Inhoud. Woord vooraf 8

Transcriptie

1 Inhoud Woord vooraf 8 De taalraps 1 Dag, hoe gaat het? 10 2 Dag mevrouw, hoe gaat het? 11 3 Prettige dag verder! 12 4 Wil je wat drinken? 13 5 Hou je van vis? 14 6 Vader en moeder 15 7 Broers en zussen 16 8 Eenentwintig jongens 17 9 Ik moet van Utrecht naar Breda Kun je op de elfde? Wat doe je op maandag? Weet jij waar Marian woont? Hoe ga je nu naar huis? Die vis daar, wat kost die? Doet dit pijn? Au! Is het u of jij? Alweer vies weer! De zon wordt almaar heter D r uit, ga uit mijn ogen Dag An, gefeliciteerd hè? Vier jij trouwens nog je verjaardag? Ik stap maar weer eens op Was je gisteren in Den Haag? Hij zit te denken Wanneer gaan jullie met vakantie? Waarom is het s avonds donker? 36

2 28 Mag ik iets vragen? Kun jij misschien die doos even inpakken? Kijk dit koffieapparaat Hoe oud ben je? Deur dicht! Pardon, mag ik er even langs? Wat zie je er goed uit! Wat een leuke jas! Hoe vind je deze jas? Een kleine man en een kleine vrouw Sst, de baby slaapt Heb je een momentje? Zullen we naar het strand gaan? Zullen we iets leuks gaan doen? Pas op hoor, voorzichtig Toptaal, met Lydia Heb je t gehoord? Een laars is een soort schoen De koning en de koningin Wat moet ik zeggen? Is dat mijn boek? Hoe heet hij? Je ziet zo wit Wie iets verzamelt is verzamelaar Ze heeft ringen aan haar vingers Van Barendrecht naar Zwijndrecht Ik kan het niet Heeft hij een huis? Hij komt vandaag niet thuis Wat kom je doen? Ze ligt in de zon om bruin te worden Eerst doe ik altijd het licht aan 69

3 60 Komen ze vandaag of morgen? Ze vindt hem de knapste Dat is het gekste wat ik ooit heb gehoord Wie heeft de taart gezien? 73 Registers 75 Alfabetisch overzicht van de taalraps 81 Verwijzingen naar andere teksten 84

4 Woord vooraf In dit boekje vind je ruim 60 taalraps om dagelijkse spreektaal te oefenen. Het zijn voor het grootste deel nieuwe raps en riedels. We hebben ons daarbij laten inspireren door de oorspronkelijke Jazz Chants van Carolyn Graham. De werkvorm van luisteren, nog eens luisteren en imiteren is nog altijd erg effectief en op allerlei manieren in te zetten. We hebben zelf als docent (en logopedist) altijd met heel veel plezier riedels gebruikt in de NT2 lessen. Het ritme maakt het niet alleen gemakkelijker om zinnetjes en constructies te onthouden, het helpt ook heel goed om de typisch Nederlandse accentuering te pakken te krijgen. Bij iedere rap geven we een suggestie voor een spreekoefening die aansluitend in de groep gedaan kan worden. Het is natuurlijk ook mogelijk thuis zelf het audiomateriaal beluisteren en de raps te herhalen zo vaak men maar wil. Naast de taalraps met dagelijkse spreektaal als onderwerp, zijn er ook raps waarin een grammaticaal probleem of een specifieke uitspraakmoeilijkheid centraal staat. Ze zijn geordend in een aantal verschillende registers: raps voor beginners, alfabetisch op beginzin, op taalhandeling, op thema, maar ook op grammatica of uitspraakmoeilijkheid. De gesproken teksten en de ritmische begeleiding van de taalraps vind je op de website Daar vind je ook een docentenhandleiding met achtergrondinformatie, lessuggesties en tips voor het zelf maken van raps. Na het inloggen gebruik je de toegangscode die voorin het boek staat. We danken Damayanti Gunawan, Indrawati Gunawan en Lydia Blom voor hun kritische opmerkingen en suggesties voor verbetering van de teksten en het audio-materiaal. 8

5 Mikel Leroy en Axel Lukkien bedanken we voor het meedenken over de ritmische begeleiding en de manier waarop zij die hebben vormgegeven. Ook Delilah van Eyck en Bart van der Schaaf willen we bedanken voor hun geïnspireerde wijze van inspreken. We hopen dat de gebruikers net zo veel plezier met de taalraps zullen hebben als wij toen we ze maakten! Lieske Adèr Margreet Verboog 9

6 Thema: Taalhandeling: Uitspraak: Begroeten Begroeten Vraagintonatie 1 Dag, hoe gaat het? Dag, hoe gaat het? Goed hoor, en met jou? Dag, hoe is het? Prima, en met jou? Alles goed met jou? Ja prima, en met jou? Alles goed met jullie? Ja hoor, helemaal goed. Met de hele groep: loop rond door het lokaal, begroet elkaar en vraag hoe het gaat.gebruik de zinnen uit de rap. 10

7 Thema: Taalhandeling Uitspraak Begroeten Begroeten; Afscheid nemen Vraagintonatie 2 Dag mevrouw, hoe gaat het? Dag mevrouw, hoe gaat het? Goed, en met u? Dank u, ik mag niet klagen. Alles weer oké? Dat hopen we dan maar, hè. De kinderen ook gezond? O ja, die doen het prima. Nou, ik ga er vandoor. Doe de groeten aan uw vrouw. Zal ik doen, zal ik doen. Dag meneer. Dag mevrouw. Met de hele groep: loop rond door het lokaal, begroet elkaar, vraag hoe het gaat, neem afscheid en doe de groeten aan iemand. 11

8 Taalhandeling: Afscheid nemen, wensen 3 Prettige dag verder! Prettige dag verder! Ja, hetzelfde. Prettige avond! Dank je, jij ook. Prettig weekend! Ja, jij ook. Fijne vakantie! Ja, jullie ook. Veel plezier! Met de hele groep: vorm twee kringen, een binnenkring en een buitenkring met de gezichten naar elkaar toe. Wens elkaar een van de dingen uit de rap, reageer hierop. Schuif een plaats naar rechts op en herhaal de opdracht. 12

9 Taalhandeling: Thema: Uitspraak: Aanbieden, bedanken Eten en drinken Vraagintonatie; AA/A 4 Wil je wat drinken? Wil je wat drinken? Ja graag. Koffie of thee? Koffie graag. Suiker en melk? Zwart graag. Oké. Alsjeblieft. Lekker. Dank je wel. Wil je iets drinken? Ja graag. Sinaasappelsap of spa? Of wil je een glas limonade? Heb je ook cola light? Nee sorry, dat heb ik niet. O, spa is ook goed hoor. Kijk eens. Alsjeblieft. Lekker. Dank je wel. Welke woorden in de rap spreek je uit met A (zoals in wat)? Schrijf ze op. Welke woorden in de rap spreek je uit met AA (zoals in graag)? Schrijf ze op. Vergelijk jouw woorden met een andere deelnemer. Welke zijn hetzelfde? En welke zijn verschillend? Inventariseer de woorden op het bord met de hele groep. 13

10 Taalhandeling: Thema: Uitspraak: Voorkeur uitdrukken Eten Zinsaccent 5 Hou je van vis? Hou je van vis? Nee, meer van vlees. Lust je patat? k Heb liever rijst. Hou je van koffie? Geef mij maar thee. Een biertje misschien? Nee, liever water. Eet je veel kaas? Nee, ik hou niet van kaas. Waar hou je dan wél van? Van chocola. Van chocolaaaaaaaaaaaa. Vorm een binnenkring en een buitenkring. Vraag elkaar wat je lekker vindt. Daarna schuift de buitenkring een plaats op naar rechts. 14

11 Thema: Uitspraak: Familie Stomme e 6 Vader en moeder Vader en moeder Pappa en mamma Kinderen Dochter en zoon Familie Grootvader grootmoeder Opa en oma Kleinkinderen Kleindochter kleinzoon Familie Werk samen. Vertel elkaar: wat zijn de woorden voor deze familieleden in jouw eigen taal? 15