DOEL ECOFIETSROUTE 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DOEL ECOFIETSROUTE 1"

Transcriptie

1 DOEL ECOFIETSROUTE 1

2 Geschiedenis en natuur op het ritme van eb en vloed Denk je in de omgeving van de kerncentrale van Doel slechts industrie aan te treffen? Dan vergis je je. Er is heel wat natuur te vinden in het havengebied; al van bij het vertrek van de site van de kerncentrale ben je onmiddellijk in het weidse landschap van de Wase Polders. Wat verder kom je tot aan de rand van het Verdronken Land van Saeftinghe, het grootste brakwatergebied van Europa en het onderwerp van vele legendes en verhalen. Onderweg rijd je over dijken, door imposante dreven en langs typische velden en weiden. Hier en daar tref je nog wat overblijft van een geschiedenis die teruggaat tot in de 13de eeuw. Overal zie je een landschap dat voortdurend in beweging is: door de afwisseling van de seizoenen, door het spel van weer en wind, de kracht van de zee en door de mens. Als een voordurende beweging van eb en vloed zie je hier in de loop van de geschiedenis menselijke activiteiten verschijnen en weer verdwijnen. Zo was het vroeger, en zo zal het wellicht altijd zijn. Natuurpunt en Electrabel stelden deze brochure samen die een leidraad vormt bij het ontdekken van de Doel Ecofietsroute. Ze helpt je om echt te zien wat er te zien is en dat op een route dat je naar eigen voorkeur lang of kort kan maken. Een route die je alleen, met je gezin of in groepsverband kunt afleggen. Met je eigen fiets of met een fiets die je van ons in bruikleen krijgt. Of als je dat liever doet, ga je toch gewoon te voet? 1

3 Vooraf Deze nieuwe brochure en alternatieve Doel Ecofietsroute waren een noodzakelijk gevolg van de Sigmawerken in de Prosper- en Hedwigepolder. De werken zijn gestart in augustus 2008 en worden op Belgisch grondgebied in 2010 afgerond. Het project houdt in dat men in de Hedwigepolder en het noordelijk deel van de Prosperpolder een nieuw intergetijdengebied zal aanleggen van ongeveer 465 hectaren groot. Dit nieuwe gebied komt er in het kader van de Scheldeverdragen die Vlaanderen en Nederland samen hebben ondertekend. Het idee achter deze Scheldever- dragen is de rivier veiliger, toegankelijker en natuurlijker maken en zo de instandhoudingsdoelstellingen voor de Natura 2000 gebieden van de Zee- en Westerschelde te halen en het Sigmaplan verder te verwezenlijken. Alles gebeurt gefaseerd. Eerst wordt er in de buurt van de Prosperhaven een zandstock aangelegd en verder landinwaarts start men met de bouw van de nieuwe Sigmadijken. Vervolgens komt er een nieuw pompgemaal dat moet instaan voor de afwatering van de achterliggende polder. Eens dat achter de rug is, begint het dempen van grachten en het uitbreken van wegen. In de laatste fase worden bressen in de oude Scheldedijk gemaakt en geulaanzetten uitgegraven. Vanaf dat moment is het gebied onderhevig aan de getijden en spreken we van een intergetijdengebied. In dit intergetijdengebied zullen zich heel snel kreken en geulen vormen, waarlangs eb en vloed in- en uitstromen. De laagste delen van het gebied zullen veranderen 2 3

4 in slikken, die bij elke vloed overstromen en als gevolg niet of zeer marginaal begroeid zijn. De hoger gelegen delen zullen enkel bij springtij en stormvloed onder water komen te staan. Daar zal een schorrenvegetatie ontstaan, die bestand is tegen sporadische overspoeling van het brakke Scheldewater. Het nieuwe landschap dat zo wordt gevormd, noemt men een estuariene natuur. Welkom! Heb je je fiets afgehaald aan de fietsenstalling van de kerncentrale van Doel? Dan sta je klaar aan het vertrekpunt van de route. Je rijdt naar de uitgang van de centrale en negeert de zijweg ter hoogte van het toegangsgebouw. Je volgt de hoofdweg tot aan de hoofdingang van de kerncentrale. Daar steek je over. Neem het fietspad en sla rechts af. Aan het ronde punt volg je het fietspad naar links. Na ongeveer tien meter steek je opnieuw de weg over. Neem nu het parallelweggetje naast de hoofdbaan. Iets verder gaat dit over in een fietspad dat je verder volgt. Aan de eerste zijweg, waar de borden Prosperpolder en De Zilte Schorre staan, rijd je naar rechts. Je bevindt je nu in de Oostlangeweg. Deze straat fiets je helemaal uit, tot op de dijk van Den Ouden Doel. Op de dijk zie je het café t Schuurke, dat al enkele jaren gesloten is. Je slaat links af en neemt de kasseiweg bovenop de dijk. Den Ouden Doel Je bent in het gehucht Ouden Doel. Deze naam verwijst naar een ver verleden. De Doelpolder is voor de eerste keer ingepolderd in de 13de eeuw. Dit gebeurde onder leiding van de lekenbroeders van de abdijen Ter Duinen 4 5

5 en Ter Doest. Uit deze periode dateert ook de eerste schriftelijke vermelding van dit polderdorp. Men sprak toen nog niet van Doel, maar van De Doolen. Dit gebied bestond uit enkele eilandjes die omgeven waren door de Schelde. De eerste bewoners van De Doolen waren Friese dijkarbeiders. Zij vestigden zich op de hoogst gelegen plaats in de polder om zo beter beschermd te zijn bij eventuele dijkdoorbraken. Deze eerste woonkern moeten we hier in Den Ouden Doel situeren. Het is pas bij de laatste herindijkingswerken in 1614, dat men de woonkern verplaatste naar zijn huidige ligging. Vanaf dan is men over de oude woonkern gaan spreken als Den Ouden Doel. Terwijl je hobbelend je weg vervolgt, kan je aan je linker- zijde genieten van het mooie natuurgebied Doelpolder- Noord met de Brakke Kreek. Doelpolder Noord en De Brakke Kreek De waterpartij die je links beneden de dijk ziet liggen, is een deel van De Brakke Kreek. De Brakke Kreek (36 hectaren) sluit aan bij het gebied Doelpolder Noord (71 hectaren). Net zoals het Paardenschor, zijn deze twee gebieden aangelegd als compensatie voor natuurwaarden die door de havenuitbreidingen verloren gingen. In 2004 begon men met de aanleg van deze twee nieuwe natuurgebieden. De Doelpolder Noord is door grootschalige grondwerken getransformeerd in een permanent vochtig grasland dat zeer ge- schikt is voor broedende weidevogels (bijvoor- beeld Tureluur, Zomertaling en Grutto). De Brakke Kreek bestaat grotendeels uit een kunstmatig uitgegraven kreek, die binnen enkele jaren in verbinding wordt gesteld met de Schelde. Op die manier wil men hier in de toekomst een brakke getijdenkreek creëren en zullen er zich spontaan slikken en schorren rond de kreek vormen. Dit gebied trekt vooral veel foeragerende watervogels aan, zoals Grauwe ganzen, Smienten en Kluten. Heel het project Brakke Kreek Doelpolder Noord werd afgewerkt in

6 Iets verder zie je een vervallen gebouwtje dat links beneden de dijk staat. Dit is het scholeke van den Ouden Doel. Het scholeke van Den Ouden Doel Aan je linkerzijde zie je een leegstand gebouw. Dit gebouw was vroeger een hervormde school. Het werd gebouwd in 1763 met kapitaal van Hollandse dijkenbouwers. Het schooltje kwam er, omdat de kinderen van de gehuchten Ouden Doel en Rapenburg anders te voet naar school moesten gaan in de nieuwe woonkern van Doel. In de verte zie je al de kerk van Prosperpolder. Je komt aan een geasfalteerde aprel of afrit en slaat links af. Je bevindt je nu in het dijkwerkersgehucht Rapenburg. Aan de eerste splitsing ga je rechtsaf en blijf je de dijk volgen. Na ongeveer een kilometer rijd je terug de dijk op, om te genieten van opnieuw een echt stukje Vlaamse kasseiweg. De Zoetenberm De dijk waarop waarop je nu rijdt, is een oude zeedijk die dateert uit de eerste helft van de 17de eeuw. Tijdens het Twaalfjarig Bestand ( ) besloten de Nederlanden, die op dat moment de Doelpolder in handen hadden, om deze te ver- sterken. De Doelpolder was toen een eiland van strategisch belang, dat middenin een onder water gezet strijdtoneel lag. De Geuzen staken hier in 1583 de dijken door om het oprukkende Spaanse leger tegen te houden. Zo kwam heel de Wase polder onder water te staan. Alleen Doel, met zijn jonge sterke dijken uit 1568, weerstond het op- en afgaande tij. De Zoetenberm had een waterkerende functie tot in 1847, toen Hertog Prosper van Arenberg de Prosperpolder liet inpolderen. Voorheen bestond de nu vruchtbare Prosperpolder uit een uitgestrekt getijdengebied, dat te vergelijken is met het huidige Verdronken Land van Saeftinghe. De naam Zoetenberm dankt de dijk aan de periode van voor Toen werd de buitendijkse zijde nog regelmatig overspoeld met brak Scheldewater. Hierdoor bezat de dijk een zoete en een zoute kant. Vanaf de Doelpolder keek men op de zoete kant van de dijk, vandaar Zoetenberm. De vegetatie die men aan beide kanten aantrof, was ook totaal verschillend. Binnendijks groeiden dezelfde planten als in de rest van de polder. Buitendijks daarentegen groeiden enkel zoutminnende planten. Waar de kinderkopjes plaats maken voor asfalt, sla je rechtsaf. Je rijdt de Nieuw Arenbergpolder in. Je blijft de dijk volgen tot aan de Oude Sluisstraat. 8 9

7 VERKORTING MOGELIJK! Wil je een kortere route? Rij hier dan rechtdoor en volg de Polderdijk verder. Na ongeveer anderhalve kilometer kom je bij de Westzeestraat. Daar sla je linksaf. Je bent nu terug op de hoofdroute. De Doel Ecofietsroute is met ongeveer 12,5 kilometer ingekort. Ga nu naar pagina?? van onze wegbeschrijving. Indien je de hoofdroute verder volgt, steek je de aprel ter hoogte van de Oude Sluisstraat over. Zo kom je in de Prosperpolder. Volg nu de Petrusstraat ongeveer een kilometer tot je aan de Belgischedreef komt. Deze straat heeft zijn naam niet gestolen, want je bevindt je hier vlakbij de Belgisch-Nederlandse grens. De Belgischedreef leidt je recht naar de kerk van het gehucht Prosper. De Prosperpolder en het gehucht Prosper In 1847 liet hertog Prosper van Arenberg de huidige Prosperpolder (ongeveer 1015 hectaren) indijken. Om de nieuw ontstane polder te ex- ploiteren, liet hij rond 1850 vier grote hofsteden bouwen. Deze bestaan nog steeds en liggen ver- spreid over de Prosperpolder. Zo zijn er de Antoniushoeve, die het dichtst bij de Schelde ligt en de Petrushoeve die grenst aan het Verdronken Land van Saeftinghe en vooral dienst deed als schapenboerderij. De Prosperhoeve is de grootste van de vier en hierrond onstond het gehucht Prosper. Ten slotte is er nog de Engelbertushoeve die het verst landinwaarts werd gebouwd. Deze hoeves boden heel wat nieuwe arbeidsplaatsen, die snel ingevuld werden. Bij de indijkingswerken waren vele grondwerkers naar deze con- treien afgezakt. Zij hadden zich gevestigd achter de Zoetenberm in het gehucht Rapenburg, waar zij met hun gezinnen inmiddels gesetteld waren. Toen de inpolderingswerken afgerond waren, gingen ze maar wat graag aan de slag in de boerderijen. In het begin van de 20ste eeuw woonden hier al zo n 900 arbeiders met hun gezinnen. Daarom besloot men dat er iets aan de zielenzorg van deze mensen moest gedaan worden. Theofiel Rottier, de administrateur van de Hertog, liet daarom de melkerij van de Prosperhoeve ombouwen tot een noodkapel. Het metalen kruis op het dak is nog steeds een stille getuige uit die tijd. In 1909 startte men met de bouw van de mooie St-Engelbertuskerk, die op maandag 4 september 1911 werd ingewijd door Mgr. Stillemans. Aan de kerk sla je rechtsaf en fiets je langs de oude school van Prosperpolder, die nu ingericht is als jeugdcentrum. Op het einde van de weg kom je bij een T-splitsing, daar fiets je links richting Nederland en zo kom je terug in de Petrusstraat

8 vonden in kerken, kastelen en schuren. Als je s nachts met de wagen onderweg bent, maak je kans deze statige vogel tegen te komen. Steeds weer ben je onder de indruk van zijn geruisloze vlucht, prachtig verenkleed en hartvormige gezichtsluier. Deze nachtelijke jager is gespecialiseerd in de vangst van muizen. Zijn zintuigen zijn zo perfect, dat hij er zelfs in slaagt ze te vangen in absolute duisternis. De populatie Kerkuilen ging gedurende tientallen jaren achteruit door onder meer het verdwijnen van kleinschalige cultuurlandschappen, die het jachtgebied bij uitstek vormen voor deze roofvogel. Een ander probleem is het afsluiten van invliegopeningen met gaas, waardoor hij niet meer binnen kan in zijn favoriete broedplaatsen. De Kerkuilwerkgroep van Natuurpunt tracht te helpen door op geschikte plaatsen speciale nestkasten op te hangen en bestaande broedplaatsen te beschermen. Niet alleen door die nestkasten, maar ook dankzij een reeks zachte winters is de kerkuil sinds de jaren 90 echter bezig aan een belangrijke heropleving. Hierdoor leven er in Vlaanderen nu al weer even veel koppels Kerkuilen als begin de jaren 70. De Kerkuil De Kerkuil is een plattelandsbewoner die je zelden te zien krijgt. Toch is hij niet weg te denken uit ons Vlaamse polderlandschap. Van nature is de Kerkuil een rotsbewoner, maar hij manifesteert zich al verschillende eeuwen als een echte cultuurvolger. Gebruikmakend van menselijke bouwwerken, heeft hij een nieuwe thuis ge- Deze weg volg je naar rechts tot je weer bij een dijk ar- riveert. Hier gaat de route naar links, langsheen de Emmaweg. Bij de volgende splitsing moet je kiezen. De weg rechts leidt je naar boven op de dijk. Daar vind je een vogelkijkhut, die zich uitstekend leent voor een kleine ver- pozing en een mooi uitzicht op het Verdronken Land van Saeftinghe

9 Vogelkijkhut De vogelkijkhut, nabij het gasstation op de Leidin- gendijk biedt je een prachtig uitzicht over het Ver- dronken Land van Saeftinghe en de omliggende polders. Dit gebouwtje bevat een aantal kijkgaten om de verschillende soorten vogels, die het polderlandschap rijk is, te observeren. Een ideaal plekje om met verrekijker of telescoop tijdens de wintermaanden de duizenden Grauwe ganzen, Smienten en Bergeenden te bewonderen. Ook roofvogels zakken gedurende de koudere maanden van het jaar naar onze gematigde streken af, zoals bijvoorbeeld de Blauwe en Bruine kiekendief en enkele Slechtvalken. In het voorjaar en de zomer zoeken veel steltloper- tjes zoals de Tureluur, de Kluut of de Scholekster langs de kreken van het aanliggende schorrengebied naar voedsel. Sieperdaschor Als we in de vogelkijkhut richting Westerschelde kijken, zien we aan onze rechterzijde een grote waterplas liggen. Deze waterplas maakt deel uit van het Sieperdaschor. Het Sieperdaschor was tot in 1990 een poldergebied, dat de naam Selenapolder droeg. Deze Selenapolder ontstond in 1966, toen bij het aanleggen van de gasdam een langgerekt gebied van zo n 100 hectaren afgesneden werd van het Ver- dronken Land van Saeftinghe. Kort hierop werd dit gebied ook langs de zijde van de Schelde ingedijkt en in agrarisch gebruik genomen. In het korte bestaan van de Selenapolder, brak de zomerdijk driemaal door. Twee keer heeft men deze nog hersteld, maar bij de laatste breuk in februari 1990 liet men de schade voor wat ze was. Sinds hebben eb en vloed weer vrije toegang tot dit gebied. In 1993 kon Het Zeeuwse Landschap het gebied aankopen dankzij een gift van de heer Sieperda. Zij herdoopten de Selenapolder in Sieperdaschor, ter 14 15

10 ere van hun gulle schenker. Het oude landbouwgebied heeft al een hele metamorfose ondergaan. Waar vroeger bieten en aardappelen stonden, domineren nu brakwaterplanten zoals Zeebies, Zulte en Riet. Studies hebben uitgewezen dat het bodemleven zich ook al heeft aangepast en al even rijk is als in het aanliggende Verdronken Land van Saeftinghe. Qua vogels zijn het vooral soorten eigen aan brakwatermoerassen die we hier aantreffen. Zo leven hier de Rietgors, de Blauwborst en de Kleine karekiet. VERKORTING MOGELIJK! Wil je een kortere route? Sla hier dan linksaf, de Zeedijk van de Prosperpolder in. Deze weg volg je tot aan de T-splitsing met de Zorgdijk. Daar sla je linksaf. Het kruispunt met de Langestraat steek je over en zo kom je terug op de hoofdroute. De Doel ecofietsroute is verkort met ongeveer 6,5 kilometer. Ga nu naar pagina?? van de wegbeschrijving. Wie geen inkorting wenst, rijdt rechtdoor en volgt verder de dijk tot in Emmadorp. Vooraleer boven op de dijk een blik te werpen op het Verdronken Land van Saeftinghe kun je even op adem komen in het vlakbij gelegen cafeetje Het Verdronken Land. Verdronken Land van Saeftinghe Op de dijk in Emmadorp kijk je over het natuur- reservaat Verdronken Land van Saeftinghe. Het heeft een oppervlakte van hectaren en is het grootste brakwatergetijdengebied van Europa. Het gebied is genoemd naar de Heerlijkheid Saef- tinghe die, met haar vijf dorpjes en één stad, ver- dronk gedurende de Tachtigjarige Oorlog. Ongeveer 70 % van het gebied bestaat uit schor- ren, de overige 30 % wordt gevormd door zandplaten, slikken en een uitgebreid geulenstelsel. Het Speelmansgat, de IJskelder en het Hondegat zijn de drie grootste geulen die het Verdronken Land doorklieven. Bij stormvloed en springtij wordt het hele gebied overspoeld. Bij rustig weer en een normaal tij, beperkt de vloed zich tot de geulen en de lage delen. De vegetatie is enorm gevarieerd. De frequentie en de duur van de overspoeling met brak Scheldewater bepalen de flora. Waar de ruige omgeving het toelaat, wordt er begraasd met runderen en in beperkte mate ook met schapen. Dit doet men om de verruiging, die een verarming van het gebied zou betekenen, tegen te gaan

11 Café t Verdronken Land Het huiskamercafé t Verdronken Land werd gebouwd in 1902 en dateert nog uit de beginjaren van de Emmapolder (1897). Vroeger heette het café De Weegbrug. De weegbrug, waar het café oorspronkelijk naar vernoemd werd, is samen met de Emmahaven verdwenen. De schepen die in Emmahaven aanmeerden, ver- voerden voornamelijk landbouwproducten. Toen de Scheldedijk in 1980 op Sigmahoogte werd gebracht, kwam het haventje in verval. De nostalgische sfeer van het café is gelukkig blijven hangen. Vele foto s en prenten aan de muur herinneren nog aan het verleden. Zeker een bezoekje waard! Is je dorst gelest of je honger gestild? Spring dan terug op je fiets. Je laat de dijk achter je en fietst tot aan het eerstvolgende kruispunt. Je slaat er links de Parallelweg in en rijdt voorbij een prachtig landhuis met grote stallingen. Ganzen In de wintermaanden zijn het toch wel de vriesganzen die in de polder de show stelen. De vriesganzen worden in de Wase polders vooral vertegenwoordigd door de Grauwe gans en de Kolgans. Beide soorten hebben een bruin vederkleed en roos-oranje snavel, waardoor ze op het eerste zicht moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Bekijken we de dieren wat nauwkeuriger, dan zien we toch enkele opvallende verschillen. Zo heeft de Grauwe gans een lichte borst en staan er op de borst van de Kolgans zwarte horizontale vegen. Ook de snavel verschilt, de Kolgans heeft een kleinere snavel dan de Grauwe gans en heeft boven zijn snavel een witte band. Deze band wordt de kol genoemd, vandaar de naam. Kolganzen treffen we hier enkel in de winter- maanden aan, in de warmere periode van het jaar vertoeven ze in Groenland en Noord-Rusland. Daar bouwen ze hun nesten en brengen ze hun jongen groot

12 De Grauwe gans daarentegen, treffen we heel het jaar door in onze polders aan. België en Neder- land vormen de zuidelijke grens van hun broedgebied, daarom zijn het ook maar enkele duizenden koppels die de lente en zomer in de Lage Landen doorbrengen. Het grootste aantal trekt in de broedtijd naar het koudere noorden. In de winter breidt de lokale populatie zich uit met overwinterende vogels uit het noorden en tellen we rond het Verdronken Land van Saeftinghe enkele tienduizenden exemplaren. Aan de tweesprong kies je de linkerweg. Dan sla je aan het eerstvolgende kruispunt rechtsaf. Daar staat een grote boerderij. Het erf is volledig gebetonneerd. Je bent op de Vercauterenweg. Aan de binnendijk moet je naar rechts. Je rijdt verder en maakt een S-bocht. Halverwege deze weg sla je links een straat in. Aan een paaltje met een wegwijzer staat een bord Langestraat. En deze weg heeft zijn naam zeker niet gestolen. Populierendreven Zeer typerend voor onze Wase polders zijn de lange rechte populierenrijen die dijken, beekoevers en wegbermen sieren. Doordat populierenhout tal van bestemmingen kende, werden de laatste twee eeuwen heel wat Canadapopulieren door landbouwers aangeplant. Vooral klompenmakers en de lucifer- en papierindustrie kochten het hout op. Momenteel is de vraag naar populierenhout echter sterk afgenomen. Hierdoor zijn de boeren, na het omkappen, niet meer geneigd om nog nieuwe bomen aan te planten. Door middel van subsidies en met de hulp van natuurverenigingen, tracht men de landschappelijk en ecologisch waardevolle bomenrijen toch te behouden. Ze vormen namelijk een belangrijk landschapselement in onze polder en bieden een thuis aan heel wat verschillende organismen

13 Eerst kom je aan je rechterkant de Engelbertusstraat tegen. Die rijd je voorbij. Aan het volgende kruispunt fiets je rechtsaf de Zorgdijk in. Daar staat net voor enkele huizen een grenspaal. Je bent nu terug in België. Je fietst nogmaals over een dijk. Sla linksaf en volg het smalle betonbaantje. De eerste straat Westzeestraat volg je. Schermbloemigen Vanaf de vroege lente tot laat in de herfst komen we in de bermen een grote verscheidenheid aan schermbloemigen tegen. De groep van de schermbloemigen heeft haar naam te danken aan de typische bloeiwijze die alle leden gemeen hebben. Deze bestaat uit een groot aantal kleine nietige bloempjes die in een scherm staan en tesamen voor één spectaculaire bloem zorgen. Het Fluitenkruid is de eerste schermbloemigen die bloeit. Al in april zien we enkele exemplaren pronken met hun kantachtige witte bloemen en in juni toveren ze sommige rijk bemeste bermen om in echte bloemenzeeën. De plant heeft zijn naam te danken aan een oud gebruik van de plattelandsjeugd. Deze maakten van de holle stengels namelijk fluitjes. Iets later op het jaar tonen ook andere soorten hun bloemenpracht. Zo treffen we Gewone berenklauw, Peen, Gewone pastinaak en Duizendblad aan. De bloemen van het Duizendblad en de Peen kunnen we zelfs bewonderen tot in oktober. Een groot aantal schermbloemigen zijn geheel of gedeeltelijk eetbaar. Denk maar aan de Peen die de voorouder is van onze gecultiveerde wortel, de Pastinaak die vooral in Groot-Brittannië nog in grote getallen wordt genuttigd onder de naam Witte wortel of de lekkere blaadjes van Venkel en Peterselie. Toch is het niet aan te raden om als leek de weide natuur in te trekken en deze planten te gaan verzamelen. Onder de schermbloemigen zijn behalve nuttige en eetbare, ook zéér giftige exemplaren aanwezig. Een bekend voorbeeld daarvan is de Gevlekte scheerling die één van de ingrediënten was van de gifbeker die Socrates bij zijn terechtstelling moest leegdrinken. Aangekomen bij de drukke Nieuw Arenbergstraat fiets je rechtdoor. Opgelet! Dit is een gevaarlijk en druk kruispunt! Aan het einde van de Westzeestraat steek je de Pillendijk over en sla je linksaf. Aan je rechterzijde liggen de Putten West en de Zoetwaterkreek

14 Putten West en de Zoetwaterkreek Het natuurgebied dat we aan onze rechterzijde zien, is eveneens aangelegd om de natuurwaar- den die in het havengebied verloren zijn gegaan te compenseren. Het bestaat uit het 52 hectaren grote weidevogelgebied Putten West met daarmee aansluitend een zoetwaterkreek van 18 hectaren. In augustus 2005 is men gestart met de aanleg van dit nieuwe compensatiegebied. In het gedeelte Putten West heeft men de vruchtbare polderbodem gedeeltelijk afgegraven. Hierdoor is de grondwatertafel het maaiveld genaderd, waardoor er natte weilanden zijn ontstaan. De aanliggende Zoetwaterkreek is ook artificieel en kent dus geen natuurlijke voorgeschiedenis. In het najaar van 2006 heeft men de gronden ingezaaid en waren de werken ten einde. Vanaf 2007 is men hier begonnen met extensieve begrazing door runderen van plaatselijke landbouwers. Dit betekent dat men de begrazingsintensiteit laag houdt, door een klein aantal dieren op een groot oppervlak te laten grazen. Omdat de runderen met te weinig zijn om het hele gebied kort te grazen, zorgen ze voor variatie in de vegetatiestructuur. Hierdoor domineert niet enkel die ene goed aangepaste plantensoort, maar ontstaat er een grotere soortenrijkdom. Het gebied is in de eerste plaats aangelegd om de weidevogels kievit, tureluur en grutto een gepast leefgebied te geven, maar ook andere vogels profiteren hiervan: zeldzame eenden en futen broeden aan de oevers en leeuweriken hangen zingend boven de weiden. De Pillendijkstraat fiets je helemaal uit en aan het einde volg je de smalle betonweg naar rechts. Een kleine honderd meter verder tref je aan je linkerzijde een zijstraatje dat je op de dijk voert. Volg de dijk tot voorbij het natuurgebied Putten Weide

15 De Putten Weide Van op de dijk heb je een uitzicht over het natuur- gebied De Putten. Dit historische weidelandschap met bomenrijen, bosjes, poelen en enkele boer- derijen is van een onschatbare waarde.tot voor de uitgave van het gewestplan was het gebied een natuurreservaat. De aanwezigheid van zoute kwel, de variatie in het bodemreliëf en de afwezigheid van moderne intensieve landbouw zorgen voor een hele rijke en zeldzame plantengroei. Zo treffen we hier verschillende zoutminnende planten aan, zoals Schorrezoutgras, Zilte schijnspurrie en Melkkruid. Het aanwezige water lokt veel watervogels. Zo broeden hier de Grutto, de Tureluur, de Kluut, de Slobeend en in sommige jaren zelfs de zeer zeldzame Zomertaling. Andere vogels, zoals de Wulp, de Watersnip en duizenden ganzen en eenden passeren hier tijdens hun trek of komen hier overwinteren. In de eerstvolgende zijweg aan de linkerkant rijd je naar beneden. Er staat een bord Uitgezonderd plaatselijk verkeer. Fietsers vormen natuurlijk geen probleem voor eventueel tegemoetkomende tractors. In de verte domineren de koeltorens van de kerncentrale de horizon. De Slechtvalk Aan de linker koeltoren van de kerncentrale bevindt zich een nestkast voor Slechtvalken. De eerste geslaagde broedpoging hier in Doel dateert van In de Middeleeuwen was de Slechtvalk de meest voorkomende valk in België en Nederland. Het woord slecht betekende toen alledaags, gewoon. Daar kwam kort na 1950 verandering in, want de Noordwest-Europese populatie nam vanaf dan drastisch af. De Slechtvalk werd het slachtoffer van eierverzamelaars, valkeniers, jagers en tenslotte van het massale gebruik van pesticiden in de landbouw. Sinds de jaren tachtig is de populatie zich langzaam aan het herstellen. Dit is het gevolg van het verbod op het gebruik van de meest schadelijke pesticiden en door het jachtverbod op roofvogels. De Slechtvalk is de enige grote roofvogel die zich quasi uitsluitend met andere vogels voedt. Hij vangt zijn prooien in de vlucht door enorm spectaculaire duikvluchten, waarbij hij snelheden haalt van ongeveer 300 km/u. Hij is dan ook de snelste vogel ter wereld! Dit betonbaantje loopt op de N451. Daar sla je rechtsaf. Je rijdt verder tot aan de volgende dwarsweg - weer een dijk

16 en fietst linksaf de helling op. Je volgt verder de weg en slaat af richting Doel. Je bevindt je nu op de Engelsesteenweg en rijdt verder rechtdoor. Opgelet! Het kruispunt dat voorzien is van signalisatielampen wordt intensief gebruikt. Opletten dus bij het oversteken! Net voorbij het kruispunt zie je aan je linkerzijde een mooie rij met oude knotbomen. De Knotwilg De Knotwilgen in ons landschap zijn een eeuwenoud plattelandsgebruik. De boeren plantten langsheen hun perceelgrenzen schietwilgen aan, die ze ongeveer elke vijf jaar ontdeden van hun takken. Op deze manier hadden ze regelmatig een grote hoeveelheid gebruikshout ter beschikking. Al het hout dat men bij het knotten verkreeg, werd gebruikt. De kleinste twijgen werden gedroogd om als aanmaakhout te dienen. Van de zeer buigzame twijgen (wilgentenen) werden manden gevlochten. Het dikke hout diende als brandhout, weipalen, bouwmateriaal of er werden klompen uit gesneden. De Knotwilg verloor na de Tweede Wereldoorlog zijn economisch nut. Na een eeuwenlang succes, begon hij langzaam uit het landschap te verdwijnen. Maar hoewel zijn functie verdween, bleeft hij van onschatbare waarde. Zo voorkomt de Knotwilg erosie van bermen en oevers, biedt hij een schuilplaats voor het vee tegen de weerselementen en heeft hij een groot ecologisch belang. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat er op knot- bomen maar liefst 109 plantensoorten, 26 mossoor- ten en 32 soorten paddenstoelen kunnen voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn Vlier en Bitterzoet. Verder herbergen de holtes in de stam ook heel wat dieren, zoals bijvoorbeeld de Steenuil, de Matkopmees, vleermuizen, marterachtigen en spitsmuizen. Daarom zetten natuurbeschermers over heel Vlaanderen zich in om knotwilgenrijen te onderhouden. Ze zijn immers van groot belang voor natuur en landschap. Volg verder de Engelsesteenweg en je komt na ongeveer een kilometer in het centrum van Doel. Als we links de Engelsesteenweg inslaan, rijden we de dorpskom van Doel binnen. Dit dorp, met zijn rijke verleden, heeft ons nog heel wat historische monumenten te bieden. Opvallend is het stratenpatroon dat uniek is in Vlaanderen. De straten zijn aangelegd volgens een dambordplan, met aan de ene zijde alle monumentale gebouwen en aan de andere zijde alles wat aan handel en nijverheid gebonden was. Voorbij de eerste rij huizen van de dorpskom rijd je rechtsaf de Hooghuisstraat in. Hier passeer je eerst het vroegere klooster

17 Het klooster Als je de Hooghuisstraat inslaat, zie je de gevels van het klooster. Het werd in 1854 gebouwd en tot 1967 bewoond door de zusters Fransiscanessen uit Gent. Zij richtten er in 1892 het Sint-Cornelius-Gesticht op, een meisjesinternaat. In 1893 werd de kloosterkapel ingezegend. Met de industrialisatie van de linker Scheldeoever nam het aantal inwoners af. De schoolbevolking daalde en de leerlingen werden overgeplaatst naar de gemeentelijke jongensschool. Dankzij grote restauratiewerken kreeg dit gebouw een nieuwe functie. Nu is het een socio-cultureel ontmoetingscentrum met bibliotheek. De kerk De eerste kerk werd in 1772 gebouwd. In de eerste helft van de 19de eeuw trad er echter ver- zakking op. Er was maar één oplossing: de kerk afbreken en een nieuwe bouwen. In 1851 werd de eerste steen gelegd van de huidige Onze-Lieve-Vrouwkerk. Het mooie spitse torentje is een mengelmoes van romaanse, gotische en byzantijnse bouwstijlen. De kerk herbergt heel wat historische schatten onder andere het prachtige schilderij De Heilige Drievuldigheid van Nicolaas De Liemaeckere ( ) Spijtig genoeg is ook dit gebouw onderhevig aan verzakking. In 1996 werden opnieuw restauratiewerken gestart. Sinds juni 1998 is de kerk terug toegankelijk voor het publiek. Rij verder tot aan de kerk. Wat verder bevindt zich t Hooghuys

18 t Hooghuys Naast de kerk prijkt t Hooghuys, het oudste huis uit de burgerlijke bouwkunde van de Doelse polders. Volgens oude documenten dateert het van Het is opgetrokken in typisch Vlaamse renaissancestijl. De mooie barokpoort is in 1645 aan het gebouw toegevoegd. Tal van eigenaars hebben t Hooghuys bewoond, waaronder Jan Brant schoonvader van Pieter Paul Rubens. In 1950 was het een café. Later fungeer- de het als cultureel centrum, waar jonge Wase kunstenaars hun werk tentoonstelden. In 1978 werd het als monument geklasseerd. Nu is t Hooghuys enkel nog open tijdens tentoonstellingen. Gemeentepark Van op de dijk zien we ter hoogte van het haventje links het gemeentepark. Vroeger heette dit Brink of Bleekplein, omdat hier de huisvrouwen van het dorp hun was kwamen bleekleggen. Nadien heeft men hier een omheinde tuin aangelegd, die op zijn beurt ook is geweken voor de huidige speeltuin. Aangrenzend aan het parkje, staat de neogotische OLV-Polderskapel uit Deze kapel vervangt een vroeger bedevaartsoord, dat gebouwd werd om de Onze-Lieve-Vrouw-van-de-Polder te bedanken voor haar bescherming van Doel, tijdens het historisch stormgeweld van Je fietst tegenover de kerk de Camermanstraat in en rijdt tot aan de Scheldedijk. Sla links af en wandel rechts de dijk op naar het haventje

19 Jachthaventje Van op de dijk heb je een panoramisch vergezicht op de rivier. De Schelde is hier 1350 meter breed. Rechts zie je het jachthaventje van Doel, waar altijd wel een paar plezierjachten aangemeerd liggen. Aan de lange steiger voor ons, meert de veerboot Doel-Lillo aan. Van Pasen tot eind september zet deze veerdienst je elke zaterdag, zondag en feestdag gratis over naar Doel en Lillo. In mei vaart de veerdienst ook op maandag. Je fietst terug over de dijk richting kerncentrale. Je blijft nog steeds bovenop de dijk en fietst nu de Molen voorbij. De Molen De Molen van Doel dateert uit het begin van de zeventiende eeuw, dus nog van voor de dijkver- nieuwing in Dit heeft als gevolg dat de dijk, die er bij de bouw van de molen nog niet was, rond de molen moest aangelegd worden. De fun- deringen van deze windmolen zitten dan ook uiter- mate diep. Oorspronkelijk werd de molen gebouwd als pompgemaal voor de polders, maar hij werd later verbouwd tot graanmolen. Deze functie behield hij tot Ondertussen heeft de molen al heel wat verschillende bestemmingen gekend. Zo was hier in 1933 een molenmuseum gehuisvest, gebruikten de Duitsers hem als uitkijkpost gedurende de tweede wereldoorlog. Later werd hij omgebouwd tot horecazaak. In 1946 werd de molen als monument geklasseerd. De molen en de wat verder gelegen koeltorens worden vaak samen gefotografeerd, als een contrast tussen oude en nieuwe technologie

20 Ongeveer honderd meter voorbij de Molen moet je langs de trap naar beneden. Opgepast! Rijd voorzichtig naar beneden! Je nadert het eindpunt. Aan de omheining van de kerncentrale loont het de moeite om nog een laatste keer te pauzeren. Binnen de omheining kan je immers een blik werpen op het natuurontwikkelingsgebied van de kerncentrale. Natuurontwikkelingsproject In het najaar van 1993 startte de kerncentrale met een natuurontwikkelingsproject. Het braakliggende stukje landbouwgrond binnen de omheining van de kerncentrale leende zich perfect voor ombouw tot miniatuurreservaat. Er werden een moeras en drie kikkerpoelen aangelegd. Het hele terrein is met een weidegrasmengeling ingezaaid. Knotwilgenrijen, houtkanten, struiken, enz., werden aangeplant. Het natuurgebied heeft zo de typische kenmerken van het oude Vlaamse polderlandschap teruggekregen. In dit natuurontwikkelingsgebied vinden met de jaren steeds meer wilde planten en dieren hun thuis. Het herbergt een grote verscheidenheid aan vogels en kleine zoogdieren. Welkom terug! Wij hopen dat je een aangename en veilige fietstocht hebt gehad. Kom gerust nog eens terug: de natuur kan je immers elk seizoen opnieuw ontdekken

WELKOM. in de kerncentrale van Doel

WELKOM. in de kerncentrale van Doel WELKOM in de kerncentrale van Doel Wie een bezoek brengt aan de kerncentrale van Doel kan onmogelijk rond het bezoekers- en informatiecentrum, kortom het Infocenter. Hier begint elke rondleiding in de

Nadere informatie

natuurpunt WAL Wase Linkerscheldeoever Schor Ouden Doel

natuurpunt WAL Wase Linkerscheldeoever Schor Ouden Doel natuurpunt WAL Wase Linkerscheldeoever Schor Ouden Doel Het Schor Ouden Doel Het Schor Ouden Doel is een natuurgebied op de linkerscheldeoever tegen de scheldedijk. Aan de grens met Nederland sluit het

Nadere informatie

DOEL ECOFIETSROUTE 1

DOEL ECOFIETSROUTE 1 DOEL ECOFIETSROUTE 1 Geschiedenis en natuur op het ritme van eb en vloed Denk je in de omgeving van de kerncentrale van Doel slechts industrie aan te treffen? Dan vergis je je. Er is heel wat natuur te

Nadere informatie

DOEL ECO-ROUTE. Vertrek aan de kerncentrale van Doel. Toeristische fietstocht langs waardevolle fauna en flora in en rond Doel

DOEL ECO-ROUTE. Vertrek aan de kerncentrale van Doel. Toeristische fietstocht langs waardevolle fauna en flora in en rond Doel DOEL ECO-ROUTE Vertrek aan de kerncentrale van Doel Toeristische fietstocht langs waardevolle fauna en flora in en rond Doel Vanaf 16 tot 33 km naar keuze 2 4 Doel Eco-route Vertrek aan de kerncentrale

Nadere informatie

Aan de Wijmeneir te Impe, deelgemeente van het Oost-Vlaamse Lede.

Aan de Wijmeneir te Impe, deelgemeente van het Oost-Vlaamse Lede. Vanuit de Wijmenier kan je tal van prachtige wandelingen maken. Eén ervan beschrijven we in onderstaande tekst Wandelpad : Beschermde landschappen langs de Molenbeken Praktische gegevens LENGTE: 15 km

Nadere informatie

Wandelroute café du Midi (9,5 km)

Wandelroute café du Midi (9,5 km) Wandelroute café du Midi (9,5 km) 7 Wandelroute Café du Midi (9,5 km) Stempelplaats Café du Midi, Noordeindseweg 70, Delfgauw. wwwdumididelfgauw.nl Openingstijden: maandag t/m vrijdag vanaf 10.00 uur zaterdag

Nadere informatie

ZEEUWS GESCHIEDENIS. Sindsdien vormt het gebied een eldorado voor talloze, vaak unieke, planten en dieren.

ZEEUWS GESCHIEDENIS. Sindsdien vormt het gebied een eldorado voor talloze, vaak unieke, planten en dieren. Meeneemfolder GESCHIEDENIS ZEEUWS Het Verdronken Land van Saeftinghe is de grootste brakwaterwildernis van Europa. Het is een uitgestrekt, ruig natuurgebied op de rand van land en water. Het bestaat uit

Nadere informatie

Interessante vogelkijk locaties

Interessante vogelkijk locaties Interessante vogelkijk locaties Hieronder staan enkele interessante gebieden in de kop van Noord-Holland om vogels te kijken. Zie ook nummeraanduiding op kaart. Verder is de locatie aangegeven met atlasblok

Nadere informatie

De inrichting en het beheer van de kwelders sluit aan bij het Kwelderherstelprogramma Groningen.

De inrichting en het beheer van de kwelders sluit aan bij het Kwelderherstelprogramma Groningen. Beschrijving kwelderherstelmaatregelen 1 1.1 Inleiding Aan de noordkust van Groningen heeft Groningen Seaports, mede ten behoeve van RWE, circa 24 ha. kwelders aangekocht. Door aankoop van de kwelders

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Gedichten langs de Geul- route GULPEN-WITTEM

Gedichten langs de Geul- route GULPEN-WITTEM Gedichten langs de Geul- route GULPEN-WITTEM STROOMAFWAARTS De afstand van zuil 1 (Cottessen) tot zuil 14 (Stokhem) is circa 14 km. De gedichtenroute in de Gemeente Gulpen-Wittem begint bij de Heimansgroeve:

Nadere informatie

SP 4 (Terschelling 01) West- Terschelling haven - Midsland aan Zee

SP 4 (Terschelling 01) West- Terschelling haven - Midsland aan Zee Page 1 of 7 SP 4 (Terschelling 01) West- Terschelling haven - Midsland aan Zee Waddenwandelen (SP 4) Kust en duinen Heide en zand(grond) Bosrijk Streekpad 10.8 km Terschelling is het eiland van Willem

Nadere informatie

routes Mooie natuur Nationale Parken Makkelijk fietsen via knooppunten NATIONALE PARKEN afstanden tussen 25 en 55 km FIETS LANGS EN DOOR 12

routes Mooie natuur Nationale Parken Makkelijk fietsen via knooppunten NATIONALE PARKEN afstanden tussen 25 en 55 km FIETS LANGS EN DOOR 12 NR. 03 / 2014 fiets routes afstanden tussen 25 en 55 km Makkelijk fietsen via knooppunten FIETS LANGS EN DOOR 12 Nationale Parken 12 NATIONALE PARKEN fietsroutes Mooie natuur Fietsen in Weerribben-Wieden,

Nadere informatie

Struinen door De Stille Kern

Struinen door De Stille Kern 58 Horsterwold Struinen door De Stille Kern Een 900 hectare groot natuurgebied waar natuurlijke processen volop de ruimte krijgen. Het gebied wordt begraasd door een kudde konikpaarden, die zorgen voor

Nadere informatie

Beheerplan bijzondere natuurwaarden Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein Samenvatting

Beheerplan bijzondere natuurwaarden Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein Samenvatting Beheerplan bijzondere natuurwaarden Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein Samenvatting Samenvatting van het beheerplan 2012-2017 een bijdrage aan het Europese programma Natura 2000 Het beheerplan is

Nadere informatie

REIS DOOR DE TIJD WERKBLAD DE BEVER: 1. WELKOM TERUG! Bekijk het clipje De bever, weer thuis in onze delta

REIS DOOR DE TIJD WERKBLAD DE BEVER: 1. WELKOM TERUG! Bekijk het clipje De bever, weer thuis in onze delta WERKBLAD DE BEVER: REIS DOOR DE TIJD Naam Groep 1. WELKOM TERUG! De bever, weer thuis in onze delta A. Wat hebben de zeearend en de bever met elkaar gemeen? B. Waarom werd er vroeger op de bever gejaagd?

Nadere informatie

Verslag buitenwandeling Zwin op 24/02/2017

Verslag buitenwandeling Zwin op 24/02/2017 Verslag buitenwandeling Zwin op 24/02/2017 1.Het gebouw is een veruiterlijking van een schuur, zoals je er veel in de polders aantreft (vooral in Nederland) en een luchthaven. Dit verwijzend naar de vroegere

Nadere informatie

WERKBLAD mijn landschap

WERKBLAD mijn landschap WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een

Nadere informatie

Gewestplan 1978 tot GRUP

Gewestplan 1978 tot GRUP Gewestplan 1978 tot GRUP Samenvatting 8.000 Evolutie oppervlaktes 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 Rechteroever Linkeroever Groen Landbouw e.a 1.000 0 1978 2000 2013 2 Natuur in en rond Waaslandhaven

Nadere informatie

LANGENHOLTE: TOPNATUUR

LANGENHOLTE: TOPNATUUR LANGENHOLTE: TOPNATUUR ROUTE 18 km 20 19 Een prachtige fietstocht langs de uiterwaarden van de Vecht en 'Buitenlanden Langenholten', een nat en ruig natuurgebied waar in het voorjaar wilde kievietsbloemen

Nadere informatie

Bolle akker. locatie 1. Coelhorsterweg

Bolle akker. locatie 1. Coelhorsterweg IE S R CU X E ETS I F e d T j S i E b t EN an he AND-W T H C L v A G R O D O H OP I OO M ct e j o pr Bolle akker locatie 1 Coelhorsterweg Een bolle akker is een stuk landbouwgrond dat, voordat er kunstmest

Nadere informatie

TOERISME IN HAMME. Gidsenopleiding Sigmaplan Durmevallei (1 maart 2016) 2/29/2016 Hamme powerpointpresentatie

TOERISME IN HAMME. Gidsenopleiding Sigmaplan Durmevallei (1 maart 2016) 2/29/2016 Hamme powerpointpresentatie TOERISME IN HAMME Gidsenopleiding Sigmaplan Durmevallei (1 maart 2016) 2/29/2016 Hamme powerpointpresentatie 1 www.hamme.be De slogan Hamme, een oase van groen en water gaat al jaren mee maar dekt nog

Nadere informatie

Openbaar onderzoek en infomarkt over natuurgebied Prosperpolder Zuid

Openbaar onderzoek en infomarkt over natuurgebied Prosperpolder Zuid NIEUWSBRIEF PROSPERPOLDER ZUID SEPTEMBER 2014 Openbaar onderzoek en infomarkt over natuurgebied Prosperpolder Zuid Vilda - Yves Adams Op het grondgebied van de gemeente Beveren wordt Prosperpolder Zuid

Nadere informatie

Sophiapolder. Een bijzonder natuureiland in het hart van de Drechtsteden. Foto Ruden Riemens

Sophiapolder. Een bijzonder natuureiland in het hart van de Drechtsteden. Foto Ruden Riemens Sophiapolder Een bijzonder natuureiland in het hart van de Drechtsteden Foto Ruden Riemens Bijzondere natuur Onze grote rivieren hebben iets wat bijna nergens in Europa voorkomt: een zoet getijdengebied.

Nadere informatie

Wandelingen in en rond Bemelen

Wandelingen in en rond Bemelen Wandelingen in en rond Bemelen Café de Baskuul Oude Akerstraat 53A 6268 NC Bemelen Tel. 043-4071788 Baskuul@home.nl De Koelebosch wandeling duur; ± 1 ½ uur ± 7 km Bemelen en omgeving. De omgeving van Bemelen

Nadere informatie

Rijkdom. in Broek in Waterland. Versie 3 d.d

Rijkdom. in Broek in Waterland. Versie 3 d.d Rijkdom in Broek in Waterland Versie 3 d.d. 25-09-2014 Rijkdom in Broek in Waterland Beste puzzelaar, Je staat nu midden in Broek in Waterland. Broek betekent een moerassig gebied. In de omgeving zijn

Nadere informatie

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein Romantiek in een sprookjeslandschap Tekst: Fanny Storms Fotografie: Park van Beervelde Op een boogscheut van het drukke Gent treffen we het Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein betreden worden

Nadere informatie

Jeugdlokalen Ravels-Eel

Jeugdlokalen Ravels-Eel 1/7 Jeugdlokalen Ravels-Eel Eelstraat 4 2380 Ravels-Eel De jeugdlokalen van Ravels-Eel zijn nieuwbouwlokalen, volledig toegankelijk voor rolstoelgebruikers, voorzien van een volledig ingerichte keuken,

Nadere informatie

Opdrachten over de Hooge Boezem achter Haastrecht. Op de kaart hierboven zie je het hele gebied.

Opdrachten over de Hooge Boezem achter Haastrecht. Op de kaart hierboven zie je het hele gebied. Opdrachten over de Hooge Boezem achter Haastrecht In deze les en tijdens de excursie gaat het over het gebied de Hooge Boezem achter Haastrecht en het gebied eromheen. In de omgeving van Haastrecht en

Nadere informatie

Wandeling n 3 : Jenneret :

Wandeling n 3 : Jenneret : Wandeling n 3 : Jenneret : De wandeling van Jenneret nodigt de wandelaar uit op haar kronkelige wegen en laat hem mee genieten van de geografische en natuurlijke eigenaardigheden van deze streek. Twee

Nadere informatie

Camping Achter Port Zélande ligt camping Port Zélande. Deze camping ligt midden in de natuur met veel ruimte en rust. (tel ).

Camping Achter Port Zélande ligt camping Port Zélande. Deze camping ligt midden in de natuur met veel ruimte en rust. (tel ). De Duindoorn is één van de eerste struiken die zich in een duingebied vestigt. Hij wordt dan ook pionierplant genoemd, die gemakkelijk in het voedselarme zand wortelt en de grond daarmee geschikt maakt

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

De Muy, De Slufter en Eierland

De Muy, De Slufter en Eierland Staatsbosbeheer T 030 6926111 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Muy, De Slufter en Eierland Duinen van Texel, door zeestromen, wind en mensen ontstaan Duinen van Texel Het noordelijke

Nadere informatie

De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder. Resultaten van een modelstudie

De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder. Resultaten van een modelstudie De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder Resultaten van een modelstudie De Schelde, een prachtig estuarium De Schelde. Een bijzonder gebied waar land en water samenkomen. Waar eb en vloed de baas zijn.

Nadere informatie

Relicten te Doel en Kieldrecht opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed

Relicten te Doel en Kieldrecht opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed Erfgoedgemeenschap Doel & Polder Relicten te Doel en Kieldrecht opgenomen in de inventaris van het bouwkundig erfgoed 21 oktober 2010 door Denis Malcorps Onderstaande luchtfoto geeft de geplande Ontwikkelingszone

Nadere informatie

Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt

Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt Deze oude Maas-arm is 10.000 jaar geleden gevormd en afgesloten geraakt van de huidige Maas. In de loop van de tijd is hier een uniek natuurlandschap

Nadere informatie

Negentien windmolens van rond 1740

Negentien windmolens van rond 1740 Wandelroute Kinderdijk Lengte: 11 en 20 kilometer Landschap: veenweidegebied, soms zacht en drassig Routebeschrijving: zie pagina 70 Markering: geen Plattegrond: beschikbaar (zie: www.klikprintenwandel.nl)

Nadere informatie

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken.

De Grote Verkeerstoets - 2014 07/08/2014. 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet links afslaan. 3. Neen, want ik heb mijn arm niet uitgestoken. 100082: Welk voorwerp houd je hier boven je hoofd? 1. Een rood voorwerp. 2. Een map. 3. Een voetbal. 100081: Je slaat af naar links. Gebeurt dat hier helemaal veilig? 1. Ja. 2. Neen, want ik mag hier niet

Nadere informatie

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen

DASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De

Nadere informatie

Watersnood. op Marken. Versie 3 d.d

Watersnood. op Marken. Versie 3 d.d Watersnood op Marken Versie 3 d.d. 11-10-2013 Watersnood op Marken Beste puzzelaar, Je bent nu waarschijnlijk via de dijk op het eiland Marken aangekomen. Maar wist je dat deze dijk er tot 1957 niet lag?

Nadere informatie

Monitoring Antwerps Havengebied

Monitoring Antwerps Havengebied Monitoring Antwerps Havengebied 16 november 2017 Geert Spanoghe & Ralf Gyselings Monitoring Antwerps Havengebied Door INBO sinds 2003, coördinerend met hulp van vrijwilligers Met versterkt team sinds 2009

Nadere informatie

6.1 MOLENROUTE LANGS VECHT, ANGSTEL EN GEIN Een fietsroute van A = 34 kilometer, B en C ieder 10 kilometer

6.1 MOLENROUTE LANGS VECHT, ANGSTEL EN GEIN Een fietsroute van A = 34 kilometer, B en C ieder 10 kilometer Utrecht 6.1 MOLENROUTE LANGS VECHT, ANGSTEL EN GEIN Een fietsroute van A = 34 kilometer, B en C ieder 10 kilometer Deze route is gebaseerd op de ANWB/VVV toeristenkaart, schaal 1:100.000 Route A: Deze

Nadere informatie

ARENDPAD 1 en 2 WANDELINGEN ROND S-HEER ARENDSKERKE

ARENDPAD 1 en 2 WANDELINGEN ROND S-HEER ARENDSKERKE Het start- en eindpunt van de wandeling is bij het Heer Arendhuis, Torenring 46 in s-heer Arendskerke, vlak bij de kerk. Er zijn 2 routes, Arendpad 1: 6,8 kilometer en Arendpad 2: 9,3 kilometer. Arendpad

Nadere informatie

27-12-2013 Wandelroute Twente Hezingen. www.wandelwiki.be

27-12-2013 Wandelroute Twente Hezingen. www.wandelwiki.be 27-12-2013 Wandelroute Twente Hezingen Galgenberg en Paardenslenkte. We maken een prachtige wandeling in het buitengewoon stille en glooiende grensgebied van Nederland en Duitsland ten noorden van Ootmarsum.

Nadere informatie

Datum: Vrijdag 5 april Excursie: Oostvaardersplassen ochtendexcursie. Gidsen: Taco & Pim

Datum: Vrijdag 5 april Excursie: Oostvaardersplassen ochtendexcursie. Gidsen: Taco & Pim Datum: Vrijdag 5 april 2019 Excursie: Oostvaardersplassen ochtendexcursie Gidsen: Taco & Pim Op deze fraaie vrijdagochtend waren de gidsen Taco & Pim in de gelukkige omstandigheid om een groep uit Ede

Nadere informatie

Fotozoektocht per fiets naar Brialmontforten

Fotozoektocht per fiets naar Brialmontforten Fotozoektocht per fiets naar Brialmontforten ZOMER 2015 www.fietsersbond.be/kontich Tips en afspraken Met deze fotozoektocht leidt Fietsersbond vzw afdeling Kontich je deze zomer (tot 20 september) naar

Nadere informatie

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen.

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen. Outback Australië Voor mij is Australië een heel bijzondere plek. Waarom? Dat zal ik uitleggen. Het begon al toen ik voor het eerst in Australië kwam. Ik stapte uit het vliegtuig. Meteen merkte ik dat

Nadere informatie

De Donk (Alblasserwaard)

De Donk (Alblasserwaard) 11 De Donk (Alblasserwaard) 12 De Donk (Alblasserwaard) GPS: N 51 53.631 - E 4 47.222 De Donk is een afgelegen plek in de Alblasserwaard, een van de oudste polders in Nederland. De Alblasserwaard is omsloten

Nadere informatie

OOSTWAARDPAD. mooi in alle seizoenen!

OOSTWAARDPAD. mooi in alle seizoenen! OOSTWAARDPAD mooi in alle seizoenen! n de Oostwaard van de Biesbosch is een grotendeels onverhard wandelpad uitgezet, langs boerenakkers en dwars door karakteristieke grienden. Boeren hebben enthousiast

Nadere informatie

Door landgoed Nieuw Rande naar Diepenveen

Door landgoed Nieuw Rande naar Diepenveen Alternatieve NS-wandelroute dag 2 Er zijn twee redenen om een alternatief te bieden voor deze bekende NS-wandeling. De eerste is dat op dit moment in de uiterwaarden langs de IJssel gewerkt wordt aan het

Nadere informatie

eemhaven amersfoort Eén haven, twee kades: herinrichting zet Eemhaven op de kaart

eemhaven amersfoort Eén haven, twee kades: herinrichting zet Eemhaven op de kaart eemhaven amersfoort Eén haven, twee kades: herinrichting zet Eemhaven op de kaart 300 meter passantensteiger: 60 boten dubbelliggen 30 meter sloepensteiger: 10 sloepen pagina 61 Sloof Steiger Boom Fietspad

Nadere informatie

Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen

Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen Wandelroute Zwarte Berg, vlak bij Drunen 4.3 km wandelen Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen is een uniek stuifzandgebied in West-Europa. Op deze route zie je niet alleen zandheuvels, maar ook

Nadere informatie

Waterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander.

Waterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. Waterlanders : op weg met Sam de salamander Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. 1 De kamsalamander... Hallo, Ik ben Sam, de salamander met

Nadere informatie

B1 Hoofddorp pagina 1

B1 Hoofddorp pagina 1 B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.

Nadere informatie

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST!

OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! ietsroute Hoogland West OPDRACHTEN bij de FIETSEXCURSIE van het project MOOI HOOGLAND-WEST! 5 4 6 3 2 1 Let op het verkeer en zet je fiets goed aan de kant! Mooi Hoogland-West! 1 Bolle akker locatie 1

Nadere informatie

Hoekstra & van Eck. Huizen van. In het Twiske. Rustig gelegen. Aan het water. Onlangs gerenoveerd. Landelijk en toch centraal

Hoekstra & van Eck. Huizen van. In het Twiske. Rustig gelegen. Aan het water. Onlangs gerenoveerd. Landelijk en toch centraal Huizen van Hoekstra & van Eck De Haal 26, 1511 AR Oostzaan Rustig gelegen Onlangs gerenoveerd Aan het water In het Twiske Landelijk en toch centraal H16 Kenmerken Soort Type Kamers Woonoppervlakte Perceeloppervlakte

Nadere informatie

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1

THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1 THIS IS HOLLAND IN DE KLAS / LES 4 - WERKBLAD 1 Naam: Groep: NU EN DE TOEKOMST (1941 TOT NU) DE RAMP VAN 1953 Bekijk de video Kustbescherming. 1 A. Welke natuurlijke oorzaken zorgden ervoor dat de watersnoodramp

Nadere informatie

LANDGOED BEERZE. ROUTE 4,2 km

LANDGOED BEERZE. ROUTE 4,2 km LANDGOED BEERZE ROUTE 4,2 km Een heerlijke wandeling voor de hele familie door de bossen bij Beerze, vlak bij Ommen. Lekker lopen langs heide, stuifduinen en ook via het oude huis Beerze. Route gemaakt

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

WEIDSE POLDERS, VIKINGEN EN DE WADDENZEE

WEIDSE POLDERS, VIKINGEN EN DE WADDENZEE Wandelnetwerk Noord-Holland WEIDSE POLDERS, VIKINGEN EN DE WADDENZEE De suikerbieten worden binnengehaald. Tekst en foto s Joop Duijs onderd jaar geleden bestond de Wieringmeerpolder nog niet eens. En

Nadere informatie

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen

De Worp. Wandelen. De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen Wandelen De Worp en omgeving; natte natuur en historie rondom Drimmelen De Worp Staatsbosbeheer Regio Zuid Spoorlaan CH Tilburg T - www.staatsbosbeheer.nl Ongerepte natuur met een historische naam In de

Nadere informatie

januari 1 dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 31 Nieuwjaar 1 2 3 4 5 Kerstvakantie 2013

januari 1 dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 31 Nieuwjaar 1 2 3 4 5 Kerstvakantie 2013 Kalender 2014 januari 1 COVER: Wouter Pattyn Naturalight.be Kleine Hoofdgracht - Netevallei BOVEN: Wouter Pattyn Naturalight.be Latemse Meersen maandag 30 Kerstvakantie 2013 dinsdag woensdag donderdag

Nadere informatie

NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014

NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht

Nadere informatie

Weidevogel fietsroute De Wieden

Weidevogel fietsroute De Wieden Weidevogel fietsroute De Wieden 33.9 km fietsen Buitelende kieviten en jubelende wulpen; dat is voorjaar in De Wieden. Fiets langs de mooiste weidevogelgebieden, waar alle weidevogels nog voorkomen. De

Nadere informatie

Op de afgesproken plek langs de Knardijk te Lelystad ontmoette ik Jacobien en Annelies omstreeks uur.

Op de afgesproken plek langs de Knardijk te Lelystad ontmoette ik Jacobien en Annelies omstreeks uur. Avondexcursie Oostvaardersplassen, 23 mei 2017 Gids: Pim Op de afgesproken plek langs de Knardijk te Lelystad ontmoette ik Jacobien en Annelies omstreeks 18.00 uur. We maakten eerst een wandeling naar

Nadere informatie

De Oude Weg Elst. Wonen in de Amerongse Bovenpolder. 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s

De Oude Weg Elst. Wonen in de Amerongse Bovenpolder. 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s De Oude Weg Elst Wonen in de Amerongse Bovenpolder 3 Royale kavels met luxe vrijstaande villa s Riant WOnen Tussen de bossen van de Utrechtse Heuvelrug en de uiterwaarden van de Nederrijn ligt het sfeervolle

Nadere informatie

DAKNAMSE MEERSEN 23 APRIL 2017

DAKNAMSE MEERSEN 23 APRIL 2017 DAKNAMSE MEERSEN 23 APRIL 2017 Ach de weergoden hebben hun best gedaan. Temperatuur iets te fris voor deze tijd van het jaar maar verder was het droog en ook de zon was geregeld van de partij. Eigenlijk

Nadere informatie

Weidevogels en watervogels

Weidevogels en watervogels Dia 1 Zorg dat het geluid aan staat! en watervogels Deze powerpoint begint met het lied van Syb van de Ploeg over onze nationale vogel: de grutto. Gewoon afspelen en dan vragen wat de kinderen gezien en

Nadere informatie

Uitbreiding en inrichting natuurgebied Waalenburg

Uitbreiding en inrichting natuurgebied Waalenburg maart 2015 INFORMATIEBLAD Natuurontwikkeling Waalenburg Uitbreiding en inrichting natuurgebied Waalenburg Waalenburg is een belangrijk weidevogelgebied op Texel. Dit natuurgebied wordt uitgebreid, ingericht

Nadere informatie

De Groenzoom Struweelvogels

De Groenzoom Struweelvogels De Groenzoom Struweelvogels 1 Inhoudsopgave Zanglijster Struweelvogels - Zanglijster 3 - Roodborsttapuit 4 - Kneu 5 - Blauwborst 6 - Patrijs 7 - Rietzanger 8 Zanglijster - Lichte borst met pijlpuntige

Nadere informatie

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2

Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2 Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.

Nadere informatie

REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN SAMEN MAKEN WE WERK VAN NATUUR EN LANDSCHAP

REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN SAMEN MAKEN WE WERK VAN NATUUR EN LANDSCHAP REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN SAMEN MAKEN WE WERK VAN NATUUR EN LANDSCHAP 2 REGIONAAL LANDSCHAP DE VOORKEMPEN IS... EEN STREEK WAT DOEN WE? gelegen ten noordoosten van de stad Antwerpen en maakt onderdeel

Nadere informatie

Mens, natuur & milieu

Mens, natuur & milieu Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief

Nadere informatie

Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG Doelpolder

Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG Doelpolder NIEUWSBRIEF DOELPOLDER MIDDEN SEPTEMBER 205 Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG In de gemeente Beveren wordt de straks ingericht als gecontroleerd gereduceerd

Nadere informatie

Wandeling De Kleine Kievit ruim 4 uren (in te korten tot 3 uren).

Wandeling De Kleine Kievit ruim 4 uren (in te korten tot 3 uren). Wandeling De Kleine Kievit ruim 4 uren (in te korten tot 3 uren). Start bij dorpshuis de Spil; U verlaat het dorpshuis en steekt over bij de oversteekplaats; Ga het fiets-/voetpad op (Zoomweg), langs de

Nadere informatie

Foto Adres Gebouw Datum Opmerkingen Hoeve Schelfhout datum onbekend

Foto Adres Gebouw Datum Opmerkingen Hoeve Schelfhout datum onbekend Foto Adres Gebouw Datum Opmerkingen Hoeve Schelfhout datum onbekend De Doelse landbouwer Jerome Schelfhout moest in 2000 al weg voor het Deurganckdok. Zijn hoeve lag aan aan het eind van de Liefkenshoekstraat,

Nadere informatie

Vind de mooiste fietsroutes op www.route.nl. Fietsroute 121570 Badhoevedorp, Spaarndam en Haarlem

Vind de mooiste fietsroutes op www.route.nl. Fietsroute 121570 Badhoevedorp, Spaarndam en Haarlem Fietsroute 121570 Badhoevedorp, Spaarndam en Haarlem Praktische informatie Dichtstbijzijnde parkeerplaats winkelpolder De Ronde Venen Dichtstbijzijnde parkeerplaats vanaf eindpunt winkelpolder De Ronde

Nadere informatie

Cursusdag 2: Les lokatie. Mola: Puyenbrug 5 9185 Wachtebeke

Cursusdag 2: Les lokatie. Mola: Puyenbrug 5 9185 Wachtebeke Cursusdag 2: Les lokatie. Mola: Puyenbrug 5 9185 Wachtebeke E17: Gent-Antwerpen. Neem afrit 11 Lochristi/Beervelde, en volg de N449 richting Beervelde. Volg de bordjes Puyenbroeck. Kruis de N70 en rij

Nadere informatie

Op het einde van de fotozoektocht moet je een klein stukje langs een vrij drukke straat stappen. Wees dus voorzichtig en hou uiterst links!

Op het einde van de fotozoektocht moet je een klein stukje langs een vrij drukke straat stappen. Wees dus voorzichtig en hou uiterst links! Startplaats We starten de fotozoektocht op de parking van de Hospicebossen te Nazareth. Deze parking bevindt zich aan de ingang vlakbij de brug over de autosnelweg. Wegbeschrijving: Vanaf de startplaats

Nadere informatie

grazers helpen de natuur.

grazers helpen de natuur. grazers helpen de natuur. Begrazing vroeger en nu Lang geleden kwamen in Vlaanderen allerlei soorten grazers voor: mammoeten, wisenten, oerrunderen, elanden... Die grazers zorgden ervoor dat Vlaanderen

Nadere informatie

Verslag solo tocht naar het Schwarztonnen Sand in de Elbe op maandag 29 februari 2016

Verslag solo tocht naar het Schwarztonnen Sand in de Elbe op maandag 29 februari 2016 Verslag solo tocht naar het Schwarztonnen Sand in de Elbe op maandag 29 februari 2016 Van Eelde via Westerstede-Jaderberg-Wesertunnel-Wischhaven naar Barnkrug-Haven: 260 km Ruim gerekend: 3 uur rustig

Nadere informatie

Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG Doelpolder

Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG Doelpolder NIEUWSBRIEF DOELPOLDER MIDDEN SEPTEMBER 205 Openbaar onderzoek en infomarkt over de stedenbouwkundige vergunning voor het GGG Doelpolder Vilda - Yves Adams In de gemeente Beveren wordt de Doelpolder straks

Nadere informatie

HAAKSBERGEN TWISTPAD AAN GRENS

HAAKSBERGEN TWISTPAD AAN GRENS HAAKSBERGEN TWISTPAD AAN GRENS ROUTE 8 km 20 18 In het meest zuidelijke deel van Haaksbergen ligt Haaksbergerveen, ook wel Armenveen genoemd; een gebied met hoogveen waar water- en moerasvogels, slangen,

Nadere informatie

Wat doet het waterschap voor de wegen?

Wat doet het waterschap voor de wegen? Lesbrief wegen Wat doet het waterschap voor de wegen? Veilige wegen www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta 1 Veilige wegen Sommige waterschappen zoals waterschap Hollandse

Nadere informatie

Jubileum Wandelroute. Lengte ± 25 km

Jubileum Wandelroute. Lengte ± 25 km Jubileum Wandelroute Lengte ± 25 km 02 Start Einde Legenda Jubileumwandeling 04 Gezinswandeling door Kale Duinen. 05 Verkorte route. Naar keuze via punt 15 over Groote Veen oost of naar punt 17 over Groote

Nadere informatie

Fotozoektocht dorp. Jeugdkampen * Groepsverblijven * Sportkampen * Bezinningsdagen * Bos-, plattelands-,sport- en natuurklassen

Fotozoektocht dorp. Jeugdkampen * Groepsverblijven * Sportkampen * Bezinningsdagen * Bos-, plattelands-,sport- en natuurklassen Fotozoektocht dorp Jeugdkampen * Groepsverblijven * Sportkampen * Bezinningsdagen * Bos-, plattelands-,sport- en natuurklassen dit alles kan in zelfkook tot volpension De Bosgeus vzw Dranouterstraat 24

Nadere informatie

WANDEL ZOEK TOCHT WARANDE TERVUREN

WANDEL ZOEK TOCHT WARANDE TERVUREN WANDEL ZOEK TOCHT WARANDE TERVUREN VisitTervuren Start de zoektocht in het bezoekerscentrum (Markt 7B). Daar vind je ook het antwoord op de eerste vragen. 1 Bezoekerscentrum Welk woud ligt op 16 km afstand

Nadere informatie

Main radweg Van Bamberg naar Aschaffenburg

Main radweg Van Bamberg naar Aschaffenburg Main radweg Van Bamberg naar Aschaffenburg Main-Radweg Actief genieten op de fietsroute langs de Main Algemeen: 7 dagen waarvan ook 7 dagen fietsen. Lengte volledige fietstocht: ongeveer 340km Overnachtingen:

Nadere informatie

Praktische informatie. Bereikbaarheid. Waar. Vertrekpunt. Startpunt km. Kampina. Parkeerplaats Logtsebaan [

Praktische informatie. Bereikbaarheid. Waar. Vertrekpunt. Startpunt km. Kampina. Parkeerplaats Logtsebaan [ Wandelen Wandelroute Logtsevelden aan de rand van de Kampina 6.35 km Waar Kampina Vertrekpunt Parkeerplaats Logtsebaan [https://maps.google.com/? q=51.5432,5.26891] Maak een wandeling over velden, langs

Nadere informatie

Oostkerke ademt Mien Ruys

Oostkerke ademt Mien Ruys NIEUWSBRIEF 82 juli 2014 Beste, Je hebt via www.atelierartisjok.be ingetekend op de nieuwsbrief. De nieuwsbrief zal je wat meer wegwijs maken in diverse thema's rond planten en tuinarchitectuur. Suggesties

Nadere informatie

FIETSEN ROND VOLLENHOVE

FIETSEN ROND VOLLENHOVE FIETSEN ROND VOLLENHOVE ROUTE 24 km Mooie vergezichten en een afwisselende route door Waterreijk, de Kop van Overijssel. De route gaat ook door de stadjes Vollenhove en Sint Jansklooster. Landschap Overijssel

Nadere informatie

Natuur op Eerde uniek in Nederland

Natuur op Eerde uniek in Nederland Natuur op Eerde uniek in Nederland Eerde is méér dan mooi. Tijdens een wandeling met boswachter Jos Schouten van Natuurmonumenten wordt pas echt duidelijk hoe bijzonder de natuur op het historische landgoed

Nadere informatie

P = paddenstoel / Y = wegwijzer / RI = richting / LA = linksaf / RA = rechtsaf / RD = rechtdoor

P = paddenstoel / Y = wegwijzer / RI = richting / LA = linksaf / RA = rechtsaf / RD = rechtdoor Tiengemeten P = paddenstoel / Y = wegwijzer / RI = richting / LA = linksaf / RA = rechtsaf / RD = rechtdoor Routes A, B & C Alleen route C: punt 12 1. Op Tiengemeten, bij splitsing links aanhouden en op

Nadere informatie

ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT

ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT ROUTEBESCHRIJVING STADSWANDELING OIRSCHOT Een van de mooiste marktpleinen van Brabant ligt in Oirschot. Dit marktplein is beschermd dorpsgezicht en de kastanje- en lindebomen, de gaaf bewaarde oude huizen,

Nadere informatie

Steun Het Drentse Landschap

Steun Het Drentse Landschap Steun Het Drentse Landschap In Drenthe vind je nog échte stilte en kostbare natuur. Je vindt er plekjes om even weg te dromen, uitzichten om nooit te vergeten en alle ruimte voor stevige wandelingen met

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie