Je deelt alles met iedereen: ook je financiële zaken?

Transcriptie

1 Je deelt alles met iedereen: ook je financiële zaken? Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten. Met interessante uitkomsten voor.

2 Inhoud Inhoud Inleiding 3 Thema s: 1Ben jij je bewust van je financiële situatie? 4 2Zijn jouw financiën een reden voor stress? 6 3Verschillen mannen en vrouwen in financieel gedrag? 8 4Maakt geld je gelukkig? 9 5 Hoe kijk jij tegen jouw financiële positie aan in vergelijking met anderen? 11 6Praat jij over jouw financiën met anderen? 12 7Voor wie voel jij je financieel verantwoordelijk? 13 8Ben jij in financiële zin klaar voor de toekomst? 14 Conclusie 15 2 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

3 Inleiding Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten In samenwerking met de Universiteit van Tilburg heeft NN Group een internationaal onderzoek gedaan naar financieel gedrag onder consumenten. Dit onderzoek vond plaats in Er deden ruim personen aan mee in 14 Europese landen. Doel was om te komen tot een analyse aan de hand van verschillende segmenten (geslacht, leeftijd, inkomen etc). De uitkomsten geven voor NN Group in richting aan het beleid om beter te voldoen aan de wensen van de klant en klanten gerichter te kunnen helpen bij het realiseren van hun financiële doelen. Aanleiding voor het onderzoek was de vraag hoe mensen zich financieel gedragen en of ze zich daarvan bewust zijn. In de praktijk blijkt bijvoorbeeld dat de mate waarin mensen het gevoel hebben dat ze controle hebben over hun financiële toekomst, niet overeenkomt met de mate waarin mensen controle hebben over hun financiële toekomst. Jaar 2015 Personen Europese landen 14 Deelnemende landen België Bulgarije Duitsland Hongarije Italië Luxemburg Roemenië Slowakije Spanje Tsjechië Resultaten Wij presenteren de onderzoeksresultaten voor aan de hand van acht grote thema s: 1 Ben jij je bewust van je financiële situatie? 2Zijn jouw financiën een reden voor stress? 3Verschillen mannen en vrouwen in financieel gedrag? 4Maakt geld je gelukkig? 5Hoe kijk jij tegen jouw financiële positie aan in vergelijking met anderen? 6Praat jij over jouw financiën met anderen? 7Voor wie voel jij je financieel verantwoordelijk? 8Ben jij in financiële zin klaar voor de toekomst? Deze thema s brengen interessante bevindingen aan het licht met betrekking tot financieel gedrag in de verschillende segmenten. Op de volgende pagina s een korte uitwerking in vogelvlucht. 3 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

4 1 Ben jij je bewust van je financiële situatie? Dit thema gaat erover dat we willen weten hoe bewust mensen met hun geld omgaan. Dus wat komt er binnen en hoeveel geef je uit? Ben je je bewust van financiële zaken als rente, beleggen en van je pensioen? Wat betaal je voor je huis? En wat voor je auto? En weet jij wat je maandelijkse vaste lasten zijn? Gewoonlijk ben ik op de hoogte van van mijn maandelijkse vaste lasten 82% België 74% Luxemburg 80% Duitsland 80% Tsjechië 71% 72% Slowakije 80% Hongarije 74% Roemenië 77% Spanje 76% Italië 70% 81% Bulgarije 80% 60% 4 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

5 1 Ben jij je bewust van je financiële situatie? Uitkomsten De meeste ers zijn goed op de hoogte van hun financiële situatie. Zo geeft 86% aan goed op de hoogte te zijn van zijn banksaldo. Tweederde van de ers is voorzichtig met het uitgeven van geld. Bijna 70 procent vindt dat hij gestructureerd en inzichtelijk omgaat met geld. Net zoveel mensen zegt op financieel gebied weloverwogen beslissingen te nemen. We zijn van oudsher een spaarzaam volk, en dat blijkt weer. We voelen ons verantwoordelijk. De meeste ers zeggen dat hun eigen handelen belangrijk is voor hun financiële toekomst. ers zijn daarom pro-actief en 67% neemt initiatief om zijn geld goed te beheren. Daarbij weten we ook goed wat onze maandelijkse vaste lasten en uitgaven zijn; ruim 80% gaf aan hiervan op de hoogte te zijn. ers zijn hiermee koploper in Europa. Onze score is dik 20% hoger dan dat hier met bijna 60% het laagst op scoort. ers zijn van oudsher een spaarzaam volk. We zeggen dat ons eigen handelen belangrijk is voor onze financiële toekomst. se ouderen (50-65) en gepensioneerden (65+) scoren hoger dan het gemiddelde; ze zijn beter op de hoogte van hun financiën. ZZP ers scoren gemiddeld bijna zo n 15% lager dan de algemene scores. 86 % van de ers is goed op de hoogte van zijn banksaldo. 67 % van de ers is voorzichtig met het uitgeven van geld. 82 % van de ers is goed op de hoogte van de maandelijkse vaste lasten en uitgaven. 5 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

6 2 Zijn jouw financiën een reden voor stress? Rondkomen van mijn inkomen is lastig voor mij 28% Duitsland 34% 36% Slowakije 35% Dit thema gaat erover of de financiële situatie van iemand reden is voor stress en zorgen, of juist een solide basis biedt. Daarbij is belangrijk wat iemand verdient en hoe zich dat verhoudt tot zijn uitgave patroon. Uitkomsten Uit het onderzoek blijkt dat de meeste ers prima kunnen rondkomen van hun inkomen. In vergelijking met de rest van Europa is dat wel bijzonder. In twaalf van de veertien landen geeft meer dan eenderde van de mensen aan niet rond te kunnen komen. In is dat toch nog 28%. Voornamelijk mensen in de leeftijdssegmenten van en vinden het lastig om van hun inkomen te leven. Mensen in de leeftijd tussen de en voelen wat meer zekerheid. Een opvallende uitkomst is dat blijkt dat vrouwen meer moeilijkheden hebben om rond te komen dan mannen. Ook ers die een huis huren hebben meer moeite om rond te komen dan huiskopers. Ook al komt het meerendeel van de ers elke maand rond, financiële kwesties blijven toch een stress factor voor meer dan de helft van de se bevolking. Voornamelijk vrouwen, mensen met lagere inkomens, mensen zonder partner en mensen van rond de 35 jaar hebben hier last van. Vrouwen hebben meer moeite om van hun inkomen rond te komen dan mannen. Spanje 42% 28 % van de ers kan niet rondkomen van hun inkomen Vrouwen Mannen Laag inkomen Italië 44% Gemiddeld inkomen Hoog ink 10% Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar 63% 21% 30% 35% 34% 24% 32% 23% 52% 51% 6 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

7 2 Zijn jouw financiën een reden voor stress? Percentage ers met stress door financiële kwesties Vrouwen Mannen Laag inkomen Gemiddeld inkomen Hoog inkomen Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar 43% 65% 63% 55% 51% 54% 56% 55% 50% 54 % van de ers voelt stress door financiële kwesties. 7 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

8 3 Verschillen mannen en vrouwen in financieel gedrag? Uit het onderzoek bleek al dat vrouwen vaker stress ervaren over hun financiële situatie dan mannen. Maar hoe gaan vrouwen en mannen dan om met geld? Wat zijn de verschillen en wat de overeenkomsten? Verschillen Interessant is dat mannen en vrouwen een flink verschillende kijk hebben op hun financiële toekomst en financiële kwesties. Over het algemeen voelen vrouwen zich minder in controle over hun financiële toekomst dan mannen. 58% van de vrouwen geeft aan controle te voelen over haar financiële toekomst tegenover maar liefst 87% van de mannen. Financiële kwesties geven vrouwen dan ook aanzienlijk meer stress dan mannen. Mannen voelen zich over het algemeen meer zelfverzekerd over hun financiën en hun financiële toekomst dan vrouwen. Vrouwen maken zich over het algemeen genomen meer zorgen over wat nog moet komen. Mannen leven meer in het nu en zijn sneller geneigd om prompt geld uit te geven om nu een goede tijd te hebben. Vrouwen kijken liever eerst de kat uit de boom. Waar mannen financieel beter in zijn dan vrouwen in Leven van hun inkomen. Weg vinden in de chaos van financiële producten. Het zelf bepalen van hun financiële toekomst. Afwegen van complexe producten. Weten wat voor financiële producten ze nodig hebben. De grootste verschillen tussen mannen en vrouwen in Vrouwen denken dat ze minder skills hebben om hun financiële toekomst te plannen dan mannen. Vrouwen vinden hun financiële toekomst veel minder voorspelbaar dan mannen. Vrouwen hebben het gevoel dat hun financiële toekomst minder door henzelf wordt bepaald dan mannen. 63% 51% 63% 42% 52% 29% Overeenkomsten Ondanks alle verschillen staan mannen en vrouwen niet heel ver uit elkaar als het erom gaat hun focus te verleggen naar een betere toekomst. Bij deze vraag geeft 42% van de mannen en 43% van de vrouwen aan hier op te focussen. Uiteindelijk hebben zowel mannen als vrouwen hetzelfde doel voor ogen. 8 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

9 4 Maakt geld je gelukkig? Als nadenken over financiële kwesties en de financiële toekomst al voor zoveel stress zorgt bij de meeste mensen, kunnen we ons gaan afvragen of geld wel gelukkig maakt. Uitkomsten Maakt geld gelukkig? Een lastige vraag, en dat is ook de reden dat er na al die tijd nog altijd geen antwoord is. Wel speelt de waarde van en de omgang met geld een rol. Zo zien we bijvoorbeeld dat ers liever eerst sparen om iets te kopen, maar 3% zou geld lenen om het direct te kunnen kopen. Verder valt het op dat 38% van de ers aangeeft graag geld uit te geven om het nu leuk te kunnen hebben. Ook blijkt dat ers blij zijn met wat ze hebben. Maar iets meer dan één op de zeven geeft aan te streven naar een luxer leven. Aan de andere kant zijn ers absoluut niet bereid een stapje terug te zetten als dat nodig zou zijn. Bijna driekwart gaf aan in ieder geval zijn of haar huidige levensstandaard te willen behouden. Dit is geen uniek fenomeen. Er zijn landen zoals en Slovakije die hier ongeveer 10% lager op scoren, maar Luxemburgenaren spannen op dit onderwerp de kroon met bijna 85%. 8 % van de ers is bereid om financieel een stapje terug te moeten doen. 72 % van de ers wil zijn/haar huidige levensstandaard behouden. Ik geef geld uit om het nu leuk te hebben Luxemburg Bulgarije Hongarije Roemenië Duitsland België Spanje Italië Slowakije Tsjechië Ik wil tenminste mijn huidige levensstandaard behouden Luxemburg Tsjechië Roemenië Hongarije Bulgarije België Duitsland Spanje Slowakije Italië 53% 49% 44% 44% 43% 43% 38% 37% 37% 33% 30% 29% 27% 24% 84% 84% 79% 79% 79% 77% 77% 76% 75% 72% 72% 66% 65% 64% 9 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

10 4 Maakt geld je gelukkig? Buitenland Met de stelling dat geld niet zo belangrijk is, was maar 15% van de ers het eens. Op die manier scoren we, na (17%) en (18%), het hoogst. De overige landen scoorden dan weer beduidend lager, wat erop wijst dat Europa in het algemeen veel belang hecht aan geld. Voor ers is geld niet per se de grootste drijfveer in het leven, maar het is wel belangrijk er niet financieel op achteruit te gaan. Geld is niet belangrijk voor me 15% België 11% Duitsland 11% Tsjechië 8% 10% Spanje 11% Italië 11% 17% 18% Als studente vind ik het belangrijk dat mijn huidige levensstandaard in de toekomst tenminste gelijk blijft. 10 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

11 5 Hoe kijk jij tegen jouw financiële positie aan in vergelijking met anderen? ers willen dus graag hun huidige levens standaard bewaren. Maar wie speelt een rol in het maken van deze beslissing? In welke mate laten we ons financiële welzijnsgevoel afhangen van de mensen om ons heen? Uitkomsten Ruim eenderde van de ers heeft het idee dat mensen om hen heen minder controle hebben over de financiën dan zijzelf. Voornamelijk in de leeftijds categorie van jaar denkt men dat ze financieel gezien beter af zijn dan hun vrienden. Voornamelijk studen ten denken dat. Een verrassen de uitkomst: je zou toch denken dat de ers met lagere inkomens minder zeker zijn over hun financiën, maar dat gaat niet per se op. Heeft het te maken met de hoogte van het inkomen? De mensen in de leeftijdscategorie van jaar zijn het meest onzeker wat betreft hun eigen inkomen in vergelijking met dat van hun vrienden. Hiernaast hebben mannen, meer dan vrouwen, de neiging om te denken dat ze financieel gezien beter af zijn jaar: Ik ben onzeker en slechter af dan de mensen om mij heen jaar: Ik ben zelfverzekerd en financieel beter af dan de mensen om mij heen Buitenland Wanneer we dit vergelijken met de landen om ons heen zijn we in erg bescheiden. De meeste Europeanen zijn een tikje meer zelfingenomen als het aankomt op financiën in vergelijking met hun omgeving. Ik ben financieel beter af dan mijn vrienden België 29% 27% Luxemburg 39% Duitsland 33% Hongarije 27% 25% Slowakije 28% 34% Bulgarije 43% 45% 11 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

12 6 Praat jij over jouw financiën met anderen? Doe-het-zelven, het is voor velen een rustgevende hobby (of pure noodzaak voor sommigen) maar is het ook een goede manier om met je financiële producten en toekomst om te gaan? De gemiddelde er lijkt te denken van wel. Bijna 70% maakt zijn of haar financiële beslissingen zelf, ongeacht wat anderen hier van vinden. Daarbij geeft ook maar 15% aan zich hierin beïnvloed te voelen door anderen. Hier scoren ers het allerlaagst binnen Europa en is een ruime marge zichtbaar met koploper waar meer dan de helft zich beïnvloed voelt. Ook vindt drie kwart van de ers het een slecht idee om samen met vrienden een grote investering te doen. Over het algemeen zijn ers erg op zichzelf gericht, maar één vijfde geeft aan met anderen te praten of zijn of haar financiële toekomst. Hierin zijn de ers het stilst over hun financiële toekomst in Europa, buurland België komt nog redelijk in de buurt met 28% maar bijvoorbeeld spant de kroon. 53% van de Grieken geeft aan met anderen over hun financiële toekomst te praten. De reden voor de lage scores van de ers zou het taboe kunnen zijn dat hangt rond het praten over geld. Uiteindelijk regelen ers het allemaal graag zelf, ruim drie kwart geeft aan zelf de financiële toekomst te organiseren. Hieruit blijkt weer het financiële taboe: ers regelen zelf hun financiën, betrekken hun omgeving niet bij de beslissingen en zien er geen belang in het te bespreken met anderen. Ik praat regelmatig met anderen over mijn financiële zaken Spanje 31% Als we inzoomen op dan zien we vooral op leeftijd een verschil in praten met anderen over geld; vooral de jongere versus de oudere generatie. 21% Duitsland 30% Italië 36% 42% Slowakije 31% 53% Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar 52% 24% 28% 20% 16% Reden voor de lage score van ers kan het taboe zijn dat hangt rond het praten over geld. 75 % van de ers vindt het een slecht idee om met vrienden een grote investering te doen. 70 % van de ers maakt zijn financiële beslissingen zelf 12 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

13 7 Voor wie voel jij je financieel verantwoordelijk? ers hebben dan weer niet echt het gevoel terug te kunnen vallen op familie, 40% deelt dit gevoel. Wel vinden ze steun bij de overheid, alhoewel eenderde vindt dat ze niet terug kunnen vallen op de overheid. Wie is belangrijk voor je? Op wie kun je terug vallen als je het financieel even lastig hebt, en wie kan op jou rekenen voor steun in lastigere tijden? Dit varieert nogal in. De helft van de ers vindt dat ouders verantwoordelijk zijn voor de financiële toekomst van hun kinderen. Hierbinnen is het wel interessant om te zien dat dit gevoel van verantwoorde lijkheid sterk daalt zodra de kinderen volwassen zijn. Daarentegen vinden ze dan weer niet dat kinderen verantwoordelijk moeten zijn voor hun ouders, maar 7% plaatst deze verantwoordelijkheid bij de kinderen. Wel blijkt dat waar 67% van de vrouwen hun kinderen niet verantwoordelijk houden voor hun financiële toekomst, maar 60% van de mannen dezelfde mening deelt. Ook is het interessant om te zien dat de landen het binnen Europa het eens zijn over de verantwoordelijkheid van ouders voor hun kinderen. Maar binnen Europa zijn ze het niet eens over de verantwoordelijkheid van de kinderen, in (22%), Tsjechië (23%) en Slowakije (23%) krijgen de kinderen meer verantwoordelijkheid toegewezen op het vlak van de financiële toekomst van hun ouders. Een stuk meer dan in. Kinderen moeten zich verantwoordelijk voelen voor de financiële toekomst van hun ouders Spanje 15% België 11% 7% Tsjechië 23% Italië 13% 13% Slowakije 23% 18% 22% Op wie val je terug als het wat minder gaat? 33% 40% Kan niet terugvallen op de staat. 50% Ouders verantwoordelijk voor financiële toekomst kind. Kan niet terugvallen op familie. 7% Kinderen verantwoordelijk voor financiële toekomst ouders. 13 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

14 8 Ben jij in financiële zin klaar voor de toekomst? Met dit alles in gedachten, kunnen we dan concluderen dat ers toekomstbestending zijn wat betreft hun financiële toekomst? Hebben ze een realistisch uitzicht, zijn ze positief of negatief, wat zijn de toekomstplannen en checken ze regelmatig of hun financiële producten nog aansluiten bij hun levensdoelen? Uitkomsten Meer dan de helft van de se bevolking gelooft dat hun financiële toekomst wel snor zit men is redelijk positief over de toekomst. Over het algemeen geloven ers ook dat hun generatie een betere financiële toekomst heeft dan de generatie na hen. Voornamelijk hooggeschoolden, jonge mensen en huizenkopers voelen de meeste zekerheid over de toekomst en stemmen hun doelen erop af. 57% van de ers geeft aan voldoende vaardigheden te hebben om hun eigen financiële toekomst te plannen. Maar slechts 2 op de 5 ers checkt ook regelmatig of zijn financiële producten nog steeds passen bij zijn toekomstdoelen. Opvallend is wel dat ers geen goed beeld hebben van hun pensioen. Slechts eenderde van de ers geeft aan een duidelijk beeld te hebben van hoeveel geld ze nodig hebben zodra ze met pensioen gaan. ers hebben dus aardig wat zelfvertrouwen, maar 100% toekomst bestending kunnen we onszelf nog niet noemen. Ik voel me zeker over de toekomst Vrouwen Mannen Laag opgeleid Gemiddeld opgeleid Hoog opgeleid Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar Leeftijd jaar 51% 63% 47% 55% 71% 60% 64% 53% 56% ers hebben dus aardig wat zelf vertrouwen, maar 100% toekomstbestending kunnen we onszelf nog niet noemen. 40 % van de ers checkt regelmatig of zijn financiële producten passen bij zijn toekomstdoelen. 14 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

15 Conclusie Conclusie Uit dit onderzoek blijkt de ruime diversiteit aan gedrag op het vlak van financiën die rijk is. Zo zagen wij bijvoorbeeld dat financiële kwesties vrouwen meer stress bezorgen dan mannen. Dat jongere generaties makkelijker over geld zijn gaan praten dan ouderen en dat we in een redelijk idee hebben van onze toekomstdoelen maar eigenlijk totaal niet op de hoogte zijn van ons pensioen. We legden de conclusies ook naast de bevindingen in de rest van Europa. In Slowakije is het bijvoorbeeld veel minder belangrijk om je huidige levensstatus te behouden dan in. En Belgen vinden het beduidend lastiger om rond te komen elke maand dan ers. We willen mensen in staat stellen zelf het heft in handen te nemen en met elkaar meer over financiële zaken te praten. In vergelijking met de meeste andere landen in Europa hebben ers redelijke controle over hun financiële handelingen. We hebben een goed overzicht van onze inkomsten en uitgaven en verdiepen ons voldoende in financiële kwesties. We voelen ons niet alleen in controle, maar zijn dat over het algemeen ook. Nationale-en helpt mensen hun financiële toekomst veilig te stellen. Dat doen we samen met de met ons samenwerkende onafhankelijk adviseurs. Op basis van de thema s die naar voren gebracht zijn, willen we mensen bewust maken dat iedereen hier zelf een grote rol in kan spelen. We willen mensen in staat stellen zelf het heft in handen te nemen en uitdagen met elkaar meer over financiële zaken te praten. Om betere financiële keuzes te kunnen maken. Of in andere woorden, Nationale-en helpt en inspireert, voor jouw nu en later. 15 Europees onderzoek naar financieel gedrag bij consumenten

16 Copyright 2016 NN Group N.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, zonder vermelding van NN Group als bron. Deze uitgave wordt uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld en vormt geen advies, aanbeveling of een uitnodiging of aanbod tot het kopen of verkopen van financiële instrumenten. Hoewel de nodige zorgvuldigheid in acht is genomen om zeker te stellen dat deze uitgave een juiste weergave is van de stand van zaken ten tijde van de publicatie, kan NN Group er niet voor instaan dat deze informatie juist en volledig is en/of blijft. Aan deze uitgave kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. De in deze uitgave opgenomen informatie kan door NN Group zonder voorafgaande kennisgeving gewijzigd worden.