Zijn studenten echt zo smerig? Safe House. Langstudeerders opgepast! Seks als je ernstig ziek bent. Ondernemen in plaats van studeren.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zijn studenten echt zo smerig? Safe House. Langstudeerders opgepast! Seks als je ernstig ziek bent. Ondernemen in plaats van studeren."

Transcriptie

1 Gratis naar Safe House Kijk snel op pagina 36 redactioneel onafhankelijk magazine van Saxion Zijn studenten echt zo smerig? Soms is het ouderlijk huis viezer dan de studentencrib Langstudeerders opgepast! Seks als je ernstig ziek bent Ondernemen in plaats van studeren Nummer 4, januari 2012

2 SAX WANTS YOU! Inhoud 10 Ondernemen in plaats van studeren 12 Langstudeerders opgepast! 26 Seks als je ernstig ziek bent 19 Schoon? Studentenhuis vs. ouderlijk huis En verder: 4 Nieuws, opinie, fun I 15 Student & co I 24 Collega & co I 28 Agenda 29 Mededelingen I 31 International I 34 Oud-student I 36 Recensies I 38 De maand van I 39 Colofon, volgende keer in Sax Gezond voornemen Is bloggen je passie? Wil jij wekelijks bloggen voor je medestudenten? Wij zijn nog op zoek naar studenten die op Sax.nu willen bloggen. Stuur een voorbeeld en je contactgegevens naar sax@saxion.nl en misschien word jij onze nieuwe blogger. Wij nemen contact met je op! Illustratie: DonkeyHotey Hatsjie! Gezondheid. Dank je wel. We vegen onze handen schoon en typen verder. Lekker begin van het nieuwe jaar, zo n verkoudheid. Het valt bij ons nog mee, want anderen zijn geveld door de buikgriep. Wij gelukkig niet, dus we zetten vrolijk niezend de eerste Sax van 2012 in elkaar. We zijn natuurlijk blij met alle artikelen, maar één verhaal blijft hangen: dat van dat onderzoek naar bacteriën op het toetsenbord. Yuck! Niet over nadenken. Maar dat doen we natuurlijk wel. Net geniest, handen afgeveegd en verder tikkend op dat toetsenbord. Gatver! Waarschijnlijk krioelen er bij jou ook duizenden dingetjes onder je vingers terwijl je je project uitwerkt. Of onder onze vingers als wij dit voorwoord tikken. En misschien heb jij deze Sax ergens op een tafel in Saxion gevonden. Wie weet door hoeveel ongewassen handen ie al is vastgepakt? Je zou er bijna smetvrees van krijgen. Positief blijven denken, want de schoonmaak geeft het toetsenbord vast een dagelijkse beurt en de vorige lezer van deze Sax wast altijd netjes z n handen. Laten we dat maar tot het collectieve goede voornemen van 2012 bestempelen. Veel leesplezier! En natuurlijk allemaal nog een heel gezond 2012 toegewenst. Thijs Klaverstijn en Wendy van Til Hoofdredacteuren Sax redactioneel onafhankelijk magazine van Saxion

3 Nieuws, opinie, fun Nieuws, opinie, fun Stagebegeleiding Studenten van Saxion laten tijdens hun stage een goede indruk achter, blijkt uit het Werkveldtevredenheidsonderzoek (zie pagina 4). Maar de begeleiding van de studenten vanuit Saxion scoort minder goed. Daarom de vraag: heb jij positieve ervaring met jouw stagebegeleider? Ja Dennis Silderhuis (23) Vierdejaars Industrieel Product Ontwerpen Ik loop nu stage bij een kenniscentrum van Saxion. In totaal zijn er drie terugkomdagen, waarvan ik er nu twee heb gehad. Het is leuk om dan te horen wat je medestudenten doen en verder heb ik niet erg behoefte aan meer contact met mijn begeleider. Alles loopt gewoon goed, maar misschien komt dat ook omdat ik stage loop binnen Saxion zelf. Nee Anoniem Twee van mijn drie stages zijn zonder grote problemen verlopen. Bij de andere stage ging het mis. Ik had het idee dat mijn begeleider mijn opdracht niet begreep. Hij gaf me een tip voor een boek, waar ik niets aan had. Daarna kreeg ik geen aansporing of herinnering over te halen deadlines, alleen een kan gebeuren, zorg ervoor dat je de volgende wel haalt na het missen ervan. Verder kreeg ik het advies met stage te stoppen op basis van een twee maanden oude versie van een verslag. Kwaliteit stagebegeleiding vanuit hogeschool blijft achter Werkveld tevreden over Saxion-student Het werkveld is zeer tevreden over het niveau van de studenten en opleidingen van Saxion. Gemiddeld geven externe stage- en afstudeerbegeleiders de stage een 7,6, zo blijkt uit het jongste Werkveldtevredenheidsonderzoek (WTO). Een kritische noot wordt geplaatst bij de kwaliteit van de stagebegeleiding vanuit de school. Foto: Ivelin Aleksandrov Enige master ROB opgeheven Per september 2012 biedt de academie Ruimtelijke Ontwikkeling en Bouw (ROB) geen masters meer aan. De de duur van de master, maar ook daarbij zijn er te veel risico s. kosten. We hebben nagedacht over aanpassingen wat betreft enige master die de academie nog heeft, wordt opgeheven omdat er te weinig aanmeldingen zijn. Het gaat om academie heeft het financieel al zwaar. En we durven het financiële risico nu niet aan te gaan, want de de master International Master Programme. Studenten in het lopende studiejaar van de master kunnen hun Het is heel spijtig, want een master, en al helemaal deze master, opleiding afmaken. Vanaf het nieuwe studiejaar wordt de master niet meer aangeboden. Of ROB in de toekomst nieuwe mas- zorgt voor een mix in het aanbod en in de klassen. Maar we kunnen niet anders, laat directeur Raimond Bartelink van ROB ters aanbiedt, is onbekend. (WvT) weten. Doordat er te weinig aanmeldingen zijn, zijn er meer Voor de tweede keer werd een tevredenheidsonderzoek naar stages in het werkveld gehouden. Vergeleken met het eerste onderzoek, uit 2009, is er weinig veranderd. Gemiddeld scoort Saxion nog steeds een 7,1. Daarmee voldoet de hogeschool aan de eisen die ze zichzelf stelt. Het is goed dat de opleidingen wat betreft de kwaliteit van studenten goed scoren, zegt Paul Nieuwenhuis, afdelingsmanager Onderwijsontwikkeling en Kwaliteitszorg. Dat was al zo en dat is iets waar we trots op mogen blijven. Extra stappen Daar staat tegenover dat het nauwelijks is gelukt om de waardering voor de stage- en afstudeerbegeleiding vanuit Saxion omhoog te krijgen. Over de begeleiding aan de student (een 6,6 in 2011 tegenover een 6,5 twee jaar geleden) bestaat een marginaal hogere tevredenheid dan over de begeleiding aan de stagebedrijven zelf (zowel in 2009 als 2011 een 6,2). De academie Pedagogiek en Onderwijs (APO) scoort op het gebied van begeleiding als enige boven de Saxion-norm van een zeven. Nieuwenhuis: In de communicatie richting stagebedrijf en student mogen we nog een paar extra stappen zetten. De opleidingen die goed scoren werken nauw samen met de bedrijven en instellingen en formuleren duidelijke doelstellingen. Ik denk ook dat het deels historisch zo gegroeid is. Integratie van opleidingen in de praktijk gebeurt via relatief nieuwe fenomenen als snuffelstages. De afgelopen tien à vijftien jaar zijn er veel vernieuwingen geweest op dat gebied. De langere stage in het derde jaar is iets dat al sinds het begin van het hbo bestaat en is daarom misschien achtergebleven bij die vernieuwingen. Gastdocentschappen Veel externe begeleiders geven in het onderzoek aan naast het begeleiden van stagiaires en afstudeerders ook verder bij Saxion betrokken te willen worden. Daarbij valt te denken aan gastdocentschappen en onderzoek. Nieuwenhuis: En dat vind ik mooi om te zien. Aantal langstudeerders teruggedrongen De maatregelen die het aantal langstudeerders bij Saxion moeten terugdringen hebben effect. In januari vorig jaar was 10,7 procent (2.235 studenten) van de studenten langstudeerder. Uit de laatste telling blijkt dat het nu nog om 5,6 procent (1.257 studenten) gaat. Als gevolg van de langstudeermaatregel van staatssecretaris Halbe Zijlstra betalen studenten die langer dan vijf jaar in het hoger onderwijs staan ingeschreven vanaf volgend studiejaar euro extra collegegeld. Reden voor Saxion, een klein jaar geleden, om in een brandbrief alle langstudeerders te wijzen op de gevolgen. Ook door academies werden maatregelen genomen. Waar dat nodig was, werden extra afstudeermomenten gecreëerd. In veel gevallen was een gewijzigde toetsvorm of een extra toetsmogelijkheid (mits goedgekeurd door de examencommissie) bespreekbaar. (TK) Bijna alle academies zouden nadrukkelijker verbetertrajecten moeten starten om stage- en afstudeerbegeleiders beter te begeleiden en te ondersteunen, alsmede duidelijker richtlijnen Meer over de langstudeermaatregel en de gevolgen daarvan voor 4 voor begeleiding opstellen, staat in het onderzoek te lezen. Thijs Klaverstijn Saxion-studenten op pagina 12. 5

4 Nieuws, opinie, fun Nieuws, opinie, fun Organisatie goededoelenevenement was tijdrovende maar leuke klus Bijsluiter voor Saxion-opleidingen Geslaagde vrouwendag brengt euro op Vijf studenten van de Hospitality Business School organiseerden op 8 januari een Vrouwen (ver)bouwdag voor SOS Kinderdorpen in de Leeren Lampe in Raalte. Dat leverde euro op. Joyce Damman was een van de vijf organisatoren. Ze is blij met het resultaat. Hoe kwamen jullie op het idee van een vrouwendag voor SOS Kinderdorpen? Het organiseren van een evenement is een opdracht voor het vak Eventmanagement. Verschillende bedrijven kwamen vertellen over projecten waar studenten aan mee konden werken. SOS Kinderdorpen had een mooie opdracht. We konden daar zelf beslissen wat we precies wilden organiseren. Dat sprak ons aan, vooral omdat bij veel andere opdrachten alles al helemaal vaststond. Dan kon je wel meehelpen, maar je had minder vrijheid. Was het een geslaagde dag? Ja, het ging boven verwachting goed. We De FNV probeert naar mijn punt. De werkgevers bieden hadden niet bijzonder veel inschrijvingen, mening te snel van een overleg op dit moment omgerekend maar er kwamen uiteindelijk zo n zeventig Mandy van Dijk een staking te maken. Dat drie procent (waarvan twee gasten, terwijl we er vijftig hadden verwacht. Dus het is zeker goed gegaan. Het leermomenten gehad? Gingen er ook dingen fout? Nog zou eigenlijk een laatste redmiddel moeten zijn. Je ziet over meer dan vijftig miljoen. procent loon). Dan heb je het 42% Eens, er wordt aangezet tot drankgedrag. (46) waren niet alleen vrouwen, er kwamen Ja, er zijn leermomenten geweest, zeker. 57% Oneens, dat is betuttelend. (57) vaker dat stakingen in het Het verschil is nog groot. Dit 6 ook een stuk of tien mannen. Speciaal voor Zo hadden we wel op een rijtje wat er allemaal moest gebeuren, maar de taken niet westen van het land beginnen. De verhoudingen zijn nen worden. (TK) zou een moeilijk traject kun- hen hadden we een bierproeverij georgani- 6% Ik weet het niet. (7) 7 seerd. De vrouwen konden twee activiteiten kiezen, waaronder naar de kapper, de visagist, de pedicure of de masseur. Daarnaast hadden we een paar kraampjes met sjaals, boeken en info over SOS Kinderdorpen. Bezoekers konden twee modeshows bekijken en meedoen aan een mutsenveiling. De mutsenveiling liep alleen niet zo lekker, dus de tweede editie hebben we niet door laten gaan. Maar de opbrengst is helemaal boven verwachting. We hadden niet gerekend op gemiddeld meer dan twintig euro per persoon. Wie zaten er nog meer in de organisatie? Lisa Verburg, Larissa Hoppen, Sanne Obdeijn en Elke Nijenhuis. onderling verdeeld. Daardoor was het een beetje chaotisch. Maar het is allemaal goed gekomen. Tijdens het proefdraaien met onze docent werden ook dingen duidelijk waar we niet aan hadden gedacht. Ons welkomstdrankje was bijvoorbeeld alcoholisch. Daar moest nog een alcoholvrije variant voor komen. Dat soort dingen. Zou je nog eens zo n evenement willen organiseren? Nou, ik heb wel respect gekregen voor organisatoren van evenementen voor goede doelen. Het is een bijzonder tijdrovende klus. Na mijn studie zou ik het zeker overwegen, want ik vond het wel heel leuk om te doen. Foto: Auke Pluim Saxion publiceert op korte termijn op haar website per opleiding gegevens over studierendement, contacturen en studiebelasting. Studentenvakbonden hebben het afgelopen jaar meerdere keren om een, zoals zij dat noemen, bijsluiter voor de opleidingen gevraagd. De dienst Onderwijs & Student maakt een lijst van wat er overelke opleiding wordtgepubliceerd, zodat de informatie goed vergelijkbaar is. De data worden gedestilleerd uit de uitkomsten van de meest recente Nationale Studenten Enquête. Het zijn gegevens die al bekend zijn, vertelt Rob Admiraal, directeur van de dienst Interne en Externe Betrekkingen. Maar voor aspirantstudenten is het moeilijk deze informatie te vinden. Naar aanleiding van het verzoek om een bijsluiter door de studentenvakbonden heeft de hbo-raad uitgesproken dat zij dit een wenselijke ontwikkeling vindt. Verplicht is het niet. De informatie komt naar verwachting gelijktijdig online met de lancering van de nieuwe Saxion-website dit voorjaar. Ook in de nieuwe brochures voor het komende studiejaar wordt de bijsluiter opgenomen. (TK) Tabula neemt soos over Studentenvereniging Tabula Rasa in Enschede neemt misschien de organisatie van de studentensoos aan de Stadsgravenstraat over. Tabula Rasa voert hierover gesprekken met het Facilitair Bedrijf (FB) van Saxion. Saxion blijft eigenaar van het pand. Op dit moment gebruikt Tabula Rasa de eerste verdieping van het pand. Voorheen maakte de nu opgeheven studentenvereniging Tex ook gebruik van de soos op de begane grond. De benedenverdieping wordt nu verhuurd aan studieverenigingen. Volgens het FB wordt daar weinig gebruik van gemaakt. Studieverenigingen vinden het te duur, verklaart Wilco Hoffman van het FB. Maar nu heeft Tabula Rasa interesse getoond. Zij zouden echter graag zien dat de prijs wordt bepaald aan de hand van de verkochte drank. Dan zouden meer verenigingen geïnteresseerd zijn in de ruimte. Voor Tabula Rasa zelf is het natuurlijk handig extra ruimte te hebben bij grotere feesten. Ook hopen we dat zij de organisatie op zich willen nemen als het gaat om gebruik door andere verenigingen. Daarover zijn we nu ook in gesprek. (WvT) Poll sax.nu Minister Schippers (Volksgezondheid) moet een signaal afgeven dat verkoop van drankspellen moreel onverantwoord is. De stakingen van de schoonmakers in het westen van het land zijn prominent in het nieuws. De schoonmakers van Asito bij Saxion werken gewoon door. Hans Hammink is areamanager Twente bij Asito. Hij legt uit wat er precies aan de hand is. FNV Bondgenoten voor de schoonmaak heeft rond 2008 gekozen voor een ander actiemodel, het zogenaamde organizing. Met dit model staan zij meer tussen de mensen. Het gaat daardoor ook minder over geld en meer over onderwerpen als respect. Daarmee doorbreken ze de klassieke onderhandelingen voor een nieuwe cao. Er worden geen voorstellen meer op tafel gelegd, maar eisen. Daardoor ontstaat er al snel een sfeer van escalatie die door de vakbond worden benut voor het voeren van acties. Want niet alleen een cao is belangrijk, ook de sympathie van de publieke opinie én natuurlijk meer vakbondsleden. Voor de vakbond zijn dit ook redenen om er vol in te gaan. daar nou eenmaal wat scherper. In het oosten is over het algemeen de stakingsbereidheid minder hoog. Bij Twentenaren is het ook meer kww : kieken wat t wordt. Dat is ook een reden waarom je bij Saxion niets merkt van de stakingen. We hebben daar een trouwe groep medewerkers die zich met respect behandeld voelt. Ze voelen zich misschien nog wel meer onderdeel van Saxion dan van Asito. Het gat tussen de werkgevers en de vakbond is nu nog erg groot. Zij eisen zaken die meer dan tien procent kosten. Dan heb je het over een bedrag van 200 miljoen euro. De werkgevers vinden niet dat ze dat door kunnen berekenen aan hun klanten. Ook wachtdagen zijn een heikel Belicht Schoonmakers Foto: Toma Tudor

5 Nieuws, opinie, fun Nieuws, opinie, fun In the picture Knutselhoek voor uitvinders Drie volle dagen hebben uitvinders zich in het FabLab Enschede kunnen uitleven. Omdat het lab tijdens de kerstvakantie gesloten was, kregen knutselaars begin januari extra tijd om hun ideeën uit te werken, materialen te testen en kennis met elkaar te delen is overgangsjaar 2012 wordt een overgangsjaar voor Saxion. Dat valt op te maken uit de meerjarenbegroting Aangezien de strategische agenda voor de komende vier jaar aankomend voorjaar wordt vastgesteld, kon Saxion dat nog niet in de begroting meenemen. Opvallend in de meerjarenbegroting is dat er vanuit wordt gegaan dat er minder geld van de overheid, maar meer collegegeld binnenkomt. Ook neemt de totale omvang van de begroting toe. Zo stijgen de baten van Saxion naar ruim 185 miljoen (in 2011 ruim 176 miljoen). Een andere bijzonderheid is dat extra middelen niet meer naar tien verschillende ideeën gaan, maar naar het nieuwe profiel van de hogeschool, zegt collegevoorzitter Wim Boomkamp. te voeren methodiek van prestatie-indicatoren en het realiseren van goed, uitdagend, intensief en goed georganiseerd onderwijs. Hierdoor neemt de solvabiliteit van Saxion af. Een belangrijke onzekerheid is het effect van de langstudeerdersmaatregel. Op het moment dat de meerjarenbegroting werd gemaakt, was niet in te schatten welk percentage van de langstudeerders de studie zal vervolgen. Hiervoor zijn we van aannames uitgegaan, legt Boomkamp uit. Ondanks alle zaken die niet vastliggen, ziet het er financieel gezond uit en dat is iets waar we trots op mogen zijn, aldus Boomkamp. Het reeds ingezette beleid als reëel begroten en sturen op de realisatie van de begrote resultaten wordt voortgezet. Ook meegenomen in de begroting is de financiering van het Plan Huisvesting 2020, waar de nieuwbouw Enschede onder valt en Foto: Toma Tudor Onzininternationalisering Het kon niet uitblijven. Na de euro en de Europese eenwording ligt ook de studentenuitwisseling met EU-landen onder vuur. Vlak voor Kerst stuurde staatssecretaris Zijlstra een brief naar de Tweede Kamer waarin hij de groei van het aantal buitenlandse studenten problematiseert. In 2010 ontving Nederland Europese studenten, terwijl er naar schatting maar Nederlandse studenten een studie in het buitenland volgden. Die onevenwichtige mobiliteit kost de Nederlandse belastingbetaler jaarlijks 90 miljoen euro, becijfert Zijlstra. En dan is er nog geen rekening gehouden met de studiefinanciering die buitenlandse studenten kunnen aanvragen als ze in Nederland een baantje hebben van 32 uur per maand. Als er niet snel wat verandert, nemen de kosten bovendien exponentieel toe. Het aantal Duitse studenten, met nu al fors oververtegenwoordigd, groeit met veertien procent per jaar. Omdat het Duitse middelbaar onderwijs een jaar is ingekort en de Duitse dienstplicht wordt afgeschaft, groeit de Duitse instroom de komende jaren nog harder. Daar komen dan waarschijnlijk nog flink wat Britse studenten bij. Die slaan op de vlucht omdat ze in eigen land vanaf september ruim euro collegegeld moeten betalen. Tegenover de kosten staan uiteraard ook opbrengsten, maar die zijn lastiger in kaart te brengen. Het Centraal Planbureau doet daar uitgebreid onderzoek naar. Zijlstra wacht de uitkomsten niet af en trapt nu alvast op de rem. Hij wil dat universiteiten en hogescholen snel maatregelen nemen om de ingaande en uitgaande mobiliteit met elkaar in evenwicht brengen. En ze moeten zorgen voor een uitgebalanceerde mix van nationaliteiten bij internationale opleidingen. Desnoods door Duitse studenten via selectie aan de poort buiten de deur te houden. Een ongekende ommezwaai in het internationaliseringsbeleid. Zijlstra s voorgangers trokken in het verleden juist miljoenen uit om de grenslandenmobiliteit te stimuleren. Je kunt die ommezwaai wijten aan de bekrompen tijdgeest waarin Nederland zich angstig terugtrekt achter de dijken. Of de anti-europese sentimenten de schuld geven. Maar aan het ondermijnen van het maatschappelijk draagvlak voor internationalisering hebben de universiteiten en hogescholen in de grensstreek, Saxion niet uitgezonderd, een niet uit te vlakken bijdrage geleverd. Om de terugloop van het aantal Nederlandse studenten te compenseren, haalden ze alles uit de kast om Duitse studenten te verleiden de grens over te steken. Ze ontwikkelden zelfs Duitstalige opleidingen waar Duitse docenten Duitse studenten klaarstomen voor de Duitse arbeidsmarkt. Onzin-internationalisering, noemt Sander van der Eijnden, directeur van de Nuffic dat. Staatssecretaris Zijlstra wil dat de instellingen meer werk gaan maken van de echte internationalisering die bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs en de versterking van de Nederlandse kenniseconomie. Kiezen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dat lijkt me niet bekrompen, maar De komende vier jaar wil Saxion de bestemde reserve van 2010 het nieuwe bekostigingsmodel. (WvT) gewoon een heel goed voornemen voor wijden aan geld. Bespaarexpert Marieke Henselmans geeft studieschuldbespaartips: Greep op je geld maakt gelukkig. 9 8 en het nog te bestemmen resultaat van 2011 inzetten. Dit geld wordt gebruikt om te anticiperen op de door het ministerie in Yvonne van de Meent is freelance onderzoeksjournalist, gespecialiseerd in onderwijs Opinie Uitschieters uit de actualiteit + De discussie over de kwaliteit van het hbo woedt voort. Aan het eind van 2011 kwam de opleiding Journalistiek van Windesheim negatief in het nieuws. Saxion wordt (vooralsnog) niet geplaagd door dit soort misère. De geluiden klinken bijna alleen maar positief. Onze hogeschool ontving de felbegeerde instellingsaccreditatie en ook het praktijkgerichte onderzoek werd voor zes jaar geaccrediteerd. Natuurlijk gaat niet alles goed bij Saxion, maar volgens ons verdienen die twee prestaties een grote plus. Sax-blogger Niek Ritzen loopt stage in Nieuw-Zeeland en blogde over de slechte band tussen Kiwi s en Aussies. Hij schreef: zoals wij de Duitsers niet mogen. Wat Sax betreft erg verduidelijkend. Want dit betekent niet dat hij Duitsers haat en het liefst een grote muur bouwt om alle Duitsers buiten te houden. Nee, hij heeft het natuurlijk over de gezonde rivaliteit die er tussen onze landen bestaat, bijvoorbeeld op voetbalgebied. Niet iedereen wist zijn onschuldige opmerking in het juiste perspectief te plaatsen, zo bleek uit de reacties. Een dikke min voor hen. Ondertussen bij Een blik in de hogeschool- en universiteitsbladen Folia Magazine Hogeschool/Universiteit van Amsterdam Literatuur uit Amsterdam Folia besteedt aandacht aan de Nederlandse literatuur. In het verleden studeerden Connie Palmen, Hella Haasse en Joost Zwagerman aan de Amsterdamse universiteit. In deze special krijgt jong literair talent de gelegenheid verhalen en gedichten te presenteren aan een groot publiek. Sensor Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Chique en punkabilly Coolhunting in Arnhem en Nijmegen, dat is wat de redactie van Sensor deed. Erg veel fashionista s zijn er niet, was de conclusie. Toch werden enkele hipsters gevonden die met hun kledingstijl laten zien wie ze zijn. Van casual chique tot punkabilly. Profielen Hogeschool van Rotterdam Gelukkig met studieschuld De gemiddelde studieschuld van de student bedraagt bijna euro. Reden voor Profielen om een compleet nummer te Foto: Ivelin Aleksandrov

6 Interview Jeroen Achterhuis Waarom Jeroen Achterhuis zijn studie bij Saxion opgaf voor het ondernemerschap Zakendoen met China Een achttienjarige die uitlegt hoe je zaken doet met China. Jeroen Achterhuis kan zich voorstellen dat de buitenwereld daar wat sceptisch tegenaan kijkt. Maar Jeroen is ervaringsdeskundig. Met zijn handboek Handel met China wil de actieve ondernemer en kersverse ex-saxionstudent misverstanden wegnemen en valkuilen laten omzeilen. 10 Met verve showt Jeroen Achterhuis de PoleSign in de tuin achter zijn ouderlijk huis in Wierden. Het ziet eruit als een lampenkap in de top van de vlaggenmast. Een ideaal uithangbord voor een onderneming, prijst Jeroen zijn waar aan. Bestand tegen harde wind en tegen invloeden van de zon. En wat te denken van de muurvariant, de WallSign? Hij loopt naar de schuur en komt terug met zijn allernieuwste vondst, een prototype van een lichtset voor vlaggenmasten. Die moet in de loop van 2012 op de markt komen. Ondernemen zit hem in het bloed, zoveel is duidelijk. Vader Achterhuis zat jaren in de kledinghandel en deed regelmatig zaken met China. Jeroen raakte met hetzelfde virus besmet. Op zijn dertiende wilde hij zelf een handeltje beginnen. Het moest iets unieks zijn, iets aparts. Op internet kwam ik quads tegen die eruit zagen als crossmotoren, compleet met sportvelgen. Ze werden in China gemaakt. Toen heb ik de contacten gelegd. Voor ik s ochtends naar school ging, zat ik al te mailen met China. Ja, mijn Engels ging met sprongen vooruit. Bluf Dat een gezonde portie bluf noodzakelijk is voor de handel met China, merkte hij al snel. Je moet je iets groter voordoen dan je bent. In China werken ze alleen met grote aantallen. Het maakt niet uit of het om pennen of quads gaat, de minimale order is één container. Dat was een probleem, want ik wilde maar zes quads. Ik heb ze gevraagd acht samples op te sturen om te zien of de kwaliteit goed was. Daarna zou ik een hele container kopen De quads bleken niet geschikt voor gebruik op de openbare weg. Door de gladde banden was ook het rijden op ruig terrein geen aanrader. Het waren mooie dingen, maar ze pasten niet in Nederland. Toch heb ik ze allemaal verkocht. Niet helemaal voor het bedrag waar ik op hoopte, maar uiteindelijk kwam ik ruim uit de kosten. Ik kon de lening van mijn ouders afbetalen en investeren in nieuwe producten. De succesvolle deal met China smaakte naar meer. Hij bestelde grotere quads, die in Nederland voor euro per stuk van de hand gingen. En leerde een nieuwe les. Fabrieken leggen geen voor- Economie bij Saxion in Enschede. Mijn ouders vonden het zonde als ik al op m n zestiende voor mezelf zou beginnen. Je kunt op die leeftijd nog veel leren en het is altijd mooi om een diploma op zak te hebben. Bovendien is het best moeilijk om dan al serieus te worden genomen door klanten. Ik had nog geen rijbewijs en reed rond in een brommobiel. De studie was volgens Jeroen vooral leuk en gezellig. Maar serieus leren is toch iets anders dan ondernemen. Ik miste een tentamenweek vanwege een reis naar China. Toen ik merkte dat het niet lukte goede producten - Wees bewust van het verschil tussen FOB (Free on Board) en CIF (Cost, Insurance & Freight, dus inclusief vervoer naar Rotterdam) - Schakel het liefst een Nederlands bedrijf in voor transport en inklaring - Houd rekening met extra handelingskosten in Rotterdam - Zorg dat je de container binnen twee uur gelost hebt, anders betaal je extra Het handboek is voor 14,95 verkrijgbaar bij: 11 raden aan. Alles wordt op bestelling gemaakt. Dat heeft voordelen, want je kunt snel op de vraag van de consument inspelen. Een nadeel is dat de levering langer duurt. Ik moest soms maanden wachten op een quad en kreeg bij de fabriek geen gehoor. Uiteindelijk heb ik gedreigd mijn partner in China op hen af te sturen. Dat was bluf, ja, maar het werkte. Een paar dagen later kwamen de quads per boot aan in Rotterdam. Gevaarlijk Na een tijdje bleken de quads niet meer interessant. Jeroen richtte zijn vizier op iets nieuws: de PoleSign. Hij stopte al zijn energie in de ontwikkeling van de reclamekap voor de vlaggenmast en in de muurvariant, de WallSign. Daarnaast vond hij nog tijd voor het schrijven van een handboek over handel met China. Waarom een handboek? Zakendoen met China is de normaalste zaak van de wereld geworden. Er liggen zoveel mogelijkheden maar het kan ook gevaarlijk zijn. Het risico op miskopen is groot. Dat wil ik met dit boek voorkomen. Ik wil bijvoorbeeld het misverstand wegnemen dat je in China kunt onderhandelen over de prijs. Natuurlijk kun je een lagere prijs bedingen, maar dan moet je er vanuit gaan dat je een enigszins vergelijkbaar product met een lagere kwaliteit krijgt. De marges liggen daar al zo laag dat de Chinees gewoon niet verder kan zakken met z n prijs. De enige mogelijkheid voor hem is concessies doen aan het product. Hij gaat je dat niet zeggen. Meestal kom je er dus achteraf pas achter. Brommobiel Het was een wonder dat Jeroen tussen al deze activiteiten nog tijd vond om te studeren. Na de havo volgde hij de opleiding om twee dagen van tevoren met leren te beginnen, stapelde het zich op. De studie paste ook niet echt bij me. Je wordt opgeleid voor een baan bij bedrijven als Philips of Ahold. Daar zag ik me echt niet werken. Jeroen stapte over op Small Business & Retail Management, maar ook dat werd geen succes. Vooral zijn ervaring als ondernemer zat hem daar in de weg. Ik vond het allemaal niet praktijkgericht genoeg, ik leerde vooral systemen. En ik merkte dat een aantal studiegenoten niets begrepen van ondernemen. Sommigen vergaten zelfs rekening te houden met de btw! Er was ook een verschil in mentaliteit. Zij waren de hele dag bezig op school, terwijl ik s middags zo snel mogelijk weer aan het werk wilde. Eind vorig jaar besloot hij met zijn studie te stoppen en zich volledig op het ondernemerschap te richten. Ik verwacht veel van Foto: Toma Tudor Marco Krijnsen Tips & tricks In Handel met China legt Jeroen Achterhuis (18) stap voor stap uit hoe je een deal sluit met een Chinese producent en vervolgens de goederen naar Nederland importeert. De praktische handleiding gaat uitgebreid in op onder meer importheffingen en andere douanebepalingen. Ook worden een aantal tips & tricks geven: - Pas op met bekende merken in China, meestal gaat het om oplichters - Mijd fabrieken waar niemand goed Engels spreekt, ook al leveren ze

7 Achtergrond Langstudeerboete Pas op, de langstudeerboete komt er echt! Wie zijn de sigaar? Studenten opgepast! In juli 2011 stemde de Eerste Kamer in met een wetswijziging voor het hoger onderwijs. Daarmee is ook de langstudeerboete van kracht geworden. Sax legt uit wat de boete inhoudt en welke studenten de sigaar zijn. Voor wie het risico op een boete absoluut wil voorkomen hebben wij één tip: duik de schoolboeken in! Willem Korenromp Illustratie: Loek Weijts De langstudeerregeling geldt voor alle studenten die ná het studiejaar staan ingeschreven aan een opleiding in het hoger onderwijs en die volgens de wet collegegeld moeten betalen. De langstudeerboete wordt opgelegd aan studenten die meer dan één jaar langer over hun studie doen. Let wel, studenten die een aantal maanden, dus geen vol jaar, uitlopen betalen een deel van de boete. De boete bedraagt euro. Uit de laatste cijfers blijkt dat 10,3 procent van de studenten op Saxion tot de risicogroep behoort, de groep studenten dus die voor een boete in aanmerking komt. De studenten uit deze groep die na 1 september 2012 niet zijn afgestudeerd, zijn de pineut. Zowel voltijd- als deeltijdstudenten lopen risico. Ook bijscholende leraren moeten oppassen. Doen ze te lang over hun opleiding, dan krijgen ze voor elk jaar een boete van euro. In de praktijk houdt het in dat iedereen die op het hbo het zesde jaar ingaat de klos is, zegt Guido Mulder. De student is lid van de Centrale Medezeggenschapsraad en bekleedt een bestuursfunctie bij Voor velen is dit advies natuurlijk mosterd na de maaltijd, maar zorg ervoor dat je een studie kiest die echt bij je past. Vervolgens is het zaak om die studie zo snel mogelijk af te ronden. Hoe eerder je klaar bent, hoe minder risico je loopt op een boete. De belangrijkste tip dus KOSS, maar spreekt op persoonlijke titel. Door zijn bestuurswerkzaamheden ontkomt ook Mulder niet aan de langstudeerboete. Hij heeft zich erbij neergelegd. Guido Mulder weet inmiddels alles over de nieuwe regeling. Vooral deeltijdstudenten zijn aan de beurt. Zij doen de studie bijna allemaal naast hun werk en hebben vaak ook nog een gezin te onderhouden. Deeltijdstudenten doen meestal langer dan zes jaar over hun studie en lopen daardoor grotere kans in de risicogroep terecht te komen. Wat te doen om de boete te ontlopen? Een andere manier is er niet om aan de boete te ontsnappen, weet Mulder. Studenten met een handicap of functiebeperking krijgen een jaar respijt. Van studenten die in februari instromen wordt het eerste half jaar niet meegerekend. De peildatum van de langstudeerboete Bye bye studentactivisme? Het lijkt zo aantrekkelijk, de studie tijdelijk op een laag pitje zetten om je een schooljaar lang op een bestuursfunctie te storten. Natuurlijk, ook met de langstudeerregeling blijft het mogelijk je in te zetten voor een studievereniging. Dankzij een lobby van het ISO (Interstedelijke Studenten Overleg) en de Landelijke Kamer voor Verenigingen (LKvV) kunnen studenten zich voor een jaar uitschrijven bij hun opleiding zodat ze geen collegegeld hoeven betalen. Maar het is de vraag in hoeverre dat daadwerkelijk mogelijk is. Technisch gezien kan het niet, weet Mulder, want wanneer je niet als student ingeschreven staat op Saxion, dan mag je ook geen gebruik maken van de faciliteiten die de school biedt. Feitelijk heb je op dat moment zelfs niets op Saxion te zoeken. Bij uitschrijven krijgen studenten ook geen studiefinanciering. Als bestuurslid van KOSS heeft Mulder aan de lijve ondervonden dat het moeilijk is om nieuwe bestuursleden te vinden. Je merkt dat er minder animo is. Niet alleen wij merken dat, ook de Student Union van de UT heeft dat ondervonden. Zij hadden nooit problemen met het werven van nieuwe bestuursleden, maar krijgen het nu niet meer voor elkaar. Het wordt moeilijker om fulltime functies in te vullen. Is de langstudeerboete definitief? Jazeker. Er loopt weliswaar nog een rechtszaak tegen de staat, maar alles lijkt er op te wijzen dat de langstudeerboete er echt komt. Mulder: Studenten zijn niet goed op de hoogte van de exacte plannen. Ze hebben allemaal een brief thuisgestuurd gekregen, maar als ik hier in de hal ga staan is er niemand die kan vertellen wat de boete exact inhoudt. Staatssecretaris Halbe Zijlstra is vastbesloten de regeling door te drukken. Studentenorganisaties werken maar mee in de hoop dat ze er toch nog iets positiefs uit kunnen halen. De boete bedroeg in eerste instantie euro maar is verhoogd naar euro. De reden? Inflatie. De langstudeerboete zou in de toekomst dus zomaar nog hoger om aan de langstudeerboete te ontkomen: hard studeren. schuwd is 30 september. kunnen oplopen. We zijn gewaar

8 Student & co I am a story teller Foto: Toma Tudor Maarten Faber (18), tweedejaarsstudent Media, Informatie en Communicatie startte eind vorig jaar de I AM-campagne, een online actie voor meer openheid en eerlijkheid over wie je bent. De meeste mensen zijn vooral bezig met anderen en vinden het moeilijk om in woorden uit te drukken wie zij zelf eigenlijk zijn. I AM WHO I AM, I AM A HIPPIE, I AM NOT THE STEREOTYPE. Het zijn uitspraken die zijn te vinden in de fotogalerij in zwartwit op de website van Maarten Faber. Wie mee wil doen kan naam en foto insturen en daarbij in steekwoorden aangeven wat hij of zij is: I AM Maarten Faber: Ik ben deze campagne gestart omdat ik denk dat veel mensen zich inhouden en niet hun dromen na durven jagen. Misschien willen ze wel naar de toneelschool of willen ze een andere opleiding gaan doen, maar ze zeggen tegen zichzelf dat ze dat niet kunnen. Als je staat voor wie en wat je bent kom je er wél. Daar is deze campagne op gericht. Op meer openheid en eerlijkheid over jezelf. Vóór hij deze campagne startte was Maarten al bezig met het maken van video s: In 2010 heb ik twaalf korte art-video s over zelfexpressie gemaakt, op muziek. De fotogalerij is gebaseerd op een van die video s, een video op het nummer Man in the Mirror van Michael Jackson. Daarin verschijnen allemaal mensen met bordjes met daarop de tekst I AM. Het leek me leuk daar nog iets meer mee te doen en zo ontstond het idee van de fotogalerij. Wat hem opvalt is dat er veel jonge creatieven op zijn oproep reageren. Fotografen, kledingontwerpers en andere designers laten hun boodschappen achter op zijn site. Maarten: Inzendingen op mijn website kunnen anderen inspireren om ook te zijn wie ze zijn en zo hun passie te volgen. Als ik naar mezelf kijk, zie ik een verhalenverteller die ook nog eens expressief is. Vandaar dat deze campagne ook echt bij mij past. Met wat hij nu doet, films en documentaires maken, zou hij in de toekomst verder willen gaan. Ik houd erg van programma s als Man bijt hond en Joris showroom waarin de verhalen van bijzondere mensen centraal staan. Zulke programma s zou ik later ook graag willen maken. Susan Kuipers-Westen Ook laten weten wie je bent? Ga naar 15

9 Student & co Protest Student & co 16 Trompet in China Koos van Wijk (22), vierdejaarsstudent Elektrotechniek, speelt trompet in het Studenten Harmonie Orkest Twente (SHOT). Op dit moment zit hij met het orkest in China, waar vijf concerten worden gegeven in onder andere Shanghai, Suzhou en Nanjing. Een deel van het orkest reist daarna verder naar Beijing voor een paar dagen vakantie. Koos: Tot nu toe is de China-reis een grote en leuke ervaring. Ons orkest bestaat uit 64 musici, dus we zijn met een flinke groep. Op onze eerste dag in Shanghai hebben we de Shanghai TV Tower bezocht. Vanaf de toren hadden we een prachtig uitzicht over de stad. Het Chinese publiek reageert erg enthousiast op de optredens van SHOT. Het orkest had dan ook enkele Chinese nummers ingestudeerd. Koos: Het nummer Happiness werd gedirigeerd door een Chinese gastdirigent. Deze man was Informatievragen via Twitter De Saxion Bibliotheek zet social media in om meer studenten te bereiken. Studenten kunnen nu via het vragen stellen. Later komt daar misschien nog Facebook bij. Er is ongeveer een dozijn specialisten dat in staat is om studenten wegwijs te maken in het informatiedoolhof. We zijn er niet om hapklare antwoorden te geven, legt informatiespecialist Cynthia Bartelds uit. Wel kunnen we studenten op het juiste pad zetten. Studenten weten nu de specialisten van de bibliotheek nog te weinig te vinden. Daarom is een tijd geleden het idee in het leven geroepen om een Twitter-service in het leven te roepen. Er is rustig begonnen om de werknemers te laten wennen aan de ins en outs van de populaire microblogging-dienst. Toch heeft het account van de bibliotheek nu al ongeveer tweehonderd volgers. Stage bij Deventer nieuwbouw Foto: Auke Pluim erg fanatiek en beweeglijk tijdens het dirigeren. Dat was erg leuk om te zien. De concerten van SHOT zijn nu achter de rug en van het gezelschap reizen 42 mensen door naar Beijing. Daar zullen zij een korte rondreis maken en een bezoek brengen aan de Chinese Muur en het Zomerpaleis. (SKW) Vanaf deze maand wordt er meer ruchtbaarheid gegeven aan het Twitter-initiatief. Studenten die tijdens de openingstijden van de bibliotheek een vraag via Twitter stellen krijgen binnen twee uur een antwoord. De proef met Twitter loopt in ieder geval nog tot het einde van dit schooljaar. Bartelds: Bij een bibliotheek wordt vaak aan boeken gedacht, maar er is zoveel meer. We hebben veel digitale databanken. Bijvoorbeeld met tijdschrift- en krantenartikelen of met vrij te gebruiken beeldmateriaal. Een aantal andere serviceafdelingen van Saxion, zoals Studentvoorzieningen, volgt het initiatief van de bibliotheek met veel interesse. Als het een succes blijkt te zijn, is de kans aanwezig dat er Twitter-accounts voor andere afdelingen komen. (TK) Steef Koop (22), derdejaarsstudent Ruimtelijke Ordening en Bouw in Enschede, wilde als klein kind al de bouw in. Hij deed een vakantiebaantje bij Plegt-Vos beetje vegen en loopt nu stage bij de nieuwbouw van Saxion in Deventer. Hier voel ik me thuis. Dit is echt iets voor mij. Steef Koop doet een verdiepende stage bij de nieuwbouw van Saxion in Deventer. Er wordt veel met prefab beton gewerkt bij dit complexe bouwproject. Het mooie van de bouw, vindt Steef, is het concrete, dat je iets ziet groeien. De eerste twee weken van zijn stage liep hij mee met de werkvoorbereider in Hengelo. Op de bouwplaats in Deventer stuurde de uitvoerder hem met een hamer naar buiten. Kijk eerst maar eens hoe een bouwvakker werkt, pas daarna kun je binnen aan de slag. De stage behelst alles wat met de uitvoering te maken heeft: plannen, bestellen, meehelpen een gevarieerd takenpakket. Jammer is dat de bouw weinig geeft om veranderingen, maar hij past zich aan. In zijn opleiding zou hij minder theorie willen en meer praktijk. Ik leer hier hartstikke veel. In twee maanden stage heb ik meer geleerd dan in drie jaar studie. Minder uit het boekje en meer zoals het in het werkveld gaat. (MSvB) Eigen foto Goud winnen op de korte baan Freek van de Wart (23) studeert Commerciële Economie aan de Randstad Topsport Academie (RTA) in Deventer. Vanaf zijn tiende doet hij aan shorttrack, een speciale variant van hardrijden op de schaats. Daarin was hij zo goed dat hij voor meerdere nationale selecties werd gevraagd. Op zijn achttiende begon hij bij de nationale ploeg en sindsdien woont hij in Heerenveen. Freek van de Wart vertelt hoe een gemiddelde dag er voor hem uitziet: Om acht uur word ik op de ijsbaan verwacht. Van negen tot elf trainen op het ijs. Tussen de middag eet ik thuis. Eigenlijk moet ik daarna rusten, maar vaak probeer ik in die tijd te studeren. Van drie tot vier is er weer een training op het ijs. Naast de trainingen op het ijs zijn er twee keer per dag nog andere trainingen, waaronder krachttraining. s Avonds spreek ik af met mijn vriendin en probeer ik nog wat te studeren. Freek is al Nederlands Kampioen, Europees Kampioen, won al eens brons op de 500 meter en goud met de teamwedstrijd bij de Wereldbeker in Moskou. Wat zijn zijn doelen voor de komende jaren? Ik wil mijn Europese titel prolongeren, wereldkampioen worden en op de Olympische Winterspelen in 2014 goud winnen natuurlijk! Nog meer? Hij wil nog wel graag kwijt dat hij erg blij is dat hij van Bonne Posma, de stuwende kracht achter de RTA, de mogelijkheid krijgt om dit allemaal te doen. Zonder hem was dit nooit gelukt. (SvM) Eigen foto JASPER Vinyl Een paar weken geleden reed ik naar de plaatselijke kringloopwinkel om een platenspeler uit te zoeken. Jazeker, een platenspeler. Dat mythische apparaat dat duizenden jaren geleden werd gebruikt voor het draaien van muziek. Volgens de puristen produceert deze prehistorische miniatuurdraaimolen een betere geluidskwaliteit dan zijn moderne evenknie. De gemiddelde Nederlander echter beschouwt het ding als een stap achteruit in de evolutie van geluidsdragers. Waarom zou je grote (Ø 30 cm) kwetsbare schijven willen gebruiken met plaats voor maar een klein uurtje muziek terwijl je een 120 GB ipod kunt kopen waar je pakweg nummers op kwijt kunt? Mijn fascinatie voor de lp begon afgelopen zomer toen ik op vakantie was in Berlijn. Terwijl dj s in Nederland met USB-stickjes en cd-mapjes rondhuppelen, sjouwen Duitse dj s met gigantische, loodzware platenkoffers rond. Tijdens het draaien klikken ze niet gewoon op een mapje in hun MacBook, nee, ze duiken hun platenkoffer in en leggen vlot een schijf van zwart goud op de draaitafel. Wat een vakmanschap, het is een beetje of je oud brood van de supermarkt gewend bent en dan ineens vers brood van de bakker voorgeschoteld krijgt. Maar wat moet ondergetekende nu eigenlijk met vinyl? Nou, dat ga ik jullie vertellen kinders: vinyl is namelijk tof, hip, kek en blits! Vinyl heeft zo n lekker warm, krakerig en gezellig geluid. De grote albumhoezen met al die ruimte voor de hoesontwerper om zich uit te leven en waarop fotografie veel beter tot zijn recht komt, doen mijn hartje sneller kloppen. Cd-hoesjes lijken van mini- atuur- iedereen-kan-schilderen-met- Ravensburger -niveau wanneer je ze naast een toffe plaat legt. Wie dacht dat de vinylindustrie zich tegenwoordig beperkt tot grondzeil heeft het mis, want ook nieuwe albums worden op lp uitgebracht. Niet voor de massa, maar voor die paar hartgrondige pioniers die bereid zijn fortuinen uit te geven aan albums die ze voor een derde van de prijs op cd zouden kunnen kopen. Die idioten die graag elke twintig, dertig minuten opstaan om een plaat om te draaien omdat deze aan het eind van zijn speeltijd is gekomen. Halve zolen die bij een webshop voor de verzendkosten van een pakket opdraaien omdat een lp niet door de brievenbus past. Doorgedraaide liefhebbers wiens muziekcollectie niet in gigabytes wordt gemeten maar in kilogrammen. Dat vind ik mooi. En als ik later groot ben wil ik ook vinyl-purist worden. Jasper Brester is vierdejaarsstudent Kunst en Techniek. Foto: Toma Tudor 17

10 Hygiëne Investeer in jezelf in 2012! Hoe smerig zijn studenten? Schrijf je in voor: Interesse? Ga naar saxionacademy.saxion.nl en schrijf je in! Kom verder. Saxion. saxionacademy.saxion.nl Hoe smerig zijn wij, vroegen zeven studenten (ICC en BML) zich af. Zij onderzochten de hygiëne in studentenhuizen. Vergeleken met een doorsnee gezinswoning bleek de ranzigheid van een studentenhuis reuze mee te vallen. Behalve een verslag van het onderzoek geven we tips om het nieuwe jaar schoon en fris te beginnen. En we halen een paar klassiekers uit de oude doos. Wist jij dat in 2008 het smerigste studentenhuis van Nederland in Enschede stond? Thijs Klaverstijn en Wendy van Til (Cover)fotografie Marco Kuijpers 18 19

11 Coverthema Hygiëne Zo smerig zijn wij niet! De punten zijn de gemiddeldes en de lijn de spreiding De punten zijn de gemiddeldes en de lijn de spreiding Studentenhuizen zijn vaak rommelig en maken soms een vieze indruk. Maar wat je met het blote oog niet kunt zien, is dat het met die bacteriën eigenlijk wel meevalt. Studenten van de opleidingen Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) en Infection en Contamination Control (ICC) vergeleken vijf studentenhuizen met vijf gezinswoningen Vaatdoekjes Vaatdoekjes Deurklink Deurklink De studenten Nicole van Gils, Lineke Klaas, Rick Markink, Stefanie Freischem (ICC), Dannique Zuthof, Ilse Veerbeek en Susann Weinhold (BML) werkten mee aan het onderzoek. Op de foto Lineke in actie. Foto: Toma Tudor Vaatdoekje Toetsenbord Deurklink 250 Oven 250 Het smerigste item in huis is het vaatdoekje. Je keuken Iedere rechtgeaarde student vreet dat het een lieve lust Het meest opvallende verschil tussen de woonvormen schoonmaken met zo n lapje heeft eigenlijk geen zin is. Vooral achter de computer. gezin Dat student zien we terug in de zit m in de gezin deurklink. gezin student Bij een gezin student werden gemiddeld want je verspreidt de bacteriën er alleen maar mee. En daarvan zitten er op een doekje genoeg. In een studentenhuis onderzoeksresultaten. Gemiddeld bacteriën op de Gezin spatiebalk gemiddelde: van een studententoetsenbord. 4,4*10^7 Het toetsenbord 570 bacteriën op de deurklink gevonden, in een studentenhuis gemiddelde: negentig. 4,4*10^7 Het is 5,7*10^2 gissen waar dat aan ligt. Wellicht Gezin gemiddelde: Gezin gemiddeld De punten 3,8 zijn miljoen, de gemiddeldes in een gezinswoning en de lijn 4,4 de spreiding in een gemiddelde: gezinswoning 3,8*10^7 scoort slechts 510 bacterien. Student zitten in gemiddelde: een gezinswoning 9,0*10^1 Student De punten zijn de gemiddeldes en de lijn de spreiding Student gemiddelde: 3,8*10^7 vaker kleine kinderen met miljoen. hun vieze klauwen aan de klink. De oven pakt in het nadeel van de student uit. Bij een 0 gezin werden op een oppervlakte gezin van student drie bij drie centimeter gemiddeld 380 bacteriën gevonden, bij studenten Gezin 520. Die gemiddelde: zal in een studentenhuis 5,7*10^2 dan wel niet zo vaak Student worden gemiddelde: schoongemaakt. 9,0*10^1 Maar ach, de diepvriespizza smaakt er niet minder om. Vaatdoekjes Toetsenbord Vaatdoekjes Deurklink Toetsenbord Oven Deurklink Oven gezin student 0 0 gezin gezin student student 0 0 gezin gezin student student 0 gezin student Gezin gemiddelde: 4,4*10^7 Gezin gemiddelde: Gezin gemiddelde: 5,1*10^2 4,4*10^7 5,7*10^2 Gezin gemiddelde: Gezin gemiddelde: 5,1*10^2 5,7*10^2 3,8*10^2 Gezin gemiddelde: 3,8*10^2 Student De punt geeft gemiddelde: het gemiddelde 3,8*10^7 weer, de lijn de spreiding. De Student punt geeft gemiddelde: Student het gemiddelde gemiddelde: 4,4*10^3 3,8*10^7 weer, de lijn 9,0*10^1 de spreiding. Student gemiddelde: De Student punt geeft gemiddelde: 4,4*10^3 het gemiddelde 9,0*10^1 5,2*10^2 weer, de lijn de spreiding. De Student punt geeft gemiddelde: het gemiddelde 5,2*10^2 weer, de lijn de spreiding. 20 Toetsenbord Toetsenbord Oven Oven

12 Coverthema Hygiëne Schoon, schoner, schoonst Geld stinkt niet Maar vies is het wel! Uit onderzoek van twee studenten van Avans blijkt dat mensen met smetvrees ver uit de buurt moeten blijven van geld. Want geld is vies. Van pinpassen tot papiergeld tot munten, overal zitten bacteriën op en dan vooral de Stafylococcus aureus en wat Bacillus-soorten. Gelukkig zijn ze niet schadelijk, behalve voor mensen met een slechte weerstand. De vieste Nederlandse betaalmiddelen 22 Bang voor bacteriën? Hoeft echt niet. Als student bevindt je je in de levensfase waarin je het best tegen bacteriën bent beschermd. Niettemin vond Sax een paar nuttige schoonmaaktips. Doe er je voordeel mee. 1Aangekoekte pan? Schrobben hoeft niet. Giet een laagje cola in de pan en zet hem een half uur op het vuur. Heet water met een beetje soda en dan een nacht laten staan kan ook. 2Is je frituurpan een vette bende? Haal het vet eruit, vul de pan voor de helft met water. Doe er een vaatwastablet in en zet hem op negentig graden. Na een half uur is hij weer schoon. 3Ga de strijd aan met die verstopte afvoer. Gooi een half kopje soda door de afvoer en daarna een half kopje witte azijn. Een half uur laten inwerken en naspoelen met koud water. 4Je weet liever niet wat er tussen de toetsen van je toetsenbord zit, maar schoonmaken is soms wel handig/verstandig. Doop een tandenborstel (niet te nat) in een sopje met een beetje bleek en allesreiniger en borstelen maar. 5Douchegordijnmaniak. Die vieze kalkvlekken en gele onderrand wil je wel kwijt. Dat kan op verschillende manieren. Een stoffen douchegordijn zet je in een emmer met warm water, zeeppoeder en twee bruistabletten voor het schoonmaken van kunstgebitten. Tijdje laten staan, uitspoelen, et voilá. 6Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de schoonste in het pand? Als je badkamerspiegels na het schoonmaken dun insmeert met shampoo of afwasmiddel voorkom je dat ze telkens beslaan. Wel even uitwrijven met een schone droge doek. 7Toiletterror. Een laag cola in de pot verwijdert de kalk. Nog een tip: hang de toiletrol met het hangende papiergedeelte aan de buitenkant, anders komt iedereen met zijn vieze handen aan de muur. 8Vieze voegen, verdwijn! Neem een schaaltje en voeg een eetlepel (korrelvormig) waspoeder toe en roer er water doorheen tot een dikke brij ontstaat. Dep een vochtige spons in de brij en smeer die op de tegels en voegen in. Na een half uur afspoelen met warm water en een spons. 9Voorkomen is beter dan genezen. Als je de binnen- en buitenkant van de afvalbak na het schoonmaken met witte was inwrijft, blijft vuil niet plakken. Nare geurtjes in de vuilnisbak verdwijnen als je een pantykousje met kattengrit vult en onderin de bak legt. Verfrissend. Je krijgt je hoofd- weer fris door hem in 10kussen een vuilniszak te stoppen en het drie uur in de vriezer te leggen. Je matras fris je op door hem met fijne soda te bestrooien. Een paar uur laten intrekken en de soda neemt de vieze luchtjes en het vocht op. Daarna opzuigen met de stofzuiger. SaxTV op onderzoek Presentator Twan Melssen van SaxTV deed in 2010 al zijn eigen schoonmaakonderzoek. Gewapend met een camera, wc-luchtje en latex handschoenen speurde hij de wc s af. Zijn conclusie? Saxion is eigenlijk best schoon! Alleen jammer dat hij op het laatste moment die schaamharen op de toiletvloer ontdekte Filmpje bekijken? Scan de QR-code of ga naar Het smerigste studentenhuis Een oud-student van Saxion had in 2008 de twijfelachtige eer in het ranzigste studentenhuis van Nederland te wonen. Michiel Mulder studeerde aan de toenmalige academie CII. Juryvoorzitter Rob Geus, bekend van De Smaakpolitie, was keihard: Dit is echt kansloos. Michiel Mulder stuurde foto s van de oude villa waar hij met elf medestudenten woonde naar Radio 538 voor de Smerigste Studentenkamer-verkiezing. Hij won met glans. Een dode rat (zie foto) gaf de doorslag. Rob Geus lichtte meer dan zestig studentenpanden door op muizenkeutels en schimmelrot en kwam tot een andere conclusie dan de Saxion-studenten op pagina 20 van dit magazine: Van Rotterdam tot Enschede en Groningen, het is altijd overal even smerig. Het enige dat je zou kunnen zeggen is dat meisjeshuizen over het algemeen schoner zijn dan jongenshuizen. zijn de kleine biljetten van vijf en tien euro. Een stuk viezer ook dan muntgeld, maar dat heeft volgens de onderzoekende studenten te maken met de structuur van het materiaal. De grote biljetten van vijftig en honderd euro zijn een stuk schoner. De meest hygiënische manier van betalen is met de pinpas. Daar werd de kleinste concentratie bacteriën op gevonden. Een ander interessant onderzoek werd in Duitsland uitgevoerd. Negen op de tien Duitse eurobiljetten bevatten sporen van cocaïne. Bankbiljetten worden immers vaak opgerold gebruikt voor het snuiven van deze drug. Ook biljetten in andere landen (helaas niet Nederland) werden onderzocht. In Finland wordt maar weinig coke gebruikt, terwijl de Spanjaarden er stijf van staan. Foto: cookjie_jar 23

13 Collega & co Collega & co RUUD Als een student sociaal en Lichte groei academisch geïntegreerd is, werkt dat positief op de onderwijzend studievoortgang. Geke Flier: Als studenten minder goede personeel Theatersport resultaten halen, geven ze vaak ook aan dat ze moeite Dinsdagavond zeven uur. Ik sta te blauwbekken voor het hebben zich aan een planning Voor 2012 wordt een lichte groei in aantallen fte s kleinste theatertje van Nederland. Straks ga ik weer anderterlopen te houden. Als ze ach- voor het onderwijzend personeel verwacht. Dat half uur theatersporten, mijn favoriete tijdbesteding van de met de studiestof, staat in het Saxion Jaarplan Oorzaak van de afgelopen maanden. De meeste mensen kennen theatersport raken ze ook vaak het contact aanwas is de toename van de studentenaantallen. van de Lama s op tv: geïmproviseerde scènetjes, gebaseerd met hun medestudenten De aantallen fte s voor het onderwijsondersteunend op input vanuit het publiek. kwijt, waardoor de verbondenheid personeel en het management groeien niet. Theatersport werkt met een aantal basisbeginselen: accepte- met de opleiding ren, risico nemen, teamdenken en loslaten. Die uitgangspun- vermindert. In 2012 worden ongeveer zeventien fte s extra voor onderwijzend ten kan ik zonder enige moeite dagelijks toepassen in mijn personeel verwacht. Voor het onderwijsondersteunend werk. In het kader van hun bacheloronderzoek personeel en het management wordt gestreefd naar dezelfde Met accepteren wordt bedoeld dat je een situatie neemt zoals voeren vierde- formatie als in ie is. Een medespeler zegt tegen jaarsstudenten aan de Academie In het Jaarplan van 2011 meldde Saxion nog dat er eind 2009 je: Zullen we Fikkie uitlaten?. Het Mens en Maatschappij de een dalende lijn was ingezet wat betreft fte s. Deze trend zou is dan de bedoeling dat je accep- deelonderzoeken naar sociale in 2010 en 2011 doorzetten en was onder meer te wijten aan teert dat je dat gaat doen en dat er en academische integratie de effecten van de bezuinigingen en aan de uitstroom van wellicht een hond, een riem of iets Geke Flier doet onderzoek naar participatie en binding, uit. Ook wordt onderzoek gedaan naar de studiehouding van 65-jarigen. Daarna werd stabilisatie verwacht. (WvT) anders (virtueel) aanwezig is. Als ofwel sociale en academische integratie, bij de Academie studenten. Daarnaast is een instrument ontwikkeld waarmee docent word ik geacht input van Mens en Maatschappij. studieloopbaanbegeleiders achterstanden bij studenten kunnen studenten te accepteren, er onmid- signaleren en aanpakken. Tijdens periode drie en vier zal Aantal fte s dellijk op in te spelen en er soms Onder academische integratie wordt verstaan dat de student er met dit instrument een pilot worden gehouden. Tenslotte (absoluut) dingen bij te halen die er in eerste de manier van lesgeven ervaart als wat hij nodig heeft voor wordt onder docenten kwalitatief en kwantitatief onderzoek instantie helemaal niet waren. de beroepspraktijk en dat hij zich serieus genomen voelt gedaan naar de ideeën over hoe de sociale en academische OP Risico nemen is ongetwijfeld bekend. als student. Onder sociale integratie wordt verstaan dat de integratie kan worden verbeterd. Geke Flier verwerkt de data Ergens in durven te stappen student sociale contacten met medestudenten heeft en een van de verschillende deelonderzoeken in een eindverslag dat OBP 665 Geen groei zonder dat je weet waar het eindigt. goed contact met docenten. aan het eind van dit studiejaar moet zijn afgerond. (SvM) Geen enkele scène bij thea- MT 57 Geen groei tersport is van tevoren bedacht en bij elke scène is het onduidelijk Totaal waar het eindigt. Vooraf overleggen met je medespelers is er niet bij. In mijn lessen ga ik Schaatsen voor Bron: Saxion Jaarplan 2012 het liefst met studenten op reis om samen nieuwe dingen te leren. Dat brengt een zeker risico met zich mee en dat moet het goede doel je durven nemen. Teamdenken slaat op de samenwerking met je team. Als theatersportgroep moet je elkaar feilloos aanvoelen. Een blik Op 3 februari 2012 wordt op de Weissensee de alternatieve Elfstedentocht verreden. Henrie Jonker, moet genoeg zijn om duidelijk te maken waar je naar toe Vrouwen in docent Landschapsecologie (Milieukunde) aan de wilt. Bij mijn werk als docent heb ik ook te maken met teams ROB te Deventer, schaatst mee. Hij laat zich sponsoren topfuncties waarbij het essentieel is dat je elkaar aanvoelt en aanvult. Dat voor Skate4Air, dat zich inzet voor onderzoek naar cystic fibrosis (taaislijmziekte). Er moeten meer vrouwen in hoge functies komen. Dat staat in het Jaarplan Over drie jaar dienen geldt voor zowel docententeams als studententeams. Loslaten gaat over de kunst van het loslaten van je eigen ideeën. Ik kan van tevoren nog zo n prachtige scène bedenken, Henrie Jonker is aan zijn tweede jeugd begonnen en dat wil hij op sportieve wijze vieren. Het simpele feit dat ik het kan en anderen niet, daar wilde ik wat mee. Als recreatief marathonschaatser vier op de tien medewerkers in de top van Saxion vrouw te zijn. Op dit moment ligt het percentage op 32. maar als mijn medespelers wat anders doen of het publiek noemt een totaal ander onderwerp dan ik hoopte, dan moet ik mijn idee loslaten en meegaan in de flow. Dat geldt ook wilde hij de alternatieve Elfstedentocht rijden, liefst met een extra doel. Dat werd Skate4Air. De voorbereidingen doet hij in een team van vijftien man. Ze worden bijgestaan door Olympisch schaatskampioen Jochem Uytdehaage, ambassadeur van Skate4Air. Henrie denkt de tweehonderd kilometer in acht uur te verrijden. Dat is haalbaar, al was het verste dat ik tot nu op één dag heb gereden honderd kilometer. Conditie, techniek, teamspirit en doelen stellen, daar komt het Jonker heeft ook een doel wat betreft het sponsorbedrag. Ik wil 750 euro bij elkaar rijden en dat ga ik zeker halen. Met de verkoop van knuffelaapjes en wijn bijvoorbeeld. Henrie Jonker roept iedereen die mee wil doen op zich kenbaar te maken. Schaats mee. Doneer. (MSvB) Kijk op voor meer informatie. Een jaar geleden ondertekende het College van Bestuur het charter Talent naar de Top, een initiatief dat meer vrouwelijk talent in topposities wil bewerkstelligen. Ik realiseer me dat het moeilijk is, maar we willen daar toch aandacht aan besteden, vertelde bestuursvoorzitter Wim Boomkamp toen al aan Sax. Het gaat om een stuk bewustwording. Bij vrouwen zelf, maar ook bij mannelijke managers. Uiteindelijk gaat het om de combinatie, want vrouwen hebben eigenschappen die mannen voor docenten. Je kunt een geweldige lessenreeks bedenken, maar als die niet aan blijkt te slaan bij je publiek is het de kunst om je oorspronkelijke idee los te durven laten en het anders te gaan doen. Wanneer stuurt Saxion docenten op een cursus theatersport? Leuk en leerzaam! Ruud Greven is docent aan de academie Creatieve Technologie. 24 volgens hem op aan. niet hebben en andersom. (TK) 25 Blijven en meedoen Foto: Toma Tudor Foto: Toma Tudor Foto: Toma Tudor

14 In kenniskringen Patiëntenzorg Lastig bespreekbaar voor patiënt en zorgverlener Verdrietige verhalen Met 28 ernstig zieke mensen over intieme zaken spreken gaat niet in je koude kleren zitten. Hilde de Vocht: Ik heb alle mensen eenmalig uitgebreid gesproken over bijzonder persoonlijke zaken. Het was voor mij geen onderzoek waar ik me heb ondergedompeld in klinische data, maar waar ik veel emotionele en soms verdrietige verhalen hoorde. Dat kost natuurlijk energie, maar ik zie het ook als een voorrecht. Soms moet je wel even bewust uitzoomen, zodat je je niet blijft concentreren op alleen dat ene verhaal, maar ook de verbanden ziet. Ik schat dat vijftig procent van de mensen die ik heb gesproken inmiddels is overleden. Een heftig idee. Al deze mensen hebben meegewerkt aan het iets verlichten van een last voor andere ernstig zieken. Ernstig ziek zijn en seksualiteit Hoe ziet je leven eruit als je ernstig ziek bent? En je seksleven? Het zijn geen vragen waar mensen graag over nadenken. Associate lector Hilde de Vocht deed dat wel. Zij concentreerde zich in haar promotieonderzoek op de impact van een ernstige ziekte op het seksleven van de patiënt. Als je een levensbedreigende ziekte krijgt denk je niet meteen aan seks. Je denkt eerder aan overleven en beter worden. Toch? Helemaal waar, maar seks en intimiteit zijn en blijven belangrijke onderdelen van het leven, zegt Hilde de Vocht, associate lector aan het Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie. Tijdens haar colleges merkte ze dat studenten van haar wilden weten hoe ze met vragen rond seksualiteit om moeten gaan. Ze vroegen of het oké was als zij tegen patiënten begonnen over seksualiteit en hoe ze dat dan zouden moeten doen. Dat riep bij mij de aan Birmingham City University op seksualiteit en initimiteit bij een ernstige ziekte. In haar onderzoek legde ze de beleving van ernstig zieken naast de aanpak van zorgverleners. Ze sprak 28 patiënten (en hun partners) en twintig zorgverleners. Zowel de patiënten en hun partners als de zorgverleners hadden moeite met het spreken over seksualiteit. Daarnaast bleek dat de aanpak van de zorgverleners zich vooral richtte op de lichamelijke mogelijkheden en onmogelijkheden, terwijl de psychische beleving bijna nooit ter sprake kwam. Dat is heel jammer, vindt de Vocht. Het sluit niet op elkaar Maar de patiënt voelt zich niet als mens gezien en daardoor niet veilig genoeg om persoonlijke vragen te stellen. De patiënt als mens In haar onderzoek noemt ze een aantal voorbeelden van de kloof tussen zorgverlener en patiënt. Soms zijn die voorbeelden schrijnend, zoals dat van de vrouw die na een gynaecologische operatie geen gevoel meer had in haar geslachtsorganen. Ze hadden haar wel verteld dat er een kleine kans was dat ze een deel van haar sensitiviteit zou verliezen, maar na de operatie hebben ze er onele gevolgen. Een voorbeeld vanuit de zorgverlening is de huisarts die een vraag kreeg over seks. Omdat hij zich ongemakkelijk voelde gaf hij een zo technisch mogelijk antwoord om er maar snel vanaf te zijn. Hij voelde zich niet voldoende toegerust er uitgebreid op in te gaan. Bij een volgend consult hoopte hij dat er geen vervolgvragen zouden worden gesteld. Dat is helaas hoe het er in de praktijk aan toe gaat. De Vocht concludeerde dat zorgverleners hun patiënten te weinig zien als mens. Het zijn echte levens van echte Deze regels zijn niet geschreven rond persoonlijk contact met de patiënt, maar op medische noodzaak. Om een veilige omgeving te creëren voor vragen over intimiteit heb je echter een persoonlijke benadering nodig. Veel patiënten kregen dingen plompverloren meegedeeld. Dat viel hen op rauw op het dak en ze hadden het gevoel dat ze daarna weer naar huis werden gestuurd. Dat begon soms al op het moment dat ze te horen kregen dat ze ernstig ziek waren. Als je dan al het gevoel hebt dat je als patiënt niet meetelt, ga je op een later moment ook geen vragen over seksualiteit en intimiteit stellen. Meer dan een folder Volgens De Vocht is het nodig mensen in het medisch team op te leiden om op een goede manier om te gaan met vragen over intimiteit bij een ernstige ziekte. Zorgverleners die de gevoeligheden rond seks en ziekte kennen, zijn beter benaderbaar. Vervolgens zou er proactiever moeten worden gehandeld richting de patiënt. Dat moet meer zijn dan alleen een folder in de handen van de patiënt en de partner drukken. Ze geeft het voorbeeld van een vrouw die als gevolg van chemotherapie fysiek behoorlijk veel klachten had tijdens seks. Door het uitdrogen van de slijmvliezen was het vraag op hoe dat nu in de praktijk gaat. aan. De zorgverlener vindt dat zijn taak nooit meer naar gevraagd of haar advies mensen. Dat besef is niet altijd aanwezig. weefsel beschadigd. Toen ze dat einde- 26 En hoe dat voor de patiënten is. erop zit als hij alle gezondheidsstatistieken gegeven, terwijl het een bijzonder ingrij- De zorgverlener werkt over het allijk durfde aan te kaarten bleek dat dit 27 In november 2011 promoveerde De Vocht en mogelijkheden heeft genoemd. pende verandering was met ook emoti- gemeen volgens een bepaald protocol. vaker voorkomt en kreeg ze een glijmiddel mee. Dat moment kwam eigenlijk te laat. Als de zorgverlener haar daar vóór de behandeling over had verteld, had ze niet het gevoel gehad dat ze het allemaal zelf moest oplossen. Minisymposium Zorgverlener en patiënt hebben dus verschillende referentiekaders die niet op elkaar aansluiten. De Vocht wil helpen bij een versmelting van horizonten op dit gebied. Ze heeft een teambenadering ontwikkeld voor zorgverleners. Op 28 maart vindt hierover een minisymposium plaats op Saxion, bedoeld voor zorgverleners in de oncologische en palliatieve zorg. Deze promotie heeft buiten het Nederlandse gezichtsveld plaatsgevonden, maar het onderzoek is in Nederland uitgevoerd en ik wil het graag ook hier onder de aandacht brengen. Daarnaast verwerkt ze het onderwerp in haar colleges. Ik grijp alle mogelijkheden aan om mensen op deze lacune in de zorg te wijzen en zo de zorgverleners van de toekomst voor te bereiden. Mandy van Dijk Foto: Auke Pluim

15 Agenda Mededelingen Deze pagina valt buiten de redactionele verantwoordelijkheid van de redactie van Sax. Wat is er in januari en februari te doen in de Saxion-steden Enschede, Deventer en Apeldoorn? CMR NIEUWS Lief en leed uit de CMR 28 De Sax-agenda geeft een overzicht van de activiteiten in de regio. Kijk voor nog meer informatie en voor de meest actuele uitgaanstips op de agenda van Sax.nu Foto: Martijn van de Streek 16 februari Stukafest Enschede 22 t/m 28 januari Poeziemarathon Enschede De zevende editie van de Poeziemarathon Enschede heeft als thema stroom. Op verschillende locaties in Enschede, waaronder de Grote Kerk, wordt een gevarieerd programma gepresenteerd, met proza, poëzie, theater en muziek. Kijk voor meer informatie op Tijdens het culturele festival Stukafest worden studentenkamers voor één avond omgetoverd tot minitheaters. Van cabaret tot dans, van muziek tot poëzie, alles komt voorbij. Meer informatie vind je op Foto: Guus Krol 26 februari Roosbeef Deventer 28 januari Let There Be House Apeldoorn Let There Be House viert feest in Gigant (podium) met een keur aan dj s die garant staan voor een vette avond. Dj en producer Shinedoe (foto) draait funky groove en minimal techno met house. Meer informatie is te vinden op 24 januari Tinker Tailor Solder Spy Deventer In de spannende spionagethriller Tinker Tailor Soldier Spy van Tomas Alfredson (Let the Right One In), naar het gelijknamige boek van John le Carré, draait alles om een complex netwerk van spionnen in de jaren zeventig. De film draait om uur in filmhuis De Keizer. 4 februari Spinvis Enschede De eenmansband Spinvis wordt geheel gevormd door Erik de Jong. Op poppodium Atak laat hij zijn nieuwe werk, afkomstig van zijn derde cd, Tot ziens, Justine Keller, horen. Het optreden begint om uur. Kijk op voor meer informatie. Het tweede album van Roosbeef, Omdat Ik Dat Wil, is heftiger dan haar debuutplaat van twee jaar geleden. Tijdens het concert in het Burgerweeshuis laat ze veel van haar nieuwe nummers horen. Kijk voor meer informatie op Foto: Gijs van Ouwekerk Foto: Haags Uitburo In de CMR heeft een heftige discussie plaatsgevonden over de OER. De wat? De OER is de Onderwijs- en Examenregeling, bij velen onbekend. In de OER is bijvoorbeeld vastgesteld dat elke eerstejaars minimaal 48 studiepunten moet hebben behaald om verder te mogen studeren. Nu liggen er plannen om dat ook te laten gelden voor tweedejaars met daarbij de verplichting om binnen twee jaar de propedeuse op zak te hebben. Een groot deel van de docenten in de CMR vindt deze eisen zeer wenselijk omdat het, naar hun idee, de opbouw van de studie en het studietempo ten goede komt. Anderen, en zeker het merendeel van de studenten, denken daar heel anders over. Zij vinden het de verantwoordelijkheid van de student zelf om eigen keuzes te maken. Ze stellen bovendien dat in lang niet alle academies de studieloopbaanbegeleiding even goed functioneert. En dat, vinden zij, is wel degelijk een voorwaarde als dergelijke strenge maatregelen worden ingevoerd. Ook moet eerst uit evaluaties bekend worden wat het effect is geweest van de 48-puntenmaatregel. Met het College van Bestuur (CvB) is afgesproken dat in juni nieuwe besprekingen volgen. Dan zal de CMR haar standpunt bepalen. In de voorlichting aan aspirant-studenten voor het studiejaar wordt nu al aangegeven dat de eisen wat betreft de studievoortgang mogelijk worden aangescherpt. In de CMR gaat het ook altijd over geld. Gedurende de tweede helft van 2011 werd steeds duidelijker dat Saxion geld over zou houden. Inmiddels bedraagt het overschot op de begroting enkele miljoenen. Het overschot is het gevolg van een voorzichtig uitgavenbeleid bij de academies en op centraal niveau. Gezien de onzekere economische tijden niet verwonderlijk, maar ook niet gewenst. Geld dat binnenkomt moet ten goede komen aan het onderwijs. Vacatures moeten bijvoorbeeld op tijd worden vervuld. Het CvB is het met ons eens dat er volgens de begroting moet worden uitgegeven en heeft daar ook bij de academies op aangedrongen. Collegegeldverhoging langstudeerders vanaf studiejaar (DO&S afdeling StudentVoorzieningen: door Klaudia Varga, studentendecaan/loopbaanadviseur) Een langstudeerder is iemand die langer bij een hogeschool of universiteit is ingeschreven dan de nominale studieduur (voor een HBO bacheloropleiding vier jaar) plus één uitloopjaar. Een student die langstudeerder is, betaalt vanaf studiejaar bovenop het normale wettelijk collegegeld een boete van 3000,-. Zowel het collegegeld als de boete wordt geïndexeerd. Voor wie geldt de maatregel? De nieuwe maatregel geldt voor iedere student die wettelijk collegegeld verschuldigd is. Een inschrijving telt mee als je op 30 september van een studiejaar was ingeschreven. Er wordt geteld vanaf Zijn er ook uitzonderingen? Er is een uitzondering voor studenten die een extra jaar prestatiebeurs ontvangen vanwege vertraging door medische omstandigheden. Deze studenten krijgen een extra jaar uitloop (dus in het geval van een HBO bacheloropleiding). Vanaf het derde uitloopjaar zijn ook zij het verhoogd wettelijk collegegeld (langstudeerboete) verschuldigd. Eveneens is er een uitzondering voor studenten die een tweede opleiding volgen op het gebied van onderwijs of gezondheidszorg en die eerder een bachelor- of mastergraad hebben behaald op een ander gebied dan onderwijs of gezondheidszorg. Zij mogen ook deze tweede studie volgen tegen het wettelijk collegegeld gedurende de nominale studieduur van deze tweede opleiding plus één uitloopjaar. Bij meer uitloopjaren moet het verhoogde tarief worden betaald. Studenten die een zogenaamd instellingstarief betalen, bijvoorbeeld omdat ze al eerder een bachelorgraad hebben behaald of omdat ze geen EU/EER-nationaliteit hebben, blijven het instellingstarief betalen. Deze maatregel geldt dus niet voor hen. Verder werd aangekondigd dat er een onderzoek komt naar samenwerking met de Hogeschool Edith Stein (HES) In Hengelo. De HES is een zelfstandige lerarenopleiding/pabo in onze regio. We hebben ingestemd met dit onderzoek, waarvan de uitkomsten in februari worden verwacht. Dan zal ook bekend worden wat de werkelijke plannen zijn en wat de gevolgen van een eventuele samenwerking betekenen voor de pabo Deventer. We hebben expliciet aandacht gevraagd voor de positie van deze pabo. Iets anders waar studenten mee te maken kunnen krijgen: de jaarindeling van de les- en toetsperiodes. Voorgesteld is de herfstvakantie alleen in uitzonderlijke gevallen te benutten voor hertentamens. Zou het een trend worden, toetsen in vakanties? En is dat erg? Of juist nuttig voor het studietempo? Wie het weet mag het zeggen. Guido Mulder, studentlid Centrale Medezeggenschapsraad Studentvoorzieningen Hoe hoog wordt het collegegeld? Voor bedraagt het wettelijk collegegeld 1.771,-. Hier bovenop zal een opslag van 3.063,- komen voor langstudeerders, waardoor het verhoogd wettelijk collegegeld voor deze groep studenten 4.834,- bedraagt. Gaat deze maatregel definitief door? Deze maatregel gaat definitief door. De wet is in werking getreden per 1 september 2011, maar voor het studiejaar is de opslag voor langstudeerders nog 0,-. Pas vanaf studiejaar gaan langstudeerders ook echt meer collegegeld betalen. Vragen? Heb je nog vragen, dan kun je via de Studentenbalie terecht bij de studentendecanen van Saxion. Ook vind je meer informatie op saxion.nl/studentenbalie/ langstudeerders of kun je bellen met de DUO Informatielijn: (050)

16 International Dutch classes are fun Photo: Toma Tudor The second Dutch class for internationals has started. Last year it was in Deventer, this time in Enschede. Eleven students signed up for lectures to learn to speak Dutch. We have learned many things, says Dongfang Liu from China, one of the students following the Dutch classes. The teacher is open to discussion and very helpful. It is still hard to understand Dutch, but simple conversations are possible now. Natasja van Dulmen of the Saxion Language store is teaching the classes. I teach the basics. How to order a drink in a café, how to chit-chat and so on. We use a book, but the lessons are practical. Dutch is a difficult language to speak, so we practise speaking a lot. Half of the current class is Chinese, the other half consists of many European students. Van Dulmen notices a difference in the level. Which is, of course, to be expected, the Dutch language is much more similar to the European languages. And, of course, there is also the way it is being taught. Practical lessons are not common in Asia, so there is a lot of giggling when people pronounce Dutch words. The International Office (IO) wanted to start the course of Dutch, one in Enschede and one in Deventer. This year, however, there weren t enough participants for Deventer. The international students are very keen on learning Dutch. This is why IO started with the classes in the first place. Dongfang Liu says he joined the classes because he wants to be involved in his work. No matter how international the company is, Dutch is still the preferred language. On the question if he likes the classes, Dongfang Liu answers: Naturelijk (Naturally in English). Wendy van Til Students interested in the Dutch classes can contact Nicolette van Straaten, n.j.vanstraaten@saxion.nl. 31

17 International International Entertaining and educational Muxuan Han, a third year Tourism & Leisure Management student, organised a trip to Paris for her international fellow-students. It took place between Christmas and New Year and proved to be both an entertaining and educational trip I m in my second internship right now with a travel agency, tells Han. That is the main reason why I organised this trip. Beforehand, she held a survey to find out what other international students of Saxion would like to see. Most people wanted to go to Italy, France or Switzerland. It also became clear that the budget was an issue. The cost for going on the trip needed to be under 400 euro per person. Own photo As it turned out Han was easily capable of keeping the price low. Because a total of 46 people went on the trip, it only cost them 230 euro per person. And for that amount they got a pretty luxurious trip. We stayed in a four star hotel with breakfast included for three nights. They also received a ticket to Disneyland, a guided tour and, of course, transportation. The group of students went to see all the landmarks: the Eiffel Tower, Champs-Élysées, Notre Dame, Versailles and the Louvre. They also went a boat trip on the river Seine and visited a Christmas market. Most students wanted to stay longer, tells Han. For me, it was more work than pleasure. It was my responsibility to take care of the students. Some might not show up on time and then I had to call them, things like that. I m very happy with how it went and learned a lot. (TK) A good opportunity Shanlin Zhang ( My English name is Avan ) has been working at the International Office for the last few months. He s doing market research for the Foundation Summer Course programme, trying to find a way to get more students. The five-month project should be finished in February. Photo: Auke Pluim I received a Dutch , again Some international students tell Sax that they received help with questionnaires. It could be possible that they s in Dutch. It can be very annoying, because receive a Dutch , but it can t be often. Our staff send you are curious about what the says, the s directly to either their Dutch or English students, says international students say. According to the policies Marloes Drenthen of the Hospitality Business School. We try of some schools (academies), this is not supposed to to send information in both languages. happen. But we cannot be held responsible for other people sending s. Also Estelle Vultink of the school for Creative Technology says their international students are not supposed to get After a little bit of research, Sax found out that according to Dutch s. But we can only control what we send for our the academies, English s are supposed to be sent and academy, that doesn t include what other students send. that most of the Dutch s contain students requesting (WvT) Food: studentenhaver A common mixture of nuts (mostly cashews, walnuts, hazelnuts and almonds), raisins and other dried fruits. The Dutch call it students oats, which is literally translated from studentenhaver. Sax found out that Germans call it studentenfutter, student food, but we couldn t find another country that relates the snack to students. The reason for the Dutch to call it this, has to do with the effects after eating the mixture. You supposedly get more intelligent. The light snack contains carbon hydrates and minerals that can help on a short term and on a long term omega 3 Photo: Shanlin began his studies of International Business Management Studies in His agency recommended the institution is much more important than the work itself. You can always le- your work well. In China, gaining the trust of your colleagues to him. Saxion is good at business management. Also, it s an arn skills, but you can t easily change your personality. Zhang international study environment, especially in Enschede: a lot is surprised by the difference in culture on the subject of work. of German guys were there. Now that he started his final year, You don t really get a great bond with your co-workers. They he needed a research project. A friend, who already worked are busy with their work. When the work is done, they go home. at the international office, recommended the job to Zhang. I As simple as that. In his home country, you can t just go home wanted to work at the International Office because it s a good when you feel your work is done. Time is limited by a schedule opportunity to get better at English. My colleagues are very in China. Good attitude is very important. In the Netherlands, good at it. And it worked: I was a translator when a Chinese your time can be scheduled much more flexibly. Working at delegation came to Saxion. the International Office has taught Zhang a few things. The Dutch culture is clearer to me. There s a lot more individualism How s working in the Netherlands different from working in here: everyone is independent. And I definitely learned to pay China? Here, people find the quality of the work much more attention to the quality of the job. (MvD) important than relationships with colleagues. You need to do Wanted: volunteer international blogger As you may have noticed, Sax.nu started publishing blogs on the Dutch part of the website. Staff studies, contact information and a Interested? Please send your name, and students write about their experiences and blog example (or just us a link opinions. Now we would really love to have an to your existing blog if you have international student blogger too. Your job: every one) to sax@saxion.nl. Who knows, other week, you send us your blog about a topic it might be your story that is published of your interest, we check grammar and spelling, next. fatty acids have a positive effect on your spiritual and general achievements. But and post it online. The blog should be in English 32 that is only if the other food that is consumed is balanced, too. In the Netherlands and a maximum of 300 words long. 33 you can buy it in almost any supermarket or candy store. (WvT)

18 Oud-student Thouraya Chaabane 34 Droombaan motivatie voor nieuwe studie In het kort Naam: Thouraya Chaabane Studie: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Afgestudeerd: 2007 Werkt nu: als projectleider bij Humanitas Foto: Toma Tudor Hoe ingeburgerd ben je als je wordt genomineerd voor Enschedeër van het jaar en wordt gevraagd voor banen? De Tunesische Thouraya Chaabane (38) kwam op 1 december 1993 naar Nederland. In het kielzog van haar Libanese man die in Nederland politiek asiel zocht en kreeg. We hebben elkaar in Tunesië leren kennen. Mijn man was altijd met politiek bezig. Op een gegeven moment moest hij vertrekken. Wij hebben voor Nederland gekozen omdat het op slechts tweeënhalf uur vliegen ligt van mijn ouders, van mijn familie die achterbleef. Chaabane had Franse literatuur gestudeerd. Het plan was docente Frans te worden. Toen we in Nederland arriveerden heb ik die studie niet meer opgepakt. Mijn eerste doel was Nederlands leren. Ik spreek goed Engels en Frans, maar als ik hier een leven wil opbouwen, is het spreken van Nederlands toch wel een vereiste. Om te integreren deed ze vrijwilligerswerk. Iets anders kon ook niet want ze had nog geen verblijfsvergunning. Dat vrijwilligerswerk deed ze goed: toen ze haar verblijfsvergunning eindelijk kreeg, bood de contactpersoon bij de gemeente Enschede haar meteen een baan als consulente aan. Dat ik daarvoor werd gevraagd, daar was ik zo trots op. Des te knapper is het in de wetenschap dat ze ook nog een jaar Economische Linguïstiek aan Saxion volgde, maar het bijltje erbij neer gooide toen ze te horen kreeg dat de kans groot was dat zij en haar man het land zouden moeten verlaten. Ik was bezig met tentamens en toen die brief kwam, dacht ik: het heeft geen zin. Ik had er de energie niet meer voor. Het waren zware jaren. Het is een lange procedure met steeds meer beschikkingen: niet blijven, in beroep, dit mag je wel, dat niet. Je bent aan het vechten. Inmiddels hebben zowel zij als haar man officieel de Nederlandse nationaliteit en daarmee ook hun drie kinderen. COA Een paar jaar werkte ze bij de gemeente Enschede, daarna bij het asielzoekerscentrum in Enschede, het Diekman. In 2003 zag ze een vacature bij Humanitas voor een projectleider voor persoonlijke ondersteuning van allochtone vrouwen. Ik moest en zou die baan hebben. Voor dat werk was een hbo-opleiding noodzakelijk en die had ik nog niet. Maar ik heb toch gesolliciteerd. Het moet een spetterend sollicitatiegesprek zijn geweest, want ondanks veel goede tegenkandidaten met goede papieren werd ze aangenomen. Op voorwaarde dat ik mijn opleiding weer zou oppakken. Ze ging weer naar Saxion, nu voor de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) die ze in 2007 als bachelor afsloot. Ik was enorm gemotiveerd de baan van mijn dromen te combineren met een nieuwe studie. Het was voor mij de definitieve bevestiging dat dit land mij een kans wilde geven. Ik had eerder gestudeerd, ik had werkervaring, dus de praktijk kende ik wel, maar nu leerde ik theoretisch argumenteren. Ik kijk met veel plezier terug op die tijd. In de klas bleek ze niet de enige te zijn die de studentenleeftijd was ontgroeid. Integendeel, er zat zelfs iemand van 53 bij ons in de klas. Dat is het leuke van een deeltijdstudie, je doet het met gemotiveerde volwassenen. Dat is toch anders als jonge mensen die daar voltijds puur voor hun diploma zitten. Ook het contact met de docenten is anders. Je wordt behandeld als een collega. Saxion Chaabane is zo enthousiast over de sociale, communicatieve en inhoudelijke vaardigheden van een aantal docenten bij Saxion dat ze die later bij Humanitas als freelance trainer ging inhuren. Ook maakt ze op grote schaal gebruik van stagiaires van Saxion. Humanitas, met landelijk negentig afdelingen, is een gesubsidieerde vereniging waar meer dan vrijwilligers mensen in nood helpen. Daarvoor zijn landelijk 600 projecten opgetuigd. Tandem, met negen bezoldigde medewerkers, is een project van district Oost dat inmiddels dertien jaar loopt en waar Thouraya Chaabane leiding aan geeft. Tandem is een metafoor voor de werkwijze. De deelnemer zit aan het stuur, de vrijwilliger trapt achterop mee. Wij werken met mensen in sociaal isolement en dat zijn niet alleen allochtonen. Wij helpen bijvoorbeeld ook mensen uit de psychiatrie, tbs ers, tienermoeders. Denk niet alleen aan losers zonder werk die de straat niet op durven of hun post niet open maken omdat ze bang zijn voor de volgende deurwaarder, waarschuwt ze. Ik zal je een schokkend verhaal vertellen over een succesvol zakenman met een prachtig leven die wekelijks op de golfbaan stond. Hij kreeg een hersenbloeding, heeft weet ik hoe lang in het ziekenhuis gelegen. Zijn vrienden kwamen de eerste tijd nog wel op bezoek, maar na een paar maanden kwam er niemand meer. Ik ben ook wel voor intakegesprekken naar prachtige wijken gestuurd met fraaie huizen. Dan belde ik naar kantoor: klopt het adres wel? Het heeft niet altijd met geld te maken. Als je heel veel hebt meegemaakt durf je soms geen stap te maken. Dan is de drempel om weer in de gewone maatschappij mee te doen soms hoog. Tandem Succes is de reden dat Tandem al dertien jaar loopt. Vrijwilliger en deelnemer beschrijven samen een aantal doelen en binnen een jaar moeten die zijn gerealiseerd. Per jaar doen zo n 200 mensen mee. Het overgrote deel, pakweg 85 procent slaagt. In de afgelopen jaren hebben we meer dan mensen uit hun sociale isolement gehaald. Die samenwerking tussen vrijwilliger en deelnemer we noemen ze bewust niet cliënt, of erger, patiënt is niet vrijblijvend, maar wel vrijwillig. Het is niet voor de gezelligheid en het kan ook geen jaren duren, we moeten aan het werk. Mensen melden zich zelf aan of komen hier via een hulpverlener, via maatschappelijk werk, via de huisarts, via scholen, via familieleden, via buren. Tienermoeders en tbs ers, dat is andere koek. Het zelfbeeld van die mensen is vaak heel laag. Die mensen zijn beschadigd, leven in een negatieve sfeer. Die jonge meiden willen graag weer naar school, die willen weer uit. En als mensen te lang in een hulpverleningssituatie blijven hangen, werkt dat vaak ook niet. We hebben veel hoogopgeleide vrijwilligers die dit ernaast doen. Vrijwilligers stimuleren we om ook aan hun eigen ontwikkeling te blijven werken. Het werk geeft veel bevrediging, merkt Chaabane, bij haar misschien nog wel het meest: Ik ben pas een jaar of achttien in Nederland, ik weet hoe moeilijk het is om weer vanaf nul te beginnen. Tegen andere nieuwkomers of mensen die van heel diep komen, wil ik zeggen: verleg je grenzen door kleine stapjes te zetten tot je bereikt wat je wilt bereiken. Want die mensen kunnen heel veel. Jan Medendorp 35

19 Recensies Recensies FILM 4 BOEK 9 CD 8,5 FILM 7,5 The Darkest Hour Van: Chris Gorak. Met: Emile Hirsch, Olivia Thirlby, Max Minghella In de bios: 12 januari Volgens de Maya-kalender duurt het niet lang meer voor de wereld vergaat. In de film is onze bol al vele malen aangevallen, overspoeld en in de fik gevlogen. Blijkbaar genieten we van doemscenario s, zolang die zich maar op het scherm voltrekken. Ditmaal begint de ondergang van de wereld in Moskou, waar de Amerikaanse Sean en Ben hun website-idee proberen te verkopen. Als dat mislukt duiken ze een club in, ontmoeten daar een paar aantrekkelijke vrouwelijke landgenoten en lopen ze op het donkerste uur van de nacht tegen een elektronische aanval van buitenaardse proporties aan. Wat of wie daar precies achter zitten, wordt niet duidelijk. Wel dat alle elektriciteit is uitgevallen en dat iedereen gevaar loopt. Sean en Ben slaan op de vlucht, gaan op zoek naar andere overlevenden en vechten terug. Aan goede acteurs, zoals Hirsch (Into the wild), Thirlby (Juno) en Minghella (Social Network) en fantastische special effects (hoe de elektriciteitsgolven zich op de stad storten) heb je niet genoeg. Als je tenminste meer wilt dan anderhalf uur onzinnige actie. Met de elektriciteit valt ook de spanning uit de film weg. Dat de wereld stijlvoller en diepzinniger ten onder kan gaan, bewijzen Ewan McGregor en Eva Green, maar dat is een andere film (Perfect Sense, 19/1 in de bios) met een andere waardering (8). (RvN) DVD Michel Telo Na Balada Op een enkel kerstliedje na zijn er weinig winterse hits te vinden op de radio. De 3FM Serious Request-actie (volgend jaar in Enschede!) leverde nog wel een stemmig nadenkliedje op (Greg Holden s The Lost Boy), maar de echte actiehit was de ode aan de skippybal van cartoonband Studio Killers. Bouncer is allesbehalve winterse muziek, al zal het straks uit menig besneeuwde apres-ski-hut klinken. Dat geldt al helemaal voor Michel Telo s Ai si eu te pego ( Als ik je te pakken krijg ). Het vrolijke liedje was al in augustus een hit in Brazilië, waar het toen winter was (met gemiddeld 24 graden nog best te doen). Wie benieuwd is naar meer, kan Telo s album Ai Vivo via itunes binnenharken, maar daar staat die hit niet op. Die is wel te vinden op de live-dvd Na Balada. Hierop hoor en zie je dat de entertainer (en accordeonist!) zijn soepele stem en zomerse muziek combineert met goede looks. Zijn hit in Europa heeft hij te danken aan voetballers die zijn dansje nadoen na een gescoord Brecht Evens De Liefhebbers Het kan snel gaan. In december verscheen de jonge Vlaamse kunstenaar Brecht Evens (25) in het tv-programma over strips van Jean-Marc van Tol (Fokke & Sukke) en vervolgens mocht Evens de voorkant van de kersteditie van tijdschrift Vrij Nederland verzorgen. Met als gevolg dat in januari zijn nieuwste boek in elke (digitale / strip)boekhandel is uitverkocht. Toch kwam Evens niet uit het niets. Zijn vorige boek, Ergens waar je niet wilt zijn, werd alom bejubeld en in meerdere talen vertaald. Het was niet zijn eerste werk, al voor zijn twintigste viel hij op met Vincent en Nachtdieren. Evens maakt geen reguliere stripboeken, maar graphic novels. Zijn grootste kwaliteit zit in de beelden. Het veelvuldig gebruik van ecoline geeft zijn tekeningen een warme sfeer. Daarnaast weet hij van elke bladzijde een nieuw kunstwerk te maken door tekeningen in elkaar over te laten lopen of juist één groot geheel te maken waarin verschillende gebeurtenissen zich afspelen. Je zou bijna vergeten dat de boeken van Evens ook nog ergens over gaan. In De Liefhebbers bezoekt de mislukte kunstenaar Pieterjan een kunstmanifestatie in een dorp en komt daar tussen andere idioten terecht. De Liefhebbers is ontroerend, humoristisch en treurig tegelijk. En bovenal wonderschoon. (RvN) 7 Blaudzun - Heavy Flowers Johannes Sigmond uit Arnhem vond Johannes Sigmond niet zo tof klinken, maar hield wel van wielrennen. Daarom koos Johannes voor de artiestennaam Blaudzun, naar een vergeten Deense renner uit de jaren zeventig. Het geeft direct de eigenzinnigheid van deze artiest aan. Vorig jaar leerde een groter publiek hem kennen, toen hij in de DWDD Recordings Shout van Tears for Fears speelde, zichzelf op banjo begeleidend. Niet alleen zijn instrumentenkeuze, maar ook zijn stem is eigenzinnig. Hij zingt soms getergd, gaat de diepte in om daar weer uit te krabbelen met hoge uithalen. Niet alleen zijn stem, maar ook zijn muziek zit vol bezieling. Blaudzun stuwt zijn liedjes voort met behulp van de eerder genoemde banjo, gitaren en strijkers. Op zijn derde album zet hij de lijn van zijn eerdere werk voort. Nog immer schrijft hij in de basis folkliedjes die dankzij zijn gedreven aanpak zelden klein en intiem blijven, maar groots en overrompelend klinken. En bij vlagen zelfs dansbaar en vrolijk zijn! Haters van zijn muziek zullen melden dat hij alles bij 16 Horsepower vandaan heeft en inderdaad, er zijn overeenkomsten maar Blaudzun is oorspronkelijk genoeg. Luister bijvoorbeeld eens naar de beste songs van zijn huidige plaat: Elephants en Sunday Punch. (RvN) PRIJSVRAAG Safe House In de film Safe House bewaakt een jonge CIA-agent een voortvluchtige (gespeeld door Denzel Washington) in een safe house. Wanneer het gebouw wordt aangevallen moet hij samen met zijn gevangene vluchten. Sax en Wolff Cinestar geven voor deze film een viparrangement weg. Win twee entreekaarten en iets te drinken en te snacken tijdens de film. Hoe? Door de volgende vraag te beantwoorden: Wie speelt de jonge CIA-agent? Mail je antwoord, je naam en je telefoonnummer vóór 14 februari naar sax@saxion.nl onder vermelding van Prijsvraag Wolff Cinestar. De winnaar wordt gebeld voor de reservering. Alleen Saxionners kunnen meedoen aan deze actie. The Girl with the Dragon Tattoo Van: David Fincher. Met: Daniel Craig, Rooney Mara, Christopher Plummer. In de bios: 19 januari The Girl with the Dragon Tattoo was toch al in de bioscoop geweest? Inderdaad. In 2009 verscheen het eerste deel van de Stieg Larssonboekverfilmingen. Maar dat was een Zweedstalige film met onbekende acteurs en ondertiteling en dat pikt het Amerikaanse publiek niet. Van de ondertiteling en de onbekende acteurs hadden de Nederlandse bioscoopbezoekers geen last. Mede dankzij de populariteit van de detectiveboeken scoorde de trilogie hier goed. Maar film is gewoon een product dat aangepast wordt aan een bepaalde markt (zoals pindakaas in Amerika zoeter is). De Amerikanen hebben er alles aan gedaan om de film ook interessant te maken voor diegenen die het verhaal al kennen. Zo schitteren Daniel Craig (journalist Blomkwist) en Rooney Mara (Lisbeth Salander) in de hoofdrollen. Grootste troef is echter regisseur David Fincher, de man achter Social Network, Se7en en Fight Club. Het meest opmerkelijke en tegelijkertijd treurige hieraan is dat Fincher dus voorlopig deze voorspelbare remakes regisseert en geen tijd zal hebben voor waar hij om bekend is: verrassende, oorspronkelijke films maken. Al dit gezeur zegt weinig over de film die nu uit is: een thriller die goed in elkaar steekt maar iets minder rauw en minder politiek geëngageerd is dan het origineel. (RvN) doelpunt. Met het EK in aantocht, zal Telo zonder twijfel de grootste zomerhit van 36 deze winter tot ver in de lente door blijven zingen. (RvN) 37

20 De maand van Volgende editie LiNK. LiNK is de groot- De maand van Studievereniging ste studievereniging van Saxion, gebaseerd in Enschede. Activiteiten variëren van het geven van studie gerelateerde workshops tot übergezellige feestjes. Ze zijn niet verlegen ingesteld en staan graag in the picture. Volgende keer in Sax: Waar ligt de grens? De relatie tussen studenten en docenten SinterLiNK Decorate your room: workshop memoborden Kerstdiner commissieleden bij Humphreys Dobbelen om leuke Sinterklaascadeaus te veroveren Het winnende Crazy- LiNKyLiNK-team dat verschillende opdrachten in de Enschedese binnenstad uitvoerde. En verder: En verder: een speciaal voor Sax geschreven verhaal van Claus Brockhaus, een interview met een oud-student die een eigen basisschool startte en natuurlijk de vaste rubrieken zoals Student & co en Collega & co. Denk jij een interessante bijdrage te kunnen leveren voor het volgende magazine? Neem dan contact met ons op via Blijf op de hoogte! Sax nu ook op Facebook: facebook.com/saxmedia. Vind ons leuk en ontvang het laatste nieuws via je nieuwsfeed. Je kunt ons ook op Twitter Via de website Sax.nu blijf je op de hoogte van het laatste nieuws in en over Saxion. Foto: Franco Bouly LiNK zette zich in voor Serious Request in Leiden. Hoe meer likes op de Facebookpagina, hoe meer geld. colofon Sax is een redactioneel onafhankelijke uitgave van Saxion met vestigingen in Enschede, Deventer en Apeldoorn. Het magazine verschijnt maandelijks en wordt gratis verspreid onder circa studenten en medewerkers van Saxion. Op de website Sax.nu verschijnt het dagelijkse Saxion en hoger onderwijs nieuws. Partybij Aspen Valley: Rockin Around The X- Mas Tree De nieuwjaarsborrel! SeriousLiNK Redactiesecretariaat Deventer: Handelskade 75, Kamer A2.09 Postbus 501, 7400 AM Deventer Contact abonnementen/toezending: redactie: Hoofdredactie: Thijs Klaverstijn, Wendy van Til Aan dit nummer werkten mee: Susan Kuipers-Westen, Nicolien Oldeman, Willem Korenromp, Jasper Brester, Monika van Breugel, Sylvana van Maanen, Ruud Greven, Mandy van Dijk, Marco Krijnsen, Jan Medendorp, Ruud Greven en Yvonne van de Meent Cartoons/illustraties: Tom Goovaerts (pagina 5), Loek Weijts (pagina 12) Coverfotografie en -concept Marco Kuijpers (Masterphoto) Advertenties: Bureau van Vliet BV Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Artikelen en illustraties in deze uitgave mogen slechts met toestemming van de redactie door derden worden gereproduceerd. Deadline aanleveren tips/kopij maartnummer: 15 februari 2012 Ben jij student of werk je bij Saxion? Eindredactie: Fotografie: Toma Tudor en Auke Pluim Verschijningsdatum maartnummer: Désirée van Hattum Opmaak: VisionMakers Enschede 6 maart 2012 En vind je het ook leuk om een keer in Sax te staan? Stuur dan een mail naar sax@saxion.nl (Van Hattum Tekst) Drukwerk: Drukkerij Roelofs Enschede 38 en misschien sta jij de volgende keer in De maand van 39

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Er gebeurt niets. Ze willen niet weg.

Er gebeurt niets. Ze willen niet weg. Veel nieuw bij de DUO Laatst was ik op bezoek bij de DUO om in het nieuwe gebouw in Groningen te kijken. Naar het gebouw zelf en het Nieuwe Werken dat ze daar toepassen. Er is veel nieuw, want is er blijkt

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

Enquête stichting Parentes Zoetermeer

Enquête stichting Parentes Zoetermeer Enquête stichting Parentes Zoetermeer In de afgelopen weken hebt u de mogelijkheid gehad om d.m.v. onze enquête uw stem te laten horen over diverse punten die spelen binnen onze stichting Parentes. In

Nadere informatie

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief

nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief 48 Sushi nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief 49 Een rood-actie, een sushibattle - zomaar enkele succesvolle socialmedia-acties van Japas in Ermelo. De tijd van strooien met

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Beslis zelf over je toekomst!

Beslis zelf over je toekomst! Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.

Nadere informatie

Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies

Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies Onderzoek Instagram Uitgevoerd door Scholieren.com in november 2015 Inhoud Voorwoord Steekproefsamenstelling Resultaten Conclusies Voorwoord Scholieren.com heeft haar bezoekers middels een enquête vragen

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Onderhandelen met lef en liefde

Onderhandelen met lef en liefde Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets

Nadere informatie

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

* 1. Wat is uw geslacht? Beste oud-studenten,

* 1. Wat is uw geslacht? Beste oud-studenten, Beste oud-studenten, Hogeschool de Kempel doet onderzoek naar de loopbaan van afgestudeerden. De gegevens zijn van belang om verbeteringen aan te brengen in de huidige opleiding en om de huidige studenten

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost Jouw praktische weg naar het hbo Onderdeel van AOC Oost 2014 2015 2Informatie Het Groene Lyceum 2014-2015 Lekker praktisch bezig zijn maar wel op een hoog niveau. Is dat ook voor jou de leukste route naar

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Wet WIJ

Veelgestelde vragen Wet WIJ Veelgestelde vragen Wet WIJ Wat is de WIJ? WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Deze nieuwe wet gaat in per 1 oktober 2009 en moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Studentendecanaat. De Topsportregeling. het gebeurt op windesheim

Studentendecanaat. De Topsportregeling. het gebeurt op windesheim Studentendecanaat De Topsportregeling het gebeurt op windesheim Colofon Deze informatiebrochure is uitgegeven door het Studentendecanaat van Christelijke Hogeschool Windesheim. Redactie: Marketing en Communicatie

Nadere informatie

Wij willen graag onze eigen beslissingen nemen

Wij willen graag onze eigen beslissingen nemen Jack van Eekelen Noordhoek, 40 melkkoeien en 40 ha akkerbouw Drie jonge mannen werken in VOF-verband op het bedrijf van hun ouders. Hun doel is bedrijfsovername. De een is wat verder dan de ander, maar

Nadere informatie

mind heart body food home

mind heart body food home Inleiding 7 Een moment voor jezelf 11 Retreat your mind 16 Retreat your heart 36 Retreat your body 50 Retreat your food 82 Retreat your home 106 Extra tips 118 Dankwoord 125 Retreat Yourself_binnenwerk2.indd

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

ONTSLA JEZELF Jouw Eerste Stap Naar Werken Met Energie En Voldoening Dit rapport is geschreven voor iedereen die al lang op zoek is naar werk dat echt voldoening gaat geven en in een ideale wereld het

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Actielessen. Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek. Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl

Actielessen. Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek. Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl http://www.edusom.nl Actielessen Lesbrief 3. Leren in de bibliotheek Wat leert u in deze les? Hoe je kunt leren in de bibliotheek en op het internet Grammatica: voltooide tijd Veel succes! Deze les is

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

December 2013. Vriendelijke groet, betasteunpunt@org.hanze.nl d.j.schorren@pl.hanze.nl 050-595 7821 06-13 222 700/ 050-595 5552.

December 2013. Vriendelijke groet, betasteunpunt@org.hanze.nl d.j.schorren@pl.hanze.nl 050-595 7821 06-13 222 700/ 050-595 5552. December 2013 Het Betasteunpunt van de Hanzehogeschool is het eerste aanspreekpunt voor scholieren en docenten uit het voortgezet onderwijs (VO) met interesse voor techniek en ict. In het schooljaar 2013-2014

Nadere informatie

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be - Ik schreef al meer dan 100 commerciële bedrijfswebsites voor ondernemingen

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag. Onderzoek Rekentoets 6 oktober 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met LAKS, gehouden van 23 september tot en met 5 oktober 2015, deden 1.411 middelbare scholieren en 701 hbo

Nadere informatie

Kim Dalessi. K.dalessi@student.fontys.nl

Kim Dalessi. K.dalessi@student.fontys.nl 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Hallo!!...3 Aflevering 1...7 Opdracht 1...7 Opdracht 2...8 Aflevering 2...9 Opdracht 3...9 Opdracht 4...10 Aflevering 3...11 Opdracht 6...12 Opdracht 7...13 Werkblad Logboek...14

Nadere informatie

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen!

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen! MaS In de Parochie Inleiding De maatschappelijke stage (MaS) is definitief begonnen en in volle gang. In Nederland zijn middelbare scholieren verplicht gedurende hun middelbare school carrière een maatschappelijke

Nadere informatie

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist?

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? Ik ben Nathali Meurs-Pas, mijn bedrijf heet NML Design Interieurontwerp & Styling. Ik woon in Amsterdam,

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Apple Fanboy. Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C. De intro. De opdracht. Proces

Apple Fanboy. Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C. De intro. De opdracht. Proces Apple Fanboy Leerling: Jippe Joosten Opleiding: Game Development Klas: G&I1C De intro Welkom in het verslag van de Apple fanboy, ik ben Jippe Joosten en ik ben enorm fan van Apple. Ik ben nu 21 jaar oud

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

Workshop Portfolio. Linsey Meenken CMD2D

Workshop Portfolio. Linsey Meenken CMD2D Workshop Portfolio Linsey Meenken 0930123 CMD2D 16-11-2017 Portfolio STARR-t Situatie Voorbereiden voor stage met een eigen portfolio maken, voorbereiden op solliciteren en informatie verzamelen hierover.

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

Kinderzwerfboek laat alle kinderen lezen

Kinderzwerfboek laat alle kinderen lezen Kinderzwerfboek laat alle kinderen lezen Lezen is heel erg belangrijk voor je ontwikkeling. Kinderen die lezen, gaan gemiddeld drie jaar langer naar school. Hierdoor hebben ze later meer kans op een goede

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.

Nadere informatie

Hans van der Beek. over schrijven en alles

Hans van der Beek. over schrijven en alles Hans van der Beek over schrijven en alles Hijschrijftcolumns,boekenennogveelmeer, behoorttotde KunstenMedia redactievanhet Parool,isvadervantweejongensenisbezigte halveren.juist,afvallen.hansvanderbeekschrijft.

Nadere informatie

Publiekstekst Wet investeren in jongeren

Publiekstekst Wet investeren in jongeren Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle

Nadere informatie

Welkom in de derde klas!

Welkom in de derde klas! Welkom in de derde klas! De meeste van jullie zijn twee jaar leerling van onze school geweest. Jullie weten wel hoe het hier werkt. Wat er van je verwacht wordt. Wat wel en niet geaccepteerd wordt. Dat

Nadere informatie

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor

Nadere informatie

ChoiCe, CreATe TALeNT

ChoiCe, CreATe TALeNT voor wie is Herken jij het verhaal van Mischa, Dzenan of Laura in jezelf? Ben jij tussen de 14-23 jaar en wil je ontdekken of jij de juiste keuze hebt gemaakt voor jouw toekomst? Dan is RAW TALENT FACTORY

Nadere informatie

1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4

1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4 Inhoudsopgave Pagina: 1. Inleiding 3 2. Waarom heb ik voor deze verzameling gekozen? 3 3. Foto s verzameling 4 3.1. 9 september: Huisduinen, Donkere Duinen 4 3.2. 20 september: Donkere Duinen 5 3.3. 27

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Naam interviewer. Naam respondent. Pseudoniem respondent. Datum interview 27-05-2012. Begintijd interview 13.30. Eindtijd interview 14.45.

Naam interviewer. Naam respondent. Pseudoniem respondent. Datum interview 27-05-2012. Begintijd interview 13.30. Eindtijd interview 14.45. Naam interviewer Naam respondent Pseudoniem respondent Datum interview 27-05-2012 Plaats interview Alkmaar Begintijd interview 13.30 Eindtijd interview 14.45 Leeftijd Man/vrouw Woonplaats Land van herkomst

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Geneeskunde studiejaar 2014-2015. Matchingsvragenlijst MATCHING

Geneeskunde studiejaar 2014-2015. Matchingsvragenlijst MATCHING Geneeskunde studiejaar 2014-2015 Matchingsvragenlijst MATCHING Dit PDF document is een weergave van het matchingsformulier voor de opleiding geneeskunde van de Universiteit Utrecht, uitgevoerd door het

Nadere informatie