MAANDELIJKSE ARBEIDSMARKTMONITOR Regio Twente / POWI Uitgave juni 2009

Transcriptie

1 MAANDELIJKSE ARBEIDSMARKTMONITOR Regio Twente / POWI Uitgave juni 2009 NIET WERKENDE WERKZOEKENDEN TWENTE AANTAL NWW jan '07 mrt '07 mei '07 juli '07 sept '07 nov '07 jan '08 mrt '08 mei '08 juli '08 sept '08 nov '08 jan '09 mrt '09 TIJD Trend van het aantal niet werkende werkzoekenden in Twente Pagina 1 van 9

2 Inleiding en de belangrijkste conclusies De Maandelijkse Arbeidsmonitor van de Regio Twente is gemaakt in opdracht van het POWI (Platform Onderwijs Werk en Inkomen). Tussen het maken en het verschijnen van de Maandelijkse Arbeidsmarktmonitor zit de verwerkingstijd van met name de cijfermatige informatie. Hierdoor is deze uitgave, die begin juni verschijnt, gevuld met cijfers uit april Dit zijn in ieder geval van het UWV de meest recente cijfers. Reacties op deze editie zijn welkom. U kunt ze mailen naar: m.herik@regiotwente.nl Belangrijkste regionale conclusies en provinciale trends: Twente heeft in april een NWW percentage van 7,5% t.o.v. de beroepsbevolking. Het RPA-regio's (Regionaal Platform Arbeidsmarkt) met het hoogste NWW-percentag is Zuid Limburg met 9%. In Nederland is het percentage 6,3%. In de provincie Overijssel is in de periode januari t/m april volgens het WERKbedrijf een instroom van NWW'ers van 28,5% toegenomen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Het gaat in 2009 om NWW'ers, in 2008 was dat aantal in dezelfde periode De sterkste stijging deed zich voor in de provincie Drenthe 39,3% tov zelfde periode vorig jaar en in Noord Brabant een stijging met 40%. Het aantal NWW'ers tov beroepsbevolking in Twente is in april 09 uiteindelijk 0,02% gedaald t.o.v maart 09. Haaksbergen heeft een groei van bijna 35% van het aantal NWW'ers in de periode okt. 08-april 09 en is daarmee percentueel de grootste stijger. Wanneer een vergelijking wordt gemaakt met vorig jaar zijn de gemeenten Oldenzaal (37%) en Dinkelland (35%) d grootste stijgers. Het gaat hierbij wel om relatief kleine aantallen. Oldenzaal gaat van 637 personen NWW naar 874 en Dinkelland van 266 personen NWW naar 359. Er zijn tov april 08 in april dit jaar 1055 vacatures minder ingediend bij het UWV WERKbedrijf, een verschil van 36%. In Tubbergen staan geen vacatures open en zijn geen vacatures ingediend, Enschede heeft nog steeds de meeste vacatures maar het verschil tov vorig jaar april is 30% (minder vacatures). De grootste terugloop van vacatures is te te constateren bij de kleinere gemeenten. Landelijke trends: Het CBS meldt op 15 mei dat het conjunctuurbeeld van eind april slecht is. De economie is in het 1e kwartaal van 2009 met 4,5% gekrompen, sterktste afname in meer dan 60 jaar. Het vertrouwen van consumenten nam wel toe in april. De ondernemers in de industrie waren iets minder pessimistisch dan in maart. Eind maart waren er in Nederland volgens het CBS 50 duizend vacatures minder dan eind december 08. Het overgrote deel van het aantal vacatures deed zich voor bij particuliere bedrijven, grootste afname in commerciële dienstverlening (bijna 30 duizend vacatures minder dan eind dec 08), industrie en bouw. Landelijk stijgt het aantal faillissementen fors volgens het CBS. Het aantal faillissementen in maart 09 was 410 hoger dan in maart 08. Zo'n grote toename heeft zich niet eerder voorgedaan. Er zijn veranderingen zichtbaar in de arbeidsmarkt. Zo wordt volgens het WERKbedrijf de vacaturemarkt minder transparant (vacatures zijn minder zichtbaar en neemt de arbeidsmobiliteit (van baan naar baan) af. Volgens het WERKbedrijf zijn de bedrijfstakken met recente investeringen obv leningen, exportbedrijven, bedrijven die luxe goederen produceren of daaraan leveren (o.a. automotive sector en toelevering bouw) ernstig bedreigd. Minder bedreigd zijn bedrijven in de voedingsindustrie, bedrijven gericht op onderhoud en vervanging en bedrijven met spreiding van producten en afnemers en overheid (zorg, onderwijs, defensie). Deze bedrijven zijn minder conjunctuurgevoelig. Er werden in de eerste vier maanden van 2009 bij het WERKbedrijf ontslagaanvragen ingediend, meer dan in Het WERKbedrijf verleende in de periode jan t/m april ontslagvergunningen, dat is 74% meer dan in Toelichting Niet Werkende Werkzoekenden (NWW) en Werkloze beroepsbevolking (WBB) UWV werkbedrijf publiceert cijfers over niet-werkende werkzoekenden (NWW) op de website de cijfers over de NWW verschillen van samenstelling met de werkloze beroepsbevolking (WBB) die het CBS publiceert. Enerzijds staan niet alle werklozen ingeschreven bij UWV Werkbedrijf (vooral personen zonder recht op een uitkering zoals jongeren en herintreders). Anderzijds staan er personen bij UWV ingeschreven die niet tot de werkloze beroepsbevolking horen (personen die bijvoorbeeld een opleiding volgen of die niet actief naar werk zoeken). Een ander verschil is de wijze waarop beide cijfers tot stand komen: het NWW-cijfer komt voort uit de registratie van werkzoekenden door UWV-Werkbedrijf het WBB-cijfer van het CBS komt tot stand door een enquete onder de beroepsbevolking. Definitie NWW: bij UWV ingeschreven werkzoekenden van jaar zonder werk of minder dan 12 uur per week werkzaam. Definitie WBB: personen van jaar zonder werk of minder dan 12 uur per week werkzaam die direct beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt en actief naar werk zoeken. Pagina 2 van 9

3 Niet Werkende Werkzoekenden in Twente Bron: Arbeidsmarktgegevens (UWV - Werkbedrijf) verschil apr. - okt. NWW als % ber.bevolking okt. '08 nov. '08 dec. '08 jan. '09 feb. '09 mrt. '09 apr. '09 absoluut perc. febr. '09 mrt. '09 apr. '09 ALMELO ,94% 10,30% 10,38% 10,08% BORNE ,86% 8,20% 7,92% 7,88% DINKELLAND ,95% 2,80% 2,78% 2,72% ENSCHEDE ,83% 11,90% 11,76% 11,96% HAAKSBERGEN ,94% 4,60% 4,72% 4,97% HELLENDOORN ,97% 4,10% 4,16% 4,25% HENGELO ,67% 5,30% 5,31% 5,21% HOF VAN TWENTE ,92% 4,30% 4,33% 4,28% LOSSER ,42% 6,70% 6,44% 6,52% OLDENZAAL ,80% 6,00% 6,21% 6,27% RIJSSEN-HOLTEN ,50% 3,40% 3,57% 3,29% TUBBERGEN ,10% 3,30% 3,29% 3,07% TWENTERAND ,51% 4,30% 4,32% 4,21% WIERDEN ,24% 3,50% 3,58% 3,52% TWENTE ,28% 7,01% 7,00% 6,98% absoluut verschil t.o.v. vorige maand percentage nov-okt dec-nov jan-dec feb-jan mrt-feb apr-mrt nov-okt dec-nov jan-dec feb-jan mrt-feb apr-mrt ALMELO ,18% 1,16% 4,39% -1,57% 0,77% -2,87% BORNE ,51% 2,35% 10,46% 2,08% -3,39% -0,47% DINKELLAND ,34% 7,51% 11,43% 5,41% -0,81% -2,18% ENSCHEDE ,05% 2,41% 6,47% 1,91% -1,17% 1,68% HAAKSBERGEN ,60% 5,49% 7,29% 5,44% 2,58% 5,39% HELLENDOORN ,12% 2,24% 6,57% 2,84% 1,38% 2,27% HENGELO ,50% 3,82% 8,58% 3,80% 0,26% -1,89% HOF VAN TWENTE ,48% 1,04% 7,86% 1,58% 0,78% -1,24% LOSSER ,68% 4,98% 8,35% 6,30% -3,95% 1,37% OLDENZAAL ,98% 1,39% 11,37% 2,95% 3,46% 0,92% RIJSSEN-HOLTEN ,14% 3,82% 5,41% 5,13% 4,88% -7,82% TUBBERGEN ,54% 7,01% 10,48% 1,58% -0,39% -6,64% TWENTERAND ,04% 5,89% 13,74% -4,13% 0,48% -2,54% WIERDEN ,86% 4,18% 4,76% -3,11% 2,22% -1,69% TWENTE ,57% 2,75% 7,10% 1,70% -0,05% -0,29% Pagina 3 van 9

4 Niet Werkende Werkzoekenden in Twente Bron: Arbeidsmarktgegevens (UWV - Werkbedrijf) Deze grafiek laat per gemeente de percentuele groei per maand van het aantal n.w.w. zien. Iedere gemeente heeft een eigen kleurlijn en is met elkaar te vergelijken. Wij adviseren u deze grafiek in kleur uit te printen. Verder merken wij op dat sommige schommelingen in gemeenten een 'simpele' verklaring kunnen hebben, bijvoorbeeld een inschrijvingsactie van het UWV 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% -5,00% -10,00% nov-okt dec-nov jan-dec feb-jan mrt-feb apr-mrt ALMELO BORNE DINKELLAND ENSCHEDE HAAKSBERGEN HELLENDOORN HENGELO HOF VAN TWENTE LOSSER OLDENZAAL RIJSSEN-HOLTEN TUBBERGEN TWENTERAND WIERDEN Pagina 4 van 9

5 Prognoses De prognoses zijn opgesteld in opdracht en onder verantwoordelijkheid van het POWI Uit peilingen van EIM blijkt dat slechts 19% van de ondernemers vertrouwen heeft in de nederlandse economie. Verwacht wordt verder vol- gens Accountant.nl dat het MKB in 2009 krimpt met 4,0% en een banenverlies van 68 duizend. In 2010 verwacht men een banenverlies in het MKB met circa 175 duizend personen. Dit is historisch groot, ondernemers zijn dan gedwongen om hun personeelsbestand aan te passen aan de lagere productie- en afzetniveau's. Detailhandel Zorg Overheid Uitzendbranche Bouw Overige zakelijke dienstverlening De omzet van de de detailhande daalt, ook na correctie van seizoensinvloeden (koop- en feestdagen). Vooral de omzet van winkels in consumentenelektronica en huishoudelijk artikelen neemt sterk af. De foodsector realiseert ook minder omzet maar hier zijn de verkochte artikelen wel bijna 5% duurder dan een jaar eerder. Supermarkten zien hun omzet stijgen met 2,3 % volgens het GFK. Er zijn nog steeds voldoende vacatures, op de website van de Nationale Vacaturebank zijn van de 938 vacatures landelijk (stand 18/5/09) er 750 in de branche gezondheid en welzijn. Door vergrijzing zullen er meer banen ontstaan. Gemeenten zijn zeer terughoudend met het aannemen van personeel, sommige gemeenten stellen een vacaturestop in of kiezen ervoor om vacatures (ook vacatures voor vaste formatie) tijdelijk niet in te vullen. Een duidelijke daling in het aantal uitzenduren (25% in de periode week 13-16) t.o.v. dezelfde periode vorig jaar (bron ABU), sterkste daling van uren in de industriële sector (32%) en 31% omzetdaling en technische sector (urendaling 34% en omzetdaling 31%). Het grootste deel actieve baanzoekers bevindt zich in deze branche, ongeveer 1/3 was op zoek naar een baan in het 1e kwartaal Een logisch gevolg van de klappen die er op dit moment vallen in deze sector. Er is sprake van gedwongen baanmobiliteit. De door het Rijk genomen maatregelen voor de woningbouwmarkt (o.a. 700 miljoen voor nieuwe woningbouw en isolatie bestaande huizen) zijn een stap in de goede richting maar kunnen niet voorkomen dat een grote stijging van de werkloosheid snel dichterbij komt. (bron: bouwend Nederland) Fin. Sector Relatief worden er bij het UWV Werkbedrijf meer vacatures (+ 21%) ingediend door financiële instellingen. Het aantal banen is het het 4 kwartaal 08 wel afgenomen. Industrie Horeca De omzet en productie in de industrie blijven onverminderd laag, de afname in omzet is voor de helft toe te schrijven aan lagere afzetprijzen. De ondernemers zijn wel pessimistischer over de werkgelegenheid. De indexorderpositie (orderportefeuille uitgedrukt in maanden werk) is in april 09 wel iets gestegen ten opzichte van maart 09. Vergeleken met vorig jaar is er een stijging van 4% voor een vakantie in eigen land, vooral ondernemers met bungalowparken en campings profiteren hiervan (bron NBTC-NIPO research). Het NIBUD stelt dat bijna 40% van de mensen evenveel aan de vakantie uitgeeft als vorig jaar. Jongeren In Twente is het aantal NWW van jaar (jongeren) toegenomen met 47% t.o.v. een jaar geleden (april 08 april 09). De leeftijdscategorie jaar is toegenomen met 9%, terwijl de groep jaar t.o.v. vorig jaar nog een daling van 3% laat zien. Het is wel goed is enigszins te nuanceren: het NWW bestand blijft erg vergrijsd. In april 09 is het aandeel jongeren 12%, jaar 40% en jaar 48%. Ten opzichte van een maand geleden (april - maart) zijn er geen noemenswaardige verschillen. In Twente daalt het aantal NWW met 0,3%. Bij de jongeren is een heel lichte stijging te zien 0,1%. De groep jaar stijgt met 0,3% en de groep NWW ouder dan 45 jaar daalt met 0,9%. Algemeen Er is geen sprake van een seizoensdaling van werkloosheid in het voorjaar. Verwacht moet worden dat de gebruikelijke stijging van de werkloosheid in het najaar groter is dan in voorgaande jaren. Door het aflopen van de regeling WTV en de nieuwe regeling deeltijd WW wordt de dreiging van werkloosheid voor veel mensen groter Werknemers bedreigd met werkloosheid zijn voornamelijk ongeschoold of werken in ondersteunende functies in de bouw, industrie, handel en transport. Pagina 5 van 9

6 Aantal vacatures UWV-werkbedrijf Uit gegevens van het UWV is een vergelijking gemaakt tussen de openstaande en ingediende vacatures in maart (2008 en 2009) en april (2008 en 2009). Deze gegevens hebben betrekking op het aantal in behandeling gegeven vacatures bij het UWV-Werkbedrijf (ABS registratiesysteem) Deze gegevens zijn afkomstig van de website van het UWV-werkbedrijf. Deze cijfers laten zien in hoeverre de recessie doorwerkt op het aanbod van vacatures van het UWV-werkbedrijf. De cijfers die u aantreft bij 'open' zijn standcijfers (momentopname) terwijl ingediend een stroomcijfer is (van alles dat in een maand binnenkomt incl. mutaties). Op de website van het UWV, worden de cijfers opgeteld en dat hebben we overgenomen in deze monitor. Vanwege privacy-redenen zijn aantallen lager dan 10 aangeduid met een tekststerretje * Bij het UWV-Werkbedrijf worden 30% van alle vacatures in de markt gemeld. Het gaat daarbij vooral om functies op elementair, lager en middelbaar beroepsniveau. De vacature-informatie van het UWV zoals hieronder staat aangegeven is een indicatie voor de ontwikkelingen op de vacaturemarkt maar geven in absolute zin niet de totale vacaturemarktomvang weer. Gemeente april april absoluut verschil % t.o.v. vergelijkingsmnd open ingediend Totaal open ingediend Totaal open ingediend Totaal open ingediend Totaal Almelo % -23% -22% Borne * n.b % n.b -83% Dinkelland * 23 0 n.b -14 0% n.b -38% Enschede % -44% -30% Haaksbergen % -19% -20% Hellendoorn % -24% -41% Hengelo % -49% -48% Hof van Twente % -6% -20% Losser * n.b -2 55% n.b -6% Oldenzaal % -19% 27% Rijssen-Holten % -63% -59% Tubbergen * * 0 n.b. n.b -28 n.b n.b -100% Twenterand * n.b % n.b -77% Wierden n.b % n.b -30% n.b n.b n.b Totaal % -47% -36% Pagina 6 van 9

7 Gemeente maart maart absoluut verschil % t.o.v. vergelijkingsmnd open ingediend Totaal open ingediend Totaal open ingediend Totaal open ingediend Totaal Almelo % -23% -26% Borne n.b n.b -28 n.b n.b -52% Dinkelland 30 * n.b 1-30% n.b 3% Enschede % 9% -5% Haaksbergen n.b % n.b -16% Hellendoorn % -54% -54% Hengelo % -16% -30% Hof van Twente 19 * n.b n.b 7 n.b. n.b 37% Losser 22 * n.b n.b 30 n.b n.b 136% Oldenzaal % -11% 22% Rijssen-Holten % -44% -53% Tubbergen 11 * 11 * * 0 n.b n.b -11 n.b n.b -100% Twenterand * 16-9 n.b % n.b -57% Wierden 25 * n.b 23 24% n.b 92% Totaal % -6% -18% Informatie van de Stadsbank Oost-Nederland U treft informatie aan over budgetbeheer. Dit onderdeel van de stadsbank is een goede indicator voor het aantal huishoudens waarbij stabilisatie van inkomsten en uitgaven aan de orde is om erger te voorkomen. De volgende begrippen zijn gehanteerd: aanvragen, aanvragen die zijn afgewezen door de Stadsbank, ingetrokken aanvragen door de klant en gefiateerde aanvragen: feitelijk geopende rekeningen. Het gaat om informatie van 1 januari 2008 tot en met april 2008 in vergelijking met januari 2009 tot en met april Gemeente Aanvr Afwijzing Intrekk. Fiat Aanvr Afwijzing Intrekk. Fiat Almelo Borne Ten opzichte van de gegevens uit de Dinkelland monitor van mei zijn er nu 174 Enschede aanvragen bijgekomen en zijn er Haaksbergen aanvragen méér gefiatteerd. Hellendoorn Hengelo Hof van Twente Losser Oldenzaal Rijssen-Holten Tubbergen Twenterand Wierden Totaal Pagina 7 van 9

8 Instroom WWB Dit schema is gemaakt door P. Kuiper van de gemeente Almelo, alle Regio-gemeenten zijn in het schema opgenomen. WWB volumeontwikkeling regio Haaksbergen; 118, Tubbergen; 117, Losser; 117, Twenterand; 109, Procenten Dinkelland; 104, Rijssen-Holten; 103, Hof van Twente; 102, Hengelo; 102, Hellendoorn; 101, Oldenzaal; 101, Wierden; 101, Almelo; 100, Enschede; 99, Aantal clienten in de bijstand Almelo Rijssen- Holten Oldenzaal Enschede Hengelo Twenterand Tubbergen Borne; 93, Jan '09 Februari Maart April Mei Juni Hengelo Enschede Oldenzaal Hellendoorn Tubbergen Twenterand Wierden Losser Rijssen-Holten Almelo Dinkelland Haaksbergen Hof van Twente Borne Per ultimo maand index, = Hellendoorn Wierden Losser Borne Hof van Twente Haaksbergen Dinkelland Jan ' Februari Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec = 100% Pagina 8 van 9

9 Faillissementen Volgens de gegevens van de Kamer van Koophandel Oost-Nederland zijn in de periode tussen 1 april een 30 april 2009 in totaal 11 bedrijven die een faillissement hebben aangevraagd. Dit is er 1 minder dan vorige maand maar 6 faillissementen meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Tussen het maken en verschijnen van de monitor zit de verwerkingstijd, informeer daarom voor actuele gegevens bij het Handelsregister Startende bedrijven Volgens de gegevens van de Kamer van Koophandel Oost Nederland zijn er in de periode tussen 1 april en 30 april 2009 in totaal 249 bedrijven gestart. Er zijn 41 meer bedrijven gestart in april ten opzichte van maart Vergeleken met april 2008 zijn er 5 bedrijven meer gestart. Tussen het maken en verschijnen van de monitor zit de verwerkingstijd, informeer daarom voor actuele gegevens bij het Handelsregister Informatie van het Mobiliteitscentrum Twente Er maken in Twente op 18 mei bedrijven gebruik van de regeling WTV. Het gaat hierbij om 1834 werknemers. Voor het grootste deel vallen deze werknemers onder het Werkplein van Almelo (1243 personen), zij zijn werkzaam bij 20 bedrijven. Bij het Werkplein Enschede zijn 211 personen ingeschreven en hier zijn 17 bedrijven bij betrokken. Het Werkplein in Hengelo heeft 197 ingeschreven die komen uit 17 bedrijven. De vestiging van het Werkplein in Oldenzaal heeft 6 bedrijven met WTV en het gaat hier om 171 personen. Tot slot heeft de vestiging Nijverdal 2 werkgevers en in totaal 12 personen die van de regeling gebruik maken. Stage- en leerbanenmarkt Twente, informatie van het COLO In Twente stroomt meer dan 50% van alle mbo-gediplomeerden door binnen het bekostigd onderwijs. Dat betekent dat een flinke groep dus niet meer beschikbaar komt voor de arbeidsmarkt. Daarnaast is er een grote groep deelnemers die ongediplomeerd de opleiding verlaat. Van deze groep schoolverlaters is vanwege de grote interne doorstroom in het mbo echter niet duidelijk of zij een startkwalificatie bezitten. De werkloosheidspatronen lijken aan te geven dat er op de arbeidsmarkt relatief weinig vraag is naar mensen op niveau 1, dus mensen zonder startkwalificatie. Mensen met niveau 3 zijn het beste af en vinden het makkelijkste werk. Mensen met een opleiding techniek of zorg vinden makkelijker werk dan gediplomeerden economie en landbouw. Verder valt op dat in de procestechniek in Twente op niveau 4 te weinig BOL-deelnemers worden opgeleid. Informatie van het ROZ Van januari t/m april 09 hebben 204 ondernemers uit het werkgebied ROZ Twente een beroep gedaan op (mogelijke) financiële ondersteuning. In andere jaren is dit aantal ongeveer 150 per jaar. Per 30/4 lopen er 182 coachingstrajecten voor ondernemers. In 2009 zijn er 80 aanvragen gedaan voor een microkrediet onder staatsgarantie, hiervan zijn er 49 toegekend, 7 ingetrokken, 2 afgewezen en 22 zijn nog in behandeling. Het ROZ werkt eraan om vanaf de volgende monitor ook informatie te geven over het aantal intakes van starters en het aantal gestarte bedrijven. Colofon: Samenstelling en coördinatie: M.J. Herik-Jonker (Regio Twente) Meegewerkt hebben: H. Haaksema en H. te Walvaart (Regio Twente), P. Mollink (UWV werkbedrijf), P. Kuiper (gemeente Almelo) P. Weideveld (mobiliteitscentrum), M. Liebregts (COLO) en A. de Jong (Stadsbank Oost-Nederland) Ambtelijk opdrachtgever: T. Windmulder (Regio Twente) Bestuurlijk opdrachtgever: M. Koomen (voorzitter POWI) Pagina 9 van 9