerschappen te hebben met LGBT 10 - verenigingen. Inhud Eigen identiteit en de identiteit van anderen; Wetten en fenmenen in verband met hmfbie en discriminatie; Analyse van situaties p de werkvler; Ged nthaal van een slachtffer van een hmfb misdrijf; Opmaak pv hmfb misdrijf. Dr te praten ver hmseksualiteit kunnen we kanttekeningen plaatsen bij heterseksuele nrmen, bij de verschillende rlpatrnen die mannen en vruwen krijgen tebedeeld en bij het imag van de plitie. Tal van vragen kmen aan bd. Enerzijds vragen ver externe diversiteit met andere wrden ver de mgang met burgers (Welke aandacht krijgen slachtffers van 7 Deze mzendbrief werd vervangen dr de mzendbrief betreffende het psprings- en vervlgingsbeleid inzake discriminatie en haatmisdrijven (met inbegrip van discriminaties p grnd van het geslacht) (Cl 13/2013) Tijdens een cllquium dat ILGA p 13 december 2010 in België rganiseerde, bleek dat weinig Eurpese landen dergelijke pleidingen aan hun plitiekrps aanbieden. 10 LGBT: Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 13/63

14 hmfbe daden? Welke gevlgen heeft het zich uiten als gay friendly vr de plitie?), wat zijn de verschillende (psychlgische en scilgische) redenen waarm slachtffers geen melding maken bij de plitie? Anderzijds vragen ver interne diversiteit, met andere wrden ver de mgang met cllega's. Werkt de werkmgeving een cming ut in de hand? Is de grepsdynamiek bevrderlijk vr het welzijn van iedereen p het werk? Analyse Net zals in 2012 melden de deelnemers dat het niet altijd vanzelfsprekend is m deze pleiding te mgen vlgen. Tevens wrden er dr cllega s spttende pmerkingen gegeven mwille van hun deelname aan deze pleiding. Tijdens de pleiding krijgt het Centrum een dubbele bdschap te hren. Enerzijds zeggen de deelnemers dat 'hmseksueel zijn in 2013 geen prbleem meer is en dat hmseksualiteit algemeen aanvaard is in nze samenleving. Anderzijds vertellen deelnemers dat cllega's die zich uten, wrden gepest. Vral mannelijke cllega s wrden hiermee gecnfrnteerd (lesbiennes lijken bij de plitie beter te wrden aanvaard). Verder hren we dat heel wat cllega s in de kast blijven mdat de vertuiging bestaat dat seksuele geaardheid privé is. Het zu dan k niet ndzakelijk f wenselijk zijn dat cllega s uit de kast kmen. Heel wat deelnemers melden k dat hun meerderen nauwelijks ptreden tegen hmfbe uitlatingen f vrvallen tussen cllega's. Hmfbie wrdt verwrd als een prbleem van de andere ( Ik heb geen prblemen met hm s, maar ). Daarnaast leeft de perceptie dat enkel jnge mslimmannen dader zuden zijn van hmfbe misdrijven. Dit det vragen rijzen ver de bjectiviteit en efficiëntie van plitineel nderzek naar eventuele daders van deze misdrijven. Daarm staan we tijdens de pleiding stil bij het feit dat we in een heternrmatieve samenleving leven en dat hmfbie zich p verschillende (subtiele) manieren kan uiten. Deelnemers nderschatten sms k de impact van hun wrdkeuze bij cllega s f burgers. Bij praktische efeningen en bij de analyse van een cncrete situatie waarbij een plitie-inspecteur weigert m een pv ver hmfbe agressie p te maken, bevestigen de plitiemensen dat ze sms te licht ver dergelijke gevallen gaan en dat er een vijf-minuten-pv f een pv vr de schuif wrdt gemaakt m de burger te paaien. Als men het geval tch ernstig neemt en een pv pmaakt, zien de deelnemers daarm ng niet het belang in van een vermelding van het hmfbe gmerk en een verwijzing naar de mzendbrief COL 13/2013. Ok in deze pleiding stellen we vast dat er weinig kennis is ver het cncept van een haatmisdrijf en de mgelijke impact hiervan p slachtffers en de samenleving. Er wrdt sms k weinig begrip getnd vr het strafverzwarende mechanisme dat de wetgeving vrziet. Het Centrum merkt k p dat plitiemensen in het kader van hmfbe misdrijven vaak enkel denken aan fysieke agressie en uit het g verliezen dat k graffiti, belaging, beschadiging van gederen nder dit fenmeen kunnen geregistreerd wrden. Om uiteenlpende redenen is er k weinig samenwerking tussen plitiediensten en LGBT 11 - verenigingen. Vlgende rzaken wrden aangehaald: gebrek aan tijd, niet weten welke prcedure te vlgen, geen pririteit vanuit hiërarchie,... De vraag f de plitie (al dan niet in unifrm) aanwezig met zijn p de jaarlijkse Gay Pride leidt vaak tt een grte discussie. Verschillende argumenten wrden aangehaald, ndermeer dat de plitie neutraal met zijn f dat een deelname erte zu leiden dat de burger de plitie niet meer serieus zu nemen. 11 Uit een Eurpese studie blijkt dat dit srt van samenwerkingen vaak heel gunstige resultaten in de strijd tegen hmfbie plevert (zie Jining frces t cmbat hmphbic and transphbic hate crime, cperatin between plice frces and LGBT rganisatins in Eurpe, Richard Placek en Jël Le Dérff, 2010, ILGA Eurpe). Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 14/63

15 Uit een nderzek van ILGA Eurpe 12 blijkt nchtans dat samenwerking tussen plitie en LGBTrganisaties van grt belang is in de strijd tegen hmfbie. Daarm ndigt het Centrum sinds 2012 de vzw Rainbw Cps Belgium uit tijdens de pleiding. Zij stellen hun werking vr en nemen deel aan de bespreking van casussen die de deelnemers zelf hebben meegebracht. Het del is m de vzw Rainbw Cps Belgium en hun acties kenbaar te maken binnen de plitie én het belang en de meerwaarde van samenwerking aan te tnen. De deelnemers ervaren deze tussenkmst als zeer psitief mdat ze de mgelijkheid biedt m met een cllega infrmatie uit te wisselen ver hmfbie. Deze pleiding geniet heel wat bijval en de deelnemers zijn tevreden met een interne pleiding ver dit nderwerp. De meerderheid van de deelnemers benadrukt dat het interessant zu zijn m dit thema al in de basispleiding aan bd te laten kmen. Opleidingen die in 2013 werden gerganiseerd In het Frans 21 en 23/05/ deelnemers (19 3 en 5/09/ deelnemers (18 In het Nederlands 11 en 13/06/ deelnemers (22 15 en 17/10/ deelnemers ( Interculturele cmmunicatie Aanleiding Van in het begin van de samenwerking tussen het Centrum en de plitie zijn er tal van prjecten inzake interculturele cmmunicatie pgezet. Bij de eerste prjecten lag de nadruk p kennisverdracht rnd bepaalde culturen terwijl het Centrum nu de fcus legt p bewustwrding van het eigen referentiekader en de invled ervan p cmmunicatie. Delstellingen Kennis van cncepten als cultuur, diversiteit, identiteit en cmmunicatie; Bewust wrden van de invled van het eigen referentiekader p nze cmmunicatie; Bewust wrden van de impact van de eigen cmmunicatie in een dialg; Werken aan een prfessinele basishuding; Een evenwicht zeken tussen cultureel relativisme en een culturalistische aanpak. Inhud Eigen identiteit en prfessinele identiteit; Steretypen en vrrdelen, eigen referentiekader en decentratie; Ntie van begrippen in verband met cmmunicatie; Machtsverhudingen en prfessinele basishuding in cmmunicatie; 12 Jining frces t cmbat hmphbic and transphbic hate crime, cperatin between plice frces and LGBT rganisatins in Eurpe, Richard Placek en Jël Le Dérff, 2010, ILGA Eurpe. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 15/63

16 Inzicht in cmplexiteit van situaties. Tijdens deze pleiding vragen deelnemers vaak naar inzichten ver verschillende culturen. Ze verwachten een kant-en-klaar recept f lijstjes ver he ze meten mgaan met verschillende gemeenschappen. Het Centrum heeft echter gekzen m niet te werken p basis van een 'culturencatalgus'. Het geeft de vrkeur aan de bewustwrding van het eigen referentiekader en aan de impact ervan p cmmunicatie. Om te vermijden dat er een klf ntstaat tussen de verwachtingen van de deelnemers en de aangebden pleiding is het van belang m duidelijk te cmmuniceren ver de inhud van deze pleiding. Analyse Deze pleiding kan p heel wat interesse rekenen. Het Centrum merkt dat de interesse het aanbd verstijgt en dat er wachtlijsten vr deze pleiding ntstaan. Deze pleiding is stf vr heel wat levendige discussies ver én emtinele reacties p de nderdelen die aan bd kmen. Om te kmen tt een vruchtbare uitwisseling is het belangrijk dat iedereen vrijuit kan spreken én dat de principes besprken in punt 2.1. wrden gerespecteerd. We stellen vast dat smmige deelnemers tijdens het uitefenen van hun ambt geen gepast antwrd kunnen bieden p de vraagstukken waarmee ze gecnfrnteerd wrden in een cmplexe diverse samenleving. Tijdens de pleiding ervaren ze dan de nd m hun frustratie hiermtrent te ventileren. Net zals in 2012 huden de meest gestelde vragen verband met de vreemdelingen f de Belgen van vreemde rigine en meer specifiek met de islam en de mslims. Het debat wrdt meestal k niet geved dr prfessinele vraagstukken maar zijn eerder ruimere maatschappelijke reflecties. Interessant is dat de vele bezrgdheden die de deelnemers uiten ver de islam en religieuze praktijken gelinkt zijn aan een algemeen maatschappelijke beeldvrming en minder aan direct cntact met bijvrbeeld islamitische burgers f cllega s. Zals vaak het geval is bij discussies ver diversiteit bestaat de kans dat deelnemers vervallen in steretypen. Betreffende de vreemdelingen merken we k p dat smmige plitiemensen weinig kennis hebben ver de migratiegeschiedenis en verblijfsstatuten. Tijdens deze pleiding krijgt het Centrum p regelmatige basis de vraag waarm de pleiding niet wrdt gegeven aan de vreemdelingen. Het Centrum grijpt dit aan als vertrekpunt m stil te staan bij de machtspsitie van een plitieambtenaar en de ndzaak m een prfessinele basishuding te hanteren in alle interventies en cntacten. Het Centrum stelt vast dat ethnic prfiling een praktijk is waarver weinig kritische reflectie bestaat. Naast het feit dat het verbden is m plitinele interventies hfdzakelijk te baseren p etnische rigine en/f huidskleur draagt dit uiteraard niet bij tt een cnstructieve dialg in nze samenleving en evenmin tt gede resultaten van het plitiewerk 13. Het Centrum wil aan de hand van praktische efeningen en analyse van situaties deze steretypen en vrrdelen decnstrueren. Het Centrum ndigt de deelnemers uit te reflecteren ver hun eigen referentiekader en cmplexe situaties vanuit verschillende standpunten te bekijken. Terwijl smmige deelnemers vertuigd zijn van de meerwaarde van een gemeenschapsgerichte aanpak in het plssen van bepaalde prblemen leeft er bij veel deelnemers een dubbel gevel. Enerzijds wrdt van hen verwacht dat ze zich tt de gemeenschap richten (langetermijnaanpak waarbij partnerschappen een belangrijke rl spelen), anderzijds is er de krtetermijndruk waarbij de fcus ligt p prductiviteit en streefcijfers (pmaken van pv's, inffiches enz.). 13 Çankay, S. (2012): De cntrle van marsmannen en schrriemrrie. Academie Plitie Amsterdam-Amstelland, p Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 16/63

17 Het belang van samenwerking met externe rganisaties kan niet geneg wrden benadrukt. We merken een duidelijk engagement vanuit het beleid m de peratinelen te ndersteunen m dit waar te maken. 14 Opleidingen die in 2013 werden gerganiseerd In het Frans 14 en 16/03/ deelnemers (18 persnen 3 en 5/12/ deelnemers (15 persnen In het Nederlands 14 en 28/03/ deelnemers (18 persnen 24 en 26/09/ deelnemers (16 persnen Diversiteit integreren in het HRM-beleid Aanleiding Aanleiding vr deze pleiding is de vertuiging dat het ndzakelijk is m naast pleidingen die vrnamelijk werken aan individuele cmpetenties k transversaal p de structuur van de plitie in te werken. Daarm werd een specifieke pleiding ntwikkeld vr medewerkers die verantwrdelijkheid dragen in het persneelsbeleid. Het is belangrijk m te werken aan een rganisatiecultuur die rekening hudt met interne diversiteit. Delstellingen Kennis hebben van het cncept diversiteit en van de meerwaarde en de uitdagingen van een diversiteitsbeleid; Bewust wrden van steretypen en vrrdelen en van hun invled p het persneelsbeleid (bijvrbeeld: mensen die zetelen in een selectiecmmissie); Bewust wrden van de gevlgen van diversiteit p het persneelsbeleid; Ingaan p mgelijke reacties in verband met diversiteit. Inhud Analyse Het cncept diversiteit vanuit de situatie van de persneelsdienst; AR- en AD-wet: gevlgen vr persneelsbeleid en jury s; Psychlgische mechanismen die spelen bij selectie en hun invled ervan met betrekking tt diversiteit; Analyse van cncrete praktijksituaties; Mgelijke strategieën m nieuwe persneelsleden te behuden (bijvrbeeld: nthaal van nieuwe medewerkers). Deze pleiding, die vr het eerst in 2010 werd gerganiseerd, richt zich tt een beperkte maar uiterst belangrijke delgrep. Het Centrum is vertuigd dat medewerkers van persneelsdiensten en juryleden een sleutelpsitie bekleden inzake diversiteit. Deze delgrep blijft meilijk te 14 Dit strkt met de filsfie 'Naar een excellente plitiezrg'. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 17/63

18 bereiken. Het is dan k essentieel m gericht te cmmuniceren ver deze pleiding. Net zals vrgaande jaren stelt het Centrum vast dat de bestaande jury's (vr aanwerving, bevrdering enz.) vlgens de deelnemers niet altijd neutraal en transparant zijn (bewust f nbewust). Drheen de verschillende debatten merkt het Centrum dat er een grte vraag is naar richtlijnen vr selectiejury s. Er is tevens weinig infrmatiedrstrming tussen de verschillende plitieznes en eenheden waardr gede praktijkvrbeelden nvldende gedeeld wrden. Het Centrum merkt p dat er weinig reflectie is ver de discriminatiedrempels in de verschillende fasen van een HRM beleid. Initieel verwachten deelnemers cncrete tls m binnen hun eenheid met cllega s van vreemde rigine m te gaan. Nadat we echter meer duiding geven bij het cncept diversiteit en wanneer we dieper ingaan p cncrete situaties blijkt dat vele uitdagingen binnen het persneelsbeleid verband huden met het verschil in statuut tussen CALg-perneel en peratinelen en het beheren van leeftijd in teams. Ok zrgwekkend zijn de vele frustraties bij de aanwerving van vruwen (vrnamelijk binnen de interventie-eenheden). Tijdens deze pleiding leeft de perceptie dat er binnen de plitie een psitief discriminatiebeleid wrdt geverd waarbij vruwen en persnen van vreemde afkmst 15 bevrdeeld wrden bij aanwervingen. In 2013 heeft het Centrum een prject pgestart in samenwerking met de Directie van de Rekrutering en Selectie (DSR) rnd diversiteit, discriminatie en selectie (zie punt 4.6). Opleidingen die in 2013 werden gerganiseerd In het Frans 11 en 13/06/ deelnemers (19 persnen 8 en 10/10/ persnen (10 In het Nederlands 28 en 30/05/ deelnemers (12 persnen 26 en 28/11/ deelnemers (13 persnen Diversiteit in elke plitiepleiding: een vrming vr lesgevers en alle pleidingsbetrkkenen van de geïntegreerde plitie Aanleiding Lesgevers, medewerkers van de pedaggische cel, leraren en mentren spelen een cruciale rl vr de plitiecultuur. Ze hebben een grte impact p het beeld dat plitiemensen ver diversiteit hebben. De delstelling van deze tweedaagse pleiding is m diversiteit transversaal te integreren in alle pleidingen vr de plitie. Deze pleiding werd vr het eerst in 2011 gerganiseerd. Delstellingen Zich bewust wrden van het belang m rekening te huden met diversiteit in pleidingen; Steretypen en vrrdelen in kaart brengen, nderzeken waar ze vandaan kmen, waarm we eraan vasthuden, nagaan welke impact ze hebben p intermenselijke 15 Tijdens de pleiding legt het Centrum het verschil uit tussen 'psitieve actie' en 'psitieve discriminatie'. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 18/63

19 relaties en binnen de pleidingen (keuze van vrbeelden, lesmethde, humr, reacties p uitspraken van deelnemers aan de pleiding enz.); Leren reageren p discriminerende uitspraken van een deelnemer tijdens een pleiding; De verantwrdelijkheid van de lesgever erkennen als drgeefluik van bepaalde waarden en de pleiding erkennen als plek m te werken/te buwen aan de plitiecultuur. Inhud De cncepten identiteit en diversiteit; Eigen huding t.a.v. diversiteit; Rl en macht van pleider inzake attitude rnd diversiteit; Steretypen en vrrdelen en hun mgelijke impact, zals humr p de werkplek; Gevlgen van discriminatie; Analyse van cncrete situaties in het licht van verschillende aspecten van diversiteit; Rllenspel m te leren reageren p discriminerende uitspraken; Reflectie ver mgelijke aanpassingen in eigen leermiddelen/mdule. Analyse Algemeen stellen we vast dat de deelnemers heel uiteenlpende materies nderrichten binnen de plitie (zwel technische als inhudelijke pleidingen). Het Centrum juicht dit te mdat het bijdraagt tt de transversale delstelling van deze pleiding. De uitwisseling tijdens deze pleiding tnt aan dat er binnen de plitie een grte wil bestaat m met diversiteit aan de slag te gaan. De dcenten zijn bereid na te denken ver he ze diversiteit kunnen implementeren in hun lessen. Men geeft echter aan dat dit zeer sterk afhankelijk is van de academie/schl waar men lesgeeft. We vragen de deelnemers niet m een aparte mdule ver diversiteit te rganiseren maar m na te denken ver manieren m diversiteit te integreren in de bestaande mdules (d.m.v. efeningen, vrbeelden, ). Daarnaast geven dcenten aan dat ze het meilijk vinden m te reageren p bepaalde uitlatingen die cllega s f studenten maken. Met het g p de hervrming van de basispleiding en met de aanbeveling vanuit de werkgrep lerende rganisatie die diversiteit p een transversale manier wenst te behandelen en te integreren in alle mdules meent het Centrum dat het belangrijk is m deze pleiding k in 2014 te rganiseren ter ndersteuning van de dcenten. Het Centrum merkt een discrepantie tussen de evaluaties van deze pleiding (waar deelnemers benemen dat alle dcenten deze pleiding zuden meten vlgen) en de algemene inschrijvingsplitiek rnd deze pleiding. Het Centrum vraagt dat er vanuit de plitie een zeer gerichte cmmunicatie plaatsvindt naar alle dcenten. Tijdens één van de directievergaderingen van de plitieschlen werden bijvrbeeld de cnventie en de diversiteitspleidingen vrgesteld. Opleidingen die in 2013 werden gerganiseerd In het Frans 23 en 25/04/ deelnemers (14 persnen 15 en 17/10/2013 annulatie wegens te weinig inschrijvingen Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 19/63

20 In het Nederlands 18 en 25/04/ deelnemers (7 persnen 5 en 10/12/ deelnemers (9 persnen He reageren p discriminerende uitlatingen van cllega s Aanleiding Een vaststelling uit ns jaarverslag 2011 was dat veel deelnemers blijkbaar meite hebben m te reageren p discriminerende uitspraken van cllega s. Meestal reageren ze niet p uitspraken van een hiërarchische meerdere en vr het verige reageren ze alleen als ze weten dat ze p de steun van hun meerderen kunnen rekenen. De deelnemers erkennen dat kwetsende uitspraken binnen hun plitiezne wrden getlereerd. In 2011 hebben we p vraag van de plitiezne Schaarbeek - Sint-Jst-ten-Nde - Evere een pleiding p maat ntwikkeld en gegeven met betrekking tt deze thematiek. Op basis van de gede evaluaties is beslist m deze pleiding p te nemen in het vaste aanbd van vrtgezette pleidingen. Delstellingen In staat zijn m een discriminerende situatie te (h)erkennen (cntext, dader, inzet, inclusief de identiteitsstrategieën); Cmplexiteit van situaties begrijpen; Zich bewust wrden van de beste manier m al dan niet p uitlatingen van cllega's te reageren. Inhud Cncept van identiteit, diversiteit, gevelige znes en identiteitsstrategieën; Typlgie van racisme; Theretische basis inzake cmmunicatie; Praktische efeningen. Analyse Het is verntrustend dat alle deelnemers al eens getuige en/f slachtffer zijn geweest van racistische pmerkingen en/f pesterijen p de werkvler. Het is pvallend dat men niet reageert vanuit het idee dat men lyaal met zijn, het slachtffer zelf assertief geneg met zijn en/f uit angst m zelf het mikpunt te wrden. Deze mtieven wrden k aangehaald in het kwalitatief nderzek naar zwijgcultuur binnen de Belgische federale plitie 16. In het kader van deze pleiding geven deelnemers aan dat men van de meerdere en het beleid een cnsequent en cnstructief ptreden verwacht. Het Centrum merkt p dat humr vaak wrdt verpakt als iets nschuldig maar dat de draagwijdte f gevlgen van deze wrden, uitlatingen f acties wrden nderschat. Het wrdt verdezeld als het is maar een mpje, als we dat al niet meer mgen zeggen, de ander met maar niet z n 16 Lyens, K. (2013), ver cllegialiteit en pprtunisme een kwalitatief nderzek naar zwijgcultuur in de Belgische federale plitie. Cnventie Centrum Geïntegreerde plitie Jaarverslag 2013 pagina 20/63

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding. Module. Lestijden 40 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Ondernemingscmmunicatie Mdule MarketingManagement Cde A2 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte ttale studiebelasting (in uren) 1 Mgelijkheid tt JA aanvragen

Nadere informatie

JAARVERSLAG. BUDGET 2012 Periode van 1 januari tot en met 31 december 2012

JAARVERSLAG. BUDGET 2012 Periode van 1 januari tot en met 31 december 2012 JAARVERSLAG BUDGET 2012 Peride van 1 januari tt en met 31 december 2012 Cnventie tussen het Centrum vr gelijkheid van kansen en vr racismebestrijding en de Federale Plitie Kningsstraat 138 1000 Brussel

Nadere informatie

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba.

Agressiemanagement. Management Consulting and Research Kapeldreef 60, 3001 Heverlee Tel. 016/29 83 11 Fax 016/29 83 19 Website http://www.mcr-bvba. Agressiemanagement Bedrijven, rganisaties en schlen krijgen steeds vaker met agressie te maken. Wanneer je met mensen werkt, bestaat er immers de kans p cnflicten. Z n cnflict kan escaleren in bedreigingen,

Nadere informatie

ECTS-fiche. Graduaat Maatschappelijk werk Sociaal agogische vaardigheden

ECTS-fiche. Graduaat Maatschappelijk werk Sociaal agogische vaardigheden ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Mdule Cde Graduaat Maatschappelijk werk Sciaal aggische vaardigheden Bc5 Lestijden 40 Studiepunten Ingeschatte ttale n.v.t. studiebelasting 50 (in uren) 1 Mgelijkheid

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)

o o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa) PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en

Nadere informatie

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen

Voorbereidingsjaar hoger onderwijs voor anderstaligen. Functieprofiel: Leerondersteuner Voorbereidingsjaar Hoger Onderwijs voor Anderstaligen Vrbereidingsjaar hger nderwijs vr anderstaligen Prvincieplein 1 Cntact: Functieprfiel: Leerndersteuner Vrbereidingsjaar Hger Onderwijs vr Anderstaligen Samenvatting Als leerndersteuner begeleid en ndersteun

Nadere informatie

Actieplan leeftijdsbewust personeelsbeleid 2013-2023

Actieplan leeftijdsbewust personeelsbeleid 2013-2023 Nvember 2013 Actieplan leeftijdsbewust persneelsbeleid 2013-2023 Actie 1: Ontwikkelen van een stagebeleid. Stagiaires zijn ptentiële nieuwe cllega s. Een stageperide kunnen we aanzien als een inwerkperide.

Nadere informatie

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014

Evaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014 Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de

Nadere informatie

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers

Handreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.

Nadere informatie

Godsdienstige stellingname collega

Godsdienstige stellingname collega Gdsdienstige stellingname cllega Je werkt p een penbare basisschl en hebt kinderen van verschillende natinaliteiten in je grep. Een van je cllega's draagt een hfddek. De kinderen uit haar grep scren ged

Nadere informatie

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014

Pestprotocol. 1 Achtergrond. 1.1 Uitgangspunt. 1.2 Pesten in het cluster-4-onderwijs. Onderwijs. Pestprotocol Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 Pestprtcl Onderwijs Pestprtcl Versie: 1.0 Datum: 20 mei 2014 1 Achtergrnd 1.1 Uitgangspunt Beleid tegen pesten valt binnen het veiligheidsbeleid van Yulius Onderwijs. Ons uitgangspunt is dat nze schl een

Nadere informatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie

Duurzaam inzetbaar in een vitale organisatie Duurzaam inzetbaar in een vitale rganisatie Vitaliteit en bevlgenheid vrmen sleutelbegrippen vr het ptimaal en duurzaam inzetten van medewerkers. Vitale medewerkers bruisen van energie, velen zich fit

Nadere informatie

Geschoold arbeider / Erfgoedbewaker (m/v) Raversyde

Geschoold arbeider / Erfgoedbewaker (m/v) Raversyde Niveau D Functiebeschrijving Geschld arbeider / Erfgedbewaker (m/v) Raversyde I. Functiebenaming Geschld arbeider erfgedbewaker Functiefamilie 11 : tezichtsfuncties II. Plaats in de rganisatie Je wrdt

Nadere informatie

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015

Beleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015 Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het

Nadere informatie

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas.

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas. Onderzek Ouderbetrkkenheid V.U. : Lieve Van Daele, Grte Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Succesvl samenwerken met uders Bundel in te kijken in de leraarskamer http://flb.sint-niklaas.be ONDERZOEK GOK-PROJECT

Nadere informatie

Training Effectief Monumentenbeheer

Training Effectief Monumentenbeheer Training Effectief Mnumentenbeheer Naast kennis is een gevel van ged vakmanschap ndig. He km je tt een effectief en kwalitatief hgwaardig beheer van mnumenten? TEM 2019 Training Effectief Mnumentenbeheer

Nadere informatie

WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT?

WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT? WAT BEPAALT DE EUROPESE RICHTLIJN INZAKE HET RECHT OP TOEGANG TOT EEN ADVOCAAT? Vicky De Suter, FOD Justitie, DGWL, Directie Strafwetgeving Een krte terugblik - CPS - studiedag 27 maart 2013 - Eurpese

Nadere informatie

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers

Oproep erkenning en subsidiëring van groepsgericht aanbod. opvoedingsondersteuning door vrijwilligers Oprep erkenning en subsidiëring van grepsgericht aanbd pvedingsndersteuning dr vrijwilligers In het kader van het versterken van aanbd pvedingsndersteuning in de Huizen van het Kind lanceert Kind en Gezin

Nadere informatie

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân

Projectaanvraag Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1 Prjectaanvraag Versterking sciale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Prvinciale Staten van de prvincie Fryslân keuzes gemaakt mtrent de 'kerntakendiscussie'.

Nadere informatie

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN:

Conceptkader Begeleiding in de opleidingsschool BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: Pagina1 Cnceptkader Begeleiding in de pleidingsschl BELEIDSKADER BEGELEIDING IN DE SCHOOL STARTENDE LERAREN WAT JE VAN ONS KUNT VERWACHTEN: 1. SCHOOLCULTUUR Lerende rganisatie Gezamenlijke verantwrdelijkheid

Nadere informatie

Projectcyclusbeheer: een handige tool bij het uitbouwen van een werking

Projectcyclusbeheer: een handige tool bij het uitbouwen van een werking Prjectcyclusbeheer: een handige tl bij het uitbuwen van een werking Inhud Bij het starten met een Brede Schl is het, na het verkennen van partners en mgelijkheden, belangrijk m structureel de werking uit

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!

VOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR! Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit

Nadere informatie

Integratie via buitenschoolse activiteiten Een initiatief van het Fonds Baillet Latour, beheerd door de Koning Boudewijnstichting

Integratie via buitenschoolse activiteiten Een initiatief van het Fonds Baillet Latour, beheerd door de Koning Boudewijnstichting Prjectprep 2016 Integratie via buitenschlse activiteiten Een initiatief van het Fnds Baillet Latur, beheerd dr de Kning Budewijnstichting Begeleiding en ndersteuning van actren van buitenschlse activiteiten

Nadere informatie

Gedragscode voor de leden van de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen

Gedragscode voor de leden van de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Inhudspgave Hfdstuk

Nadere informatie

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid

Communicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber

Nadere informatie

Samenvatting Docentenhandleiding

Samenvatting Docentenhandleiding Samenvatting Dcentenhandleiding Cursus Selecteren znder vrrdelen: Vr de beste match! Mdule 4 Wettelijke kaders & Regelgeving: handreikingen vr tepassing in de praktijk Dit pleidingsaanbd is tt stand gekmen

Nadere informatie

procesbegeleiders (en beleidsmedewerkers)

procesbegeleiders (en beleidsmedewerkers) prcesbegleiders (en beleidsmedewerkers) prcesbegeleiders (en beleidsmedewerkers) Deze thematische fiche wil inzicht verschaffen in de vereenkmsten en de verschillen van een prcesbegeleider en een beleidsmedewerker

Nadere informatie

Genderloopbaankloof: enkele voorzetten vanuit Persephone vzw, organisatie van vrouwen met een handicap of invaliderende chronische ziekte

Genderloopbaankloof: enkele voorzetten vanuit Persephone vzw, organisatie van vrouwen met een handicap of invaliderende chronische ziekte Genderlpbaanklf: enkele vrzetten vanuit Persephne vzw, rganisatie van vruwen met een handicap f invaliderende chrnische ziekte De genderlpbaanklf verdient aandacht van de beleidsmakers en de sciale partners.

Nadere informatie

Retailmanagement brochure voor bedrijven

Retailmanagement brochure voor bedrijven Campus Schnmeersen Gebuw B Valentin Vaerwyckweg 1 BE-9000 Gent Retailmanagement brchure vr bedrijven Deze brchure bevat de belangrijkste infrmatie ver de pleiding Retailmanagement. De meest up t date infrmatie

Nadere informatie

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang

Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief

Nadere informatie

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs

Cursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver

Nadere informatie

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT

IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

Justitieasssitent (M/V)

Justitieasssitent (M/V) MOD WVG afdeling Persneel Kning Albert II-laan 35 bus 30 1030 BRUSSEL T 02 553 31 52 F 02 553 34 77 persneel@wvg.vlaanderen.be FUNCTIEBESCHRIJVING ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten

Pestprotocol basisschool Pieter Wijten Pestprtcl basisschl Pieter Wijten Basisschl Pieter Wijten werkt aan een veilig schlklimaat waarin kinderen respectvl met elkaar mgaan. Ze hanteert drie principes: Ik zrg ged vr mezelf Ik zrg ged vr de

Nadere informatie

Ondersteuning gericht op kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van personen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken.

Ondersteuning gericht op kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van personen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken. Ondersteuning gericht p kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van persnen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken. Bea Maes KU Leuven Een veld in beweging Vlwaardig burgerschap

Nadere informatie

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam

OPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam OPLEIDING tt Verzrgende-IG Ondersteuningsmagazijn Berepstaak E Startbekaam Albeda cllege Branche gezndheidszrg Kwalificatieniveau 4 Chrt: 2010-2011 Fase: Startbekaam Naam student:. P.E1-3.start.gesprek

Nadere informatie

Rechtstaat in de school, omgaan met grensoverschrijdende opmerkingen in de klas

Rechtstaat in de school, omgaan met grensoverschrijdende opmerkingen in de klas Deelsessies cnferentie De meerwaarde van burgerschap Beleid maken vr burgerschap: een digitaal instrument (PO, VO). Han Nrdink en Chantal Blckhuis (SLO) Om te kmen tt een planmatige aanpak van burgerschapsnderwijs

Nadere informatie

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS OUDERBLIK Een rugzak vl ideeën vr uders en schl SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS 2012 1. Schriftelijke cmmunicatie met anderstalige uders Schriftelijke cmmunicatie gaat ver alle cmmunicatie naar uders

Nadere informatie

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes

Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes HIER FOTO INVOEGEN BREEDTE 210mm x HOOGTE 99mm Kwaliteit van de arbeid van kamermeisjes Samengevat 2011 Guidea - Kenniscentrum vr Terisme en Hreca vzw Deze infrmatie werd met de grtste zrg samengesteld.

Nadere informatie

Arbeidstrajectbegeleider B1-3

Arbeidstrajectbegeleider B1-3 Arbeidstrajectbegeleider B1-3 Rapprteert aan Geeft leiding aan 1. Del van de functie Cördinatr arbeidstrajectbegeleiding - De arbeidstrajectbegeleider zrgt vr een gepaste begeleiding van werkzekenden naar

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding. Persoonsgecentreerd werken. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot

ECTS-fiche. Opleiding. Persoonsgecentreerd werken. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is m een uitgebreid verzicht te krijgen van de invulling en pbuw van de mdule. Er bestaat slechts één ECTS-fiche vr elke mdule. 1. Identificatie Opleiding Mdule Cde Lestijden

Nadere informatie

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN

Huurdersvereniging In De Goede Woning ACTIVITEITENPLAN ACTIVITEITENPLAN 2014 Activiteitenplan 2014 : INLEIDING In 1997 werd de in Zetermeer pgericht met als del het behartigen van de belangen van huurders van de cmplexen van R.K. Wningbuwstichting De Gede

Nadere informatie

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..

Leer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:.. Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens

Nadere informatie

FAQ Innovatieve bedrijfsnetwerken versie 18 november 2015

FAQ Innovatieve bedrijfsnetwerken versie 18 november 2015 FAQ Innvatieve bedrijfsnetwerken versie 18 nvember 2015 Wanneer kan het IBN effectief van start gaan? De steun aan een innvatiecluster kan p zijn vregst starten p de eerste werkdag van de maand die vlgt

Nadere informatie

7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media

7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media 7. Opleidingskader vr de functie redacteur web en scial media In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is

Nadere informatie

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces

Checklist Veranderaanpak Inhoud en Proces list Veranderaanpak Inhud en Prces AdMva 2011 www.admva.nl www.arbcatalgusvvt.nl list Veranderaanpak Inhud en Prces www.arbcatalgusvvt.nl Clfn Sturen p Werkdrukbalans en Energie AdMva 2011 Erna van der

Nadere informatie

Aanleiding en context van het Samenwerkingsovereenkomst. 1. Interfederalisering 1 Gelijkekansencentrum

Aanleiding en context van het Samenwerkingsovereenkomst. 1. Interfederalisering 1 Gelijkekansencentrum 1 Samenwerkingsvereenkmst tussen Unia - het Interfederaal Gelijkekansencentrum en stad X met betrekking tt de lkale werking van Unia gedurende de peride 2016 tt en met 2019. Aanleiding en cntext van het

Nadere informatie

Functie- en competentieprofiel Maatschappelijk werker

Functie- en competentieprofiel Maatschappelijk werker Functie- en cmpetentieprfiel Maatschappelijk werker 1. Identificatiegegevens Functietitel Afdeling Dienst Niveau Graad Maatschappelijk werker Sciale dienst B B1-B3 2. Psitinering in het rgangram Rapprteert

Nadere informatie

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau

Bibliotheek en basisvaardigheden. Handreiking voor een structurele aanpak op lokaal niveau Biblitheek en basisvaardigheden Handreiking vr een structurele aanpak p lkaal niveau 1 Inhud Een structurele aanpak van laaggeletterdheid p lkaal niveau 3 1. Draagvlak bij de gemeente 3 2. Draagvlak in

Nadere informatie

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT

WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT WHITE PAPER HET INRICHTEN VAN KWALITEITSMANAGEMENT Adjust - Sciaal Resultaat zet in p verbinding in het Sciaal Dmein. Dat den we dr altijd g te hebben vr de mens en zijn mgeving. We hebben nze expertise

Nadere informatie

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen:

Onze school gebruikt hierbij naast het SPCO veiligheidplan, in ieder geval de volgende hulpmiddelen: Graaf Jan van Mntfrtschl Beleid ter vrkming en/f regulering van pestgedrag 1. 1 Inleiding: Iedere schl heeft een veilig schlklimaat ndig. Op de Graaf Jan van Mntfrtschl zijn wij ns ervan bewust dat veiligheid

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING. Functie: Directeur woonzorg Niveau-graad: A4a-b Functiefamilie: Strategisch leidinggevenden dienstniveau

FUNCTIEBESCHRIJVING. Functie: Directeur woonzorg Niveau-graad: A4a-b Functiefamilie: Strategisch leidinggevenden dienstniveau FUNCTIEBESCHRIJVING Functie: Directeur wnzrg Niveau-graad: A4a-b Functiefamilie: Strategisch leidinggevenden dienstniveau Sciaal Huis Ostende functiebeschrijving Directeur wnzrg 2 BELEIDSMATIG WERKEN STRATEGISCH

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backoffice

FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backoffice FUNCTIEBESCHRIJVING ADMINISTRATIEF MEDEWERKER backffice Identificatiegegevens Functie: administratief medewerker Functietitel: administratief medewerker backffice Niveau/rang: administratief medewerker

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014

Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren betreffende de toepassing van ISQC 1 11.08.2014 Actieplan van het Instituut van de Bedrijfsrevisren betreffende de tepassing van ISQC 1 11.08.2014 Algemene beschuwingen 1. De Raad van het IBR is zich bewust van de meilijkheden die de cnfraters ndervinden

Nadere informatie

Protocol: Pestprotocol

Protocol: Pestprotocol Prtcl: Pestprtcl Inleiding Pesten kmt p iedere schl in mindere f meerdere mate vr. Het is een prbleem dat vr de betrkkenen verstrekkende gevlgen kan hebben in de lp van hun levens. Uit nderzek blijkt dat

Nadere informatie

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.

Bij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen. 1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische

Nadere informatie

Competentieprofiel hoofdbegeleid(st)er dagcentrum

Competentieprofiel hoofdbegeleid(st)er dagcentrum Cmpetentieprfiel hfdbegeleid(st)er dagcentrum 1. Hfddel en plaats van de functie Onder supervisie van de cördinatie/directie van het dagcentrum de dagelijkse dienstverlening naar nze gebruiker(s) binnen

Nadere informatie

Pedagogische Civil Society

Pedagogische Civil Society Pedaggische Civil Sciety Nieuwkmer in het cntinuüm van pvedndersteuning? 4 juni 2010 Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Welkm Drs. Cécile Winkelman Irene Sies, MSc Werkzaam bij SO&T: kwaliteit in Opveden

Nadere informatie

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND

Les 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung

Nadere informatie

BETER IN BEDRIJF. Voel je Beter in Bedrijf! Uw organisatie Beter in Bedrijf. Verzuimbegeleiding & Arboadvies

BETER IN BEDRIJF. Voel je Beter in Bedrijf! Uw organisatie Beter in Bedrijf. Verzuimbegeleiding & Arboadvies BETER IN BEDRIJF Vel je Beter in Bedrijf! Uw rganisatie Beter in Bedrijf Verzuimbegeleiding & Arbadvies Beter in Bedrijf levert, naast reguliere arbdienstverlening, vral maatwerk in verzuimbegeleiding

Nadere informatie

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o

Alle secundaire scholen, binnen de regio MidLim, met een klasgroep in de 2de of 3de graad waarin: o o o o o Klas-in-zicht Een negatieve grepsdynamiek, leerlingen die niet met elkaar vereen kunnen kmen, een vertrebelde relatie tussen leerlingen en leerkrachten, meilijk les kunnen geven dr strend gedrag, zijn

Nadere informatie

Richtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0

Richtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0 Richtlijnen functineringsgesprek evangelist Versie 1.0 Datum: mei 2015 1. Inleiding In deze brchure krijgt u een praktische handreiking met betrekking tt het huden van een functineringsgesprek met een

Nadere informatie

1. Basisvorming verblijfsrecht en hulpverlening Asielprocedure (en opvang asielzoekers) Mensen zonder wettig verblijf 2

1. Basisvorming verblijfsrecht en hulpverlening Asielprocedure (en opvang asielzoekers) Mensen zonder wettig verblijf 2 3 MA ART 20 17 Thematische vrmingen Inhud 1. Basisvrming verblijfsrecht en hulpverlening 1 2. Asielprcedure (en pvang asielzekers) 2 3. Mensen znder wettig verblijf 2 4. Verblijf burgers van de Unie 3

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER

FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER FUNCTIEBESCHRIJVING ONTHAALMEDEWERKER Identificatiegegevens Functie: administratief medewerker Functietitel: nthaalmedewerker Niveau/rang: administratief medewerker C 1-3 Plaats in het rgangram: de nthaalmedewerkers

Nadere informatie

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN

INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN RVB10004.dc 1/5 RVB 2010/04 INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN Situering GEZONDHEID OP HET WERK : EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK Preventie en Interim heeft in 2008, in het kader

Nadere informatie

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.

Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen

Nadere informatie

Pestprotocol Cazemierschool 2012

Pestprotocol Cazemierschool 2012 Pestprtcl Cazemierschl 2012 Vrwrd De Cazemierschl is een Prtestants Christelijke schl, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat vr nze schl de algemeen menselijke waarden zals gemeenschapszin,

Nadere informatie

VISIE OP LEREN. De uitgangspunten van de samenwerking; Het opleiden binnen het partnerschap; Het leren binnen het partnerschap.

VISIE OP LEREN. De uitgangspunten van de samenwerking; Het opleiden binnen het partnerschap; Het leren binnen het partnerschap. VISIE OP LEREN Opleiden en leren in het partnerschap Apeldrn Zutphen Vr het welslagen van de missie is het van het grtste belang dat binnen het partnerschap gewerkt wrdt vanuit een gemeenschappelijke visie

Nadere informatie

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht.

Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht. Pedaggisch klimaat en autisme dr Ad Dnkers Klimaatschaal SIGA Dinsdag 9 december 2014 Inleiding Even vrstellen.. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij jngeren: rl van de leerkracht.

Nadere informatie

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)

Privacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers) Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.

Nadere informatie

Functiefamilie: Directie

Functiefamilie: Directie Bijlage 3 bij Regeling ntwikkelen, functineren en berdelen (Cmpetenties per functieprfiel) Functiefamilie: Directie Cmpetentie: Netwerken De mate waarin de persn relaties en/f samenwerkingsverbanden binnen

Nadere informatie

Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emotionele- en /of gedragsproblemen

Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emotionele- en /of gedragsproblemen Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emtinele- en /f gedragsprblemen Schljaar 2009-2010 Welkm jij. Jij, helemaal jezelf. Nieuw vr ns, nbekend, ged zals je bent. Wij

Nadere informatie

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel

Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevoel Stad & Esch maken we samen: Van pesten naar een wij-gevel Omgaan met pesten pagina 1 van 11 Inhudspgave 1. Vrwrd blz. 3 2. Van pesten naar.een wij-gevel blz. 4 3. Stappen bij structureel pestgedrag blz.

Nadere informatie

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen?

Gedragsprotocol Samenwerkingsschool Balans. Wat is het gedragsprotocol? Uitgangspunt. Pesten of plagen? Gedragsprtcl Samenwerkingsschl Balans Wat is het gedragsprtcl? Het gedragsprtcl vrmt de verklaring van het schlbestuur, de directie, de leerkrachten, de leerlingen en de uders waarin is vastgelegd dat

Nadere informatie

Procedures rond ongewenst gedrag binnen de provincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscommissie 3. Vertrouwenspersonen

Procedures rond ongewenst gedrag binnen de provincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscommissie 3. Vertrouwenspersonen Prcedures rnd ngewenst gedrag binnen de prvincie Zeeland: 1. Hulp van buiten 2. Begeleidingscmmissie 3. Vertruwenspersnen 1. Hulp van buiten Werknemers kunnen k hulp van buiten de rganisatie inrepen. Veelal

Nadere informatie

Verandertrajecten voor individuele medewerkers

Verandertrajecten voor individuele medewerkers Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Verandertrajecten vr individuele medewerkers Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek

Nadere informatie

Uitnodiging Vormingsreeksen & coachingstrajecten

Uitnodiging Vormingsreeksen & coachingstrajecten Uitndiging Vrmingsreeksen & cachingstrajecten In januari 2006 startte de K.U.Leuven, in samenwerking met K VIV, VOV en Amazne het prject Vruwelijk Ingenieur. Het prject krijgt de financiële steun van het

Nadere informatie

Competentieprofiel van de hulpverlenerambulancier

Competentieprofiel van de hulpverlenerambulancier Cmpetentieprfiel van de hulpverlenerambulancier (Wet hudende diverse bepalingen inzake gezndheidszrg van 19 december 2008) 1. De ambulancier ntwikkelt zich persnlijk en prfessineel De ambulancier neemt

Nadere informatie

Functiebeschrijving: Directeur Communicatie

Functiebeschrijving: Directeur Communicatie Functiebeschrijving: Directeur Cmmunicatie Functiefamilie Lager Kader Vr akkrd Naam leidinggevende Kristien Verbraeken Datum + handtekening Naam functiehuder Datum + Handtekening 1. Cntext van de functie

Nadere informatie

HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER

HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER 1 JUNI 2015 HANDLEIDING: AANVRAAG VOOR EEN SUBSIDIE IN HET ZUIDEN INVULFORMULIER SEYS VEERLE PROVINCIEBESTUUR WEST-VLAANDEREN Hug Verriesstraat 22 8800 ROESELARE Vrwrd Sinds 1971 ndersteunt de prvincie

Nadere informatie

van de Hoge Raad voor Vrijwilligers

van de Hoge Raad voor Vrijwilligers Memrandum van de Hge Raad vr Vrijwilligers Nvember 2014 Memrandum van de Hge Raad vr Vrijwilligers Vrijwilligerswerk: brandend actueel In een veranderende maatschappij die een ecnmische crisis drmaakt,

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend?

Passend Onderwijs. Tot wanneer is het nog passend? Wat zijn de grenzen aan de zrg die de Uilenburcht kan bieden? Tt hever reikt de draagkracht van De Uilenburcht? Achtergrnd Het uitgangspunt van De Uilenburcht is altijd dat we nze leerlingen z lang mgelijk

Nadere informatie

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting Maak afspraken met de watermaatschappijen Organiseer je LAC-zitting Ken de WATER-rechten en plichten van je klant Vermijd afsluitingen Maak een draaibek vr je interne werking LAC Bied nazrg Betrek je cliënt

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

VACATURE ADJUNCT-DIRECTEUR SINT-JOZEFSINSTITUUT-COLLEGE

VACATURE ADJUNCT-DIRECTEUR SINT-JOZEFSINSTITUUT-COLLEGE 27 jan 2015 VACATURE ADJUNCT-DIRECTEUR SINT-JOZEFSINSTITUUT-COLLEGE Taakmschrijving De adjunct-directeur (m./v.) maakt deel uit van het directieteam van de schlengrep Sint-Rembert en van de schlengemeenschap

Nadere informatie

Handleiding Handleiding Communicatie voor. Promotoren. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020.

Handleiding Handleiding Communicatie voor. Promotoren. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020. Handleiding Handleiding Cmmunicatie vr Prmtren Eurpees Fnds vr Reginale Ontwikkeling VLAANDEREN 2014-2020 1 Eurpese Unie Inhud 1 Inleiding... 1 2 De minimale cmmunicatieverplichtingen... 1 a) Weergave

Nadere informatie

Start duurzame inzetbaarheid

Start duurzame inzetbaarheid Start duurzame inzetbaarheid Een praktijkcasus Dr: Rlf Weijers, Pauline Miedema Hewel duurzame inzetbaarheid een veelbesprken thema is, blijft het lastig m het cncreet te maken en er handen aan veten aan

Nadere informatie

KERNFUNCTIE. 1. Functie-informatie. Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscores: 45445 45545 44 45 Somscore: 62

KERNFUNCTIE. 1. Functie-informatie. Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscores: 45445 45545 44 45 Somscore: 62 KERNFUNCTIE 1. Functie-infrmatie Functienaam: Directeur Shared Services Organisatie Functieschaal: 15 Kenmerkscres: 45445 45545 44 45 Smscre: 62 2. Omgeving De werkzaamheden wrden verricht binnen de bestuurlijke

Nadere informatie

Profiel Aanspreekpersoon Integriteit voor sportfederaties en sportclubs

Profiel Aanspreekpersoon Integriteit voor sportfederaties en sportclubs Prfiel Aanspreekpersn Integriteit Versie 17/05/2018 Prfiel Aanspreekpersn Integriteit vr sprtfederaties en sprtclubs Inhud 1. Inleiding... 1 Wat?... 1 Waarm?... 1 Wie en p welk niveau?... 2 2. Prfiel Aanspreekpersn

Nadere informatie

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0.

Verzuim Beleid. www.smallsteps.info. Opgemaakt door Human Resource Management. Doelgroep Alle werknemers. Ingangsdatum 4 juli 2014. Versie 0. Verzuim Beleid Opgemaakt dr Human Resurce Management Delgrep Alle werknemers Ingangsdatum 4 juli 2014 Versie 0.1 www.smallsteps.inf clfn Verzuimbeleid Visie en aanpak verzuim Delgrep: alle werknemers Versie:

Nadere informatie

Saxionstudent.nl CE 1

Saxionstudent.nl CE 1 Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling

Nadere informatie

RIZIV: Opleiden van werkzoekenden, die erkend arbeidsongeschikt zijn.

RIZIV: Opleiden van werkzoekenden, die erkend arbeidsongeschikt zijn. RIZIV: Opleiden van werkzekenden, die erkend arbeidsngeschikt zijn. VERSIE 2015 Inhudspgave OOK ERKEND ARBEIDSONGESCHIKTE PERSONEN HEBBEN RECHT OP OPLEIDING...2 Visie...2 Delgrep...2 Partners in het traject...2

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding. Maatschappelijk werker als beroep. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot

ECTS-fiche. Opleiding. Maatschappelijk werker als beroep. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is m een uitgebreid verzicht te krijgen van de invulling en pbuw van de mdule. Er bestaat slechts één ECTS-fiche vr elke mdule. 1. Identificatie Opleiding Mdule Cde Lestijden

Nadere informatie

EXPERTISESTEEKKAART. 1) Naam van de school/dienst/voorziening: Windekind Leuven. Adresgegevens: Schapenstraat 98 3000 Leuven

EXPERTISESTEEKKAART. 1) Naam van de school/dienst/voorziening: Windekind Leuven. Adresgegevens: Schapenstraat 98 3000 Leuven EXPERTISESTEEKKAART 1) Naam van de schl/dienst/vrziening: Windekind Leuven Adresgegevens: Schapenstraat 98 3000 Leuven 2) Dmein van expertise: Cmmunicatie 3) Beschrijving expertise: Alle kindjes met EMB

Nadere informatie

VACANTVERKLARING : INHOUDELIJKE BIJLAGE EMR PROJECT

VACANTVERKLARING : INHOUDELIJKE BIJLAGE EMR PROJECT POM Limburg DC/D/2011-09 VACANTVERKLARING : INHOUDELIJKE BIJLAGE EMR PROJECT Prjectmanager ACTIE 1: Verdieping partnership: de nulmeting van de Euregi in kaart Om de Eureginale prblematiek van de zrgberepen

Nadere informatie

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode

Training Faciliteren door middel van de moderatiemethode samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.

Nadere informatie