B&W Vergadering. 3. De sectordirecteur Ruimte te mandateren voor het indienen van de benodigde subsidieverzoeken aan Provincie Limburg en Keyport2020.

Transcriptie

1 2.1.5 Retail Innovation Centre 1 Dossier 579 voorblad.pdf B&W Vergadering Dossiernummer 579 Vertrouwelijk Nee Vergaderdatum 26 juli 2016 Agendapunt Omschrijving Retail Innovation Centre Zaaknummer Commissie Commissiedatum Gemeenteraad Behandeld in Datum B&W Vergadering 26 juli 2016 Voorgesteld besluit 1. Het college heeft besloten het Business Plan Retail Innovation Centre (RIC) vast te stellen en de realisatiefase op te starten; 2. De begroting te wijzigen conform de toelichting op de middelen; 3. De sectordirecteur Ruimte te mandateren voor het indienen van de benodigde subsidieverzoeken aan Provincie Limburg en Keyport2020. Besluit 1. Het college heeft besloten het Business Plan Retail Innovation Centre (RIC) vast te stellen, de realisatiefase op te starten en ,- beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de realisatiefase. 2. De begroting te wijzigen conform de toelichting op de middelen. 3. De sectordirecteur Ruimte te mandateren voor het indienen van de benodigde subsidieverzoeken aan Provincie Limburg en Keyport2020.

2 2 BW voorstel - retail Innovation Centre.docx VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND Onderwerp: Retail Innovation Centre Bijlagen: 1. Business Plan Retail Innovation Centre 2. Verkenningsdocument Samenvatting: Op 17 maart 2015 hebben Gemeente Roermond, MKB Limburg, BIZ Roermond en Gilde Opleidingen een intentieovereenkomst getekend met als doel de mogelijkheden te onderzoeken voor het oprichten van een Retail Innovation Centre (RIC) en met als ambitie dit te laten uitmonden in een haalbaar en toekomstbestendig businessplan voor het RIC. Dit doel is nu bereikt, het businessplan is gereed. Het college wordt gevraagd het in bijlage 1 opgenomen businessplan vast te stellen en de realisatiefase gefinancierd met ESSV Middelen te starten. Het RIC wordt hét expertise- en innovatiecentrum voor retail in de provincie Limburg, met aandacht voor kennis, ontmoeting en aanpak. Het RIC is er voor én met de branche en betrekt daarbij beroepsonderwijs, gemeenten en provincie. Te beginnen in Midden-Limburg en met Roermond als kristallisatiepunt en vervolgens uit te breiden naar geheel Limburg. Voor de gemeente Roermond sluit de oprichting van het RIC aan bij de ambitie die de stad heeft op retailgebied op de thema s ondernemen, innovatie en onderwijs, zoals ook verwoord in het door de raad in 2015 vastgestelde Ruimtelijk Detailhandelsbeleid en bijbehorende uitvoeringsagenda detailhandel. Het RIC levert een bijdrage aan de positionering van de stad en de ambitie om vernieuwend en toonaangevend te zijn. Het RIC realiseert haar ambitie door het inrichten van een fysiek en digitaal informatie- en expertisepunt, het organiseren van een jaarprogramma met thema- en netwerkbijeenkomsten en het inrichten van een opleidingsportaal. Met deze kernactiviteiten wordt het RIC in Midden-Limburg gepositioneerd. Vervolgens worden de activiteiten uitgebreid richting retailinnovatie, onderzoek en advies en het opzetten van een innovatiewerkplaats. Het primaire doel van het RIC: het worden van hét expertise- en innovatiecentrum voor de retail in de provincie Limburg, is uniek. Op dit moment is er in Nederland en zeker niet in de provincie Limburg een dergelijk centrum waarbij kennis over de innovaties in de retail vanuit diverse invalshoeken/partijen bij elkaar wordt gebracht en wordt uitgewisseld. Belangrijk voor het succes van het RIC hierin is dat het niet alleen vanuit het aanbod handelt, maar juist vraag gestuurd opereert. Met de realisatiefase die na deze besluitvorming wordt ingezet, wordt gewerkt aan onder andere de bekrachtiging van de partnerships met Gilde Opleidingen, MKB Limburg en Provincie Limburg in een consortium agreement. Ook worden in deze fase de subsidie-aanvragen richting Keyport2020 en provincie Limburg voorbereid en ingediend en wordt een kwartiermaker geworven om het RIC, inclusief bovengenoemde kernactiviteiten op te zetten. Daarnaast zorgt de kwartiermaker samen met de gemeente Roermond voor de bezetting van het RIC. Het streven is dat het RIC haar deuren begin 2017 opent. Toelichting op voorstel: Retailopgave en verkenningsfase De retail staat voor een uitdaging om winkels en winkelgebieden toekomstbestendig te maken. De aanbodgestuurde economie is gegroeid naar een vraaggestuurde economie en het winkellandschap en de

3 onderwerp: pagina: 2 retail zijn ingrijpend veranderd. Belangrijk hierin zijn de veranderingen in het koopgedrag door andere afwegingen en prikkels, maar ook de gewijzigde positie van de retailer in het winkellandschap, onder andere doordat de grenzen tussen de fysieke wereld en de online wereld steeds meer vervagen. De dynamiek in de retail is groot en is veranderd van een groei naar een verdringingsmarkt. Deze ontwikkelingen vragen ook andere skills van (toekomstige) retailers en hun medewerkers. Deze opgave herkennen alle bij de retail betrokken partijen, zowel op landelijk als regionaal niveau. Om deze uitdaging het hoofd te kunnen bieden hebben diverse partijen begin 2015 de landelijke Retailagenda gelanceerd. Op meerdere thema s met multidisciplinaire allianties zijn projecten opgestart, zoals de Retaildeal, platform De Nieuwe WinkelStraat (DNWS), allianties richting vastgoed en verlaging regeldruk. Daarnaast heeft gemeente Roermond op 17 maart 2015 samen met MKB Limburg, BIZ Binnenstad Roermond en Gilde Opleidingen een intentieovereenkomst getekend met als doel de mogelijkheden te onderzoeken voor het oprichten van een Retail Innovation Centre (RIC) en met als ambitie dit te laten uitmonden in een haalbaar en toekomstbestendig businessplan voor het RIC. Met de ervaringen en uitdagingen in Roermond en Midden-Limburg, is Roermond een logische plek om het RIC op te zetten. Een organisatie waar in de toekomst niet alleen de retailers, retailclusters, gemeenten, BIZ en en onderwijsinstellingen uit (Midden-)Limburg terecht kunnen, maar ook andere retailgerelateerde organisaties uit Limburg of daar buiten. De verbinding met het (retail)onderwijs is geborgd door deze taken van de eerder opgezette Retail- and Business Academy (RBA) onder te brengen bij Gilde Opleidingen. Het opzetten van een kennis- en expertisecentrum vraagt een actieve rol van alle belanghebbenden en om intensieve samenwerking. Tijdens de verkenningsfase, die heeft plaatsgevonden van mei tot november 2015, hebben veel gesprekken plaatsgevonden met belangenverenigingen, city- en centrummanagement in Midden- Limburg, diverse retailers, KHN-Limburg/regio Roermond, overheden uit Midden-Limburg en provincie Limburg. Dit heeft geresulteerd in een verkenningsdocument (bijlage 2) dat door de stuurgroep bestaande uit een vertegenwoordiging van Gilde Opleidingen, MKB Limburg, BIZ Binnenstad Roermond en gemeente Roermond is geaccordeerd. Dit verkenningsdocument is het vertrekpunt geweest van het nu voorliggende businessplan (bijlage 1). Visie en Missie RIC en businessplan De opgaven in de retail zijn groot en in toenemende mate zijn retailers genoodzaakt om op innovatieve wijze te reageren op deze uitdagingen. Overzicht, onderzoek en samenwerking lopen als rode draden door de oplossingen die door deskundigen worden benoemd. Overzicht om door de bomen in het bos steeds de best aansluitende, vernieuwende en versterkende voorbeelden te kunnen tonen. Onderzoek om vraagstukken concreet te maken. Samenwerking om ondernemers individueel en gezamenlijk, met overheden en het beroepsonderwijs verder te brengen. Het binden van dit alles, dat is de visie achter het RIC. Ook is het RIC voor de partners het middel om onderwerpen en partijen met elkaar te verbinden. Concreet door ondernemers te helpen met innovatie, door de benodigde samenwerking van meer ondernemers op gang te brengen, door beleidsvraagstukken binnen RIC te brengen en door het beroepsonderwijs te koppelen. Dit alles zal steeds in samenhangende jaarprogramma s ondergebracht worden waarbij partijen zich committeren aan doelstellingen en inzet. Verbinden en makelen en schakelen tussen alle bij de retail betrokken partijen zijn sleutelwoorden. De missie van het RIC is om hét expertise- en innovatiecentrum voor retail in de provincie Limburg te worden, met aandacht voor kennis, ontmoeting en aanpak. Het RIC is er voor én met de branche en betrekt daarbij beroepsonderwijs, gemeenten en Provincie. Te beginnen in Midden-Limburg en met Roermond als kristallisatiepunt en vervolgens uit te breiden naar geheel Limburg en met ondersteuningspunten en netwerkbijeenkomsten in meer steden of regio s. Op dit moment is er in Nederland en zeker niet in de provincie Limburg een dergelijk centrum waarbij kennis over de innovaties in de retail vanuit diverse invalshoeken/partijen bij elkaar wordt gebracht en wordt uitgewisseld. Belangrijk voor het succes van het RIC

4 onderwerp: pagina: 3 hierin is dat het niet alleen vanuit het aanbod handelt, maar juist vraag gestuurd opereert. In het businessplan zijn de kernactiviteiten van het RIC beschreven en benoemd. Hierbij wordt uitgegaan van een groeimodel startend vanuit kennisdeling gericht op Midden-Limburg (fase 1) en groeiend naar kennisontwikkeling, onderzoek en innovatie voor geheel Limburg (fase 2). Dit is ook in lijn met de bestuurlijke en ambtelijke gesprekken die gevoerd zijn met Provincie Limburg. Waarbij Provincie Limburg grote waarde hecht aan de beschikbaarheid van het RIC voor de gehele provincie en het verbinden van bedrijfsleven en onderwijs- en kennisinstellingen. Provincie Limburg is positief over het realiseren van een kennis & expertisecentrum voor de retail voor geheel Limburg, gevestigd in Roermond. De oprichting van het RIC is voor Roermond van grote waarde en geeft een duidelijk signaal af voor de ambitie die de stad heeft op retailgebied op de thema s ondernemen, innovatie en onderwijs. Het sluit aan op de ambitie van de stad verwoord in het door de raad in 2015 vastgestelde Ruimtelijk Detailhandelsbeleid en bijbehorende uitvoeringsagenda detailhandel. Het levert een bijdrage aan de positionering van de stad en de ambitie om vernieuwend en toonaangevend te zijn. Roermond is koploper en uitvalsbasis voor vernieuwing in de retail, voor netwerken en met het RIC wordt (landelijke) expertise aangetrokken en ontsloten. Businessmodel Het uitgangspunt voor het businessmodel van het RIC is niet het maken van winst, maar het realiseren van een kostendekkende exploitatie. De belangrijkste kostensoorten bestaan enerzijds uit de opzet en inrichting van een organisatiestructuur voor het RIC en anderzijds uit de operationele kosten voor het uitvoeren en leveren van diensten vanuit het RIC. De belangrijkste inkomsten bestaan uit de inbreng (in cash of in-kind) van de deelnemende organisaties. Inkomsten uit het leveren van adviesdiensten zullen (in ieder geval in eerste instantie) beperkt in omvang zijn. Dit betekent dat een initiële funding nodig is om de opstart of realisatiekosten te kunnen dekken alsmede de basisdienstverlening voor retailers en retailclusters/biz-en, onderwijs, gemeenten en provincie beschikbaar is. Voor organisaties die na de opstart willen aanhaken, wordt een bijdrage (in-kind of cash) gevraagd. In fase 2, waarin het RIC groeit van kennisdeling naar kennisontwikkeling, onderzoek en innovatie wordt een fee gevraagd voor gericht advies aan ondernemers of andere belanghebbenden. Daarnaast zullen aanvullende subsidies en 3 de geldstromen aangeboord worden, mede ter dekking van de kosten van het innovatieonderzoek. In het overzicht op de volgende pagina is dit conceptueel weergegeven.

5 onderwerp: pagina: 4 De primaire focus voor de eerste fase (2017 en 2018) is kennisdeling. Waarbij het gaat om het verbinden van ondernemers (vanuit een specifieke vraagstelling) met bestaande kennis en expertise (makelen & schakelen). De belangrijkste producten die hierbij horen zijn de ontwikkeling van een website met menukaart voor diensten en innovaties, het organiseren van een jaarprogramma met thema- en netwerkbijeenkomsten en het inrichten van een opleidingsportaal. Maar het belangrijkst is het informatie- of expertisepunt, een fysiek punt van waaruit de RIC bezetting gaat makelen & schakelen in de eigen regio. In de tweede fase (vanaf 2019) wordt ingezet op het ontwikkelen van retailinnovatie, onderzoek en advies en het opzetten van een innovatiewerkplaats en de voorziene provincie-brede uitrol. De voorbereidingen voor deze 2 de fase, starten uiterlijk in september Fase Kennisdeling Informatiepunt/expertisecentrum Informatieve website, menukaart diensten & innovaties Thema- en netwerkbijeenkomsten Opleidingsportaal Fase en verder (voorbereiding medio 2018) Kennisontwikkeling, onderzoek & innovatie Retail-innovatie onderzoek & advies Innovatiewerkplaats Organisatie De organisatievorm en inrichting van RIC is afgestemd op het RIC als hét expertisecentrum voor de Retail in Limburg met een start voor Midden-Limburg. Voor de organisatievorm van het RIC is gekozen voor een consortium van (primaire) partners, waarbij dit bekrachtigd wordt middels een consortium agreement (CA). Penvoerder van het consortium en inhoudelijk opdrachtgever van het RIC is de gemeente Roermond, die de financiële administratie voor het RIC zal laten uitvoeren, in overeenstemming met alle geldende wettelijke eisen en regels alsook in overeenstemming met de consortiumafspraken hierover. Partijen hebben daarnaast in het CA afspraken vastgelegd over het doel van de samenwerking, inbreng en stemrecht, IPR, wijze van financiering en resultaatbestemming. Dit CA wordt in de realisatiefase, die direct start na onderhavige besluitvorming opgesteld.

6 onderwerp: pagina: 5 In onderstaande figuur is de inrichting van de organisatiestructuur van het RIC gegeven. Een verdere inhoudelijke toelichting hierop is te vinden in hoofdstuk 6 van het businessplan. Financiën Het streven is om het RIC begin 2017 te openen voor Roermond en Midden-Limburg. De strategie is om het RIC in de eerste twee jaar goed op te zetten en te positioneren zodanig dat de waarde door alle stakeholders gezien en ervaren wordt. Het RIC staat dan als een huis. Vervolgens is het de ambitie om het RIC verder uit te rollen naar Noord- en Zuid-Limburg. Voorafgaand aan de opening van het RIC, zit de opstart of realisatiefase (fase 0), waarin een kwartiermaker aan de slag gaat. Deze is in opdracht van de gemeente Roermond verantwoordelijk voor onder andere de communicatie en promotie (inclusief opzetten van een website) het opstellen van het eerste jaarprogramma en de personele invulling van het RIC. De begroting is dan ook onderverdeeld in drie delen: 1. Fase 0: De opstart of realisatiefase (2 de helft 2016) gefinancierd door gemeente Roermond 2. Fase 1 (Kennisdeling): De eerste 2 operationele jaren (2017 en 2018) door Keyport2020, Provincie Limburg, Gilde Opleidingen en gemeente Roermond 3. Fase 2 (Kennisontwikkeling, onderzoek & innovatie): De jaren daarna door de gemeente Roermond, gemeenten in Midden-Limburg, Provincie Limburg, Gilde Opleidingen en andere centrale steden of regio s in Limburg en mogelijke andere partners. Hierbij wordt opgemerkt dat Gilde Opleidingen een financiering in-kind levert rekening houdend met haar wettelijke mogelijkheden. Door Provincie Limburg en Keyport 2020 is aangegeven dat er subsidie kan worden aangevraagd of voor het opstellen van het businessplan en de realisatiefase of voor de operationele fase. Omdat het merendeel van de kosten in de operationele fase worden gemaakt is gekozen voor dit laatste. In de eerste fase wordt vooralsnog alleen rekening gehouden met een bijdrage van het (individuele) bedrijfsleven indien diensten worden afgenomen die door het RIC worden aangeboden, maar door derden worden uitgevoerd. Gedurende de operationele fase (2017 en 2018) zal door het RIC en de betrokken partners gezocht worden naar extra financiële middelen voor verdere jaren, zowel bij kennis- en onderwijsinstellingen als bij het bedrijfsleven.

7 onderwerp: pagina: 6 Gezien de meerwaarde van een kennis en innovatiecentrum in Roermond en omdat gekozen is om de subsidies bij Keyport en Provincie Limburg voor de operationele fase aan te vragen, betekent dit dat de realisatiefase door gemeente Roermond wordt gefinancierd. In het businessplan (bijlage 2) is in hoofdstuk 7 een overzicht van de kosten en exploitatie gegeven. Met de realisatiefase die na deze besluitvorming wordt ingezet, wordt gewerkt aan onder andere de bekrachtiging van de partnerships met Gilde Opleidingen, MKB Limburg en Provincie Limburg in een consortium agreement. Ook worden in deze fase de subsidie-aanvragen richting Keyport2020 en provincie Limburg voorbereid en ingediend en wordt een kwartiermaker geworven om het RIC op te zetten. Deze is verantwoordelijk voor het realiseren van een jaarprogramma met thema- en netwerkbijeenkomsten, een opleidingsportaal en een website met menukaart voor diensten en innovaties. Samen met de gemeente Roermond is de kwartiermaker verantwoordelijk voor de bezetting van het RIC. Het streven is dat het RIC haar deuren begin 2017 opent en bovengenoemde onderdelen samen komen in een fysiek informatie- en expertisepunt, van waaruit de RIC bezetting gaat makelen en schakelen in de eigen regio. In de tweede fase wordt ingezet op het ontwikkelen van retailinnovatie, onderzoek en advies en het opzetten van een innovatiewerkplaats. Risicoparagraaf: De financiële bijdrage vanuit provincie Limburg ( ,- voor een periode van 2 jaar) is op bestuurlijk niveau toegezegd. De feitelijke subsidieaanvraag is echter nog in voorbereiding, waarbij de toekenning nog in 2016 plaatsvindt. Ook de subsidieaanvraag naar Keyport2020 ( ,-) is in voorbereiding. Op ambtelijk niveau is door Keyport2020 aangegeven dat een project ingediend kan worden indien dit inspeelt op de volgende drie aspecten: innovatie, arbeidsmarkt en ondernemerschap. Het RIC zet sterk hierop in en past binnen de randvoorwaarden van Keyport2020. Toekenning wordt in september verwacht. Voorgesteld wordt de voor 2017 gereserveerde ESSV middelen pas door middel van een collegevoorstel beschikbaar te stellen, zodra de subsidies zijn toegekend en de begroting voor 2017 op basis van een jaarprogramma inzichtelijk is. Voor de vervolgfasen (na 2018) is de exploitatie nog niet rond, deze opgave maakt onderdeel uit van het RIC en bijbehorende partners. Hoewel er vanuit wordt gegaan dat er voor deze jaren meer andere partners zullen bijdragen aan het RIC, is de verwachting dat de gemeente Roermond ook ná 2018 een bijdrage levert aan het RIC. Het RIC en bijbehorend groeimodel zoals dit in het businessplan is verwoord, wordt niet voor twee jaar opgezet maar voor de langere termijn. In het tweede jaar wordt het RIC geëvalueerd en moet inzichtelijk worden welke partners structureel een bijdrage leveren aan het RIC. Dit geldt ook voor de gemeente Roermond. Toelichting op de middelen: In de begroting 2016 is vanuit de reserve Economisch Stimulerend voor 2016 én 2017 een totaal bedrag van ,- beschikbaar gesteld voor de uitvoeringsagenda detailhandel, hieronder valt ook de realisatie van het RIC. Inmiddels resteert hiervan voor 2016 nog ,- en voor ,-. Met dit voorstel wordt een deel van deze middelen ad ,- beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de realisatiefase, conform het kosten & exploitatieoverzicht opgenomen in hoofdstuk 7 van het businessplan. Daartoe is onderstaande begrotingswijziging toegevoegd. Afhankelijk van o.a. definitieve subsidietoekenningen, conceptjaarplan 2017 voor het RIC en de uiteindelijke opening, wordt eind 2016/begin 2017 een nieuw collegevoorstel ingediend voor de definitief benodigde middelen voor de operationele fase. In de nog beschikbare ESSV middelen, is rekening gehouden met de bedragen die in het kosten & exploitatieoverzicht zijn benoemd.

8 onderwerp: pagina: 7 Toelichting op financiële paragraaf Mutaties in de exploitatie Begrotingswijziging Omschrijving Uitvoering Strategisch Plan Detailhandel Uitvoering Strategisch Plan Detailhandel , ,- Budgetnummer (dim. 1+2) opnemen (evt. nieuw aan te maken ). Ingeval van een krediet, de kapitaallasten alsmede de afschrijvingstermijn vermelden Communicatieparagraaf: Positionering en creëren van draagvlak onder ondernemers en overige partners is essentieel voor het laten slagen van het RIC. Daarom wordt al in de realisatiefase (fase 0) een communicatieplan opgesteld. Ook wordt in september een terugkoppeling gegeven naar de gemeenten en ondernemers en ondernemersverenigingen in Midden-Limburg, die in de verkenningsfase zijn betrokken. Het RIC maakt onderdeel uit van de uitvoeringsagenda detailhandel, dit betekent onder andere dat 3 maal per jaar de commissie ruimte via de voortgangsrapportage uitvoeringsagenda op de hoogte wordt gehouden. Zodra Provincie Limburg en Keyport2020 een uitspraak hebben gedaan over de subsidietoekenning zal hierover het college en de raad worden geïnformeerd.