BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD. Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen

Transcriptie

1 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen Verenigde commissies voor de infrastructuur, belast met openbare werken en verkeerswezen en voor ruimtelijke ordening, stedenbouw en het grondbeleid VERGADERING VAN WOENSDAG 2 FEBRUARI 2000 Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen - Gewone zitting

2 2 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN INHOUD INTERPELLATIE van de heer Denis Grimberghs (F) tot de heer Eric André, Staatssecretaris bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, belast met ruimtelijke ordening, stadsvernieuwing, monumenten en landschappen, en bezoldigd vervoer van personen, betreffende de tegenstrijdige verklaringen van de regering in verband met de geldigheid van de kaarten 6 en 7 van het tweede ontwerp van GBP en de lokatie voor de tweede HST-terminal. (Sprekers: De heren Denis Grimberghs, Alain Adriaens, Jean-Pierre Cornelissen, Guy Vanhengel, Michel Moock en de heer Eric André, Staatssecretaris bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, belast met ruimtelijke ordening, stadsvernieuwing, monumenten en landschappen, en bezoldigd vervoer van personen) Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Gewone zitting

3 VERGADERING VAN WOENSDAG 2 FEBRUARI Voorzitterschap: de heer Willem Draps - De vergadering wordt om uur geopend. INTERPELLATIE DE HEER DENIS GRIMBERGHS (F) TOT DE HEER ERIC ANDRÉ, STAATSSECRETARIS BIJ HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST, BELAST MET RUIMTELIJKE ORDENING, STADSVERNIEUWING, MONUMENTEN EN LANDSCHAPPEN EN BEZOLDIGD VERVOER VAN PERSONEN, betreffende de tegenstrijdige verklaringen van de regering in verband met de geldigheid van de kaarten 6 en 7 van het tweede ontwerp van GBP en de lokatie voor de tweede HST-terminal. De heer Denis Grimberghs (in het Frans).- Op 23 december heeft mevrouw Geneviève Meunier in de verenigde commissies voor ruimtelijke ordening en infrastructuur een interpellatie gehouden betreffende de locatie van de HST-terminal op het emplacement van het rangeerstation van Schaarbeek. De heer Delathouwer heeft er, als staatssecretaris bevoegd voor mobiliteit, op geantwoord. Daarna heeft hij het antwoord meegedeeld van staatssecretaris Eric André in verband met de aspecten op het vlak van de ruimtelijke ordening. Uit de mond van een en dezelfde staatssecretaris, met name de heer Delathouwer, hebben we dus twee verschillende standpunten te horen gekregen: het zijne en dat van zijn collega. De tegenstrijdigheden waren opmerkelijk. Ik wens staatssecretaris Eric André dan ook rechtstreeks te interpelleren om zijn aandacht te vestigen op een problematiek die leidt tot standpunten die de tegenstellingen tussen meerderheid en oppositie overstijgen. Aangezien hij niet op de commissievergadering aanwezig was heeft hij niet gehoord dat er op dit ogenblik ruime eensgezindheid bestaat over de opvatting dat het een vergissing zou zijn een tweede terminal in ons Gewest te bouwen zonder eerst te hebben onderzocht hoe het verkeer op de hogesnelheidslijnen evolueert. Men weet dat de liberale voormannen de Donnea en Hasquin willen dat de tweede HST-terminal van Brussel in Schaarbeek wordt gebouwd. Zij hebben er in samenspraak met de aannemerslobby en de NMBS al een naam aan gegeven, namelijk Brussel-Europa. Het is duidelijk dat hierachter een grootscheeps vastgoedproject schuilgaat om een nieuw kantoorcomplex te bouwen aan de grens met Vlaanderen, zoals de burgemeester van Brussel overigens nogal onvoorzichtig te verstaan heeft gegeven. Ik wil niet te allen prijze overal communautaire problemen zien maar men kan toch niet ontkennen dat men niet om een geografisch gegeven heen kan. Het rangeerstation van Schaarbeek is weliswaar op het grondgebied van de stad Brussel gelegen, maar het ligt excentrisch ten opzichte van de stadsontwikkeling van Brussel en sluit beter aan bij bepaalde stadsprojecten die men in Vlaanderen in de rand van Brussel wil verwezenlijken. Een mogelijke uitbreiding van de luchthavenzone tot aan die locatie kan ons niet geruststellen. Op 28 januari heb ik de heer Simonet tijdens de plenaire vergadering geïnterpelleerd over de vestigingsplaats van de Europese instellingen in Brussel omdat ik wou weten wat er gepland was voor de bouw van een tweede complex voor de vestiging van de Europese instellingen in ons Gewest. Hij heeft me geantwoord dat we niet veel dwangmiddelen hebben ten opzichte van Europa, dat er gronden beschikbaar blijven in de Leopoldswijk en dat we niet kunnen verhinderen dat Europa op die plek uitbreidt. Zopas is er een document van de NMBS verschenen betreffende de mobiliteit in en rond Brussel. Ik nodig u uit dit te lezen. Ik vind het een schande dat een maatschappij die een openbare dienst is ten onrechte gebruik maakt van de woorden "HST-terminal Brussel-Europa"; in de projecten van de NMBS wordt daar veelvuldig naar verwezen. Ten slotte had ik nog graag vernomen hoe onze regering tot een gezamenlijk standpunt zal komen betreffende deze hele problematiek. Er wordt beweerd dat de HST zoveel succes heeft dat het Zuidstation binnenkort verzadigd zal zijn. Wij hebben een betrouwbare studie hierover nodig want op dit ogenblik blijkt dat de voor het jaar 2000 vooropgestelde cijfers verre van bereikt zijn. Er is nog een tweede tegenstelling. Staatssecretaris André heeft laten verstaan dat men de draagwijdte van de kaarten 5 en 6 van het GBP zou kunnen beperken als de burgers dit wensen. De heer Delathouwer denkt daar anders over en vindt dat het mogelijk was in het GBP stedenbouwkundige reserves voor de metro in te schrijven. Graag vernam ik het standpunt van de regering hierover. Ook wat de geldigheid van de kaarten 6 en 7 van het ontwerp van GBP betreft, lopen de standpunten van de beide staatssecretarissen uiteen. De heer Eric André wil blijkbaar alle opties betreffende de mobiliteit en het beheer van de openbare ruimte uit het definitieve GBP weglaten en zich tot de huidige toestand beperken. De heer Delathouwer daarentegen zag niet goed in waarom men in het definitieve GBP niet een aantal mogelijkheden zou opnemen in verband met de aanleg van kunstwerken voor een ondergrondse tram of metro, zelfs als deze er uiteindelijk niet komen. Hij nam als voorbeeld de wijze waarop er ten tijde van het gewestplan is gewerkt. De heren de Donnea en Hasquin willen op de locatie van het rangeerstation van Schaarbeek een terminal bouwen, die ze al Brussel-Europa hebben gedoopt. De heer Alain Adriaens (in het Frans).- Ik bewonder het doorzettingsvermogen van de heer Grimberghs die onophoudelijk probeert rationele argumenten aan te voeren voor een van de meest essentiële stedenbouwkundige keuzes van ons Gewest. Helaas komt er bij het dossier betreffende de bouw van een HST-station op de terreinen van het rangeerstation van Schaarbeek weinig rationaliteit te pas. Als men rationeel wil redeneren, dan moet men vertrekken van het feit dat treinen en stations dienen om reizigers of goederen te vervoeren. Hier is dit niet het geval. Dit station moet dienen om de gronden van de NMBS te gelde te maken. In de heer de Donnéa hebben ze

4 4 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN een politieke partner gevonden door hem voor te spiegelen dat een en ander zijn gemeente miljoenen m² kantoren (en dus kantoorbelasting) zou opleveren. De meningen lopen uiteen. De heer Delathouwer zegt dat er ernstige studies moeten worden uitgevoerd en dat er overleg moet worden gepleegd alvorens men in een dergelijk project stapt. De heer André is minder duidelijk maar maakt toch enigszins voorbehoud als hij zegt dat hij zich tot niets verbindt mocht blijken dat deze projecten zinloos, onhaalbaar of te duur zijn. Ik vraag de heer André of hij er, net als wijzelf, van overtuigd is en, zoals Geneviève Meunier van Ecolo op 23 december heeft gezegd, dat dit project moet worden verworpen. Het is ten eerste overbodig omdat niets bewijst dat het Zuidstation of de Noord/Zuid-as binnenkort verzadigd zijn. Ten tweede bevindt het station zich op een plek die met geen enkel individueel of collectief vervoermiddel te bereiken is. Ten derde saboteert een nieuwe terminal de ontwikkeling van de drie kantoorpolen waartoe in het GewOP beslist is. Sedert 23 december is er een nieuw element opgedoken in dit dossier. De lobbyisten van dit project, en in het bijzonder een zekere Etienne Schouppe, voeren als argument aan dat Schaarbeek de toegangspoort zou zijn tot de nationale luchthaven. Ik zou dit argument willen ontkrachten. Wie zou er via Schaarbeek naar de luchthaven reizen? Zal een Antwerpenaar, een Luikenaar of een inwoner van Ukkel de auto nemen, tot in Schaarbeek rijden, er proberen een parkeerplaats te vinden, zijn bagage er inchecken en dan pendelen naar Zaventem of zal hij direct naar Zaventem rijden? Het is een retorische vraag. Of zullen zij milieubewust zijnde de trein tot in het Noordstation nemen, vervolgens pendelen naar het HST-station van Schaarbeek, er hun bagage inchecken en dan een derde trein nemen naar Zaventem? Dit lijkt me een even grote illusie. Als men de reizigers wil helpen om de luchthaven van Zaventem te bereiken zonder in files terecht te komen of zonder voor dure parkeerplaatsen te moeten betalen, dan is er maar een oplossing: het huidige station van de nationale luchthaven, dat een kopstation is en waar maar enkele treinen per uur aankomen en vertrekken, ombouwen tot een echt doorgangsstation waar een vijftiental treinen per uur aankomen en vertrekken, uit alle hoeken van België (en dus ook uit Brussel) en waar de reizigers direct kunnen in- en uitstappen. Als men wil zou men hier tijdens de spitsuren een of twee HST-treinen kunnen doen stoppen. Als men echt oog heeft voor de mobiliteit en voor het belang van de reizigers, dan moet men voorrang geven aan dergelijke oplossingen en dus spoorwegen aanleggen met verbindingen naar Antwerpen en Luik. Dit is een oplossing die Ecolo verdedigt. Wat ten slotte de kaarten 6 en 7 van het ontwerp van GBP betreft, ben ik verheugd dat de staatssecretaris bevoegd voor stedenbouw zegt dat hij ze uit het GBP wil laten verdwijnen. Ik heb dit immers al voorgesteld tijdens het eerste onderzoek over het ontwerp van GBP. Het GBP heeft betrekking op de bodembestemming. Wij begrijpen dus niet wat verkeersplannen hierin komen doen. Verkeersplannen horen beter thuis in het GewOP. Ik sluit me echter aan bij de heer Grimberghs en vraag dat de regering haar standpunt verduidelijkt en een eensgezind standpunt inneemt op het ogenblik dat het definitieve GBP wordt goedgekeurd. De heer Guy Vanhengel.- De manier waarop dit dossier wordt besproken hindert mij een beetje. Er werden heel wat bezwaren geformuleerd, maar wij hebben er geen belang bij dit ingewikkelde technische dossier op een poujadistische wijze te bespreken zonder tot de kern van de zaak door te dringen. Ik heb mij daarom bevraagd bij de technici van de NMBS. Dit zijn deskundigen met een lange ervaring die verantwoordelijk zijn voor het beste en één van de veiligste spoorwegnetten ter wereld en waarop een HST-lijn is aangesloten die tot ieders voldoening functioneert. De heer Adriaens van zijn kant heeft zich met zijn kritiek bondgenoot gemaakt van een Leuvense lobby die de tweede HST-terminal zo dicht mogelijk bij Zaventem, dus bij Leuven wil krijgen. Dit is een politiek discours dat nergens toe leidt. De splitsing van de HST naar Keulen en Amsterdam ligt ergens tussen Schaarbeek en Zaventem. De beste plaats voor de terminal is dus vóór de splitsing, dus in Schaarbeek. Ik wijs er ook op dat een HST-terminal perrons vereist met een lengte van minstens 400 meter. Ik daag iedereen uit om in de omgeving van de luchthaven een plaats te vinden waar men dergelijke perrons kan aanleggen zonder in onverantwoord hoge kosten te vervallen. De saturatie van de Noord-Zuidverbinding werd in vraag gesteld. Men wil er blijkbaar de HST toch nog doorjagen. Alle specialisten zeggen dat dit onmogelijk is. Wil men Brussel ontsluiten naar het Noorden dan is er maar een oplossing namelijk een tweede terminal in Schaarbeek, dicht bij het centrum zoals het hoort voor een HST. De jongste tijd werd het nachtlawaai van de vliegtuigen herhaaldelijk bekritiseerd. De lawaaihinder kan al verhinderd worden door de korte binnenlandse vluchten tot een minimum te beperken. De HST biedt hier een goed alternatief. Ik denk dat het nuttig zou zijn dat de commissieleden de mogelijkheid zouden krijgen om zich beter te laten informeren over dit dossier door bijvoorbeeld de NMBS-technici uit te nodigen in deze commissie. Ik wil er nog een lokaal element aan toevoegen. Als er in Zaventem een HST-terminal komt dan vraag ik mij af wat de gevolgen zullen zijn voor de Leopold III laan in Evere. Dit zou leiden tot een absolute saturatie van deze verkeersader. Ik heb vandaag pleitbezorgers gehoord van bepaalde Vlaams-Brabantse politici zonder voldoende kennis van dit dossier. Een gesprek met de technici van de NMBS zou dus een zeer goede zaak zijn. De heer Jean-Pierre Cornelissen (in het Frans).- Ik zou willen voorstellen dat de commissie vertegenwoordigers van de NMBS uitnodigt om hun standpunt te komen uiteenzetten. Ik heb enkele persoonlijke ideeën maar ik wens hun plannen te kennen. De Voorzitter.- Ik vind dit een uitstekend voorstel. Al in 1990 hebben wij de leiding van de NMBS uitgenodigd in het

5 VERGADERING VAN WOENSDAG 2 FEBRUARI kader van het STAR 21-plan. Het document over de mobiliteit in en rond Brussel dat betrekking heeft op de tienjareninvestering van de NMBS, verantwoordt deze ontmoeting. De heer Michel Moock (in het Frans).- Ik steun het voorstel van de heer Cornelissen om een hoorzitting te houden met de vertegenwoordigers van de NMBS. Ik vraag ook dat het document in kwestie aan de leden van de commissie wordt bezorgd. De Voorzitter.- De minister heeft dit document ontvangen als lid van de gewestregering, die ter zake een advies zal uitbrengen. Ik zal de heer Etienne Schouppe bij brief vragen dat de leden van de commissie voor de infrastructuur van de BHR dit document zouden ontvangen. De heer Alain Adriaens (in het Frans).- We moeten dit document, dat niet door de NMBS is ondertekend of goedgekeurd, niet belangrijker maken dat het is. Als we de denkoefeningen van een lobby gaan bestuderen, dan moeten we ook de denkoefeningen van andere groepen bestuderen. De Voorzitter.- Dit document is door de afgevaardigden bestuurder van de NMBS uitgebracht en vormt dus een van de te bespreken stukken van het dossier inzake mobiliteit. De heer Eric André, Staatssecretaris bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, belast met ruimtelijke ordening, stadsvernieuwing, monumenten en landschappen, en bezoldigd vervoer van personen (in het Frans).- De heer Grimberghs zegt dat hij nuances heeft vastgesteld tussen mijn standpunt en dat van de heer Delathouwer. Als ervaren politicus denkt hij een mogelijkheid te zien om van tweespalt gebruik te kunnen. Al jaren vragen de Brusselaars dat er geïnvesteerd wordt in een GEN. Nu bezorgt de NMBS ons uiteindelijk een ontwerp waarin het GEN in/en rond Brussel een plaats heeft. Deze belangrijke stap, die de heer Grimberghs niet heeft onderstreept, komt zes maanden nadat zijn partij de regering heeft verlaten. Wat de bouw van een tweede HST-station op de terreinen van het rangeerstation in Schaarbeek betreft, zie ik geen tegenstrijdigheid tussen mijn uitspraken en die van mijn collega's. Dit nieuwe IC/GEN-station zou ook een toegangspoort zijn tot de luchthaven van Zaventem. Om negatieve gevolgen voor de mobiliteit in het noorden van ons Gewest te voorkomen, zal de regering op het geschikte moment een standpunt innemen over de nodige infrastructuur voor privé- en openbaar vervoer om het station Brussel-Europa te kunnen bedienen. Wat de inhoud van de kaarten 5 en 6 van het tweede ontwerp van GBP betreft, wijs ik erop dat de ordonnantie van 29 augustus 1991 houdende de organisatie van de planning en de stedenbouw, alsmede het besluit van de regering van 16 juli 1998 betreffende de algemene voorstelling van het ontwerp van GBP en het GBP zelf de inhoud bepalen van het GBP en van de voormelde kaarten. Artikel 26 van de ordonnantie van 29 augustus 1991 houdende de organisatie van de planning en de stedenbouw, bepaalt dat het GBP de maatregelen vaststelt van aanleg voor de belangrijkste verkeerswegen en dat de regering de nadere regels vaststelt voor de uitvoering van dat artikel. Het besluit van 16 juli 1998 is preciezer en bepaalt dat het GBP een kaart bevat van de wegen en een kaart van het openbaar vervoer met het traject van de voornaamste verkeerswegen en de voornaamste trajecten van het openbaar vervoer. Deze grote vereenvoudiging van de bepalingen betreffende de inhoud van het GBP staat in contrast tot het GewOP dat heel gedetailleerd moet zijn en op zijn minst een onderzoek moet bevatten van de evolutie op korte, middellange en lange termijn van de voormelde aangelegenheden, waaronder de mobiliteit; de vaststelling van de doelstellingen van de regering ter zake; de middelen die zullen worden aangewend, de prioriteiten in de doelstellingen en de middelen daarvoor. Deze bepalingen van het GewOP moeten bovendien geïllustreerd worden met kaarten. De wetgever en de vorige regeringen wilden in het GewOP een en ander voor de toekomst vastleggen. De verkeerswegen van de toekomst zullen er moeten worden in opgenomen, alsook in het uitvoeringsplan, te weten het Iris-vervoerplan. Het GBP beperkt er zich daarentegen toe het traject van de bestaande verkeerswegen vast te stellen, met vermelding van de bestemming ervan. Als deze verkeerswegen worden gewijzigd, moet de aanleg gebeuren volgens de bijzondere voorschriften betreffende de wegen. Wat het openbaar vervoer betreft, moet het GBP het traject vaststellen van het bestaande openbaar vervoer of van die welke vanuit juridisch oogpunt bestaan op grond van een stedenbouwkundige vergunning of attest. Hierbij moet een onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende categorieën en moet worden vastgesteld welke voorschriften er bij een mogelijke wijziging moeten worden in acht genomen. Ik hoop dat ik elke ongerustheid over verschillende standpunten binnen de regering heb kunnen wegnemen. Anderzijds pint u zich vast op de benaming "Terminal Brussel-Europa". De benaming heeft geen enkel belang aangezien er terzake nog geen enkele beslissing is genomen. Ik ben het eens met de heer Vanhengel. We mogen ons niet belachelijk maken. Er zijn grote lobbygroepen aan het werk die ervoor ijveren het HST-station buiten Brussel te bouwen. De regering mag niet angstvallig staan toekijken. Vandaar dat de beslissing is genomen om het HST-station in Schaarbeek te bouwen zonder dat er al een definitieve locatie is vastgesteld. De heer Denis Grimberghs (in het Frans).- Ik heb de indruk dat de stedenbouwkundige aspecten u koud laten. Ik maak me echter wel zorgen. Ik beweer niet dat de Noord/Zuidas niet verzadigd is, maar het gaat erom een doeltreffende oplossing te vinden en van Brussel geen puinhoop te maken. Ik kan me verenigen met het voorstel om hoorzittingen te houden met leden van de NMBS. Ik vind echter dat men ook de deskundigen zou moeten horen die geen bindingen hebben met de NMBS en die een aantal studies gemaakt hebben.

6 6 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN Ik verneem dus dat de tweede HST-terminal uit uw regeringsakkoord voortvloeit. De heer André minder dan de heer Delathouwer. U heeft beslist dat er een tweede HST-terminal wordt gebouwd, maar u weet nog niet waar precies. U staat echter open voor het idee om dit station zo dicht mogelijk bij het centrum van de stad te bouwen. Wat de toegang tot de luchthaven betreft, lijkt u sceptisch. BIAC zou in staat zijn bagage te laten inchecken in de stations van verschillende steden. U zegt ook dat de kaarten 6 en 7 kunnen worden bijgestuurd. U zou ons moeten zeggen hoe dit moet gebeuren. Ik wijs u erop dat het Irisplan nog altijd niet af is en dat de regering, toen ze dit plan in oktober 1998 heeft goedgekeurd, haar beslissing betreffende de begrotingsplanning heeft uitgesteld. Hoe liggen de zaken vandaag? De heer Eric André, Staatssecretaris bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, belast met ruimtelijke ordening, stadsvernieuwing, monumenten en landschappen, en bezoldigd vervoer van personen (in het Frans).- Ik weet nog niet hoe de toegangspoort tot de luchthaven er zal uitzien, omdat dit project nog niet voldoende gestalte heeft gekregen. Ik heb niet uitgeweid over de stedenbouwkundige aspecten omdat de tweede fase van het openbaar onderzoek over het ontwerp van GBP nog altijd aan de gang is. Wanneer deze fase wordt afgesloten, zal de GOC (Gewestelijke Ontwikkelingscommissie) een volledig advies uitbrengen. Op 14 februari aanstaande zal ik de GOC officieel installeren. Dan zal ik ook de grote methodologische beginselen uiteenzetten. - Het incident is gesloten. - De vergadering wordt om uur gesloten.