56 Maria bleef ongeveer drie maanden bij haar, en ging toen terug naar huis.

Transcriptie

1 1 Lukas 1: Kort daarop reisde Maria in grote haast naar het bergland, naar een stad in Juda, 40 waar ze het huis van Zacharias binnenging en Elisabet begroette. 41 Toen Elisabet de groet van Maria hoorde, sprong het kind op in haar schoot; ze werd vervuld met de heilige Geest 42 en riep luid: De meest gezegende ben je van alle vrouwen, en gezegend is de vrucht van je schoot! 43 Wie ben ik dat de moeder van mijn Heer naar mij toe komt? 44 Toen ik je groet hoorde, sprong het kind van vreugde op in mijn schoot. 45 Gelukkig is zij die geloofd heeft dat de woorden van de Heer in vervulling zullen gaan. 46 Maria zei: Mijn ziel prijst en looft de Heer, 47 mijn hart juicht om God, mijn redder: 48 hij heeft oog gehad voor mij, zijn minste dienares. Alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen, 49 ja, grote dingen heeft de Machtige voor mij gedaan, heilig is zijn naam. 50 Barmhartig is hij, van geslacht op geslacht, voor al wie hem vereert. 51 Hij toont zijn macht en de kracht van zijn arm en drijft uiteen wie zich verheven wanen, 52 heersers stoot hij van hun troon en wie gering is geeft hij aanzien. 53 Wie honger heeft overlaadt hij met gaven, maar rijken stuurt hij weg met lege handen. 54 Hij trekt zich het lot aan van Israël, zijn dienaar, zoals hij aan onze voorouders heeft beloofd: 55 hij herinnert zich zijn barmhartigheid jegens Abraham en zijn nageslacht, tot in eeuwigheid. 56 Maria bleef ongeveer drie maanden bij haar, en ging toen terug naar huis. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Vrouwen lijken een sleutelrol te spelen bij de hoofdmomenten van Jezus leven.

2 2 Ze zijn de eerste getuigen bij zijn opstanding En ze zijn er rond zijn geboorte. Elisabet -moeder van Johannes de Doper- treedt voor het voetlicht terwijl haar man met stomheid geslagen is. En Maria komt in de schijnwerpers terwijl Jozef -haar verloofde bij de verwekking van Jezus niet te pas komt. Hier ontmoeten deze zwangere vrouwen elkaar. De één, Elisabeth is oud- bij haar kwam de zwangerschap heel laat en ze droeg de schande van de onvruchtbare-. De ander, Maria is nog erg jong -bij haar kwam het te vroeg, zij droeg de schande van het ongehuwde zwangere meisje-. Ze ontmoeten elkaar, maar ook de kinderen in hun buik blijken elkaar te ontmoeten. Het kind in de buik van Elisabet sprong op in haar schoot, staat er. Op zich niks vreemds, want onze medische wetenschap weet ook dat ook de ongeboren vrucht openstaat voor invloeden van buitenaf, reageert op stemmen, aanrakingen, op emoties. Het woord opspringen doet hier denken aan het verhaal over de ark die eens Jeruzalem werd binnengebracht. Toen sprong David op voor de ark. De zwangere Maria is als de ark die vol is van Gods tegenwoordigheid waardoor het kind in de schoot van Elisabeth opspringt als David. De ontmoeting is aanleiding voor een lofzang. Maria zingt het uit met woorden die doen denken aan het lied van Mirjam, die zong bij de Schelfzee, aan Hanna, de moeder van Samuel, die zong bij de geboorte van haar kind. En in Maria, die het kind Jezus in zich draagt mag je misschien de kerk herkennen, die zwanger is van een geheim. Maria zingt: "Mijn ziel prijst en looft de heer". Het is goed eens stil te staan bij dat woord "prijzen en loven". Als je er goed over na gaat denken is het prijzen en loven van God een wonderlijk iets. Er staat letterlijk: mijn ziel maakt groot de Heer -. In het Latijn noemen we dit lied dan ook Magnificat = groot maken. Dat God een mens groot kan maken kunnen we begrijpen, maar kunnen mensen God ook grootmaken? Wat is grootmaken? Om dat uit te leggen wil ik eerst van het tegengestelde uitgaan: klein maken, naar beneden halen. Ouders kunnen hun kinderen kleinmaken, mannen kunnen vrouwen kleinmaken en leraren kunnen hun leerlingen kleinmaken en andersom en er worden op wereldschaal mensen kleingemaakt in uitingen van racisme, discriminatie... Kleinmaken begint al met: een ander geen ruimte laten om te groeien. Het begint met altijd afkeurend reageren op wat een ander doet, altijd ontmoedigen, het begint met slecht te denken en dan te spreken om vervolgens toe te slaan. Maar omgekeerd kan je een ander ook prijzen, loven, grootmaken, door iemands vermogen en prestaties aan te moedigen. Zo is het ook met God: je kan Hem kleinmaken, naar beneden halen, negeren, vervloeken, maar Hem ook groot maken, eren, prijzen en loven.

3 3 En God groot maken, prijzen en loven is zijn geestelijke invloed toelaten en je daardoor laten beheersen. "Mijn ziel prijst en looft de Heer". Maria maakt ruimte voor God en vandaar zingt ze ook over de ruimte die andere mensen daardoor zullen krijgen. Alle kleinmakende mensen zullen het afleggen tegen de God waarvoor zij ruimte maakt. De hoogmoedigen, de machtigen, de rijken moeten wijken en daardoor zullen de eenvoudigen en de hongerigen weer opademen. Het prijzen en loven van God, wat betekent dat nu voor ons? Het betekent in de eerste plaats dat je niet te klein over God moet denken. En nu is er een tendens om maar wat kleinerend over God te spreken. Nogal wat mensen lopen rond met het beeld van God als een slappeling, als iemand die alles maar over z'n kant laat gaan, iemand die alleen maar huilt bij de puinhopen van ons bestaan en meer niet. Een God op maat gesneden, kleurloos, onpartijdig, passend bij mijn karakter, en vooral niet boven mijn ervaring uitkomend. Iemand waarvan je je afvraagt: is Hij eigenlijk nog wel God? Bestaat die wel? Iemand waarvan je je afvraagt: is Hij nog wel het prijzen waard? Dat wordt nog eens versterkt als je bijna elke week negatieve informatie verneemt over mensen die zeggen in God te geloven: de ene keer hoor je van een bisschop die gegluurd zou hebben, de andere keer gaat het over priesters die hun handen niet thuis kunnen houden, dan weer een dominee wiens woorden uit hun verband worden gehaald over het slaan van kinderen, dan weer geestelijken die zich niet thuis voelen in hun kerk en dat bij de media uitvechten - het houdt soms niet op. Is het gek dat mensen geen vertrouwen hebben in het instituut kerk? En je vraagt je af: waar is de God van Maria, de God van Mozes en de profeten? Waar is de God die om wereld geeft, die zelfs ziedend kan worden om geboden die worden overtreden en beloften, die in de wind geslagen. Wanneer laat God weer eens van zich spreken? Waar is de God die al het donker heeft overwonnen en ook eens zal overwinnen. Maria zingt ervan! Het lied van Maria, het is een onbevangen lied over God en zijn daden. Onbevangen zingen over God - zonder die belemmeringen van : "ja maar". Dat kunnen wij niet gemakkelijk - we leven in de cultuur van het wantrouwen, zei eens iemand- wantrouwen tegenover God. Als we het woord God laten vallen gaan mensen al denken: is Hij er wel? Is Hij geen ingebeeld verlangen? Klopt het wel? Want wij mensen hebben van alles meegemaakt via andere mensen en daardoor zijn ook onze ervaringen van God gekleurd. Soms zijn dat negatieve ervaringen: mensen hebben je teleur gesteld, ervaringen hebben je doen twijfelen aan God. Hoe ga je over God als Vader denken als je je eigen vader nooit gekend hebt, of als je die alleen maar als een tiran hebt ervaren, iemand die je kleineert, misbruikt... Hoe ga je over God denken als de kerk je in de kou heeft laten staan? Afstandelijk?

4 4 Hoe ga je over God denken als je koud en kil bent opgevoed zonder ooit een knuffel te hebben gehad? Wie is God als je opgroeit in een wereld waarin Hij niet voorkomt? Vaak leggen wij ons vast op dat beeld van God wat wij door ervaring hebben overgehouden. Van de jonge Maria -ze was waarschijnlijk ongeveer 15 jaar-! kunnen we misschien weer leren zo over God te spreken en te zingen zonder dat daar van alles tussen zit, zonder al die ruis... Dat vind ik zo mooi aan kinderen, aan tieners, aan jongeren: die zeggen de dingen recht voor zn raap, onverbloemd -soms een beetje zwart-wit- maar eerlijk! Dat doet Maria. Ze zingt onomwonden over God die oog voor je heeft, die erbarmen kent om kleine mensjes, om al die hongerigen en eenvoudigen waarover ze zingt, de God die niet toelaat dat de machtigen kleineren, die niet loslaat het werk van zijn handen. De lofzang van Maria: mijn ziel prijst en looft de Heer, het Magnificat. Het is een lied als een soort strijdkreet, een protestsong, een oorlogsverklaring aan de machtswaan en de hebzucht. Eigenlijk een lijflied voor diakenen. Maria zingt over een wereld waarin niet meer gekleineerd wordt, alsof het nu al gebeurt: heersers stoot Hij van hun troon, wie gering is geeft Hij aanzien, wie honger heeft, overlaadt Hij met gaven, maar rijken stuurt Hij weg met lege handen. Maria zal weten dat het nog niet zover is, dat er nog pijn geleden zal moeten worden. De weeën die haar lijf zullen teisteren zijn voorbode van de weeën die straks het kind Jezus zal doormaken en na Hem de wereld zal doormaken. Maar er is een beslissende tegenzet gedaan tegen alle zonde en chaos, die Maria doet zingen alsof de verlossing nu al gebeurd is. En in navolging van Maria ga je dat misschien ook doen. Je gaat dan over dingen spreken alsof ze nu gebeuren. De dichter Willem Bilderdijk deed dat bijvoorbeeld ook: Holland groeit weer, Holland bloeit weert, Holland is weer hersteld dichtte hij toen nota bene Holland werd ingelijfd bij Frankrijk in 1795 Dat werd hem niet in dank afgenomen! En Ds Martin Luther King preekte: ik zie in de bergen van Georgia blanken en zwarten als broeders en zusters samen. Feitelijk zag hij niks, maar met zijn geloofsogen wel! Dan zie je en geloof je in de overwinning van een andere manier van leven en dan ga je opkomen voor mensen die gekleineerd worden. Er moet nog heel wat omgekeerd worden, ook in mijn eigen hart. Want de mens die op hoogmoed en kleineren uit is een vertrouwde kennis van me. Zullen we proberen het lied van Maria mee te zingen, aangeblazen door de hoop die in ons is, ons laten versterken en bemoedigen. God prijzen en loven, grootmaken en elkaar de ruimte geven, als een teken van hoop in een samenleving waarin zoveel wordt kleingemaakt.

5 5 Wees gegroet Maria, zeggen ook wij protestanten, je bent de meest gezegende van alle vrouwen, ja gezegend is de vrucht van je schoot. Mijn ziel prijst en looft, maakt groot de Heer want Hij heeft in Jezus oog gehad voor mijn ellendige toestand. Amen