ENGELSE POSTZEGELS TYPE MACHIN

Transcriptie

1 ENGELSE POSTZEGELS TYPE MACHIN Produktie en lay-out: J.J.A. Heeren Contact:

2

3 Engelse Postzegels van het type Machin VOORGESCHIEDENIS EN DE NIET-DECIMALE SERIE De Engelse Koningin Elisabeth besteeg in 1952 de Britse troon na het overlijden van haar vader, Koning George VI. In 1953 werd de eerste serie frankeerzegels met haar portret uitgegeven. Deze serie is bekend als de Wildings, naar de naam van de fotografe die het portret heeft gemaakt. Alhoewel alle zegels van deze serie hetzelfde portret tonen, kent de serie vijf typen omlijstingen van het portret. Deze serie heeft gelopen van 1953 tot Er zijn in totaal 18 verschillende waarden uitgekomen, maar er zijn veel varianten in verband met verschillende watermerken en op de zegels komen diverse soorten fosforstrepen voor. Ook voor de regionale gebieden van het Verenigd Koninkrijk, te weten: Schotland, Wales, Noord- Ierland, Man, Guernsey en Jersey werden zegels van het type Wilding uitgegeven, met per gebied twee of drie verschillende typen omlijstingen van het portret. Op 5 juni1967 verschijnen de eerste postzegels van het type Machin. Deze zegels onderscheiden zich van de Wildings door de eenvoudige opmaak; de zegels tonen immers alleen het portret van de koningin en waar- deaanduiding. Een soortgelijke stijlbreuk tussen een serie frankeerzegels met een sterk versierde opmaak en een opvolgende serie met een sobere opmaak vond eerder plaats in 1936 bij de troonsbestijging van Koning Edward VIII van Engeland. De voordien gangbare serie met de beeltenis van Koning George V was immers ook stevig versierd, terwijl de serie met Edward VIII eenvoudig van opmaak is. Verder heeft deze serie met Edward VIII weinig gemeen met de Machins; er zijn slechts vier waarden uitgekomen, terwijl er nu al meer dan 400 Machins zijn. De serie van Edward VIII werd als gevolg van zijn troonsafstand na een jaar opgevolgd, terwijl de Machins ook nu nog gangbaar zijn. Dit jaar zijn er weer 10 nieuwe waarden uitgekomen. De naam Machin is afkomstig van de ontwerper van het portret Arnold Machin. De beeltenis is gebaseerd op een reliëf, waarvan een foto is gemaakt. Overigens is de Nederlandse serie uit 1953 met de beeltenis van Koningin Juliana op een soortgelijke wijze tot stand gekomen. In 1967 kent het Verenigd Koninkrijk nog het oude geld, waarbij het pond is verdeeld in 20 shilling die elk verdeeld zijn in 12 pence. Dit is duidelijk zichtbaar doordat de munteenheid pence op de postzegels is afgekort met een d. Dit in tegenstelling tot de zegels uit de periode met het decimale geld, waarbij de pence is af gekort met een p. Van deze pre-decimale zegels verschijnen in het kleine meest voorkomende formaat in totaal 12 waarden, waarbij twee waarden, namelijk 1/6d en 1/9d in twee kleuren zijn uitgegeven. Ook zijn er twee waarden met een verlopende ondergrond uitgegeven namelijk de waarden lod en 1/-. De overige waarden hebben een effen achtergrond. Van deze serie worden, wellicht gezien de korte looptijd, geen regionale waarden uitgegeven. Voorts verschijnen er vier Machins in een groter formaat voor de hoge waarden, ter vervanging van de tijdens de Wildings periode gebruikte zegels met kastelen. Bovendien wordt hiervoor een andere druktechniek toegepast

4 Engelse Postzegels van het type Machin EERSTE DECIMALE SERIE In 1971 gaat het Verenigd Koningrijk over op het decimale waardestelsel. Kort voordien verschijnt al in 1970 een reeks grootformaatzegels volgens het decimale stelsel in dezelfde druktechniek als de grootformaat-zegels in het oude geld. Na de overgang naar de decimale waarden verschijnen ook de eerste twaalf lage waarden, herkenbaar door de letter p voor pence. Deze serie omvat slechts een enkele tweekleurige waarde namelijk de 9p. Tegelijkertijd verschijnen ook de eerste regionals, dat zijn zegels met in een hoek een symbool van Isle of Man (drie benen), Noord-Ierland (hand in zes-puntïge ster), Schotland (leeuw) of Wales (draak) Het aantal waarden van deze regionals blijft echter beperkt. Vrij kort na de introductie van deze zegels krijgt het eiland Man een eigen postadministratie dan worden Britse zegels ongeldig en gaat het zijn eigen postzegels uitgeven. weer nieuwe waarden uit als gevolg van een tariefwijziging. In Engeland In de zomer van 1971 komt al een zegel van 10p uit in de kleine serie, waardoor de grote zegel van 10p komt te vervallen. Pas in 1973 komen er komt een forse inflatie op. Zo komen er in 1976 zelfs zes nieuwe waarden uit, waaronder die van 20p, waarmee ook de waarde klein wordt. In 1977 komt de waarde 50p in kleinformaat uit. Ook de resterende hoge waarde van 1 -wordt vervangen door een nieuwe, in een groter formaat en in een andere druktechniek, tezamen met de waarden van 2,- en 5,-. Het aantal waarden neemt verder toe; in 1980 komen er acht nieuwe waarden uit terwijl er andere druktechnieken worden toegepast en de eerste perforatievarianten ontstaan. Ook worden bestaande waarden wel in nieuwe kleuren uitgegeven. Het gebruikte cijfertype wordt versmald om- dat er ruimtegebrek ontstaat, bijvoorbeeld bij waarden als 2O½p. Sommige waarden bestaan met brede en smalle cijfers, zoals de waarde 26p. Omdat de zegels niet alleen in vellen verkrijgbaar zijn, maar ook in boekjes, en de Engelse posterijen veel experimenteren met op fosfor reagerende machines, ontstaat een groot aantal varianten op basis van fosforstrepen. In 1984 verschijnt een wat vreemde waarde in een grootformaat; de waarde 1.30 en in het volgende jaar de waarde Ook in de 80-er jaren blijft Royal Mail nieuwe waarden uitgeven als gevolg van de inflatie.

5 Engelse Postzegels van het type Machin In 1989 ontstaat een nieuwe variant, namelijk de nondenominated value, oftewel een waarde zonder waardeaanduiding. In plaats daarvan heeft de postzegel de aanduiding 1st en 2nd; als categorieaanduiding voor de klasse van het poststuk, oftewel de prioriteit ervan. Volgens een Engelse vriend is 1st class de aanduiding voor slow, en 2nd class voor very slow. Om het 150 jarig bestaan van de postzegel in Groot-Brittannië te vieren, wordt in 1990 een serie van vijf waarden uitgegeven met een dubbelportret, namelijk het portret van Koningin Victoria schuin achter dat van Koningin Elisabeth. Opvallend is hierbij dat dezelfde kleur wordt gebruikt als voor dezelfde waarde bij het enkelvoudige portret. Ook heeft de beeltenis van Koningin Victoria bij de zwarte waarde van 2Op als enige een crèmekleurige achtergrond. Tot 1993 verschijnt nog een aantal waarden. Het totale aantal waarden in deze eerste decimale serie in het kleine formaat komt hiermee op 93, zonder NVI s (nonvalue indicator) en zonder regionale uitgiften. TWEEDE DECIMALE SERIE De tweede decimale serie onderscheidt zich van de eerste decimale serie door de aanwezigheid van elliptische (Engels: syncopated) perforatie. Hierbij is aan beide zijden van de zegel een groter perforatiegat gemaakt, waardoor namaak wordt bemoeilijkt. In Nederland is in 1993 een beperkt aantal zegels uitgekomen met deze perforatie, namelijk de waarden fl 7,50 en fl 10,- van de serie van Koningin Beatrix (NVPH-nrs en 1852). Deze tweede decimale serie begint met een verdere bijzonderheid, namelijk zelfklevende gom. Om deze bijzonderheid duidelijk te maken voor het publiek, verschijnt de zegel in een horizontaal formaat. Ook verschijnen er gewone zegels met elliptische perforatie, evenals regionale zegels. In 1995 verschijnt een zegel met de waarde 1.- in het kleine formaat. De waarde van het Britse pond is dan zover gezakt dat het niet meer de moeite waard is deze in het grote formaat uit te geven. Het uitgeven van nieuwe waarden gaat overigens gewoon door. In 1997 wordt een nieuwe techniek voor beeldvorming toegepast en de gehele serie wordt opnieuw uitgegeven met de in de nieuwe techniek uitgevoerde beeltenis. Het beeld wordt hierdoor iets meer sprekender. In de praktijk vind ik het moeilijk te zien. Ook verschijnen in 1997 regionale zegels voor Wales, waarbij de aanduiding p is weggelaten, i.v.m. lokale wetgeving die de Engelse aan de Welshe taal gelijkstelt, waardoor een dubbele aanduiding noodzakelijk zou zijn. Hierbij optredende ruimteproblemen worden vermeden door de aanduiding weg te laten Ter gelegenheid van de Royal Golden Wedding verschijnen in 1997 twee waarden, namelijk 1st en 26p in een gouden kleur. In 1999 verschijnt een nieuwe waarde zonder waardeaanduiding, namelijk met de letter E voor de post naar Europa. Ook wordt een reeks van drie waarden in een groter formaat in verschillende druktechnieken uitgegeven om het 150 jarig bestaan van de postzegel te vieren.

6 Engelse Postzegels van het type Machin Deze zegels hebben allemaal de waarde 1st. Kort daarna worden de waarden hoger dan 1.- in het gewone kleine Machin-formaat uitgegeven, maar in een andere druktechniek. Hiermee komen de tot dan toe gebruikelijke kastelen voor de hogere waarden te vervallen. Ook komen er een aantal gewone waarden uit. Het nieuwe Millennium wordt uiteraard- gevierd met een speciale Machin in een combinatie van wit en goud. Het dubbele portret uit 1990 wordt in 2000 gebruikt voor het 160-jarig bestaan van de Penny Black, maar nu met de waarde lst. Ook wordt een zegel voor Wales uitgegeven met de waarde 1ST/1AF in de Weishe taal. In 2001 worden geen nieuwe Machins uitgegeven. Er ontstaan geruchten dat de serie ten einde loopt, temeer daar er een nieuwe serie definitives voor Engeland, Noord- Ierland, Schotland en Wales wordt uitgegeven, maar in 2002 verschijnen er weer vier nieuwe waarden. In 2003 komt er weer een nieuw format, namelijk zegels speciaal voor Iuchtpost, maar zonder waarde aanduiding. In de daarop volgende jaren worden toch weer nieuwe Machins uitgegeven, ook in In dit jaar wordt een nieuw tariefsysteem ingevoerd, waarbij niet alleen het gewicht van een poststuk van belang is, maar ook de afme- ting ervan. Hierdoor wordt een verschil gemaakt tussen small en large letters. Deze grote en kleine brieven kunnen snel (1st class) en iets minder snel (2nd class) worden bezorgd. Dit levert weer vier nieuwe Machins op, waarvan twee in een nieuw, groot formaat. Ook komen er weer twee gewone bijplakwaarden uit. BESLUIT Bij mijn weten is dit de grootste serie postzegels die ooit is uitgegeven. Wanneer alleen naar waarden en kleuren wordt gekeken kom je op het volgende tabelletje Klein formaat Regionals Groot formaat totaal Predecimale periode 1e decimale serie 2e decimale serie Dubbele kop Liggend formaat Luchtpost Totaal Overigens is een aantal getallen discutabel; sommige catalogi noemen kleurvarianten die andere niet noemen. Veel van de hierboven genoemde informatie is afkomstig van de website: waar uitgebreide informatie is terug te vinden. Ook zijn uiteraard Britse postzegelcatalogi van belang, zoals die van Stanley Gibbons. Het meest gezaghebbende handboek op het gebied van Machins is het Engelstalige The Complete Machin Handbook door D. G. A. Myall. Het is verkrijgbaar bij John Deering P0 Box 2, South Molton, Devon, EX36 4YZ, Engeland. Met dank aan Oosterhouter post

7 Koningin Elisabeth II, Machin ½d 2d 4d 6d 7d 8d 10d 1Sh 1,9Sh 5 juni januari Sh 10Sh 5 maart 1969

8 Koningin Elisabeth II, Machin 20p 17 juni p 1,5p 2,5p 3p 4p 6p 7,5p 10p 15 februari 1971 L1 6 december 1972

9 Koningin Elisabeth II, Machin 4.5p 24 october september januari september ,5p 11p 25 februari 1976

10 Koningin Elisabeth II, Machin L2 2 februari ,5p 26 april p 15p 15 augustus ,5p 17p 17,5p 30 januari 1980

11 Koningin Elisabeth II, Machin 2p 5p 20p 75p 30 januari p 22 oktober ,5p 14p 15.5p 25p 14 januari p 26 augustus 1981

12 Koningin Elisabeth II, Machin 12,5p 16,5p 29p 27 januari p 20,5p 31p 23p 30 maart augustus 1983

13 Koningin Elisabeth II, Machin 22p 24p 34p L1,33 28 augustus 1984 L1,41 17 september p 29 oktober 1985

14 Koningin Elisabeth II, Machin L1,50 5p 2 september oktober 1986 L1,60 15 september p 18p 22p 34p 9 februari p 26 juli 1988

15 Koningin Elisabeth II, Machin 14p 20p 27p 28p 32p 35p 23 augustus p 19p 11 oktober st 2ND 1st 2ND 22 augustus p 24p 34p 37p 26 september 1989

16 Koningin Elisabeth II, Machin 29p 2 oktober p 34p 37p 10 januari p 20p 30 januari maart 1990

17 Koningin Elisabeth II, Machin 1st 2ND 1st 2ND 7 augustus p 26p 27p 31p 33p 4 september p 17 september p 22p 33p 19 maart 1991

18 Koningin Elisabeth II, Machin 6p 24p 28p 34p 35p 39p 10 september p 16 september p 24p 27 oktober oktober p 1 november 1993

19 Koningin Elisabeth II, Machin 19p 29p 36p 41p 26 oktober p 60p 26 juli augustus p 25 april augustus p 31p 37p 43p 63p 25 juni 1996

20 Koningin Elisabeth II, Machin 20p 26p 37p 63p 8 juli st 2ND 18 maart p 1st 21 april april januari 1999

21 Koningin Elisabeth II, Machin 1st 1st 1st 16 februari 1999 L1,50 L2,00 L,300 L5,00 9 maart p 64p 38p 44p 20 april st 6 januari februari juni 2002

22 Koningin Elisabeth II, Machin 8p 41p 45p 65p april p 4 juli 2002 E 68 4 juli 2002 Europe Worldwide 34p 27 maart mei 2003

23 Koningin Elisabeth II, Machin L1,50 L2,00 L5,00 1 juli p 35p 39p 40p 43p 1 april 2004 Worldwide 1 april 2004

24 Koningin Elisabeth II, Machin

25 Koningin Elisabeth II, Isle of Man, Machin 2,5p 3p 5p 7,5p 7 juli 1971

26 Koningin Elisabeth II, Noord Ierland, Machin 2,5p 3p 3,5p 5p 5,5p 7,5p 8p 7 juli ,5p 6,5p 8,5p 6 november januari p 11p 7p 9p 10,5p 20 oktober januari p 13,5p 15p 23 juli 1980

27 Koningin Elisabeth II, Noord Ierland, Machin 11,5p 14p 18p 22p 8 april ,5p 15,5p 19,5p 26p 24 februari p 20,5p 28p 27 april p 17p 22p 31p 23 oktober p 18p 7 januari januari 1987

28 Koningin Elisabeth II, Noord Ierland, Machin 14p 19p 23p 32p 8 november p 20p 24p 34p 28 november p 22p 26p 37p 4 december p 24p 28p 39p 3 december p 25p 30p 41p 7 december 1993

29 Koningin Elisabeth II, Noord Ierland, Machin 20p 26p 37p 63p 23 juli p 26p 37p 63p 1 juli p 38p 64p 8 juni st 40p 65p 15 februari 2000

30 Koningin Elisabeth II, Schotland, Machin 2,5p 3p 3,5p 5p 5,5p 7,5p 8p 7 juli ,5p 6,5p 8,5p 6 november januari p 11p 7p 9p 10,5p 20 oktober januari p 13,5p 15p 23 juli 1980

31 Koningin Elisabeth II, Schotland, Machin 11,5p 14p 18p 22p 8 april ,5p 15,5p 19,5p 26p 24 februari p 20,5p 28p 27 april p 17p 22p 31p 23 oktober p 18p 7 januari januari 1987

32 Koningin Elisabeth II, Schotland, Machin 14p 19p 23p 32p 8 november p 20p 24p 34p 28 november p 22p 26p 37p 4 december p 24p 28p 39p 3 december p 25p 30p 41p 7 december 1993

33 Koningin Elisabeth II, Schotland, Machin 20p 26p 37p 63p 23 juli p 26p 37p 63p 1 juli st 15 februari 2000

34 Koningin Elisabeth II, Wales, Machin 2,5p 3p 3,5p 5p 5,5p 7,5p 8p 7 juli ,5p 6,5p 8,5p 6 november januari p 11p 7p 9p 10,5p 20 oktober januari p 13,5p 15p 23 juli 1980

35 Koningin Elisabeth II, Wales, Machin 11,5p 14p 18p 22p 8 april ,5p 15,5p 19,5p 26p 24 februari p 20,5p 28p 27 april p 17p 22p 31p 23 oktober p 18p 7 januari januari 1987

36 Koningin Elisabeth II, Wales, Machin 14p 19p 23p 32p 8 november p 20p 24p 34p 28 november p 22p 26p 37p 4 december p 24p 28p 39p 3 december p 25p 30p 41p 7 december 1993

37 Koningin Elisabeth II, Wales, Machin 20p 26p 37p 63p 23 juli p 26p 37p 63p 1 juli st 15 februari 2000

38

39