Docenten over het thema: Interviews met: Verder:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Docenten over het thema: Interviews met: Verder:"

Transcriptie

1 de AANSLAG! Een uitgave van de Rotterdamse Fiscalisten Vereniging Christiaanse Taxateur Jaargang 21, nummer /2012 Docenten over het thema: Interviews met: Verder: PROF. MR. DR. J.L.M. GRIBNAU BAKER & MCKENZIE OP BEZOEK BIJ DE DOUANE! MR. T.C. HOOGWOUT DELOITTE EEN WERELD ZONDER BELASTINGEN... ERNST & YOUNG STUDIEREIS 2012: EEN IMPRESSIE KPMG MEIJBURG & CO

2

3 Inhoudsopgave de AANSLAG! 3 Inhoudsopgave Prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau Op bezoek bij... Hoogleraar Fiscale Methodologie Van tax free naar filantropie De Douane 8 28 mr. T.C. Hoogwout Actievenweekend Wetenschappelijk medewerker FEI BV Een erfgenaam financiert soms zijn eigen erfenis Een weekendje naar Berlijn!! Redactioneel 24 Thuis bij 5 Van de Voorzitter 26 Fiscaliteit in Perspectief 7 Startersinterview Baker & McKenzie 27 Startersinterview Deloitte 11 Fiscaal Opmerkelijk 30 Speciaal Fiscaal 12 Thema-artikel 32 Kantoorinterview Ernst & Young 13 Prijsvraag 38 De Tien 15 Startersinterview KPMG Meijburg & Co 39 Foto s Borrel i.s.m. KPMG Meijburg & Co 16 Foto s activiteiten 42 Tax Jurisprudence Program 20 Studiereis 2012 Kuala Lumpur 44 De Stelling 23 Uit Den Ouden Doosch 46 Column Martijn Schippers

4 4 de AANSLAG! Colofon / Redactioneel De Aanslag is het verenigingsblad van de R.F.V. Christiaanse-Taxateur en verschijnt vier keer per jaar. Editie Jaargang 21 / Nummer 4 Juni 2012 Hoofd- en eindredactie Mariëtte Mampaeij Redactie Dries Erahim Wajid Hassan Olaf Scholtes Met dank aan: De stellingdeelnemers Mary-Alice Arlaud Roeland Bavinck Emiel de Bok Anouk van Brecht Matthijs Claassen Chris Daal O.J. van Elswijk Prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau mr. T.C. Hoogwout Titiaan Keijzer Roderick Rijnja Martijn Schippers Karishma Suttorp Daan Weide Maarten Willemsen Wouter de Win TJP-Commissie Redactieadres Erasmus Universiteit Rotterdam De Aanslagredactie Kamer H16-25 Postbus DR Rotterdam Telefoon: Website: aanslag@christiaanse-taxateur.nl Adverteren Voor inlichtingen over adverteren kunt u contact opnemen met Diederik Jiskoot (commissarisextern@christiaanse-taxateur.nl). Ontwerp en vormgeving OCC dehoog, Media Partners Drukkerij OCC dehoog, Media Partners Oplage 750 exemplaren 19e bestuur der R.F.V. Christiaanse-Taxateur Matthijs Claassen - Voorzitter Vincent Akachar - Secretaris Harold van Pelt - Penningmeester Diederik Jiskoot - Commissaris Extern Vincent Meijerman - Commissaris Intern Mariëtte Mampaeij - Commissaris Media Colofon Redactioneel Waarde lezer, Wat doe je als er geen geld meer in de kas zit? Voor deze prangende vraag staan de zes bestuursleden zich nu gesteld, zo net voor het eind van het collegejaar. De CT zit momenteel krap bij kas en er is geen Europees noodfonds om ons te helpen. De problemen zijn veroorzaakt, doordat de uitgaven dit jaar fors zijn gestegen en een groot aantal leden de contributie niet heeft voldaan, zo blijkt uit een rondvraag onder de bestuursleden. Nu is er dus te weinig geld in het laatje om de voorkant van uw prachtige verenigingsblad te kunnen financieren. Hier hangt immers ook een prijskaartje aan. Het bestuur en de redactie bieden hiervoor hun oprechte excuses aan. De CT verkeert absoluut niet in nood (gelukkig) en er zijn dan ook geen financiële problemen. Integendeel. Het bovenstaande is volledig onwaar (dit hoeft u dus niet meer te laten checken door Next) en betreft slechts een gedachtekronkel van de redactie. Het prijskaartje op de verder witte voorkant symboliseert echter wel één van de gevolgen als er geen contributie zou worden geheven. Derhalve is het interessant om stil te staan bij een soortgelijke vraag. Wat als er geen belastingen (meer) zouden worden geheven in een land? Met andere woorden, als er sprake is van een situatie die te beschrijven is als tax free. Dries heeft in het thema-artikel getracht een beschrijving te geven van een dergelijke situatie. Om het vraagstuk ook vanuit een wetenschappelijke invalshoek te benaderen, raden wij u aan om de bijdrage van prof. Gribnau te lezen, alsmede het artikel van de heer Hoogwout. Naast de gebruikelijke rubrieken, wordt verslag gedaan van verschillende leuke activiteiten, bijvoorbeeld van de studiereis naar Kuala Lumpur. Wellicht dat studenten daar namaakproducten zijn tegengekomen. Dergelijke goederen worden ook ingevoerd in de Europese Unie via de Rotterdamse haven. Gelukkig is er de douane. Om erachter te komen wat de verschillende activiteiten van de douane zijn, heeft de redactie een bezoek gebracht aan het douanekantoor op de Maasvlakte. Het is wel een stuk rijden met de auto, maar u krijgt wel een zeer leuke rondleiding door de terminal. Hopelijk heeft u ons ondertussen al vergeven, want het is de laatste keer dat wij voor u de redactie van uw blad mogen verzorgen. Wij hebben het afgelopen jaar met veel plezier gewerkt aan de vier edities van de Aanslag. Wij hopen dat u heeft genoten van de verschillende nummers en dat in de toekomst ook zal blijven doen. Wij wensen u een fijne zomer toe en veel leesplezier! De twintigste eenentwintigste Aanslagredactie, Dries Erahim Mariëtte Mampaeij Olaf Scholtes Wajid Hassan

5 Van de Voorzitter de AANSLAG! 5 Van de Voorzitter Geachte leden, De vierde en laatste Aanslag is inmiddels op de deurmat gevallen. Het studiejaar zit er bijna op en het Europees Kampioenschap is (nagenoeg) achter de rug. Wanneer u deze Aanslag leest, hopelijk in het zonnetje met een koud drankje in de hand, is het nieuwe bestuur al volop bezig om de activiteiten voor volgend jaar voor te bereiden. Dit kan natuurlijk niet zonder een korte terugblik. Naast het thema Tax Free, zullen we gezamenlijk kijken naar de activiteiten van de afgelopen tijd. En dat waren er nogal wat! Met een selecte groep studenten zijn we afgereisd naar Kuala Lumpur. Een trip om nooit meer te vergeten! Amper een week terug zijn we vertrokken richting Berlijn. Het actieven - weekend, speciaal bedoeld om leden die dit jaar een commissie bij de Christiaanse-Taxateur hebben gedaan te bedanken. In de tussentijd vond er ook nog een ledenborrel plaats. De laatste officiële ledenborrel was in samenwerking met KPMG Meijburg & Co. Een druk bezochte avond in het Nieuw Rotterdams Café. Daarnaast nog een spetterende eindactiviteit en een bijzonder interessant congres. Dit jaar stond het congres geheel in het teken van bedrijfsopvolging en herstructurering. mededingingsrechtelijke aard. Helaas voor de klagende partij, ging de Reclame Code Commissie hier niet mee akkoord. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de mededeling belastingvrij in de reclameuitingen begrijpen. Er valt veel te vertellen over Tax Free. Een boordevolle laatste Aanslag moet genoeg leesvoer opleveren voor de komende tijd. Het laatste werk van het bestuur van zal de Almanak zijn, deze zal in de loop van het volgende studiejaar uitkomen. Met de volgende woorden besluit in dan ook mijn op één na laatste voorwoord: veel succes met studeren en alvast een fijne vakantie toegewenst! Met vriendelijke groet, Namens het bestuur der R.F.V. Christiaanse-Taxateur, Matthijs Claassen, Voorzitter 2011/2012 De drank is op onze borrels altijd free en tax is hetgeen ons doet samenkomen. Wij weten als geen ander dat er in Nederland niet zoveel belastingvrij is. Wanneer je op Schiphol gaat shoppen, kun je er nog wel eens belastingvrij vanaf komen. Mits je naar een bestemming buiten de Europese Unie vliegt. In verscheidene reclamecampagnes, bijvoorbeeld die van de Mediamarkt, hoor je wel eens dat er 19% korting wordt gegeven op je aankoop. Veel Nederlanders denken dan dat je geen BTW hoeft te betalen. Een fiscalist weet beter, natuurlijk zit er BTW inbegrepen op je aankoop. Het is een simpele reclamestunt. Toch kan men zich afvragen of dit geen misleiding is, want het blijft gewoon reclameterminologie. De vraag is: hoeveel maakt het eigenlijk uit? De klant wordt er beter van, er wordt immers korting gegeven. De Staatsloterij keert prijzengeld altijd belastingvrij uit, wederom betekent dit niet dat er geen belasting betaald wordt. De kansspelbelasting wordt namelijk afgedragen door de Staatsloterij. De Reclame Code Commissie heeft zich hier op 1 mei 2012 nog over uitgesproken. In de reclames van de Staatsloterij zou namelijk gesuggereerd worden dat zij de enige kansspelaanbieder is waarbij er geen kansspel - belasting wordt ingehouden. Dit zou leiden tot concurrentievervalsing en in strijd zijn met regels van

6 START YOUR CAREER ET A TASTE

7 Startersinterview Baker & McKenzie de AANSLAG! 7 Startersinterview Baker & McKenzie Paspoort Naam: Roeland Bavinck Opleiding: Fiscaal recht, Universiteit van Amsterdam Leeftijd: 25 jaar Favoriete plek in Rotterdam: Overschie Fiscale tip: Middelen, als je eenmaal begint met werken. In gesprek met Roeland Bavinck, die werkzaam is als fiscalist-stagiaire bij Baker & McKenzie. Hij vertelt ons meer over zijn werkzaamheden, de sfeer op de werkvloer en geeft aan waarom Baker & McKenzie ook interessant is voor fiscaal economen. Zou je je even willen voorstellen? Mijn naam is Roeland Bavinck. Ik ben begonnen aan de studie Fiscaal recht in Leiden en ben uiteindelijk afgestudeerd in Amsterdam. Sinds november 2011 werk ik bij Baker & McKenzie in de US Focus Group. Hoe ben je bij Baker & McKenzie terechtgekomen? Tijdens mijn studie had ik het plan opgevat om een scriptiestage te lopen. Aangezien ik affiniteit heb met de advocatuur, vielen de Big4 voor mij redelijk snel af. Eén van mijn beste vrienden, die hier ook heeft gewerkt, had onwijs enthousiaste verhalen over Baker en hij raadde mij aan om hier te solliciteren. Na enkele gesprekken, heb ik hier vervolgens eerst zes weken stage gelopen en daarna een begin gemaakt met mijn scriptie. Op mijn laatste dag werd mij gevraagd of ik wilde solliciteren voor een vrijgekomen plek op de Corporate & International Tax afdeling. Dat leek mij ontzettend leuk en ik heb toen daarvoor gesolliciteerd. Daarna was het vrij snel geregeld. Wat zijn jouw werkzaamheden als Fiscalist-Stagiaire? We werken in relatief kleine teams. Daardoor heb ik ook soms overleg met partners. Daarnaast beantwoord ik mails en schrijf ik memo s, die je ook bespreekt met collega s. Verder zit ik aan tafel als er een klant langskomt of er een conference call wordt gehouden. Op deze manier word ik bij verschillende projecten betrokken. Bovendien heb ik vaak contact met collega s van de verschillende kantoren van Baker wereldwijd. Dat maakt het werk ook dynamisch. Je wordt in dat opzicht gestimuleerd om de lijnen kort te houden, waardoor je snel lokaal advies kan geven. Kun je meer vertellen over jouw afdeling? De US Focus Group richt zich voornamelijk op klanten die hun hoofdkantoor in de Verenigde Staten hebben en bijvoorbeeld willen uitbreiden naar Europa. Wij worden dan ingeschakeld en lopen daardoor ook voorop in het proces. Wij denken vooral mee over de structuur. Hierbij krijgen wij te maken met aspecten die gerelateerd zijn aan vennootschapsbelasting en dividendbelasting. Daarnaast besteden wij uitgebreid aandacht aan het belastingverdrag tussen Nederland en de VS. Wat is de verhouding tussen fiscaal juristen en fiscaal economen binnen dit kantoor? Binnen Baker & McKenzie wordt helemaal geen onderscheid gemaakt tussen fiscaal economen en fiscaal juristen. Het overgrote deel van de fiscalisten bij ons is geen advocaat. Dit is ook geen vereiste, maar als je het graag wilt dan kan dat. Er werken hier dan ook zeker mensen die fiscale economie gestudeerd hebben. Dit is met name het geval binnen Transfer Pricing. Daarom is het ook voor fiscale economie studenten zeker de moeite waard om bij ons aan te kloppen. Wat vind jij één positief punt aan Baker & McKenzie? Zakelijk, het internationale. Baker onderscheidt zich door de grote diversiteit aan klanten die zij heeft. Persoonlijk, de informele sfeer. Ik werk met veel jonge mensen en het is een hechte cultuur. Welke opleidingsmogelijkheden bestaan er binnen dit kantoor? Naast de verplichte NOB-opleiding, kun je, indien je civiel effect hebt, ook de advocatenopleiding doen. Verder is er de Baker Academy, waarbinnen verschillende trainingen worden aangeboden, zoals Legal English en andere soft skills. Je kunt ook naar het buitenland gaan. Daarnaast hebben wij één keer per jaar de European Tax Course, waarbij wij in Zürich samenkomen met al onze Europese collega s van de fiscale secties. Hier worden dan drie dagen lang seminars verzorgd en andere lezingen gehouden Heb je nog een aanbeveling voor fiscale studenten? Oriënteer je goed en staar je niet blind op zaken als, ik doe fiscale economie, dus ik kan niet bij Baker & McKenzie werken. Bedenk verder als je gaat solliciteren vooral goed dat je weet met wie en voor wie je gaat werken. Dat is ook erg belangrijk. Dit is zeker iets om je in sollicitatieprocedures, tijdens stages, inhousedagen, meeloopdagen, kantoorbezoeken en andere momenten, op te focussen. Tot slot, een vraag in het kader van het thema Tax free. Zou je een staat kunnen voorstellen waar geen belastingen worden geheven? Ik kan mij dat niet voorstellen, want dan heeft de overheid geen inkomsten meer en zal er sprake zijn van anarchie.

8 8 de AANSLAG! Docentartikel Van tax free naar filantropie Prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau * Een staat zonder belastingen; het lijkt zo aantrekkelijk. Geen fiscus meer die steeds zijn deel opeist bij alles wat mensen doen en laten, tot aan hun sterfbed toe. Maar is tax free niet een utopie? Als dat zo is moeten we goed oppassen, want een utopie is per definitie iets wat niet te realiseren is. De ervaring leert dat we een utopie ook niet moeten proberen tot stand te brengen, ramspoed en ellende zullen dan ons deel zijn. Hier zal ik de ogenschijnlijk utopische visie op belastingen van de filosoof Sloterdijk bespreken. Om deze wat in perspectief te plaatsen zal ik voorafgaand enige andere visies behandelen. Een minimale staat Een staat zonder belastingen lijkt een contradictio in terminis. Een staat zal ergens zijn financiële middelen vandaan moeten halen. Dat zal via belastingen moeten gebeuren tenzij de staat over eigen bezittingen (domeinen) beschikt die inkomsten genereren. Dat zullen wel forse inkomsten moeten zijn. Zelfs een minimale staat die (enkel) vrede en veiligheid voor zijn burgers moet garanderen heeft immers behoefte aan veel geld. Dijken, leger, justitie, politie, e.d. zijn immers niet goedkoop. Dan hebben we het nog niet over sociale voorzieningen, maar daar is geen ruimte voor in een nachtwakerstaat, die door de zogenaamde libertaristen wordt verdedigd. De staat dient enkel ter bescherming van particulier eigendom tegen geweld en agressie van anderen. Dit klinkt heel aantrekkelijk: een zo klein mogelijke staat en overheid omdat burgers zelf wel weten wat goed voor hen is. Laat ze zelf maar beslissen in plaats van de overheid die zich overal mee bemoeit. Nozick verwoordt de libertaristische visie kernachtig. Taxation of earnings is on a par with forced labor. 1 Immers, belastingen betekenen dat anderen bewust in iemands vrijheid ingrijpen. Mensen dienen echter volgens libertaristen hun eigendom in maximale vrijheid te kunnen aanwenden. De markt is de enige efficiënte manier om de preferenties van vrije mensen op elkaar af te stemmen. Belastingen worden echter afgedwongen en de overheid is niet efficiënt en overheidsbureaucratie verspilt toch alleen maar geld (ook bij grote bedrijven zien we overigens veel bureaucratie). Individuen die iets voor anderen willen doen, bijvoorbeeld via filantropie, moeten daar volledig vrij in zijn. Op deze manier belastingen moreel gezien met dwangarbeid vergelijken, is echter schromelijk overdreven. Hier wordt immers een heel specifiek mensbeeld verondersteld, namelijk een mens die enkel aan zijn eigenbelang denkt, zich permanent onveilig voelt en lijdt aan obsessieve bezitsdrang. De minste aantasting van zijn eigendom tast deze mens in zijn wezen aan. 2 Deze mens is zijn eigendom. Een ware homo economicus die de hele dag op basis van zijn preferenties rationele keuzes maakt. En deze mens wordt als een volstrekt geïsoleerd wezen beschouwd, waarbij anderen als een potentiële bedreiging worden gezien. Maar dat is niet vanzelfsprekend, zoals we kunnen lezen in de prachtige roman van Marilynne Robinson, Gilead: I read somewhere that a thing that does not exist in relation to anything else cannot itself be said to exist. 3 We kunnen eigendom bovendien ook ruimer zien, dus niet enkel vanuit het (op zich niet-onbelangrijke) perspectief van bescherming tegen aantasting door anderen waaronder de overheid. Eigendom geeft bijvoorbeeld ook vorm aan het sociale leven; het bepaalt dus de vormgeving van onze maatschappij waarvan wij allen vrije en gelijke leden zijn. 4 Hoe radicaal en eenzijdig de visie van Nozick is, blijkt wel uit de kritiek van politiek-filosofen die net als Nozick zeer kritisch staan tegenover overheidsbemoeienis. Zo verwerpt Epstein de vergelijking met dwangarbeid. Epstein noemt zichzelf een klassiek liberaal, dus met een zware focus op vrijheid, maar heeft toch wat gematigder opvattingen dan de libertaristen. 5 Epstein is het overigens eens met de stelling van Nozick dat belastingen niet voor inkomensherverdeling mogen worden gebruikt, dat vormt een niet-legitieme inbreuk op eigendom. * Hans Gribnau is hoogleraar fiscale methodologie aan de Universiteit van Tilburg en bijzonder hoogleraar kwaliteit van fiscale regelgeving aan de Universiteit Leiden. Samen met prof. mr. O. Ydema verzorgt hij het Fiscaal Confrontatievak aan de EUR. Mailadres j.l.m.gribnau@uvt.nl. 1 Robert Nozick, Anarchy, State and Utopia [1974], Oxford: Basil Blackwell, 1980, p M.J. Radin, Reinterpreting Property, Chicago: Chicago University Press, 1994, p M. Robinson, Gilead [2004], London: Virago Press, 2005, p Zie J. Purdy, The Meaning of Property: Freedom, Community and the Legal Imagination, New Haven & London, Yale University Press, 2010, Adam Smith dient hier als een belangrijke inspiratiebron. 5 Richard A. Epstein, Taxation with Representation: Or, the Libertarian Dilemma, Canadian Journal of Law and Jurisprudence, January, 18 (2005), p. 8.

9 Docentartikel de AANSLAG! 9 Publieke goederen Maar Nozick denkt ten onrechte, zo laat Epstein zien, dat belastingheffing per definitie tot herverdeling leidt. Een belangrijke functie van belastingheffing is namelijk de financiering van publieke goederen. Dit zijn goederen of diensten waarvan de samenleving als geheel of een deel daarvan profijt heeft, waarbij gebruik of consumptie niet gaat ten koste van anderen en het onmogelijk of te kostbaar is om degenen die niet bijdragen uit te sluiten van het profijt; denk aan dijken, wegen, defensie, rechtssysteem, milieuzorg, etc. Ook de overheidsactiviteiten ten behoeve van het functioneren van de markt vallen daar onder, bijvoorbeeld via het rechtssysteem dat eigendom beschermd. Markets depend on governments; governments of course depend on markets. 6 Belasting betalen ten behoeve van publieke goederen is alles behalve dwangarbeid. De staat biedt hier juist een efficiënte aanvulling op de markt die er zelf niet in kan voorzien. Om de correctie van deze marktimperfectie te kunnen financieren mogen belastingen worden geheven (dit is overigens een utilitaristisch argument). Voor het overige legt ook Epstein nadruk op het particulier initiatief. Niet de overheid, maar de mensen moeten zelf in actie komen en hun medemensen en allerlei andere goede doelen ondersteunen. Het gaat hier dus om liefdadigheid, al dan niet in het moderne jasje van filantropie, ten opzichte van medemensen. 7 Een ruimer idee van vrijheid, en gelijkheid Nozick en Epstein hebben het bovendien alleen over vrijheid in beperkte zin: bescherming eigendom, maar er zijn meerdere belangrijke aspecten aan vrijheid. Vrijheid is geen monoliet. 8 Natuurlijk benadrukken de libertaristen terecht de zogenoemde negatieve vrijheid, de afwezigheid van belemmeringen. 9 Dwang die anderen op mij uitoefenen is bij uitstek een belemmering die maakt dat ik niet kan handelen zoals ik zelf wil. Mijn keuzevrijheid wordt beperkt. Maar er is ook nog zoiets als posi tieve vrijheid. Vrijheid in de positieve betekenis betreft de behoefte aan zelfbepaling, aan zeggenschap hebben over mijn eigen leven. Een individu wil zelf handelen en beslissen en niet door externe oorzaken worden gestuurd. Deze positieve vrijheid kan ruim worden opgevat als de mogelijkheid tot zelfontwikkeling en tot participatie aan de vormgeving van maatschappij en staat. En dan is er nog republikanistische vrijheid; deze verwerpt niet alleen inmenging, maar ook overheersing ( domination ) of afhankelijkheid. Deze nondomination wordt opgevat als the condition of the individual who does not have to depend on the arbitrary will of other individuals or institutions that might oppress him or her with impunity if so desired. 10 Liefdadigheid kan persoonlijke afhankelijkheidsverhoudingen creëren, die soms zelfs vernederend kunnen zijn. Epstein s pleidooi miskent dit belang van vrijheid als nietafhankelijkheid. Dat neemt natuurlijk niet weg dat een staat via bijvoor beeld sociale voorzieningen ook bepaalde afhankelijkheidsverhoudingen creëert, bijvoorbeeld bij (het aanvragen van) een sociale uitkering. Het gaat hier om afhankelijkheid van vaak grote bureaucratische organisaties en haar medewerkers. Men moet immers aan tal van voorwaarden voldoen. Maar men heeft dan een wettelijke aanspraak en dat is toch anders dan de persoonlijke afhankelijkheid bij liefdadigheid. Particuliere initiatieven zijn waarschijnlijk ook minder bestendig dan structurele hulp via de overheid. Liefdadigheid en staat lijken dus complementair te zijn. De liberale positie De staat is vaak een effectievere en betrouwbaardere instantie dan charitatieve organisaties. Bovendien wordt iedereen gedwongen mee te doen en wordt zo de last over de burgers gespreid. De overheid zorgt ook voor spreiding over degenen die door haar worden geholpen en ondersteund. Daaronder vallen ook degenen die om de een of andere reden niet populair zijn bij charitatieve organisaties. De overheid dient zich immers neutraal op te stellen. 11 Anders de particuliere sector dient de overheid iedereen met equal concern and respect te behandelen (Dworkin), zij mag dus geen (persoonlijke) voorkeuren hebben. Zo beschouwd is er dus wel degelijk meer ruimte voor overheidsoptreden en dus voor belastingen, dan vanuit het perspectief van een nachtwakerstaat aangevuld met een handjevol publieke goederen. Thomas Nagel meent dan ook dat belastingheffing ten behoeve van publieke goederen, sociale zekerheid, gezondheidszorg, onderwijs en dergelijke (ten bate van posi tieve vrijheid) geen diefstal is. Hij is een liberal (een progressieve liberaal) die veel meer ruimte ziet voor overheidstaken dan klassieke liberalen en libertaristen. Juist onpersoonlijke instituten die een onpersoonlijke verdelingsmethode hanteren zijn te verkiezen boven diefstal door een arme sloeber van de meer welvarenden of liefdadigheid van deze laatste jegens degenen die in behoeftige omstandigheden verkeren, zo schrijft hij. Belastingheffing is zijns inziens niet alleen legitiem om redenen van rechtvaardigheid en efficiency, maar ook omdat zowel diefstal als liefdadigheid persoonlijke relaties tussen mensen verstoren of juist opdringen omdat dan de individuele wil een rol speelt, met gevaar van willekeur e.d. Dat is niet het geval bij een automatisch, van overheidswege opgelegd onpersoonlijk systeem van belastingheffing Richard A. Epstein, Skepticism and Freedom: A Modern Case for Classical Liberalism, Chicago: The University of Chicago Press, 2003, p. 1. Vgl. uitvoeriger S. Holmes & C. Sunstein, The Cost of Rights. Why Liberty Depends on Taxes, New York/London, Norton, Robert Nozick, Anarchy, State and Utopia [1974], Oxford: Basil Blackwell, 1980, p Zie J.L.M. Gribnau, Instrumentalisme en vrijheid, NTFR 2012/517, p I. Berlin, Two Concepts of Liberty [1958], in Idem, Four Essays on Liberty, Oxford [etc.], Oxford University Press, M. Viroli, Republicanism, New York, Hill and Wang, 2002, p Vgl. Rapport van de Commissie algemeen nut beogende instellingen, Geschriften van de Vereniging voor Belastingwetenschap, No. 232, Deventer: Kluwer, 2007, 33 e.v. 12 Th. Nagel, Ruthlessness in Public Life, in C. Callahan (ed.), Ethical Issues in Professional Life, New York: Oxford University Press, 1988, p. 76 e.v.

10 10 de AANSLAG! Docentartikel Filantropie, maar nu anders En toch, is het niet mogelijk dat de middelen die een staat nodig heeft via vrijwillige afdrachten van de burgers te verzamelen? Burgers geven dan uit eigen beweging aan de staat. De Duitse filosoof Peter Sloterdijk stelde recentelijk zo n gedachtenexperiment voor. Hij deed dit in een spraakmakend artikel dat een jaar later uitgewerkt werd in een essay en aangevuld met een flink aantal essays en interviews. 13 Sloterdijk wijst er op dat der nehmende Staat via talloze belastingen enorme hoeveelheden geld van de burger aftapt en daarmee inkomen herverdeelt. De fiscalisering van het bestaan heeft ertoe geleid dat de belastingstaat bij bijna al het handelen van zijn burgers als (af)nemende partij betrokken is. Tegenover deze forse fiscale burgerplichten, zouden men ruime fiscale burgerrechten van deze gulle gevers verwachten. Maar dat is niet zo. Sloterdijk is daarom verbaasd dat er zo weinig discussie is over de grondslagen van belastingheffing. Er zou toch moeten worden gedebatteerd over de aan dit (af)nemende gedrag ten grondslag liggende beginselen. Is de belastingbetaling door burger ten gunste van de samenleving niet te zien als vrijwillige gave aan de staatskas in plaats van als een schuld die ieder die inkomen verwerft of consumeert bij voorbaat op zich laadt? Deze niet alleen voor fiscalisten contra-intuïtieve gedachte ligt aan Sloterdijk s verfrissende betoog ten grondslag. Hij geeft daarmee een aftrap voor een nieuwe grondslagendiscussie. De eerste vraag is dan: hoe komt de staat eigenlijk aan zijn (belasting)middelen? Sloterdijk noemt vier manieren om Einnahmen der öffentlichen Hand te verkrijgen en te funderen: plunderingen, eenzijdig opleggen, tegenonteigening en filantropie. Plunderingen kennen we vanuit een aloude traditie van oorlogen en oorlogsbuit die geen echte basis van belastingheffing kan zijn. In een autoritair-absolutistische visie worden fiscale bijdragen aan de onderdanen opgelegd (zoals de term impôts goed weergeeft). Een verlicht paternalisme legitimeerde hier belastingen die betalingen vormden voor de weldaad van een autoritair opgelegde orde. In socialistische en links-radicale kringen wordt de rol van de fiscus in een kapitalistisch bestel met het motief van de tegenonteigening verdedigd. Deze tegenonteigening is gerechtvaardigd omdat eigendom diefstal is waarbij de burgerlijke rijkdom te danken is aan de uitbuiting van de arbeidersklasse (Marx/Proudhon). De filantropische traditie is te herleiden tot een christelijke, humanistische, solidariteits- of onder het volk levende morele overtuiging: degenen die het goed hebben moeten diegenen die niets hebben en de organisaties die hen helpen een passend maar niet onbeduidend deel van hun overschot afstaan. Sloterdijk ziet het huidige fiscale systeem als een amalgaam van de tweede en derde variant. Beide modellen denken echter vanzelfsprekend vanuit het perspectief van de staat. Terwijl juist de burgers en hun vrijheid centraal moet staan in een democratische rechtsstaat. Fiscaal gezien, zo meent Sloterdijk, ligt alle macht bij de fiscus, die dan ook de ware soeverein van de moderne maatschappij is. Maar in feite neem je de burgers niet serieus als je zo (nog steeds) als onderdanen beschouwt die gedwongen en als het ware automatisch, zonder er bij na te denken, hun belastingschuld voldoen aan deze nemende staat. Dergelijk routinematig handelen doet hen ook vergeten waarvoor ze betalen, of beter: geven. Bij vrijheid hoort dan ook vrijwilligheid en dat is precies het uitgangspunt van variant vier, waar filantropie centraal staat. Filantropie staat voor het naar eigen inzicht en vrijwillig geven. Belastingheffing zou daarop moeten worden geënt. Geven aan een bovenpersoonlijk doel past bij vrije burgers die zich betrokken voelen bij hun samenleving en staat. Dat past in een democratie waar burgers naar hun eigen inzicht de inrichting van hun samenleving meebepalen. Hier blijkt ook wat Sloterdijks achterliggende bekommernis is. Hij signaleert een ernstig sociaal vraagstuk: burgers kunnen zich niet meer met hun overheid identificeren, zij hebben weinig vertrouwen in politiek en twijfels over juiste besteding van belastingen, etc. Belastingen kunnen er aan bijdragen het tij te keren. Kleine Änderungen des Steuerrechts können den moralischen Tonus des Gemeinwesens entscheidend modifizieren. 14 Hier spreekt geen naïeve idealist die de wereld even gaat verbeteren. Hij bepleit een voorzichtige start. Begin eens met burgers de vrijheid te geven om een paar procent van hun belasting te bestemmen voor een doel dat het algemeen belang dient. Dat zal volgens Sloterdijk leiden tot een grotere ethische betrokkenheid van burgers bij belastingen en bij de samenleving; het bewustzijn van het belang van dergelijke bijdragen aan de samenleving zal groeien. Afronding Sloterdijk schuift de staat niet aan de kant, integendeel. Hij is geen libertarist. Hij pleit niet tegen belastingen. De staat is uiterst belangrijk, maar die staat is er enkel voor zijn burgers. Filantropie is gebaseerd op de deugd van vrijgevigheid. Geven aan de staat is geven aan de samenleving zonder welke men niet kan leven, zich kan ontwikkelen of een inkomen kan verwerven. De samenleving kan niet zonder die staat. Is dit te idealistisch gedacht? Sloterdijk is voldoende realist om te erkennen dat de mens een calculerende, naar korte termijn eigen belang strevende kant heeft. Maar dat is maar het halve verhaal. De mens beschikt ook over het vermogen tot empathie, trots, solidariteit, generositeit en vrijgevigheid. Deze kant zou in fiscalibus veel directer aangesproken moeten worden. Die rechtvaardigt immers meer nadruk op vrijwilligheid in plaats van (enkel) dwang. Dit lijkt mij een prikkelend pleidooi dat veel stof tot nadenken biedt. Dit kan niet met een eenvoudig schouderophalen worden afgedaan, zekere niet door fiscalisten. Zeker zij dienen zich immers te bezinnen op het voorwerp van hun dagelijkse bezigheid en fascinatie. 13 P. Sloterdijk, Die nehmende Hand und die gebende Seite, Berlin: Suhrkamp Verlag, Zie voor een reactie op zijn eerdere artikel H. Kaptein, Dubbele belasting, 14 P. Sloterdijk, Die nehmende Hand und die gebende Seite, Berlin: Suhrkamp Verlag, 2010, p. 29.

11 Fiscaal Opmerkelijk de AANSLAG! 11 Fiscaal Opmerkelijk Door: Olaf Scholtes Voor deze editie van de Aanslag heeft de redactie wederom allerlei rariteiten in de fiscaliteit weten op te sporen. Hieronder kunt u verschillende items lezen, die fiscaal opmerkelijk te noemen zijn. Monopoly Voor een stel uit Rijswijk leek het een tijdje terug even een spelletje real life Monopoly. Bij het checken van hun banksaldo bleek niet minder dan 310 duizend euro te zijn bijgeschreven door de Belastingdienst. Het koppel deed direct melding van de vergissing van de belasting in uw voordeel, maar het computersysteem van de fiscus kon niet direct de juiste gegevens verwerken. Helaas bleek het inderdaad een fout te zijn. Het geld was bestemd voor de gemeente Haarlem. Dakloze Miljonair Een Roemeense zwerver die bijna dood ging door de ijzige winterkou, zit er bij nader inzien erg warmpjes bij. Na aankomst in de noodopvang vonden medewerkers in zijn kleren grote stapels van bankbiljetten. In totaal had de zwerver 3000 euro bij elkaar gesprokkeld, een heel kapitaal in Roemenië. De man verzette zich hevig tegen het afnemen van zijn kleding, die moest worden gewassen en gedesinfecteerd. Toen hij uiteindelijk toegaf, rolden de bankbiljetten uit jaszakken, broekzakken, sokken en schoenen. Hij verklaarde dat hij al het geld bij elkaar gebedeld had. Hij wilde het geld niet op een bank hebben, want die vertrouwt hij niet. Momenteel is het geld veilig opgeborgen in de kluis van de daklozenopvang. Daar liggen de knaken te wachten tot de dakloze miljonair, zoals hij in de Roemeense pers wordt genoemd, de straat weer op kan. Belasting op handel in illegale drugs Op het Amerikaanse aangiftebiljet staat de interessante vraag hoeveel geld je hebt verdiend met illegale activiteiten. Dat gaat nog wel veder dan het opgeven van zwarte inkomsten. Het staat te lezen op de officiële richtlijn, dat je bij voorbeeld opbrengsten van de handel in drugs moet opgeven op regel 21 van formulier waarschijnlijk is dat ingevoerd, zodat Justitie iemand tenminste kan vervolgen voor het niet aangeven van inkomsten, als het - moeilijker - strafrechtelijke bewijs niet geleverd kan worden. Door het niet correct in te vullen maakt men zich immers strafbaar. Zo werd maffiabaas Al Capone ook gepakt op het verzwijgen van inkomsten en niet op de vele moorden die hij op zijn geweten had. Oneerlijk belastingsysteem Een piloot van een klein vliegtuig is donderdag expres tegen het gebouw van de Amerikaanse belastingdienst in de stad Austin (Texas) gevlogen. De man had een conflict met de dienst en handelde uit wraak, meldden Amerikaanse media. Na de klap volgde een zware explosie en vloog het kantorenpand in brand. Mensen hingen uit de ramen om aan de vlammen te ontkomen en schreeuwden om hulp. Het gebouw trilde op zijn grondvesten. Het leek wel een aardbeving, zei een getuige. Het gebouw van zeven verdiepingen raakte zwaar beschadigd. De piloot, Joseph Andrew Stack (53), had voor vertrek zijn eigen huis in brand gestoken. Op internet is een mogelijk zelfmoordbriefje van Stack aangetroffen waarin hij de regering de schuld geeft van een oneerlijk belastingsysteem dat zijn leven zou hebben geruïneerd. Geweld is niet alleen het antwoord, het is het enige antwoord, staat in de brief. Ik denk, dus ik besta, dus moet ik betalen... Belastingen worden meestal geheven op iets dat plaatsvindt in het economische leven: transport, goederenverkoop, levering van diensten. Een Engelse koning in de 14e eeuw kon niks meer vinden dat al niet geheel en al belast was en vond er een mooie filosofische oplossing voor. Het enige nog onbelaste feit was het leven zelf. Inderdaad: de leeftaks! De regel was dus: ik leef dus ik betaal. Uiteindelijk schoot de koning zichzelf met deze belasting in zijn been: er brak een grote Boerenopstand uit in Want in die tijd kwam er nog een revolutie als de belastingen niet rechtvaardig waren.

12 12 de AANSLAG! Thema-artikel Wat als er geen belastingen zouden zijn? Door: Dries Erahim Als er geen belastingen zouden bestaan dan zou de wereld er heel anders uit hebben gezien. Wat zou er dan anders zijn? Hieronder leest u de invloed op enkele zaken als onze wereld tax free zou zijn. Wel of geen overheid? Zomaar een theorie. De eerste grote vraag is eigenlijk of er dan een overheid zou kunnen bestaan. Een overheid hebben wij namelijk gewoon nodig om als rechtsstaat te kunnen functioneren. Toch zou u kunnen stellen dat er een rechtsstaat zou kunnen bestaan zonder belastingen, een economische rechtsstaat. De economische definitie van het begrip belasting is een verplichte bijdrage van alle burgers in een land aan de overheid, zonder dat er een directe prestatie van de overheid tegenover staat. Door burgers van een land elk jaar een factuur te sturen voor de afgenomen diensten, krijgt u dat er een directe relatie bestaat tussen de betaling en de prestatie. De overheid is echter alleen verantwoordelijk voor een aantal kerntaken. Dat is veiligheid, justitie, de dijken en de kosten in verband met de internationale politiek. Kijken we naar wat de overheid de afgelopen jaren hieraan heeft uitgegeven, dan komt u uit op een bedrag van circa 3 miljard euro. Per burger betreft dit een bedrag van euro. Ideaal is dan om ook nog een verdeelsleutel toe te passen. Wij zijn immers niet solidair, maar gewoon economisch met elkaar aan het handelen. Zo betalen mensen in het oosten van het land minder voor de dijken en in de steden betaalt u meer voor veiligheid. Op deze manier ontstaat de economische rechtsstaat, die niet is gevestigd op idealen zoals solidariteit, maar op economisch handelen. Onderwijs Wat voor ons studenten totaal anders zou zijn geweest, was het studeren. Het onderwijs zou namelijk volledig particulier zijn, waardoor uw studie niet langer medegefinancierd wordt door medeburgers. Ieder betaalt voor datgene wat hij afneemt. Studeert u geneeskunde, dan zult u flink in de buidel moeten tasten. De kans is relatief groot dat veel studies verdwijnen. Veel pretstudies maar ook de fiscale studies. Heeft u er ooit over nagedacht wat u dan zou zijn gaan studeren? Naast het feit dat u een keuze moet maken in wat jij zelf leuk vindt moet u ook naar de prijskaartjes gaan kijken. De economische rechtstaat, die niet is gevestigd op idealen zoals solidariteit, maar op economisch handelen. Ook kunt u ervan uitgaan dat er geen zesjescultuur meer zou zijn. Niet alleen zou studeren is investeren de naam van de wet tégen de langstudeerder een ware leus zijn, maar ook studeren is lijden! Veel activiteit zal er niet meer waar te nemen zijn bij verenigingen en andere stichtingen. Uiteraard blijft dit natuurlijk wel allemaal in stand bij de duurste scholen en universiteiten die door de elite van onze economische rechtsstaat worden bevolkt. Infrastructuur Voor elke stap die u maakt, zal u betalen. De snelwegen zijn in handen van grote bedrijven net zoals in Frankrijk. Rekeningrijden is een begrip geworden. Een probleem is echter hoe de kleine weggetjes in wijken worden gefinancierd. Misschien dat er dan nieuwe stichtingen komen zoals de verplichte Vereniging van Eigenaars (VvE) voor eigenaren van appartementsrechten. Stichtingen die jaarlijks een bedrag innen ter financiering van de stoep en de straat voor uw eigen huis. Gezondheidszorg Zorg is iets wat enorm duur is. Op basis van solidariteit betalen de gezonde mensen mee aan de kosten die een kleine groep maakt. Dat valt dus helemaal weg. Er zijn echter auteurs die stellen dat de enige manier om de zorg efficiënt te maken is door de gehele sector vrij te geven. U krijgt dan waarschijnlijk een enorme daling in de vraag naar zorg. Dat maakt de zorg een stuk goedkoper. Vervolgens komen er allerlei verzekeringen op de markt om u te verzekeren tegen bijvoorbeeld een gebroken arm. Wat u dan ook wel een beetje zal krijgen is het survival of the fittest gedoe van Darwin. Maar we blijven positief. Want waar een wil is, is een weg. Er ontstaan nieuwe stichtingen die door giften van de meerbedeelden en superrijken worden gefinancierd. Zelfs bij de loterijen is het een gewoonte om geld te doneren aan die stichtingen. Dus heeft u een heupoperatie nodig maar hebt u geen geld, dan dient u een aanvraag in bij de stichting. Voilà. De gezondheidszorg is gezond. We worden heel rijk Omdat je natuurlijk geen inkomstenbelasting betaalt, geen btw betaalt

13 Thema-artikel \ Prijsvraag de AANSLAG! 13 maar ook geen erfbelasting of overdrachtsbelasting or whatever, houdt u natuurlijk heel veel geld over! Maar dat lijkt dan wel alleen maar zo. Want bij elke stap die u neemt, gaat u flink aftikken! Gaat u studeren, aftikken! Gaat u vanuit Rotterdam op bezoek bij iemand in Amsterdam, aftikken! Maar dat geeft niet, want wij behalen hierdoor wel een enorm efficiency-voordeel. In onze economie is er een enorm lek aan welvaart door verspilling. De burger kiest. Niet de overheid! De overheid vind het natuurlijk altijd heel erg leuk om te stellen dat roken heel erg ongezond is. Dus voilà, accijns! Hierdoor zou de burger op grond van zijn eigen financiële belang het roken achterwege laten. De overheid is de almachtige keuzearchitect! Want het gaat natuurlijk veel verder. Neem ook de hypotheekrenteaftrek en allerlei andere subsidies. Als de overheid een cognitief vermogen had, zou u haast denken dat het in een enorme identiteitscrisis zou belanden als deze functie weg zou vallen! Maar het economische handelen moet zegevieren. We zijn dan wel een maatschappij, maar alleen graag op het niveau van burger-burger en niet burger-overheid. Tot slot Dat de wereld er anders uit zou zien als er geen belastingen zouden worden geheven, moge wel duidelijk zijn. Interessant is om af te vragen of wij, mensen, in een dergelijk geval zouden terugvallen in onze natuurlijke staat, waarin sprake is van een oorlog van allen tegen allen, zoals de Engelse filosoof Hobbes dat in de zeventiende eeuw had betoogd. Of kan de economische rechtsstaat ons uitkomst bieden in een tax free situatie? Prijsvraag Zoals in elke Aanslag, is er ook deze keer een prijsvraag. Hieronder staat een woordzoeker. Kan jij alle belastingvrije dingen vinden? Streep de woorden weg, de overgebleven letters vormen een woord. Stuur je antwoord voor 1 september 2012 naar aanslag@christiaanse-taxateur.nl en ga met een vriend(in) parasailen boven het water! Doe mee, laat deze onvergetelijke ervaring niet aan je neus voorbij gaan! J I R V N E D L U H C S I D V R E U N U B J R N R V R I J G E L E I D E V R I J I V V J V R J T L I J W R R J I R V I I O J M I V I I R I E T E H Z O L N J L V J N E L O I E L E G B E D I J P C N D I T E J I I E I J L N I G U Z I M N F R I A I G E L E R E G A V R T G L R G L V R A C S V G A D J I R V P N G J N S C H A D E V R I J I O ALCOHOLVRIJ BEVRIJDING CAFEINEVRIJ GLUTENVRIJ IJSVRIJ ONVRIJ PREMIEVRIJ SCHADEVRIJ SCHULDENVRIJ VRIJBLIJVEND VRIJDAG VRIJEN VRIJETIJD VRIJGELEIDE VRIJGEZEL VRIJMOEDIG VRIJPLEITEN VRIJWILLIGER VRIJZINNIG

14 Waar ligt jouw Tax? 2011 KPMG Meijburg & Co, belastingadviseurs is een samenwerkingsverband van besloten vennootschappen en maakt deel uit van KPMG International Cooperative ( KPMG International ), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden.

15 Startersinterview KPMG Meijburg & Co de AANSLAG! 15 Startersinterview KPMG Meijburg & Co Paspoort Naam: Wouter de Win Opleiding: Fiscale Economie, Financieel Recht Leeftijd: 25 jaar Favoriete plek in Rotterdam: Kralingse Plas, dat is de enige plek waar je de seizoenen nog echt kunt zien en ervaren. Fiscale tip: Probeer je zo breed mogelijk te oriënteren. Zou je je even willen voorstellen? Ik ben Wouter de Win en ik ben sinds juli 2011 werkzaam als Tax Assistant bij KPMG Meijburg & Co. Tijdens mijn studie Fiscale Economie en Financieel Recht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, ben ik gestart bij KPMG Meijburg & Co als werkstudent. Hoe ben je bij KPMG Meijburg & Co terechtgekomen? In 2008 heb ik deelgenomen aan de Business Course naar Zuid-Afrika. Dit was voor mij de uitgelezen kans om kennis te maken met Meijburg en de Meijburgers. Er was gelijk een klik en tot op de dag van vandaag is die klik gebleven! Na mijn deelname ben ik aan de slag gegaan als werkstudent. Wat maakt KPMG Meijburg & Co bijzonder voor jou? De diversiteit binnen het kantoor vind ik erg bijzonder. Alle belastingdisciplines zijn hier vertegenwoordigd. Het werk dat geleverd wordt, is dus ontzettend breed. Er is hier niet één type Meijburger, iedereen is heel verschillend, maar wat ons bindt is de passie voor fiscaliteit. Door alle verschillende persoonlijkheden is werken bij Meijburg nooit saai! Wat is je functie? Als Tax Assistant werk ik in de algemene fiscale praktijk, die zowel nationale als internationale cliënten heeft. Ik adviseer cliënten in hun day-to-day business, bijvoorbeeld over een investering. Maar ik werk ook regelmatig op projectbasis, waarbij ik analyses maak en memo s schrijf. Hoe kies je het beste een belastingdiscipline? Meijburg vindt het heel belangrijk dat elke werkstudent verschillende disciplines ziet. Op die manier kun je tot een goede keuze komen. Sommige studenten weten precies wat ze willen doen als ze van de universiteit afkomen. Als je dat nog niet weet, krijg je bij Meijburg de mogelijkheid om een breed beeld te krijgen van de praktijk, door bij verschillende disciplines mee te lopen. Hoeveel afdelingen zijn er? Alle belastingdisciplines zijn vertegenwoordigd binnen Meijburg. De grote disciplines zijn: de algemene praktijk, waarin ik werk, BTW en douane, transfer pricing, loonbelasting en expatriate services. Als starter word je soms bij meerdere afdelingen betrokken om zo een breder beeld te krijgen van verschillende vraagstukken en uitdagingen. Zo leer je ook de mensen van andere afdelingen kennen. Tijdens je master Fiscale Economie was je werkstudent, was dat te combineren? Docenten zijn daar vrij sceptisch over, maar ik vind dat dit van de persoon zelf afhangt. Het is wel zwaar. Je bent een jaar flink bezig. Het werken naast je studie voegt echter een nieuwe dimensie toe aan je studie. Je leert zo het praktijkdenken. Daarnaast heb je ook het vaktechnisch - en juniorenoverleg, waar je veel van leert. Ervaring opdoen als werkstudent maakt je studie interessanter, omdat je er ook in de praktijk mee aan de slag gaat. Als een student het aan kan, raad ik het zeker aan! Zit er een verschil in de werkzaamheden die je als werkstudent uitvoerde en de werkzaamheden die je als starter bent gaan uitvoeren? Als werkstudent groei je naar de functie van Tax Assistant toe. Je draait volwaardig mee en krijgt een stuk verantwoordelijkheid toebedeeld. Waar wel een verschil in zit, is de betrokkenheid bij de projecten. Als werkstudent ben je minimaal twee dagen in de week werkzaam. Dan is het lastig om je te laten meedraaien op grote projecten met strakke deadlines. Als Tax Assistant mag je hieraan wel deelnemen en dat maakt het extra uitdagend! Welke opleidingsmogelijkheden bieden jullie? Ten eerste wordt van iedereen natuurlijk verwacht dat hij of zij de NOB-opleiding afrondt. Op onze KPMG Meijburg & Co Tax Business School hebben wij ook een interne NOB-opleiding. Dat is een verdiepende opleiding die KPMG Meijburg & Co zelf geeft. Verder krijg je de mogelijkheid om cursussen te volgen met betrekking tot algemene skills. Hierbij kun je denken aan commerciële vaardigheden, maar ook snellezen of hoe je nu precies een rechterlijke uitspraak of arrest moet lezen. Ik vind het erg leuk dat een groot deel van de cursussen op het kantoor in Amstelveen wordt gegeven. Zo leer je ook weer mensen van andere vestigingen kennen. Een mooie kans om je netwerk uit te breiden!

16 16 de AANSLAG! Foto s Masterstudenten & Docentenborrel Masterstudenten & Docentenborrel

17 de AANSLAG! 17 Filosofie Foto s en Kantoorbezoeken Belastingrecht De Foto s Tien 17 Kantoorbezoeken KPMG Meijburg & Co Belastingdienst en MinFin Mazars Grant Thornton Accon AVM

18 18 de AANSLAG! Foto s Oudbesturendiner Oudbesturendiner

19 Foto s Studiereis de AANSLAG! 19 Studiereis

20 20 de AANSLAG! Studiereis 2012 Studiereis 2012: een impressie Door: Titiaan Keijzer & Karishma Suttorp Maandag 30 april jl. was het eindelijk zover: de studiereis 2012 ging van start! Erg vroeg in de ochtend vertrok de groep richting Düsseldorf. Vandaar vlogen wij via Abu Dhabi naar onze eindbestemming, Kuala Lumpur. Bij aankomst werd al gelijk duidelijk dat het kopen van een OV-kaart niet zo makkelijk gaat als in Nederland. Daarom hebben wij de taxi gepakt naar ons hotel. Het Citrus Hotel is gelegen in de buurt Chow Kit, een vrij drukke buurt dicht bij het centrum van Kuala Lumpur. Die avond was er tijd voor onze eerste Maleisische maaltijd. Na het heerlijke diner, maakten wij een rondje door de buurt, waarbij wij ook een bezoek brachten aan de Petronas Towers. Na een voor de meesten goede nachtrust en ons eerste Maleise ontbijt, begonnen wij de tweede dag met een bezoek aan de Nederlandse Ambassade, waar wij warm werden verwelkomd. Hier hebben wij een briefing gekregen over Maleisië: over het land en haar bevolking, evenals over enkele Maleise gebruiken. Zo werd ons onder andere geleerd hoe je een visitekaartje dient aan te nemen. Hierna stond een bezoek aan het kantoor Grant Thornton op het programma. Hier maakten wij voor de eerste en niet voor de laatste keer kennis met het Maleise belastingstelsel. Al snel bleek dat de Maleisiërs het qua belastingen niet zo zwaar hebben, onder andere door het groot aantal aftrekposten, bijvoorbeeld voor breedbandinternet. In combinatie met het drempelinkomen van Maleise Ringgit (RM), dit is circa 635, zorgt dit ervoor dat een groot deel van de bevolking buiten de belastingheffing valt. De middag werd afgesloten met een klein hapje en drankje, waarbij de Maleise manier van koffie en thee drinken met veel melk en suiker ons wel even deed schrikken. Aangezien het onze eerste echte avond in Kuala Lumpur was, besloten wij s avonds gezamenlijk een drankje te doen in de Skybar het zou niet de laatste keer zijn. Deze bar, gelegen op de 33e verdieping van het Traders Hotel, gaf ons een adembenemend uitzicht over de stad, inclusief een fabelachtige blik op Petronas Towers! Woensdag volgde een bezoek aan het kantoor van Deloitte in Kuala Lumpur. In tegenstelling tot andere kantoren, ligt dit kantoor buiten het centrum. Hier hebben wij een presentatie over het Maleise belastingsysteem gehad, waarbij wij tevens van een overheerlijke lunch hebben mogen genieten. Vervolgens zij wij richting de Universiti Tun Abdul Razak vertrokken, waar wij met alle mogelijke egards werden ontvangen. Het programma ging van start met een korte presentatie over de indirecte belastingen door de heer Braakman, docent omzetbelasting en voormalig partner bij E&Y. Hierna volgde ook een presentatie over de directe belastingen in Maleisië, waarna de lange inhoudelijke middag werd afgesloten met een heerlijke, lokale diner. Na twee dagen inhoudelijk aan de slag te zijn geweest, was het tijd voor wat meer ontspanning! We startten de zonnige vrijdagochtend met een bezoek aan de Batu Caves, bekend om haar hindoetempels. Deze tempels liggen in een grot, ongeveer 400 meter lang en 100 meter hoog. Via een enorme trap van 272 treden (!) kom je bij de ingang. Op de trap hangen allerlei lieve, leuke, schattige en soms zeer agressieve aapjes rond. Deze apen zijn enigszins verwend door de toeristen en schromen niet om je camera af te pakken of in het ergste geval te eten uit je hand! De beklimming is echter de moeite meer dan waard, zowel door het schouwspel binnen de grot als voor het uitzicht over Kuala Lumpur. Heelhuids keerden wij terug. Op het programma stond nog een bezoek gepland aan de nationale moskee Masjid Negara, waarna de culturele dag en nacht werd voortgezet in club Zouk. Zaterdagochtend was er voor het eerst, sinds dagen, tijd om uit te slapen. Wij brachten het begin van de middag door

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

"Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt."

Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt. "Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt." (Pieter Klaas Jagersma) Belastingen voor veel starters iets waar ze liever niet over nadenken omdat het niet leuker te maken is en zo ingewikkeld

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Veilig Nederland. Uw veiligheidsleverancier

Veilig Nederland. Uw veiligheidsleverancier Veilig Nederland Uw veiligheidsleverancier Woord vooraf Onderweg naar huis lastig worden gevallen op straat? s Ochtends, als u naar uw werk gaat, erachter komen dat uw auto is gestolen? U en uw gezin levend

Nadere informatie

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) Evaluatie-rapport STEP In-housedag bij Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) -- De Boelelaan N-b, HV Amsterdam info@stepweb.nl T. () F. () postbank rekening K.V.K Amsterdam S INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE.

Nadere informatie

VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST

VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST - LEERLING SuccesformulesVoorkant_Opmaak 1 06-10-14 10:08 Pagina 1 VERSCHILLENDE TARIEVEN VOOR MEER WINST 1 anigap 80:01 41-01-60 1 kaampo_tnakroovselumrofseccus

Nadere informatie

Instructie: Landenspel light

Instructie: Landenspel light Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Lesbrief Iedereen betaalt belasting

Lesbrief Iedereen betaalt belasting Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni

LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni LOGBOEK Werkweek 24 t/m 28 juni Leerlingen: 1.) 2.) 3.) 4.) 5.) Coach: Groepsnaam: 1 LOGBOEK WERKWEEK Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Planning... 3 De opdrachten... 4 Reisplan... 5 Stap

Nadere informatie

Evaluatie-rapport. STEP In-housedag bij. Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Evaluatie-rapport. STEP In-housedag bij. Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) Evaluatie-rapport STEP In-housedag bij Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) -- INHOUDSOPGAVE. WOORD VOORAF. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING VÓÓR DE IN-HOUSEDAG. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING NA

Nadere informatie

Speech Gerbrandy-debat

Speech Gerbrandy-debat Speech Gerbrandy-debat Goedemiddag allemaal, Woorden doen ertoe. Vandaag en toen. De woorden van premier Gerbrandy hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Via de radio sprak

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam.

Formeel en informeel. Formeel: Je gebruikt u om iemand aan te spreken. Je noemt iemand bij zijn achternaam. Formeel en informeel Tijdens je stage praat je veel met mensen. Soms is het een officieel gesprek, soms een gezellig praatje met een collega. Dit noem je formele en informele gesprekken. Formeel betekent

Nadere informatie

Evaluatie Kennissessie met en bij Philips Healthcare 25 november 2014

Evaluatie Kennissessie met en bij Philips Healthcare 25 november 2014 Evaluatie Kennissessie met en bij Philips Healthcare 25 november 2014 Verwachting en aanbeveling Heeft de bijeenkomst aan jouw verwachting voldaan? Toelichting: Erg goede sprekers, zoals gebruikelijk.

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015 Auteur: Wendy Verkerk- Klein Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van TOV te Tiel. Februari 2015 is stichting Jij bent TOV opgericht waardoor we dit jaar

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Voorbeeldig onderwijs

Voorbeeldig onderwijs m a r i a va n de r hoe v e n Voorbeeldig onderwijs In de politieke arena wordt gedebatteerd over de vraag of het goed gaat met het Nederlandse onderwijs. Getuige het recente Oesorapport zijn we op onderdelen

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015.

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015. Colofon: Mijn Pad is gemaakt door Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol (2015), Lectoraat Disability Studies; Diversiteit in Participatie, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool

Nadere informatie

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene

Nadere informatie

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens

Inhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren

Nadere informatie

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken.

Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. ü Yes ü No ü Yes ü No Krijg een contstante stroom klanten en verhoog je inkomen ü No Auteurs

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

EEN BRIEF NAAR DE DOCENT

EEN BRIEF NAAR DE DOCENT EEN BRIEF NAAR DE DOCENT Je hebt een vraag en je schrijft een brief naar je docent. Wat moet je doen? 1. Lees de e-mail op blad 2. Beantwoord de vragen. 2. Lees de e-mail op blad 3. Beantwoord de vragen.

Nadere informatie

Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen:

Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Reclame is cool en gaaf! Reclame geeft nuttige informatie Reclame laat zien hoe het

Nadere informatie

Direct MEER impact met je uitstraling. Marlie Franssen Color Connect 2015

Direct MEER impact met je uitstraling. Marlie Franssen Color Connect 2015 Direct MEER impact met je uitstraling Marlie Franssen Color Connect 2015 Dit is ie! Je E-book voor meer impact met je uitstraling. Veel vrouwen worstelen met het probleem hoe ze zichzelf kunnen laten zien.

Nadere informatie

Leef je Leven met Zin!

Leef je Leven met Zin! Leef je Leven met Zin! Geef zin aan het Leven, dan geeft het Leven zin aan jou Voor veel mensen is werk belangrijk. Niet alleen als bron van inkomen, maar ook als middel om je zelf te ontwikkelen en te

Nadere informatie

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Media&center&Rotterdam&

Media&center&Rotterdam& Media&center&Rotterdam& MPM20 Kim,Robbin,Ricardo,Anisa,Arseli Bezochtop:15>10>2015 Inhoudsopgave Bedrijfomschrijving...3 Deproductie...4 Onzebeleving(Individueel)...5 Fotoverslag...7 2 Bedrijfomschrijving

Nadere informatie

Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2

Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2 Waarom stage? Regels stage Interview 1+2 Stage eindverslag 1+2 Naam Klas Mentor Waar loop jij stage? Naam 1 e stagebedrijf Adres Telefoon Stagebegeleider Startdatum stage Einddatum stage Aantal stagedagen

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie 9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel

Nadere informatie

Beste ouder(s)/verzorger(s),

Beste ouder(s)/verzorger(s), Beste ouder(s)/verzorger(s), En daar is hij dan...de laatste nieuwsbrief van het schooljaar 2014-2015. Wat is de tijd weer voorbij gevlogen. Een nieuwsbrief waarbij ik nog even stil wil staan bij het afscheid

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training

DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN. Intensieve training DE KUNST VAN HET VRAGEN STELLEN Intensieve training De la Salle Centrum, Brussel-Dilbeek, 6-8 mei 2016 Waarom een training in vragen stellen? In het gesprek met een cliënt, collega, student of patiënt

Nadere informatie

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP DE AARDE IS OOK TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS Mueller/GP Wilkins/GP Een wereld die draait op schone energie, met rijke bossen en oceanen vol leven. Dat is de wereld volgens Greenpeace. We doen

Nadere informatie

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof Zondag 19 januari 2014 Viering in de Week van Gebed voor de eenheid van de christenen Paulusgemeenschap en Protestantse Gemeente de Eshof Hoevelaken Thema: Is Christus dan verdeeld? (1 Kor. 1,13) 1 / 7

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

werkenbijpwc.nl Of weet jij een betere plek voor het echte werk?

werkenbijpwc.nl Of weet jij een betere plek voor het echte werk? werkenbijpwc.nl Of weet jij een betere plek voor het echte werk? Wij begrijpen dat sommige van je talenten een ander podium vragen. Startende accountants en belastingadviseurs Als startend accountant

Nadere informatie

Gewoon meedoen! www.estinea.nl

Gewoon meedoen! www.estinea.nl Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Voorwoord Namens Stichting On Toer heten we iedereen welkom aan boord van de Mps Prins Willem Alexander. Wij vinden het leuk dat jullie keuze op onze bootvakantie

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen 27 geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Inhoudsopgave Time Management 3 Email Management 3 Werkplekorganisatie 3 Gewoontevorming 4 Teambuilding 4 Gezinnen met kinderen 5 Administratie en Financiën

Nadere informatie

Acquisitie & Commercieel Mind Management Berlijn. TrainAway. 16 september 2014 OPLEIDINGSREIS

Acquisitie & Commercieel Mind Management Berlijn. TrainAway. 16 september 2014 OPLEIDINGSREIS TrainAway Spiegelstraat 38 B Bussum, Utrecht 1405 HX Telefoon: 085-0600310 E-mail: info@trainaway.nl Website: www.trainaway.nl Acquisitie & Commercieel Mind Management Berlijn 16 september 2014 OPLEIDINGSREIS

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.

Zorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn. Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES MODULE #6 DREAMBOARD PROCES Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

In deze informatiebrief de volgende onderwerpen:

In deze informatiebrief de volgende onderwerpen: Je ontvangt deze email omdat wij elkaar persoonlijk kennen. Stel je deze informatief niet op prijs, meld je dan af via de daarvoor bestemde link. Is dit e-mailadres niet correct? Mail ons dan even, alvast

Nadere informatie

De zin en onzin van reisverzekeringen

De zin en onzin van reisverzekeringen De zin en onzin van reisverzekeringen Gepubliceerd: 19 mei 2017 15:16 Voor een deel van Nederland is de zomervakantie weer begonnen. Bij het boeken van een hotel en vliegtickets, dringt die ene vraag zich

Nadere informatie

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8

Maart 2015 Jaargang 2014-2015 nr. 8 Nieuwsbrief maart 2015: Nieuws vanuit: De directie Bijgaand treft u weer onze nieuwe maandbrief aan. Het is alweer de maandbrief van de maand maart. In deze maand start straks de lente weer. Deze maand

Nadere informatie

Netwerktips lid bereid te geven een tip Bereid je voor Onderhoud je contacten Schrijf Mis geen kansen positief niet al te moeilijk

Netwerktips lid bereid te geven een tip Bereid je voor Onderhoud je contacten Schrijf Mis geen kansen positief niet al te moeilijk Netwerktips Hieronder een aantal tips op een rijtje: niet uitputtend, maar gewoon een selectie van mogelijkheden om in contact te komen met potentiele nieuwe klanten. 1. Word lid van een club, een mailinglist,

Nadere informatie

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!

Nadere informatie

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend.

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432172 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband? Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Framing the Other. Opdrachtenblad

Framing the Other. Opdrachtenblad Framing the Other Ilja Kok & Willem Timmers 2013 25 minuten (film), 13 minuten (interview) http://framingtheother.wordpress.com/ 1 Kijkopdracht 1. Titel hoofdstuk Toeriste Nell maakt foto van Mursi Nadonge

Nadere informatie

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is.

Leerlingen weten dat er in een democratische rechtsstaat verschillende manieren zijn om conflicten op te lossen en dat rechtspraak daar één van is. HOE LOSSEN WE DIT OP? DE WERKVORM IN HET KORT Wat doe je als je een probleem of ruzie hebt? In het ergste geval moet je naar een rechter. Die bepaalt dan wie er gelijk heeft. Maar meestal kun je problemen

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

Basisvaardigheden Nederlands Deel 1 van 2

Basisvaardigheden Nederlands Deel 1 van 2 Basisvaardigheden Nederlands Deel 1 van 2 Colofon Auteur: Hanneke Molenaar Inhoudelijke redactie: Ina Berlet Redactie: Edu Actief b.v. Vormgeving: Crius Group Illustraties: Edu Actief b.v. Titel: Basisvaardigheden

Nadere informatie

Sollicitatiebrief. De 10 Stappen. Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk!

Sollicitatiebrief. De 10 Stappen. Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk! Sollicitatiebrief De 10 Stappen Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk! Sollicitatiebrief: De 10 Stappen! Dit stappenplan is bestemd voor iedereen die opzoek is naar een betaalde baan/stageplek en wil

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie