decision makers survey 2003

Transcriptie

1 decision makers survey 2003 Audax Media Elsevier Media Amsterdam - Reed Business Information Het Financieele Dagblad PCM Landelijke Dagbladen SBP - De Zaak Sdu Uitgevers Scope Publishing Dagblad De Telegraaf VNU Business Publications Weekbladpers Tijdschriften

2 2 3 decision Inhoud pagina Verklaring onderzoeksbureau 4 makers survey 2003 Voorwoord 5 1. Het onderzoek Beslissers en hun mediagebruik De initiatiefnemers Wie is een decision maker? Wie zijn er ondervraagd? 7 2. Onderzoeksresultaten van media Gemiddeld bereik Kwalitatieve kenmerken Titelbeleving Gemiddeld bereik naar beroepsgroep Beslissingsintensiteit Mediaconsumptiegedrag Sociodemografische kenmerken Internetgebruik Functie- en bedrijfsgegevens Beleidsvelden Het besluitvormingsproces (DMU) Technische verantwoording De onderzoekselementen Meer informatie 30

3 4 5 Verklaring Onderzoeksbureau Voorwoord Het Decision Makers Survey heeft zich in de afgelopen twintig jaar ontwikkeld tot een hoogwaardig, semi-continue marktonderzoek. DMS genereert onmisbare en stabiele data voor adverteerders en mediaplanners die beslissers in het bedrijfsleven tot hun doelgroepen rekenen. Dit is ook de reden dat steeds meer uitgevers van media die zich richten op zakelijke doelgroepen, zich aansluiten bij dit onderzoek; in 2003 bestaat de Stichting DMS uit tien vooraanstaande uitgevers / media-exploitanten. Naast de noodzakelijke bereikscijfers van de belangrijkste landelijke media die zich richten op zakelijke beslissers, draagt het onderzoek uiterst relevante informatie aan over beslissingsprocessen bij aanschaf van producten en diensten, beslissingsintensiteit en verantwoordelijkheden van decision makers binnen hun bedrijven. Ook geeft het onderzoek meer inzicht in de kwalitatieve aspecten van media, onder andere door middel van titelbeleving. Hierbij verklaren wij dat de weergave van de resultaten van Decision Makers Survey 2003 zoals gepresenteerd in deze publicatie, overeenkomt met de uitkomsten van het onderzoek dat door Intomart BV uit Hilversum in opdracht van de Stichting DMS onder begeleiding van de Technische Commissie DMS is uitgevoerd. Hilversum, 15 augustus 2003 Intomart BV In de afgelopen jaren heeft het Bestuur van de Stichting DMS zich steeds meer op afstand geplaatst ten opzichte van de inhoud van het onderzoek en keuzes en beslissingen in toenemende mate overgelaten aan de Technische Commissie. De Technische Commissie van DMS is gevormd volgens het model van een zogenaamde Joint Industry Committee. Zij bestaat uit vertegenwoordigers van de BVA, het PMA en uitgevers en wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter. De Technische Commissie heeft een bijzonder belangrijke rol gespeeld bij het optimaliseren van het onderzoek en zorggedragen voor een nauwkeurige aansluiting op de wensen en ontwikkelingen in de markt. Een woord van oprechte dank aan de leden van de Technische Commissie is hier dan ook op zijn plaats. Namens het bestuur van de Stichting DMS Drs. M.C. Appel Directeur Media Onderzoek Walter Vesters Voorzitter

4 6 1. Het onderzoek Beslissers en hun mediagebruik 1.2 De initiatiefnemers 1.4 Wie zijn er ondervraagd? Het Decision Makers Survey geeft al jaren een getrouw beeld van decision makers die werkzaam zijn in het Nederlandse bedrijfsleven en bij de overheid. De aard en de omvang van de groep decision makers, de verantwoordelijkheden van decision makers die betrokken zijn bij de verschillende besluitvormingsprocessen, hun leesgedrag en mediagebruik zijn gedetailleerd in kaart gebracht. Het onderzoek wordt sinds 1982 periodiek uitgevoerd. Het is bedoeld om adverteerders, mediaplanners en uitgevers die zich bezighouden met businessto-business markten, een stevig en betrouwbaar instrument in handen te geven. Een instrument dat noodzakelijk is. De belangen zijn immers groot. De investeringen van adverteerders zullen zo gericht mogelijk resultaat moeten opleveren. Daarvoor is onderbouwing via een gerenommeerd onderzoek van groot belang. Centraal in het onderzoek staat de specifieke rol die beslissers spelen bij de aanschaf van producten en diensten ten behoeve van de organisatie waarvoor men werkt. Speelt men een rol in de voorbereidingsfase van de aanschaf, in de besluitvormingsfase, of is men zelfs de formele eindbeslisser? Verder wordt de vraag beantwoord hoe decision makers omgaan met media. In het onderzoek worden bovendien naast de kwantitatieve ook de kwalitatieve gegevens van dagbladen en tijdschriften en de interesse in diverse onderwerpen gevraagd. Achterin deze brochure zijn alle onderzoekselementen van het Decision Makers Survey te vinden. De kenmerken van het Decision Makers Survey zijn als volgt: Face-to-face: Computer Assisted Self Interviewing, na de telefonische screening wordt een afspraak gemaakt met de respondent en gaat de enquêteur bij respondent op bezoek. Respondent vult door middel van touch screen zelf de vragenlijst in. Semi-continue veldwerk: 2x per jaar veldwerk (voorjaar en najaar) en 2x per jaar rapportage op basis van 4 veldwerkgolven (voortschrijdend). Bereiksvraag van dagbladen en tijdschriften op basis van recency methode (4 antwoordmogelijkheden waarvan 1 scorende voor gemiddeld bereik, conformnom), inclusief gebruik van logo bij bepaling van het bereik. Groot aantal kwalitatieve vragen, naast de gebruikelijke kenmerken zoals leesintensiteit, leesduur etc. wordt ook gevraagd naar de mediabeleving van de gemeten titels (op basis van Themadossier Mediabeleving, Platform 95, juni 1998). Naast de sociodemografische indeling en indeling op basis van bedrijfskenmerken wordt de decision maker ook op type beslisser ingedeeld (geconstrueerde kenmerk op basis van DMU vragen): lichte beïnvloeder, mee beïnvloeder, meebeslisser en topbeslisser. Een duidelijke (zelf)screening van de populatie van decision makers. Hoger en middenkader krijgen extra screeningsvraag over hun betrokkenheid bij aankoopbeslissingen. Beroepsgroepen directeuren en eigenaren behoren automatisch tot de groep decision makers. DMS 2003 is uitgevoerd door Intomart B.V. te Hilversum in opdracht van de stichting DMS bestaande uit tien uitgeverijen / media-exploitanten. De uitvoering is begeleid door de Technische Commissie bestaande uit drie partijen: vertegenwoordigers van eigenaren van het onderzoek (dagbladen- en tijdschriftenuitgevers), PMA en BVA. De tien participerende uitgeverijen / media-exploitanten zijn: Audax Media B.V. Elsevier Media Amsterdam/ Reed Business Information Het Financieele Dagblad B.V. PCM Landelijke Dagbladen SBP B.V. - De Zaak Sdu Uitgevers Scope Publishing B.V. B.V. Dagblad De Telegraaf VNU Business Publications B.V. Weekbladpers Tijdschriften 1.3 Wie is een decision maker? Een secretaresse die tickets aanschaft voor haar manager, of een lid van de raad van bestuur? Wie kan in Nederland worden gekwalificeerd als decision maker? In het onderzoek wordt de volgende stelregel gehanteerd: een decision maker is een persoon in de leeftijd van 25 t/m 64 jaar, werkzaam, behorend tot een van de zes beroepsgroepen (zie onder) en vanuit zijn functie betrokken is bij besluitvormingsprocessen over de aanschaf van producten en diensten. De decision maker neemt daarbij beslissingen die voor de bedrijfsvoering van belang zijn. Eerdere onderzoeken onder decision makers laten zien dat er binnen een bedrijf of instelling altijd personen zijn die meer dan anderen een rol spelen bij het nemen van beslissingen. Ook blijkt er samenhang te zijn tussen de aard en het niveau van een functie en de mate waarin men bij beslissingen betrokken wordt. DMS 2003 meet zowel de verantwoordelijkheid voor 27 beleidsvelden als de rol in de besluitvorming rond de aanschaf van 23 concrete producten en diensten. In totaal zijn in de afgelopen vier veldwerkgolven decision makers ondervraagd. Alle respondenten waren ten tijde van het onderzoek tussen de 25 en 64 jaar en werkzaam in een van de volgende beroepsgroepen: Directeuren 5+ Directeuren 4- Eigenaren 5+ Eigenaren 3-4 (bij vrije beroepen 1-4) Hogere employé(e)s Middenkader Hogere en middelbare employé(e)s hebben een extra screeningsvraag moeten beantwoorden omtrent de betrokkenheid bij zakelijke aankoopbeslissingen binnen het bedrijf waar men werkt. Dat gebeurt om zeker te stellen dat ze tot de doelgroep van decision makers behoren. Van de hogere employé(e)s kwalificeert 53% zich als decision maker, binnen het middenkader is dit 44%. Achterin deze brochure is de technische verantwoording van het Decision Makers Survey te vinden.

5 8 2. Onderzoeksresultaten van media Gemiddeld bereik 2.2 Kwalitatieve kenmerken Een belangrijk onderdeel van het Decision Makers Survey vormt de vraag naar het leesgedrag van verschillende dagbladen en tijdschriften. Voor de titels uit het onderzoek wordt volgens de recency methode, conform NOM Print Monitor, het gemiddeld bereik gemeten. Onderstaande grafieken geven het bereik van dagbladen en tijdschriften onder de totale groep decision makers weer. De tijdschriften zijn onderverdeeld in wekelijks, tweewekelijks, maandelijks en twee-/driemaandelijks verschijnende uitgaven. Naast het bereik, is ook de kwaliteit van het bereik een belangrijke variabele voor de effectiviteit van een titel. Deze kwaliteit wordt ondermeer bepaald door de leesduur en de leesintensiteit: hoeveel tijd besteedt de lezer gemiddeld aan een titel en in welke mate wordt de inhoud werkelijk gelezen? Verder is het interessant na te gaan wat het leesmotief is en op welke wijze men de titel heeft verkregen. Onderstaande tabel geeft achtereenvolgens de leesduur, leesintensiteit, wijze van verkrijgen en het leesmotief weer. De basis hiervoor wordt gevormd door alle lezers van een blad. basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3.050 basis: alle lezers van een blad (totaal bereik) gemiddeld bereik dagbladen gemiddeld bereik tijdschriften dagbladen Algemeen Dagblad Het Financieele Dagblad NRC Handelsblad De Staatscourant De Telegraaf Trouw De Volkskrant weekbladen Beleggers Belangen Elsevier FEM Business HP/De Tijd Intermediair* Vrij Nederland tweewekelijkse bladen Management Team maandbladen Bizz Management Scope Ondernemen! Opzij Quote twee-/driemaandelijkse bladen De Zaak Flying Dutchman 19 % 9 % 13 % 3 % 30 % 5 % 20 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 2 % 16 % 3 % 8 % 16 % 8 % 18 % 11 % 7 % 13 % 8 % 10 % 15 % 10 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 kwalitatieve kenmerken printmedia LEESDUUR gemiddeld aantal minuten LEESINTENSITEIT leest 50% of meer WIJZE VERKRIJGEN werk-/circulatiemap in minuten in% in% in% in% in% in% in% in% in% in% dagbladen Algemeen Dagblad Het Financieele Dagblad NRC Handelsblad De Staatscourant De Telegraaf Trouw De Volkskrant weekbladen Beleggers Belangen Elsevier FEM Business HP/De Tijd Intermediair* Vrij Nederland tweewekelijkse bladen Management Team maandbladen Bizz Management Scope Ondernemen! Opzij Quote twee-/driemaandelijkse bladen Flying Dutchman De Zaak abonnement werk abonnement thuis los nummer knipseldienst anders LEESMOTIEF beroep/functie privé beide * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten

6 Titelbeleving In het Decision Makers Survey is aan de lezers van een titel (in het afgelopen verschijningsinterval) een aantal uitspraken over die titel voorgelegd, die zijn gebaseerd op het onderzoek Mediabeleving 1. De geselecteerde uitspraken kunnen worden ingedeeld in vier groepen of factoren, te weten: Informatiefactor: iets nieuws, actualiteit, nuttige en geloofwaardige informatie Transformatiefactor: genieten, vermaak, ontspannen Tijdverdrijffactor: leeg moment vullen Sociale factor: gespreksstof, basis voor sociale contacten basis: respondent heeft titel in afgelopen verschijningsinterval gelezen In onderstaande tabel zijn de resultaten van de uitspraken weergegeven, die leiden tot de vier mediabelevingsfactoren. Voor elke afzonderlijke titel in DMS is per factor een gemiddelde score berekend; de waarde van de factoren ligt tussen 0 en 1. De gemiddelde score per factor is voor alle afzonderlijke titels beschikbaar. Titelbeleving printmedia Informatiefactor Transformatiefactor Tijdverdrijffactor Sociale factor heeft mij iets nieuws geboden gaf me nuttige informatie gaf me geloofwaardige informatie heeft mij geleerd wat er in de wereld gaande is stelde me in staat kennis van de mening van anderen te nemen hielp mij bij het vormen van een mening deed me genieten maakte me vrolijk gaf me een gevoel van gezelligheid gaf me een tevreden gevoel deed me alles even vergeten was ontspannend paste bij een moment voor mijzelf vulde ik een leeg moment mee in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % in % dagbladen Algemeen Dagblad Het Financieele Dagblad NRC Handelsblad De Staatscourant De Telegraaf Trouw De Volkskrant gaf gesprekstof met familie, collega's, vrienden weekbladen Beleggers Belangen Elsevier FEM Business HP/De Tijd Intermediair* Vrij Nederland tweewekelijkse bladen Management Team maandbladen Bizz Management Scope Ondernemen! Opzij Quote twee-/driemaandelijkse bladen Flying Dutchman De Zaak * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten 1 Themadossier Mediabeleving, Platform 95, juni 1998

7 Gemiddeld bereik naar beroepsgroep 2.5 Beslissingsintensiteit In onderstaande tabel is het gemiddeld bereik van dagbladen en tijdschriften in DMS 2003 binnen de verschillende beroepsgroepen in kaart gebracht. We onderscheiden de volgende beroepsgroepen: directeur/manager verantwoordelijk voor 5 of meer / 3-4 personeelsleden, vrije beroepen, eigenaar bedrijf/winkel verantwoordelijk voor 5 of meer / 3-4 personeelsleden, hogere employees en middenkader. De resultaten zijn zowel in absolute aantallen (x 1.000) als in percentage weergegeven. De mate waarin decision makers bij beslissingsprocessen zijn betrokken, verschilt sterk. Voor elk van de in DMS opgenomen producten en diensten kan men tegelijkertijd op drie verschillende niveaus een beslisser zijn (voorbereiding, besluitvorming en formele eindbeslissing). Beslissers zijn in de volgende 4 groepen onderverdeeld: topbeslissers, meebeslissers, meebeïnvloeders en lichte beïnvloeders. Deze groepen zijn gedefinieerd aan de hand van de volgende elementen: - aantal producten/diensten waarover men beslist - de rol die men speelt in het beslissingsproces In onderstaande tabel is het gemiddeld bereik van dagbladen en tijdschriften onder topbeslissers, meebeslissers, meebeïnvloeders en lichte beïnvloeders in kaart gebracht. gemiddeld bereik naar beroepsgroep beslissingsintensiteit directeuren 5+ populatie: steekproef: 762 directeuren 4- populatie: steekproef: 267 eigenaren 5+ populatie: steekproef: 282 eigenaren 4-/ vrije beroepen populatie: steekproef: 500 hogere employees populatie: steekproef: middenkader populatie: steekproef: 697 topbeslisser populatie: steekproef: 686 meebeslisser populatie: steekproef: meebeïnvloeder populatie: steekproef: lichte beïnvloeder populatie: steekproef: 202 x in % x in % x in % x in % x in % x in % dagbladen Algemeen Dagblad Het Financieele Dagblad NRC Handelsblad De Staatscourant De Telegraaf Trouw De Volkskrant weekbladen Beleggers Belangen Elsevier FEM Business HP/De Tijd Intermediair* Vrij Nederland tweewekelijkse bladen Management Team maandbladen Bizz Management Scope Ondernemen! Opzij Quote twee-/driemaandelijkse bladen Flying Dutchman De Zaak in % dagbladen Algemeen Dagblad Het Financieele Dagblad NRC Handelsblad De Staatscourant De Telegraaf Trouw De Volkskrant weekbladen Beleggers Belangen Elsevier FEM Business HP/De Tijd Intermediair* Vrij Nederland tweewekelijkse bladen Management Team maandbladen Bizz Management Scope Ondernemen! Opzij Quote twee-/driemaandelijkse bladen Flying Dutchman De Zaak in % in % in % * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten

8 14 3. Mediaconsumptiegedrag 4. Sociodemografische kenmerken 15 Media imperatives Sociodemografische kenmerken Naast het gebruik van printmedia (dagbladen en tijdschriften) is in het DMS 2003 tevens onderzocht wat het luister- en kijkgedrag is van decision makers. De mate van gebruik is telkens in drie (ongeveer gelijke) groepen verdeeld naar de relatieve mate van gebruik van het mediumtype (laag-midden-hoog). Zo kan van elk mediumtype worden vastgesteld wat de gebruiksintensiteit is. In onderstaande tabel zijn de media imperatives in kaart gebracht van dagbladen, tijdschriften, televisie en radio binnen de verschillende beroepsgroepen. De resultaten zijn middels profielpercentage aangegeven, dat wil zeggen dat de cijfers gerelateerd zijn aan de verschillende beroepsgroepen. Om een beeld te krijgen van de groep decision makers is Het aandeel vrouwelijke decision makers is kleiner dan het een aantal sociodemografische kenmerken in kaart aandeel mannelijke decision makers. Het grootste deel van gebracht. In onderstaande grafieken zijn de resultaten de decision makers (59%) is tussen de 35 en 49 jaar oud. middels profielpercentage weergegeven. Dat wil zeggen Middelbaar en Hoger Beroepsonderwijs zijn de meest dat de cijfers gerelateerd zijn aan het totaal aantal decision gevolgde opleidingen. Het inkomen varieert sterk. Meer makers in Nederland: dit zijn er De resultaten dan de helft van de decision makers (54%) heeft een van DMS 2003 zijn gebaseerd op een steekproefomvang bruto jaarinkomen dat beneden de e ,- ligt. van personen. basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3.050 media imperatives directeuren 5+ populatie: steekproef: 762 directeuren 4- populatie: steekproef: 267 eigenaren 5+ populatie: steekproef: 282 eigenaren 4-/ vrije beroepen populatie: steekproef: 500 hogere employees populatie: steekproef: 542 middenkader populatie: steekproef: 697 in % in % in % in % in % in % dagbladen hoog midden laag tijdschriften hoog midden laag televisie hoog midden laag radio hoog midden laag sociodemografische kenmerken geslacht man vrouw leeftijd jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar opleiding wetenschappelijk onderwijs doctoraal HBO en WO t/m kandidaats HAVO/VWO middelbaar beroepsonderwijs MAVO lager beroepsonderwijs lager onderwijs bruto jaarinkomen o ,- of meer (ƒ of meer) o ,- t/m o ,- (ƒ ) o ,- t/m o ,- (ƒ ) o ,- t/m o ,- (ƒ ) o ,- t/m o ,- (ƒ ) o ,- t/m o ,- (ƒ ) minder dan o ,- (t/m ƒ ) kan niet zeggen/wil niet zeggen 78 % 22 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 3 % 14 % 18 % 22 % 19 % 13 % 11 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 15 % 33 % 16 % 25 % 7 % 3 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 4 % 7% 9% 16% 20% 21% 13% 10% 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0

9 16 5. Internetgebruik 6. Functie- en bedrijfsgegevens 17 Internetgebruik Functie- en bedrijfsgegevens In het DMS 2003 zijn een aantal specifieke vragen omtrent internet aan de respondenten voorgelegd. De resultaten hiervan zijn in onderstaande grafieken in kaart gebracht. Zo blijkt dat 68% van de decision makers elke dag gebruik maakt van internet, 59% zowel thuis als op 't werk een adres heeft en 27% werkzaam is in een organisatie die actief is op het gebied van e-commerce. In dit hoofdstuk is een aantal specifieke arbeidsmarktgegevens van de decision maker in kaart gebracht. U vindt achtereenvolgens de resultaten van het soort bedrijf of overheidsinstelling waar ze werkzaam zijn, het aantal werknemers binnen de organisatie, de aard van het dienstverband, de functies die decision makers vervullen, het aantal werknemers waaraan leiding wordt gegeven en de interessegebieden van de decision makers. basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3.050 basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3.050 internetgebruik x internetaansluiting thuis op het werk beide geen aansluiting adres heeft thuis adres heeft adres op het werk beide geen adres heeft bedrijf site op internet ja, bedrijf heeft internetsite nee, maar wel mee bezig nee, ook niet mee bezig weet niet, kan niet zeggen doet bedrijf aan e-commerce ja nee weet niet frequentie internetgebruik (thuis en op het werk) elke dag 1x per week of vaker 1x per maand of vaker minder vaak nooit, weet niet 28 % 9 % 59 % 4 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 25 % 12 % 59 % 5 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 77 % 9 % 12 % 2 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 27 % 61 % 12 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 basis: heeft internetaansluiting populatie: steekproef: n= % 27 % 3 % 1 % 2 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 functie- en bedrijfsgegevens soort bedrijf/instelling zakelijke dienstverlening overige dienstverlening industrie onderwijs overheid gezondheidszorg detailhandel/reparatiebedrijven groothandel/tussenhandel bouwnijverheid/installatiebedrijven transport-/ opslag-/comm.bedrijven automatisering financiële instelling horeca landbouw/visserij nutsbedrijven delfstoffenwinning aantal werknemers in vestiging 1-5 werknemers 6-9 werknemers werknemers werknemers werknemers 150+ werknemers aard dienstverband zelfstandig detaillist zelfstandig werkzaam overig loondienst bij overheid loondienst particulier bedrijf loondienst andere instelling 14 % 11 % 10 % 9 % 9 % 9 % 7 % 6 % 6 % 5 % 5 % 4 % 2 % 2 % 1 % 0 % 0,03,06,09,012,015,0 17 % 8 % 10 % 28 % 6 % 29 % 0,0 5,0 10,015,020,025,030,0 6 % 17 % 16 % 45 % 16 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0

10 18 7. Beleidsvelden 19 functie binnen organisatie algemeen directeur directeur/grootaandeelhouder mede-eigenaar/vennoot adjunct-directeur lid directie (anders) bedrijfsleider/hfd filiaal of vestiging (afdelings)chef stafmedewerker andere functie direct leiding geven aan 1-2 werknemers 3-5 werknemers 6-10 werknemers werknemers werknemers 41 of meer werknemers geeft geen leiding 5 % 2 % 4 % 3 % 4 % 11 % 25 % 22 % 25 % 0,0 10,0 20,0 30,0 12 % 22 % 19 % 13 % 8 % 3 % 22 % 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 Verantwoordelijkheid ten aanzien van beleidsvelden In DMS 2003 zijn de verantwoordelijkheden ten aanzien van 27 beleidsvelden opgenomen. Decision makers kunnen per beleidsveld aangeven of ze '(mede) verantwoordelijk' of 'niet verantwoordelijk' zijn. Wanneer het specifieke beleidsveld niet relevant is binnen de eigen werkzaamheden kan men 'niet van toepassing/komt niet voor' antwoorden. Tevens is aan de respondenten gevraagd of ze wel of niet eindverantwoordelijk zijn. In onderstaande tabel is voor de 27 beleidsvelden zowel het absolute aantal als het percentage decision makers opgenomen dat (mede) verantwoordelijk en eindverantwoordelijk is. basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3.050 (zeer) sterk geïnteresseerd in... nationale economie werkgelegenheid kwaliteitszorg binnenlandse politiek opleidingen en trainingen sociaal-/personeelsbeleid financieel-economische zaken managementmethoden/-technieken innovatie en technologie overheidsbeleid internationale politiek automatisering milieuvraagstukken/milieubeheer internationale handel en economie nieuwe media / e-commerce energievraagstukken brancheprofielen bedrijfsprofielen Euro/EMU fiscale aangelegenheden persoonlijke financiële planning juridische vraagstukken e.d. beursberichten financiële kengetallen e.d. transport en logistiek beleggingsmogelijkheden kapitaalmarkt e.d. vermogensbeheer Europees recht beleggingsadviezen 67 % 66 % 62 % 62 % 57 % 57 % 56 % 56 % 56 % 54 % 49 % 47 % 47 % 45 % 44 % 41 % 40 % 39 % 39 % 39 % 38 % 33 % 32 % 28 % 25 % 23 % 22 % 20 % 16 % 16 % 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 verantwoordelijkheid t.a.v. beleidsvelden (mede) verantwoordelijk eindverantwoordelijk x1000 in % x1000 in % algemeen management 1.095, ,5 30 personeels-/sociaal beleid 961, ,5 27 werving en selectie 948, ,2 26 opleidingen en trainingen 945, ,4 27 kwaliteitsmanagement 928, ,0 28 automatisering 789, ,9 24 inkoop 784, ,2 29 commercieel management 713, ,7 26 interne logistiek 706, ,6 24 financieel management 697, ,2 23 financiële administratie 680, ,6 25 corporate communications/pr&voorlichting 653, ,4 20 marketing communicatie (reclame, sales promotion etc.) 620, ,6 21 informatietechnologie en systemen 609, ,1 17 technisch onderhoud 597, ,8 23 telecommunicatie 564, ,1 20 facility management (inhuren catering, schoonmaakdiensten e.d.) 542, ,7 20 externe logistiek 501, ,5 18 (industriële) productie 481, ,9 18 research & development 438, ,2 12 marktonderzoek 433, ,2 15 autopark (personenauto s, bedrijfsauto s) 430, ,7 17 bedrijfsjuridische zaken 408, ,0 15 investor relations/financiële communicatie 413, ,2 15 import 168, ,6 7 export 164, ,8 6 beleggingen, w.o. onroerend goed/vermogensbeheer 140, ,6 7 ander beleidsveld 267, ,1 9

11 20 8. Het besluitvormingsproces (DMU) 9. Technische verantwoording 21 Het besluitvormingsproces van producten en diensten. Een belangrijk onderdeel van het DMS 2003 vormt de vraag in welke mate decision makers betrokken zijn bij de besluitvormingsprocessen van producten en diensten binnen de organisatie waar ze werkzaam zijn. Alle personen die binnen een onderneming betrokken zijn bij aankoopbeslissingen van producten en/of diensten, behoren tot de zogenaamde Decision Making Unit (DMU). Deze DMU vormt het uitgangspunt voor effectieve business-to-business marketing en communicatie. Voordat er gevraagd is naar de betrokkenheid bij de aanschaf, is eerst vastgesteld of een product of dienst aanwezig is binnen de organisatie. Indien niet aanwezig, is gevraagd of er plannen bestaan om het product aan te schaffen of van de dienst gebruik te gaan maken. Indien een product/dienst aanwezig is binnen de organisatie of als er aanschafplannen zijn, is gevraagd naar de rol die ze spelen bij de aanschaf. Onderstaande tabel geeft inzicht in de mate van betrokkenheid van decision makers bij het besluitvormingsproces van 23 producten en diensten. Naast de omvang van de totale DMU en de formele eindbeslissers zijn tevens de aanwezigheid en/of aanschafplannen in kaart gebracht. DMS 2003 DMS 2003 is uitgevoerd door Intomart BV te Hilversum, in opdracht van de Stichting Decision Makers Survey. De uitvoering is begeleid door de Technische Commissie DMS bestaande uit vertegenwoordigers van Tijdschriften, Dagbladen, BVA en PMA. Definitie Decision Maker Een Decision Maker is een persoon die vanuit zijn functie is betrokken bij besluitvormingsprocessen die voor de bedrijfsvoering in het bedrijf of de instelling van belang zijn. Als ondergrens voor de omvang van het bedrijf of de instelling geldt 3 werknemers, met als uitzondering de vrije beroepen waarvoor geen ondergrens geldt. mate van betrokkenheid in het besluitvormingsproces van producten en diensten basis: alle decision makers populatie: steekproef: n=3050 aanwezig/ aanschafplannen DMU: speelt een rol in het besluitvormingsproces formele eindbeslisser x1000 in% x1000 in% x1000 in% facility management facility management 1.227, , ,2 60 kantooromgeving kantoormeubilair 1.414, , ,3 60 kantoorapparatuur en benodigdheden 1.427, , ,3 60 nutsvoorzieningen 1.184, , ,1 77 automatisering hardware 1.480, , ,4 60 software 1.470, , ,3 60 automatiseringsdiensten 1.179, , ,2 56 internetdiensten 1.343, , ,6 62 consultancy organisatie-advies 838, , ,7 48 overige zakelijke dienstverlening 969, , ,6 66 transport aankoop lease/personenauto's 887, , ,4 67 aankoop lease/bestel- en vrachtwagens 594, , ,0 61 interne logistiek 829, , ,7 59 externe logistiek 711, , ,8 62 financieel bedrijfsfinanciering 700, , ,7 81 overige bankzaken en verzekeringen 1.086, , ,2 77 werknemersverzekeringen 1.306, , ,8 68 personeel, opleiding en vliegreizen personeel 1.257, , ,1 63 opleidingen en trainingen 1.265, , ,2 56 zakelijke vliegreizen 549, , ,1 72 telecommunicatie telecommunicatiediensten 1.375, , ,8 66 telecommunicatie-apparatuur 1.452, , ,1 63 huisvesting bedrijfshuisvesting 1.274, , ,4 62 De populatie van het Decision Makers Survey 2003 bestaat uit personen in de leeftijd jaar, die werkzaam zijn in een van de volgende beroepsgroepen 1. directeur/manager verantwoordelijk voor vijf of meer personeelsleden 2. directeur/manager verantwoordelijk voor drie of vier personeelsleden 3. vrije beroepen 4. eigenaar bedrijf/winkel verantwoordelijk voor vijf of meer personeelsleden 5. eigenaar bedrijf/winkel verantwoordelijk voor drie of vier personeelsleden 6. hogere employé(e)s (een selectie daaruit) 7. middenkader (een selectie daaruit) Net als in de voorgaande DMS-onderzoeken (1998/99, 2001 en 2002) zijn de volgende uitgangspunten bij de bepaling van Decision Makers gehanteerd: - Directeuren en eigenaren (incl. vrije beroepen) worden zonder meer beschouwd als Decision Makers - Hogere employé(e)s en middenkader worden middels een telefonische screeningsvraag geselecteerd waarbij gevraagd wordt of men al dan niet betrokken is bij het besluitvormingsproces in het bedrijf: In elk bedrijf of organisatie worden wel eens producten of diensten ingekocht. U moet dan denken aan bijvoorbeeld computers, maar ook aan zakenreizen, verzekering of tijdelijk personeel. Als dat binnen uw organisatie het geval is, bent u dan op een of andere wijze vanuit uw functie wel eens betrokken bij de besluitvorming daarover? In totaal voldoet 53% van de hogere employé(e)s en 44% van het middenkader aan het filter en worden ingeteld als Decision Maker. Dit gegeven is tevens van belang voor de berekening van de populatie-omvang.

12 22 23 Populatie-omvang en steekproef De totale populatie van Decision Makers in Nederland wordt berekend op basis van de MiniCensus , waarbij de screeningsresultaten onder het middenkader en hogere employees worden verwerkt. In totaal voldoet 21% van de Nederlandse beroepsbevolking aan de definitie van Decision Maker, in totaal personen. De steekproef is getrokken uit onderzoeksbestanden van Intomart, afkomstig van telefonische random steekproeven voor landelijk consumentenonderzoek. In een beperkt aantal gevallen is ook gebruik gemaakt van externe bronnen voor aanvulling van de steekproeven. De verdeling van de steekproef is gequoteerd voor de verschillende beroepsgroepen zodanig dat een voldoende steekproefomvang wordt gerealiseerd binnen elk van de belangrijke doelgroepen. Netto zijn personen ondervraagd. De verdeling van de populatie en de steekproef zijn weergegeven in de tabel: BEROEPSGROEP POPULATIE N POPULATIE % STEEKPROEF VERDELING % Directeur % 25% Directeur % 9% Eigenaar % 9% Eigenaar 3-4 incl. alle vrije beroepen % 16% Hogere employés % 18% Middenkader % 23% Totaal % 100% 1 De MiniCensus 2002 is de herwogen versie van de Gfk MiniCenus Hierbij zijn de populatie-aantallen aangepast aan de trend in de bevolkingscijfers volgens CBS. De MiniCensus 2002 is door MOA geaccepteerd als Zilveren Standaard voor populatiecijfers in het markonderzoek. Herweging naar de populatiestructuur zorgt ervoor dat de resultaten van het onderzoek representatief zijn voor de Decision Makerspopulatie van personen in Nederland. Kenmerken van de Decision Maker Om een beeld te krijgen van de groep Decision Makers, wordt hier een aantal specifieke kenmerken van de doelgroep in kaart gebracht. GESLACHT Man % 78 Vrouw 22 Totaal 100 LEEFTIJD % jaar of ouder 24 Totaal 100 % OPLEIDING Lager % 36 HAVO/HBO 49 WO 15 Totaal 100 INKOMEN Minder dan u % 36 u u u of meer 4 Wil niet zeggen 10 Totaal 100 Uitvoering van het onderzoek De personen die uit de basisbestanden zijn geselecteerd op grond van hun beroep, zijn telefonisch benaderd teneinde medewerking te verkrijgen voor het Decision Makers onderzoek. In het uitnodigingsgesprek is tevens geverifieerd of de gegevens correct zijn en of de geselecteerde persoon inderdaad voldoet aan de gestelde criteria (screening). Voor de mondelinge vraaggesprekken is gebruik gemaakt van zogenaamde pentop-computers. Dit zijn multimedia laptops voor het uitvoeren van computer aided personal interviewing (CAPI). Deze laptops beschikken over een touch-screenoptie, die het voor de respondent gemakkelijk maakt om vragen middels het aanstippen van antwoordcategorieën op het scherm te beantwoorden. De deelnemers aan het onderzoek kunnen daardoor zelf de antwoorden van hun keuze invoeren, hetgeen de volgende voordelen biedt: - de invloed van de interview(st)er wordt tot een minimum beperkt, omdat deze geen vragen hoeft op te lezen - omdat er niet hoeft te worden opgelezen, kan de respondent sneller door de vragenlijst heengaan, hetgeen eventueel optredende irritatie beperkt - eventuele sociale wenselijkheid van antwoorden wordt beperkt Daarnaast biedt CAPI technische voordelen als: de mogelijkheid tot tonen van full colour mastheads op het scherm en de automatische uitvoering van de gewenste routing door de vragenlijst. Responsverantwoording In het telefonisch veldwerk voor screening van de samengestelde bruto steekproef van ruim personen is de toezegging tot medewerking verkregen van personen die kwalificeren op de gestelde criteria. Samengevat betreft de non-respons op de uitnodiging/screening: - Weigering tot medewerking 29% - Onbereikbaar 19% - Niet-kwalificerend 40% Netto zijn Decision Makers ondervraagd, uit een bruto steekproef van Op het mondelinge veldwerk is de non-respons als volgt samengesteld: - Weigering tot medewerking/ geen mogelijkheid tot afspraak 20% - Niet-kwalificerend 5% Het veldwerk van de mondelinge ondervraging voor DMS 2003 vond plaats in vier perioden: 8 oktober t/m 23 november maart t/m 26 april oktober t/m 22 november maart t/m 9 mei 2003 De screeningsgesprekken vonden telkens in de twee maanden voorafgaand aan de veldwerkgolf plaats. Betrokkenheid bij besluitvorming Van de respondenten die mondeling voor het DMS zijn ondervraagd is nagegaan in welke mate zij inderdaad betrokken zijn bij beslissingen binnen het bedrijf waar zij werkzaam zijn. Voor 23 producten en diensten (64 in 2001) is in het onderzoek nagegaan: - of het product/de dienst in het bedrijf aanwezig is; - indien niet aanwezig: of er plannen bestaan om het product aan te schaffen of van de dienst gebruik te gaan maken; - of de functionaris een rol speelt bij eventuele aanschaf van dat product of gebruikmaking van die dienst; - of die rol wordt gespeeld in de voorbereidingsfase, de besluitvormingsfase of in de formele eindbeslissingfase. Onderstaande tabel geeft per beroepsgroep het gemiddelde aantal DMU s aan, waar de respondent op enigerlei wijze bij betrokken is. De score varieert tussen 1 en 23. BEROEPSGROEP Gem. aantal DMU s Directeuren 10 Directeuren 4-8 Eigenaren Eigenaren 3-4 (incl. alle vrije beroepen) 9 Hogere employé(e)s 7 Middenkader 7 Totaal 8 De mate van betrokkenheid bij bedrijfsbeslissingen wordt weergegeven in de schaal beslissingsintensiteit die is opgebouwd aan de hand van de volgende elementen:

13 het aantal verschillende producten en diensten waarover men beslist; - de rol die men speelt in het beslissingsproces. Beslissingsintensiteit is geconstrueerd als de som van het product van het aantal verschillende producten en diensten waarover men beslist, gewogen voor de rol die men bij deze beslissingen had. De beslissingsintensiteitsschaal is zowel voor de afzonderlijke productcategorieën als voor het geheel beschikbaar. De vraagstelling voor het gemiddeld bereik is zodanig geformuleerd dat voor alle typen bladen een gelijkwaardige situatie ontstaat, ongeacht de verschijningsfrequentie. Dit wordt bereikt door in alle gevallen een keuze uit vier antwoordcategorieën aan te bieden, waarvan alleen de eerste onder gemiddeld bereik valt. gebaseerd op het onderzoek Mediabeleving. De geselecteerde uitspraken kunnen ingedeeld worden in vier groepen of factoren, te weten: - de informatiefactor - de transformatiefactor - de tijdverdrijffactor Onderscheiden worden: Voor de berekening van het gemiddeld bereik van de tijdschrifttitels wordt de volgende vraag gesteld: - de sociale factor - Topbeslissers (19% van de populatie) Voor elke afzonderlijke titel in DMS is per factor een - Meebeslissers - Meebeïnvloeders - Lichte beïnvloeders (38% van de populatie) (36% van de populatie) (7% van de populatie) Hierna volgen de wekelijks verschijnende bladen die u in de afgelopen 12 maanden wel eens heeft gelezen of ingezien. Kunt u aangeven wanneer u <titel> voor het laatst heeft gelezen of ingezien, vandaag niet meegerekend? gemiddelde score berekend; de waarde van de factoren ligt tussen 0 en 1 per blad. Nauwkeurigheid v/d uitkomsten Sinds DMS 2002 wordt de budgetomvang waarover de DMS-populatie zeggenschap Het werken met steekproeven berust op de overweging heeft vastgesteld, alsmede de bedragen waarover men eventueel bevoegd is om te tekenen. - 1 tot en met 7 dagen geleden - 8 tot en met 14 dagen geleden (1-2 weken) - 2 tot en met 3 weken geleden dat de afwijkingen in het steekproefonderzoek vrijwel zeker binnen bepaalde, op grond van de waarschijnlijkheidstheorie te berekenen marges blijven. De grootte van Budgetverantwoordelijkheid e of minder % 17% - langer dan 3 weken geleden de marges is afhankelijk van: e e en hoger Wil niet aangeven Geen budgetverantwoordelijkheid 11% 23% 13% 36% Voor dagbladen, 2-wekelijkse bladen, maandbladen, 2-maandelijkse en 3-maandelijkse bladen is de vraagstelling vergelijkbaar. - de gevonden eventuele uitkomsten; - de omvang van de steekproef (het aantal respondenten) waarbinnen deze uitkomst is verkregen; - de zekerheid die men verlangt. Totaal Tekenbevoegdheid e of minder 100% % 34% De leesfrequentie wordt tenslotte vastgesteld door de vraag hoeveel van de zes verschenen nummers men gewoonlijk leest of inziet. Het is mogelijk dat de resultaten die met een steekproef zijn verkregen, afwijken van die welke verkregen zouden zijn wanneer de totale populatie ondervraagd zou zijn. e e en hoger Wil bedrag niet aangeven Geen tekenbevoegdheid 4% 17% 19% 25% De antwoorden op de bereiksvragen zijn verwerkt tot leeskansen waardoor de data direct kunnen worden gebruikt in de beschikbare mediaplanningssoftware. Wanneer, bij een (deel)steekproefomvang van een percentage van 50% wordt gevonden, kan worden berekend dat in 95% van de gevallen, de werkelijke uitkomst zal liggen tussen 46,9% en 53,1%. Totaal Mediavraagstelling 100% Het gebruik van andere media is eveneens aan de orde gekomen in de vraaggesprekken, met name: radio, televisie, internet en bioscoop. Van elk mediumtype is vastgesteld Voor de uitgebreide informatie over de vragenlijst en de uitvoering van het onderzoek verwijzen wij naar de aparte uitgave van de Technische Verantwoording DMS Een belangrijk onderdeel van het Decision Makers onderzoek vormt de vraag naar het leesgedrag van verschillende dag-, management- en opiniebladen. Voor de titels in deze segmenten wordt het bereik per gemiddeld nummer volgens de recency-methode gemeten. Naast bereik worden ook de leesduur, de leesintensiteit, de wijze van verkrijgen, de reden van lezen, de leesplaats en de titelbeleving gemeten. Voor de vraag naar het totaalbereik wordt de volgende formulering gehanteerd: Op het volgende scherm staan de logo s van bladen die in Nederland verschijnen. wat de gebruiksintensiteit is (aantal uren per week of aantal bioscoopbezoeken per jaar). In de rapportage is voor radio en televisie de Media-imperative opgenomen, waarbij de populatie telkens in drie (ongeveer gelijke) groepen is verdeeld naar de relatieve mate van gebruik van het mediumtype (laag midden hoog). Dezelfde procedure is toegepast op de in DMS opgenomen tijdschriften en dagbladen zodat ook een media-imperative voor DMS dagbladen en DMS-tijdschriften beschikbaar is. Namens Intomart: Marion Appel Directeur Media-onderzoek Namens TC DMS: Irena Petric Voorzitter Wilt u al deze logo s even bekijken en daarbij aangeven welke van deze bladen u de afgelopen 12 maanden heeft gelezen of ingezien, thuis, op het werk, onderweg naar het werk, bij buren, kennissen, familie, het maakt niet Titelbeleving In samenwerking met SWOCC 2 wordt sinds DMS 2002 aan de lezers van een titel (in het afgelopen verschijningsinterval) uit waar. een aantal uitspaken over die titel voorgelegd die zijn 2 Themadossier Mediabeleving, Platform 95, juni 1998

14 De onderzoekselementen 27 Onderstaand treft u een overzicht van alle elementen die in het Decision Makers Survey 2003 zijn opgenomen. Bereiksgegevens printmedia Dagbladen - Algemeen Dagblad - Het Financieele Dagblad - NRC Handelsblad - De Staatscourant - De Telegraaf - Trouw - De Volkskrant Weekbladen - Beleggers Belangen - Elsevier - FEM Business - HP/De Tijd - Intermediair * - Vrij Nederland Tweewekelijks verschijnende bladen - Management Team Maandbladen - Bizz - Management Scope - Ondernemen! - Opzij - Quote Twee/driemaandelijks verschijnende bladen - Flying Dutchman - De Zaak Kwalitatieve leesgegevens printmedia - totaal bereik - leesfrequentie - wijze van verkrijgen - leesintensiteit - leesduur - leesplaats - leesmotief - ontvangt blad sinds kort of al langer - op wiens verzoek sinds kort ontvangen * Intermediair is alleen najaar 2002 en voorjaar 2003 gemeten Mediabeleving - informatiefactor - transformatiefactor - tijdverdrijffactor - sociale factor Bereiksgegevens overige media - aantal dagen per week TV kijken - kijkduur TV (per dag) - aantal dagen per week radio luisteren - luisterduur (per dag) - frequentie bioscoopbezoek Persoonlijke en sociodemografische kenmerken - geslacht - leeftijd - opleiding - cursussen voor beroep - inkomen (en van partner) - Nielsen regio Interessevelden - werkgelegenheid - milieuvraagstukken/milieubeheer - energievraagstukken - automatisering - financieel-economische zaken - beursberichten - beleggingsmogelijkheden - beleggingsadviezen - persoonlijke financiële planning - kapitaalmarkt, valuta s en renten, betalingsverkeer - financiële kengetallen, kostprijsberekening, cash management - vermogensbeheer - managementmethoden/-technieken - sociaal-/personeelsbeleid - nationale economie - internationale handel en economie - Euro/EMU - fiscale aangelegenheden - juridische vraagstukken/ wet en regelgeving - innovatie en technologie - kwaliteitszorg - opleidingen en trainingen - bedrijfsprofielen (resultaten en analyse) - brancheprofielen (resultaten en analyse) - binnenlandse politiek - internationale politiek - Europees recht - overheidsbeleid - nieuwe media / e-commerce - transport en logistiek Bedrijfsgegevens - soort bedrijf - internationaal bedrijf - aantal vestigingen - aantal werknemers - zelfstandig/overheid/bedrijfsleven - soort overheid - omvang en soort wagenpark Functiegegevens - beroep - functie - aard werkzaamheden - leiding geven - verantwoordelijk internationale contacten - budgetverantwoordelijkheid en hoogte bedrag - tekenbevoegdheid en hoogte bedrag - recentelijk van baan veranderd - plannen om van baan te veranderen - op welke wijze bij huidige werkgever terechtgekomen - lezen personeelsadvertenties - reden lezen personeelsadvertenties - manier van oriëntatie op nieuwe baan Reizen - congresbezoek (zakelijk) - bezoek beurzen en tentoonstellingen (zakelijk) - vliegreizen (zakelijk/privé) - bestemmingen retourvluchten (zakelijk/privé) - aantal retourvluchten per bestemming (zakelijk/privé) Auto s en mobiele telefoons - bezit personenauto - privé-bezit, bedrijfsauto of lease-auto - huidige aanschafwaarde - aantal kilometers per jaar - bezit/aanschaf mobiele telefoon - netwerk mobiele telefoon

15 28 29 Woning, hypotheek, verzekering - bezit koopwoning - (soort) hypotheek op woning - hypotheekverstrekker - financiële aanbieder hypotheek - bezit van levensverzekering - bezit van (collectieve) particuliere ziektekostenverzekering - bezit van arbeidsongeschiktheidsverzekering - bezit van koopsompolis - zet geld opzij voor later Geld en beleggen - bezit creditcard (privé/zakelijk) - naam creditcard - beleggen als privé-persoon - ervaren/beginnend belegger - beleggingsvormen - manier van beleggen - plannen om te beleggen Internet - internet aansluiting (thuis/werk) - frequentie gebruik internet - aantal minuten per dag gebruik internet - reden gebruik internet - adres (thuis/werk) - Internetsite bedrijf - E-commerce bedrijf Verantwoordelijkheid ten aanzien van beleidsvelden (mede) verantwoordelijk of eindverantwoordelijk - algemeen management - automatisering - telecommunicatie - (industriële) productie - technisch onderhoud - facility management (inhuren van diensten op gebied van catering, schoonmaak e.d.) - interne logistiek - externe logistiek - commercieel management - corporate communications en PR en voorlichting - marketing communicatie (reclame, sales promotion etc.) - investor relations / financiële communicatie - marktonderzoek - financieel management - financiële administratie - beleggingen, w.o. onroerend goed/vermogensbeheer - autopark (personenauto s, bedrijfsauto s) - bedrijfsjuridische zaken - research & development - kwaliteitsmanagement - import - inkoop - export - personeels-/sociaal beleid - werving en selectie - opleidingen en trainingen - informatietechnologie en systemen Rol in het beslissingsproces bij de aanschaf van producten en diensten en de aanwezigheid en/of aanschafplannen binnen de organisatie speelt rol in voorbereidingsfase, besluitvormingsfase of is formele eindbeslisser - facility management (zoals gebouwenbeheer, schoonmaak en beveiliging) - nutsvoorzieningen - kantoormeubilair - kantoorapparatuur en benodigdheden (zoals copiers, beamers) - hardware (zoals PC s, netwerken, printers, scanners, bekabeling) - software - automatiseringsdiensten (zoals consultancy, extern data- of netwerkbeheer) - internetdiensten - organisatie-advies - overige zakelijke dienstverlening (zoals financiële of juridische dienstverlening, accountancydiensten, marktonderzoek, reclamebureau) - aankoop/lease personenauto's - aankoop/lease bestel- en vrachtwagens - interne logistiek (zoals opslag en intern transport) - externe logistiek (zoals transport- en koeriersdiensten) - bedrijfsfinanciering (zoals krediet, lening, beleggingen, vermogensbeheer) - overige bankzaken en verzekeringen - werknemersverzekeringen (zoals ziektekosten, pensioenen, employé(e) benefits) - zakelijke vliegreizen - opleidingen en trainingen - personeel (zoals aanname personeel, inhuren uitzendkrachten, inhuren selectie bureaus) - telecommunicatiediensten (zoals het vaste net, mobiele netwerk, datalijnen) - telecommunicatie-apparatuur (zoals centrales, telefoons, faxen) - bedrijfshuisvesting

16 Meer informatie 31 Deze brochure wordt u aangeboden door de Stichting Decision Makers Survey. Voor meer informatie of resultaten uit het Decision Makers Survey 2003 kunt u contact opnemen met onderstaande participerende uitgeverijen / media-exploitanten: decision Audax Media B.V. Postbus GM Amsterdam tel.: fax: info@media.audax.nl web: Sdu Uitgevers Postbus EA Den Haag tel.: fax: sdu@sdu.nl web: makers Elsevier Media Amsterdam / Reed Business Information bv Postbus AD Amsterdam tel.: fax: info.ema@reedbusiness.nl web: Scope Publishing B.V. Kerkstraat 54 Postbus AA Ouderkerk aan de Amstel tel.: fax: info@managementscope.nl web: survey Het Financieele Dagblad B.V. James Wattstraat 79 Postbus AE Amsterdam tel.: fax: web: BV Dagblad De Telegraaf Marketing & Mediastrategie Postbus EB Amsterdam tel.: fax: c.zandbergen@telegraaf.nl 2003 PCM Landelijke Dagbladen Postbus CS Amsterdam tel.: fax: pcmadlines@pcmuitgevers.nl web: VNU Business Publications B.V. Postbus EA Haarlem tel.: fax: mt.sales@mt.nl web: SBP B.V. - De Zaak Postbus DJ Haarlem tel.: fax: info@dezaak.nl web: Weekbladpers Tijdschriften Postbus BB Amsterdam tel.: fax:

17 Stichting Decision Makers Survey, Postbus 23, 1190 AA Ouderkerk aan de Amstel telefoon: , fax: , web: