Aortaklepvervanging door middel van een katheter via de borstwand

Transcriptie

1 In deze brochure informeren wij u over de gang van zaken rondom de aortaklepvervanging via een katheter. De aortaklep is de uitgangsklep van het hart waardoor al het bloed door het lichaam wordt gepompt. Als deze klep niet goed werkt, kan dit tot diverse klachten leiden. Omdat uw lichamelijke conditie het niet toelaat om een open hartoperatie te ondergaan, krijgt u een nieuwe klep met behulp van een kathetertechniek: de TAVIbehandeling. Bij de TAVI-behandeling (Transcatheter Aortic Valve Implantation) wordt de nieuwe aortaklep via een katheter in het lichaam geplaatst. Dit kan op verschillende manieren. In deze brochure staan de procedures beschreven via het aanprikken van de Aorta (TransAortaal) of via de punt van het hart (TransApicaal). Specifieke vragen over uw eigen situatie kunt u bespreken met uw cardioloog. Met behulp van deze brochure kunt u, eventueel met uw naasten, alles nog eens rustig nalezen. Hartklepafwijkingen Gezonde hartkleppen sluiten perfect en gaan volledig open. Er kunnen echter verschillende oorzaken zijn waardoor de hartkleppen niet meer volledig openen of sluiten: vernauwing van de opening door verkalking van de klepbladen vergroeiing van de klepbladen beschadiging of verslapping van de klepbladen Als de hartkleppen niet goed werken heeft het hart meer moeite dan normaal om het bloed goed door het lichaam te pompen. Het hart moet harder werken en heeft dus meer energie nodig om zijn werk te kunnen doen. Het hart krijgt het dus extra zwaar. Dit geeft typische klachten zoals kortademigheid, opgezette voeten, pijn op de borst, onregelmatige hartslag, vermoeidheid en duizeligheid bij inspanning MCL Patiënteninformatie

2 Sommige hartklepafwijkingen zijn zo ernstig dat een vervanging van de klep door een kunstklep noodzakelijk is. Dit kan met een openhartoperatie of met de TAVI-methode. De TAVI-methode wordt vooral gebruikt bij vernauwing/verkalking van de aortaklep. Een vernauwing of verkalking van de aortaklep komt vaker voor op oudere leeftijd, wanneer ook andere ziektebeelden een rol kunnen spelen. Hierdoor kan een openhartoperatie te belastend of te risicovol zijn of zelfs niet uitvoerbaar. De TAVI-behandeling kan dan een waardevol alternatief zijn. Mogelijke risico s Aan alle operaties zijn risico s verbonden. Dit geldt ook voor het plaatsen van een hartklep met kathetertechnieken. Er is onder meer kans op: hartinfarct (hangt onder andere af van de gezondheid van uw vaten) TIA/CVA (tijdelijke/permanente beroerte, bijvoorbeeld door het losschieten van stukjes kalk) geleidings- en hartritmestoornissen, waarvoor soms een pacemaker nodig is bloeduitstortingen (door bloedverdunners) en grotere bloedingen door het gebruik maken van de katheters problemen bij het plaatsen van de kunsthartklep niet goed functioneren van de kunsthartklep (lekken) wondinfecties en andere infecties (long en urinewegen) overlijden door de behandeling en/of door complicaties tijdens de behandeling Het gebeurt zelden dat er tijdens de behandeling een probleem met het plaatsen van de nieuwe hartklep ontstaat. Gebeurt dit toch? Dan gaat de interventiecardioloog/cardiochirurg niet altijd over op een spoedopenhartoperatie. Dit wordt ook uitgebreid met u besproken door interventiecardioloog en/of cardio-thoracaal chirurg. Voorbereiding Een goede voorbereiding en aanvullende onderzoeken zijn voor deze behandeling noodzakelijk. Lees daarom dit hoofdstuk goed door, zodat u weet wat er gaat gebeuren. Heeft u nog overige vragen over de voorbereiding, neem dan gerust contact op met de secretaresse van uw cardioloog MCL Patiënteninformatie

3 U wordt ter voorbereiding op de behandeling één tot meerdere dagen opgenomen op de afdeling cardiologie of op de afdeling hartchirurgie. U ontvangt de uitnodigingsbrief en een overzicht met de verschillende onderzoeken die u tijdens deze pre-tavi opname krijgt. Dit kunnen de volgende onderzoeken zijn: afspraak met KNO-arts onderzoek van het gebit door de kaakchirurg röntgenfoto van de longen en mondholte longfunctie-onderzoek scan van het hart echo van het hart bloedonderzoek hartkatheterisatie MRI Na deze onderzoeken heeft u gesprekken met de specialisten die bij deze ingreep zijn betrokken: de interventiecardioloog, de cardioanesthesioloog (verdovingsarts) en de cardiothoracaal chirurg. Zij spreken uitgebreid met u over het verloop van de ingreep en de mogelijke risico s. Als het nodig is, krijgt u aanvullende informatie die specifiek voor u van belang kan zijn. Bent u allergisch voor bepaalde medicijnen of andere stoffen (bijvoorbeeld contrastmiddel)? Meldt dit dan tijdens deze gesprekken. Mogelijk is er na deze gesprekken nog verder aanvullend onderzoek nodig. Dit wordt dan met u besproken. Als alle onderzoeksresultaten bekend zijn, bespreekt het hartteam of de TAVI-methode voor u geschikt is en op welke manier deze behandeling bij u het beste gedaan kan worden. De secretaresse belt u op om door te geven wat het hartteam besloten heeft en om eventueel al een datum voor de ingreep vast te stellen. U heeft enkele dagen bedenktijd om samen met uw familie te besluiten of u akkoord gaat met het behandelplan. U krijgt vervolgens een uitnodigingsbrief met aanvullende informatie MCL Patiënteninformatie

4 Het is mogelijk dat u na de voorbereidende onderzoeken opgenomen blijft. U wordt dan een dag voor de behandeling overgeplaatst naar afdeling J (cardiothoracale chirurgie). Blijft u niet opgenomen, dan gaat u weer naar huis en wordt u enkele dagen voor de behandeling opgenomen op de afdeling. Dit kan in specifieke gevallen ook pas na enkele weken, bijvoorbeeld doordat de wachtlijst is opgelopen. Medicijnen In de uitnodigingsbrief staat welke medicijnen u wel of niet moet gebruiken. Volg deze instructies goed op. Als u vragen heeft, bel dan met de secretaresse interventiecardiologie, telefoonnummer Belangrijk: Gebruikt u bloedverdunners? Dan hoort u van het behandelteam of u wel of niet moet stoppen met deze medicijnen of dat u eventueel tijdelijk een ander medicijn moet gebruiken. Geef deze veranderingen door aan de trombosedienst of eventueel uw huisarts. Wat neemt u mee Spullen voor de overnachtingen, zoals nachtkleding en toiletartikelen Uw medicijnen in de originele verpakking (zodat men kan zien wat u precies gebruikt) Uw patiëntenpas Iets te lezen e.d. Opname voor de behandeling U meldt zich op de afgesproken tijd bij de opnamebalie van het MCL. Een gastvrouw van de UVV brengt u naar de afdeling cardiothoracale chirurgie. Als u nog in het ziekenhuis opgenomen bent, brengt de verpleegkundige u naar de betreffende afdeling MCL Patiënteninformatie

5 De verpleegkundige van de afdeling ontvangt u en neemt u mee naar uw kamer. Hij of zij heeft een opnamegesprek met u en controleert uw gegevens. De verpleegkundige doet nog enkele onderzoeken bij u en geeft uitleg over de gang van zaken op de afdeling. Als uw nieren minder goed werken krijgt u een voorbereidend vochtinfuus. Dit is nodig om de nadelige werking van het contrastmiddel op de nieren tegen te gaan. De betrokken specialisten komen bij u langs voor een laatste controle en om eventuele vragen te beantwoorden. Ook vraagt hij u, of uw wettelijke vertegenwoordiger, om het toestemmingsformulier te ondertekenen. Hiermee gaat u akkoord met het besproken behandelplan en geeft u aan dat mogelijke risico s met u zijn besproken. Dit is een eis van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Ook komt de fysiotherapeut bij u langs om kennis te maken en om afspraken met u te maken voor na de behandeling. Als u dat wenst kan de geestelijk verzorger bij u langskomen. Dag van de behandeling Voor de behandeling is het noodzakelijk dat u nuchter bent. Dit betekent dat u vanaf een bepaald niet meer mag eten en drinken. De anesthesioloog of verpleegkundige informeert u hierover. U wordt op tijd gewekt, daarna kunt u zich wassen met een speciale ontsmettende zeep.hierna krijgt u een operatiejasje aan. Een half uur voor de behandeling krijgt u medicijnen (pijnstilling/slaapmiddel). De verpleegkundige brengt u naar de hartkatheterisatiekamer. U neemt plaats op de behandeltafel en u wordt aangesloten op de bewakingsapparatuur. Uw liezen worden geschoren en er worden verdere voorbereidingen getroffen. Hierna krijgt u een steriel laken over u heen MCL Patiënteninformatie

6 Voor deze ingreep wordt er veel apparatuur op de kamer gebruikt en zijn er ook verschillende medewerkers aanwezig. De cardioanesthesioloog en de cardioanesthesieassistent geven u via het infuus antibiotica en medicijnen waar u slaperig van wordt. Zij regelen de anesthesie en de bewaking tijdens de hele behandeling. De behandeling De katheter kan worden ingebracht door het aanprikken van: de aorta (direct TransAortaal) de punt van het hart (TransApicaal) De behandeling direct via de aorta (TransAortaal) of via de punt van het hart (TransApicaal) De cardiothoracaal chirurg is tijdens deze ingreep de hoofdbehandelaar. Bij deze behandelingen wordt er algehele anesthesie gegeven en is het noodzakelijk dat u wordt beademd. De cardioanesthesioloog is hiervoor verantwoordelijk. Deze regelt de anesthesie en de bewaking tijdens de gehele behandeling. Bij de direct TransAortale benadering wordt er eerst een pacemakerdraad via een buisje in een van de liezen opgeschoven naar het hart. Meestal wordt ook via de andere lies een slangetje ingebracht om tijdens de ingreep contrastvloeistof te geven en metingen te doen. In het algemeen verricht de interventiecardioloog deze handelingen. Tegelijkertijd maakt de cardiothoracaal chirurg een sneetje van ongeveer 6 centimeter boven het borstbeen. Vervolgens wordt over een korte afstand het borstbeen doorgezaagd en wordt ruimte gemaakt zodat de aorta zichtbaar wordt. Vervolgens worden speciale hechtingen gelegd rond de plek waar de katheter door de aortawand naar de hartklep toe gaat. De interventiecardioloog/hartchirurg legt met een katheter een ballon in de zieke aortaklep. De ballon wordt opgeblazen om ruimte te maken voor de nieuwe klep. Vervolgens brengt de cardioloog/hartchirurg met een speciale katheter de opgevouwen aortaklep in. Zodra de katheter op de juiste plaats zit, laat de cardioloog het buisje met de klep ontplooien MCL Patiënteninformatie

7 Na het plaatsen van de nieuwe klep controleert de cardioloog of de klep op de juiste plek zit en of de klep goed werkt. Hierna wordt de katheter verwijderd. Met een speciale hechttechniek wordt het gaatje in de aorta of in de punt van het hart weer gesloten. Het borstbeen wordt gesloten met 2 of 3 stevige draden en het sneetje in de huid gehecht. Soms wordt tijdelijk een of meerdere drains in de wond achtergelaten. Ook de wond in de lies wordt gehecht. De hele behandeling duurt gemiddeld ongeveer twee tot drie uur, maar dit kan soms ook wat uitlopen. Bij de TransApicale benadering wordt een sneetje gemaakt tussen de ribben aan de linkerzijde. Door de ribben iets te spreiden wordt de punt van het hart zichtbaar. De cardiothoracaal chirurg maakt, als dit nodig is, pacemakerdraden vast op de hartwand voor het eventueel stimuleren van het hart. Deze draad is nodig om het hartritme bij te sturen en eventueel over te nemen als u tijdens of na de procedure een te trage hartslag krijgt. De cardiothoracaal chirurg prikt met een speciale naald de punt van het hart aan, nadat er een tweetal speciale hechtingen zijn aangebracht. Zo ontstaat er een toegang om de katheter in het hart te leggen. Ook hier wordt meestal via een of twee liezen extra buisjes en/of slangetjes aangebracht voor het stimuleren van het hart, het toedienen van contrast en het verrichten van (druk)metingen. Nazorg De cardiothoracaal chirurg informeert uw familie hoe de behandeling is verlopen. Na de TAVI-behandeling gaat u voor één nacht naar de Intensive Care voor nazorg. Als op de Intensive Care alles goed verloopt, wordt u de volgende dag overgeplaatst naar de afdeling cardiothoracale chirurgie of, als het nodig is, naar de hartbewaking. Na de behandeling bent u nog aangesloten op: Een of meerdere infusen Een monitor voor het bewaken van het hartritme MCL Patiënteninformatie

8 Een urinekatheter Een tijdelijke pacemaker via de lies (of via de borstwand bij de TransApicale procedure) Een canule in de pols voor (continue) bloeddrukmeting en afname van bloed Eventueel zuurstof Eventueel drains (slangetjes om het wondvocht af te voeren) Door al deze draden kunt u niet goed uit bed komen en bent u dus minder mobiel. Na de behandeling worden de draden, zodra dit kan, verwijderd. U heeft een drukverband op de plaats waar de buisjes in uw lies/liezen hebben gezeten. Dit verband blijft tot de volgende ochtend zitten. Heeft u een tijdelijke pacemaker via de lies, dan moet u ongeveer twee dagen blijven liggen. Het bed heeft een speciaal matras, om problemen met drukplekken door het liggen te voorkomen. De tijdelijke pacemaker wordt meestal na twee dagen verwijderd. Heeft u na enkele dagen nog steeds een te trage hartslag als gevolg van geleidingsproblemen? Dan is het mogelijk dat u een permanente pacemaker krijgt. U blijft hiervoor opgenomen. Heeft u pijn? Zeg dit tegen de verpleging: u kunt dan extra pijnstilling krijgen. Als u niet misselijk bent mag u voorzichtig weer wat drinken. Als dat goed gaat mag u ook weer eten. Als u bent beademd, kunt u na de behandeling last hebben van een gevoelige/schrale keel. Na de ingreep krijgt u nog controleonderzoeken. Onder begeleiding van de verpleegkundige en een fysiotherapeut werkt u verder aan uw herstel. U blijft gemiddeld 5-10 dagen op de afdeling cardiothoracale chirurgie. Hoe lang u blijft, hangt af van uw herstel. Als u voldoende hersteld bent, gaat u eventueel terug naar uw eigen ziekenhuis voor verdere revalidatie. Houd er rekening mee dat u de eerste tijd thuis wat extra hulp nodig heeft. De transferverpleegkundige kan eventueel thuiszorg voor u regelen. Dit wordt dan tijdens de opname met u besproken MCL Patiënteninformatie

9 Ontslag Wanneer u met ontslag gaat, krijgt u mee: Een overzicht van de medicijnen die u moet gaan gebruiken Eventuele recepten voor medicijnen Een datum voor een controleafspraak bij de interventiecardioloog en/of cardiothoracaal chirurg Afspraken voor vervolgonderzoeken Een klepkaartje. Dit krijgt u eventueel later thuis toegestuurd. Op het klepkaartje staat dat u een klepprothese heeft. Dit is belangrijk om te vertellen als u andere medische behandelingen krijgt. U kunt ook het kaartje overhandigen. Weer thuis Iedere patiënt herstelt in zijn of haar eigen tempo. Luister naar uw eigen lichaam en neem op tijd rust. Vermoeidheid hoort bij deze ingrijpende behandeling. Doe geen zwaar lichamelijk werk en vermijd zwaar tillen (meer dan 5 kg). U hoeft niet binnen te blijven. Probeer uw activiteiten langzaam verder uit te breiden. Baden De eerste week na ontslag mag u niet in bad of zwemmen. Zo kan de wond goed genezen. U mag wel kort douchen (maximaal vijf minuten). Gebruik bij de wond ook geen poeder of zalf om infectie te voorkomen. Spierpijn Bij de TransApicale en de TransAortaal behandeling worden de ribben iets uit elkaar geduwd. Dit kan spierpijn geven. Deze spierpijn kan zes tot acht weken duren. U mag hiervoor gerust paracetamol innemen MCL Patiënteninformatie

10 Let verder op Toename van uw gewicht. Dit kan komen omdat u vocht vasthoudt. Daarom is het verstandig om in de eerste weken s morgens uzelf te wegen. Waarschuw uw huisarts als u in een dag meer dan een kilo zwaarder bent geworden. Als u steeds kortademig en/of duizelig bent. Wordt dit niet minder als u rust? Bel dan uw huisarts. Medische en/ of tandheelkundige ingrepen in de toekomst Mensen met een nieuwe hartklep moeten vóór en na een tandheelkundige behandeling of een medische ingreep altijd een korte antibioticakuur krijgen. Dit is om te voorkomen dat een infectie overslaat op de klep en het hart. Via de tandarts of behandelend arts krijgt u een recept voor antibiotica. Volg de instructies goed op! Ook is het erg belangrijk dat u zorgt voor goede mondhygiëne en regelmatige gebitscontrole bij de tandarts. Ontzie uw borstbeen 4 weken niet fietsen 4 weken niet zelf autorijden 4 weken niet tillen 4 weken niet sporten Wonden Om een eventuele ontsteking aan uw wond tijdig te kunnen ontdekken, raden we u aan s morgens uw wonden (evt. voor de spiegel) te controleren op: Roodheid Pijn Lekkage (vooral lekkage van pus is een teken van een ontsteking!) Neemt u dan contact op met de afdeling (tel ) MCL Patiënteninformatie

11 Temperatuur Als u het gevoel heeft dat u koorts heeft, vragen we u uw temperatuur op te meten. Alleen wanneer de temperatuur hoger dan 38,0 graden is vragen wij u contact op te nemen met de afdeling. Mobiliseren Probeer het lopen thuis steeds verder uit te breiden, maar neem wel op tijd rust. Wanneer u buiten gaat wandelen, houdt u er dan rekening mee, dat u ook weer terug moet! Dus, begin met kleine rondjes. Hartrevalidatie Als u een indicatie heeft, melden wij u aan voor hartrevalidatie. Gaat u bij Revalidatie Friesland in Leeuwarden revalideren? Dan start dit programma binnen twee weken na uw ontslag. U krijgt een afspraak mee bij ontslag. Als u in een ander centrum gaat revalideren, wordt er binnen zes weken na ontslag telefonisch contact met u opgenomen. Wil de tandarts dat u voor een behandeling of ingreep tijdelijk stopt met bloedverdunnende medicijnen? Overleg dit dan altijd eerst met uw cardioloog! MCL Patiënteninformatie

12 Vragen? Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze brochure? Bel dan met afdeling J (cardiothoracale chirurgie). Het telefoonnummer is: Heeft u een klacht? Wij doen er alles aan om uw bezoek aan ons ziekenhuis zo goed mogelijk te laten verlopen. Toch kan het zijn dat u niet tevreden bent. Laat ons dat dan weten. U kunt ook vragen naar de brochure Klachtenopvang in het MCL, verkrijgbaar op de afdeling of via de website Secretariaat interventiecardiologie Afdeling J cardiothoracale chirurgie MCL januari 2016 Docnr (2) MCL Patiënteninformatie