Naar verbeteringen in de hulpverlening

Transcriptie

1 Naar verbeteringen in de hulpverlening Een calamiteit als leerproces Een gemeente in samenwerking met Integraal Toezicht Jeugdzaken

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Aanleiding Doel- en probleemstelling Werkwijze Leeswijzer HET HULPVERLENINGSTRAJECT VAN MITCH VERBETERPUNTEN EN AANBEVELINGEN Ouders de juiste rol geven Informatie uitwisselen Regie voeren Passende hulpverlening bieden Melden en signaleren Relevante partners kennen en betrekken OPLOSSINGSRICHTINGEN Integrale hulpverlening Regie Aansluiten hulpverlening volwassenen en jongeren Privacy Duidelijkheid naar ouders gezin 1 plan Multidisciplinair overleg Warme overdracht Zicht op taken en bevoegdheden ketenpartners Sociale kaart Huisarts

3 4.4. Creëren passende plek VERVOLGACTIES Actieplan De eerste acties Vervolgplanning

4 VOORWOORD Voor u ligt het onderzoeksrapport welke is uitgevoerd door een gemeente en ITJ 1. De gemeente wil ITJ allereerst bedanken voor deze prettige samenwerking. Het heeft van beide partijen veel inzet en tijdsinvestering gekost (en soms ook een beetje geduld), maar de resultaten mogen er zijn. De gemeente is van mening dat het stuk dat voor u ligt, gebruikt moet worden voor de vele ontwikkelingen die plaatsvinden op het gebied van de jeugdzorg. Deze casus staat niet op zichzelf en met zijn allen moeten we er voor kunnen zorgen dat de hulpverlening aan gezinnen verbetert. De tijd is gekomen om er voor te zorgen dat er geen kind meer tussen wal en schip geraakt. Graag bedank ik de ouders en alle ketenpartners die hebben meegewerkt aan deze rapportage. Wethouder gemeente Juli Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) is een samenwerkingsverband van vijf rijksinspecties die toezicht houden op organisaties en voorzieningen voor jongeren. Het belang van het kind staat bij ITJ centraal. In haar onderzoek richt ITJ zich op problemen van en door jongeren, zoals bijvoorbeeld kindermishandeling, jeugdcriminaliteit en alcoholgebruik onder jongeren. ITJ onderzoekt daarbij de kwaliteit van de samenwerking van voorzieningen voor jeugd. 4

5 5

6 6

7 1. INLEIDING Enige tijd geleden is een medewerker van Bureau Jeugdzorg (BJZ) benaderd door een dagblad. Een cliënt van BJZ had contact gezocht met het dagblad om aandacht te vragen voor de situatie van een zoon. Deze jongen (in het vervolg aangeduid als Mitch) had kort daarvoor een minderjarige jongen seksueel misbruikt, en cliënt wilde landelijke aandacht vragen voor dit incident en de begeleiding die cliënt tot dan toe had ontvangen van verschillende hulp- en dienstverleners. Naar aanleiding van de melding van cliënt, en de berichtgeving hierover in de pers, heeft de gemeente in opdracht van het college van Burgemeester en Wethouders (B&W) - getracht een analyse te maken van de hulpverlening aan deze jongen. Het verzoek van het college luidde als volgt: Graag een analyse met de opbouw: Wat is er gebeurd en welke rol heeft een ieder gespeeld. Welke conclusies trekken we uit het gebeurde en ieders rol daarin? En wat gaan we in het vervolg anders/beter doen en wat is het doel om daarmee te bereiken? Wat in elk geval bestuurlijk belangrijk wordt geacht is hoe het bestuur (college) eerder bij dit soort casussen betrokken kan worden. Uit de analyse van de gemeente kwam naar voren dat een groot aantal organisaties uit verschillende domeinen betrokken is geweest bij de hulpverlening aan Mitch. Genoemd werden onder andere BJZ, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, Raad voor de Kinderbescherming, Voortgezet Speciaal Onderwijs, Leerplicht, Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). De gemeente kreeg echter niet duidelijk of met de analyse ook alle organisaties en voorzieningen in kaart waren gebracht. Ook werd uit de analyse niet duidelijk wat precies de rol van de verschillende organisaties in de hulpverlening aan Mitch is geweest, en wat de resultaten van hun interventies waren. Daarnaast moest nog worden beantwoord welke leer- en verbeterpunten er waren, hoe deze moeten worden opgepakt en welke afspraken hierover moeten worden gemaakt Aanleiding Voorgaande bevindingen hebben ertoe geleid dat de gemeente besloten heeft tot een vervolgonderzoek. Gezien de vele organisaties en voorzieningen die bij de hulpverlening aan Mitch betrokken zijn, en de sectoroverstijgende problematiek van Mitch, heeft de gemeente contact gezocht met Samenwerkend Toezicht Jeugdzaken (STJ), waaronder ook Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) valt. ITJ heeft de mogelijkheid en de bevoegdheid om informatie van verschillende organisaties en sectoren bij elkaar te brengen en te beoordelen. Het integrale perspectief dat ITJ hierdoor kan bieden is voor de gemeente aanleiding geweest om ITJ te benaderen met de vraag of ze de gemeente kon ondersteunen bij de opzet en uitvoering van het onderzoek en kon helpen om een brede/sectoroverstijgende analyse van de casus te maken. Daarbij is nadrukkelijk aan de orde gekomen dat het onderzoek meer zou moeten zijn dan alleen de levensloopbeschrijving van Mitch. De gemeente wil immers ook eventuele structurele problemen 7

8 en/of risico s rondom de hulpverlening aan jeugdigen in kaart brengen om zo gemaakte fouten niet te herhalen. De gemeente wil de casus Mitch gebruiken om ervan te leren en hun aanpak te verbeteren. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met ITJ, onder regie van de gemeente. De gemeente is eindverantwoordelijk voor het onderzoek, en voor het in- en uitzetten van de door te voeren verbeteracties. Door zelf het onderzoek uit te voeren creëert de gemeente de mogelijkheid om in de toekomst vergelijkbare analyses en onderzoeken uit te voeren, en op basis daarvan verbeteringen te realiseren. In het kader van de decentralisatie van het jeugdstelsel neemt de verantwoordelijkheid van gemeenten om een goede ondersteuning en zorg voor jeugdigen te bieden verder toe. Het leereffect dat van dit onderzoek uitgaat, draagt eraan bij dat de gemeente op een effectievere en efficiëntere wijze invulling kan geven aan deze verantwoordelijkheid Doel- en probleemstelling De gemeente wil door middel van de analyse meer inzicht krijgen in de samenwerking tussen verschillende hulp- en dienstverleners. Doel is gezamenlijk te leren van gemaakte fouten, de samenwerking te verbeteren en het risico dat zich in de toekomst nogmaals een ernstig incident met betrekking tot jongeren in de gemeente voordoet, te verkleinen. Bovendien beoogt de gemeente te stimuleren en te bewerkstelligen dat de betrokken organisaties de knelpunten wegnemen die een algemeen geldend karakter hebben. Met het onderzoek is gekeken naar wat er gedaan is met en voor Mitch en zijn gezin, wat ertoe heeft geleid dat de situatie heeft kunnen escaleren, en zal met deze casus als uitgangspunt gezocht worden naar meer structurele aanknopingspunten ter verbetering. Hoewel het om één incident gaat, kunnen er wel aspecten blootgelegd worden die structureler van aard zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor de wijze en kwaliteit van samenwerking tussen organisaties en voorzieningen. Verbetering op deze aspecten werkt immers positief door voor een hele populatie jongeren in de gemeente. Hier zit dan ook heel duidelijk de meerwaarde van het onderzoek. De centrale vraag van het onderzoek luidt als volgt: Wat is de gezamenlijke hulpverlening aan Mitch (en zijn gezin) geweest, en op welke wijze kan van deze casus geleerd worden? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden moet naar verschillende elementen van de hulpverlening rondom deze casus gekeken worden. Er dient zicht te zijn op: - alle organisaties en voorzieningen die betrokken zijn geweest bij de hulpverlening aan Mitch en zijn gezin, wat de organisaties gedaan hebben, en met welk resultaat, 8

9 - de samenwerking tussen de verschillende hulp- en dienstverleners, - mogelijke knelpunten in de gezamenlijke hulpverlening aan Mitch en zijn gezin, - de aard van deze knelpunten (hebben ze een algemeen geldend karakter of zijn ze incidenteel van aard), en - de mogelijkheden om de knelpunten met een algemeen geldend karakter weg te nemen Werkwijze De gemeente heeft bij de uitvoering van het onderzoek gebruik gemaakt van de werkwijze van ITJ. Een aantal van de methoden en technieken van onderzoek die ITJ bij haar onderzoeken gebruikt, zijn op maat gemaakt voor het onderzoek in de gemeente, en de uitvoering van het onderzoek heeft in samenwerking plaatsgevonden. Er is gekozen voor de volgende aanpak: Levensloopreconstructie Om de activiteiten van professionals rondom één casus/kind in kaart te brengen, heeft ITJ het instrument van de levensloopconstructie ontwikkeld. Via deze levensloopconstructie beoogt ze de hulp aan een jongere vanuit alle betrokken domeinen te reconstrueren en bij elkaar te brengen. Het overall-resultaat van de hulp wordt op deze manier duidelijk en inzichtelijk. a) Dossieronderzoek Bij alle organisaties en voorzieningen die betrokken zijn geweest bij de hulpverlening aan Mitch is het dossier dat deze organisaties over hem hebben, ingezien. Hierbij is gekeken naar wie, wat, wanneer voor hem heeft gedaan, en wat het resultaat hiervan was. Deze informatie is samengebracht en op een tijdslijn gezet. Deze tijdslijn start bij geboorte van Mitch, en eindigt een aantal maanden na het incident. b) Interviews ouders Er zijn gesprekken gevoerd met de ouders van Mitch om zo ook hun perspectief op de geboden hulp te achterhalen en informatie te verzamelen over de context van Mitch en zijn gezin. Aangezien Mitch op het moment van onderzoek in gesloten opvang zat, en uit het contact met zijn moeder en zijn voogd bleek dat het met hem op dat moment niet zo goed ging, is besloten om geen interview met Mitch zelf te houden. Inschatting was dat dit te belastend voor hem zou zijn en zijn hulverlening mogelijk zou schaden. 9

10 Trajectbespreking De levensloop - en de analyse hiervan - is gepresenteerd aan alle bij de casus betrokken professionals. Tijdens deze trajectbespreking is besproken wat eventueel anders had gemoeten bij de gezamenlijke hulpverlening aan Mitch. Het doel hiervan was niet om hulpverleners op gemaakte fouten te wijzen, maar om samen te bepalen hoe een dergelijke situatie in de toekomst mogelijk voorkomen kan worden. Deze trajectbespreking kan daarmee gezien worden als een gezamenlijke evaluatie van de casus in zijn geheel, met als voorgenomen resultaat een aantal leerpunten en bijbehorende verbetervoorstellen. Bijeenkomst met managers, beleidsmedewerkers en wethouders In aansluiting op de trajectbespreking zijn in een bijeenkomst met managers, beleidsmedewerkers en wethouder(s) de voorgestelde verbeteringen gepresenteerd en besproken. Hierbij is wederom de levensloopconstructie als uitgangspunt genomen. In de bijeenkomst is voornamelijk aandacht besteed aan het inventariseren van de leerpunten en (systematische) knelpunten, en aan het aandragen van mogelijke oplossingen hiervoor. Doel van deze laatste bijeenkomst was om de gemeente en de betrokkenen te stimuleren zelf te komen met een plan voor verbetering of een actieplan. In dit plan dient opgenomen te worden wat de gemeente en partijen samen willen verbeteren, hoe ze dat beogen te doen, wie welke rol krijgt in de uitvoering van het actieplan, op welke termijn de verschillende acties uitgevoerd zullen gaan worden, en hoe ze evalueren of ze de beoogde resultaten ook daadwerkelijk realiseren. De gemeente heeft zelf de regie over en verantwoordelijkheid voor het tot stand komen van dit actieplan ter verbetering Leeswijzer Vertrekpunt van het onderzoek is de zaak Mitch. Het incident is aanleiding geweest voor het hele onderzoek, en zal gebruikt worden om concrete verbeteringen door te voeren in de hulpverlening aan jongeren in de gemeente. In hoofdstuk 2 wordt een beschrijving gegeven van de zaak Mitch. Er wordt stilgestaan bij zijn problematiek en de hulpverlening die hij heeft gekregen. Hoofdstuk 3 richt zich op verbeterpunten en aanbevelingen die na bespreking van de casus aangemerkt zijn als algemeen geldend voor de hulpverlening in de gemeente. Deze nota richt zich op 1 gemeente, maar waarschijnlijk zullen veel meer (organisaties en voorzieningen binnen) gemeenten zich in deze verbeterpunten herkennen. Vervolgens (hoofdstuk 4) wordt ingegaan op hoe de genoemde verbeterpunten mogelijk te realiseren zijn. Wat is er nodig, en wie kan hier een rol in spelen? Wat kan op korte termijn gerealiseerd worden door aan te sluiten bij wat er al is of door een kleine aanpassing van het bestaande, en welke oplossingen zijn pas op lange(re) termijn te realiseren? 10

11 Ten slotte zal aandacht besteed worden aan hoe nu verder. Het onderzoek heeft tot doel om te leren van wat er gebeurd is. Aanbevelingen en mogelijke oplossingsrichtingen worden aangedragen, maar dit is niet genoeg om het doel te realiseren. Dat vraagt immers actie van verschillende partijen. In hoofdstuk 5 wordt aangegeven welke acties worden ingezet en waartoe deze acties moeten leiden. 11

12 12

13 2. HET HULPVERLENINGSTRAJECT VAN MITCH Als Mitch wordt geboren is hij een gezonde baby van een ruime 3 kilo. In de zwangerschap zijn er geen bijzonderheden en Mitch ontwikkelt zich vlot. Mitch is 3-4 jaar Mitch gaat naar een peuterspeelzaal. Een moeder van een ander kindje zegt tegen de moeder van Mitch dat ze veel van haar eigen autistische zoontje in Mitch herkent. Moeder had al zorgen en door deze opmerking is ze naar de huisarts gegaan, waar ze een verwijzing kreeg voor een instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie. In datzelfde jaar vindt er een psychiatrisch onderzoek plaats, en wordt bij Mitch de diagnose pervasieve ontwikkelingsstoornis vastgesteld met als complicerende factor de problematische gezinssituatie 2. In hetzelfde jaar dient vader een voogdijverzoek is, maar trekt dit verzoek ook weer in. Mitch is 4-5 jaar In het begin van dat jaar start moeder op eigen initiatief met een dagtherapie bij instelling voor Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen. Op dat moment staan moeder en Mitch op de wachtlijst voor gezinsopname bij een Psychiatrisch psychotherapeutisch centrum voor kind, jeugd en gezin (PPC). Er is sprake van verslavingsproblematiek bij moeder. Om moeder te ontlasten regelt de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie een opvangplek voor Mitch en start hij eind januari op een medisch kinderdagverblijf. Tevens wordt er tussen de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en instelling voor Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen, gesproken over een opname van moeder alleen en een eventuele plaatsing van Mitch in een (crisis) pleeggezin. Er wordt gedacht aan het inschakelen van de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), maar men wil eerst nog bezien welke consequenties dit heeft. In observatie bij het medisch kinderdagverblijf komt naar voren dat Mitch een kind is dat vaak goedgehumeurd is, een brede interesse heeft en een rijke fantasie. Mitch is wel snel afgeleid en heeft veel sturing nodig. Wanneer Mitch zich in zichzelf terugtrekt is contact maken moeilijk. Hij heeft behoefte aan structuur en duidelijkheid. Enige maanden later is er weer contact tussen de instelling voor Kinder- en jeugpsychiatrie en moeder. De gezinsopname bij het PPC kan niet plaatsvinden, omdat het drugsgebruik van moeder 2 Mitch komt uit een gebroken gezin en woont bij moeder. Moeder kampt met verslavingsproblematiek en psychische problemen. 13

14 een contra-indicatie is. Eerst zal de depressie van moeder behandeld moeten worden, voordat plaatsing mogelijk is. In het voorjaar start Mitch op een Medisch orthopedagogisch instituut (MOI). Regulier onderwijs is op dat moment niet haalbaar. De plaatsing op dit instituut betreft een KOPP plaatsing (voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen). De arts die Mitch onderzocht heeft bij het MOI spreekt een maand later over mogelijke borderline-problematiek bij moeder. Later dat jaar geeft moeder in een gesprek met de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie aan dat ze gestopt is met haar behandeling bij het instituut voor Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen en geen medicatie meer neemt. Bij de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie constateert men dat moeder ongrijpbaar is in contact, van goede wil is, maar niet altijd te volgen is. Het MOI denkt aan een meervoudig complexe ontwikkelingsstoornis (MCDD) bij Mitch, maar geeft aan dat dit nader uitgezocht moet worden. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie denkt aan PDD-NOS (een autisme spectrum stoornis) en spreekt van een zorgelijke gezinssituatie. Niet alleen in relatie tot moeder, maar ook tot vader. Hij wordt beschreven als zijnde een agressieve man. Eind zomer geeft de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie bij moeder aan dat de RvdK kan bemiddelen in de omgang met ouders. De ouders van Mitch zijn uit elkaar gegaan toen Mitch anderhalf jaar oud was, en officieel gescheiden toen hij vier jaar oud was. Moeder zegt zich bedreigd te voelen door vader. Er is echter geen sprake van (een intentie om) een melding of aangifte hiervan bij politie (te doen). Met Mitch gaat het op dat moment goed op het MOI en ook moeder start weer met de Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen. Twee maanden later neemt de maatschappelijk werkster van het MOI op eigen initiatief contact op met de nieuwe behandelaar van moeder bij het instituut voor Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen. Er bestaat onduidelijkheid of moeder haar nieuwe medicatie wel inneemt. Ondanks moeders toestemming over het delen van informatie, was de behandelaar van moeder niet bereid om de gewenste informatie aan de maatschappelijk werkster te verstrekken. In de behandelstaf van de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie wordt eind van het jaar geconstateerd dat de zorgen rondom Mitch toenemen bij de hulpverleners. Een heronderzoek voor het PPC wordt noodzakelijk geacht. Ook wordt de hernieuwde poging van vader om de voogdij over Mitch te verkrijgen besproken. Vader had via zijn advocaat een brief gestuurd naar moeder vol aantijgingen. Moeder had aan de maatschappelijk werkster van het MOI aangegeven dat haar advocaat verwachtte dat waarschijnlijk niet onder een ondertoezichtstelling (OTS) uit te komen was. 14

15 Mitch 5-6 jaar Begin van het jaar vindt er binnen het MOI een multidisciplinair overleg plaats. Het gedrag van Mitch verslechtert. In spelsituaties is hij opvallend met seksuele thema s bezig. Hij maakt een ongelukkige indruk. Er wordt gesignaleerd dat wanneer het thuis goed gaat, het met Mitch ook goed gaat. Klinische observatie (dag-nacht opname) lijkt wenselijk en dient overwogen te worden. Moeder vindt dit bedreigend, omdat ze bang is om haar zoon kwijt te raken. Enige maanden later vindt de eerste rechtszitting rondom de voogdij plaats. De rechtbank schorst het onderzoek tot midden zomer met het verzoek aan de RvdK een uitgebreid onderzoek in te stellen naar de vraag of wijziging van het gezag over Mitch, in die zin dat alleen vader daarmee wordt belast, in het belang van Mitch kan worden geacht. In het voorjaar hebben beide ouders gesprekken met de maatschappelijk werker/ouderbegeleider. Tijdens deze gesprekken beschuldigen ze elkaar van seksueel overschrijdend gedrag ten opzichte van Mitch. Met deze beschuldigingen wordt niet direct iets gedaan, aangezien er al een onderzoek verricht zal worden door de Rvdk naar aanleiding van de voogdijzaak. Halverwege het jaar meldt de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie, met instemming van beide ouders, Mitch aan bij het PPC voor een klinische opname. Naar verwachting zal er tussen de herfst en kerst plaats voor Mitch zijn; tot die tijd staat hij op een wachtlijst. Vanwege de toegenomen problematiek en de focus op seksuele thema s wordt de huidige groep binnen het MOI niet meer wenselijk en passend geacht. Mitch wordt daarom in deze overbruggingsperiode binnen het MOI intern overgeplaatst. Een paar maanden later geeft moeder aan tegen de opname van Mitch op te zien. Als hij opgenomen wordt zal haar leven, waarvan ze aangeeft dat dat uitsluitend om Mitch draait, ook veranderen. Ze is gestopt bij de instelling voor Klinische behandeling en begeleiding voor volwassenen omdat de contacten niet naar tevredenheid verliepen. Ook is ze wederom gestopt met haar medicatie. De zitting over de voogdij wordt in de zomer nogmaals geschorst tot eind van het jaar. Moeder belt in de zomer met de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en vertelt dat Mitch een seksueel getint spelletje met haar speelde, wat hij van zijn vader zou hebben geleerd. De instelling adviseert moeder om deze gebeurtenis zelf te melden bij de RvdK, gezien het nog lopende raadsonderzoek naar de gezagsverhouding. De RvdK concludeert naar aanleiding van het onderzoek dat er geen reden is om één van beide ouders het gezag te ontnemen. Ook ziet men geen indicatie voor verder onderzoek. De Raad is op de hoogte van het advies van het MOI tot klinische opname van Mitch. Ze geeft aan dat wanneer de gezagskwestie maakt dat de noodzakelijke behandeling niet van de grond komt, dit alsnog gemeld kan worden. Er zal dan een beschermingsonderzoek en mogelijk een OTS volgen. Eind zomer ziet moeder af van de klinische opname van Mitch bij het PPC. Ze ziet een opname niet zitten. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie bespreekt vervolgens met moeder de moge- 15

16 lijkheid om te kiezen voor een gezinsdagbehandeling. Moeder geeft aan liever eerder geweten te hebben dat dit een optie was, maar de instelling laat weten dat de problemen zich daarvoor te ernstig lieten aanzien. Moeder is opgelucht dat gezinsdagbehandeling mogelijk is. Mitch 6-7 jaar Begin van het jaar stopt de plaatsing van Mitch bij het MOI. Hij wordt geplaatst bij school A van het PPC. De dagbehandeling bij het PPC start ook in deze maand, en duurt tot het voorjaar. Doel van deze behandeling is nadere diagnostiek en routebepaling voor de verdere hulpverlening. Men stelt vast dat er sprake is van een ontwikkelingsstoornis met multiplex trekken met angstproblematiek, regulatiestoornis, stoornissen in de sociale signalen en het denken. Ook is er sprake van PDD-NOS (een autisme spectrum stoornis) en ouder-kind problematiek. Daarnaast lijkt zijn gewetensontwikkeling onvoldoende geïnternaliseerd. Mitch heeft baat bij geboden structuur, en wanneer structuur verslapt, laat hij meer uitdagend gedrag zien. Gezien zijn gerichtheid op seksuele onderwerpen wordt deze ontwikkeling als zorgelijk gezien. Vandaar dat voorgesteld wordt om Mitch te plaatsen op school B van het PPC. Dit is een Cluster IV school voor speciaal onderwijs, gericht op kinderen die door hun autisme of aanverwante contactstoornis behoefte hebben aan een zeer goed verduidelijkte educatieve omgeving. Mitch 7-8 jaar Dit jaar vinden er geen noemenswaardige gebeurtenissen rondom Mitch plaats. Hij volgt onderwijs bij school B. Wel is er contact tussen ouders en hun behandelaars. Vader geeft aan bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) dat het met moeder minder goed gaat. De instelling stelt voor om een Centrum Indicatiestelling AWBZ-zorg (CIZ) te vragen te indiceren voor hulp vanuit een afdeling van Humanitas. Het gaat om het ondersteunen van moeder bij het organiseren van het huishouden en de opvoeding van Mitch (Gespecialiseerde gezinsverzorging). Voor deze indicatie is het nodig dat de instelling voor GGZ het eindrapport van PPC over Mitch stuurt naar CIZ. Beide ouders moeten hiervoor toestemming geven. Moeder geeft direct toestemming om deze informatie te delen met CIZ. Vader wil in eerste instantie niet tekenen, maar na een gesprek met de instelling voor GGZ geeft hij alsnog toestemming. Mitch 8-9 jaar De instelling voor GGZ wil de hulp afsluiten en er wordt aan moeder gevraagd of ze nog behoefte heeft aan oudergesprekken. Moeder geeft in het voorjaar aan dat het niet goed gaat. Ze zegt grote financiële problemen te hebben en ze wil graag Gespecialiseerde Gezinsverzorging (GGV). De GGZinstelling neemt hierover contact op met afdeling Humanitas thuiszorg. De aanvraag voor GGV 16

17 wordt goedgekeurd door het CIZ. Vader laat een maand later aan de GGZ-instelling weten dat hij van moeder baalt en dat hij overweegt om opnieuw de RvdK in te schakelen. In de zomer volgt een psychiatrisch heronderzoek van Mitch. Dit onderzoek wordt door dezelfde kinder- en jeugdpsychiater uitgevoerd als het eerdere onderzoek. De conclusie van dit onderzoek is overeenkomstig het voorgaande. Naar aanleiding hiervan wordt gesteld dat Mitch nog steeds gebaat is bij cluster IV onderwijs. Ook dient ouderbegeleiding zeker gecontinueerd te worden, en kan worden overwogen om medicamenteuze ondersteuning te bieden vanwege het MDD beeld 3 van Mitch. Mitch 9-10 jaar In het voorjaar laat de school aan de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie weten dat ze graag zouden zien dat Mitch met medicatie begint. Moeder is echter bang dat Mitch hier dik en angstig van zal worden. Ze zegt minder wiet te gebruiken, maar geeft aan dat het hierdoor voor haar moeilijker is om haar agressie te reguleren. In de zomer begint Mitch met het nemen van medicatie, te weten Risperdal. Mitch jaar In het vroege voorjaar heeft school contact met de instelling voor Kinder-en jeugdpsychiatrie. De school geeft aan dat Mitch somber en in zichzelf gekeerd is. Hij heeft zijn vader al een tijd niet gezien. Mitch is ook in contact geweest met de wijkagent. Hij heeft een blikje gestolen in de supermarkt. Moeder heeft hiervoor zelf de wijkagent ingeschakeld. De wijkagent heeft een gesprek met Mitch gevoerd, en Mitch heeft alsnog moeten betalen voor wat hij gestolen heeft. De afdeling van Humanitas sluit in het voorjaar de begeleiding vanuit de psychiatrische thuiszorg die moeder ontvangt af. Uit evaluatie van de instelling voor Kinder-en jeugdpsychiatrie komt naar voren dat moeder nu in relatief goed evenwicht is. Ze krijgt ondersteuning vanuit de gespecialiseerde gezinsverzorging. Voorstel is om behandeling en ouderbegeleiding vanuit bovengenoemde instelling te continueren. In de herfst treden er problemen op met de ouderbegeleiding. Moeder is vaak boos op Mitch en ze geeft aan op een obsessieve manier met hem bezig te zijn. Mitch lijkt hier ook last van te hebben. Moeder is afgevallen, blowt weer, is depressief en er is sprake van automutilatie. Ze zoekt hulp voor zichzelf bij een instelling voor psychomedische zorg. In de terugkoppeling die ze geeft aan de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie over haar telefonische intake bij psychomedische zorg, geeft ze aan dat gedacht wordt dat ze lijdt aan ADD (Attention Defict Disorder, een concentratiestoornis). 3 Meervoudig complexe ontwikkelingsstoornis (ook wel MCDD genoemd) 17

18 Mitch jaar Begin van dat jaar doet de huisarts een melding bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Hij heeft moeder thuis aangetroffen, ineengezakt door het gebruik van drugs en alcohol. De huisarts geeft in de melding aan dat hulp aan het gezin niet te vrijblijvend mag zijn in verband met de meerdere terugvallen van moeder tot op heden. Een maand later start het AMK het onderzoek, waarbij een eerste risicotaxatie indiceert dat er een gemiddeld risico is, er geen gevaar is voor het kind en er geen sprake is van escalerende problematiek. In het voorjaar vindt het eerste huisbezoek door het AMK plaats bij moeder. Kort daarvoor neemt moeder zelf contact op met de instelling voor Kinder-en jeugdpsychiatrie, en geeft aan dat zij wil dat Mitch bij het PPC geplaatst wordt. Thuis is Mitch niet meer hanteerbaar. Moeder staat op een wachtlijst bij de instelling voor psychomedische zorg en heeft zichzelf aangemeld bij een Multifunctioneel Centrum (voor klinische behandeling, deeltijdbehandeling en poliklinische zorg, MFC), vanwege borderline-problematiek. Op dat moment wordt er vanuit de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie informatie verzameld voor een uithuisplaatsing. Op school gaat het slechter met Mitch. Hij laat agressief en uitdagend spel zien. Het AMK betrekt ook vader in hun onderzoek en checkt bij de RvdK en BJZ wat er bekend is over het gezin. Bekend is in ieder geval dat er een onderzoek vanuit de Raad is geweest toen Mitch vijf jaar was. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie meldt Mitch in het midden van het jaar aan bij het PPC voor een klinische opname (dag/nacht). Met moeder gaat het beter, ze slikt weer medicatie en behandeling bij het MFC loopt. Het MFC geeft aan dat één contactpersoon voor het hele gezin wenselijk zou zijn. Mede op basis van de informatie van de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie sluit het AMK een maand later af. De afspraak wordt gemaakt dat er na drie maanden telefonisch contact plaatsvindt tussen de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en het AMK voor de stand van zaken. Een afrondend gesprek tussen moeder en het AMK eind zomer levert de informatie op dat moeder is gestopt met haar behandeling. Na de zomer wil moeder dit weer starten. In de herfst volgt de klinische opname van Mitch bij PPC. Het rappel vanuit het AMK vindt plaats aan het eind van het jaar. Gelet op het feit dat Mitch is opgenomen, is er geen reden tot verdere bemoeienis vanuit het AMK. Het AMK weet op dat moment wel dat het MFC geen contact kan krijgen met moeder. Een aantal uren na het contact tussen de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en het AMK, is er contact tussen de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en het PPC. Er wordt getwijfeld over het handelen van moeder en haar motivatie. Ze lijkt in een gat te vallen nu Mitch niet meer thuis woont. 18

19 Eind van het jaar vindt er een gesprek plaats tussen moeder en het PPC. Dit is het eerste gesprek sinds de opname van Mitch, omdat moeder afspraken iedere keer niet nakomt. Ze geeft aan dat het niet goed met haar gaat en dat ze Mitch zo snel mogelijk weer bij haar wil hebben. Ze geeft aan in behandeling te zijn bij een psychiatrisch centrum. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie sluit eind van het jaar hun dossier af. Mitch jaar Binnen het PPC worden geen mogelijkheden meer gezien om Mitch adequaat te behandelen gelet op het feit dat hij seksueel overschrijdend gedrag laat zien. Ter bescherming van de groep en van Mitch wordt besloten de opname te beëindigen. De eindbrief vanuit het PPC in begin van het jaar geeft als onderdeel van het handelingsplan aan dat Mitch terug naar huis moet en dat er weer begeleiding moet komen vanuit de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie. Mitch zou terugkunnen naar B, de Cluster IV school en het is belangrijk dat er hulp voor moeder zelf aanwezig is. Mitch moet wel medicatie blijven slikken. Er volgen intakegesprekken de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie. De diagnose van Mitch blijft gehandhaafd, en langdurige residentiële behandeling is nog steeds geïndiceerd. Na de beëindiging van de klinische opname keert Mitch terug naar school B. Eind van de zomer valt hij meerdere leerlingen aan op school in de pauze. Hierdoor mag hij tot aan de herfstvakantie in de pauzes niet naar buiten. Eind van het jaar stuurt de instelling voor Kinder-en jeugdpsychiatrie een brief aan moeder dat ze niet op afspraken verschijnt. Moeder wordt gevraagd om zelf contact op te nemen met de instelling, zodat ze de aanvraag voor een residentiële plek kunnen realiseren. Vader is het eens met een plaatsing bij Gesloten Jeugdzorg (I) en uiteindelijk moeder ook. Er wordt een CIZ indicatie aangevraagd. Mitch jaar Begin van het jaar nodigt de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie moeder uit om de aanvraag voor I in orde te maken. Moeder wordt middels de uitnodigingsbrief gewaarschuwd dat er een AMK-melding volgt als moeder niet reageert. Moeder neemt de volgende maand contact op met de wijkagent met de vraag of ze Mitch een paar uur kunnen opsluiten. Hij zou namelijk met haar pinpas een videogame hebben gekocht. Er wordt door de politie een politiezorgformulier opgemaakt en de uitkomst hiervan is dat een programma wordt ingezet dat snelle kortdurende ambulante hulp aan jongeren biedt die in aanraking komen met de politie (PJ). Dit programma sluit de rapportage een maand later negatief af. De medewerker van het programma heeft zorgen over Mitch en het feit dat moeder afspraken niet nakomt. 19

20 Bekend is dat de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie een AMK melding heeft gedaan. De inschatting van PJ is dat Mitch gesloten geplaatst dient te worden, om verder afglijden te voorkomen. Er vindt geen afstemming plaats tussen PJ, de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en het AMK. Dezelfde maand vraagt de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie en school B na wat hun ervaringen zijn met moeder. De school geeft aan moeite te hebben met de mate waarin moeder meewerkt. Moeder neemt ook zelf contact op met school B en vraag hen om advies over de patstelling met de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie. Ze geeft aan MEE in te willen schakelen. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie besluit vervolgens definitief tot een AMK melding. In de melding wordt aangegeven dat er zorgen zijn over de ontwikkeling van Mitch en het gebrek aan samen-/medewerking door ouders. Het AMK heeft in eerste instantie twijfels over het aannemen van de melding en er wordt contact opgenomen met de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie. Deze geeft dan aan dat behandeling nu noodzakelijk is, omdat Mitch zich anders ontwikkelt richting dader/seksueel delinquent. In het voorjaar legt het AMK een huisbezoek af en besluit tot het doen van een raadsmelding. Wel wordt er in het voorjaar nog een keer aan de instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie gevraagd om moeder nog één keer te benaderen om een plaatsing bij I in orde te maken. Moeder wil overal voor tekenen, maar niet voor die bepaalde gesloten jeugdzorginstelling. Reden hiervoor is dat vader daar vrijwilligerswerk doet. De instelling voor Kinder- en jeugdpsychiatrie koppelt deze informatie terug aan het AMK. Midden zomer neemt moeder contact op met de leerplichtambtenaar om aan te geven dat er geen vervolgschool is voor Mitch en dat hij thuis zit. De leerplichtambtenaar neemt vervolgens contact op met school B. De school geeft aan dat het vervolgonderwijs vermoedelijk geboden gaat worden door een vestiging van PPC, maar dat het lastig te bepalen is waar Mitch thuishoort, gezien zijn problematiek. De RvdK is dan inmiddels een beschermingsonderzoek gestart. Eind zomer is er contact tussen leerplicht en de RvdK. De RvdK geeft op dat moment aan dat een verblijfplaats bij vader wenselijk lijkt. Het eerdere onderzoek door de RvdK toen Mitch vijf was, wordt niet meegenomen in het beschermingsonderzoek. De RvdK adviseert een ondertoezicht stelling en dient het rekest in september in. Een verzoek tot uithuisplaatsing wordt niet gedaan, omdat er nog onvoldoende geprobeerd lijkt te zijn in de thuissituatie. Eind zomer wordt Mitch aangemeld bij een andere Cluster IV onderwijslocatie. Hij heeft enkele maanden thuis gezeten. Begin herfst vindt de rechtszitting plaats. Moeder geeft aan dat ze de rapportage van de RvdK niet heeft ontvangen, waardoor de rechtszitting wordt aangehouden later in de herfst. Moeder verschijnt te laat op de zitting en meldt dan dat ze een OTS niet meer nodig acht. Ze ervaart het als 20