Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude afdoening:

Transcriptie

1 reg.nummer: Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude Ingekomen: afdoening: datum: weeklijst/volgnr.: Notulen/volgnr.: paraaf: Collegebesluit: onderwerp : aanwijzing Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) in de rijksbufferzone Bijlagen : div. voorstel : a. besluiten tot een voorlopige aanwijzing in de zin van de Wvg voor Westhoffbos en het gebied ten noorden van de Noorderweg met de uitloper ten zuiden van die weg; b. de raad voorstellen het ontwerp van een aanwijzingsbesluit in procedure te brengen Procedure: Commissie 11 januari 2011 Gemeenteraad 25 januari en 29 maart 2011 Toelichting : Inleiding Bijgaand treft u aan het voorstel tot voorlopige aanwijzing ingevolge de Wet voorkeursrecht gemeenten van percelen gelegen in het Westhoffbos en het gebied ten noorden van de Noorderweg met de uitloper ten zuiden van die weg. Het aanwijzingsgebied behoort tot de Houtrakpolder en wordt globaal begrensd door de weg langs het Zijkanaal C, het Noordzeekanaal, de Machineweg. De uitloper ligt tussen de Noorderweg en de Middenweg, aan de oostzijde begrensd door de Machineweg en aan de westzijde door de weg over kavel 35 en de Ringweg. Met een dergelijke aanwijzing wordt een voorkeursrecht op de betrokken percelen gevestigd. De vestiging van het voorkeursrecht houdt in dat de eigenaren en beperkt gerechtigden, wanneer zij hun onroerende zaak willen verkopen, deze eerst aan de gemeente te koop moeten aanbieden. Vervolgens kan de gemeente al dan niet besluiten om tot aankoop over te gaan. Alleen als de gemeente geen gebruik maakt van de mogelijkheid tot aankoop kan de eigenaar juridisch leveren aan een derde. Deze aanwijzing betekent echter niet dat de eigenaar verplicht wordt om tot verkoop van zijn eigendom over te gaan. Slechts in het geval de eigenaar zelf wil verkopen, is hij/zij verplicht eerst de gemeente de gelegenheid te bieden tot aankoop over te gaan. Er is derhalve sprake van een vrijwillige verkoopsituatie. hoofd afdeling: secretaris: paraaf: opmerkingen: akkoord portefeuillehouder: akk: bespr: opmerkingen: burgemeester: wethouder: wethouder:

2 Toegevoegde waarde van het voorkeursrecht in het Westhoffbos en het gebied ten noorden van de Noorderweg met de uitloper ten zuiden van die weg De gemeente wenst een actieve regisserende rol te spelen bij de invulling van haar plannen. Een actieve rol van de gemeente is onder meer mogelijk indien de gemeente greep heeft op de verwerving en uitgifte van de grond. Ten aanzien van deze actieve rol heeft de gemeente reeds een aantal instrumenten tot haar beschikking. Gedoeld wordt op de instrumenten van minnelijke verwerving en onteigening. Het vestigen van het voorkeursrecht biedt een aanvullende mogelijkheid om onroerende zaken te verwerven. Het voorkeursrecht is flexibeler dan het instrument van de onteigening. De gemeente kan namelijk veel eerder in actie komen dan op grond van de Onteigeningswet mogelijk is. Reeds in een fase waarin de ruimtelijke plannen nog in ontwikkeling zijn kan de gemeente voorkomen dat gronden door derden worden aangekocht. Daarmee kan de gemeente haar regierol bij de planontwikkeling vastleggen en behouden voor de toekomst. Tevens houdt de gemeente daardoor een goed zicht op de ontwikkelingen in het plangebied. Daarnaast is het voorkeursrecht tevens een instrument om mogelijke speculatieve tendensen van bepaalde marktpartijen te voorkomen; het voorkomt prijsopdrijvende effecten als gevolg van eventuele strategische aankopen door marktpartijen. Wettelijke randvoorwaarden Ten aanzien van de voorlopige aanwijzing door burgemeester en wethouders eist de wet dat bij het besluit aan de gronden een niet-agrarische bestemming moet worden toegedacht en het huidige gebruik moet afwijken van de toegedachte bestemming. Het huidige gebruik en de toekomstige bestemming zijn, volgens de wetsgeschiedenis en de rechtspraak, eveneens van elkaar afwijkend als de toekomstige bestemming intensiever is. Voor de in de aanwijzing betrokken percelen zal hier onder andere ook sprake van zijn. De in deze aanwijzing betrokken percelen worden momenteel hoofdzakelijk gebruikt voor extensieve dagrecreatie, parkeerterrein en agrarisch gebruik met extensief recreatief medegebruik. De toegedachte bestemmingen van de aan te wijzen percelen is recreatie, horeca, natuur, maatschappelijke doeleinden en daaraan ten dienste staande bestemmingen. Één en ander is hieronder in de ruimtelijke visie/gewenste ontwikkelingen nader uitgewerkt. Ruimtelijke visie/gewenste ontwikkeling Het gebied maakt onderdeel uit van de Rijksbufferzone Amsterdam-Haarlem. In dat kader is een recreatiegebied aangelegd dat is bedoeld en bestemd voor extensieve recreatie. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan wandelen, fietsen en beleving van het open landschap. Het recreatiegebied is ongeveer veertig jaren oud. In de loop van de tijd zijn de wensen van de recreant gewijzigd. Deze ontwikkeling leidt tot intensiever recreatief gebruik, dat ook in een nieuw bestemmingsplan zal worden vastgelegd. Er is meer behoefte gekomen aan specifieke voorzieningen, bijvoorbeeld op het gebied van sportbeoefening. Daarnaast is in het beleid van de rijksoverheid een evolutie opgetreden van groen buffergebied waar geen ontwikkelingen zijn toegestaan, tot de inrichting van een parkachtig gebied met een duidelijke functie voor de aangrenzende stedelijke gebieden. Zie in dit verband het nationaal ruimtelijk kader in de Nota Ruimte Onderdeel van dit al in ontwikkeling zijnde proces is bijvoorbeeld de golfbaan Houtrak, die leidt tot een ander gebruik van een deel van het gebied. Ook in de rest van het gebied zijn ontwikkelingen gaande in de richting van meer intensieve recreatie. Dit geldt bijvoorbeeld voor het Westhoffbos en het Noorderbos. In dit verband hebben zich ondernemers/projectontwikkelaars gemeld die daarin een rol wensen te vervullen. Onder meer gaat het om mogelijk verblijfsrecreatieve ontwikkelingen die door de gemeente als minder wenselijk worden beschouwd. Op provinciaal- en rijksniveau zullen recreatieve ontwikkelingen worden afgewezen, die bebouwing met zich brengen welke moeilijk anders dan als verstedelijking kan worden beschouwd. Het karakter van de groene buffer zou daarmee geweld worden aangedaan en op den duur, onder de stedelijke druk van de Randstad, leiden tot verdwijnen van het groene recreatieve gebied. Er is een openbaar en gemeentelijk belang in gelegen de regie in dit ruimtelijk herinrichtingproces te behouden. Westhoffbos Dit gebiedsdeel wordt gebruikt voor extensieve dagrecreatieve doeleinden annex parkeerterrein. Onder dagrecreatieve doeleinden moet worden verstaan speel- en ligweiden, dagcampings, een trimbaan en een wielerbaan. De wielerbaan en het voormalige restaurant La Ronde leiden een marginaal bestaan en komen in aanmerking voor kwaliteitsverbetering

3 en vernieuwing. In verband daarmee zal de recreatieve functie van het gehele bos moeten worden aangepast aan de wensen van de hedendaagse recreant. Dit betekent dat nieuwe functies in de sfeer van sportbeoefening en benodigde accommodaties tot ontwikkeling zullen komen. Hiertoe is een volledige herziening van de huidige situatie noodzakelijk. Houtrakpolder Deze percelen worden hoofdzakelijk agrarisch gebruikt, met extensief recreatief medegebruik. Onder recreatief medegebruik moet worden verstaan dagrecreatie (speel- en picknickplaatsjes, kleine parkeergelegenheden, fiets- en voetpaden). De voorlopige aanwijzing heeft betrekking op twee deelgebieden. Ten eerste op de strook ten zuiden van de Noorderweg (tot aan de Middenweg) Houtrakpolder, waarin de uitloper van het groene Schip komt. Dit betekent dat de recreatieve functie zal worden geïntensiveerd en verbreedt en dat met het oog daarop enkele nieuwe voorzieningen, zoals een windhondenrenbaan, mogelijke uitbreiding van de golfbaan Houtrak en een terrein voor het spelen van footgolf, worden gerealiseerd. Het andere deelgebied is gelegen ten noorden van de Noorderweg. Voor de westelijke strook (langs de Zijkanaal C weg) geldt dat hier natuur gerealiseerd zal worden. Deze strook zal een functie kunnen gaan vervullen als verbinding tussen het Westhoffbos en het huidige pontplein. Bij de aanleg van het zogenaamde Groene Schip is sprake van een intensiever recreatief gebruik, omdat daarvoor ook voorzieningen worden getroffen in de sfeer van wandel- en fietspaden, mede in de sfeer van sport- en crossfietsen en een uitkijkpunt. Tevens is het de wens om hier een horecafunctie te realiseren. Daarnaast kom in dit deel van de polder ruimte voor tegemoetkoming aan de behoefte die bestaat aan moderne rouwverwerking met de aanleg van een zogenaamd herdenkingsbos, waar urnen kunnen worden geplaatst en bomen op naam kunnen worden geplant. Wettelijk besluitvormingstraject Wvg Artikel 6 van de Wvg bepaalt dat uw college de op de bij dit voorstel behorende lijst van aan te wijzen percelen en het kadastraal overzicht aan gegeven percelen voorlopige kan aanwijzing, mits bij het hiertoe strekkende besluit aan de voornoemde wettelijke eisen wordt voldaan. Deze voorlopige aanwijzing vervalt van rechtswege drie maanden na de dagtekening van het besluit, tenzij voor dat tijdstip een besluit van de raad tot aanwijzing ingevolge artikel 2 in samenhang met de artikelen 3, 4 of 5 Wvg in werking treedt. Om de aanwijzing te laten voortduren is het derhalve noodzakelijk dat de raad ingevolge artikel 2 in samenhang met de artikelen 3, 4 of 5 Wvg tijdig besluit om percelen aan te wijzen waarop het voorkeursrecht van toepassing is. In casus kan uw college de raad, gelijktijdig met het besluit tot de voorlopige aanwijzing, voorstellen om tot een dergelijke aanwijzing ingevolge artikel 5 van de Wvg over te gaan, opdat de gevolgen van de voorlopige aanwijzing in stand blijven. Het besluit van de raad vervalt vervolgens van rechtswege drie jaar na dagtekening van het besluit, tenzij vóór dat tijdstip een opvolgend ruimtelijk plan wordt vastgesteld. De gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude is voornemens op als opvolgend ruimtelijk plan een structuurvisie vast te stellen. Aangezien ervoor gekozen wordt om eerst een structuurvisie vast te stellen, moet er vervolgens binnen drie jaren een bestemmingsplan vaststellen. De aanwijzing in het kader van de Wvg vervalt tot slot pas van rechtswege tien jaar na inwerkingtreding van het bestemmingsplan. Algemene belangenafweging Het algemeen belang dat gediend is met de vestiging van het voorkeursrecht afwegend tegen het individueel belang, komen wij tot de conclusie dat het vestigen van het voorkeursrecht zwaarder moet wegen dan het achterwege laten van de toepassing daarvan. De uit de vestiging van het voorkeursrecht volgende plicht die op de eigenaren, beperkt zakelijk gerechtigden en andere belanghebbenden wordt gelegd rust niet onevenredig zwaar op hen in verhouding tot het met de vestiging gediende algemeen belang. Waarbij is meegewogen dat in de belangen van de eigenaren en zakelijk gerechtigden die bij de besluitvorming dienen te worden betrokken door de Wvg-wetgever reeds op uitvoerige wijze is voorzien. Wij denken daarbij onder meer aan het feit dat: de Wvg een uitgebreide rechtsbescherming kent voor de gerechtigden van de

4 aangewezen gronden; de Wvg reeds in voldoende mate heeft voorzien in de gevallen waarin de gemeente bestaande rechtsverhoudingen dient te respecteren, en de aanbiedingsplicht derhalve niet van toepassing is; eigenaren en beperktgerechtigden niet worden verplicht hun rechten te verkopen, zij zijn vrij te bepalen of, en wanneer zij tot verkoop wensen over te gaan; de gerechtigden, wanneer zij in beginsel tot verkoop aan de gemeente willen overgaan, een reële prijs krijgen voor hetgeen zij verkopen en wanneer de eigenaar en de gemeente geen overeenstemming kunnen bereiken over de prijs, kunnen er op verzoek van de verkoper door de rechtbank deskundigen worden benoemd, die een advies over de prijs kunnen uitbrengen. Rechtsbescherming (zienswijzen en bezwaar) Belanghebbenden worden niet in de gelegenheid gesteld om zienswijzen (ingevolge artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht) naar voren te brengen tegen het door het college van burgemeester en wethouders te nemen aanwijzingsbesluit. Artikel 4:11 van de Algemene wet bestuursrecht biedt de mogelijkheid om onder meer in verband met spoed of noodzakelijke geheimhouding zienswijzen achterwege te laten. Om de werking van het voorkeursrecht te waarborgen is het noodzakelijk dat de toepassing van de Wvg op de percelen gelegen in het Westhoffbos en het gebied ten noorden van de Noorderweg met de uitloper ten zuiden van die weg geheim gehouden wordt. Zijn belanghebbenden eerder op de hoogte dan bestaat de kans dat voor de inwerkingtreding van het collegebesluit koopovereenkomsten en/of optie-overeenkomsten worden aangegaan teneinde inbreuk te maken op de werking van het voorkeursrecht. Belanghebbenden zullen wel in de gelegenheid worden gesteld om vanaf 6 januari 2011 tot en met 2 februari 2011 schriftelijk en/of mondeling zienswijzen bij de raad naar voren te brengen. Deze zienswijzen zullen worden verwerkt in een zienswijzennota welke bij het raadsvoorstel zal worden gevoegd. Voorts bestaat er de mogelijkheid om tegen het collegebesluit bezwaar te maken. Op basis van artikel 6 lid 3 van de Wvg wordt een bezwaarschrift, dat aanhangig is tegen het collegebesluit, zodra het raadsbesluit is genomen geacht te zijn gericht tegen dit raadsbesluit. Tevens heeft degene die bezwaren tegen het collegebesluit naar voren heeft gebracht, de mogelijkheid indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist, een verzoek om een voorlopige voorziening bij de voorzieningenrechter van de rechtbank te Haarlem te vragen. Gevolgen aanwijzing Het belangrijkste gevolg is natuurlijk dat de rechthebbenden niet vrij zijn tot vervreemding over te gaan, zonder de grond eerst aan de gemeente aan te bieden. Onder vervreemding wordt niet alleen verstaan de overdracht van de eigendom, doch ook overdracht en vestiging van zakelijke rechten (o.a. een recht van opstal of een recht van erfpacht). In het tweede lid van artikel 10 van de Wvg is een aantal uitzonderingen opgesomd van de plicht de grond aan de gemeente aan te bieden: o.a. een overeenkomst tussen bloed- en aanverwanten in de rechte lijn of in de zijlijn tot in de tweede graad of met een pleegkind, verdeling van huwelijksgemeenschap of nalatenschap, een uiterste wilsbeschikking, executoriale verkoop, overdracht krachtens een bestaande (pacht)overeenkomst. Rechthebbenden kunnen op grond van artikel 8 van de Wvg bij burgemeester en wethouders een aanvraag indienen tot intrekking van het besluit tot aanwijzing. Indien een besluit niet meer voldoet aan de wettelijke vereisten trekken burgemeester en wethouders het besluit in, aldus artikel 8 van de Wvg. Schadeplichtigheid Het is van het grootste belang dat de gemeente het instrument voorkeursrecht zorgvuldig hanteert. Onjuiste toepassing is voor alle betrokken partijen nadelig. Bovendien dreigt dan schadeplichtigheid van de gemeente. Ingevolge artikel 25 van de Wvg kan de grondeigenaar die zijn gronden - in verband met een door de gemeente gevestigd tijdelijk voorkeursrecht - aan de gemeente heeft verkocht, in eerste instantie bij de gemeente of in tweede instantie bij de rechtbank schadevergoeding vorderen als later blijkt dat de gemeente de termijnen voor

5 bestendiging van het voorkeursrecht heeft overschreden, dan wel de toegedachte bestemming niet in het (bestemmings)plan heeft opgenomen. Voorstel Alles afwegend zijn wij van oordeel dat behoefte aan vestiging van het voorkeursrecht bestaat in het Westhoffbos en het gebied ten noorden van de Noorderweg met de uitloper ten zuiden van die weg. Wij stellen u dan ook voor over te gaan tot vestiging van een voorkeursrecht als bedoeld in artikel 6 van de Wvg in het genoemde gebied zulks overeenkomstig het bijgevoegde concept-colelgebesluit, de perceelslijst en het kadastrale overzicht en gelijktijdig de raad voor te stellen om op grond van artikel 2 in samenhang met artikel 5 van de Wvg binnen 3 maanden na dagtekening van uw aanwijzingsbesluit een voorkeursrecht te vestigen op dezelfde percelen overeenkomstig het bijgevoegde conceptraadsvoorstel en concept-raadsbesluit. Aanpak Het concept van het collegebesluit kan worden besproken in uw vergadering van 21 december a.s. Het definitieve besluit kan genomen worden in de vergadering van 4 januari De ter visie legging van het collegebesluit zal op 5 januari 2011 in de Staatscourant worden gepubliceerd. Registratie in het beperkingen register zal tevens op deze dag plaatsvinden. Belanghebbenden zullen afzonderlijk per brief op de hoogte worden gesteld. Op 5 januari 2011 zullen de brieven verzonden worden. Vervolgens zal op 12 januari 2011 publicatie in de gemeentelijke krant Maak kennis met Haarlemmerliede en Spaarnwoude plaatsvinden. Bespreking van uw besluit met de Commissie Raadsvoorbereiding kan vervolgens op 11 januari De raad kan dan op 25 januari het ontwerp van het raadsbesluit vaststellen en in procedure brengen, conform de Algemene wet bestuursrecht. De zienswijzennota zal echter pas aan het einde van de zienswijzentermijn kunnen plaatsvinden. De vaststelling door de raad van het aanwijzingsbesluit kan plaatsvinden op 29 maart 2011, dus nog binnen de termijn van 3 maanden na het collegebesluit van 4 januari De ter visie legging van het raadsbesluit zal op 30 maart 2011 in de Staatscourant worden gepubliceerd. Registratie in het beperkingen register zal tevens op deze dag plaatsvinden. Belanghebbenden zullen afzonderlijk per brief op de hoogte worden gesteld. Op 30 maart 2011 zullen de brieven verzonden worden. Vervolgens zal publicatie in de gemeentelijke krant Maak kennis met Haarlemmerliede en Spaarnwoude plaatsvinden. Halfweg, 24 december 2010 afdeling Ruimte, P. Aldershof