NIEUWSBRIEF MEI 2014 # 05

Transcriptie

1 NIEUWSBRIEF MEI 2014 # 05

2 AGENDA AANKONDIGINGEN 1. Resultaten demonstratieprojecten duurzame bemesting Studiedag De Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) organiseert een studiedag waarop de resultaten worden voorgesteld van tien demonstratieprojecten met duurzame bemesting als gemeenschappelijke noemer. Landbouw en Visserij tilt in één dag uw kennis over duurzame bemesting naar een hoger niveau. ORGANISATIE Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Wanneer Dinsdag u15 Waar ILVO Plant Caritasstraat Melle (België) Meer Info? Bart Debussche +32(0) vlaanderen.be Mathias Abts +32(0)

3 2. Telersontmoeting rond IPM in beschermde teelten Studiemoment Van 14 tot 18 september gaat in Gent een bijeenkomst door van de IOBC werkgroep Geïntegreerde bestrijding in be schermde teelten in gematigd klimaat rond het thema IPM in beschermde teelten. Onderwerpen die aan bod zullen komen zijn hyperparasitisme en predatie, alternatieve voedingsbronnen voor biologische bestrijders, IPM in de praktijk, nieuwe plagen en bestrijders en geïnduceerde resistentie. Op dinsdagnamiddag 16 september wordt speciaal voor telers een sessie georganiseerd waar onderzoekers en telers mekaar ontmoeten en kennis kunnen uitwisselen. Meer informatie krijgt u op een later tijdstip. Wanneer Dinsdag Waar Gent (België) Meer Info? Saskia Buysens +32 (0) saskia@pcgroenteteelt.be ORGANISATIE PCS in samenwerking met PCG 3

4 3. Techniek in de bio tuinbouw, klein en professioneel! Netwerkdag Een dag waarop tal van stands, demo s en workshops uitgewerkt worden voor kleine en middelgrote tuinbouwbedrijven. Volgende thema s zullen aan bod komen: zaai- en plantmachines, onkruidbestrijding, bodembewerking, tunneluitrusting, afdekmaterialen, irrigatiesystemen en kleinschalige opkweek. Meer informatie krijgt u op een later tijdstip. ORGANISATIE Inagro en PCG in samenwerking met de sector Wanneer Dinsdag Waar De Wassende Maan Beekstraat Astene - Deinze (België) Meer Info? Justine Dewitte +32 (0) justine@pcgroenteteelt. be 4. Praktijkdag Prei Studiemoment, proefveldbezoeken, demonstraties en beurs Na een geslaagde editie in 2012 wordt dit jaar opnieuw een praktijkdag prei georganiseerd door het PCG. Tijdens deze praktijkdag willen we onze kennis met betrekking tot de preiteelt verspreiden onder preitelers uit binnen- en buitenland. Dit zal gebeuren door middel van een seminarie, proefveldbezoeken, een beurs en verschillende demonstraties (rooien/gps-aansturing/ergonomie). ORGANISATIE PCG Wanneer Zondag u00 tot 18u00 Waar PCG vzw Karreweg Kruishoutem (België) Meer Info? Luc De Reycke +32 (0) lucdr@pcgroenteteelt.be 4

5 PCG INNOVEERT PCG innoveert niet alleen qua uiterlijk maar ook inhoudelijk. Zoals jullie merken ziet deze nieuwsbrief er helemaal anders uit dan vroeger. PCG gaat mee met zijn tijd en na bijna 20 jaar was het tijd voor een nieuwe huis stijl en nieuw logo. De aanleiding was de noodzakelijke technische upgrade van onze website. De website draait nu onder een nieuw platform en is overzichtelijker en toegankelijker. Onthou het adres: www. proefcentrum-kruishoutem.be is omgedoopt naar (naar analogie met pcfruitteelt en pcsierteelt). De adressen van de medewerkers zijn analoog aangepast en worden nu pcgroenteteelt.be. Maar het is niet alleen een nieuw kleedje: PCG heeft ook zijn organisatiestructuur aangepast om jullie, telers en bedrijven, nog meer toekomstgericht, innovatief, duurzaam en concurrentieel te maken. Een nieuwe kenniseenheid innovaties werd opgericht waarin alle ideeën, nieuwigheden, kunnen uitgetest worden en beoordeeld worden op hun praktijkwaarde. In deze kenniseenheid kunnen we kort op de bal spelen dank zij de financiële steun van onder andere de provincie Oost-Vlaanderen via zijn proefprojecten in land- en tuinbouw. Binnen de kenniseenheid innovatie wordt vooral ingezet op nieuwe teelten en nieuwe teeltconcepten met een duidelijke meerwaarde: economisch, ecologisch en/of naar inhoudsstoffen. Voorbeelden hiervan zijn kruiden, microalgen, yacon, hennep, delicatessegroenten voor restaurants en aquaponics. Saskia Buysens 5

6 OPENLUCHTTEELTEN ACTUEEL Door de zachte winter is de druk van insecten beduidend groter dan normaal. Er werden al veel vliegen, luizen en rupsen waargenomen op diverse gewassen. Bestrijding bladluizen in spruitkool Om spruitkool vrij te houden van luizen moet er vroeg gestart worden. Uit proeven blijkt dat een behandeling bij zaai met Cruiser (thiamethoxam) door middel van PHYTO- DRIP of dummypil of een behandeling voor plant met Confidor (imidacloprid) door middel van een plantbakbehandeling de beste bescherming biedt. Confidor mag toegepast worden aan 20 ml/1000 planten. In warme weersomstandigheden kan echter een zekere fytotoxiciteit waargenomen worden. Om gewasschade te vermijden, moet de toepassing dus zorgvuldig worden uitgevoerd. De behandeling gebeurt best op afgeharde planten en er wordt best uitgeplant bij bewolkt weer. Vóór de toepassing moeten de planten nat gemaakt worden en direct nadien dient Confidor aan 1 liter water per m² te worden toegepast. Na de toepassing moet het product onmiddellijk worden ingeregend met eveneens 1 liter water per m². Trayplanten zijn gevoeliger voor verbranding dan perspotten. Preimineervlieg, wees waakzaam! Op het waarnemingsveld in Kruishoutem werden op de zomerprei voedingsstippen waargenomen van de preimineervlieg. Dit bevestigt dat de 1ste generatie van de preimineervlieg volop aan de gang is. Op bedrijven waar vorig jaar veel schade door de preimineervlieg werd vastgesteld, wordt aangeraden waakzaam te zijn voor de preimineervlieg en eventueel een behandeling uit te voeren indien dit nog niet gebeurde. Op kan je de tabel terugvinden wanneer de vliegen actief zijn. De proeftuinen, waaronder PCG, investeren in MAP is het laatste jaar van MAP 4. Gedurende 2014 zal MAP 4 geëvalueerd worden en worden de voorbereidende werken voor MAP 5 getroffen. Op vraag van het onderzoeksplatform voor duurzame bemesting slaan de proeftuinen PCG, PSKW en Inagro de handen in elkaar om dit jaar extra cijfergegevens te verzamelen die noodzakelijk zijn voor de onderhandelingen omtrent MAP 5. Hiervoor worden proeven aangelegd in diverse groenteteelten waar er nog een gebrek is aan informatie omtrent N- en P-opname. Deze proeven hebben dit jaar topprioriteit en zullen een groot deel van het bemestingsonderzoek uitmaken. Ander onderzoek zoals onderzaai van gras onder bloemkool, glazigheid van sla in openlucht, zal uitgesteld worden. Goedgekeurd IWT project rond fosfor Vanaf september 2014 start het IWT-project Actief beheer en uitmijning van fosfaat voor optimale P efficiëntie en terugdringen van fosfaatverliezen op perceelsniveau. Dit project wordt gecoördineerd door Universiteit Gent en het PCG is partner. Het project geeft ons de kans om 6

7 in te spelen op de toekomstige uitdagingen voor de sector. Binnen het fosforproject zal het PCG voornamelijk verder bouwen op het onderzoek naar startfosfor waar we meer dan vijftien jaar geleden mee gestart zijn. Dankzij dit project kan dit onderzoek in een stroomversnelling komen. Nieuwe proefveldspuit Het PCG zet het streven naar duurzaamheid consequent door in de werking door een verhoogde kwaliteit met verhoogde veiligheid en ergonomische efficiëntie na te streven. In deze duurzaamheidsoptiek werd er dit voorjaar een nieuwe proefveldspuit aangekocht, een mooi voorbeeld van integratie van diverse aspecten. Het was een dure maar verantwoorde aankoop. Per jaar worden in de openluchtafdeling immers een 100-tal gewasbeschermings proeven aangelegd waarin gemiddeld 350 keer behandeld dient te worden. Vermenigvuldigd met objecten en herhalingen komt dit al gauw neer op een tal behandelde plots per jaar. In het verleden gebeurden deze behandelingen met een ruggedragen proefveldspuit die 35 kg weegt. Bij elke nieuwe behandeling moest de tank geleegd, schoongemaakt en opnieuw gevuld worden en was er extra risico op blootstelling. Met de nieuwe geautomatiseerde proefveldspuit kunnen we juister, ergonomischer, veiliger en efficiënter behandelen: minder voorbereidend werk waaronder calibratiewerk minder verplaatsingen met spuitflessen want nu direct 16 spuitbomen en spuittanks in 1 keer mee naar het veld automatisatie van registratie nauwkeuriger behandelen 7

8 behandelen ook bij minder goed weer door windschermen aan 3 kanten mooie uniform gespoten plots aangezien de machine altijd even snel rijdt mogelijkheden met verschillende spoorbreedtes last but not least verhoogt ook de arbeidsveiligheid en ergonomie Ook het welbevinden van de spuittechniekers verbetert met deze aankoop want de last op hun schouders verdwijnt en door de afgesloten en gefilterde cabine is de kans kleiner dat ze blootgesteld worden aan gewasbeschermingsmiddelen. Groenbedekkers: Integrale aanpak op het landbouwbedrijf (GrintALL-proef) De teelt van groenbemesters is voor vele groentetelers een vaste activiteit binnen het teeltplan. De voornaamste redenen voor het zetten van een groenbedekker zijn de stikstofopname na de hoofdteelt en de bodemverbeterende eigenschappen (opbouw koolstofgehalte). Wat de bijkomende invloed is van deze groenbemesters op bvb. bodemziektes of de vermeerdering van plagen of aaltjes, is echter niet altijd geweten. In het kader van het Interreg project EMMA (Grensoverschrijdende samenwerking rond alternatieve teeltmethodes in de groente- en aardbeienteelt) zijn we dit seizoen gestart met een meerjarige proef waarbij we de invloed van verschillende groenbemesters op al deze aspecten zowel op korte termijn als op lange termijn in kaart zullen brengen. De groenbedekkers worden aangelegd in een rotatie van prei-bonen-bloemkool-aardappelen-suikerbieten. Naast enkele alom gekende groenbemesters zoals phacelia, Italiaans raaigras en bladrammenas worden ook verscheidene minder gekende groenbedekkers uitgetest zoals o.a. Caliente mosterd, Japanse haver, Nemat, Bengaalse hennep,... PCG openluchtteam 8

9 BIO-POTGROND: WELKE IS HET MEEST GESCHIKT VOOR JOUW TEELT? Verschillende telers namen contact op betreffende de ideale potgrondsamenstelling voor het telen van biologische kruiden. Bij biologisch telen in pot blijft de uitdaging immers hoe, wanneer en waarmee de bemesting nauwkeurig kan gestuurd worden. Organisch bemesten in pot is niet altijd even evident, zeker niet wanneer we dan gaan spreken van een bijbemesting. Mineralisatie creëren in dergelijk beperkt volume blijft een uitdaging. Om die reden werd een pottenproef aangelegd met verschillende soorten potgrondsamenstellingen die op de markt zijn, aangeboden door verschillende firma s. De proef werd zowel in rozemarijn, een traag groeiende teelt, als in basilicum, een snelgroeiende teelt, aangelegd. Rozemarijn Na visuele beoordeling (score 1= negatief: weinig bladmassa, klein gewas, 9 = positief: veel bladmassa, groot gewas) en potgrondanalyse zagen we volgende tendensen bij de potten die we doorheen de teelt niet bijbemest hebben: De potgronden van Bio-Kultura bleven licht achter in groei (gewashoogte en bladmassa), met voornamelijk de samenstelling 75% potgrond 25% tuinaarde. De overige Tabel: Rozemarijn Object Potgrond Firma 11 DCM 1 BIO Bas Van Buren en DCM 12 DCM 2 BIO Bas Van Buren en DCM 13 potgrond Bio-Kultura 14 75% potgrond 25% tuinaarde Bio-Kultura 15 Verta Eeckhaudt 16 KKS Bio Potting Substrate (840) Klassmann 9

10 potgronden volgden elkaar behoorlijk op. Er is duidelijk verschil in vrijgesteld nitraat doorheen de tijd. Tijdens dergelijk lange teelt is extra bijbemesting noodzakelijk, toch blijkt dit voor de ene potgrondsamenstelling al meer dan voor de andere. De potgrond van Klassmann bleek de meeste vrijstelling van nitraten doorheen de teelt te voorzien. Tijdens de periode februari - april heeft de plant behoefte aan extra voeding voor verdere groei. Hier zie je dat Verta van Eeckhaudt minder scoort op dat ogenblik. Basilicum Volgende tussentijdse resultaten werden bekomen bij de snelgroeiende teelt: Tabel: Visuele beoordelingen basilicumpotten Potgrond Firma Na 2 weken Bij oogst Kiemsnelheid Opkomst Uniformiteit Bladmassa Gewashoogte Bladkleur DCM 1 BIO Bas Van Buren, DCM 8,8a 8,5a 8,6a 7,6a 6,7 c 7,6ab DCM 2 BIO Bas Van Buren, DCM 8,8a 8,4a 8,3a 7,6a 6,6 c 7,9ab GO BIO 5 Jiffy 7,8a 7,0ab 6,8ab 7,9a 8,0 b 7,1 b KKS (693) Klassmann 6,9ab 7,3ab 7,0ab 8,9a 9,0a 8,8a Peltracom Peltracom 8,6a 8,5a 8,1a 7,7a 8,1 b 7,1 b Verta Eeckhaudt 5,2 b 4,3 b 4,3 b 4,8 b 7,0 c 6,9 b Gemiddelde 7,7 7,4 7,2 7,4 7,6 7,6 p-waarde ,01 1= traag weinig heterogeen weinig laag bleek 9= snel veel uniform veel hoog donker 10

11 Hieruit blijkt dat Klassmann naar voor komt als topper, Verta van Eeckhaudt doet het iets minder voor een snelgroeiende teelt. Volgende analyses werden uitgevoerd: van de potgrond in de zak van de gezaaide potten op het einde van de teelt van de niet gezaaide potten op het einde van de teelt Hieruit blijkt heel duidelijk dat de mineralisatie maar op gang komt wanneer er vocht en eventueel ook licht aan te pas komt. Aan het einde van de teelt zien we tevens dat de beschikbare stikstof duidelijk benut werd door de planten. Justine Dewitte 11

12 SPECIALLEKES OP DE GOTEN Soorten basilicum Eetbare bloemen Een demoproef werd aangelegd met de soorten basilicum op de markt, fijnbladige citroenbasilicum, genoveser, kaneelbasilicum, kleinbladige basilicum, rode basilicum, rood gekartelde basilicum en thai basilicum. De teelt van alle soorten verliep vlot. Niet alleen in uitzicht, ook in teeltduur en smaak konden opmerkelijke verschillen waargenomen worden. Opmerkelijk was ook dat kleinbladige en rood gekartelde basilicum een langere teeltduur hadden. De citroen-, kaneel- en thaise basilicum ontwikkelden zich beduidend sneller. Bepaalde van deze soorten zouden mogelijks geapprecieerd kunnen worden in de horeca. Om na te gaan in welke mate de consument de verschillende basilicumtypes waardeert, werd een consumentenonderzoek uitgevoerd tijdens de Europadag op 11 mei ll. De resultaten daarvan volgen later. Binnen het Leader-project In my backyard: delicatessegroenten op een dienblad! werd uitgetest of eetbare bloemen in pot kunnen geteeld worden. De achterliggende gedachte is de houdbaarheid van de bloemen verlengen door de bloemen met de pot aan de restauranthouder te vermarkten. Om die reden werd, als eerste verkennende blik, een demoproef aangelegd. De meeste planten werden rechtstreeks Foto: Sterafrikaantje 12

13 in de pot gezaaid, slechts enkelen gestekt (olijvenkruid en dropplant). Er werd gewerkt met twee verschillende potmaten van 13 cm en 17 cm. Door het enorme aantal objecten werden deze allen bij dezelfde omgevingscondities opgekweekt, wat voor de ene soort al wat idealer was dan voor de andere. Bij kieming kregen de planten van bovenaf water, eenmaal voldoende geworteld, werden deze op goten gezet en werd er bevloeid met druppelaars. Door de grote verscheidenheid in objecten is het moeilijk om de watergift en de bemesting optimaal af te stemmen op de behoefte van de plant. Het sterafrikaantje lijkt een geschikte plant door de vele bloemen per plant. Er zitten ook nog tal van bloemknoppen aan de plant dus wellicht zal de bloei nog even aanhouden. Bij de dropplant is de bloei net gestart. Het driekleurig viooltje staat op dit ogenblik heel mooi. De bloei van deze plant is echter meestal van korte duur. Oost-indische kers kan geteeld worden in pot, maar ook in de volle grond is dit een hele gemakkelijke plant. De bloemen van kaasjeskruid zitten klaar om te ontluiken. Doordat deze planten eerder groot uitgroeien, is het nog afwachten of de pot nog steeds stabiel zal zijn wanneer de planten verder ontwikkelen. Justine Dewitte Foto (van boven naar onder): Driekleurig viooltje, oost-indische kers, dropplant en kaasjeskruid 13

14 GLASTEELTEN ACTUEEL Onder het motto meten is weten vinden tegenwoordig meer en meer types sensoren ingang in de glastuinbouw. De vochtigheid, temperatuur en CO 2 -concentratie van de kaslucht, instraling en de weersgegevens van buiten zijn standaardparameters die moderne klimaatscomputers registreren. Om meer info te krijgen over de omgeving van de plant, kiezen sommige telers van vruchtgroenten ervoor om een extra meetbox te plaatsen bij de kop van de plant. Daarnaast zijn er ook testopstellingen waar meer meetboxen in het gewas worden verspreid over de afdelingen, om op die manier koude of vochtige hoeken in de serre te kunnen volgen en het klimaat daarop te sturen. Dat zijn echter allemaal nog varianten op een bestaand thema. Daartegenover staan een aantal nieuwe metingen. Hoewel de technologie om de vochttoestand van de bodem te monitoren al lang bestaat, zijn de laatste jaren op dat gebied een aantal ontwikkelingen gebeurd. Telers die nog in de vollegrond werken, kennen ongetwijfeld de klassieke tensiometers. Deze geven relatief nauwkeurig de zuigspanning van de bodem weer. Op die manier geven ze een goed beeld van de beschikbaarheid van vocht voor de plant. Toch maken weinig telers daar effectief gebruik van. Enerzijds omdat de tensiometers regelmatig onderhoud vereisen. Anderzijds omdat zij beschikken over jarenlange ervaring, en daardoor op het zicht goed kunnen inschatten wanneer een watergift nodig is. Het meten van het bodemvochtgehalte met een grondboor behoort ook tot de mogelijkheden, al is dit minder nauwkeurig en erg persoonsafhankelijk. Ook deze methode is niet erg populair bij telers, omdat met ervaring en kennis van de eigen bodem een goede watergift kan bekomen worden. Ondertussen zijn er digitale, onderhoudsvrije sensoren beschikbaar. Eén van de goedkopere types zijn de Watermark-sensoren van Irrometer, die werken met poreuze blokjes en net als tensiometers de zuigspanning weergeven. Sensoren die het volumetrische vochtgehalte van de bodem (lees: percentage verzadiging) meten, zijn over het algemeen wat duurder. Het meten van de zuigspanning van de bodem is een universelere meetmethode dan het meten van het bodemvochtgehalte. De waterbeschikbaarheid voor planten is bij een bepaalde zuigspanning gelijk voor elke bodem, echter de waterbeschikbaarheid bij een bepaald percentage bodemvocht is erg bodemafhankelijk. Voorbeelden van sensoren die volumetrisch vochtgehalte meten zijn PlantCare of Decagon. De ECH2O-5TE sensoren van Decagon (beschikbaar als onderdeel van het draadloze Irriwise-systeem van Netafim) bieden nog de extra mogelijkheid om bodemtemperatuur en EC op te volgen. De combinatie van bodemvochtgehalte, -temperatuur en EC zou een goed beeld kunnen geven van bijvoorbeeld de kans op glazigheid bij sla. Ook zou de digitale meting van de EC van de grond kunnen dienen om de beschikbaarheid van meststoffen in te schatten. PCG heeft de voorbije maanden alle bovenvermelde sensoren aangekocht. Momenteel worden de verschillende types geëvalueerd op de geschiktheid en rendabiliteit voor het sturen van de watergift. De resultaten van die evaluatie mag u aan het einde van het seizoen verwachten. PCG glasteam 14

15 NAJAARSTEELT KOMKOMMER: BELANG VAN BESTE RAS Het Technisch Comité Bio Beschutte Teelten vroeg zich af welke rassen komkommer er op de markt waren en welk van deze rassen het meest geschikt is voor biologische hoge draadsteelt tijdens het najaar. Voor de selectie van de rassen werd in eerste instantie rekening gehouden met de wensen van de telers, uiteraard werd tevens gekeken naar al dan niet beschikbaarheid van biozaad en het aanbod dat de zaadhuizen zelf als voorstel aanleverden. De rassen werden gezaaid op 10 juni Allen werden geënt op Azman; eenmaal plantklaar werden deze uitgeplant op 17 juli op een afstand van 45 x 80 cm. De gerandomiseerde blokkenproef telde vier herhalingen. De oogst ving aan op 1 augustus Voor een najaarsteelt komkommer komen Amazone (De Ruiter) en E23L.2198 (Enza) als beste rassen uit de proef door hun hoge opbrengst; Amazone is echter wel gevoeliger voor witziekte. Cumlaude (Rijk Zwaan) en Proloog (Rijk Zwaan) zijn minder geschikt voor hoge draadsteelt tijdens het najaar daar zij een lagere opbrengst behalen. Proloog is tevens minder goed houdbaar en behoorlijk vatbaar voor echte meeldauw. De overige rassen voldoen. Justine Dewitte Tabel: Opsomming van de rassen en hun productie klasse 1 Variëteit Zaadhuis Zaad behandeling kl 1 # stuks/m² Vruchtgewicht (g) Amazone De Ruiter ncb 42 a 346 bcd Cadence Rijk Zwaan bio 39,6 a 345 bcd Cumlaude Rijk Zwaan bio 30,3 b 369 a E23L.2198 Enza ncb 42,2 a 342 cd Gulfstream Vitalis bio 40,3 a 356 abc Proloog Rijk Zwaan bio 36,5 b 373 a Shakira De Ruiter ncb 39,4 a 366 ab Toploader Vitalis bio 41 a 335 d gemiddelde 38,9 353,9 p-waarde

16 NIEUWSBRIEF MEI 2014 Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Karreweg Kruishoutem België P Maandelijks tijdschrift (niet in augustus) Jg. 17, nr. 5 Mei 2014 Afgiftekantoor: 9770 Kruishoutem Verantwoordelijke uitgever: A. Vercamer Afzendadres: Karreweg 6, 9770 Kruishoutem