ONBETWIST Deliverable Kwantitatieve methoden toetsgestuurd leren: USE, Wiskunde, periode 1, en

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ONBETWIST Deliverable Kwantitatieve methoden toetsgestuurd leren: USE, Wiskunde, periode 1, en"

Transcriptie

1 Kwantitatieve methoden toetsgestuurd leren: USE, Wiskunde, periode 1, en ONBETWIST Werkpakket 5 Deliverable 5.4.5, februari 2013 Yolanda Grift, Kai Strohmeijer (Utrecht University School of Economics)

2 Introductie In deze bijdrage wordt verslag gedaan van het onderzoek naar de resultaten van het eerstejaarsvak wiskunde voor de studiejaren en voor de opleiding economie aan de Utrecht University School of Economics (USE). Centraal staan de drie diagnostische toetsen die bij het eerstejaarsvak wiskunde ingezet worden: de Entreetoets, die gebaseerd is op de landelijke toetsen die in eerdere Surf projecten ontwikkeld zijn (NKBW en NKBW2), de zogenoemde inspanningstoetsen en de Eindtoets. De inspanningstoetsen en de Eindtoets worden via een tweetal digitale leeromgeving en aangeboden, te weten de Digitale Wiskunde Oefenomgeving (DWO) die ontwikkeld is door het Freundenthal Instituut van de UU en MyMathLab, die ontwikkeld is door Pearson (zie ook de andere deliverables voor een beschrijving van MyStatLab van dezelfde uitgever). Dit onderzoek betreft tevens één van de onderwijsprojecten die uitgevoerd zijn binnen het Toetsing en Toetsgestuurd Leren SURF project ONBETWIST. In al die onderwijsprojecten wordt geëxperimenteerd met vormen van toetsgestuurd leren, gebruik makend van een gemeenschappelijke database van toetsmaterialen (de ONBETWIST database, te vinden op Voor het onderhavige onderzoek geldt dat voor beide cohorten, en , gebruik is gemaakt van dezelfde Entreetoets, dezelfde digitale leeromgevingen en dezelfde Eindtoets. Alleen het practica met pen en papier voor het cohort is vervangen door een digitaal practicum voor het cohort Eerstejaarsvak wiskunde UU: de onderwijspraktijk Vanaf het studiejaar wordt er bij USE aandacht besteed aan de aansluiting op het gebied van wiskunde tussen het middelbaar onderwijs en de studie. In dat jaar is voor het eerst gestart met een diagnostische Entreetoets in de eerste week van het eerste studiejaar. Deze toets is gebaseerd op de eindtermen van wiskunde A op de middelbare school en bevatte zowel opgaven over wiskunde als over statistiek. Vanaf het studiejaar wordt er naast de Entreetoets Wiskunde een practicum aangeboden. Dit practicum is in het eerste studiejaar als een pilot opgezet. Vanaf het studiejaar is het practicum ondergebracht in het NKBW programma; het eerste jaar in NKBW1 en de laatste twee jaren in NKBW2. Het practicum bestaat uit vier weken drie uur per week opgaven maken onder begeleiding van student assistenten. Sinds het studiejaar is de Entreetoets vervangen door de NKBW Entreetoets. Vanaf het studiejaar wordt er aan het eind van de practica een Eindtoets afgenomen, de Mathematical skills test. Deze is qua inhoud gelijk aan de NKBW Eindtoets. In het reguliere eerstejaarswiskundevak worden de studenten ingedeeld in werkgroepen op basis van de score op de Entreetoets. Het vak volgt een indeling: 4 weken onderwijs, het eerste deeltentamen, 3 weken onderwijs, gevolgd door het tweede deeltentamen. Het gemiddelde van de twee deeltentamens bepaald het eindcijfer. Tijdens de 7 onderwijsweken worden er zogenoemde inspanningstoetsen aangeboden. In tabel 1 wordt de opbouw over de jaren samengevat.

3 Tabel 1. Structuur van het aansluittraject Wiskunde: Studiejaar Aansluittraject wiskunde Regulier wiskunde onderwijs Entreetoets Wiskunde Remediërend onderwijs: practica Wanneer Welke toets Eerste studieweek Entreetoets USE Introductieweek Entreetoets USE Introductieweek Entreetoets USE Introductieweek NKBW Entreetoets Introductieweek NKBW Entreetoets Wanneer Welke digitale oefenstof 4 weken, 3 uur per week 4 weken, 3 uur per week DWO 4 weken, 3 uur per week DWO Online practica DWO Eindtoets Mathematical skills test Wanneer Welke toets In 5 de week NKBW Eindtoets In 5 de week NKBW Eindtoets Indeling Welke digitale oefenstof Welke toets Werkgroepindeling op basis van score Entreetoets DWO (FI) Geen formatieve toetsing Werkgroepindeling op basis van score Entreetoets DWO (FI) en MyMathLab (Pearson) Inspanningstoetsen (formatief) Werkgroepindeling op basis van score Entreetoets DWO (FI) en MyLabsPlus (Pearson) Inspanningstoetsen (formatief) De Entreetoets wordt afgenomen in een tentamenzaal met pen en papier. De toets bestaat uit open vragen, waarbij alleen het antwoord gevraagd wordt. Op basis van goed/fout wordt een score bepaald. Op het voorblad van de Entreetoets staat expliciet vermeld dat bij het reguliere wiskundevak niet het antwoord maar de structuur van de oplossing beoordeeld wordt. Omdat de Entreetoets op dinsdag en de indeling van de werkgroepen op woensdag plaatsvindt, is het bij deze toets niet mogelijk om antwoorden van ca eerstejaars na te kijken. Op basis van een jaarlijks vastgestelde norm worden de studenten ingedeeld in de reguliere werkgroepen wiskunde. Voor het cohort bestaan de practica uit het gedurende vier weken per week drie uur maken van opgaven. Tijdens de practica lopen er twee studentassistenten rond die individuele vragen individueel beantwoorden. In de vijfde week wordt het eerste deeltentamen Wiskunde afgenomen. Na de eerste deeltoets worden geen practica meer aangeboden; al is het wel de wens

4 van veel studenten. De afgelopen jaren hebben laten zien, dat studenten daadwerkelijk drie uur per week sommen maken en daadwerkelijk gebruik maken van de expertise van de aanwezige studentassistenten; en vaak ook van elkaar. Tijdens de vier weken practica worden de basisvaardigheden wiskunde A geoefend: Week 1: Basic rules, exponents, polynomials, factoring, fractions Week 2: Equations, inequalities, quadratic equations, system of equations (2x2) Week 3: Functions and their properties, differentiation of functions of one variable Week 4: Recapitulation Per week worden 4 practica verzorgd voor maximaal 240 studenten. Voor het cohort staan de practica online in de digitale leeromgeving DWO (zie figuur 1). Deze omgeving is in eerste instantie ontwikkeld voor het middelbaar onderwijs, maar kent inmiddels diverse modules voor wiskunde bij een economische universitaire opleiding. DWO is voor het eerst gebruikt bij de implementatie van digitale toetsen bij NKBW ( ). Per week is er oefenstof klaargezet die aansluit op de weekindeling van de practica. Studenten moeten zich registreren op de site (screendumps van de registratieprocedure worden beschikbaar gesteld), en hebben dan toegang tot alle modules. Om studenten te stimuleren om te oefenen ligt de cesuur bij het actief doen van de practica op 60% van de opgaven correct beantwoorden. Naast DWO is er ook gebruikt gemaakt, op vrijwillige basis, van de omgeving die ontwikkeld is tijdens NKBW, nl. (zie figuur 2). Deze laatste omgeving is Engelstalig en behandelt alleen functies en differentiëren. Figuur 1. Screenshot van DWO.

5 Figuur 2. Screenshot van De Eindtoets is voor het eerst in het studiejaar afgenomen via DWO (Digitale Wiskunde Oefenprogramma; Freudental instituut, UU). Ook deze toets bestaat uit open vragen. Het is niet mogelijk om deze toets op papier af te nemen; dat past niet in het onderwijsschema. Dat betekent dat studenten in hun eigen tijd de toets hebben gemaakt. Het is daardoor niet uitgesloten dat de toets niet door de student zelf gemaakt is. De indruk bestaat dat dat zelden voorgekomen is. Sinds het studiejaar worden de studenten op basis van hun score op de Entreetoets ingedeeld in de reguliere werkgroepen voor Wiskunde. Daardoor ontstaan meer homogene werkgroepen waardoor docenten effectiever op de vragen van studenten in kunnen spelen. En waardoor docenten effectiever ingezet kunnen worden bij de werkgroepen. Utrecht kent daarnaast het systeem van inspanningsverplichtingen tijdens de reguliere cursus. Studenten die voldoen aan de inspanningsverplichting hebben recht op een herkansing. De inspanningsverplichting bij het eerstejaarsvak wiskunde bestaat uit het maken van de Entreetoets; bij een te lage score voor de Entreetoets, het volgen van 3 van de 4 practica het maken van de Eindtoets, en het wekelijks inleveren van opgaven; 5 van de 7 weken; de zogenoemde inspanningstoetsen. Sinds worden de inspanningstoetsen via twee digitale leeromgevingen aangeboden: de eerste vier weken wordt gebruikt gemaakt van DWO, de laatste drie weken van MyMathLab (zie

6 figuur 3) omdat op dit moment in DWO nog niet de stof van de laatste drie weken geoefend en getoetst kan worden. Vanaf het studiejaar wordt in de zomer de summerschool Refreshing Mathematics A aangeboden. De laatste twee jaren wordt tijdens de voorlichting expliciet gewezen op mogelijkheid om deze zomerschool. In de zomer van 2012 hebben ca. 70 studenten de zomerschool gevolgd. In het studiejaar zijn voor het eerst alle onderdelen van het onderwijstraject, dus zowel de Entreetoets als de practica als de Eindtoets, volledig ingezet en hebben er voldoende studenten deelgenomen. Figuur 3. Screenshot MyMathLab Eerstejaarsvak wiskunde UU: de resultaten In het studiejaar stonden 558 studenten ingeschreven voor het vak wiskunde; eerstejaars, herhalers, bijvakkers en premasterstudenten. 482 Studenten hebben deelgenomen aan de eerste deeltoets wiskunde, het mid term exam, en 387 aan de tweede deeltoets, het end term exam. Het overall slagingspercentage voor het vak wiskunde is 46%, dat wil zeggen, van de 558 ingeschreven

7 studenten hebben 259 het vak wiskunde gehaald. Ten opzichte van de deelname aan respectievelijk de eerste deeltoets (n=482), en beide deeltoetsen (n=387), zijn de slagingspercentages 54% en 67%. In figuur 4 is de verdeling opgenomen van de behaalde eindcijfers voor het eerstejaarsvak wiskunde naar deelname aan de deeltentamens voor het cohort De verdeling van de cijfers voor de ingeschreven studenten (de combinatie van de licht en donkergrijze staafjes) laat een bi modale verdeling zien: een eerste bij het cijfer 2 en een tweede bij het cijfer 6. Voor de studenten die deel genomen hebben aan het tweede deeltentamen (de donkergrijze staafjes) geldt dat de verdeling unimodaal is met een top bij het cijfer 6. Voor de studenten die alleen aan het eerste deeltentamen hebben meegedaan (de lichtgrijze staafjes) geldt dat de top bij het cijfer 2 ligt. Dat betekent dat deze groep studenten voor het eerste deeltentamen gemiddeld het cijfer 4 hadden gescoord. De piek bij het cijfer 0 wordt vnl. gevormd door studenten die zich wel ingeschreven hebben maar die niet deelgenomen hebben aan een of beide deeltoetsen (n=85). Voor het studiejaar geldt dat er 607 studenten ingeschreven stonden, waarvan 505 aan de tweede deeltoets hebben meegedaan. Het overall slagingspercentage is 62%; ten opzichte van deelname aan beide deeltoetsen is het slagingspercentage 75%. De verdeling van de cijfers voor het cohort laat een zelfde beeld zien als voor het cohort : een piek bij het cijfer 1 en het cijfer 6, en een piek bij het cijfer 0 (n=60). Het uitvalpercentage bij het reguliere vak wiskunde, dus het aantal studenten dat niet deelgenomen heeft aan het eerste deeltentamen, is 14% (cohort ) respectievelijk 10% (cohort ). Dat percentage loopt op naar 31% respectievelijk 17% indien gekeken wordt naar het aantal studenten dat niet aan het tweede deeltentamen heeft deelgenomen. De daling in met name de uitval bij het tweede deeltentamen is opmerkelijk; voor het cohort geldt dat de langstudeerdersboete boven de markt hing. Opgemerkt moet worden dat deze cijfers nog niet gecorrigeerd zijn voor het aantal studenten dat gestopt is met de studie. Figuur 4. Resultaten eerstejaarsvak wiskunde studiejaar naar inschrijving en deelname aan tweede deeltentamen (percentage). Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar

8 Figuur 5. Resultaten eerstejaarsvak wiskunde studiejaar naar inschrijving en deelname aan tweede deeltentamen (percentage). Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar Het lijkt dat het cohort 2012 beter scoort dan het cohort 2011, waarbij tevens geldt dat de uitval bij het laatste cohort lager is. Eerstejaars In het navolgende wordt sec gekeken naar de steekproef van eerstejaars die in het studiejaar respectievelijk gestart zijn met de studie economie aan de Universiteit Utrecht. In zijn er 412 studenten gestart, waarvan 72% van het mannelijk geslacht is. 77,8% heeft de Nederlandse nationaliteit. Van de overige nationaliteiten heeft ca. 6,3% een Aziatische nationaliteit en ca. 5,8% een Oost Europese. De gemiddelde leeftijd is 19 jaar. 44% van de studenten heeft gekozen voor de Nederlandstalige bachelor en 56% voor de Engelstalige bachelor. In zijn er 427 studenten gestart, waarvan 66% van het mannelijk geslacht, 65% heeft de Nederlandse nationaliteit. De gemiddelde leeftijd is 19 jaar. 65% van de studenten van het cohort 2012 heeft gekozen voor de Engelstalige bachelor. Tabel 2. Verdeling eerstejaarsstudenten naar nationaliteit en taal van de bachelor Nationaliteit Nationaliteit Bachelor in het: Nederlandse Anders Totaal Nederlandse Anders Totaal Nederlands Engels Totaal Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en (cohort ) respectievelijk 392 (cohort ) eerstejaarsstudenten hebben de Entreetoets gemaakt. Via een bij de Entreetoets bijgevoegde enquête is gevraagd naar de gevolgde vooropleiding en de daar behaalde cijfers voor wiskunde, Engels en economie (voor de Nederlandse

9 studenten). Hier kan dus sprake zijn van een afwijking, omdat geen gebruik gemaakt kon worden van administratieve gegevens. De enquêtegegevens laten zien dat 41% respectievelijk 37% van de studenten wiskunde A heeft gehad, 29% respectievelijk 26% wiskunde B en 30% respectievelijk 38% heeft een andere wiskunde vooropleiding gehad. De laatste groep is lastiger te splitsen. In de analyse zal de relatief homogene groep met een wiskunde A vooropleiding als referentie gelden. Ook is gevraagd naar het cijfer voor respectievelijk wiskunde en Engels. Uit tabel 3 blijkt dat het gemiddelde cijfer voor wiskunde voor de studenten die wiskunde a hebben gehad 0.3 punt hoger is dan studenten de wiskunde b hebben gehad. Tevens blijkt dat de cijfers voor wiskunde voor het cohort 2012 hoger zijn dan voor het cohort Tabel 3. Vooropleiding studenten studiejaar en : studenten met een Nederlandse vooropleiding N % Cijfer Wiskunde Cijfer Engels N % Cijfer Wiskunde Cijfer Engels Wiskunde A % 6,6 6, % 7,0 6,7 Wiskunde B % 6,2 6, % 6,5 6,6 Totaal % 6,4 6, ,8 6,7 Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en In tabel 4 worden de gemiddelde en standaarddeviaties van de demografische kenmerken en de kenmerken van de vooropleiding samengevat. Het effect van toetsgestuurd leren, zowel in het remediërend onderwijs als in het reguliere onderwijs, wordt in de volgende twee secties besproken. Tabel 4. Gemiddelde en standaard deviaties van de gebruikte kenmerken. Variable Obs Mean Std. Dev Obs Mean Std. Dev. Geslacht (1=male) % % 0 1 Nationaliteit (1=NL) % % 0 1 Taal bachelor (1=Engels) % % 0 1 Leeftijd Vooropleiding: D_wisA D_wisB % 41% 42% 29% % 37% 41% 26% Min D_wisTotaal % % 0 1 Behaalde cijfers vwo (self reporting): cijfer_math cijfer_eng cijfer_economie Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en Max

10 Remediërend onderwijs: Entreetoets, practica In figuur 5 worden de resultaten van de Entreetoets per vraag getoond. Indien de cesuur gelegd wordt bij 60% goed dan kan geconstateerd worden dat voor het cohort alleen voor vraag 1, 2, 4, 7 en 10 60% of meer van de studenten de vraag correct beantwoord heeft; voor het cohort komen daar vraag 5 en 6 bij. Deze 5 (7) vragen vallen voornamelijk in het domein algebra. Voor alle type vragen geldt dat het cohort 2012 beter scoort dan cohort In figuur 6 staan de resultaten van een clusteranalyse vermeld (de onderliggende gegevens zijn opgenomen in tabel A in de appendix). De studenten zijn ingedeeld in drie groepen op basis van hun totaal score op de Entreetoets. De groep met de hoogste score scoort conform verwachting het hoogst op alle vragen. Hetzelfde geldt voor de groep met de laagste score; zij scoren het laagste op alle vragen. Er is dus geen vraag waarvoor geldt dat de laagst scorende groep hoger scoort dan de hoogst scorende groep. Een vergelijking van het cohort van 2011 met dat van 2012 laat zien dat voor de hoogst scorende groep de scores voor alle vragen hoger liggen dan voor het cohort 2012; de amplitude voor het cohort 2011 ligt tussen 40 en 100 en voor het cohort 2012 tussen 60 en 100. Voor de laagst scorende groep is het beeld meer diffuus. Voor een aantal vragen geldt dat de laagst scorende groep van het cohort 2012 een hogere score behaalt dan de laagst scorende groep van het cohort 2012 (vraag 5, 6, 7, en 10) maar het beeld is niet eenduidig. Voor de middelste groep geldt dat voor het cohort 2012 overall de scores hoger liggen en dat de scores dichter bij de hoogste groep dan bij de laagste groep liggen per vraag. Figuur 7 laat de verdeling zien van het aantal goed beantwoorde vragen. De 374 studenten die de Entreetoets in 2011 gemaakt hebben, hebben gemiddeld 7 vragen goed beantwoord. In 2012 hebben de 392 studenten gemiddeld 9 vragen goed beantwoord. Geconcludeerd kan worden dat het cohort 2012 beter scoort op de Entreetoets dan het cohort Figuur 5. Entreetoets: Resultaten per vraag. Percentage juist beantwoord per vraag 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Vraag entreetoets Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en

11 Figuur 6. Entreetoets: aantal vragen goed beantwoord naar cluster Clusteranalyse: percentage goed per vraag 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Cluster1 Cluster2 Cluster3 Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar Clusteranalyse: percentage goed per vraag 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, Cluster1 Cluster2 Cluster3 Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar

12 Figuur 7. Entreetoets: aantal vragen goed beantwoord. Verdeling van de scores (percentages) Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en De opzet van de practica verschilt tussen de twee onderzochte cohorten. Voor het cohort geldt dat de studenten die onvoldoende hadden gescoord voor de Entreetoets in de eerste vier weken naast het reguliere vak wiskunde 3 uur per week een practica volgden. Tijdens deze bijeenkomsten konden de studenten aan de aanwezige studentassistenten individueel vragen stellen en ze kregen individueel antwoord. Voor het cohort geldt dat de practica via de online oefen en toetsomgeving DWO aangeboden zijn. Studenten hadden de mogelijkheid om de stof te oefenen voordat ze de toets maakten. Het oefenen en de toets maken was daardoor niet gebonden aan tijd en plaats. Binnen DWO is er een beperkte mogelijkheid om feedback te krijgen. De vraag is welke methode het meest bijdraagt aan het motiveren van de studenten. Als beide cohorten als twee groepen beschouwd kunnen worden, waarvan de ene groep geen treatment ontving (practica met pen en papier) en de andere groep wel (digitaal practicum) kan geanalyseerd worden of (een deel van) het verschil in cijfers per deeltoets toegeschreven kunnen worden aan verschillen in de cohortpopulatie. Dit wordt verstaan onder de propensity score methode. Door op basis van kenmerken, die geen relatie hebben de keuze voor het type practicum, studenten in beide cohorten aan elkaar te koppelen zodat ze een ongeveer zelfde kans op het online practicum hebben, worden twee homogene groepen gevormd. Verschillen in wiskundecijfer tussen beide groepen kunnen dan niet meer toegeschreven worden aan verschillen in type practica. Onderstaande analyse is een eerste aanzet om op een andere manier verschillen in rendementen tussen cohort te analyseren. Waarbij geldt dat de keuze voor type practica doordat het cohorten betreft die na elkaar aan de studie economie zijn begonnen, wellicht niet als een keuze in de zin van treatment beschouwd kan worden. Verondersteld wordt dat geslacht, taalkeuze van de bachelor en wisunde a of b en het cijfer voor wiskunde op het vwo de keuze voor type practica niet beïnvloeden. Het verschil in cijfer

13 voor deeltoets in tussen de cohorten is significant: cohort heeft een gemiddeld significant hoger score dan cohort (t waarde= 5.96, p value=0.000). Echter, via de propensity score methode blijkt dat als studenten van beide cohorten aan elkaar gekoppeld worden, het verschil niet meer significant is (t waarde=0.95). Dit is onafhankelijk van de wijze waarop de database gesorteerd is, behoudens als de database gesorteerd wordt naar taalkeuze van de bachelor. Inspanningstoetsen: DWO en MyMathLab De zogenoemde inspanningstoetsen zijn toetsen die in een digitale leeromgeving aangeboden worden. Voor het eerstejaarsvak wiskunde geldt dat voor elk van de 7 onderwijsweken er een toets klaargezet wordt. De studenten kunnen voor elke toets oefenen en (daarna) elke toets maken. Indien studenten 3 van de 4 toetsen in DWO en 2 van de 3 toetsen in MyMathLab met een gemiddeld voldoende resultaat (60% of meer) afgesloten hebben, dan kwalificeren ze zich voor een herkansing. In tabel 5 wordt het patroon getoond dat gevolgd wordt door de studenten. 252 respectievelijk 378 studenten maken alle inspanningstoetsen van de eerste vier weken. Echter, het aantal studenten dat de toets doet verloopt over de weken. Nadat in de eerste week waarschijnlijk nog niet elke student op de hoogte is van de inspanningsverplichting, blijkt dat het aantal studenten dat de inspanningstoets maakt oploopt tot en met week 3. Daarna neemt het aantal af omdat voor de meeste studenten dan het aantal 3 van de 4 behaald is. Bij de inspanningstoetsen na het eerste deeltentamen wordt eenzelfde patroon gevonden. 146 respectievelijk 274 studenten maken alle inspanningstoetsen van de laatste drie weken, maar het verloop over de drie weken laat zien dat het aantal van 2 van de 3 een drukkend effect heeft op het aantal studenten dat in de derde week nog de toets doet. De gemiddelde score behaald door studenten (n2011=135, n2012=270) die álle inspanningstoetsen maken, is 78%. Wat opvalt zijn de percentages voor dwo4 en mml1; de percentages zijn relatief laag, respectievelijk 52% en 65%. Een verklaring voor het lage percentage voor de inspanningstoets in de vierde week (dwo4) kan zijn dat de studenten die die toets maken al voldoen aan de 3 uit 4 eis dan wel dat de behandelde stof voor de meeste studenten nieuw is (inleiding in integreren). Een verklaring voor het relatief lage percentage voor de inspanningstoets in de zesde week (mml1) kan zijn dat de studenten moeten wennen aan een nieuwe leeromgeving én opnieuw dat de stof nieuw is voor de studenten (partieel differentiëren). Tabel 5. De resultaten van de inspanningstoetsen: DWO en MyMathLab Variable Obs Mean Std. Dev. Obs Mean Std. Dev. dwo dwo dwo

14 dwo Average DWO mml mml mml Average MML Total average Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en Effecten van remediërend onderwijs en inspanningstoetsen Op basis van het voorgaande wordt in deze paragraaf onderzocht of de behaalde cijfers voor het eerstejaarsvak wiskunde verklaard kunnen worden uit voorkennis en inspanning. De voorkennis wordt gemeten door het niveau (wiskunde A, wiskunde B of anders) en het behaalde cijfer voor wiskunde in de vooropleiding. De inspanning wordt gemeten door de behaalde scores voor de inspanningstoets tijdens de eerste vier weken (DWO). Er zal gecorrigeerd worden voor onder andere gender, leeftijd, nationaliteit en taal van de bachelor. In tabel 6 staan de resultaten vermeld voor het cohort Uit tabel 6 blijkt dat vrouwelijke studenten hogere cijfers halen, studenten met een Nederlandse nationaliteit lagere cijfers halen voor vnl. de eerste deeltoets, oudere studenten lagere cijfers halen en dat de Engelstalige variant van de bachelor opleiding geen of een negatief effect heeft. Ten opzichte van studenten met wiskunde A scoren studenten met wiskunde B hogere cijfers en is er geen verschil met studenten met een andere vooropleiding (overwegend studenten met een buitenlandse vooropleiding). Indien alleen naar studenten met de Nederlandse nationaliteit wordt gekeken, is het beeld anders. Bij de eerste deeltoets is het cijfer voor wiskunde op het vwo een goede voorspeller; bij de tweede deeltoets, waar meer nieuwe stof behandeld is, scoren studenten met wiskunde A beter, waarbij het effect groter is naarmate het cijfer voor wiskunde hoger is. Het lijkt zo te zijn dat studenten met een wiskunde B vooropleiding een initiële voorsprong hebben, maar dat die ingelopen wordt door studenten met wiskunde A naarmate hun cijfer hoger is. De score voor de entreetoets heeft een positief significant effect op zowel het cijfer voor de eerste deeltoets als voor de tweede deeltoets; behoudens indien er gecorrigeerd wordt voor motivatie. Meer gemotiveerde studenten, afgemeten naar hun score voor de inspanningstoetsen in de eerste vier weken, halen hogere cijfers voor zowel de eerste als de de tweede deeltoets.

15 Tabel 6. Resultaten van regressieanalyse ter verklaring van het cijfer voor het eerstejaarsvak wiskunde, midterm en endterm: Coëfficiënten (t waarde) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) midterm endterm midterm endterm midterm endterm midterm endterm Controle variabelen Geslacht (1=female) Nationaliteit (1=NL) Leeftijd Taal bachelor (1=E) Vooropleiding wiskunde a wiskunde b anders Cijfer wiskunde vwo ++ 0 wisa * cijfer 0 + Score entreetoets ( ) Motivatie Gemiddelde score Inspanningstoetsen (DWO) Observations R2_adj (1) en (2) Eerstejaars, alle verklarende variabelen (3) en (4) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd (5) en (6) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd plus motivatie (6) en (8) Eerstejaars met Nederlandse vooropleiding Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar In tabel 7 staan de resultaten vermeld voor het cohort Ten opzichte van het cohort zijn er een aantal verschillen. Ook voor het cohort blijkt dat vrouwelijke studenten hogere cijfers halen. Echter, studenten met een Nederlandse nationaliteit halen lagere cijfers voor de tweede deeltoets. Leeftijd en de variant van de bachelor opleiding hebben geen effect meer. Ten opzichte van studenten met wiskunde A scoren studenten met wiskunde B hogere cijfers, maar alleen voor de eerste deeltoets, en scoren studenten met een andere vooropleiding (overwegend studenten met een buitenlandse vooropleiding) lager voor de tweede deeltoets. Indien alleen naar studenten met de Nederlandse nationaliteit wordt gekeken, verschilt het beeld voor het cohort van dat voor het cohort Het positieve effect van wiskunde a ten opzichte van wiskunde b ter verklaring van het cijfer voor de eerste deeltoets voor het eerste cohort is veranderd in een negatief effect. Voor de eerste deeltoets blijft het cijfer voor wiskunde op het vwo een goede voorspeller; bij de tweede deeltoets is er geen verschil meer tussen studenten met wiskunde a of b en met een hoger cijfer voor wiskunde op het vwo.

16 Tabel 7. Resultaten van regressieanalyse ter verklaring van het cijfer voor het eerstejaarsvak wiskunde, midterm en endterm: Coëfficiënten (t waarde) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) midterm endterm midterm endterm midterm endterm midterm endterm Controle variabelen Geslacht (1=female) Nationaliteit (1=NL) Leeftijd 0 0 Taal bachelor (1=E) Vooropleiding wiskunde a wiskunde b anders Cijfer wiskunde vwo + 0 wisa * cijfer 0 0 Score entreetoets (1 16) Motivatie Gemiddelde score Inspanningstoetsen (DWO) Observations R2_adj (2) en (2) Eerstejaars, alle verklarende variabelen (4) en (4) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd (7) en (6) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd plus motivatie (8) en (8) Eerstejaars met Nederlandse vooropleiding Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar Voor beide cohorten geldt dat de score voor de entreetoets een positief significant effect heeft op zowel het cijfer voor de eerste deeltoets als voor de tweede deeltoets. En dat meer gemotiveerde studenten, afgemeten naar hun score voor de inspanningstoetsen in de eerste vier weken, hogere cijfers voor zowel de eerste als de tweede deeltoets. Conclusie In dit deelrapport is verslag gedaan van de effecten van toetsen, entreetoetsen en inspanningstoetsen, op het rendement van het eerstejaarsvak wiskunde bij de UU. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen het cohort , het eerste cohort, en het cohort , het tweede cohort. Naast beschrijvende analyse zijn een aantal verklarende analyses uitgevoerd. Het blijkt dat de studentenpopulatie van het tweede cohort een hogere vooropleiding heeft genoten dan van het eerste cohort, gemeten naar de behaalde cijfers voor wiskunde en Engels. Het startniveau van de studenten van het tweede cohort, gemeten aan de score voor de Entreetoets is

17 hoger dan dat van het eerste cohort. Niet alleen scoort het hoogste cluster hoger, maar het verschil tussen het middelste cluster en hoogste cluster lijkt kleiner geworden te zijn. De resultaten voor de eerste en tweede deeltoets zijn voor het tweede cohort hoger dan voor het eerste cohort; een slagingspercentage van 54% respectievelijk 67%. Daarnaast is de uitval van studenten die ingeschreven staan, maar niet deelnemen aan de eerste en/of tweede deeltoets afgenomen van 14% naar 10%. De motivatie van studenten zou afgelezen kunnen worden aan hun bereidheid om de zogenoemde inspanningstoetsen te maken; de toetsen die studenten kunnen maken tijdens het vak wiskunde en die geen invloed hebben op hun eindcijfer maar alleen hun recht op een eventuele herkansing veiligstellen. De motivatie van de studenten is toegenomen;l meer studenten maken de inspanningstoetsen. Niet uitgesloten kan echter worden dat een deel van de studenten extrinsiek gemotiveerd is (bv de langstudeeerdersboete) in plaats van intrinsiek (de studie economie goed beginnen). Voor de verklarende analyses geldt dat vrouwelijke studenten hogere cijfers voor het eerstejaarsvak wiskunde halen dan mannelijke studenten. Het effect van vooropleiding lijkt te gaan veranderen. Wiskunde b leidt tot hogere cijfers voor de eerste deeltoets wiskunde. Omdat de eerste deeltoets het dichtst staat bij de stof van de middelbare school, zou dat betekenen dat het aanvankelijke effect dat studenten met wiskunde b hebben gaat verdwijnen. Een hogere score voor de Entreetoets en een hogere motivatie leiden ook tot hogere cijfers. Omdat motivatie gemeten is via een digitale oefen en toetsomgeving kan de inzet van digitaal toetsen een middel zijn om tot betere rendementen te komen.

18 Appendix Tabel A. Entreetoets naar cluster % goed beantwoord % goed beantwoord Vraag Cluster1 Cluster2 Cluster3 Cluster1 Cluster2 Cluster3 1 88,29 93,55 99,12 92,31 96,43 95, ,25 83,87 91,23 58,55 84,82 97, ,12 44,52 84,21 8,97 62,20 74, ,15 91,61 94,74 53,85 93,15 96, ,23 55,48 86,84 35,04 66,07 89, ,42 68,71 73,68 47,01 66,37 87, ,77 79,35 87,72 41,88 86,01 90, ,41 16,13 54,39 13,68 25,30 61, ,16 41,29 78,95 17,95 49,40 83, ,08 78,39 91,23 53,42 84,23 93, ,91 31,94 75,88 17,09 40,77 88, ,91 30,97 78,07 3,42 38,39 87, ,70 7,74 57,02 2,99 19,94 69, ,95 18,39 74,12 11,97 43,45 75, ,80 6,45 37,72 0,85 5,36 68, ,67 53,23 72,81 16,24 56,55 78,32 N Slagingspercentage 77,36 50,10 24,82 81,40 56,69 30,85 Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar en Tabel B. Entreetoets: type vraag Vraag Type Thema 1 algebra Vergelijking van twee breuken 2 algebra Breuken aftrekken 3 vergelijkingen Lineaire functie uit twee punten en zijn nulpunten beperken 4 Binomiale formule 5 algebra Breuken optellen, product van twee machten met dezelfde exponent, kiezen welke wortel hetzelfde uitdrukt (multiple choice) 6 algebra Equivalentomvormingen 7 algebra Substitutie en binomiale formule 8 Speciale functies Logaritme * 9 vergelijkingen Systeem van twee lineare vergelijkingen met twee onbekenden 10 vergelijkingen Snijpunt van twee lineare vergelijkingen 11 vergelijkingen Product van sommen en oplossen van een kwadratische vergelijking 12 differentiëren Afgeleide (kettingregel) 13 differentiëren Afgeleide (quotientregel) 14 differentiëren Bepaling van een maximum 15 Speciale functies Omschrijven van een logaritmische naar een lineaire functie

19 16 differentiëren Limiet voor x tegen 0 en x tegen oneindigheid Tabel C. Resultaten van regressieanalyse ter verklaring van het cijfer voor het eerstejaarsvak wiskunde, midterm en endterm: Coëfficiënten (t-waarde) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) midterm endterm midterm endterm midterm endterm midterm endterm Controle variabelen Geslacht (1=female) 1.392*** 1.902*** 1.330*** 1.885*** 1.018*** 1.578*** 1.045*** 1.143*** (5.537) (5.679) (5.746) (6.117) (4.330) (5.003) (3.733) (2.986) Nationaliteit (1=NL) ** ** * (-2.300) (-1.629) (-2.062) (-1.665) (-1.028) (-0.846) Leeftijd *** * (-3.779) (-1.869) Taal bachelor (1=E) * (-1.837) (-0.926) (-1.477) (-0.506) (-0.171) (0.760) (-0.546) (0.372) Vooropleiding - wiskunde b 0.665** 0.929** 0.746*** 0.966*** 0.584* (2.228) (2.339) (2.670) (2.596) (1.967) (1.636) - anders (0.524) (0.660) (0.377) (0.102) (-0.201) (-1.272) Cijfer wiskunde vwo 0.493** (2.598) (0.849) -wiskunde a *** (-1.236) (-2.637) wisa * cijfer * (0.419) (1.930) Score entreetoets (1-16) 0.336*** 0.393*** 0.346*** 0.385*** 0.265*** 0.261*** 0.150*** wiskunde b (9.052) (7.944) (10.47) (8.739) (6.920) (5.081) (2.749) (1.054) Motivatie Gemiddelde score Inspanningstoetsen (DWO) *** *** ** *** (3.040) (5.518) (2.126) (4.258) Constante 7.772*** 4.683** 2.300*** ** (4.929) (2.230) (4.036) (1.619) (2.012) (-1.202) (0.197) (0.0237) Observations R-squared adj (3) en (2) Eerstejaars, alle verklarende variabelen (5) en (4) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd (9) en (6) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd plus motivatie (10) en (8) Eerstejaars met Nederlandse vooropleiding Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar Tabel D. Resultaten van regressieanalyse ter verklaring van het cijfer voor het eerstejaarsvak wiskunde, midterm en endterm: Coëfficiënten (t-waarde) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) midterm endterm midterm endterm midterm endterm midterm endterm Controle variabelen Geslacht (1=female) 0.858*** 0.813*** 0.859*** 0.818*** 0.821*** 0.768*** 0.532*** 0.492** (4.080) (3.258) (4.555) (3.582) (4.652) (3.604) (2.602) (2.144) Nationaliteit (1=NL) ** * * (-0.782) (-2.244) (-1.207) (-1.827) (-1.111) (-1.876)

20 Leeftijd (-0.149) (-0.392) Taal bachelor (1=E) (0.499) (1.355) (0.613) (0.910) (1.043) (1.429) (1.106) (1.051) Vooropleiding - wiskunde b 0.768*** *** *** (2.849) (-1.252) (3.746) (-0.565) (3.521) (-0.849) - anders ** *** *** (1.390) (-2.448) (0.730) (-2.704) (0.208) (-3.393) Cijfer wiskunde vwo 0.302* (1.913) (0.407) -wiskunde a ** (-2.519) (-1.634) wisa * cijfer (1.535) (1.568) Score entreetoets (1-16) 0.324*** 0.231*** 0.280*** 0.210*** 0.260*** 0.199*** 0.121*** 0.109** (9.960) (5.896) (10.42) (6.416) (10.13) (6.374) (3.190) (2.572) Motivatie Gemiddelde score Inspanningstoetsen (DWO) *** *** *** *** (6.209) (5.840) (4.545) (4.174) Constante *** 2.850*** 5.283*** ** (1.561) (3.049) (6.728) (10.15) (-0.120) (2.128) (0.433) (1.617) Observations R-squared adj (4) en (2) Eerstejaars, alle verklarende variabelen (6) en (4) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd (11) en (6) Eerstejaars, alle verklarende variabelen exclusief leeftijd plus motivatie (12) en (8) Eerstejaars met Nederlandse vooropleiding Bron: Utrecht University School of Economics, studiejaar

Toetsgestuurd leren in digitale leeromgevingen: casus economie in Utrecht

Toetsgestuurd leren in digitale leeromgevingen: casus economie in Utrecht Toetsgestuurd leren in digitale leeromgevingen: casus economie in Utrecht ONBETWIST Werkpakket 5 Yolanda Grift (Utrecht University School of Economics) Introductie In deze bijdrage wordt het onderzoek

Nadere informatie

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Planning onderwijs testfase 1. Deliverable 4.2. Evert van de Vrie. ONBETWIST Deliverable 4.

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Planning onderwijs testfase 1. Deliverable 4.2. Evert van de Vrie. ONBETWIST Deliverable 4. Planning onderwijs testfase 1 Deliverable 4.2 Evert van de Vrie Inleiding Deze deliverable bevat de planning van de verschillende implementatietrajecten binnen testfase 1 van het project. Contactpersoon

Nadere informatie

Planning onderwijs testfase 3 1 september 2012 1 januari 2013

Planning onderwijs testfase 3 1 september 2012 1 januari 2013 Deliverable 4.11 Planning onderwijs testfase 3 Aan het einde van de tweede testfase is een planning gemaakt voor de activiteiten van de onderwijs implementatieprojecten in testfase 3. Voor het maken van

Nadere informatie

Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 3 1 september januari 2013

Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 3 1 september januari 2013 Deliverable 4.12 Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 3 In dit document zijn de verslagen en evaluaties opgenomen van de onderwijsactiviteiten van het Onbetwist-project in testfase 3. Voor

Nadere informatie

Experience Mathness: Oefen- en ingangstoetsing voor bachelor studenten TUE

Experience Mathness: Oefen- en ingangstoetsing voor bachelor studenten TUE Experience Mathness: Oefen- en ingangstoetsing voor bachelor studenten TUE ONBETWIST Werkpakket 5 Deliverable 5.3.3, April 2012 Dirk Tempelaar & Hans Cuypers Introductie Experience Mathness diende ter

Nadere informatie

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3.

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3. Overzicht bestaande content Deliverable 3.6 Hans Cuypers Inleiding Binnen het ONBETWIST project worden toetsen en items voor verschillende deelgebieden van de wiskunde gemaakt. In voorgaande projecten,

Nadere informatie

Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE. Deliverable 3.2. Hans Cuypers en Henk van der Kooij

Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE. Deliverable 3.2. Hans Cuypers en Henk van der Kooij Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE Deliverable 3.2 Hans Cuypers en Henk van der Kooij Inleiding In deze deliverable zullen we voor het domein van de VWO-WISKUNDE de onderwerpen vaststellen

Nadere informatie

ONBETWIST Deliverable 5.4.6

ONBETWIST Deliverable 5.4.6 Toetsgestuurd leren van statistiek, UM, UMC, semester 1, 2012/2013 ONBETWIST Werkpakket 5 Deliverable 5.4.6, Februari 2013 Dirk Tempelaar, Maastricht University School of Business and Economics Introductie

Nadere informatie

Kernmodules voor vervolgvakken

Kernmodules voor vervolgvakken Pilot 3: Kernmodules voor vervolgvakken Pilot Naam Kernmodules voor vervolgvakken Instelling UU Vak naam ECB1Stat / Statistiek ECB1Wis / Wiskunde Studenten Aantal Ca. 800 = 400+400 Ronde 1 en 2 Datum uitvoering

Nadere informatie

Evaluatierapport Clips wiskunde

Evaluatierapport Clips wiskunde Evaluatierapport Clips wiskunde Blended Learning project Renske de Kleijn, Heleen van Ravenswaaij en Karin Rebel 1. Korte samenvatting onderwijsinnovatie en doelstellingen: - beschrijving aanleiding voor

Nadere informatie

ONBETWIST Deliverable 5.4.1

ONBETWIST Deliverable 5.4.1 Wiskunde D en de voorbereiding op een technische, universitaire studie: een analyse van het TUE onderwijsproject. ONBETWIST Werkpakket 5 Deliverable 5.4.1, Februari 2013 Hans Cuypers, Eindhoven University

Nadere informatie

Voorlichting en studiekeuze

Voorlichting en studiekeuze Pilot 4: Voorlichting en studiekeuze Pilot Naam Instelling Vak naam Studenten Aantal Ca. 150 Ronde 2 Voorlichting en studiekeuze UU Voorlichting Datum uitvoering 2010-2011 Variant Voorlichtingsweblecture

Nadere informatie

Deliverable 4.6. ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Planning onderwijsactiviteiten testfase 2. Evert van de Vrie

Deliverable 4.6. ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Planning onderwijsactiviteiten testfase 2. Evert van de Vrie Deliverable 4.6 Planning onderwijsactiviteiten testfase 2 Evert van de Vrie Inleiding Aan het einde van de eerste testfase is een planning gemaakt voor de activiteiten van de onderwijs cten in testfase

Nadere informatie

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE - 1 - EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2012-2013 Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen, waarvan de verplichte bijeenkomsten Practicumgroepen Wetenschappelijk

Nadere informatie

ONBETWIST Deliverable 5.4.3

ONBETWIST Deliverable 5.4.3 Toetsgestuurd leren van kwantitatieve methoden, UM, SBE, semester 1, 2012/2013 ONBETWIST Werkpakket 5 Deliverable 5.4.3, Februari 2013 Dirk Tempelaar, Maastricht University School of Business and Economics

Nadere informatie

Onderzoeksprotocol voor effectmetingen en kwalitatief onderzoek in het ONBETWIST project

Onderzoeksprotocol voor effectmetingen en kwalitatief onderzoek in het ONBETWIST project Onderzoeksprotocol voor effectmetingen en kwalitatief onderzoek in het ONBETWIST project Het doel van dit onderzoek is om een zo goed mogelijk beeld te verkrijgen van de rol die formatieve toetsing, gebruik

Nadere informatie

Voortgangstoetsen in de propedeuse. Onderzoek naar het effect op studiesucces

Voortgangstoetsen in de propedeuse. Onderzoek naar het effect op studiesucces Voortgangstoetsen in de propedeuse Onderzoek naar het effect op studiesucces Presentatie Seminar digitaal toetsen in de praktijk: waarom en hoe? 1. Het project Studiesucces aan de UvA: Maurice Oudejans

Nadere informatie

Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012

Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012 Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012 Inleiding In de cursus Calculus A voor T (2DS05) wordt gebruikt het boek Calculus, a complete course, Robert A. Adams, seventh edition, Pearson,

Nadere informatie

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 13.1 Kansberekeningen 13.2 Kansmodellen 13.3 De normale verdeling 13.4 De n -wet 13.5 Discrete en continue verdelingen 13.6 Diagnostische toets 14 Algebraïsche

Nadere informatie

Varianten van digitaal toetsen. N@tschool gebruikersdag 22 april 2008

Varianten van digitaal toetsen. N@tschool gebruikersdag 22 april 2008 Varianten van digitaal toetsen N@tschool gebruikersdag 22 april 2008 Even voorstellen Albert van Embden Docent aan de Hogeschool Rotterdam (voorheen HES) Instituut voor Financieel Management (IFM) Kwantitatieve

Nadere informatie

Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 2 1 februari 2012 1 september 2012

Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 2 1 februari 2012 1 september 2012 Deliverable 4.8 en 4.9 onderwijsactiviteiten testfase 2 In dit document zijn de verslagen en evaluaties opgenomen van de onderwijsactiviteiten van het Onbetwist-project in testfase 2. Voor het opstellen

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde A vwo, tweede tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Aanvullende analyse Terugblik en resultaten 2013

Aanvullende analyse Terugblik en resultaten 2013 Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Aanvullende analyse Terugblik en resultaten 2013 Oktober 2013 Eindtoets Basisonderwijs Groep 8 Lagere gemiddelde eindtoetsscore in 2013: onderzoek naar mogelijke

Nadere informatie

Opdrachten speciaal herontworpen voor eerstejaars studenten

Opdrachten speciaal herontworpen voor eerstejaars studenten Opdrachten speciaal herontworpen voor eerstejaars studenten Auteur: Dick Vrenssen, docent pedagogiek psychologie onderwijskunde, Fontys Hogeschool Kind en Educatie In het schooljaar 2013/ 2014 heeft het

Nadere informatie

Uitwerkingen Mei Eindexamen VWO Wiskunde A. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek

Uitwerkingen Mei Eindexamen VWO Wiskunde A. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Uitwerkingen Mei 2012 Eindexamen VWO Wiskunde A Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek Schroefas Opgave 1. In de figuur trekken we een lijn tussen 2600 tpm op de linkerschaal en

Nadere informatie

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting Studiejaar 2-2 Inhoudopgave Inleiding Samenvatting De enquete vragen De resultaten 7 2 Inleiding De Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE)

Nadere informatie

Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014

Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014 Onderzoek naar de opbrengsten van de methode Lijn 3 10-11-2014 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 2 2. WINTERSIGNALERING... 3 3. ZOMERSIGNALERING... 6 4. CONCLUSIES... 9 1 1. Inleiding Inleiding Bureau ICE

Nadere informatie

REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017

REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017 REGLEMENT SELECTIE BACHELOR DIERGENEESKUNDE Collegejaar 2018-2019 Zoals vastgesteld door de decaan op 31 juli 2017 Artikel 1. Algemene bepalingen 1. De bepalingen in dit reglement zijn aanvullend op de

Nadere informatie

Hoe is SmartRekenen opgebouwd?

Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Onderstaand figuur toont de opbouw van SmartRekenen: SmartRekenen 1F Instaptoets IT 2A 2F Referentieniveau Deel 1 Deel 3F Deel 2 Hoofdstuk 1 Paragraaf Eindtoets 2 Theorie

Nadere informatie

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten

Verplicht toetsen en bijspijkeren of eigen verantwoordelijkheid? De basisvaardigheden Nederlands van eerstejaars VU-studenten 7.Taalbeleid hoger onderwijs Ronde 8 Marloes van Beersum & Eline van Straalen Taalcentrum-VU, Vrije Universiteit Amsterdam Contact: mvanbeersum@taalcentrum-vu.nl evanstraalen@taalcentrum-vu.nl Verplicht

Nadere informatie

Modulehandleiding. voorjaar 2017

Modulehandleiding. voorjaar 2017 Modulehandleiding Cursus Basisvaardigheden Wiskunde voorjaar 2017 Mei 2017 Anton Goos Inhoud: 1. Beginvereisten 2. Relatie met andere modules 3. Introductie 4. Leermiddelen 5. Werkvormen, studiebelasting,

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde A vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN

EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN EEN ONLINE PROGRAMMA VOOR HET DIGITAAL AANBIEDEN VAN WISKUNDE OPGAVEN WEBWORK Na tegenvallende tentamenresultaten en relatief hoog uitvalpercentage in vorige jaren is in blok 1 van studiejaar 2016-2017

Nadere informatie

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2 Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren

Nadere informatie

Basiswiskunde (2DM00) in collegejaar 2011-2012

Basiswiskunde (2DM00) in collegejaar 2011-2012 Basiswiskunde (2DM00) in collegejaar 2011-2012 INLEIDING Het werkcollege Basiswiskunde is bedoeld om de kennis van de VWO-wiskunde paraat te krijgen en om vaardigheid te ontwikkelen om vlot, handig en

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (februari 2015)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (februari 2015) Utrecht, 16 februari 2015 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (februari 2015) Project referentiesets: schaalscores, cesuren en de 4/5 en 7/8-grens Vanaf

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014) Utrecht, 8 december 2014 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014) Project referentiesets: schaalscores, cesuren en de 4/5 en 7/8-grens Vanaf

Nadere informatie

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak wiskunde A vwo, tweede tijdvak (2016). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre

Nadere informatie

Een succesvol traject ter voorbereiding op de taaltoets.

Een succesvol traject ter voorbereiding op de taaltoets. Richard Vollenbroek Hogeschool Edith Stein/Onderwijscentrum Twente Vollenbroek@edith.nl Een succesvol traject ter voorbereiding op de taaltoets. Instromende eerstejaars studenten aan Nederlandse pabo s

Nadere informatie

Laatste nieuws Calculus voor het schakelprogramma van Bouwkunde 2DB03, 2015-2016

Laatste nieuws Calculus voor het schakelprogramma van Bouwkunde 2DB03, 2015-2016 Laatste nieuws Calculus voor het schakelprogramma van Bouwkunde 2DB03, 2015-2016 Kwartiel 1, week 8.1 Op het college van dinsdag 20 oktober is het volgende behandeld: - opgaven van Oncourse over integralen

Nadere informatie

PTA wiskunde A VWO Belgisch Park cohort

PTA wiskunde A VWO Belgisch Park cohort Inleiding: Tijdens het afleggen van het examen (schoolexamen en centraal examen) is het aan de kandidaat toegestaan de volgende hulpmiddelen te gebruiken: een liniaal met millimeterverdeling een geodriehoek

Nadere informatie

Kwantitatieve analyse toetskwaliteit

Kwantitatieve analyse toetskwaliteit Kwantitatieve analyse toetskwaliteit Auteur: Rob Kayzel Aan de hand van de resultaten van het tentamen (de scores van de studenten) is het mogelijk om de kwaliteit van het tentamen onderzoeken. De analyse

Nadere informatie

Het Wiskunde A1,2 examen

Het Wiskunde A1,2 examen 166 NAW 5/3 nr. 2 juni 2002 Het Wiskunde A1,2 examen Bert Zwaneveld Bert Zwaneveld afdeling Natuur- en Technische Wetenschappen Open Universiteit Nederland Postbus 2960, 6401 DL Heerlen bert.zwaneveld@ou.nl

Nadere informatie

Aansluitingsmodule wiskunde voor aankomende studenten

Aansluitingsmodule wiskunde voor aankomende studenten Aansluitingsmodule wiskunde voor aankomende studenten 1. Inleiding De aansluitingsmodule wiskunde wordt verzorgd door de Faculteit der Economische Wetenschappen, Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). De

Nadere informatie

Analyse instroom

Analyse instroom Instroomontwikkeling 2016 2017 In 2016 was er een instroomtoename van 5,5% bij de hbo-bachelor- en ad-opleidingen, opgebouwd uit: Een toename van de directe doorstroom vanuit havo, mbo en vwo met 1,0%

Nadere informatie

Studiewijzer Wiskunde 1 voor B(2DB00, 2DB30), cursus 2005/2006

Studiewijzer Wiskunde 1 voor B(2DB00, 2DB30), cursus 2005/2006 Studiewijzer Wiskunde 1 voor B(2DB00, 2DB30), cursus 2005/2006 Inleiding In de cursus Wiskunde 1 voor B (2DB00) wordt gebruikt het boek Calculus, Robert T. Smith, Roland B. Minton, second edition, Mc Graw

Nadere informatie

De waarde van studentensport

De waarde van studentensport Vera Dekkers (HvA) en Marije Deutekom (HvA/Inholland). In opdracht van USC. De waarde van studentensport Onderzoek naar de relatie tussen USC lidmaatschap en studieprestaties van bachelorstudenten in Amsterdam,

Nadere informatie

Samenvatting. Belangrijke kanttekeningen

Samenvatting. Belangrijke kanttekeningen Samenvatting Context en Interventie Na tegenvallende tentamenresultaten en relatief hoog uitvalpercentage in vorige jaren is in blok 1 van studiejaar 2016-2017 de cursus Infinitesimaalrekening A (WISB

Nadere informatie

1. Orthogonale Hyperbolen

1. Orthogonale Hyperbolen . Orthogonale Hyperbolen a + b In dit hoofdstuk wordt de grafiek van functies van de vorm y besproken. Functies c + d van deze vorm noemen we gebroken lineaire functies. De grafieken van dit soort functies

Nadere informatie

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus Studiehandleiding Basiswiskunde cursus 2008 2009 Materiaal Bij dit college heb je nodig: Het boek Basisboek wiskunde van Jan van de Craats en Rob Bosch Isbn: 90 430 1156 8 De syllabus Aanvulling basiscursus

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014) Utrecht, 8 december 2014 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (december 2014) Project referentiesets: schaalscores, cesuren en de 4/5 en 7/8-grens Vanaf

Nadere informatie

Studenten aan lerarenopleidingen

Studenten aan lerarenopleidingen Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor

Nadere informatie

Studieprogramma HV1

Studieprogramma HV1 Studieprogramma 29-22HV ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van jouw afdeling, afgekort het PTO (Programma van Toetsing

Nadere informatie

Studieprogramma H3

Studieprogramma H3 Studieprogramma 219-22H3 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van jouw afdeling, afgekort het PTO (Programma van Toetsing

Nadere informatie

Factsheet Toelatingstoets PABO

Factsheet Toelatingstoets PABO Pabo-opleidingen zitten in de lift De pabo s hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet om de kwaliteit verder te versterken, onder meer door de invoering van de toelatingstoetsen. Deze maatregelen betalen

Nadere informatie

LESS IS MORE 2 E GRAADS ENGELS, EERSTE ERVARINGEN MET DECENTRALE SELECTIE

LESS IS MORE 2 E GRAADS ENGELS, EERSTE ERVARINGEN MET DECENTRALE SELECTIE LESS IS MORE 2 E GRAADS ENGELS, EERSTE ERVARINGEN MET DECENTRALE SELECTIE MICHELLE WILLEMS (COÖRDINATOR OPLEIDING) ALESSANDRA CORDA (OPLEIDINGSMANAGER) ELKE VAN ERP (ONDERZOEKSTER) 1 INHOUD PRESENTATIE

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Economie. 1.1 Betrokken personen. 2.1 Periode

1. Inleiding. 2. Economie. 1.1 Betrokken personen. 2.1 Periode Eindrapportage USO-project Innovatief remediërend leerarrangement voor statistiek 1. Inleiding Omdat het slagingspercentage bij de statistiekvakken van de bachelor Biologie, de bachelor Economie en bacheloropleidingen

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Marian Hickendorff & Jan Janssen Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode De LOVS-toetsen rekenen-wiskunde

Nadere informatie

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16.

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16. Voorkennistoets Met behulp van deze toets kun je voor jezelf nagaan of je voldoende kennis en vaardigheden in huis hebt om het vak wiskunde in het eerste jaar van de studie Bedrijfskunde te kunnen volgen

Nadere informatie

Statistische analyses. Statistische analyse (1) Persoons achtergrond kenmerken

Statistische analyses. Statistische analyse (1) Persoons achtergrond kenmerken Statistische analyses Statistische analyse (1) Persoons achtergrond kenmerken Statistische analyse (2) Vergelijking gemiddelde scores ontwerpcriteria per OGP De scores worden als volgt geïnterpreteerd

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces

Nadere informatie

PTA wiskunde A VWO Belgisch Park cohort

PTA wiskunde A VWO Belgisch Park cohort Inleiding: Tijdens het afleggen van het examen (schoolexamen en centraal examen) is het aan de kandidaat toegestaan de volgende hulpmiddelen te gebruiken: een liniaal met millimeterverdeling een geodriehoek

Nadere informatie

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS 2017 FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN OPLEIDING PSYCHOLOGIE Wassenaarseweg 52 Postbus 9555 2300 RB Leiden oktober 2016 Inleiding Psychologie is een wetenschap.

Nadere informatie

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS 2018 FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN OPLEIDING PSYCHOLOGIE Wassenaarseweg 52 Postbus 9555 2300 RB Leiden oktober 2017 Inleiding Psychologie is een wetenschap.

Nadere informatie

Relatie intake - studiesucces

Relatie intake - studiesucces Relatie intake - studiesucces Opleiding S&B cohort 2009 Relatie intake - studiesucces November 2010 Beleidsdienst: Rutger Kappe, Margo Pluijter 0 Inhoudsopgave De inhoudsopgave van de resultaatevaluatie

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde A vwo, eerste tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Prestatie-indicatoren uit 1 cijfer ho en het algemeen studentenoordeel over de opleiding (nse).

Prestatie-indicatoren uit 1 cijfer ho en het algemeen studentenoordeel over de opleiding (nse). pagina: 1 (v6) Nummer instelling Naam instelling Plaats instelling : 21CW : HAS Hogeschool : S HERTOGENBOSCH Aantal opleidingen vt/dt/du, aantal unieke opleidingen, aantal hoofd- en neveninschrijvingen

Nadere informatie

Prestatie-indicatoren uit 1 cijfer ho en het algemeen studentenoordeel over de opleiding (nse).

Prestatie-indicatoren uit 1 cijfer ho en het algemeen studentenoordeel over de opleiding (nse). pagina: 1 (V10) Nummer instelling Naam instelling Plaats instelling : 21CW : HAS Hogeschool : S HERTOGENBOSCH Aantal opleidingen vt/dt/du, aantal unieke opleidingen, aantal hoofd- en neveninschrijvingen

Nadere informatie

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2015-2016 Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen, waarvan de verplichte bijeenkomsten Practicumgroepen Wetenschappelijk Denken/VRT

Nadere informatie

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen

Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen In het schooljaar 2014-2015 is de kim-versie van Veilig leren lezen op de markt gekomen. Inmiddels zijn veel scholen al aardig gewend aan

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito cursusboek2009.book Page 131 Thursday, March 30, 2017 3:23 PM Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode

Nadere informatie

Studieprogramma VX3

Studieprogramma VX3 Studieprogramma 219-22VX3 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van jouw afdeling, afgekort het PTO (Programma van Toetsing

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Innovatie 1e jaars wiskundeonderwijs

Innovatie 1e jaars wiskundeonderwijs Innovatie 1e jaars wiskundeonderwijs TU Delft Joost de Groot Challenge the future 1 Eerstejaars wiskundeonderwijs TUD Circa 15 opleidingen Docenteninzet circa 32 fte buiten eigen opleiding Ruim de helft

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs April 2016 Feiten en cijfers 2 Het algemene beeld Start van de studie uitval en wisselaars Tal van inspanningen bij hogescholen

Nadere informatie

Aansluiting Engels Een onderzoek naar de aansluitingsproblematiek van het vwo-vak Engels met de universiteit

Aansluiting Engels Een onderzoek naar de aansluitingsproblematiek van het vwo-vak Engels met de universiteit Aansluiting Engels Een onderzoek naar de aansluitingsproblematiek van het vwo-vak Engels met de universiteit 1 2 Aansluiting Engels Een onderzoek naar de aansluitingsproblematiek van het vwo-vak Engels

Nadere informatie

PTA VWO wiskunde A 1518

PTA VWO wiskunde A 1518 PTA VWO wiskunde A 1518 Inleiding Wiskunde A is wiskunde waarin vooral gewerkt wordt vanuit realistische contexten. Vaak is het lastig om de wiskundige inhoud uit de context te halen en daar wordt dan

Nadere informatie

Factoren die van invloed zijn op uitval van eerstejaarsstudenten noordoost Nederland. Werkgroep Aansluitingsmonitor noordoost Nederland.

Factoren die van invloed zijn op uitval van eerstejaarsstudenten noordoost Nederland. Werkgroep Aansluitingsmonitor noordoost Nederland. Factoren die van invloed zijn op uitval van eerstejaarsstudenten noordoost Nederland. Werkgroep Aansluitingsmonitor noordoost Nederland. Definitief. 15 Juni 2012. Groningen/Zwolle Juni 2012 1 Inhoud 1

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015) Utrecht, 28 april 2015 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015) Project referentiesets: schaalscores, cesuren en de 4/5 en 7/8-grens Vanaf dit

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015) Utrecht, 28 april 2015 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Nederlands en rekenen mbo 2F (april 2015) Project referentiesets: schaalscores, cesuren en de 4/5 en 7/8-grens Vanaf dit

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde B havo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Studieprogramma H3

Studieprogramma H3 Studieprogramma 2018-2019H3 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van H3, afgekort het PTO (Programma van Toetsing Onderbouw).

Nadere informatie

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan.

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan. Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Mekelweg 4, Delft Voorbeeldtoets Lees zorgvuldig onderstaande punten door Deze toets is bedoeld om een idee te krijgen van

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag , uur.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek 2 voor TeMa (2S195) op dinsdag , uur. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Tentamen Statistiek voor TeMa (S95) op dinsdag 3-03-00, 9- uur. Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine en

Nadere informatie

Toetsregeling Klinische Vraagstukken

Toetsregeling Klinische Vraagstukken Toetsregeling Klinische Vraagstukken Samenvatting toetsregeling Titel examenonderdeel Toetsvorm Schriftelijk tentamen. - 2 meerkeuzevragen; - gesloten boek toets; - gebruik standaardrekenmachine (Casio

Nadere informatie

Studieprogramma V3

Studieprogramma V3 Studieprogramma 2018-2019V3 ProgrammavoorToetsingOnderbouw Bevorderingsnormen Studieprogramma Beste leerling, Je kijkt nu naar het studieprogramma van V3, afgekort het PTO (Programma van Toetsing Onderbouw).

Nadere informatie

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s.

Dit onderdeel gaat over diploma s van bekostigde opleidingen. Hierbij onderscheiden we diplomarendement en het aantal diploma s. Na nominaal plus 1 jaar 45 procent een diploma... 2 Rendement wo stijgt, hbo-rendement daalt... 4 Hbo-ontwerpopleidingen laagste rendement van de sector... 6 Hoger rendement wo biologie, scheikunde en

Nadere informatie

Deliverable 4.4 en 4.5

Deliverable 4.4 en 4.5 Deliverable 4.4 en 4.5 Verslag en evaluatie onderwijsactiviteiten testfase 1 1 september 2011 1 februari 2012 Evert van de Vrie Inleiding In dit document zijn de verslagen en evaluaties opgenomen van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen 5.1 Gemiddelde, variantie, standaardafwijking: De variantie is als het ware de gemiddelde gekwadrateerde afwijking van het gemiddelde. Hoe groter de variantie

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 en B2 mbo-4 (april 2017)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 en B2 mbo-4 (april 2017) Utrecht, 15 mei 2017 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 en B2 mbo-4 (april 2017) Vaardigheidsschaal Er is nog geen referentieset van opgaven voor Engels mbo-4 zoals bij

Nadere informatie

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE

EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 1 EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2017-2018 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen,

Nadere informatie

Wiskunde 1 voor Economie en Informatica & Economie

Wiskunde 1 voor Economie en Informatica & Economie Wiskunde 1 voor Economie en Informatica & Economie 1. Inleiding Als onderdeel van het vak Wiskunde 1 (cursuscode FEW0010 voor de opleiding Economie en cursuscode FEW0431 voor de opleiding Informatica &

Nadere informatie

Onbetwist, Werkpakket 4 Deliverable 4.1 Planning

Onbetwist, Werkpakket 4 Deliverable 4.1 Planning Onbetwist, Werkpakket 4 Deliverable 4.1 Planning Evert van de Vrie, 26-5-2011 Sinds de start van het project Onbetwist, is er binnen Werkpakket 4 een planning gemaakt met betrekking tot de Implementatieprojecten

Nadere informatie

Toetsregeling MGZ-Lijntentamen

Toetsregeling MGZ-Lijntentamen Toetsregeling MGZ-Lijntentamen Samenvatting toetsregeling ingangsdatum september 28 Titel examenonderdeel Q: Mechanismen van gezondheid en ziekte, inleiding & overzicht (MED-BMGZK) Q2: Mechanismen van

Nadere informatie

Planning Implementatie

Planning Implementatie Planning Implementatie Deliverable 4.1 Evert van de Vrie Inleiding Sinds de start van het project Onbetwist, is er binnen Werkpakket 4 een planning gemaakt met betrekking tot de Implementatieprojecten

Nadere informatie

PTA VWO wiskunde B 1518

PTA VWO wiskunde B 1518 PTA VWO wiskunde B 1518 Inleiding Bij het vak wiskunde B leren leerlingen parate kennis en vaardigheden aan om daarmee wiskundige denkactiviteiten te ontplooien en te ontwikkelen. Met dit wiskundig denkvermogen

Nadere informatie

Wat motiveert u in uw werk?

Wat motiveert u in uw werk? Wat motiveert u in uw werk? Begin dit jaar heeft u kunnen deelnemen aan een online onderzoek naar de motivatie en werktevredenheid van actuarieel geschoolden. In dit artikel worden de resultaten aan u

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde B vwo, tweede tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 mbo-4 (december 2017)

Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 mbo-4 (december 2017) Utrecht, 16 januari 2017 Toelichting bij omzettingstabellen pilot centraal examen Engels B1 mbo-4 (december 2017) Vaardigheidsschaal Er is nog geen referentieset van opgaven voor Engels mbo-4 zoals bij

Nadere informatie

Vak Wiskunde Niveau Mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examendomein

Vak Wiskunde Niveau Mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examendomein 2018-2019 Vak Wiskunde Niveau Mavo Klas 9 en Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment 9 Toets 1 Toets Verbanden I trim1/tw 1 5% ja K4 9 Toets 2 Toets Meetkunde I trim2 / TW 2 5% ja K5, K6 9 Toets

Nadere informatie