Geïntegreerd Jaarverslag 2013 Stichting Hout- en Meubileringscollege

Transcriptie

1 Geïntegreerd Jaarverslag 2013 Stichting Hout- en Meubileringscollege

2 INHOUDSOPGAVE Leeswijzer 4 Verslag Raad van Toezicht 5 Voorwoord College van Bestuur 8 Profiel van het HMC 11 Samenstelling Raad van Toezicht, College van Bestuur en Ondernemingsraad 13 Kerncijfers Hoofdstuk 1 Missie en onderwijsvisie Missie Onderwijsvisie Strategisch beleidsplan Belangrijkste doelen Hoofdstuk 2 Governance en bedrijfsvoeringsmodel 23 Hoofdstuk 3 Risico- en continuïteitsparagraaf Risicoparagraaf Continuïteitsparagraaf 28 Hoofdstuk 4 Notitie helderheid en Code goed bestuur Notitie helderheid Code goed bestuur 34 Hoofdstuk 5 Maatschappelijke verbinding Maatschappelijke bijdragen Expositie werkstukken eindexamenkandidaten en 38 prijs voor vakmanschap en ontwerp Hoofdstuk 6 Bestuurlijke en beheersmatige ontwikkelingen Bestuurlijke ontwikkelingen 39 Jaarverslag 2013 Pagina 2

3 6.2 Beheersmatige ontwikkelingen Benchmark MBO Kwaliteitszorg Sociaal jaarverslag Verslag Ondernemingsraad Verantwoording aanvullende subsidies 69 Hoofdstuk 7 Analyse resultaat 2013 en balansontwikkelingen 74 Bijlage 1 Resultatenbox 81 Bijlage 2 Jaarrekening 2013 (de cijfers) 83 Bijlage 3 Overige gegevens 115 Jaarverslag 2013 Pagina 3

4 Leeswijzer Beste lezer, Voor u ligt het geïntegreerd jaarverslag 2013 van de stichting Hout- en Meubileringscollege. In dit geïntegreerd jaarverslag verantwoordt het HMC zich als MBO vakschool voor hout, meubel en interieur voor zijn prestaties in De kerncijfers op bladzijde 14 geven u in één oogopslag een kwantitatieve indruk van de ontwikkelingen bij het HMC. Het verhaal achter deze cijfers vindt u in dit jaarverslag. Achtereenvolgens komen in dit geïntegreerd jaarverslag aan bod: het verslag van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur, de missie en onderwijsvisie, de governance, de beleidsprioriteiten, het strategisch beleidsplan, de maatschappelijke bijdragen en het beleidsmatige verslag over 2013, inclusief het sociaal jaarverslag, de benchmark, de code goed bestuur, het verslag van de Ondernemingsraad en de verantwoording van aanvullende subsidies. In bijlage 1 treft u de door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voorgeschreven resultatenbox aan. De meeste gegevens zijn echter ook al, verdeeld over dit jaarverslag, bij de betreffende beleidsonderwerpen opgenomen. De cijfermatige jaarrekening over 2013 maakt integraal deel uit van dit jaarverslag en is opgenomen in bijlage 2. Heeft u vragen over dit jaarverslag, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de secretaresse College van Bestuur, mw. A. Dijkstra. Dit kan telefonisch via of via een aan s.cvb@hmcollege.nl Wij wensen u veel leesplezier! HMC MBO vakschool voor hout, meubel en interieur Jaarverslag 2013 Pagina 4

5 Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het HMC bestaat, behoudens de voorzitter, uit vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersorganisaties uit de branches waarvoor het HMC opleidt. De voorzitter vervult een onafhankelijke positie. In 2013 zijn op voordracht van respectievelijk INretail en de NBvT twee nieuwe leden toegetreden. Door deze samenstelling is de betrokkenheid van de branches bij de opleidingen van de enige MBO vakschool voor deze branches verzekerd. De onafhankelijkheid in opereren van de leden van de Raad van Toezicht is gewaarborgd in de statuten en in het bestuursreglement dat de Governance Code, opgesteld door de MBO-raad, volgt. De samenstelling van de Raad van Toezicht is weergegeven op pagina 13. De Raad van Toezicht heeft in 2013 vijf keer met het College van Bestuur vergaderd en eenmaal met de voltallige directie en met de Ondernemingsraad. Daarnaast hebben de drie leden van de Raad van Toezicht met deskundigheid op het terrein van nieuwbouw, deelgenomen aan de vergaderingen van de stuurgroep nieuwbouw Rotterdam. De financieel deskundigen, eveneens bestaande uit 3 leden, hebben in 2013 driemaal vergaderd over o.a. de nieuwbouw, de jaarrekening en de begroting. De personele deskundigen, bestaande uit 2 leden en de voorzitter, zijn in 2013 éénmaal bijeengeweest. De Raad van Toezicht wordt door het College van Bestuur geïnformeerd over de gang van zaken op het HMC door middel van de bijlagen bij de agenda van de vergaderingen, door mondelinge toelichting tijdens de vergaderingen en door een tweemaandelijks bestuursverslag. In dit bestuursverslag wordt een overzicht gegeven van de actuele ontwikkelingen. In 2013 zijn o.a. de volgende onderwerpen in het bestuursverslag aan de orde geweest: externe overleggen en samenwerkingsverbanden brancheontwikkelingen inzake onderwijs en opleidingen adviescommissies meubel en interieur klachten en geschillen veiligheid en arbeidsomstandigheden bezoeken MBO scholen overeenkomsten externe partijen verslag divers intern overleg (waaronder MT, Ondernemingsraad en Leerlingenraad) informele personeelsbijeenkomsten onderzoeken van de inspectie van het onderwijs enquêtes en onderzoeken focus op vakmanschap, macrodoelmatigheid en MBO 2015 stichting beroepsonderwijs en bedrijfsleven HMC cursus en training BV SOS vakmanschap pilot pianotechniek open dagen huisvesting en nieuwbouw formatieplanning personele ontwikkelingen treasury aanwezigheid HMC op beurzen en exposities internationale ontwikkelingen (o.a. Bolster up project) Jaarverslag 2013 Pagina 5

6 Het bestuursverslag wordt altijd in de vergadering met het College van Bestuur besproken. In voorkomende gevallen worden de leden van de Raad van Toezicht via geïnformeerd over actuele zaken. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen wekelijks de beide mededelingenbulletins van de locaties, waarin lopende zaken aan de orde komen. Tevens ontvangen de leden van de Raad van Toezicht drie keer per jaar HMC intern, het HMC brede mededelingenblad. De leden van de Raad van Toezicht worden uitgenodigd aanwezig te zijn bij activiteiten als open dagen en eindexamenexposities. In de vergaderingen met het College van Bestuur zijn het afgelopen jaar onder andere de volgende zaken aan de orde geweest: nieuwbouw Rotterdam, herhuisvesting Amsterdam ontwikkelingen kenniscentra, branches en stichting beroepsonderwijs en bedrijfsleven fiscale behandeling beloning leden Raad van Toezicht evaluatie code goed bestuur in de bve-sector goed bestuur en toezicht in het mbo checklist Governance Code deskundigheidsmatrix geïntegreerd jaarverslag 2012 en risicoanalyse accountantsverslag nav de jaarrekening meerjarenbeleidsplan voortgangsrapportage uitvoering begroting 2013 begroting 2014 treasury HMC cursus en training BV nieuwe opleiding collectiebeheer ondernemingsraad open dagen en inschrijvingen inspectieverslagen onderwijskwaliteit en examinering rendement (opbrengsten) opleidingen vacatiegelden functioneringsgesprek voorzitter College van Bestuur zelfevaluatie Raad van Toezicht Formele besluiten De Raad van Toezicht heeft formeel goedkeuring verleend aan de begroting 2014 en het geïntegreerd jaarverslag 2012 zodat deze door het College van Bestuur konden worden vastgesteld. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht instemming verleend tot de Europese aanbesteding van de nieuwbouw, het uitwerken van een samenwerkingsovereenkomst met ROC Mondriaan over de opleiding interieuradviseur, het doen van een kapitaalstorting in HMC cursus en training en het starten van de nieuwe opleiding Collectiebeheer met ingang van het schooljaar 2013/2014. In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht het systeem van zelfevaluatie geregeld toegepast. De zelfevaluatie vindt plaats op basis van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zoals deze zijn vastgelegd in statuten en bestuursreglement. Tevens bespreekt de Raad van Toezicht of de individuele leden en de raad als geheel voldoende en adequaat zijn toegerust om de taken en verantwoordelijkheden uit te voeren. Hierbij komen competenties, de aanwezige deskundigheid en het functioneren van de voorzitter, de leden en de Raad van Toezicht als totaal aan de orde. Jaarverslag 2013 Pagina 6

7 De Raad van Toezicht heeft het College van Bestuur net als vorig jaar laten weten tevreden te zijn over de prestaties van het College van Bestuur en daarmee over de prestaties van alle medewerkers die hieraan hebben bijgedragen. René Lahoye, Voorzitter Raad van Toezicht Jaarverslag 2013 Pagina 7

8 Voorwoord College van Bestuur Het College van Bestuur van de stichting Hout- en Meubileringscollege biedt hierbij haar jaarverslag aan voor het boekjaar dat geëindigd is op 31 december Financieel gezien was 2013 een goed jaar dat met een mooi positief resultaat van EUR is afgesloten. Daarbij moet wel in ogenschouw worden genomen dat dit resultaat in belangrijke mate werd veroorzaakt door de lage huisvestinglasten van onze locatie in Rotterdam. Gecorrigeerd voor deze en andere incidentele oorzaken bedraagt het (genormaliseerde) resultaat circa EUR , hetgeen slechts 1,5% van de totale baten is. In financieel en bedrijfsmatig opzicht blijft het HMC zich structureel solide ontwikkelen. De in de afgelopen jaren gerealiseerde verbetering in de financiële positie komt, naast de hierboven genoemde bijzondere omstandigheid, met name voort uit de strakke formatieplanning en het degelijke begrotingsbeleid. Op het terrein van onze core business, het middelbaar beroepsonderwijs, heeft de inspectie van het Onderwijs in 2012, op basis van de resultaten uit het onderzoek naar de Staat van de Instelling geconcludeerd dat de kwaliteitsborging voldoende is. Voorts heeft de inspectie geconcludeerd dat er geen risico s in de zin van het toezichtkader zijn voor de kwaliteit van het onderwijs. Dit heeft ertoe geleid dat er in 2012 en 2013 geen aanvullend vervolgtoezicht is uitgevoerd. Om het publiek van extra informatie te voorzien heeft de onderwijsinspectie het z.g. instellingsprofiel 2013 van het HMC online gezet. De website bevat informatie over de uitkomsten van het toezicht, rendementsbeoordeling, financiële informatie, aanbod studenten en is gelinkt aan het landelijke JOB-leerlingenonderzoeksrapport. Het aantal leerlingen is in 2013 ten opzichte van 2012 afgenomen met 62 leerlingen naar leerlingen. In gewogen aantallen is met name door de verschuiving van BBL naar BOL echter sprake van een stijging van 54 ten opzichte van In het schooljaar 2012/2013 zijn zowel het diplomaresultaat (69,8%) als het jaarresultaat (71,2%) licht gedaald ten opzichte van 2011/2012. De ambitie van het HMC om te groeien naar een jaarresultaat van 72% blijft binnen bereik. Overigens scoort het HMC zowel voor het jaarresultaat als het diplomaresultaat bij alle opleidingsniveaus hoger dan de inspectienormen. Op het terrein van het voortijdig schoolverlaten (VSV) heeft het HMC in 2013 opnieuw goede resultaten geboekt. Ten opzichte van 2011/2012 is het aantal voortijdig schoolverlaters gedaald met 5,5% naar 3,9%. Hiermee voldoet het HMC nu al bijna aan de norm voor 2014/2015. Het HMC biedt binnen de mogelijkheden die een relatief kleine MBO school heeft, extra begeleiding aan voor overbelaste leerlingen en leerlingen met een bijzonderheid/beperking. Hoewel het streven is gericht op een zorgvuldige begeleiding, loopt het HMC naar verwachting de komende jaren wel tegen de grenzen aan van wat mogelijk is. Alleen al in de groep eerstejaars leerlingen van 2013 waren er 322 leerlingen (302 in 2012) met één of meerdere bijzonderheden/beperkingen. Bij de ouderejaars ligt dit aantal op 439 (251 in 2012). De Ondernemingsraad heeft in 2013 vijf maal vergaderd met het College van Bestuur over onderwerpen als werkdruk, professioneel statuut, formatiebeleid, begroting, scholingsbeleid, personele regelingen, HMC cursus en training, OER-en, nieuwbouw Rotterdam, doelgroepenbeleid en dergelijke. De ondernemingsraad heeft instemminggegeven aan: Jaarverslag 2013 Pagina 8

9 beoordelingsbeleid - regeling beoordelingsgesprekken incl. beoordelingsformulier en toelichting: bespreking, advies en instemming procedure werving personeel: advies en instemming medezeggenschapsstatuut: advies en voorgenomen instemming op 6 februari 2014 scholingsbudget 2014: advies en voorgenomen instemming op 6 februari 2014 regeling vergoeding woon-werkverkeer: advies en instemming vakantie- en verlofregeling 2014: advies en instemming En een positief advies gegeven over: nieuwbouw Rotterdam begroting HMC 2013 meerjarig financieel beleid en begroting HMC 2014 leermiddelenbeleid HMC samenwerking met ROC Mondriaan en nieuwe opleiding Collectiebeheerder Musea A3-TRAP methodiek en teamplannen OER-en: promotieregeling LB/LC : salarismix en formatiebeleid 2013/2014 De OR heeft zijn instemming onthouden aan de promotieregeling voor docenten LB naar een LC functie. In 2013 zijn op de locatie Rotterdam 2 klachten ingediend en naar tevredenheid van de indieners afgehandeld. Op de locatie Amsterdam zijn geen klachten ontvangen. In 2013 zijn verdeeld over de beide locaties in totaal 16 incidenten geregistreerd, waarvan 12 ongevallen. 10 hiervan zijn behandeld bij de huisartsenpost van het ziekenhuis en 2 op EHBO-post op school. De interne geschillencommissie is in 2013 niet in actie gekomen. Het voorlopig ontwerp van de nieuwbouw Rotterdam is in 2013 uitgewerkt in een definitief ontwerp, waaraan ook de renovatie van de werkplaats is toegevoegd. In het najaar van 2013 is de Europese aanbesteding van start gegaan. Naar verwachting kan de nieuwbouw dan in de zomer van 2014 gaan beginnen. Met name als gevolg van voortgaande leerlingengroei en de beperkte flexibiliteit die de huidige indeling van het schoolgebouw in Amsterdam heeft, heeft het HMC vanaf september 2013 tegenover het schoolgebouw extra onderwijsruimte gehuurd. Leerlingen en personeel zijn zeer enthousiast over de nieuwe onderwijsruimte. Op het terrein van de marketing & communicatie heeft het HMC ingezet op vergroting van haar naamsbekendheid door o.a. te investeren in meer samenwerking en een restyling van het promotiemateriaal. In september is het nieuwe materiaal gepresenteerd in de driedeling: interieur & wonen, meubel & hout, design & mode accessoires met daarop de pay-off creativiteit, vakmanschap en ondernemerschap. De organisatie van het cursusbedrijf HMC cursus en training BV is in 2013 verder geoptimaliseerd. Naast de overname van de opleidingsactiviteiten van de Hibin is in 2013 ook een voortvarende start gemaakt met de vakopleidingen Meubelmaken en Meubelstofferen, waarvoor zich in totaal 104 deelnemers hebben ingeschreven. Daarnaast is door omzetting van de rekening-courant in agio de vermogenspositie van de vennootschap versterkt. In 2013 is het eerste HMC Leonardo-project, gericht op Europese uitwisseling tussen Jaarverslag 2013 Pagina 9

10 scholen, succesvol verlopen. In totaal hebben 18 leerlingen van het HMC hun stage kunnen voldoen in Turkije, België en Malta. Daarnaast zijn 8 docenten naar onze partnerscholen in België en Turkije geweest. Het HMC is partner in een Europees project om te komen tot het vaststellen van een Europees competentieprofiel voor de functies van meubelmaken en meubelstofferen. Dit project wordt naar verwachting in 2014 afgerond. Op het terrein van de ICT-dienstverlening is in 2013 prioriteit gegeven aan de vervanging van Windows XP door Windows 7 en de inrichting van computerlokalen in de huurlocatie te Amsterdam. Aan de Houtontdektour hebben in 2013 weer een groot aantal VMBO-scholen uit Noord- en Zuid-Holland meegedaan. Ook de expositie van de eindexamen-werkstukken van onze leerlingen en de relatiedag zijn door veel mensen bezocht. En ook in 2013 konden de HMC prijzen voor ontwerp en vakmanschap weer uitgereikt worden aan een aantal talentvolle eindexamenkandidaten. Als sponsor van de Vliegende Meubelmakers, die over de hele wereld met behulp van vrijwilligers en HMC leerlingen meubelprojecten tot stand brengen, heeft het HMC dit uitstekende initiatief ook in 2013 weer op verschillende terreinen ondersteund. Tot slot hebben verschillende leerlingen als onderdeel van hun studie via het HMC Projectenbureau aan tal van externe opdrachtgevers een bijdrage geleverd. Met de instelling van de HMC adviescommissies komt er structureel overleg tot stand tussen vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en het management van het HMC. Doel van dit overleg is om met name de wijze waarop het HMC uitvoering geeft aan het kwalificatiedossier te bespreken. Hieronder vallen zaken als examens, beroepspraktijkvorming en integrale opdrachten. Daarnaast weten de branche-organisaties ook steeds vaker het HMC te vinden om mee te denken over scholingsbehoeften en -ontwikkelingen in de branche. De belangrijkste risico s voor onze bedrijfsvoering zijn geschetst in de risico- en continuïteitsparagraaf, waarin niet alleen uitvoering is gegeven aan de voorschriften van het ministerie van Onderwijs, maar ook aan de z.g. early warning indicatoren die door de sector zelf zijn voorgesteld. Voor de komende jaren scoort het HMC op alle indicatoren voldoende tot goed. Een belangrijke factor van betekenis blijft de ontwikkeling van het aantal leerlingen. Hoewel het HMC rekening houdt met een stabilisering van het aantal leerlingen in de periode , heeft zij op basis van beschikbare informatie over het nieuw bekostigingsmodel een scenario doorgerekend waarin het leerling aantal met 10% daalt. Daaruit blijkt dat de financiële consequenties weliswaar fors zijn, maar dat het HMC naar verwachting in staat is een dergelijke terugval duurzaam op te vangen. Op basis van onze resultaten over 2013 en gezien de inzet waarmee alle betrokkenen hun bijdrage aan het HMC hebben geleverd, zie ik de uitdagingen van de komende jaren met veel vertrouwen tegemoet. Juni 2014 Frans Veringa Voorzitter College van Bestuur Jaarverslag 2013 Pagina 10

11 Profiel van het HMC Het HMC is een zelfstandige MBO vakschool waar leerlingen worden opgeleid voor een beroep in de sectoren hout, meubel of interieur. Het HMC heeft onderwijslocaties in Amsterdam en Rotterdam. Het HMC is een relatief kleine school en dit geeft de school een persoonlijk karakter en een veilige sfeer. De docenten van het HMC hebben zelf vaak jarenlang in de praktijk gewerkt of doen dat nog steeds. In de loop der jaren zijn er intensieve contacten opgebouwd met het bedrijfsleven, zodat het onderwijs goed aansluit op de werkpraktijk en er voor onze leerlingen een ruime keuze aan stageplaatsen is. Het HMC biedt regulier voltijd- en deeltijdonderwijs aan (BOL en BBL), op grond van de wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). HMC cursus en training BV biedt voor werknemers in de branches en voor particulieren een breed scala van cursorische onderwijstrajecten aan, waaronder de in 2013 gestarte 2-jarige vakopleidingen Meubelmaken en Meubelstofferen. Raad van Toezicht College van Bestuur stafdiensten Amsterdam Rotterdam HMC cursus en training team interieur team meubel team kleine opleidingen team interieur team meubel team kleine opleidingen Figuur 1 : Organigram HMC MBO vakschool Organisatiestructuur HMC Het College van Bestuur vormt het bevoegd gezag van de stichting Hout- en Meubileringscollege en bestuurt als zodanig de onderwijsinstelling en is eindverantwoordelijk voor beleid en uitvoering. Het College van Bestuur bestaat uit één persoon die tevens de voorzitter van het College van Bestuur is. De centrale stafdiensten worden aangestuurd door de directeur stafdiensten. De beide onderwijslocaties in Rotterdam en Amsterdam worden geleid door een locatiedirecteur. Tezamen met de teamleiders van de opleidingen vormen deze het locatiemanagement. Overlegstructuur HMC Overleg Raad van Toezicht College van Bestuur Een twee maandelijks overleg van Raad van Toezicht en het College van Bestuur onder voorzitterschap van de voorzitter van de Raad van Toezicht. Directieoverleg Een wekelijks overleg van College van Bestuur, locatiedirecteuren en directeur stafdiensten (onder voorzitterschap van de voorzitter van het College van Bestuur), waar ook regelmatig Jaarverslag 2013 Pagina 11

12 directeur HMC cursus en training aanschuift. In dit overleg komen zowel bestuurlijke zaken als directievoering en operationeel management aan de orde. Specifieke besluiten die vanwege statuten en/of reglementen door het College van Bestuur dienen te worden genomen, worden in dit overleg geagendeerd. Locatieoverleg Een wekelijks overleg van de locatiedirecteur en de teamleiders onder voorzitterschap van de locatiedirecteur. Teamoverleg Een periodiek overleg van de teamleider met zijn teamleden onder voorzitterschap van de teamleider. Stafoverleg Een wekelijks overleg van hoofden van centrale stafdiensten met de directeur stafdiensten onder voorzitterschap van de directeur stafdiensten. Managementteam-overleg Een zeswekelijks overleg van College van Bestuur, locatiedirecteuren, directeur stafdiensten en teamleiders onder voorzitterschap van de voorzitter van het College van Bestuur Managementteamplus-overleg Een tweejaarlijks overleg van College van Bestuur, locatiedirecteuren, directeur stafdiensten, teamleiders en hoofden van stafdiensten onder voorzitterschap van de voorzitter van het College van Bestuur Overleg Ondernemingsraad - College van Bestuur Een zeswekelijks overleg van de Ondernemingsraad en het College van Bestuur onder voorzitterschap van de voorzitter van de Ondernemingsraad. Overleg Leerlingenraad College van Bestuur Een halfjaarlijks overleg van de Leerlingenraad en het College van Bestuur. Jaarverslag 2013 Pagina 12

13 Samenstelling Raad van Toezicht, College van Bestuur en Ondernemingsraad Raad van Toezicht De heer R.A.J. Lahoye De heer H.W. Bax De heer M. Dalhuizen Mevrouw M. Fledderman De heer H. den Hollander De heer J. Koster De heer mr. D.A. Roodenrijs De heer O.S. Smeets De heer H.A. van der Spek De heer J.D. van de Zee Onafhankelijk voorzitter INretail FNV Bouw Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Centrale Bond van Meubelfabrikanten INretail Centrale Bond van Meubelfabrikanten Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen CNV Vakmensen INretail College van Bestuur De heer F.H.J. Veringa Voorzitter College van Bestuur Ondernemingsraad De heer M. Cornelisse De heer N. van der Woerd De heer J. Geerse De heer J. Keesom De heer V. Koedam Mevrouw H. Milder Mevrouw G. van der Woude Voorzitter Secretaris Jaarverslag 2013 Pagina 13

14 Kerncijfers Financieel (bedragen x 1.000) Totale baten Totale lasten Financiële baten en lasten Exploitatieresultaat Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal vermogen (E.V. + V.V.) Werkkapitaal Liquiditeit (current ratio) 3,2 3,4 2,8 1,7 2,3 Solvabiliteit (EV/TV) 75% 76% 75% 65% 58% Rentabiliteit (resultaat/totale baten) 3,5% 3,5% 6,7% 4,4% 2,7% Weerstandsvermogen (alg.res./totale baten) 44% 46% 46% 46% 48% Investeringen materiële vaste activa Rijksbijdrage / totale baten 92% 92% 90% 89% 92% Personele lasten / Rijksbijdrage 72% 73% 71% 71% 70% Personele lasten / totale lasten 68% 69% 69% 67% 67% Rijksbijdrage / aantal leerlingen (gew.) Aantal bekostigde leerlingen per 1 oktober BOL BBL Deeltijd BOL *) Totaal ongewogen Totaal gewogen Rendementen onderwijs Aantal diploma s (kalenderjaar) Diplomaresultaat (schooljaar) 69,8% 70,4% 69,6% 69,9% 66,3% Jaarresultaat (schooljaar) 71,2% 71,9% 70,4% 70,9% 67,7% VSV percentage (schooljaar) 3,5% 3,9% 3,8% 5,1% 5,6% Personeel in dienst per 31 december Onderwijzend personeel 154,8 150,6 136,6 130,3 117,8 Niet onderwijzend personeel 49,6 50,3 51,3 48,5 51,9 HMC cursus en training 2,0 1,0 3,0 3,0 3,0 Totaal FTE 206,4 201,9 190,9 181,8 172,7 Totaal personen Verhouding OP : niet OP 76:24 75:25 73:27 73:27 69:31 *) Deeltijd leerlingen zijn niet relevant voor de bekostiging 2015 Jaarverslag 2013 Pagina 14

15 Hoofdstuk 1 Missie en onderwijsvisie 1.1 Missie Het HMC is de enige gespecialiseerde MBO vakschool in Nederland op het gebied van hout-, meubel- en interieuropleidingen. Het HMC biedt voor deze branches beroepsonderwijs, cursussen en opleidingen aan. De hout- meubel- en interieurbranches herkennen en erkennen de status van het HMC en zijn daarom nauw bij het HMC betrokken. De bij het HMC beschikbare concentratie van kennis, vakmanschap en leermiddelen wordt ingezet ter versterking van de kennisinfrastructuur van de branches. Voor wat betreft de missie zijn de kernbegrippen van het HMC: vakmanschap, creativiteit en ondernemerschap. Ondernemerschap vooral in de zin van ondernemend handelen. Dit is namelijk een belangrijk aspect in vrijwel al onze opleidingen en essentieel voor een verdere carrière. Ook willen we in onze missie aangeven met welke ambitie we ons werk doen. Bij het HMC leggen we de lat hoog, zowel voor leerlingen als voor medewerkers en organisatie. Het gevraagde niveau moet enerzijds een uitdaging zijn en anderzijds aansluiten bij de mogelijkheden die er zijn. Specifiek voor het HMC zijn de kernwaarden: aandacht en betrokkenheid. En als vakschool zijn we sterk gericht op onze branches. De missie van het HMC, mbo vakschool voor hout, meubel en interieur luidt dan als volgt: Het HMC is een mbo vakschool gericht op de ontwikkeling van vakmanschap, creativiteit en ondernemerschap tot het hoogst mogelijke niveau, in een schoolcultuur die wordt gekenmerkt door persoonlijke aandacht, betrokkenheid en branchegerichtheid. 1.2 Onderwijsvisie De conclusie van de evaluatie van de bestaande onderwijsvisie en van de discussies over aanpassingen is dat de kern hiervan: het werkplaatsleren nog steeds uitstekend past bij een vakschool als het HMC. In de aangepaste onderwijsvisie is verder verduidelijkt wat we hieronder verstaan. Ook het concept van de drie leerlijnen staat nog stevig overeind. De omschrijving van de kennis- en vaardigheden leerlijn is aangepast aan de centrale eisen die aan rekenen en talen worden gesteld. Een aantal zaken zijn aangescherpt zoals het bieden van passend onderwijs, de (internationale) beroepspraktijkvorming en de kaders voor examineren. Ten slotte wordt in de onderwijsvisie aangesloten bij de ontwikkeling op teamniveau en bij datgene dat in het professioneel statuut is afgesproken. Het onderwijs op het HMC Het HMC heeft het concept van het werkplaatsleren ontwikkeld. Dit concept houdt in dat de beroepspraktijk leidend is in alle opleidingen. De beroepspraktijk is duidelijk waarneembaar in de leeromgeving. Dit vraagt van de leerlingen een actieve houding en verschillende rollen, waarbij zij leren door te doen. Door het gebruik van meerdere onderscheidende didactische werkvormen leren de leerlingen de benodigde kennis, vaardigheden en beroepshouding. Jaarverslag 2013 Pagina 15

16 De opleidingen van het HMC zijn gericht op vakmanschap, creativiteit en ondernemerschap. Dit komt tot uiting in de werkstukken en projecten. In de opleidingen wordt gewerkt aan individuele en groepsopdrachten. Het traditionele vakmanschap wordt gecombineerd met de nieuwste trends en ontwikkelingen. Zo worden leerlingen gedegen, innovatief en ondernemend opgeleid. De hoge kwaliteit van de werkstukken en projecten is hét visitekaartje van het HMC. De werkstukken en projecten geven weer wat de leerlingen op het HMC hebben geleerd. HMC specialisaties geven de leerlingen de ruimte om te excelleren in hun vakgebied. De veilige en prettige leeromgeving op het HMC dragen hier aan bij. Het werkplaatsleren Het werkplaatsleren kenmerkt zich door gevarieerde didactiek en een contextrijk curriculum. Bij werkplaatsleren is de beroepspraktijk het voorbeeld voor onze opleidingen. Er is zo min mogelijk verschil tussen school, beroepspraktijkvorming (stage) en het werken in de sector. Dit willen we bereiken door: 1. de manier van leren op school zoveel mogelijk aan te laten sluiten op de manier van werken in de praktijk. 2. de schoolomgeving (inrichting, inventaris, cultuur) zoveel mogelijk in te richten op basis van de beroepspraktijk. 3. een soepele overgang te creëren tussen leren op school en werken in een bedrijf. Het werkplaatsleren in de school heeft evenveel gezichten als er opleidingen zijn: zo beschikt de school voor de hout- en meubelopleidingen over een up to date machinepark en diverse praktijklokalen waar meubels en andere (houten) objecten ontworpen en gemaakt worden. Daarnaast zijn er praktijkruimtes voor meubel- en woningstofferen en worden er diverse producten voor de timmerindustrie gemaakt. Meubelmakerijen, stoffeer- en timmerbedrijven in het klein dus. Het ontwerpen en de voorbereiding van de producten vindt plaats in goed geoutilleerde ruimtes en met up-to-date leermiddelen en programma s. De werkplaatsen voor de interieuropleidingen geven het beeld van woonwinkel tot ateliers en studio s. Hier vinden simulaties van verkoopgesprekken plaats, worden winkelpresentaties gemaakt en inrichtingen van woningen en andere ruimtes ontworpen. Voor de opleiding creatief vakman wordt met de materialen hout, leer en textiel gewerkt en wordt veel aandacht besteed aan nieuwe technieken, zoals digitale tekenprogramma s, laser snijden en CNC technieken. De beroepspraktijk van het ontwerpen, maken en op de markt zetten van unieke producten is de rode draad door de opleiding en de leerlingen worden uitgedaagd de daarvoor benodigde creativiteit, vakmanschap en ondernemerschap te ontwikkelen. In de pianowerkplaats bevinden zich piano s en vleugels van verschillende klanten, die gestemd, gereviseerd of gerepareerd moeten worden. Jaarverslag 2013 Pagina 16

17 Leerlijnen Het onderwijs wordt gegeven in drie leerlijnen: 1. de integrale leerlijn 2. de kennis en vaardigheden leerlijn en 3. de leerlijn studieloopbaanbegeleiding Ad 1 De integrale leerlijn De kern van de opleidingen is de integrale leerlijn. Deze bestaat uit thema s, praktijkuitdagingen of projecten, die ontleend zijn aan de kerntaken uit de beroepspraktijk. Projecten kunnen ook aangereikt worden door externe opdrachtgevers. Leerlingen werken in de werkplaatsen aan hun praktijkuitdagingen, thema s of projecten. Zij krijgen hierbij in het begin van de opleiding sterke sturing. In de eindfase van de opleiding werkt de leerling meer zelfstandig en leert hij eigen verantwoordelijkheid te nemen. In de werkstukken en projecten komen de creativiteit en/of het probleemoplossend vermogen van de leerling tot uiting. Hiermee wordt de basis gelegd voor vakmanschap. In de integrale leerlijn komen kennis, vaardigheden en beroepshouding bij elkaar. Daarbij leren de leerlingen verschillende beroepsrollen. De externe opdracht past altijd binnen het curriculum en voldoet aan de voorwaarden van het projectbureau. Met een externe opdrachtgever ervaren de leerlingen de relatie opdrachtgever en nemer en wordt het project levensecht. Ad 2 De kennis- en vaardigheden leerlijn De kennis- en vaardigheden leerlijn bestaat uit vakkennis en vaardigheden, taal- en rekenvaardigheden en burgerschap. De vakkennis en vaardigheden zijn noodzakelijk voor de uitvoering van de integrale leerlijn. De theorielessen en vaardigheidstrainingen sluiten naadloos aan bij het project. De taal- en rekenvaardigheden worden algemeen vormend en, waar mogelijk, beroepsgericht aangeboden. Leerlingen worden voorbereid om met succes aan de wettelijke eisen voor taal en rekenen te kunnen voldoen. De domeinen van burgerschap komen afwisselend aan bod op school, in BPV en bij buitenschoolse activiteiten. Ad 3 De leerlijn studieloopbaanbegeleiding Studieloopbaanbegeleiding betreft alle begeleidingsactiviteiten voor de leerlingen voor de studie en de voorbereiding op de loopbaan. De studieloopbaanbegeleider monitort, stimuleert en signaleert de voortgang van de studie, bereidt voor op het werken in de branche en/of het doorstuderen aan een vervolgopleiding. Passend onderwijs Uitgangspunt bij de start van de opleiding is dat we een reëel perspectief zien op het behalen van een diploma. Wij gaan daarbij uit van de mogelijkheden van de leerlingen en niet van de beperkingen. Het HMC biedt leerlingen een zo passend mogelijke begeleiding, binnen de mogelijkheden die de school heeft. Jaarverslag 2013 Pagina 17

18 Examens De kwalificatiedossiers vormen de meetlat voor de inhoud van de examens. Het bedrijfsleven wordt actief betrokken bij het ontwikkelen en vormgeven van examens en de beoordelingen. De examens zijn helder en duidelijk. Het is een logische afsluiting van (een deel van) de opleiding, dat leidt tot hét bewijs van vakbekwaamheid voor elke HMC-leerling. Het examen bestaat uit een mix van verschillende exameninstrumenten. De beoordeling is objectief en transparant en wordt uitgevoerd door geschoolde beoordelaars. Het oordeel van de praktijkopleider wordt betrokken bij de beoordeling van de examens. Beroepspraktijkvorming (BPV) Het leren op het HMC sluit zoveel mogelijk aan op (het leren in) de beroepspraktijk. Daardoor zijn de leerlingen goed voorbereid op de beroepspraktijkvorming. Het HMC streeft naar een goede match tussen leerlingen en leerbedrijf. De leerlingen krijgen flexibele BPVopdrachten mee, die passen bij de verschillende praktijksituaties in leerbedrijven. Een succesvolle BPV betekent structurele samenwerking en afstemming tussen leerlingen, lesprogramma en BPV-bedrijf. Het leren in de beroepspraktijk is een waardevol onderdeel. De leerlingen hebben in de leerbedrijven een andere rol en verantwoordelijkheid. Factoren als bedrijfscultuur, het samenwerken met collega s en dilemma s als tijd en geld versus kwaliteit zorgen voor een realistisch beroepsbeeld en loopbaanperspectief. In de beroepspraktijkvorming worden de leerlingen begeleid door deskundige BPV-begeleiders en praktijkopleiders. Internationale BPV Het HMC biedt leerlingen in beperkte mate de mogelijkheid een internationale BPV te volgen. Deze BPV draagt bij aan de persoonlijke en culturele ontwikkeling en eventueel ook aan het verbreden of verdiepen van het vakmanschap van leerlingen. Het HMC ontwikkelt een breed netwerk en een begeleidingsstructuur om leerlingen optimale kansen te bieden. De leerlingen voeren opdrachten uit die passen bij hun opleiding, ontwikkeling en het karakter van de internationale BPV. Tot slot De onderwijsvisie geeft richting aan de organisatie van ons onderwijs en aan het didactisch handelen op individueel niveau en op teamniveau. Teamleden zijn ook gezamenlijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het aangeboden onderwijs. Teamleden vullen elkaar aan en ieder teamlid krijgt de mogelijkheid zoveel mogelijk datgene te doen waarin hij goed is. Docenten beschikken over een ruim repertoire aan didactische werkvormen en bespreken de inzet hiervan binnen teamverband. Jaarverslag 2013 Pagina 18

19 1.3 Strategisch Beleidsplan schooljaar tot en met Inleiding Het HMC (Hout- en Meubileringscollege) is sinds 1929 een kleinschalige, zelfstandige MBOvakschool die zich richt op vakmanschap, creativiteit en ondernemerschap. Wij leiden zowel jongeren als ouderen op voor de hout- en meubelbranche en voor de woon- en interieurbranche. Tevens verzorgen wij een aantal opleidingen voor kleine specialistische beroepen, zoals creatief vakman en pianotechnicus. De bedrijven waar we voor opleiden hebben ooit aan de wieg gestaan van het HMC. Nog steeds zijn bedrijven en brancheorganisaties nauw betrokken bij het toezicht op en de advisering van onze school. Profiel van het HMC Het HMC is een zelfstandige MBO vakschool waar leerlingen worden opgeleid voor een beroep in de sectoren hout, meubel of interieur. Het HMC heeft onderwijslocaties in Amsterdam en Rotterdam. Het HMC is een relatief kleine school en dit geeft de school een persoonlijk karakter en een veilige sfeer. De docenten van het HMC hebben zelf vaak jarenlang in de praktijk gewerkt of doen dat nog steeds. In de loop der jaren zijn er intensieve contacten opgebouwd met het bedrijfsleven zodat het onderwijs goed aansluit op de werkpraktijk en er voor onze leerlingen een ruime keuze aan stageplaatsen is. Het HMC biedt regulier voltijd- en deeltijdonderwijs aan (BOL en BBL), op grond van de wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Daarnaast biedt HMC cursus en training voor werknemers in de branches. Voor particulieren biedt het HMC een breed scala aan cursussen en vakopleidingen. De manier waarop we dit doen hebben we verwoord in onze missie: Het HMC is een mbo vakschool gericht op de ontwikkeling van vakmanschap, creativiteit en ondernemerschap tot het hoogst mogelijke niveau, in een schoolcultuur die wordt gekenmerkt door persoonlijke aandacht, betrokkenheid en branchegerichtheid. Stakeholders Het HMC heeft een aantal belangrijke stakeholders. De ouders en leerlingen van het HMC, de branches en bedrijven waar wij de leerlingen voor opleiden en de overheid die ons financiert. Het uitvoeren van de missie betekent voor ons: Het bieden van een goede en prettige schooltijd voor leerlingen Zorgen voor een goede aansluiting tussen het leren op school en het leren in de praktijk Zorgen voor een zo goed mogelijk startpositie op de arbeidsmarkt voor leerlingen Zorgen voor een goede aansluiting op mogelijke vervolgstudies Het kunnen beantwoorden van alle vragen vanuit de branches betreffende opleidingen en kennisontwikkeling. Het voldoen aan de eisen die door de overheid aan de verzorging van het onderwijs worden gesteld en dit op een adequate manier verantwoorden Voor onze eigen medewerkers betekent het uitvoeren van de missie dat ze zich tot het hoogst mogelijke niveau ontwikkelen en de gewenste schoolcultuur realiseren. Inmiddels zijn de onderwijsvisie en het scholingsbeleid voor HMC medewerkers vastgesteld. Deze beleidsdocumenten maken onderdeel uit van het lange termijn beleid van het HMC. Jaarverslag 2013 Pagina 19

20 Beleid voor de komende vier jaar Voor de komende vier schooljaren hebben we geformuleerd hoe we verder aan de slag gaan met onze HMC missie, welke doelstellingen we prioriteit geven en welke resultaten we willen behalen. Deze doelstellingen (organisatievisie) worden gebruikt als leidraad voor de jaarplannen. Voor de jaarplannen worden succesbepalende factoren geformuleerd, die bijdragen aan het op langere termijn realiseren van onze missie en doelstellingen. Voor het opstellen van de jaarplannen hanteren we de A3 systematiek die het mogelijk maakt om op één overzicht de relatie tussen missie, lange termijn doelstellingen en de succesbepalende factoren per jaarplan te laten zien. Met de A 3 systematiek beperken we ons tot die zaken die speciale aandacht nodig hebben. De lopende zaken die tot de normale werkzaamheden en resultaten behoren, worden hierin niet genoemd. Dat wil niet zeggen dat ze geen of minder aandacht krijgen. Pas als er specifieke aandacht nodig is, bijvoorbeeld omdat de resultaten achterblijven bij de afspraken, komen onderwerpen terug in de A3 plannen. Door deze systematiek wordt voorkomen dat alle lopende zaken steeds opnieuw worden benoemd, wat de transparantie en werkbaarheid van de (meer) jaarplannen niet bevorderd. Organisatievisie (doelstellingen schooljaar tot schooljaar ) Wij hebben onze onderwijsvisie, die uitgewerkt is in het concept van het werkplaatsleren, in al onze opleidingen gerealiseerd. HMC is als kennis en expertisecentrum de logische gesprekspartner voor opleidingsvraagstukken en daaraan gekoppelde innovaties in de branche. De professionaliteit en de verantwoordelijkheid worden ingevuld op de afgesproken wijze. Onze docenten zijn van huis uit vakman/-vrouw en groeien binnen het HMC door naar HBO niveau. Alle stakeholders beoordelen het HMC met het resultaat goed. Wij realiseren een maximale effectiviteit en efficiency in onze organisatie. De bedrijfsprocessen ondersteunen het onderwijsproces optimaal. Deze doelstellingen worden jaarlijks verder uitgewerkt in succesbepalende factoren voor de komende schooljaren. Deze succesbepalende factoren moeten bijdragen aan het realiseren van de meerjaren doelstellingen en daarmee aan het invullen van onze missie. Succesbepalende factoren worden zowel op HMC niveau als op team- en stafniveau geformuleerd. Succes bepalende factoren die op HMC niveau zijn geformuleerd waarvan de uitwerking geheel of gedeeltelijk op team- - of stafniveau plaatsvindt, komen in de team- of stafplannen terug. Aan de hand van de succesbepalende factoren worden zowel op HMC niveau als op team- en stafniveau, specifieke acties geformuleerd. Vervolgens wordt het beoogd resultaat van deze acties SMART geformuleerd, zodat aan het einde van de planperiode, concreet kan worden geëvalueerd of de gestelde doelen zijn bereikt. Jaarverslag 2013 Pagina 20

21 1.4 Belangrijkste doelen 2013 Doel Bereikt Bijstelling / maatregel Continueren basisarrangement inspectie Stabiliseren HMC rendement (jaarresultaat) op 72%. Gebruikmaken van het dagrooster- en de agendafunctionaliteit in Magister vanaf 2013/2014 Invoeren van een examenboom voor de registratie van examenresultaten Vanaf schooljaar 2013/2014 is de digitale HM Catalogus beschikbaar voor leerlingen en onderwijs personeel Verhogen aantal leerlingen naar leerlingen Intensiveren samenwerking en afstemming met andere MBOinstellingen (macrodoelmatigheid) Opstellen definitief ontwerpplus nieuwbouw Rotterdam en EU aanbesteding opstarten Realiseren extra m2 onderwijs voor de locatie Amsterdam vanaf schooljaar 2013/2014 Starten miv 2013/2014 met vakopleidingen Meubelmaken en Meubelstofferen Het basisarrangement is in 2013 gecontinueerd Het rendement is over 2012/2013 uitgekomen op 71,4% (2011/2012: 71,9%) Dit is in 2013 niet gerealiseerd vanwege ICT-beperkingen. Voor de niveau 2 opleidingen is de examenboom operationeel De HM catalogus is operationeel, maar nog niet alle zelfontwikkelde lesstof is opgenomen in de database. Doel is bereikt. Een samenwerkingsovereenkomst met Mondriaan is in voorbereiding. Met de verschillende ROC s en vakscholen in Rotterdam wordt een convenant uitgewerkt. Met het Summacollege vindt samenwerking plaats op het terrein van de meubelopleiding. Doel is bereikt. De gunning heeft in het voorjaar van 2014 plaatsgevonden. Er zijn tijdelijk 7 extra lokalen gerealiseerd in de nabijheid van het schoolgebouw. De vakopleidingen zijn van start gegaan met resp. 86 en 16 leerlingen. Er is een plan opgesteld om deze belemmeringen voor 2014 opgelost te hebben. Niveau 3 en 4 volgen in Het onderwijzend personeel wordt benaderd om lesstof aan te leveren. Jaarverslag 2013 Pagina 21

22 Invoeren A3 plannen met ingang van schooljaar 2013/2014 Verhogen deelname van docenten aan scholingstrajecten (tenminste 20 personen) Opstellen startdocument passend onderwijs De eerste A3 plannen zijn op HMC-, locatie- en teamniveau opgesteld. Van 26 docenten / instructeurs zijn scholingsaanvragen goedgekeurd. Het startdocument is opgeleverd en op beide locaties besproken. Investeren in internationale uitwisseling Vervanging Windows XP door Windows 7 en office 2007 door 2013 Op beide locaties tenminste eenmaal een ontruimingsoefening houden Via het Leonardo-programma heeft een succesvolle uitwisseling van leerlingen (18) en docenten (8) met Turkse en Belgische scholen plaatsgevonden. In Europees verband speelt het HMC een voorname rol in het Bolster up project. Deze migratie is in 2013 grotendeels afgerond. Is uitgevoerd. Begin 2014 zijn laatste werkstations overgegaan Zoals eerder aangegeven is 2013 een overgangsjaar waarin wij vanaf het schooljaar 2013/2014 voor wat betreft de beleidsontwikkeling en beleidsvorming gebruik maken van de A3 plan methodiek. Voor het schooljaar 2013/2014 zijn de volgende speerpunten in het HMC A3 jaarplan opgenomen: 1. Digitaal leermiddelenbeleid ontwikkeld en waar mogelijk geïmplementeerd. 2. Kernbegrippen onderwijsvisie uitgewerkt (creativiteit, vakmanschap en ondernemerschap). 3. Leerlingen beter voorbereiden op doorstroom MBO > HBO en MBO > arbeidsmarkt. 4. Beleidskaders voor de inzet ICT gebruik in primair proces geformuleerd. 5. Examens organisatorisch en inhoudelijk verbeterd. 6. Geformuleerd en geïmplementeerd HR beleid. 7. Scholingsbeleid uitgevoerd. 8. Samenwerking met opleidingspartners versterkt. 9. Internationaal beleid geëvalueerd en bijgesteld. 10. Interne samenwerking verbeterd. Jaarverslag 2013 Pagina 22

23 Hoofdstuk 2 Governance bedrijfsvoeringsmodel Het HMC hanteert een governance- en bedrijfsvoeringsmodel dat is gebaseerd op de volgende pijlers: Toezicht door Raad van Toezicht De Raad van Toezicht wordt door het College van Bestuur geïnformeerd over de gang van zaken op het HMC door middel van de bijlagen bij de agenda van de vergaderingen, door mondelinge toelichting tijdens de vergaderingen en door een tweemaandelijks bestuursverslag, waarin een overzicht wordt gegeven van de actuele ontwikkelingen. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht jaarlijks een overleg met de directie en de OR om zich direct te laten informeren over de ontwikkelingen binnen de school. Voor personele aangelegenheden, financiële zaken en nieuwbouw zijn binnen de Raad van Toezicht deskundigen aangewezen. De personele deskundigen, bestaande uit 2 leden en de voorzitter, zijn in 2013 eenmaal bijeengeweest. De nieuwbouw deskundigen, 3 leden, hebben zitting in de stuurgroep vergaderingen van de nieuwbouw. De financieel deskundigen, 2 leden, zijn aanwezig bij het overleg van de accountant met het College van Bestuur over het geïntegreerde jaardocument en het accountantsrapport. Daarnaast worden de begroting, de halfjaarrapportage en belangrijke financiële ontwikkelingen voorafgaand aan de agendering in de Raad van Toezicht besproken met de financieel deskundigen. Externe contacten en vertegenwoordiging Naast de betrokkenheid van de branches in de Raad van Toezicht is het op HMC niveau belangrijk om de bedrijven te betrekken bij het onderwijskundig beleid. Het HMC geeft hieraan uitvoering door het inrichten van bedrijfsadviescommissies voor meubel en interieur. De bijdrage van het HMC in de verschillende landelijke onderwijs-gremia is geleidelijk aan versterkt. In bedrijfstakgroepen, paritaire commissies en werkgroepen wordt de mening van het HMC en het belang van het HMC nadrukkelijker ingebracht. De contacten met de directies van de kenniscentra zijn aangehaald ten behoeve van beïnvloeding van de ontwikkeling van de kwalificatiedossiers en de criteria voor BPV erkenningen. Het HMC heeft een vertegenwoordiging in bijna alle door de MBO-raad georganiseerde overleggen. Het College van Bestuur heeft zitting in de besturen van Stichting Hout en Meubel (SH&M) en het kennis- en opleidingscentrum SVGB en is voorzitter van de commissie kwalificeren en examineren van de Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) en van de bedrijfstakgroep hout & meubel van de MBO Raad. In zowel de regio Amsterdam als Rotterdam onderhoudt het College van Bestuur samen met de locatiedirecteur het contact met de MBO instellingen over het regionale aanbod van de opleidingen en de mogelijkheden van samenwerken. A3-plancyclus Met ingang van het schooljaar 2013/2014 worden de jaarplannen volgens de A3-systematiek opgesteld. Met A3-plannen wordt uitvoering gegeven aan de PDCA-cyclus (plan-do-checkact). Met de missie en onderwijsvisie als basis, gaat het management van het HMC de beleidsdoelstellingen verder uitwerken in succesbepalende factoren, prestatie-indicatoren en acties. Een A3(jaar)plan wordt op HMC niveau, op locatieniveau en op teamniveau gemaakt en is gericht op een schooljaar. De plannen op locatie- en teamniveau zijn afgeleid van het HMCplan, waardoor de samenhang in de plannen is gewaarborgd en we ook allemaal onze energie richten op de zelfde succesbepalende factoren. Jaarverslag 2013 Pagina 23

24 Aan de hand van het A3-teamplan ziet elk team(lid) welke bijdrage het team levert aan de realisatie van de beleidsdoelstellingen van de organisatie. Input voor de A3-plannen komt o.a. uit in- en extern onderzoek, waaronder enquêtes, interne audits, inspectie audits, managementinformatie, administratieve- en bedrijfsprocessen en vanuit de teams zelf. Met ingang van het schooljaar 2014/2015 wordt de ontwikkeling van belangrijke (prestatie)indicatoren ten opzicht van door het HMC geformuleerde normen bijgehouden met behulp van een dashboard. De doelenbarometer, waarin per doelstelling is weergegeven wat de status is van de realisatie aan de hand van een kritische prestatie-indicator en welke relatie deze heeft met het toezicht kader van de onderwijsinspectie, blijft daarbij een rol spelen. Daarnaast zullen jaarlijks twee tot drie A3 management gesprekken worden gehouden. Dit is een gesprek tussen twee managementlagen waarin wordt besproken of de organisatie op koers ligt met het behalen van haar resultaten, met het A3-plan als uitgangspunt. Jaarlijks worden de A3-plannen in de periode april-juni geëvalueerd en geactualiseerd voor het volgende schooljaar. Planning & control De begrotingscyclus omvat in november het opstellen van de begroting, gevolgd door een voortgangsrapportage inclusief prognose van de jaaruitkomst in september en het geïntegreerde jaarverslag in mei. De meerjarige ontwikkeling van het aantal leerlingen maakt altijd onderdeel uit van de begroting. Het aantal leerlingen dient immers als basis voor de formatieplanning (zie hierna). Na de open dagen in januari wordt de ontwikkeling van het aantal aanmeldingen voor het komende schooljaar wekelijks bijgehouden met een vergelijkend cijfer van het voorgaande jaar. Daarnaast wordt in april/mei de formatieplanning voor het komende schooljaar opgestart. Bij de formatieplanning speelt de analyse en prognose (extrapolatie) van het (verwachte) aantal leerlingen per leerweg, opleiding en leerjaar een leidende rol. De uitkomsten van deze prognoses vormen vervolgens de input voor het formatiebudgetmodel. Met het formatiebudgetmodel wordt de inzet van het onderwijskundig personeel in een schooljaar expliciet gekoppeld aan het aantal leerlingen. Bij de bepaling van het budget wordt in ieder geval rekening gehouden met de verrekening van de T-2 bekostiging, met de verplichtingen voor niet direct inzetbaar personeel vanwege o.a. BAPO, studieverlof, ouderschapsverlof, langdurige ziekte, centrale inzet en met overige noodzakelijke reserveringen en voorzieningen. Het formatiebudget wordt op basis van het aantal leerlingen per team verdeeld over de onderwijsteams van de locaties. De toepassing van het formatiebudgetmodel is noodzakelijk omdat rond de 70% van onze inkomsten direct besteed wordt aan de loonkosten. Van de loonkosten wordt vervolgens 70% besteed aan het onderwijzend personeel. Alle andere zaken (huisvesting, ICT, PR, lesen leermiddelen, loonkosten ondersteunend ondersteunend personeel, enz.) moeten dus van de overige 50% worden betaald. De inzet van het ondersteunend personeel varieert overigens niet direct met het verloop van het aantal leerlingen, maar meer schoksgewijs. De omvang van de formatie van het ondersteunend personeel is gekoppeld aan de bandbreedte van leerlingen. Pas wanneer het aantal leerlingen door de boven- of ondergrens gaat, is er aanleiding om deze formatie bij te stellen. Streefwaarde totaal aantal leerlingen Met betrekking tot het aantal leerlingen dat wij op beide locaties willen bedienen hanteert het HMC een streefwaarde van leerlingen. Wij zijn van mening dat wij met dit aantal leerlingen een betere (optimale) verhouding hebben tussen het aantal leerlingen en de Jaarverslag 2013 Pagina 24

25 dienstverlening in termen van docenten, middelen en ondersteuning die het HMC aan dit aantal leerlingen duurzaam kan verlenen. Hoofdstuk 3 Risico- en continuïteitsparagraaf 3.1 Risicoparagraaf Modernisering bekostiging Hoewel de bouwstenen en de spelregels bekend zijn, ontbreekt een goed inzicht in de financiële consequenties van het nieuwe bekostigingsstelsel. Hoewel door het ministerie simulaties ter beschikking zijn gesteld, waarin per maatregel uit de modernisering bekostiging inzicht wordt gegeven in het procentuele effect ten opzichte van het huidige model, beschikken wij niet over een concrete onderliggende berekening per instelling. Op basis van de beschikbare informatie heeft het HMC zelf een financieel model gemaakt aan de hand waarvan een redelijke inschatting is te maken van de financiële effecten op middellange termijn. Deze sluit qua effecten aan bij de simulaties, maar het blijft een inschatting. Concurrentiepositie 4 jarige opleidingen Met de huidige 4-jarige programmering van onze opleidingen meubelmaken, creatief vakman en interieuradviseur kan het HMC zich goed staande houden in de slag met andere instellingen die vergelijkbare opleidingen aanbieden. Vooralsnog lijkt de toegezegde bekostiging op grond van o.a. het cascademodel toereikend te zijn om deze opleidingen ook op 4 jaar te houden. In de MBO-sector is echter de discussie over welke opleidingen wel en niet moeten worden aangeboden in 4 jaar nog niet afgerond. Daarbij valt niet uit te sluiten dat het HMC genoodzaakt zal zijn de opleiding interieuradviseur ook in 3 jaar aan te bieden, met als directe consequentie dat we circa 8 % minder leerlingen op school hebben. Daarnaast bestaat het risico dat wij onze meerwaarde als vakschool mogelijk niet goed meer kunnen invullen. Hiermee valt een van de belangrijke plussen van onze school in vergelijking met de concurrenten weg, met als mogelijk gevolg dat ook het aantal nieuwe leerlingen gaat afnemen. Aanwending incidentele middelen en flexwet Behalve lumpsum-subsidie ontvangt het HMC ook verscheidene aanvullende (project)subsidies, die op jaarbasis door het ministerie ter beschikking worden gesteld, ter dekking van veelal geoormerkte uitgaven. Het betreft dan activiteiten met betrekking tot Taal en Rekenen, schoolmaatschappelijk werk, leerlinggebonden financiering, voortijdig schoolverlaten en dergelijke. Om dit soort activiteiten goed te organiseren en uit te voeren is extra inzet van personele middelen veelal onontkoombaar. Deze personele inzet is mede vanwege wettelijke regelgeving echter niet onbeperkt inzetbaar op basis van tijdelijke contracten. In het kader van aaneengesloten arbeidsovereenkomsten is namelijk sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd indien deze keten meer dan 3 arbeidsovereenkomsten betreft en/of de termijn van 36 maanden wordt overschreden en minimaal sprake is van 2 aaneengesloten arbeidsovereenkomsten van bepaalde tijd. De keuze is dan ofwel het dienstverband met de betreffende medewerker te beëindigen en een nieuwe medewerker op basis van een tijdelijke aanstelling inzetten ofwel de betreffende medewerker in vaste dienst nemen, zonder dat er zekerheid bestaat over de structurele Jaarverslag 2013 Pagina 25

26 beschikbaarheid van deze financiële middelen. Het nadeel van de eerste oplossing is dat veel kennis verloren gaat en opnieuw moet worden opgebouwd (en mogelijk WW-kosten). Het nadeel van de tweede oplossing is dat als de incidentele geldstroom wordt stopgezet, de (personeels)kosten niet gelijktijdig kunnen worden afgebouwd. Vanaf 1 juli 2015 worden de regels strenger, de keten wordt dan beperkt tot meer dan 2 arbeidsovereenkomsten en de termijn wordt verkort naar 24 maanden. Flexibele schil Bij de stabilisering van het aantal leerlingen zal ook het personeelsbestand stabiliseren. Dit betekent dat na verloop van tijd er nagenoeg geen medewerkers meer zullen zijn met een tijdelijk dienstverband. Anders gezegd de flexibele schil neemt dan sterk af. Per 31 december 2013 bedraagt de flexibele schil 24%. Met name door omzetting van tijdelijke naar vaste dienstverbanden neemt de flexibele schil per 1 augustus 2014 naar verwachting af naar 13%. Om niet alleen afhankelijk te zijn van het natuurlijk verloop zullen wij in 2014 de mogelijkheden van een mobiliteitsbeleid onderzoeken. Hiermee beogen wij de flexibele schil terug te brengen naar en te houden op een streefwaarde van 15%. Eigen risico werkloosheidsuitkeringen Werkgevers in de sector Overheid en Onderwijs zijn verplicht eigen risicodrager voor wat betreft de werkloosheidswet. Dit betekent dat als een werknemer van het HMC werkloos wordt, het HMC de kosten betaalt van de door het UWV verstrekte WW-uitkering (max 38 maanden). Hier tegenover staat dat het HMC geen WW-premie betaalt. Tevens is de werkgever verantwoordelijk voor re-integratie van werkloze ex-werknemers. Daarnaast kan de ex-werknemer op grond van de BWR-BVE een beroep doen op de bovenwettelijke WW. Afhankelijk van leeftijd en diensterverband in de BVE-sector kan de exwerknemer aanspraak maken op een aanvulling op WW-uitkering en/of een verlenging van de duur van de WW-uitkering. Overigens ontvangen de instellingen voor de dekking van dit soort kosten een aanvullende rijksbijdrage. Daling leerlingaantallen De beëindiging van de bekostiging van de deeltijd leerlingen per 1 januari 2015 is een feit. Vanaf 1 augustus 2013 hebben wij de instroom op de deeltijdopleidingen gestopt. Zoals het er nu naar uitziet, wordt het gemiste aantal deeltijdleerlingen in belangrijke mate gecompenseerd door een stijging van de aanmeldingen voor de BOL-opleidingen. De demografische ontwikkeling van het aantal kinderen neemt op middellange termijn af. Daarnaast zijn maatschappelijke en conjuncturele ontwikkelingen van invloed op de instroom in het MBO. Maatschappelijke ontwikkelingen zijn onder meer de verschuivende voorkeuren van deelnemers. Verwacht werd dat de omvang van het MBO zal afnemen door het voortdurend dalende aandeel van het VMBO binnen het voortgezet onderwijs ten gunste van vooral de HAVO. Vanaf 2013 blijkt echter dat ook binnen de HAVO geleidelijk aan hogere eisen aan de diplomering worden gesteld. Wat dit per saldo gaat betekenen voor de instroom in het MBO is niet geheel duidelijk. Verder speelt de conjunctuur een rol van betekenis. Bij een afname van de economische groei krimpt de beroepsbegeleidende leerweg (BBL), waarin de leerling 4 dagen werkt en 1 dag in de week naar school gaat, ten gunste van de beroepsopleidende leerweg (BOL), waarbij de leerling 5 dagen per week op school zit, en vice versa. Dit heeft vooral een effect op het gewogen aantal leerlingen, al valt zeker niet uit te sluiten dat bij een aantrekkende economie de vraag naar arbeid ten koste kan gaan van de instroom van nieuwe leerlingen in het onderwijs. Daarnaast kan ook de concurrentie van 3-jarige niveau 4 opleidingen van invloed zijn op het Jaarverslag 2013 Pagina 26

27 Exploitatieresultaat (x EUR 1,0 mln ) Aantal leerlingen aantal aanmeldingen op onze school. Indien zich een daling van het aantal aanmeldingen voordoet dan wordt het effect hiervan voor de exploitatie gedempt door enerzijds de systematiek van de T-2 bekostiging en anderzijds doordat het meestal 4 jaar duurt voordat het effect van krimp ten volle doorwerkt in de exploitatie. De T-2 systematiek betekent dat het HMC het komend jaar subsidie ontvangt voor het aantal leerlingen dat 2 jaar geleden op school was ingeschreven en het volgende jaar nog voor het aantal leerlingen dat vorig jaar op school zat. Dankzij de T-2 systematiek kan zodoende een behoorlijk grote terugval in het leerlingenaantal worden opgevangen. In feite heeft de organisatie dan 2 jaar de tijd om de docenten-formatie overeenkomstig af te bouwen. In eerste instantie vindt dat plaats via de zogenaamde flexibele schil, dat zijn medewerkers met een tijdelijke dienstverband. In de begroting 2014 hebben wij de verwachte meerjarige ontwikkeling van het aantal leerlingen in de periode opnieuw in kaart gebracht. Het 0-scenario gaat uit van een stabilisering van het aantal leerlingen rond leerlingen. In het alternatieve scenario is rekening gehouden met een daling van het aantal leerlingen met 10% in de komende jaren naar leerlingen. Ook hiervan zijn de financiële consequenties becijferd, waarbij wel is uitgegaan van bepaalde aannames met betrekking tot de nieuwe lumpsumbekostiging. De doorrekening van dit krimpscenario geeft aan dat het HMC wel zal interen op het eigen vermogen, maar dat dit, mede op basis van de kengetallen voor solvabiliteit en liquiditeit, binnen de signaleringsgrenzen blijft. 4,0 3,5 3, ,5 2,0 1, , ,5 0,0-0, , exploitatie 0 exploitatie 1 leerlingen 0-scenario leerlingen scenario 1 -/- 10% Grafiek: ontwikkeling aantal leerlingen en exploitatieresultaat Nieuwbouw De risico s rondom het nieuwbouw project zijn uitvoerig in kaart gebracht en beoordeeld. Met name de verwachte ontwikkeling van het aantal leerlingen speelt in de risicobeoordeling een grote rol. Daar komt bij dat het ministerie van OCW voornemens is het Jaarverslag 2013 Pagina 27

28 bekostigingsmodel te wijzigen waardoor er ook onzekerheden optreden bij de calculatie van de verwachte inkomsten op grond van het verwachte aantal leerlingen. Om hierin inzicht te krijgen heeft het HMC diverse scenario s uitgewerkt en zich ook laten adviseren door de accountant. Daarbij hadden wij oorspronkelijk het plan om de nieuwbouw in twee fases uit te voeren, om daarmee de mogelijkheid te creëren om, in het geval dat aanpassing van het bekostigingsmodel zeer nadelig zou uitvallen voor het HMC, een deel van de nieuwbouwplannen niet in uitvoering te nemen. Deze fasering is vanwege meer duidelijkheid over het aantal leerlingen en de bekostiging van de 4-jarige opleidingen en gezien de complexiteit en meerkosten die opsplitsing van het project met zich meebrengt bij de Europese aanbesteding en de meest recente uitkomsten van de risicobeoordelingen uiteindelijk achterwege kunnen blijven. Dit heeft ertoe geleid dat het College van Bestuur en de Raad van Toezicht van het HMC van mening zijn dat de nieuwbouw Rotterdam een verantwoorde investering is. Met de oplevering van het definitieve ontwerp-plus is in de tweede helft van 2013 de Europese aanbesteding van de nieuwbouw van start gegaan. De Europese regelgeving ten aanzien van de aanbestedingen is complex. Daar komt bij dat het in dit geval gaat om een combinatie van nieuwbouw en renovatie, waardoor de situatie kan ontstaan dat het werk aan 2 partijen moet worden gegund. Een ander risico betreft mogelijk faillissement van de architect of aannemer / bouwer van het nieuwe schoolcomplex tijdens de bouw. Wij zullen bij de aanbesteding onderzoeken op welke wijze dit risico via verzekeringen is af te dekken. Daarnaast zullen wij het risico beperken door het betalingsregime aan te passen aan de (deel)opleveringen. Treasury Het HMC heeft haar liquiditeiten, die niet direct nodig zijn voor de financiering van haar activiteiten, alleen ingezet op vastrentende spaarrekeningen conform het Treasurystatuut van het HMC en de richtlijn Beleggen en belenen van het ministerie van Onderwijs. Bekostigingsvoorwaarden: praktijkovereenkomst en erkend leerbedrijf Vanaf 2014 geldt als bekostigingsvoorwaarde dat van BBL-leerlingen een ondertekende praktijkovereenkomst (POK) aanwezig moet zijn en dat de leerling werkzaam is bij een erkend leerbedrijf. Als deze er niet is of als het bedrijf niet is erkend ontvangt de school voor deze leerling geen subsidie meer. In 2013 gold voor deze tekortkomingen nog een (straf)korting op de subsidie. Er zijn plannen om de POK en de voorwaarde van een erkend leerbedrijf ook als bekostigingsvoorwaarde voor BOL-leerlingen in te voeren. Aangezien het hier om groot aantal leerlingen gaat, zijn de financiële consequenties in dit geval aanzienlijk groter. HMC cursus en training BV HMC cursus en training is voor een groot deel van haar omzet afhankelijk van in concurrentie aangeboden cursustrajecten aan met name onze branchebedrijven. Aangezien er nog weinig zicht is op economisch herstel in onze branches zal het een lastige opgave zijn om een kostendekkende exploitatie te realiseren. Om dit risico te verkleinen wordt met de verschillende O&O-fondsen van de betrokken branches overlegd over het bundelen van opleidingen, zodat ze vaker van start kunnen gaan. Jaarverslag 2013 Pagina 28

29 3.2 Continuïteitsparagraaf Kwalitatieve uitwerking Het Hout- en Meubileringscollege heeft de afgelopen jaren een aanzienlijke groei van het aantal leerlingen doorgemaakt. Ook voor het komende schooljaar 2014 / 2015 houdt het HMC, zowel in Amsterdam als Rotterdam, rekening met een verdere groei. Overeenkomstig het bedrijfsvoeringsmodel van het HMC is als gevolg van een groeiend aantal leerlingen ook de formatie van het onderwijzend personeel de afgelopen jaren gegroeid. Het uitgangspunt daarbij is dat deze formatie-uitbreiding op tijdelijke contractbasis wordt ingezet, teneinde flexibel in te kunnen spelen op een eventuele daling van het aantal leerlingen in de komende jaren. De aangekondigde aanpassing van de Flexwet in 2015 beperkt die flexibiliteit overigens in belangrijke mate. Gezien de gerealiseerde groei en het bereiken van de doelstelling van leerlingen staat het HMC voor de beleidskeuze stabiliseren of doorgroeien. Bij deze keuze spelen een aantal criteria een rol: Intern o o o Extern o o Docenten Financiën Huisvesting Arbeidsmarktperspectief voor leerlingen Macrodoelmatig opleidingsaanbod op MBO niveau Een eerste verkenning heeft duidelijk gemaakt dat met name het punt van de huisvesting de kritische factor is om eventueel te kunnen doorgroeien. Op dit moment is het aantal m2 in eigendom te weinig. Dit heeft voor de locatie Amsterdam ertoe geleid dat voor de komende 5 jaar extra onderwijsruimte is gehuurd. Hiermee kunnen wij, uitgaande van de huidige prognose tot 2020, naar verwachting mee uit de voeten. Voor de langere termijn worden mogelijkheden onderzocht om in het huidige schoolgebouw extra m2 te creëren. Voor de locatie Rotterdam verkeert de nieuwbouw in de aanbestedingsfase. Daarmee worden de bestaande huisvestingsproblemen opgelost, terwijl het nieuwe gebouw ook ruimte biedt om nog enige groei van het aantal leerlingen in de komende jaren op te vangen. In de begroting 2014 zijn twee scenario s, een stabilisering en een daling van 10% van het aantal leerlingen, uitgewerkt voor wat betreft de formatieve en financiële consequenties tot aan In het model is zo goed mogelijk rekening gehouden met de effecten van de intensivering en de modernisering bekostiging. Alle overige parameters, als rendement, uren per leerling, klasgrootte, contacturen enz. zijn gelijk gehouden. Het krimpscenario geeft aan dat ondanks een daling van het aantal leerlingen met meer dan 10% de continuïteit geen direct gevaar loopt. Mede dankzij de T-2 bekostigingsmethodiek en afhankelijk van de uiteindelijk omvang van de flexibele formatie is het HMC naar verwachting toch in staat om binnen enkele jaren de bedrijfsvoering op orde te krijgen, zonder aanzienlijk in te teren op de vermogenspositie. Zoals in de risicoparagraaf al aangegeven, is de flexibele schil van de formatie een punt van aandacht. Niet alleen vanwege het feit dat ons personeelsbestand relatief vergrijst maar ook omdat, bij een stabilisering van het aantal leerlingen, de nieuwe instroom in belangrijke Jaarverslag 2013 Pagina 29

30 mate afhankelijk zal zijn van het natuurlijk verloop. Dit effect wordt nog versneld door de beperkingen van de nieuwe flexwet die in 2015 ingaan. Voor de in 2013 uitgevoerde onderzoeken onder onze stakeholders verwijzen wij u naar Hoofdstuk 6.4 Kwaliteitszorg. Kwantitatieve uitwerking Kengetallen continuiteitsparagraaf Omzet private activiteiten / totale omzet nvt nvt 2 a. gewogen aantal deelnemers per FTE onderwijzend personeel 18,2 18,4 b. gewogen aantal deelnemers per FTE ondersteunend personeel 56,9 55,1 3 gewogen aantal deelnemers per FTE beroepsonderwijs 13,8 13,8 4 aantal fte tijdelijk personeel / totaal FTE 25% 22% 5 Personeelskosten per FTE in loondienst Aantal m2 beroepsonderwijs per gewogen deelnemer 9,5 9,4 7 Overhead personeelskosten / totale personeelskosten 29% 30% 8 Liquiditeit 3,2 3,4 9 rentabiliteit 3,5 3,5% 10 m2 huur / totale m2 3,0% 0% 11 Gemiddelde huisvestingskosten per m Herfinancieringsbehoefte / totale jaaromzet 0% 0% 13 Investeringsbehoefte / totale jaaromzet 5% 5% Tabel: Kengetallen continuïteitsparagraaf Jaarverslag 2013 Pagina 30

31 Balans ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa TOTALE VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL ACTIVA PASSIVA EIGEN VERMOGEN Algemene reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsfonds publiek Bestemmingsfonds privaat TOTAAL EIGEN VERMOGEN VOORZIENINGEN LANGLOPENDE SCHULDEN KORTLOPENDE SCHULDEN TOTAAL PASSIVA Resultatenrekening BATEN Rijksbijdragen Overige overheidsbijdr. en subs Overige baten TOTAAL BATEN LASTEN Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten TOTAAL LASTEN Saldo Baten en Lasten Saldo financiële bedrijfsvoering Saldo buitengew. baten en lasten TOTAAL RESULTAAT Incidentele baten en lasten in totaal resultaat Tabel Balans en resultatenrekening in meerjarig perspectief Jaarverslag 2013 Pagina 31

32 Hoofdstuk 4 Notitie helderheid BVE en code goed bestuur 4.1 Notitie helderheid BVE Volgens de notitie Helderheid in de bekostiging Beroepsonderwijs- en Volwasseneneducatie 2004 moet de instelling, conform het Onderwijsprotocol OCW, in het jaarverslag een aantal onderwerpen verantwoorden. De notitie helderheid geeft inzicht in de interpretatie en toepassing van de bekostigingsregels en bekostigingsparameters die gelden bij de telling van leerlingen. De gegevens die hieronder staan, geven een nadere toelichting op het totaal aantal bekostigde leerlingen. Thema 1: Uitbesteding Toelichting: Onder uitbesteding wordt verstaan: het uitbesteden van bekostigd onderwijs aan een andere al dan niet bekostigde instelling of organisatie tegen betaling voor de geleverde prestaties. Dit thema is niet aan de orde bij het HMC. Thema 2: Investeren van publieke middelen in private activiteiten Toelichting: Hieronder vallen de situaties waarin de rijksbijdrage wordt ingezet in een privaatrechtelijke rechtspersoon, of waarin publieke middelen anderszins worden geïnvesteerd in private activiteiten die niet behoren tot de kerntaak van de instelling/het KBB. Het College van Bestuur is van mening dat een vakschool als het HMC de bedrijfstakken waarvoor wordt opgeleid, meer moet kunnen bieden dan alleen gesubsidieerd beroepsonderwijs. In principe moet het HMC alle opleidingsvragen die in de branches leven, alleen of in samenwerking met andere partijen, kunnen beantwoorden. Dit betekent dat ook cursorisch onderwijs, maatwerkopleidingen, incompany trainingen en andere (b.v. projectmatige) activiteiten op het raakvlak van onderwijs en arbeidsmarkt, moeten worden aangeboden. Door deze combinatie van regulier gesubsidieerd onderwijs en de hiervoor genoemde activiteiten kan de kennisinfrastructuur, die nodig is om de kwalitatieve en kwantitatieve aansluiting tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven te optimaliseren, op een efficiënte en effectieve wijze worden ingericht en gecontinueerd. Niet alleen leren de docenten van het geven van cursussen aan medewerkers uit het bedrijfsleven, maar door het geven van deze cursussen weten wij ook wat er in de branches speelt en welke nieuwe ontwikkelingen er zijn. De bijdragen van het HMC aan HMC cursus en training BV draagt bij aan de kwaliteitsverhoging van het onderwijs in brede zin en is in het belang van zowel de docenten, de deelnemers als de werknemers in de bedrijfstakken waarvoor het HMC opleidt. In deze bijdrage zit ook begrepen de doorbelasting van kosten voor o.a. winkelbeheerders en huisvesting, van het HMC naar HMC cursus en training. Daarbij moet echter opgemerkt worden dat als HMC cursus en training niet zou bestaan, het HMC deze kosten nog steeds zou hebben. Doorbelasting is noodzakelijk om de integrale kostprijs van de opleidingen te kunnen berekenen. Daarnaast is het HMC naar verwachting in staat de werkgelegenheid van docenten (deels) te behouden en daarmee kosten van wachtgeld (deels) te voorkomen, indien docenten, waarvoor geen werk meer is in de bekostigde opleidingen, ingezet kunnen worden op cursussen van HMC cursus en training. Dit geldt bijvoorbeeld voor de docenten werkzaam in de deeltijdopleidingen. Omdat de bekostiging hiervan wordt beëindigd, worden deze opleidingen door het HMC in twee jaar afgebouwd. Als alternatief voor de deeltijd is het HMC Jaarverslag 2013 Pagina 32

33 vanaf 2013/2014 een niet bekostigde vakopleiding gestart, waarin de voormalige deeltijddocenten kunnen worden ingezet. Thema 3: Het verlenen van vrijstellingen Toelichting: De instelling kan vrijstelling verlenen voor het afleggen van toetsen of examenonderdelen in het beroepsonderwijs. Dat kan op basis van eerder afgelegde toetsen of examens, of op basis van buiten het onderwijs opgedane kennis en vaardigheden, ofwel Elders Verworven Competenties (EVC). Dit thema is niet aan de orde bij het HMC. Thema 4: Les- en cursusgeld niet betaald door de deelnemer zelf Toelichting: Deelnemers voldoen niet zelf hun cursusgeld (ingeval van BBL of deeltijd-bol) of lesgeld (ingeval van voltijd BOL), maar dit geschiedt door de instelling of door een derde. Dit thema is niet aan de orde bij het HMC. Thema 5: In- en uitschrijving en inschrijving van deelnemers in meer dan één opleiding tegelijk Toelichting: Bij de inschrijving van deelnemers doen zich verschillende situaties voor: inschrijving van deelnemers voor de teldatum, inschrijving na de teldatum, uitschrijving van deelnemers kort na de teldatum, of inschrijving van deelnemers bij meerdere opleidingen tegelijk. Het aantal leerlingen dat de instelling in de periode 1 oktober 31 december 2013 heeft verlaten, bedroeg 60 (in 2012: 58). De redenen voor beëindiging van de opleiding lopen uiteen van verkeerde studie c.q. beroepskeuze, naar persoonlijke en/of sociale omstandigheden en van school gebonden redenen tot kans op werk. Thema 6: De deelnemer volgt een andere opleiding dan waarvoor hij is ingeschreven Toelichting: Inschrijving van een deelnemer voor een in het CREBO geregistreerde opleiding, terwijl hij daadwerkelijk een andere CREBO-opleiding of niet in het register opgenomen opleiding volgt. Dit thema is niet aan de orde bij het HMC. Thema 7: Bekostiging van maatwerktrajecten ten behoeve van bedrijven Toelichting: Instellingen ontwikkelen maatwerktrajecten waarbij een derde - een bedrijf of een andere organisatie - een bijdrage betaalt voor het op maat snijden van trajecten voor eigen personeel. Dit thema is niet aan de orde bij het HMC. Jaarverslag 2013 Pagina 33

34 4.2 Code Goed bestuur Ten behoeve van de verantwoording over de naleving van de governance-code in het Geïntegreerd Jaardocument heeft de MBO raad een checklist opgesteld. De checklist is opgebouwd uit de `naar de letter elementen van de code Goed bestuur in de bve-sector en overige governance-elementen in de regelgeving over jaarverslaggeving in het onderwijs. Op grond van de checklist heeft het College van Bestuur geconstateerd dat aan vrijwel alle elementen wordt voldaan. In die gevallen waarin het HMC afwijkt, komt dit omdat het HMC een vakschool is met nauwe banden naar de branches waarvoor het HMC leerlingen opleidt. Dit geldt bijvoorbeeld voor de voordracht door deze branches van kandidaten voor de Raad van Toezicht. Bij een aantal andere elementen komt afwijking voort uit het feit dat in de statuten van het HMC voor dat betreffende element andere afspraken zijn vastgelegd dan in de checklist. Overzicht nevenactiviteiten leden Raad van Toezicht Naam Functie/ nevenactiviteit Organisatie R.A.J. Lahoye Pensioenbestuurder CNV Vakmensen Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Werknemersvoorzitter Lid commissie Raden van Toezicht Bedrijfstakpensioenfonds Bakkers Bedrijfstakpensioenfonds Drankengroothandel Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie Bedrijfstakpensioenfonds Kappers MBO Raad H.W. Bax - M. Dalhuizen - M. Fledderman Secretaris Commissie Opleidingen en Arbeidsmobiliteit NBvT Lid Lid VNO-NCW CBON Bestuur SH&M en PAC H. den Hollander Directeur Wartburg College, locatie Marnix te Dordrecht Orgelbouwkundig adviseur Wartburg College Rotterdam/Dordrecht, christelijk voortgezet onderwijs op reformatorische grondslag VOGG Orgelbouw Advies Commissie J. Koster Namens WoonWerk en Inretail BACO onderwijsgroep Jaarverslag 2013 Pagina 34

35 O.S. Smeets - D.A. Roodenrijs Voorzitter Bestuur SH&M H.A. van der Spek Secretaris Internationale Betrekkingen Algemeen secretaris Bestuurslid Bestuurslid Werknemersvoorzitter Raad van Toezicht Voorzitter Raad van Toezicht Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Plv. Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Lid Lid Voorzitter Stichting Brug naar Solidariteit Kenniscentrum Fundeon Kenniscentrum Savantis Kenniscentrum SH&M SOMA college Centrum Natuursteen (in afbouw en directeur gedurende het afbouwproces) Productschap Zuivel Productschap Akkerbouw Hoofdbedrijfschap Ambachten Verschillende productschappen Stichting Samenwerkingsverband Beroepsonderwijsbedrijfsleven (SBB) TBN (Technisch bureau Bouwnijverheid- O/O-fondsbedrijfstakeigenregelingen) Groep klokkenluidersregeling kenniscentrum Kenwerk Sociaal Economische Raad - Bedrijfscommissie Onderwijsprijzen bouw Nederland J.D. van der Zee Voorzitter bestuur Stichting Perscentrum Wonen Voorzitter adviescommissie Sport Lid algemeen bestuur Lid algemeen bestuur Lid adviescommissie Mode Lid adviescommissie Wonen Hoofdbedrijfschap Detailhandel Hoofdbedrijfschap Detailhandel Hoofdbedrijfschap Ambachten Hoofdbedrijfschap Detailhandel Hoofdbedrijfschap Detailhandel Jaarverslag 2013 Pagina 35

36 Hoofdstuk 5 Maatschappelijke verbinding 5.1 Maatschappelijke bijdragen Hermitage Voor het bijzondere scholenproject Peter de Grote als MBO student in de Hermitage te Amsterdam is het HMC gevraagd de tentoonstelling meer diepgang te geven en te laten zien hoe het vakmanschap zich sinds de tijd van Peter de Grote heeft ontwikkeld. Leerlingen interieuradviseur hebben de tentoonstelling ingericht en een leerling van de houten jachtbouw exposeerde met zijn op traditionele wijze gebouwde roeivlet. Biblioplus Voor een Rotterdamse basisschool in de Afrikaanderwijk hebben 4 e jaars leerlingen interieuradviseur van HMC Rotterdam voor een interactieve bibliotheek het meubilair ontworpen, gemaakt en geplaatst. Een leerling meubelstofferen heeft de leeshoek voorzien van rug- en zitkussens. Interieur handboek Derdejaars leerlingen interieuradviseur van HMC Amsterdam hebben interieurhandboeken gemaakt voor de thuiszorgorganisatie Allerzorg in Amsterdam. De opdracht was een eenduidig beeld te bepalen voor de vestigingen van Allerzorg en dit vast te leggen in een handboek met look & feel adviezen voor de in te richten ruimten. 3D objecten Twee derdejaars leerlingen meubel van HMC Rotterdam hebben in opdracht van de Rotterdamse kunstenares Carien Weve 25 3D objecten voor een tentoonstelling in Amsterdam gemaakt. De objecten visualiseren de stand van de zon aan de hemel weer op elk uur van de dag (wit) en nacht (zwart). Het maken van de objecten werd een hele uitdaging, omdat gezaagd moest worden in onmogelijke hoeken van 7,5 tot 82,5 graad. Om dit op de houtbewerkingsmachines machines voor elkaar te krijgen moesten er vaak alternatieve methoden worden bedacht. Vliegende Meubelmakers Het HMC is hoofdsponsor van de Vliegende Meubelmakers sinds De steun van het HMC bestaat uit een bijdrage aan het houtgeld voor de zomerprojecten. Van dit houtgeld wordt het hout en materiaal gekocht op het project ter plaatse. Het HMC biedt de organisatie ook de mogelijkheid om gebruik te maken van de school voor voorbereiding bijeenkomsten, vergaderingen en afspraken met derden. In 2013 vlogen de Vliegende Meubelmakers uit naar zeven landen voor de uitvoering van acht zomerprojecten. Twee projecten in Ghana en Tanzania, Rwanda, Uganda, India, Nepal en Cambodja hebben bezoek gehad van 54 VMM meubelmakers. Samen met in totaal 17 lokale jongeren zijn de volgende meubels gemaakt: 35 bedden, 42 kasten, 51 schoolbanken, 35 stuks speelgoed, 2 speeltoestellen, 5 werkbanken, 18 tafels, 35 krukjes. Daarnaast heeft het project in Nepal veel stoelen en tafels aangepast aan kinderen met een lichamelijke handicap (zie foto s). Precisiewerk omdat iedere handicap weer een andere aanpassing vraagt. In totaal is er 550 kg aan gereedschap van Stichting Gered Gereedschap gedoneerd aan de projecten ter plaatse. Hiermee kunnen de jongeren die meegeholpen hebben verder gaan met het maken van de meubels aan de hand van de werktekeningen en mallen. Jaarverslag 2013 Pagina 36

37 Naast het uitvoeren van korte zomerprojecten zijn de Vliegende Meubelmakers in 2012 gestart met het neerzetten van meubelwerkplaatsen in Zuid Afrika en Malawi. Doel is om jongeren het houtbewerking vak bij te brengen zodat zij een betere kans maken op de arbeidsmarkt. De Esdoorn meubelmakerij uit Wolvega en ex-hmc er Niels Oggel hebben in Zuid Afrika 9 jongeren bijgespijkerd in de basiskennis op gebied van houtbewerking. Tina Wentink, ook ex-hmc leerling, heeft in Malawi een meubelopleiding opgezet genaamd Yebo Yebo en wil dit ook in Kenia opstarten was ook het jaar van verandering en vernieuwing. Sinds het ontstaan van de Vliegende Meubelmakers is er veel veranderd. Er worden meer projecten uitgevoerd per jaar en de deelnemers worden nog uitgebreider voorbereid. De vakopleidingen in Malawi en Zuid Afrika zijn in opbouw. Omdat de website aan vernieuwing toe was is besloten om een nieuwe huisstijl te ontwikkelen die beter past bij wat de stichting nu doet. Zie de website: en aanschouw het nieuwe uiterlijk inclusief nieuw logo. Jaarverslag 2013 Pagina 37

38 Hoedje Prinsjesdag De leerlingen van Creatief Vakman hebben in 2013 als bijzondere opdracht in totaal 15 z.g. Prinsjesdaghoeden ontworpen en gemaakt voor het PvdA-kamerlid mw. Jadnanansing. Na een uitvoerige presentatie aan het Tweede kamerlid en het passen van alle modellen heeft mw. Jadnanansing één exemplaar gekozen om te dragen op Prinsjesdag. HMC Glazen Huis Voortgaand op het succes van 2012 heeft het HMC Rotterdam in het kader van de landelijke 3FM Serious Request actie ook in de laatste schoolweek van 2013 zijn eigen Glazen Huis gebouwd. Gedurende 4 dagen hebben drie docenten het HMC Glazen Huis bemand. Talrijke geplande maar vooral ook spontane acties van leerlingen en medewerkers hebben er uiteindelijk toe geleid dat door het HMC een cheque van kon worden gedoneerd aan het Rode Kruis. 5.2 Expositie werkstukken eindexamenkandidaten, uitreiking prijs voor ontwerp en vakmanschap en vakbeurzen Aan het eind van het schooljaar is op beide locaties rondom de expositie van de werkstukken van de eindexamenkandidaten een geslaagde en druk bezochte expoweek gehouden. Een vakkundige jury heeft in de expositieweek de HMC vakprijzen voor ontwerp en vakmanschap uitgereikt. De prijzen zijn bedoeld om talentvolle HMC-leerlingen te helpen om hun meubel- of interieurproduct te ontwikkelen en eventueel op de markt te brengen. Tijdens de expositieweek is er ook een relatiedag georganiseerd. De relatiedag staat voor inspiratie, ontmoeting, kennis en gezelligheid. Zowel vertegenwoordigers van onze brancheen BPV-bedrijven, docenten, oud-leerlingen en oud-medewerkers als andere relaties van het HMC zijn van harte welkom op deze dag. De relatiedag in Rotterdam had als thema Innovatie voor de toekomst, de visie van de vakman en in Amsterdam luidde het thema creativiteit, vakmanschap en ondernemen. Tijdens deze relatiedagen waren er op beide locaties verschillende inspirerende masterclasses te volgen. Woonbeurs, Design District en Inside design De stand op de Woonbeurs is net als vorig jaar gebruikt om gediplomeerde HMC leerlingen die een eigen bedrijf zijn begonnen te introduceren bij het Woonbeurs publiek. Dit jaar konden zij beschikken over een riant woonhuis met aanlegsteiger. Ter voorbereiding is er een bijeenkomst geweest met de leerlingen die vorig jaar in de HMC stand stonden. Zij waren nog steeds erg enthousiast over de kans die ze hadden gekregen en over de Jaarverslag 2013 Pagina 38

39 opdrachten die ze op de Woonbeurs hadden kunnen binnen slepen. Daarnaast is in samenwerking met de leerlingenraad een HMC-stand op de vakbeurs Design District gerealiseerd waarbij twaalf leerlingen hun werk hebben gepresenteerd. Tot slot zijn twee leerlingen van het HMC Amsterdam uitverkozen hun werkstuk te exposeren op de vakbeurs Inside Design in respectievelijk de categorie Meubel en Ontwerp. De deelname was een groot succes voor de leerlingen, behalve veel aandacht voor hun werkstukken hebben de leerlingen vooral goed kunnen netwerken. Hoofdstuk 6 Bestuurlijke en beheersmatige ontwikkelingen 6.1 Bestuurlijke ontwikkelingen In 2013 hebben zich de volgende beleidsmatige ontwikkelingen voor gedaan die belangrijk waren voor het HMC. Macrodoelmatigheid Pilot pianotechniek Het Ministerie van OCW heeft de SVGB gevraagd in het kader van de discussies over de doelmatigheid van het opleidingenaanbod, te onderzoeken op welke wijze de continuïteit van de kleine ambachtelijke opleidingen het beste kan worden gewaarborgd. Onze opleiding pianotechniek maakt deel uit van dit onderzoek. Inmiddels hebben de eerste gesprekken met de teamleider en met het College van Bestuur plaatsgevonden. Aan de orde is onder andere of het voor de continuïteit van dit soort opleidingen een optie is om ze allemaal in één organisatie te concentreren. Opleiding interieuradviseur In samenwerking met Mondriaan in Den Haag is de opleiding Interieuradviseur in 2013 met 13 leerlingen van start gegaan. Deze leerlingen volgen onze opleiding in Den Haag bij het Mondriaan en komen één dag in de week naar Rotterdam. Een vakdocent van ons is één dag in de week in Den Haag, de overige lessen worden onder onze verantwoordelijkheid door docenten van Mondriaan uitgevoerd. In het kader van de verdeling van het aanbod van opleidingen in Amsterdam vanwege voormalig Amarantis (nu ROC Top) is er overleg geweest met de commissie Vermeulen. Deze commissie heeft de opdracht hierover een advies te geven. We hebben onze zorg geuit dat wij voor de ROC s geen vanzelfsprekende gesprekspartner zijn en dat we ons inziens zouden moeten spreken over de interieuropleiding van het ROC van Amsterdam. Beloningscode MBO bestuur De beloningscode voor MBO bestuurders, opgesteld door een werkgroep onder voorzitterschap van onze voorzitter van de Raad van toezicht, de heer Lahoye, is uiteindelijk door de Minister goedgekeurd. De code gaat uit van een indeling in drie groepen op basis van het leerlingenaantal. Er zit een grote overlap tussen de bij de groepen horende beloningen, waardoor de Raden van Toezicht ruimte hebben om voor de eigen instelling maatwerk te kunnen realiseren. De code kent ook het pas toe of leg uit principe. Ronde tafel gesprek Minister van Onderwijs De Minister van Onderwijs organiseert in verschillende regio s ronde tafel gesprekken met vertegenwoordigers van het MBO. De voorzitter College van Bestuur heeft samen met een docent, tevens lid van de ondernemingsraad, en een leerling uit de leerlingenraad deelgenomen aan het rondetafel gesprek met de minister van Onderwijs in de regio Jaarverslag 2013 Pagina 39

40 Rotterdam. Het gespreksonderwerp was samenwerking in de regio, met name ten aanzien van het opleidingenaanbod. Het was voor de leerlingen en docenten wel een interessante ervaring omdat de meesten zich niet beseffen dat dit ook onderwerpen zijn waar een schoolbestuur zich mee bezig houdt. Aanval op uitval Amsterdam In Amsterdam heeft onder leiding van de Wethouder van Onderwijs, een bestuurlijk overleg plaatsgevonden met alle besturen van het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs om te besprekende hoe we voortijdig schoolverlaten nog verder kunnen beperken. Het idee is om in een centraal systeem bij te houden of leerlingen zich na het VMBO wel hebben ingeschreven bij een vervolgopleiding (er raken bij de overstap van VMBO naar MBO nog steeds veel leerlingen kwijt ). Hoewel het HMC wil meewerken aan een dergelijke aanpak, vragen wij ons wel af de ICT inspanning die nodig is om dit te realiseren, opweegt tegen het te behalen voordeel. Horizontaal toezicht belastingdienst Het HMC is in 2013 het traject gestart om over te stappen naar het z.g. horizontale toezicht van de belastingdienst. Daarbij is meer sprake van een klantrelatie met als uitgangspunten wederzijds vertrouwen, begrip, inzicht en transparantie. Dit krijgt gestalte in de vorm van een convenant tussen HMC en belastingdienst waarin onderlinge afspraken zijn vastgelegd. Dit convenant zal medio 2014 naar verwachting worden gesloten. Branche ontwikkelingen Ontwikkelingen Timmer-branche Met de Nederlandse Bond van Timmer (NBvT) is overleg gevoerd over de door hen gewenste opleidingenstructuur en de rol die het HMC hierin kan vervullen. Het komt er op neer dat de NBvT de specifieke opleidingen voor de timmerindustrie op een beperkt aantal plaatsen in Nederland overeind wil houden. Deze plaatsen worden bepaald door locaties waar (succesvolle) samenwerkingsverbanden actief zijn. Het HMC zou hierbij een rol als hoofdaannemer op zich kunnen nemen om kwaliteit en kwantiteit landelijk af te kunnen stemmen. Ontwikkelingen Meubel-branche Het visietraject meubel ten aanzien van personeelsontwikkeling en opleidingsbehoefte voor de lange termijn is in 2013 afgerond. Uitkomst is dat een branchespecifieke kennis- en opleidingeninfrastructuur overeind moet blijven. Hiertoe moeten alle activiteiten op dit gebied, die nu nog bij verschillende organisaties plaatsvinden, worden gebundeld. Er moet nauw worden samengewerkt met het regulier onderwijs. Hierbij zal het HMC een belangrijke rol spelen. De infrastructuur zou naast de nieuwe organisatie moeten bestaan uit de samenwerkingsverbanden, een beperkt aantal scholen (naast het HMC) die de opleidingen aanbieden en een aantal servicepunten rondom scholen en samenwerkingsverbanden. Ontwikkelingen Wonen/interieur-branche Om bedrijven en medewerkers te helpen hoe te anticiperen op en om te gaan met de nieuwe media in het verkoopproces is samen met Woonwerk een pilot BBL-opleiding ontwikkeld: Het nieuwe verkopen. Deze opleiding is met ene groep van 10 deelnemers in het eerste halfjaar van 2013 van start gegaan. Branche-adviescommissies Ten behoeve van het vergroten van de kennis van de branches over het HMC worden de branches via de adviescommissies voor Interieur en Meubel betrokken bij de discussie over Jaarverslag 2013 Pagina 40

41 de lange termijn ontwikkeling van het HMC. De adviescommissie Meubel is in 2013 driemaal bijeen geweest. De opkomst was over het algemeen goed. Besproken zijn o.a.: de examensystematiek en de beroepspraktijkvorming het gebruik van handgereedschap versus machines de stage in het eerste leerjaar het kwalificatiedossier Werkvoorbereider het samenvoegen van werkvoorbereiding timmerindustrie en meubelindustrie demonstratie van het programma Wintoets waarin een grote hoeveelheid lesstof, oefenopgaven, filmpjes en toetsen digitaal beschikbaar zijn voor leerlingen, zodat ze met zelfstudie en oefening hun voortgangstoetsen kunnen behalen. het nieuwe kwalificatiedossier voor de meubelopleidingen, de samenwerking in de BPV toekomstige ontwikkelingen in de branche en wat het HMC hierbij kan betekenen. De adviescommissie Interieur is in 2013 tweemaal bijeen geweest. Beide keren was de opkomst van de bedrijfsvertegenwoordigers zeer goed. Besproken zijn o.a.: het nieuwe competentieprofiel voor de interieuradviseur de mogelijkheid om een competentieprofiel woondecorateur (= woningstoffeerder+) te ontwikkelen. de opdrachten in de BPV en de wijze waarop leerlingen hierbij begeleid kunnen worden. mogelijke keuzedelen, cursus en training het gebruik van social media in de branche en wat wij hier mee kunnen in de lessen.. Internationale ontwikkelingen - Bolster up project Het EU-project Bolster up, waarin HMC participeert, heeft als doel te komen tot een Europese kwalificatie voor Meubelmaker en Meubelstoffeerder. Na een voortvarende start in 2012 is in 2013 helaas enige vertraging opgetreden doordat er veel discussie is over het begrip Meubelmaker (wel of niet ook timmer, machinegebruik, ontwerp, werkvoorbereiding, enz. enz.) en doordat van belang zijnde rapporten niet tijdig worden opgeleverd. De in het najaar van 2013 geplande bijeenkomst in Warschau is geannuleerd. Op voorstel van het HMC heeft de vergadering vervolgens op onze school in Amsterdam plaatsgevonden. Hoewel de achterstand ten opzichte van de planning nog niet is ingelopen, was het een in alle opzichten geslaagde bijeenkomst, zeker ook omdat de deelnemers erg onder de indruk waren van onze school. HMC Leerlingenraad De HMC leerlingenraad is in 2013 formeel ingesteld met een reglement en een medezeggenschapstatuut. De leerlingenraad kan nu net als de ondernemingsraad op een aantal onderwerpen formeel instemming of advies geven. Op beide locaties was al een goed functionerende lokale leerlingenraad waar vooral operationele zaken over de locatie aan de orde kwamen. Nu is er ook een HMC leerlingenraad, bestaande uit vertegenwoordigers van de leerlingenraden van beide locaties. De HMC leerlingenraad vergadert jaarlijks tenminste ook eenmaal afzonderlijk met het College van de Bestuur en de Ondernemingsraad. Ontwikkelingen HMC cursus en training Voor de benadering van de zakelijke markt is gekozen voor een intensieve samenwerking met de Opleidings- en Ontwikkelings (O&O)-fondsen van de verschillende sectoren. Jaarverslag 2013 Pagina 41

42 We zijn nu in gesprek met het Houtopleidingscentrum (HOC), de Stichting Scholings- en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie (SSWT), de Stichting Scholing en Werkgelegenheid Meubel (SSWM) en Woonwerk over het stroomlijnen van de samenwerking. De gesprekken lopen voorspoedig net zoals de afstemming. Desalniettemin is er nog geen groei in de bestaande marktsegmenten waargenomen ondanks diverse mailingen in onder andere de woonbranche, de houthandelbranche en de meubelbranche. 6.2 Beheersmatige ontwikkelingen Ouders en leerlingen De ouders en leerlingen worden regelmatig via brieven en andere vormen van schriftelijke communicatie (studiewijzer, kwartaalbericht leerlingen-nieuws, en dergelijke) op de hoogte gesteld van de actuele ontwikkelingen op school. Op de locatie Rotterdam is tevens een ouderraad actief. Deze komt viermaal per jaar bijeen waarin vooral de operationele zaken aan de orde komen. In 2013 is onder andere gesproken over BPV, de nieuwbouw, communicatie, studiereizen (nut en noodzaak), invulling eindweken en de rol van de studiecoördinator. Naast locatieraden is binnen het HMC ook een formele leerlingenraad met advies en instemmingsbevoegdheden actief. Het College van Bestuur en de Ondernemingsraad hebben elk tenminste eenmaal per jaar overleg met de leerlingenraad. Ontwikkeling aantal leerlingen Voor het schooljaar 2013/2014 was het leerlingaantal begroot op leerlingen. Per 1 oktober 2013 stonden leerlingen ingeschreven, dat zijn 51 leerlingen meer dan begroot, maar 84 leerlingen minder dan de laatste prognose voor 2013/2014. Dit is o.a. een gevolg van het wegvallen van een volledige BBL bedrijfsklas, minder doorstroom bij de deeltijd en relatief hoger aandeel niet geslaagden VMBO-ers in de nieuwe instroom. Ten opzichte van het vorige schooljaar 2012/2013, stand 1 oktober 2012, is het aantal leerlingen gedaald met 62 leerlingen. Het gewogen aantal leerlingen, dat ook de grondslag is voor de berekening van de subsidie, is echter gegroeid van naar per 1 oktober 2013, d.w.z. 54 meer dan een jaar daarvoor. Dit is vooral een gevolg van de verschuiving van BBL naar BOL, een trend die zich ook landelijk aftekent. Per locatie en leerweg is in onderstaande tabel de ontwikkeling van het aantal leerlingen sinds 2010 weergegeven. Amsterdam Rotterdam BOL BOL BBL BBL Dt Dt Totaal Totaal Tabel : Aantal leerlingen sinds 2009 Jaarverslag 2013 Pagina 42

43 Totaal aantal leerlingen HMC ongewogen gewogen Grafiek: totaal aantal leerlingen HMC Huisvesting Nieuwbouw locatie Rotterdam Het voorlopige ontwerp is in 2013 uitgewerkt in een definitief ontwerp, waaraan ook de renovatie van de werkplaats is toegevoegd. In het najaar is de Europese aanbesteding van het project van start gegaan. Vervolgens zijn een vijftal partijen geselecteerd om een bieding op het project uit te brengen. Begin 2014 kan dan de opdracht worden gegund, zodat naar verwachting in de zomer van 2014 de nieuwbouw echt van start kan gaan. Na ondertekening van de contracten zullen de kosten van de nieuwbouw als investering worden geactiveerd. Herhuisvesting locatie Amsterdam Met name als gevolg van voortgaande leerlingengroei en de beperkte flexibiliteit die de huidige indeling van het schoolgebouw heeft, heeft het HMC vanaf september 2013 tegenover het schoolgebouw extra onderwijsruimte gehuurd. Leerlingen en personeel zijn zeer enthousiast over de nieuwe onderwijsruimte. Het is strak, licht en goed geoutilleerd. Er is bewust geïnvesteerd in aankleding en inventaris mede om het nadeel van in een ander Jaarverslag 2013 Pagina 43

44 gebouw les te moeten geven/krijgen, te compenseren. Vooralsnog is met de verhuurder en de gemeente een huurtermijn van 5 jaar overeengekomen. Voor de langere termijn gaat onderzocht worden welke aanpassingen aan het huidige schoolgebouw noodzakelijk zijn om de gewenste extra m2 toch binnen het schoolgebouw te kunnen realiseren. Projectenbureau Op beide locaties is een projectenbureau ingericht waar externe opdrachtgevers terecht kunnen met een ontwerp- of maakopdracht voor onze leerlingen. Acceptatie van externe opdrachten is afhankelijk van een aantal criteria. De belangrijkste zijn: passend binnen de leerdoelen en geen concurrentie met commerciële partijen. Het werken aan externe opdrachten levert voor de leerlingen veel leermomenten op. Tegelijkertijd ontstaat er een verbinding tussen de docenten van het HMC, het bedrijfsleven en de opdrachtgevers. Dit draagt bij tot een verdere professionalisering van docenten en voeling met de realiteit. In 2013 zijn onder andere de volgende opdrachten uitgevoerd: inrichtingsvoorstel bibliotheek voor een basisschool Sinterklaas decor voor een basisschool Inrichtingsvoorstel voor een personeelsruimte op een middelbare school nieuw interieur voor de boot van de zeeverkenners van Baden Powel (scouting) Inrichtingsvoorstel voor interieur van de foyer, kantoren en zaal van een theater Samenstellen van 25 3D objecten voor kunstenares Carien Weve Inrichtingsvoorstel voor de wachtruimte van het ambulancepersoneel Inrichtingsvoorstel voor het kantoor van DOE Rotterdam Ontwerp en uitvoering van de stand van ene bedrijf voor de Jaarbeurs Interieurvoorstel voor een buurthuis Inrichtingsvoorstel t.b.v. de Peter de Grote tentoonstelling in de Hermitage Opstellen interieur handboek voor alle kantoren van een thuiszorgorganisatie Ontwerpvoorstel voor kantoren en openbare ruimten van een vrijwilligersorganisatie Interieurvoorstel voor de Kessler lounge bij voetbalclub AZ Europees project Leonardo Het HMC blijft onderzoeken of er specifieke instellingen in bepaalde landen zijn waarmee we afspraken kunnen maken over uitwisseling van leermiddelen, docenten, leerlingen en dergelijke. Binnen Europa is er inmiddels een netwerk van instellingen ontstaan die opleiden voor onze branches. Turkije is in beeld als land dat graag gebruik wil maken van onze ervaringen op het gebied van beroepsonderwijs. In 2013 is het eerste HMC Leonardo-project zeer succesvol verlopen. Dankzij de EU-subsidie hebben 16 leerlingen in het Noordoosten van Turkije stage gelopen, 1 in België en 1 in Malta. Daarnaast zijn 4 docenten een week naar onze partnerschool in Waregem geweest en nog eens 4 andere collega s hebben onze partners in Turkije bezocht. Eind 2013 heeft er ook al een tegenbezoek van docenten en management van onze Turkse partnerschool plaatsgevonden. Ook heeft een eerste groep van 12 Turkse leerlingen stage in Nederland gelopen bij HMC stage-bedrijven. Daarnaast hebben 8 leerlingen van onze Belgische partnerschool hun stage in 2013 bij het HMC doorgebracht. Personeel en organisatie Op het terrein van de personeelsregelingen zijn in 2013 de volgende regelingen met instemming danwel na advies van de OR geactualiseerd of vastgesteld: regeling beoordelingsgesprekken regeling vergoeding woon-verkeer procedure werving personeel Jaarverslag 2013 Pagina 44

45 sociaal jaarverslag 2012 scholingsbeleid vakantie- en verlofregeling 2014 Het scholingsbeleid bevat ons plan om de komende jaren de scholing en professionalisering van het onderwijspersoneel en het (midden) management binnen het HMC te verbeteren. De daarbij gestelde doelen zijn als volgt benoemd: gemiddeld niveau pedagogische en didactische capaciteit verhogen voldoen aan wettelijke benoembaarheidsvereisten aantrekkelijke werkgever zijn door mogelijkheden tot ontwikkeling te bieden vakinhoudelijk blijven aansluiten bij ontwikkelingen in onze branches optimale inzet van leermiddelen (met name soft- en hardware) en inventaris (machines) capaciteit in huis hebben om te kunnen participeren in branche ontwikkelprojecten capaciteit in huis hebben om inhoudelijk en organisatorisch te kunnen participeren in het ontwikkelen van aansluitingsprojecten met toeleidend- en vervolgonderwijs. De optimalisatie van de werkprocessen van de personeelsadministratie is in 2013 voortgezet. Zo is een efficiëntere workflow bereikt met name op het terrein van het aanleveren en verwerken van personeelsmutaties en de formatieplanning. Daarnaast is ook de managementinformatie uit het personeelssysteem verbeterd. De leidinggevenden kunnen aan de hand van verscheidene rapportages direct inzicht krijgen in zaken als het ziekteverzuim, de scholingsuren, het Bapo-verlof van de medewerkers van hun team. Door een herschikking van de personele bezetting is met ingang van 2013 de salarisadministratie uitbesteed. Formatieplan 2013/2014 Net name als gevolg van meer leerlingen dan begroot en een hogere deelname van docenten aan scholing, Bapo-verlof en onderwijsvernieuwingsprojecten en inzet voor de vakopleiding bij HMC cursus en training is de inzet van het onderwijzend personeel toegenomen met 6,5 fte. Daarnaast kon vanwege beschikbaarheid van incidentele externe gelden éénmalig extra formatie (6,3 fte) worden ingezet voor de begeleiding van leerlingen. Formatieplan 2013 / 2014 (FTE) begroot vastgesteld normformatie onderwijzend personeel 113,4 115,9 niet-inzetbaar (*) 13,6 16,4 projecten en vakopleiding 7,0 8,2 studiecentrum 6,5 6,5 externe financiering 0 6,3 totaal onderwijzend personeel 140,5 153,3 college van bestuur 1,0 1,0 locatie-staf 29,8 32,0 centrale staf 22,9 20,6 Totaal niet-onderwijzend personeel 53,7 53,6 Totaal HMC 194,2 206,9 (*) vanwege studie, bapo, ziekteverzuim, enz Tabel formatieplan 2013 / 2014 Jaarverslag 2013 Pagina 45

46 Marketing en communicatie In 2013 heeft marketing en communicatie ingezet op vergroting van haar naamsbekendheid door middel van samenwerking met (bekende) externe partijen en ROC Mondriaan, uitbreiding van activiteiten op onderwijsbeurzen en contactmomenten op VMBO-scholen. Daarnaast heeft het promotiemateriaal een nieuwe look gekregen waarin we de missie en visie hebben vertaald in de pay-off creativiteit, vakmanschap en ondernemerschap en een vernieuwde driedeling. Waar het HMC in 2012 haar deelname aan en doe-activiteiten op landelijke onderwijsbeurzen al had uitgebreid hebben we dit concept in 2013 doorgetrokken op alle beurzen. Met het uitreiken van een tablet aan de winnaar van de doe-activiteit is een extra contactmoment gecreëerd met de VMBO-scholen en de beursorganisaties waaruit we bovendien weer mediaaandacht hebben gehaald. Het aantal voorlichtingen en beroepenmarkten breidt zich nog steeds uit. In de regio Amsterdam zijn het aantal contactmomenten met VMBO-scholen uitgebreid door leerlingen een rondleiding met workshop aan te bieden op locatie. In samenwerking met de organisatie Jinck organiseerden we al een aantal jaren in Rotterdam bliksemstages en deze samenwerking is nu ook uitgebreid naar Amsterdam. Door de samenwerking met ROC Mondriaan zijn we ook aanwezig geweest op hun open dagen en hebben we in regio Den Haag en Westland nog gerichter kunnen werven op VMBOleerlingen uit dit gebied. In 2013 heeft HMC ook op veel terreinen samenwerking gezocht met nieuwe, bekendere partijen. Zo hebben we workshops georganiseerd in het museum Booijmans van Beuningen in Rotterdam en een tentoonstelling ingericht en geëxposeerd in de Hermitage Amsterdam. Daarnaast is er in samenwerking met de leerlingenraad een HMC-stand op de vakbeurs Design District gerealiseerd waarbij twaalf leerlingen hun werk hebben gepresenteerd. Hout-ontdek-tour Op de HMC vakschool te Amsterdam en Rotterdam is in het najaar van 2013 de `Ontdektour voor hout, meubel en interieur gehouden. Aan deze manifestatie hebben dit keer een recordaantal van leerlingen van 41 VMBO-scholen uit de regio s Noord- en Zuid- Holland meegedaan. De Hout-ontdektour wordt sinds 7 jaar jaarlijks in samenwerking met het kenniscentrum SH&M georganiseerd met als doel om VMBO leerlingen tijdig en op een prikkelende manier enthousiast te maken voor een toekomst in de hout-, meubel- of interieurbranche. Jaarverslag 2013 Pagina 46

47 ICT infrastructuur en performance ICT-toepassingen In 2013 is fors geïnvesteerd in de ICT infrastructuur, deze is daarbij aanzienlijk uitgebreid. Niet alleen het aantal werkstations, maar ook het aantal servers, verbindingen, software pakketten en data-opslagcapaciteit namen toe. Deze toename heeft voor een groot deel te maken met de groei van het aantal leerlingen in de afgelopen jaren en door de gestage toename van de toepassing van ICT-leermiddelen in het onderwijs. Ter illustratie is onderstaand de ontwikkeling van het aantal werkstations weergegeven Aantal werkstations aantal leerlingen / werkstation 3,4 3,0 3,0 2,9 2,7 Ondanks deze forse uitbreiding van de ICT infrastructuur is de ICT afdeling er in geslaagd m.n. de operationele taken en netwerkperformance op een hoog service niveau te houden. Resultaten Informatiebeveiliging ( ) - Beschikbaarheid intern netwerk HMC > 99,2% - Beschikbaarheid internet/data verbindingen > 99,8% - Virusuitbraken 0 - Verlies databestanden 0 De keerzijde hiervan is dat de ICT-afdeling wel tegen de grenzen van het mogelijke aanloopt. Nagenoeg de hele capaciteit van de afdeling wordt nu besteed aan het beheren van de infrastructuur, waardoor er te weinig gelegenheid is om ook uitvoering te geven aan een belangrijke taak als het tijdig kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen en, meer in algemene zin, ICT beleidsontwikkeling. Gezien deze oplopende spanning tussen beschikbare ICT menskracht en gevraagde ICT ondersteuning vanuit de organisatie hebben wij in 2014 een extern bureau advies gevraagd enkele scenario s te schetsen hoe het HMC optimaler in staat is in te spelen op de ICT vragen uit de organisatie en relevante externe ICT-ontwikkelingen. Wifi en (internet)-verbindingen Op basis van een uitgebreide survey naar de dekking van het Wifi-netwerk in beide gebouwen heeft in 2013 een verdere optimalisatie van de ontvangst plaatsgevonden. Het netwerk wordt goed gebruikt, dagelijks zijn er zo n 600 gelijktijdige verbindingen door smartphones en tablets van leerlingen in gebruik. Om beter in te kunnen spelen op het toenemend gebruik van internet in het onderwijs is de snelheid van de internetverbindingen met een factor 6 en die van de dataverbinding Rotterdam-Amsterdam met een factor 5 verhoogd. Vervanging Windows XP door Windows 7 en Office 2013 en vervanging werkstations In de zomer van 2013 is de migratie van Windows-XP met Office 2007 naar W(indows-)7 met Office 2013 uitgevoerd. Een eerdere migratie was niet mogelijk omdat nog niet alle in onze school gebruikte software door W7 ondersteund kon worden. Daarnaast was het noodzakelijk om eerst een nieuw werkplek beheerssysteem operationeel te hebben. Met dit programma kan in combinatie met W7 een aanzienlijke efficiencyslag worden gemaakt bij het beheer van het grote aantal ICT werkplekken. Dit was noodzakelijk Jaarverslag 2013 Pagina 47

48 om de verdere groei van het aantal ICT werkplekken in 2013 zonder extra formatie te kunnen opvangen. In de vakantie zijn alle werkstations in de onderwijsomgeving gemigreerd. Aansluitend zijn alle werkstations en laptops van de medewerkers overgezet. Tegelijk met de W7-migratie is ook de jaarlijkse vervanging van werkstations uitgevoerd en konden ook de door de organisatie gevraagde uitbreidingen van het aantal werkstations nog voor aanvang van het nieuwe schooljaar worden gerealiseerd. Voortgang centraal ontwikkelde examens (COE) Ook in 2013 is verder getest met de implementatie van de digitale examens voor taal en rekenen. Het HMC neemt deel aan de pilot, en in het kader daarvan zijn op beide locaties examenlokalen ingericht die aan de voorwaarden van het COE voldoen, en is de centrale ICT infrastructuur uitgebreid. Hoewel de examens in de pilot vallen, tellen de resultaten wel mee voor de diplomering. In Rotterdam zijn 375 pilot examens Nederlands en rekenen gehouden, in Amsterdam betrof het in totaal 688 stuks en 73 voorbeeldexamens. Uitbreiding Amsterdam In de dependance op de Arlandaweg 98 zijn 7 leslokalen ingericht, waarvan 4 als volwaardige computerlokaal. In totaal zijn 122 ICT werkplekken, 5 intelligente beamers en een printer/copier beschikbaar. Het pand is via een straalverbinding verbonden met het netwerk in het hoofdgebouw. Intelligente beamers Verdeeld over beide locaties zijn in 2013 in totaal 23 intelligente beamers van het type Dell s500wi geïnstalleerd, compleet met uitklapborden, geluidsinstallatie en internetaansluiting. Voor de docenten zijn er verschillende cursussen georganiseerd waarin niet alleen het gebruik van de beamer geoefend kon worden, maar ook hoe specifieke leerstof voor deze beamers kan worden ontwikkeld. HM Catalogus De HM catalogus is de verzamelplaats waar vrijwel alle door het HMC ontwikkelde leermiddelen te vinden zijn. Het meeste materiaal zal ook digitaal beschikbaar komen. De readers en syllabi worden echter via de boekenleverancier verspreid. Na oplevering van het systeem is in 2013 nagenoeg het volledige gebruikte lesmateriaal in de HM Catalogus ingevoerd. De HM catalogus zal het HMC naar verwachting veel voordeel opleveren. Dubbel werk kan worden voorkomen, er is snel zichtbaar welk materiaal al ontwikkeld is, er kunnen eenduidige kwaliteitseisen worden gesteld aan onze leermiddelen en de leermiddelen komen zoals gezegd digitaal beschikbaar. Arbo- en veiligheid Op beide locaties is tweemaal een ontruimingsoefening gehouden. De ontruiming voltrok zich binnen de daarvoor gestelde tijd. De locatie Rotterdam heeft met het nabij gelegen gemeentelijke zwembad afspraken gemaakt over de opvang van medewerkers en leerlingen in geval van een calamiteit. Het gebruik van deze uitwijklocatie is ook eenmaal in de ontruimingsoefening betrokken. De locatie Amsterdam heeft een soortgelijke afspraak met het ernaast gelegen ROC Amsterdam. Ook de reguliere BHV- en EHBO-training is in 2013 op beide locaties verzorgd. Op de locatie Amsterdam hebben 22 medewerkers hieraan deelgenomen en op de locatie Rotterdam gemiddeld 12. Jaarverslag 2013 Pagina 48

49 RI&E De uitvoering van de Risico Evaluatie en Inventarisatie (RI&E) heeft in 2013 vertraging opgelopen door personeelswisselingen zowel intern bij het HMC als bij het externe bureau dat de projectleiding levert. Eind 2013 is het plan van aanpak opgeleverd en begin 2014 is de RI&E inclusief het plan van aanpak van getoetst en akkoord bevonden door de gecertificeerde externe projectleider. HMC cursus en training BV De stichting Hout- en Meubileringscollege is enig aandeelhouder van HMC cursus en training BV. De vennootschap richt zich op contractactiviteiten, de verkoop van hout en gereedschappen en de exploitatie van de kantine op de locatie Amsterdam. Sinds januari 2013 is de organisatie van de contractactiviteiten behoorlijk veranderd. Binnen de sectoren waar C&T actief is, is de situatie onverminderd zeer slecht. Echter door de overname c.q. uitvoering van de trainingen voor het Hibin (bouwmaterialenhandel) en het opstarten van de Vakopleiding en de BBL opleiding het Nieuwe Verkopen wordt het jaar afgesloten met een kleine winst. Om de overname en met name de uitvoering van de Hibin trainingsactiviteiten goed te kunnen organiseren en begeleiden is de bezetting uitgebreid met 1 fte. Een uitbreiding die geheel wordt terug- verdiend door de activiteiten uitgevoerd voor het Hibin. Daarnaast wordt deze persoon ingezet voor de verkoop van de HOC opleidingen. De relatief snelle daling van het aantal bedrijven in de hout en timmer sector zet zich nog voort. Deze daling heeft een blijvend negatieve effect op de omzet van C&T. Ook nieuw is de start van de vakopleidingen Meubelmaken en Meubelstofferen, zowel in Amsterdam als in Rotterdam. Met in totaal 104 deelnemers is deze nieuwe opleiding voortvarend van start gegaan, waarvan voor de toekomst ook ene duurzame bijdrage aan de omzet mag worden verwacht. De deelneming Facilicon, waarin o.a. is ondergebracht de exploitatie van de winkels op beide locaties, heeft in 2013 een bescheiden positief resultaat behaald van EUR In totaal is het resultaat van HMC cursus en training BV hierdoor uitgekomen op een positief resultaat van EUR Voor nadere financiële informatie wordt u verwezen naar hoofdstuk 7 Analyse resultaat. 6.3 Benchmark MBO 2012 Het HMC doet vanaf het begin mee aan de MBO benchmark. In september 2013 is de benchmark over 2012 verschenen. In deze benchmark zijn de sector gemiddelden van 60 van de 66 instellingen opgenomen. Onderstaand zijn een aantal kengetallen van het HMC afgezet tegen het sectorgemiddelde. Met name op het terrein van de vermogenspositie en de rentabiliteit zijn er aanzienlijke verschillen met de sector. Zoals bekend hangen deze nauw samen met het feit dat het schoolcomplex te Rotterdam is afgeschreven. Een andere opvallende afwijking in de benchmark betreft de ontvangen subsidie per gewogen deelnemer. Het blijkt dat het HMC net als in de voorgaande jaren ook weer in 2012 per gewogen deelnemer aanzienlijk minder subsidie ontvangt dan het sectorgemiddelde. Over 2012 is het verschil zelfs opgelopen tot ruim EUR Dit verschil ontstaat met name Jaarverslag 2013 Pagina 49

50 doordat het HMC slechts in beperkte mate opleidingen stapelt, waardoor het HMC relatief weinig outputbekostiging ontvangt. Andere factoren die van invloed zijn op het lagere subsidiebedrag per gewogen deelnemer, zijn de groei van het aantal leerlingen en de verdeling van het VOA-budget. Wij hebben over deze onbalans in het verdeelmodel uitgebreid overleg gevoerd met het bestuur van de MBO raad, en hun verzocht dit in het overleg met het ministerie van OCW te corrigeren Kengetallen Financiele bouwsteen HMC MBO HMC MBO HMC MBO Liquiditeit 1,7 1,2 2,8 1,3 3,4 1,2 Rentabiliteit 4,4% 1,0% 6,7% 0,2% 3,5% 0,4% Solvabiliteit 65% 50% 75% 49% 76% 51% Personeelskosten per fte in loondienst Aantal gewogen deelnemers per fte 13,0 10,7 12,7 10,5 12,8 10,5 Rijksbijdrage per gewogen deelnemer Rijksbijdrage per fte Kostenopbouw personeelskosten 64,3% 69,7% 67,8% 69,3% 66,7% 69,0% overige personeelskosten 5,9% 3,5% 3,8% 3,6% 5,4% 4,1% afschrijvingen 8,3% 6,4% 8,6% 7,0% 7,9% 7,5% huisvestingskosten 7,3% 6,5% 5,4% 6,7% 5,4% 6,2% overige kosten 14,2% 13,8% 14,4% 13,3% 14,5% 13,2% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel benchmark 2012 Voor wat betreft de analyse van de lumpsumvergoeding over de afgelopen jaren hebben wij berekend dat hiervan 70% wordt besteed aan personele uitgaven en 30% aan materiele uitgaven als huisvesting, les- en leermiddelen, ICT, marketing, enz. Van de personele uitgaven wordt vervolgens 70% besteed aan het onderwijzend personeel. Dit betekent dat bijna de helft (49%) van de lumpsuminkomsten wordt besteed aan docenten voor de klas. 6.4 Kwaliteitszorg Voedingsgebied van het Hout- en Meubileringscollege Het voedingsgebied verschaft inzicht in de herkomst van leerlingen uit de postcodegebieden die naar het HMC in Amsterdam of Rotterdam komen. Op de kaart is te zien dat de leerlingen van het HMC, met onze twee locaties, vooral uit de westelijke helft van Nederland komen. Bovenregionale samenwerkingsmogelijkheden zijn in 2013 onderzocht en met vijf instellingen en het (georganiseerd)bedrijfsleven, met een substantieel aantal leerlingen in vergelijkbare opleidingen, worden verdere gesprekken gevoerd om tot samenwerking te komen en invulling te geven aan doelmatige leerwegen. Jaarverslag 2013 Pagina 50

51 Jaarverslag 2013 Pagina 51

52 Toezicht Inspectie van het Onderwijs Om de stakeholders in hun behoefte te voorzien van informatie heeft de onderwijsinspectie het z.g. instellingsprofiel 2013 van het HMC online gezet. De website bevat informatie over de uitkomsten van het toezicht, rendementsbeoordeling, financiële informatie, aanbod studenten en is gelinkt aan het landelijke JOB-leerlingenonderzoeksrapport. Schema: Bron Inspectie van het Onderwijs instellingsprofiel Hout- en Meubileringscollege 2013 In 2012 heeft de onderwijsinspectie een onderzoek naar de Staat van de Instelling gedaan en daarbij zijn geen risico s voor de onderwijskwaliteit geconstateerd. Kwaliteit van onderwijs en examen, opbrengsten, tevredenheid leerlingen en medewerkers, stabiliteit organisatie en management en de financiële continuïteit waren toen voldoende. Het examen voor een opleiding kreeg het stempel goed. Aandachtspunten uit dit rapport hebben geresulteerd in het verder verbeteren van bv. de samenhang in de planvorming. In het voorjaar van 2013 is het HMC gestart met planvorming a.d.h.v. de A3-systematiek onder leiding van TNO management consultants. Deze methode pretendeert meer sturing met minder papier Vanuit de missie/visie zijn strategische doelstellingen in kaart gebracht en zijn voor het schooljaar de succesbepalende factoren benoemd. Door A3 plannen op HMC-, locatie-, team- en stafniveau te ontwikkelen en daarbij input van alle geledingen op te nemen heeft er een optimale match plaatsgevonden tussen instellingsbrede ambities en teamaspiraties. Het team voelt zich, meer dan in het verleden eigenaar van de plannen. In voorjaar 2014 volgt er een evaluatie en bijstelling van de plannen voor het volgende jaar. Schema: Bron Inspectie instellingsprofiel Hout- en Meubileringscollege 2013 Een ander aandachtspunt betrof het nauwkeuriger analyseren van de vele data die het HMC genereert aan de hand van bv. uitgezette enquêtes. Door vanuit verschillende invalshoeken onderzoek te doen en de uitslagen met elkaar in relatie te brengen krijgen we nog beter en nauwkeuriger zicht op de stand van zaken. Dit levert kwalitatief betere informatie op waarmee verbeteracties nog efficiënter kunnen worden ingezet. Jaarverslag 2013 Pagina 52

53 Voortijdig schoolverlaten (vsv) Een voortijdig schoolverlater (vsv) is een leerling die aan het begin van het schooljaar jonger is dan 22 jaar, die op 1 oktober aan het begin van het schooljaar is ingeschreven als bekostigde leerling en op 1 oktober van het jaar erna niet is ingeschreven in VO, MBO, VAVO of HBO en in dat jaar of in de jaren ervoor geen startkwalificerend diploma heeft behaald. Een kwalificerend diploma is een HAVO of VWO-diploma, of een MBO-2 diploma of hoger. Het HMC heeft t.o.v. schooljaar (3,9%) een reductie van voortijdig schoolverlaters gerealiseerd naar 3,5% (Bron DUO: voorlopige cijfers convenantjaar ). Inspanningen op het gebied van studieloopbaan- en zorgbegeleiding zoals in de in de 1 e, 2 e en 3 e lijnsbegeleiding zijn hier de succesbepalende factoren. Zetten we de definitieve niveau 2, 3 en 4 vsv-scores van convenantjaar in relatie met de OC&W norm voor de jaren 2012 t/m 2015 dan is het HMC op een haar na (0,1%) beland op het OC&W normjaar Dit is een goed resultaat maar het op dit niveau houden of nog verder terugdringen wordt steeds moeilijker. Op alle gebieden die eventueel invloed hebben op de voortijdige uitval is al fors verbeterd en redenen van uitval liggen vaak buiten de invloedsfeer van onze school. Schema: normtraject OC&W t.o.v. HMC score Percentage HMC score leerlingen HMC OCW-norm OCW-norm OCW-norm Niveau 2 17% 10,1% 13,5% 11,5% 10,0% Niveau % 2,74% 4,25% 3,5% 2,8% Schema: Bron Inspectie van het Onderwijs instellingsprofiel Hout- en Meubileringscollege 2013 Indicator Jaarresultaat en diplomaresultaat De jaar- en diplomaresultaten (het interne rendement van de opleiding) is in 2013 berekend volgens onderstaande formules. Jaarresultaat: Formule op niveau instelling: Het aantal gediplomeerden in de instelling in een teljaar Het aantal gediplomeerden in de instelling in een teljaar + het aantal ongediplomeerde instellingsverlaters uit de instelling in hetzelfde jaar Jaarverslag 2013 Pagina 53

54 Diplomaresultaat: Formule op niveau Instelling: Het aantal gediplomeerde instellingsverlaters* vanuit de instelling in een teljaar Alle instellingsverlaters vanuit de instelling in hetzelfde jaar * ongeacht wanneer het diploma is behaald Het HMC heeft deze indicatoren niet alleen op HMC niveau en de niveaus 2, 3 en 4 maar ook per locatie, branche, opleiding en leerweg tot haar beschikking. Juist deze cijfers geven de opleidingsteams en het management specifieke informatie per opleiding, niveau en leerweg. Na analyse van de gegevens worden verbeterpunten opgenomen in de jaarlijkse A3 HMC-, locatie-, staf- en teamplannen. De onderwijsinspectie heeft vanuit haar taak de kwaliteit van het onderwijs te bewaken een minimale inspectienorm op de niveaus vastgesteld. In onderstaand schema is een overzicht gegeven van de inspectienormen per niveau op Jaar- en Diplomaresultaat afgezet tegen de HMC resultaten. Schema: inspectienorm vs. HMC jaarresultaat- en diplomaresultaat score Norm JR HMC DR HMC JR inspectie DR inspectie Niveau 1* 100,0%* 100,0%* 60,7% 45,1% Niveau 2 69,7% 60,3% 56,5% 45,2% Niveau 3 71,2% 68,6% 65,3% 67,3% Niveau 4 72,5% 73,6% 64,2% 67,3% * Het HMC leidt niet op voor niveau 1 maar diplomeert wel op niveau 1 Het HMC moet met zijn Jaar- of Diplomaresultaat per niveau gelijk of hoger zijn dan de inspectienormen. Zoals bovenstaand schema laat zien voldoet het op HMC op alle niveaus voor Jaar- en Diplomaresultaten ruim aan de inspectienormen. De ambitie is om op HMC niveau 4 naar 75% en niveau 2 en 3 naar 72% te groeien in Ook per niveau van de opleiding zijn de Jaar- en Diplomaresultaten in schooljaar hoger dan de inspectienorm. Schema: inspectienorm vs. HMC jaarresultaat- en diplomaresultaat score per niveau 2 Schooljaren JR Niv. 2 HMC DR Niv. 2 HMC JR Inspectie DR Inspectie 2009/ ,3% 64,3% 56,5% 45,2% 2010/ ,2% 61,0% 56,5% 45,2% 2011/ ,0% 58,0% 56,5% 45,2% 2012/ ,7% 60,3% 56,5% 45,2% De vooruitgang, t.o.v. schooljaar 2011/2012 van niveau 2 JR en DR heeft te maken met de inspanningen die zijn gedaan om de BOL deeltijd leerlingen toch vooral de opleiding af te laten maken. Veel, vooral de wat oudere leerlingen, braken de opleiding voortijdig af. Het voldoen aan BPV en het volgen van beroepsondersteunende vakken waren hier debet aan. De deeltijd opleidingen worden vanaf niet meer door de overheid bekostigd en Jaarverslag 2013 Pagina 54

55 om deze groep leerlingen in de toekomst toch te kunnen binden is het HMC met z.g. vakopleidingen gestart. De leerlingen kunnen hiermee een branche-erkend diploma halen. Schema: inspectienorm vs. HMC jaarresultaat- en diplomaresultaat score per niveau 3 Schooljaren JR Niv. 3 HMC DR Niv. 3 HMC JR Inspectie DR Inspectie 2009/ ,8% 63,1% 65,3% 67,3% 2010/ ,5% 70,1% 65,3% 67,3% 2011/ ,0% 74,0% 65,3% 67,3% 2012/ ,2% 68,6% 65,3% 67,3% Het jaarresultaat voor niveau 3 is 2,8% lager dan 2011/2012. Het diplomaresultaat is 6,6% lager dan Minder afstroom uit niveau 4 is hier de oorzaak van. In de afgelopen jaren is de aanname verbeterd waardoor leerlingen gerichter op het juiste niveau zijn geplaatst. Schema: inspectienorm vs. HMC jaarresultaat- en diplomaresultaat score per niveau 4 Schooljaren JR Niv. 4 HMC DR Niv. 4 HMC JR Inspectie DR Inspectie 2009/ ,0% 71,4% 64,2% 67,3% 2010/ ,4% 71,1% 64,2% 67,3% 2011/ ,0% 77,0% 64,2% 67,3% 2012/ ,5% 73,6% 64,2% 67,3% Het jaarresultaat- en diplomaresultaat voor niveau 4 is ±2,5% lager dan 2011/2012. Diplomajaar was een relatief goed jaar voor niveau 4. Ondanks de lichte terugval op niveau 4 in zijn de resultaten goed en in lijn met de verwachtingen. Fluctuaties in opbrengsten worden ook beïnvloed door het aantal inschrijvingen in het eerste jaar. Als een opleiding buitensporig groeit dan kan dat in eerste instantie negatief werken op de opbrengsten in dat jaar. Vergelijken we de HMC rendementen met de vergelijkingsgroep van vakscholen in Nederland dan zien we dat het HMC 1,5% beter scoort op JR en DR (zie onderstaand schema). Schema: HMC jaar- en diplomaresultaat t.o.v. vergelijkingsgroep van vakscholen Schooljaren Jaarresultaat HMC Jaarresultaat MBO (Benchmark) Diplomaresultaat HMC 70,9% 64,0% 69,9% 62,7% 70,4% 63,0% 69,6% 62,0% 71,9% 67,2% 70,4% 65,6% 71,2% 69,7% 69,8% 68,3% Diplomaresultaat MBO (Benchmark) Jaarverslag 2013 Pagina 55

56 Passend Onderwijs Het HMC biedt binnen de mogelijkheden die een relatief kleine MBO school heeft, extra begeleiding aan voor overbelaste leerlingen en leerlingen met een bijzonderheid/beperking. Op het HMC streven we naar een zorgvuldige begeleiding. Het HMC loopt hier echter naar verwachting de komende jaren wel tegen de grenzen aan van wat mogelijk is. Het HMC gaat uit van de kwaliteiten, mogelijkheden en autonomie van elke leerling met daarbij passende begeleiding en waar nodig zorg ingezet worden. In de begeleiding werken we met elkaar naar de gewenste toekomst. Het probleem of de hindernis kan tijdelijk of blijvend zijn. Uitgangspunt is: op welke wijze kan de leerling met een hulpvraag of specifieke begeleidingsvraag zijn opleiding voortzetten en afronden? Huidige situatie Het HMC werkt aan het versterken van de loopbaanpositie van de leerling door het bieden van begeleiding/zorg in en om het opleidingsteam. Door het opzetten van een studieloopbaan-begeleiding (SLB) en zorgstructuur is er een 1 e, 2 e en 3 e lijn (extern) begeleiding neergezet. De basisbegeleiding (1 e lijnsbegeleiding), geboden in de onderwijsteams door docenten en SLB er, is divers van kwaliteit en niveau. Het erkennen, herkennen en dragen van de basisbegeleiding die men regulier vanuit een onderwijsteam biedt vraagt een reflectie (op de huidige situatie), omdat niet ieder team dezelfde startpositie heeft. Dat hangt samen met opleidingsniveau (2/3/4) en de deskundigheid van het team. De zorgstructuur van 3e lijnbegeleiding (o.a. school maatschappelijk werk) is afhankelijk van de subsidies vanuit OCW, regio en gemeente. Dat zorgt voor jaarlijks wisselende mogelijkheden voor inzet en bediening van onze leerlingen. Locatie Amsterdam: De samenwerkingspartners in Amsterdam zijn Leerplicht, GGD en Spirit (schoolmaatschappelijk werk). Deze partijen zijn vertegenwoordigd in het zorgadviesteam (ZAT). Daarnaast ontvangt het HMC Amsterdam subsidie vanuit de Dienst Maatschappelijk Ondernemen (DMO) voor het inzetten van o.a. een verzuimcoördinator en klassenassistenten. HMC Amsterdam werkt samen met de ambulante diensten: Heliomare, AG Bell school, Visio, Altra en de Waterlelie. Locatie Rotterdam: In Rotterdam zijn de samenwerkingspartners Leerplicht (extern), GGD (gezondheidscoach in het kader Alcohol en Drugs preventie, 3 e lijn) en Flexus (schoolmaatschappelijk werk). Volgend jaar zal er sprake zijn van een andere invulling van de samenwerking ten aanzien van de gezondheidscoach (deze zal niet meer fysiek op het HMC zitten) en Flexus Jeugdplein (2 e lijn). Daarbij zijn er samenwerkingsafspraken met andere ROC s (Zadkine/Albeda) waarbij we een beroep kunnen doen op een Sociaal Verpleegkundige en een Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige. De invulling en het doel van het ZAT in Rotterdam zal opnieuw bekeken moeten worden, omdat deze geen wettelijke verplichting meer betreft. Daarbij is een struikelblok de bediening van de leerlingen buiten de regio wanneer we alleen gebruik kunnen maken van partijen binnen de Regio. Leerplicht en CJG/ Jeugdzorg sluit niet meer verplicht aan bij het ZAT. HMC Rotterdam werkt samen met de ambulante diensten: Scoor en Auris. Gegevens Op 31 december 2013 zijn er op het HMC 322 (302 in 2012) eerstejaars leerlingen ingestroomd met één of meerdere bijzonderheden/beperkingen. Dat is 6% meer leerlingen Jaarverslag 2013 Pagina 56

57 met een beperking. Hiervan hebben 177 (198 in 2012) leerlingen in meer of mindere mate een vorm van dyslexie en 63 (43 in 2012) ADHD/ADD (zie onderstaande tabel). Van deze groep hebben er 65 (57 in 2012) een leerling-gebonden financiering (LGF) en zijn warm overgedragen vanuit het VMBO. Tabel: 1 e jaars leerlingen met een bijzonderheid/beperking Op 31 december 2013 zijn er op het HMC 439 (251 in 2012) tweede-, derde- en vierdejaars leerlingen met één of meerdere bijzonderheden/beperkingen. Hiervan hebben 274 (124 in 2012) leerlingen in meer of mindere mate een vorm van dyslexie en 50 (27 in 2012) ADHD/ADD (zie onderstaande tabel). Tabel: 2 e, 3 e en 4 e jaars leerlingen met een bijzonderheid/beperking Voorbeelden van bijzonderheid/beperking zijn: ADHD, PDD-NOS, DCD, Pendredsyndroom, Dyscalculie, Dyslexie, Astma, Faalangst, Reuma, Epilepsie, Chroomhydrose, Depressie, ESM, Dwerggroei, Slechthorend, Taalzwak, Angststoornis/fobie, Asperger e.d. De studieloopbaanbegeleider/lgf-begeleider volgt de leerling met extra begeleidingsvragen en wordt daarin ondersteund door de studiecoördinator en adviseur leerlingbegeleiding. Het handelingsplan dat is opgezet door de adviseur leerlingbegeleiding is de leidraad voor de leerling, ouders en studieloopbaanbegeleider/lgf-begeleider. Afspraken en leerresultaten worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem Magister. Jaarverslag 2013 Pagina 57

58 Jaarlijkse evalueert het ZAT zijn bevindingen. Uitspraken van de verschillende ZAT-leden Amsterdam zijn: Signalen voor extra/passende begeleiding voor de leerling worden opgepakt door slb ers en studiecoördinatoren. De korte lijnen werken goed. Moeilijke/lastige cases worden met elkaar besproken. Advisering vanuit het ZAT werkt verhelderend en ondersteunend. Er is een gevoel van verbondenheid door samen voor de extra begeleiding te staan. Door het ZAT is meer vorm en structuur ontstaan voor de passende extra begeleiding. Er ontstaat een professionele kijk op jongeren door het delen van kennis en ervaringen vanuit ieders deskundigheid. Schoolmaatschappelijk werker is een winst voor de leerlingen, de slb ers en de studiecoördinatoren. Voor de studiecoördinatoren en slb ers is het een verlichting en ondersteuning bij de vraag op welke wijze om te gaan met leerlingen met problemen. Verbreding van het aanbod van hulpverlening vanuit schoolmaatschappelijk werk (SMW). Docenten komen regelmatig bij SMW binnen om advies te vragen. De leerplichtambtenaar heeft een duidelijke positie in de school. Absentie wordt serieus genomen en er wordt actie ondernomen: melden + oproep. De deelnemers van het ZAT zijn positief over het functioneren van het ZAT. Loopbaan en Burgerschap Het HMC heeft voor de onderdelen uit het loopbaan- en burgerschapsdossier zodanig lesmateriaal ontwikkeld en aangeschaft dat alle eisen rondom loopbaan en burgerschap (L&B) worden afgedekt. De dimensie Loopbaanoriëntatie & -ontwikkeling wordt in de studieloopbaan begeleidingsuren gegeven waarbij er opdrachten gemaakt worden en de ontwikkeling van de leerling vastgesteld wordt. In het eerste en tweede jaar wordt er gewerkt met lessen die door de projectgroep Studieloopbaanbegeleiding ontwikkeld zijn. Burgerschap wordt in de vorm van workshops/lessen aangeboden en met toetsen en/of opdrachten afgesloten en beoordeeld. In één of twee BPV periodes, afhankelijk van de duur van de opleiding, werkt de leerling aan onderdelen van burgerschap. Dit betreft de Economische dimensie: De bereidheid en het vermogen om een bijdrage te leveren aan het arbeidsproces en aan de arbeidsgemeenschap, kortom het functioneren als werknemer. Dit wordt 1 of 2 keer, afhankelijk van het niveau van de opleiding, summatief beoordeeld. Tevredenheid leerlingen Leerlingentevredenheid wordt o.a. gemeten met behulp van de landelijke JOB-monitor en onze intern af te nemen online HMC-spiegel enquêtes. De resultaten worden tot op team- en op klasniveau uitgesplitst. De vragenclusters BPV BOL en keuze/loopbaanbegeleiding waarbij sprake was van een lagere score dan de HMC score is door de teams opgepakt en verbeterd. In JOB-monitor 2014 zullen deze twee vragenclusters opnieuw bekeken worden. Medewerkersonderzoek In 2012 is in de locatie Rotterdam en Amsterdam een medewerkersonderzoek uitgevoerd en in 2013 zijn er voorbereidingen getroffen voor een nieuw onderzoek in Dit nieuwe onderzoek wordt uitgevoerd door een extern bureau, Effectory. Dit bureau is door de MBOraad geselecteerd om voor alle MBO s in Nederland het medewerkersonderzoek te houden. Benchmarken met collega vakscholen wordt dan mogelijk en geeft dan een nog beter beeld waar het HMC als vakschool staat. Jaarverslag 2013 Pagina 58

59 De uitslag van het medewerkersonderzoek 2012 was van dien aard dat er op de meeste clusters positief geoordeeld werd over de tevredenheid van de medewerkers op het HMC. Aandachtpunten zijn werkdruk en communicatie over het tot stand komen van beleid. Op beide punten is actie ondernomen. In het medewerkersonderzoek van 2014 zal opnieuw gekeken worden of één en ander beter gewaardeerd wordt. Tevredenheid bedrijfsleven Vanuit diverse invalshoeken is vorig jaar informatie verzameld over de tevredenheid van het bedrijfsleven. De gegevens, m.b.t. tevredenheid BPV van het JOB, alumni en eigen BPV onderzoek hebben inzicht gegeven in zaken die volgens de eigen HMC norm onder de maat waren. Door dit met de direct betrokkenen te communiceren zijn er vanuit de teams verbeteracties opgezet. In 2014 wordt aan de hand van vervolgonderzoek bekeken of de ingezette acties succesvol zijn geweest. Schema: totaalscore HMC-teams 2012 Vragencluster* Waardering bedrijfsleven 2012 BPV - voorbereiding 3,3 BPV - begeleiding door school 3,5 BPV - opdrachten 3,7 BPV - beoordeling 3,4 BPV - examen 3,3 BPV - eindbeoordeling 3,5 *Vragencluster op een schaal van 1-5 In bijgaand kaartje is de verdeling van de HMC BPV-bedrijven over Nederland weergegeven. Alumni / Extern rendement Door gediplomeerde leerlingen een half jaar nadat ze van school zijn te enquêteren krijgen we ook een goed beeld van wat deze groep gediplomeerde oud-leerlingen (gem. respons 46%) van de school en hun opleiding vonden. Jaarverslag 2013 Pagina 59