Werkplan schoolontwikkelthema. Algemene gegevens. Wilke Steenkamp. Gekozen onderwerp Korte beschrijving van het gekozen onderwerp

Transcriptie

1 Werkplan schoolontwikkelthema Algemene gegevens Naam Klas Begeleidend docent Gekozen onderwerp Korte beschrijving van het gekozen onderwerp Probleemstelling Wilke Steenkamp VR3C Wineke Blom Binnen mijn stageschool is er geen vast patroon in het uitlenen van boeken die aangeboden worden in de boekenkast. Alle boeken staan in een boekenkast en het nodigt de lezer niet uit om eens lekker te gaan lezen. Daarom rijk ik mijn school een plan aan, om een bibliotheek binnen de school te starten. Ook ga ik onderzoeken hoe ik kinderen met dyslexie aan het lezen krijg. Onderwerp Het onderwerp van het schoolontwikkelthema waar dit hele schooljaar aan gewerkt wordt gaat over het oprichten van een bibliotheek in een basisschool. Ook doet de onderzoeker onderzoek naar dyslexie. Hoe kan je kinderen met dyslexie aan het lezen krijgen? Lezen is erg belangrijk. Binnen de schoolloopbaan van iedere leerling zijn de belangrijkste onderdelen van de taalontwikkeling op school: technisch lezen, woordenschat en begrijpend lezen. In de onderbouw wordt de basis gelegd voor taalontwikkeling. In groep drie staat het technisch lezen centraal en dit gaat vaak gepaard met woordenschatuitbreiding en begrijpend lezen. Vanaf groep 4 komt steeds meer de nadruk te leggen op begrijpend lezen en verdere uitbreiding van woordenschat (Broekhof, 2011) In de loop van de jaren breidt de woordenschat van de leerling enorm uit. Deze groei wordt onder andere mogelijk gemaakt door te lezen. Hoe meer de leerling per dag leest, hoe groter de woordenschat wordt. Veel woorden die kinderen tegenkomen in boeken zijn min of meer al bekend. Dit wil niet zeggen dat de leerling hier niks meer van opsteekt. In tegendeel zelfs. Kinderen zullen het woord herkennen en verbinden de betekenis met deze nieuwe context. Dit zal leiden tot verdieping van de woordkennis (Walta, 2011) Doel Hieruit kan worden opgemaakt dat lezen aantrekkelijk moet worden aangeboden op de basisschool. Voor de leerlingen moet het leuk zijn om een boek te lezen. Het aanbieden van leesboeken is erg belangrijk. De kinderen moeten niet uren hoeven te zoeken naar een boek. Als alles overzichtelijk, duidelijk en aantrekkelijk wordt gepresenteerd dan zullen kinderen ook gaan merken dat lezen erg leuk en leerzaam is. Hiervoor moet natuurlijk onderzoek gedaan worden. Hoe richt je op school een bibliotheek op, zonder dat er ouders en/of verzorgers het uitleensysteem moeten regelen? Wanneer mag je je een bibliotheek noemen? Hoeveel boeken heb ik nodig? Hoe richt je een boekenkast efficiënt in? Etc. Deze vragen zullen allemaal tijdens het schoolontwikkelthema onderzocht en uitgewerkt worden. Belangrijke begrippen De volgende begrippen is de onderzoeker al tegengekomen bij het opstellen van dit werkplan: - Fictie en non-fictie - Dyslexie - Technisch lezen - Woordenschat - Begrijpend lezen

2 Rollen - Leescoördinator - Schoolbibliotheek - Leesbevordering - Leescultuur Kennismakelaar De onderzoeker verwacht een grote bijdrage te kunnen leveren, door te werken als kennismakelaar. Het doel van een kennismakelaar is om kennis bruikbaar te maken voor toepassing binnen het schoolontwikkelthema. Door literatuurstudie wordt er kennis opgedaan, en na dat er gekeken is of deze informatie relevant is, wordt dit toegepast bij het onderzoek. Educatief ontwerper De rol als educatief ontwerper zal de onderzoeker ook aannemen. Het streefdoel van dit schoolontwikkelthema is om een plan op te stellen hoe er binnen de school een gevarieerde bibliotheek opgericht kan worden, waarbij gedacht wordt aan kinderen met dyslexie. Hoe dit uiteindelijk opgericht wordt is belangrijk voor de leerkrachten, maar ook voor de kinderen. Er zal een duidelijk overzicht verwezenlijkt worden, zodat het voor de leerkrachten en de kinderen duidelijk is wat waar precies staat, ingedeeld op categorieën/thema s. Praktische relevantie Onderwijsonderzoeker De onderzoeker kan tijdens dit onderzoek alle kanten op. Er worden verschillende mogelijkheden met elkaar vergeleken. Zoals: uitleensystemen, boekensoorten/categorieën. Het doel van de onderzoeker is om een duidelijk beeld voor ogen te stellen van de diverse mogelijkheden die binnen dit onderzoek gelden. Door goed onderzoek te doen, kan worden afgewogen wat toepasbaar is bij dit thema en wat niet. Daarom is het van belang om verschillende mogelijkheden met elkaar te vergelijken. Dit onderzoek is van groot belang. Het is belangrijk om over goede, gevarieerde boeken te beschikken die duidelijk gepresenteerd worden in de boekenkasten. Vooraf moet er goed gekeken worden hoe je een bibliotheek opricht binnen een school. Er komen veel dingen bij kijken. Wat is efficiënt en wat is het aanbod voor kinderen met dyslexie? Door onderzoek te doen naar welke mogelijkheden er zijn, wordt er plan opgesteld om een goede, gevarieerde bibliotheek te kunnen realiseren, waarbij gedacht wordt aan kinderen met dyslexie. Voorbereiding literatuurstudie Werkwijze Zoektermen - Fictie - Dyslexie - Protocol dyslexie - Non-fictie - Woordenschat - Schoolbibliotheek - AVI - Uitleensystemen - Boekenkast inrichten - Categorieën - Lezen - Leesbevordering - Categorieën kinderboeken Zoekmachines Voor dit onderzoek wordt er gebruik gemaakt van de volgende zoekmachines: Er is gekozen voor deze zoekmachines, omdat de onderzoeker hier het

3 meeste bekend mee is. Beslisregels Wanneer lees je een bron wel? - Als de auteur bekend is. - Als de bron niet ouder is dan Als het er betrouwbaar uit ziet, goede lay-out/opmaak. Wanneer lees je een bron niet? - Als de auteur niet bekend is en als de bron ouder is dan Komt de onderzoeker toch een bron tegen die er betrouwbaar uitziet, maar gepubliceerd is voor het jaar 2000, dan wordt er gekeken of de informatie betrouwbaar is en of de informatie nog relevant is. - Als de bron er niet betrouwbaar uitziet. Onderzoeksvragen Werkwijze Literatuurstudie Hoofdvraag Hoe richt je op school een gevarieerde bibliotheek op, waarbij gedacht wordt aan kinderen met dyslexie? Deelvragen 1. Waarom is lezen belangrijk? 2. Welke boeken zijn er allemaal op de basisschool (ingedeeld op genres)? 3. Welk uitleensysteem is zelfstandig toepasbaar in het onderwijs? 4. Welke boekensoorten zijn er allemaal? 5. Hoe richt ik een boekenkast efficiënt in? 6. Wat is dyslexie? 7. Welke hulpmiddelen zijn er voor kinderen met dyslexie? 8. Hoe kunnen dyslectische kinderen gemotiveerd worden om te gaan lezen? 9. Welke boeken (voor kinderen met dyslexie en kinderen zonder dyslexie) zijn een goede aanvulling voor de schoolbibliotheek en waarom? 10. Zijn er speciale leesboeken voor kinderen met dyslexie? Onderzoeksmethode Tijdens dit onderzoek werkt de onderzoeker met verschillende onderzoeksmethodes. Één van deze methodes is een documentenanalyse. Door te werken met deze methode, zal de onderzoeker verschillende documenten benaderen om antwoord te vinden op verschillende waarnemingscategorieën. De onderzoeker wil de schoolgids en het onderwijsrapport gebruiken. Ook gaat de onderzoeker personen benaderen die nauw met dit thema betrokken zullen zijn. De onderzoeker heeft een vragenlijst opgesteld. Er worden vragen voorgelegd die van belang kunnen zijn tijdens dit onderzoek. Een voorbeeldvraag: Wat is er tot nu toe al ondernomen aan dit thema? Dit schets een goed beeld wat er verwacht wordt. Bronnen Noteer hier de bronnen (boeken, artikelen en websites) die je hebben geholpen bij het schrijven van dit werkplan. 1. Broekhof, K. (2011). Meer lezen, beter in taal. Verkregen op 19 september, 2012, van 2. Fullan, M. & Germain, C. St. (2009). Passie en kracht in schoolontwikkeling. Wageningen: Bazalt. 3. Munnik de, C. & Vreugdenhil, K. (2003). Kennis over onderwijs. Groningen: Wolters- Noordhoff. 4. Nauta, I., Nieuwenhuis, H., Bosscha, W. (2010). Alles over dyslexie. Drachten: Eduforce. 5. Vuure van, M. (2011). Dyslexie en touwtjespringen. Eeserveen: Akasha. 6. Walta, S. (2011). Open boek. Eindhoven: Lecturis. 7. Lessen onderzoek door Gerdo Velthorst.

4 8. Begeleidingslessen schoolontwikkelthema door Wineke Blom. 9. Internet. Planning van het onderzoek Week Taken 37 Afspraak met Ellen Huethorst. Bespreken wat de verwachtingen zijn van de school over het schoolontwikkelthema. 38 Eerste begeleidingsles schoolontwikkelthema door Wineke Blom. Bespreken wat de thema s zijn. 39/43 Werken aan het vooronderzoek en aan het werkplan. 44 Het werkplan en het vooronderzoek laten lezen aan de begeleiders op mijn stageschool. 44 Het werkplan en het vooronderzoek voorleggen aan Wineke Blom, begeleidster schoolontwikkelthema. 45/46/47 Feedback verwerken. Definitief vooronderzoek en werkplan opsturen naar Wineke Blom, en dan ondertekenen. Uitwerking van de hoofd- en deelvragen Hoofdvraag 1 Hoe richt je op school een gevarieerde bibliotheek op, waarbij gedacht wordt aan kinderen met dyslexie? Welke Hoe ziet de onderzoeksactiviteiten ga praktijkcomponent eruit? je ondernemen voor iedere deelvraag? Deelvragen 1. Waarom is lezen belangrijk? 2. Welke boeken zijn er allemaal op de basisschool (ingedeeld op genres)? 3. Welk uitleensysteem is zelfstandig toepasbaar in het onderwijs? 4. Welke boekensoorten zijn er allemaal? 5. Hoe richt ik een boekenkast efficiënt in? - Praktijkonderzoek: uit elke groep (groep 4 t/m 8) twee leerlingen vragen stellen over lezen. Voorbeeldvragen: Vinden jullie lezen belangrijk? Wat vinden jullie van het leesaanbod op school? Wat zien jullie graag veranderen? Lees je ook graag thuis? - Boeken uit de boekenkast indelen op de verschillende soorten genres. - Literatuuronderzoek: verschillende uitleensystemen met elkaar vergelijken. - - Praktijkonderzoek: de wensen van de leerkrachten inventariseren. 6. Wat is dyslexie? - 7. Welke hulpmiddelen zijn er voor kinderen met dyslexie? 8. Hoe kunnen dyslectische kinderen - Praktijkonderzoek: wat is er op mijn stageschool al aanwezig voor kinderen met dyslexie. - Praktijkonderzoek: - Kinderen benaderen om de vragen te beantwoorden. - Enkele leerlingen uit groep 7/8 benaderen om mij te willen helpen. - - De wensen van de leerkrachten inventariseren. - Inventariseren wat er op school al aanwezig is voor kinderen met dyslexie. - Kinderen met dyslexie aantal vragen stellen.

5 gemotiveerd worden om te gaan lezen? 9. Welke boeken (voor kinderen met dyslexie en kinderen zonder dyslexie) zijn een goede aanvulling voor de schoolbibliotheek en waarom? 10. Zijn er speciale leesboeken voor kinderen met dyslexie? kinderen met dyslexie vragen stellen over lezen. - Praktijkonderzoek: twee leerlingen uit elke groep (4 t/m 8) aanbevelingen doen over verschillende soorten boeken. Bespreken wat hen het meeste trekt en leuk, interessant lijkt. - Kinderen om adviezen vragen. Waarom zijn deze vragen interessant en relevant? Deze vragen zijn naar mijn mening relevant, omdat dit allemaal samen, antwoord geeft op de hoofdvraag. Er zijn veel mogelijkheden om een bibliotheek op te starten binnen een school. Maar hoe ga je dit precies aanpakken? De deelvragen zijn een samenhangend onderdeel van de hoofdvraag. Dit moet je zien als een soort paraplu. Wat zijn de beoogde uitkomsten en opbrengsten van jouw onderzoek? Uit dit onderzoek hoopt de onderzoeker veel op te steken over hoe je een bibliotheek opzet binnen een basisschool. Ook hoopt ze om kinderen met dyslexie aan het lezen te krijgen. Hier gaat veel onderzoek aan vooraf. Met als doel dat er een plan komt om binnen de basisschool goede, gevulde en informatieve boekenkasten komen, die handig zijn ingedeeld en de leerlingen uitnodigt om te lezen, waarbij het uitleensysteem gemakkelijk en zelfstandig kan worden geregeld. Interactie met het schoolteam Hoe plan je de interactie Ik wil mijn vorderingen binnen dit schoolontwikkelthema voorleggen en met het schoolteam? bespreken bij de vergaderingen. Mocht ik tussentijds vastlopen of vragen hebben, probeer ik dit op te lossen door de begeleider of eventuele leerkrachten te benaderen. Ik zal dan mijn vraag/bevinding voorleggen en proberen er samen uit te komen, zodat ik weer verder op weg kan. Overleg met de begeleidende docent Hoe plan je het overleg Ik zal tijdens de vastgestelde bijeenkomsten aanwezig zijn. Als ik met jou begeleidend tussentijds vastloop zal ik ook contact opnemen met haar via de of docent? even bij haar langs gaan om een afspraak te maken. Het is belangrijk om vroegtijdig aan te geven als ik vastloop. Dit voorkomt dat ik straks niet verder kan en eventuele achterstanden opbouw. Overige opmerkingen Geen. Vastgesteld op: Handtekening student Handtekening docent Wilke Steenkamp