Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd."

Jonathan Goossens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen Verloop atopische symptomen met leeftijd Oog: Pruritus, conjunctivale injectie, tranenvloed. Neus: Pruritus, congestie, niezen, heldere rinorroe. Bovenste luchtwegen: Heesheid, stridor, orofaryngaal of laryngaal oedeem, hoesten, volledige obstructie. Onderste luchtwegen: Beklemd gevoel, dyspnoe, tachypnoe, gebruik van secundaire spieren, cyanose, bronchospasme, ademhalingsstilstand. GI-ontsteking Atopische dermatitis rinitis astma Cardiovasculair: duizeligheid, zwakte, collaps, epileptische aanvallen, tachycardie, hypotensie, aritmie, hartstilstand. Huid: Warmtegevoel, warmteopwellingen, erytheem, gegeneraliseerde pruritus, urticaria, angio-oedeem. geboorte 0, leeftijd [jaren] voedselallergenen luchtallergenen Gastro-intestinaal: Misselijkheid, braken, buikkrampen, pijn, diarree (vaak bloederig bij zuigelingen). 2 Wahn U. Allergologie Kapitel 7 klinik 7.6 Erkrankungen im säuglings und kindesalter 3 Mogelijke risicofactoren voor Allergie bij astma, eczeem en GI-symptomen a) Een westerse levenswijze b) In de eerste graad verwant met (verleden van) atopie c) Genetische predispositie, bv. atopische eczeem d) Niet-orale blootstelling aan voedingsmiddelen, ook in-utero via dieet van de moeder? Vroegtijdige voedselconsumptie beschermend? e) Blootstelling aan tabaksrook in-utero? f) Geboorte via keizersnede? g) Vervuiling, bv. fijnstof/verkeer h) Virale bronchiolitis als zuigeling? Astma Eczeem Koliek > 50% sensibilisatie ~ 50% sensibilisatie ~ 25% Koemelk Weidinger et al 2006 J Allergy Clin Immunol Vol 118 pp 214-9; Sausenthaler et al 2007 Am J Clin Nutr Vol 85 pp 530 7; Higgins S Curr Opin Obstet Gynecol Vol 14 pp ; Laubereau et al 2004 Arch Dis Child Vol 89 pp ; Morgenstern et al 2008 Am J Respir Crit Care Med Vol 177 pp

2 Definitie van Tijdsduur tot reactie na inname allergeen Overgevoeligheidsreacties Minuten Onmiddellijk Uren Vertraagd Allergie immuungemedieerd IgE-gemedieerd Niet-IgE-gemedieerd Niet-allergische overgevoeligheidsreacties (bv. toxiciteit, enzymdefecten,...) Anafylaxie (shock) Urticaria (netelroos) Insectengif Enteritis (diarree) Colitis (bloederige stoelgang) Eosinofiele oesofagitis/gastritis Atopisch eczeem/dermatitis syndroom (AEDS) rhinitis astma SGO Johansson et al. Revised nomenclature for allergy for global use: Report of the Nomenclature Review Committee of the World Allergy Organization, October 2003 J Allergy Clin Immunol 2004;113: Tijdsduur tot reactie na inname allergeen Niet-IgE gemedieerde allergische responsen Minuten IgE-gemedieerd Anafylaxie (shock) Urticaria (netelroos) Insectengif Goed gedefinieerde mechanismen Gemakkelijk te diagnosticeren Gevalideerde testen Uren Niet-IgE-gemedieerd Enteritis (diarree) Colitis (bloederige stoelgang) Eosinofiele oesofagitis/gastritis Atopisch eczeem/dermatitis syndroom (AEDS) rhinitis astma Minder goed gedefinieerde mechanismen Moeilijker te diagnosticeren Geen gevalideerde testen (behalve mogelijke huidpatchtest bij eczeem) 8 Niet zo goed gedefinieerd en moeilijker te herkennen Met name maagdarmklachten Diagnose is gebaseerd op klinisch vermoeden, verbetering na eliminatie gevolg door provocatie De vertraging van de respons op de provocatie is cruciaal voor het onderscheid Asher et al 2000 Allergy Vol 55 pp ; Benhamou et al 2009 Swiss Med Wkly Vol 139 pp Richtlijnen Diagnose voedsel NHG standaard voedselovergevoeligheid oktober 2010 Concept Richtlijn Voedselovergevoeligheid van de Jeugdgezondheidszorg mei 2012 ANAMNESE ELIMINATIE EN PROVOCATIE specifiek IgE in serum of huidpriktest wordt niet geadviseerd in de 1 e lijn

3 Anamnese Eliminatie Symptomen direct na inname (<2 uur) Reproduceerbare symptomen Persisterende klachten van 2 of meer orgaansystemen Positieve FA voor atopie Ontstaan van allergische klachten bij overgang van BV naar flesvoeding Bij verdenking koemelk Koemelkvrij -intensief gehydrolyseerde zuigelingenvoeding -geen indicatie vrije aminozuren Moeder volledig BV - koemelkvrij dieet moeder Na tenminste 4 weken provocatie Verwijzen naar 2 e /3 e lijn Provocatie (1) Ernstige symptomen -ademhalingsproblemen -wegraking/shock -angio oedeem -ernstige gastrointestinale verschijnselen -ernstig therapieresistent eczeem OPEN DUBBELBLIND PLACEBOGECONTROLEERD DBPCFC gouden standaard Groeivertraging Ouder dan 1 jaar met bijkomende problematiek Provocatie (2) Diagnose gesteld (1) Open provocatie is uitstekend geschikt om koemelk uit te sluiten ( 50% kans op fout-positieve uitslag) DBPGVP is enige manier om diagnose koemelk te bevestigen (bewerkelijk, arbeidsintensief) Diagnose Koemelk gesteld Intensief gehydrolyseerde zuigelingenvoeding Bijvoeding vanaf 4 maanden Vanaf 6 mnd soja als aanvulling Vanaf 9-12 mnd bij kinderen met milde klachten elk half jaar provocatie

4 Diagnose gesteld (2) Verdenking koemelk Denk aan de diëtist Onterechte diëten kunnen nadelige gevolgen hebben. Er zijn geen bewezen effectieve maatregelen die voedsel kunnen voorkomen IgE bepaling, toelichting (1) IgE bepaling toelichting (2) Allergeen specifiek IgE (alleen in 2 e /3 e lijn) Wijst op sensibilisatie, niet altijd op Hoge waarden zij redelijk voorspellend voor een maar enkel voor bepaalde voedingsmiddelen (ei, pinda,vis) niet voor tarwe en soja Voorspelt niet de ernst van de allergische reactie Lage waarden of afwezigheid sluit een niet uit Bij onmiddellijke, IgE-gemedieerde Indien de opgespoorde sensibilisatie voor een allergeen dat duidelijk wordt getolereerd (regelmatige blootstelling, geen reacties) dit allergeen niet vermijden! Als het in deze situatie wordt vermeden, kan het resulteren in het verlies van de tolerantie en kan een ontstaan Huidpriktest sensibilisatie betekent niet altijd Alleen in 2 e / 3 e lijn Grootte van de zwellingen voorspelt de kans op reactie Grootte voorspelt niet de ernst van de reacties Negatieve HPT sluit gewoonlijk een uit Normaal Sensibilisatie reactie

5 Hypothese: verlies van tolerantiefactoren Sensibilisatie Tolerogeen mechanisme Tolerogeen mechanisme Geen reactie Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Reserve sheets Disclaimer 24 De informatie van dit educatieve programma reflecteert de mening van de auteurs die volledige en onafhankelijke controle hebben over de planning en de inhoud van deze presentatie. De meningen van de auteurs zijn niet noodzakelijk deze van Mead Johnson, die het programma heeft gesponsord door een educational non-restricted grant. Immunopathogenese van I Immunopathogenese van II I Sensibilisatie II Effectorfase Epithelium APC (DC) Allergeen presenterende DC-T-cel-interactie Th2 T-cel Cytokineproductie IL-4, IL-5, IL-13 T-cel-activatie cytokines APC = antigeen presenterende cel DC = dendritische cel; IgE = immunoglobuline E; IL = interleukine. B B-cel IgE YY B-cel-activatie IgE-productie B-cel IgE B-cel-activatie IgE-productie FcRI Mestcel IL-4, IL-13 Stimulatie mestcellen, eosinofielen, basofielen Eosinofielen Basofielen Degranulatie Ziekte APC = antigeen presenterende cel DC = dendritische cel; FcεRI = Immunoglobuline E-receptor; IgE = immunoglobuline E; IL = interleukine

Vergelijkbare documenten

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk

Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen