Dictaat Studiemanagement
|
|
- Rosa Segers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderwijs en Studenten Service Centrum Dictaat Studiemanagement Where innovation starts
2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Leren & Studeren 3 3. Leerstijlen 5 4. Doelen Stellen 7 5. Planning & Tijdsbesteding 8 6. Time- en Stressmanagement Motivatie & Concentratie Het bestuderen van studieboeken en dictaten Snellezen en Mindmapping Het oplossen van vraagstukken College & Instructie volgen Tentamens Tot slot 57 Literatuurlijst 58 1
3 1. Inleiding Het dictaat Studiemanagement is samengesteld door de studentenadviseurs van het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). In dit dictaat vind je informatie, tips en opdrachten om jouw studie optimaal te benutten en zo de gewenste studieresultaten te halen. Onderwijs heeft betrekking op de inhoud (leerstof), maar ook op de manier van omgaan met de inhoud: studiemanagement. Deze twee aspecten, inhoud en vaardigheden, zijn niet te scheiden. Wat voor de een werkt voor een goede studievoortgang, kan voor de ander nu juist belemmerend werken. Er is niet één juiste manier van studeren, maar dit dictaat kan je wellicht helpen met tips, voorbeelden en achtergrondinformatie. Creëer je eigen studieloopbaan! De studentenadviseurs van het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) wensen je veel succes in je opleiding. Mocht je vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit dictaat of de gang van zaken in je studie of studeren, neem dan gerust contact met ons op. Het STU kun je vinden in Metaforum, MF Je kunt ons ook bereiken op of mailen naar 2
4 2. Leren & Studeren Op het VWO was leren je voornaamste activiteit. Op de universiteit noemen we dat studeren. Is er een verschil? Ja en nee. Ja, het onderwijssysteem is hier anders en je hebt de vrijheid om al dan niet de colleges te volgen en thuis nog aan zelfstudie te doen. Nee, in die zin dat studeren inhoudelijk gezien nog steeds het bekende leren is. Laten we dat leren eens toelichten. We nemen hiervoor een voorbeeld uit het VWO. Herinner je je eerste wiskundeles nog over de abc-formule? Waarschijnlijk niet meer. Dat is haast zeker abracadabra voor je geweest. Het onderwijssysteem op het VWO is echter zodanig dat je na de uitleg meteen een paar sommen ging maken waarin je de abc-formule toepaste, huiswerk kreeg voor de volgende dag en aan het eind van de week de formule bijna kon dromen. Daarna kreeg je nog 6 lessen over de verschillende toepassingen van de abc-formule en dan een proefwerk over je raadt het al de abc-formule. Met een mooi cijfer tot gevolg. Dat wat er op het VWO gebeurde, kan je uitzetten in een zogenaamde leercurve of onthoudcurve. Leren en vergeten gaan nu eenmaal samen. Het is gebleken dat mensen leerstof beter onthouden naarmate ze de leerstof op meerdere momenten bestuderen [1]. In de grafiek is te zien, dat na één keer de leerstof doornemen men gemiddeld 20 % onthoudt. Hoe vaker men de stof doorneemt, hoe makkelijker iets onthouden wordt. Gemiddeld hebben studenten vijf aanbiedingen nodig om daar voldoende rendement uit te halen. Colleges en soms instructies die in het TU/e-systeem zitten, zijn er daar twee van. De rest moet je zelf doen (zelfstudie). 3
5 2. Leren & Studeren Mariana van Hoek, 1e jaars Technische bedrijfskunde Ik kwam met hoge cijfers van het VWO en dacht dat mijn basiskennis voldoende zou zijn om op de TU/e een goede start te kunnen maken. Dat was ook het geval, alleen lag het tempo hoger dan ik had gedacht en moest ik dus alles vanaf het begin goed bijhouden. Ik was in feite een passieve leerder geworden, omdat ik niet geleerd had om zelf de lesstof te herhalen. Nu weet ik dat het onthouden van de lesstof niet kan zonder ook aan zelfstudie te doen. Loes hurkmans, 2e jaars Industrial Design Omdat er bij ID gewerkt wordt in semesters, is het soms moeilijk om de hoeveelheid werk goed te doseren. Je moet dus de discipline kunnen opbrengen om ook in de rustigere tijden - te studeren. Zorgen dat je bij bent met de stof en alle informatie goed beheerst. Toch blijft het soms wel lastig, zeker vlak voor een deadline. Ik merk wel dat wanneer ik het overzicht heb en op schema lig, het gemakkelijker is om te pieken op zulke momenten. Juan Bergen, 1e jaars Electrical Engineering En jij? Hoe denk je het jouw afgaat? Het aantal leermomenten zoals op het VWO, waar iets soms wel 20 keer wordt aangeboden, hoeft zeker niet. Maar alleen de colleges en instructies bijwonen en dan voor het tentamen de theorie doornemen lukt gegarandeerd ook niet! Voor ieder vak zul je op zoek moeten naar de juiste mix. Studeren is het zo efficiënt mogelijk omgaan met studietijd en leerstof. 4
6 3. Leerstijlen Mensen verschillen in de wijze waarop ze leren. In het leerproces zijn verschillende fases te onderscheiden, zoals het verzamelen van informatie, het toetsen van nieuwe inzichten of het nadenken over dingen die je overkomen. De Amerikaans psycholoog David Kolb deed onderzoek naar verschillende manieren van leren van mensen en hij onderscheidde vier fases [2,3]: Kolb ontdekte dat mensen de neiging hebben om vooral die leerfase te ontwikkelen waar ze van nature toch al sterk in zijn. Hij pleitte ervoor dat mensen ook aandacht zouden besteden aan manieren van leren waarin ze minder goed in zijn. De leercyclus zal dan vollediger en evenwichtiger worden doorlopen, waarbij elke fase voldoende aandacht krijgt. De vier onderstaande verschillende leerstijlen worden op de volgende pagina uitgelegd. Deze vier fases volgen elkaar logischerwijs op: als je iets meemaakt (concreet ervaren) is het belangrijk dat je hier op terug kijkt en je ervaringen overdenkt (reflectie). Vervolgens maak je het concreet (begripsvorming) en bedenk je een aanpak waarmee je de volgende keer een vergelijkbare situatie kunt aanpakken (experimenteren). Dit wordt door Kolb beschreven als een cyclisch proces dat idealiter altijd in dezelfde volgorde (maar niet altijd vanuit hetzelfde beginpunt) wordt doorlopen. Mensen hebben echter voorkeuren voor bepaalde fases uit deze cyclus: ze beginnen bij voorkeur in één bepaalde fase of besteden er de meeste tijd aan. 5
7 3. Leerstijlen De dromer kijkt hoe anderen een probleem aanpakken en denkt eerst na voordat hij iets doet. Hij ziet veel oplossingen, omdat hij een probleem vanuit veel standpunten kan bekijken. Daardoor neemt hij beslissingen soms traag. Kenmerkend: wat is er nieuw? Ik ben overal voor in.! Tip Probeer eens te bedenken welke leerstijl jij gebruikt en welk effect dit heeft op jouw manier van studeren. De denker is goed in logisch denken en redeneren. Hij probeert algemene regels te ontdekken en leert het liefst uit boeken. Het is belangrijker dat ideeën logisch zijn, dan dat ze praktisch uitvoerbaar zijn. Kenmerkend: Ik wil hier graag even over nadenken. De beslisser plant een taak en voert die uit. Hij is niet zo geïnteresseerd in theorieën. Hij doet het goed in conventionele intelligentietesten. Houdt zich liever bezig met technische problemen dan met mensen. Kenmerkend: Hoe is dat met elkaar gerelateerd? De doener houdt van experimenteren en lost problemen op door iets uit te proberen. Hij past zich goed aan aan nieuwe situaties. Soms kan een doener drammerig overkomen in zijn dadendrang. Kenmerkend: Hoe kan ik dit toepassen in de Internet Wil je weten welke leerstijl bij jouw past? Op internet zijn verschillende leerstijlentesten te vinden, die je kunt invullen, waarna je direct een uitslag krijgt. Heb je interesse, google dan op leerstijlentest van Kolb! 6
8 4. Doelen Stellen Doelen sturen je gedrag. Als je geen doelen hebt, maakt het niet zoveel uit wat je doet. Stel: je gaat een dagje auto rijden. Als je geen doel hebt maakt het niet uit of je links of rechtsaf gaat, de autobaan neemt of een zandweg. Als je een dagje recreatief wilt toeren, heb je een doel. Je weet dan dat je beter het mooie landweggetje kunt nemen dan de autobaan met grote kans op file. Kortom: doelen zijn gemakkelijk omdat ze je helpen bij het nemen van beslissingen. Dat geldt niet alleen voor jou als individu, maar ook voor groepen en organisaties. Als tijdens een groepsoverleg blijkt dat men het niet met elkaar eens is, kan het verwijzen naar een gemeenschappelijk doel soms de doorslag geven. Maar hoe stel je haalbare doelen? Een visie zonder taak is slechts een droom, een taak zonder visie is geestdodend, een visie en een taak is de hoop van deze wereld. uit een kerk in sussex Engeland, rond SMART doelen Vaak wordt het stellen van doelen verward met het hebben van goede voornemens. Denk maar aan de mensen die zich op 1 januari voornemen om te stoppen met roken. Is stoppen met roken een voornemen of een doel? Het is een goed voornemen, want als het je lukt leef je gezonder en voor medemensen kan het aangenamer zijn. Als doel is stoppen met roken wat vaag. Want wanneer stop je met roken? Is dat nu meteen of over twee weken? Wat bedoelt iemand precies met stoppen, wil dat zeggen één sigaret per dag of alleen maar een paar sigaretten op feestjes of geen enkele sigaret meer? Goede doelen stellen betekent SMART doelen stellen [4,5]. Een doel is SMART als het Specifiek, Meetbaar, Aanwijsbaar, Realistisch en Tijdgerelateerd is. Oefening Maak voor jezelf een doelstelling voor de komende periode. Probeer hierbij de doelstelling zo SMART mogelijk te maken. Specifiek Het doel is niet vaag, maar zo concreet mogelijk. Meetbaar Je moet kunnen nagaan of het specifieke doel ook omgezet wordt in handelingen die meetbaar zijn. Aanwijsbaar Het is duidelijk wie wat moet doen om het doel te bereiken. Dit geldt vooral voor groepsdoelen. Realistisch Dit verwijst naar de haalbaarheid van doelen. Soms zijn doelen zo hoog gegrepen dat het bijna niet mogelijk is om ze te halen. Het niet halen van doelen werkt demotiverend. Doelen die te laag gesteld zijn, worden makkelijk gehaald, maar dat levert niet veel bevrediging op. Tijdgerelateerd Er moet duidelijk een begin- en een eindtijd afgesproken worden. Wanneer begin je met het verrichten van activiteiten om je doel te bereiken en wanneer wil je het doel bereikt hebben? V Voorbeeld Ik wil mijn AUTO-rijbewijs (specifiek) halen (meetbaar). Hiervoor moet ik (aanwijsbaar) nog 20 rijlessen volgen en een proefexamen doen (realistisch). Ik wil mijn rijbewijs hebben voor 1 januari 2013 (tijdgebonden). 7
9 5. Planning & Tijdsbesteding Op de meeste faculteiten is het rooster in het eerste jaar nog een vrij strak schema, toch zal je de tijd zelf in de gaten moeten houden. Planning en uitvoering is bij uitstek een terrein waarbij je zelf initiatieven moet nemen, en waarbij het van belang is dat je doorzet en volhoudt. Is plannen zinvol voor mij? JA NEE Het duurt erg lang voor je goed en wel aan de gang bent als je aan je bureau gaat zitten. Je begint met van alles en nog wat, maar niet aan je studie. Je begint aan een vak, maar al snel start je weer met een ander vak. Je hebt het gevoel dat het werk je boven het hoofd groeit. Je werkt onregelmatig: het ene moment heb je vrijwel niets te doen, terwijl je op het andere moment veel te hard moet werken. Je merkt dat je de laatste tijd wel erg veel colleges en/of instructies gemist hebt. Je merkt dat je de stof niet echt kan volgen en de oefenopgaven heb je niet eens geprobeerd te maken. Als je een of meer van de bovenstaande problemen bij jezelf herkent, dan kan het helpen om te gaan werken met een planning [6]. Bram Hoevenaars, 2e jaars Technische Bedrijfskunde Met een plan werken houdt niet in dat je meer uren zou moeten maken, maar wel dat je die uren beter verdeelt en dat je efficiënter studeert. De beslissing hoeveel uren je wilt maken, zal je zelf moeten maken! Achmed Birksan, 1e jaars Technische Natuurkunde In het eerste semester heb ik nauwelijks gepland, omdat dit niet nodig was om de lesstof bij te houden. In het tweede semester heb ik ervaren dat het bijhouden van een planning me meer overzicht gaf. Hierdoor kreeg ik meer rust. Een goede planning zorgt ervoor dat ik weet dat ik straks voldoende voorbereid ben voor mijn tentamens. Marije Sleutjes, 2e jaars Scheikundige Technologie Voor mij werkt het om op vaste tijdstippen te studeren. Zo heb ik een regelmatig studieritme en weet ik ook wanneer ik tijd kan besteden aan mijn hobby paardrijden en andere leuke dingen. 8
10 5. Planning & Tijdsbesteding 5.1. Tijdsbesteding Voor het maken van een planning is het noodzakelijk dat je inzicht hebt in de manier waarop jij je tijd indeelt en besteedt: op welke tijden kun je studeren, hoeveel tijd vergen niet-studieactiviteiten, op welke tijden studeer je het best, etc. Een goede manier om deze gegevens te verkrijgen is het bijhouden van wat je precies doet middels een tijdsbestedingformulier. Op het formulier kun je zeer gedetailleerd aangeven waar je mee bezig bent en hoe lang. Er wordt gebruik gemaakt van kleurcodering. Dit formulier vul je achteraf in. Je kunt dit het beste aan het einde van de dag doen, omdat je dan nog het beste weet wat je precies gedaan hebt. Het formulier is bedoeld om je bezigheden gedurende een week te registreren. Wanneer je nauwkeurig bijhoudt hoe je dagen verlopen, krijg je een overzicht van het aantal uren dat je in die week hebt besteed aan het volgen van onderwijs (colleges, instructies, practica) en van hetgeen je in de resterende tijd hebt gedaan. Het tijdsbestedingformulier is te vinden op de volgende pagina en op Planning Tip 1 Houd gedurende de week bij wat je uitvoert en stel waar nodig je planning bij. Houd goed bij wanneer en waarom je afwijkt van de planning en gebruik deze informatie aan het eind van de week om de doelen te kunnen stellen voor de volgende week. Een planning is niet statisch maar dynamisch. Hoe besteed jij je tijd? Uren per week Totaal 168 uur Slapen - 56 uur Eten, aankleden e.d uur Werken - 8 uur Boodschappen, wassen, koken e.d. - 7 uur Sport / hobby - 6 uur Ontspannen, pauzes - 21 uur Totaal over voor studie 42 uur (!) Het tijdbestedingformulier is bovendien nuttig om een antwoord te krijgen op vragen als: hoeveel uur besteed ik aan (zelf)studie, hoe is dit verdeeld over de verschillende vakken, op welke tijden studeer ik, hoeveel tijd besteed ik aan hobby s, uitgaan, eten, etc. Het resultaat van een dergelijke inventarisatie kan behoorlijk afwijken van het idee dat je zelf hebt, hetgeen je kan doen besluiten veranderingen in je tijdbesteding aan te brengen. 9
11 5. Planning & Tijdsbesteding Tijdsbestedingsformulier Uur Ma Di Wo Do Vr Za Zo Kleur Activiteit Kleur Activiteit Rood: Zelfstudie Geel: Studiepauze, ontspanning Groen: College, instructie Wit: Slapen Blauw: Eten / Wassen e.d. Bruin: Noodzakelijk kwaad Gebruik de kleurcode om eenvoudig te markeren in welke categorie je bezigheden vallen. Onder noodzakelijk kwaad vallen activiteiten als reizen en werken. En denk er aan dat je de pauzes tussen de colleges door niet meetelt als studie-uren. Activiteiten waarvan je vindt dat ze niet in een van de genoemde categorieën passen, kun je afzonderlijk op het formulier vermelden. Houd je echter zoveel mogelijk aan de kleurencode: je ziet dan in een oogopslag hoe de categorieën over de dagen verdeeld zijn. Bovendien kun je meerdere formulieren eenvoudig met elkaar en je eigen resultaten met die van andere studenten vergelijken. De realisering kun je het best elke dag bijhouden. Aan het eind van de week bereken je dan per dag en per week: a) Het totaal aantal gerealiseerde studie-uren (rood + groen); b) Het totaal aantal gerealiseerde zelfstudie-uren (rood). Vervolgens geef je aan hoe de gerealiseerde zelfstudie-uren zijn verdeeld over de verschillende studie-onderdelen. Let op! De tijd die iemand wil en kan investeren is voor iedereen verschillend. Zo ook de tijd die je uiteindelijk besteedt. 10
12 5. Planning & Tijdsbesteding 5.2. Plannen Soort planning Op grond van wat je plant, onderscheiden we de tijdplanning en de leerstofplanning. Bij een tijdplanning bepaal je van tevoren hoeveel tijd je, in de periode waarop de planning betrekking heeft, aan je studie wilt besteden. Bij een leerstofplanning bepaal je welke stof je af wilt ronden, ongeacht de tijd die je daarmee kwijt bent. Een tijdplanning is nuttig wanneer: 1. Je ontevreden ben over je totale hoeveelheid zelfstudie (teveel/te weinig). 2. Bepaalde vakken in het gedrang komen omdat je er te weinig tijd aan besteedt. 3. Je ontevreden bent over de tijden waarop je studeert (bijv. te weinig regelmaat, erg versnipperd studeren, s avonds laat of s nachts studeren). De tijd vormt hierbij dus het uitgangspunt. De hoeveelheid leerstof die je in die periode kunt afronden dien je natuurlijk wel in de gaten te houden. Bij leerstofplanning vormt de leerstof het uitgangspunt. Je kiest ervoor om leerstof af te ronden en je zult wel zien hoeveel tijd je daarvoor nodig hebt.! Planning Tip 2 Een planning is een schatting en je zult dus per definitie je planning moeten bijstellen. Houd daar bij het opstellen rekening mee. Plan extra ( buffer ) uren in en stel je doelen niet te hoog Combinatie Vaak zul je deze twee vormen van planning moeten gaan combineren. Wanneer je een tentamenplanning gaat maken weet je als het goed is precies wat je voor welk vak moet bestuderen en hoeveel tijd je nog hebt tot de tentamens. De kunst is nu de te bestuderen stof in te plannen in de beschikbare tijd. Je gaat dus per dag inplannen wat (hoeveel) je aan welk vak gaat doen. Als je in tijdsnood komt, moet je keuzes gaan maken over hoe je die tijd het best kan besteden. In dat geval is het essentieel dat je weet hoeveel tijd je te besteden hebt en dat je weet welke stof je moet nog moet verwerken om op tentamenniveau te komen. Een combinatie van tijd- en leerstofplanning is dan erg nuttig. Een leerstofplanning is nuttig wanneer: 1. Je tijdens de collegeweken het doel hebt de leerstof bij te houden, zowel theorie als opgaven. 2. Je gemerkt hebt dat je niet alle stof kon doorwerken voor het tentamen. 11
13 5. Planning & Tijdsbesteding Plannen op korte en lange termijn Voor verschillende perioden kun je een planning maken. Zo kun je een planning per week maken, een tentamenplanning (bijvoorbeeld 3 weken voorafgaand aan de tentamenperiode) of een langere termijnplanning wanneer je een semestervak volgt, stage loopt of bijvoorbeeld aan het afstuderen bent. Weekplanning De weekplanning is ervoor bedoeld dat je gelijk op kunt blijven werken met colleges en instructies. De leerstof is hier dus je uitgangspunt en die zal je in die week moeten plannen. Wanneer je deze weekplanning gedurende het kwartiel kunt volhouden, ben je al een eind op weg met de voorbereiding voor je tentamens. Om een goede weekplanning te kunnen maken, moet je een aantal gegevens verzamelen, namelijk: 1. van elk vak je college-, instructie- en practicatijden, OGO-tijden etc. 2. je vaste afspraken, zoals je vaste trainingsavond van je sportvereniging, je vaste uitgaansavond(en), etc. 3. de hoeveelheid tijd die je kwijt bent aan boodschappen doen, koken, eten, poetsen, reizen, etc.. Dit inzicht kun je o.a. krijgen door het bijhouden van het tijdsbestedingformulier op pagina 10. Tijdsplanning van week... t/m... Uur Ma Di Wo Do Vr Za Zo
14 5. Planning & Tijdsbesteding Met deze gegevens in je achterhoofd kun je een begin maken met een weekplanning. Let hierbij op de volgende zaken: 1. Plan buffers. Dit zijn uren die je vrijhoudt voor studie maar waarin je geen studieactiviteiten plant. Wanneer je planning dan te optimistisch blijkt te zijn (je kwam niet uit die ene som, de stof was toch moeilijker dan gedacht, er kwam een andere activiteit tussen door), dan gebruik je de buffer om werk in te halen. Was je planning goed of heb je zelfs tijd over? Dan heb je de buffer vrij voor andere dingen! 2. Op welk moment van de dag kun jij je het best concentreren; s ochtends, s middags of misschien s avonds? Plan zelfstudie dan vooral op die momenten. Het formulier voor de tijdsplanning, zoals hiernaast, is ook te vinden op Planning Tip 3 Het werkt het handigste wanneer je van achter naar voor plant. Dat wil zeggen: vanaf de dag dat je het betreffende tentamen hebt, ga je terugplannen, net zolang tot al de te bestuderen stof verdeeld is over de beschikbare weken. Je voorkomt hiermee dat je op het einde van je planning in tijdnood blijkt te komen, waardoor je opnieuw moet beginnen met plannen.! Planning Tip 4 Houd rekening met je eigen voorkeur voor het invullen van zelfstudie. De een concentreert zich liever langere tijd helemaal op één vak, de ander werkt liever afwisselend aan een aantal vakken. Lange termijnplanning Wanneer het je gelukt is een goede weekplanning te maken (en je hier dus ook daadwerkelijk aan te houden!) kun je verder gaan met een planning voor meerdere weken, de zogenaamde lange termijnplanning. Hierin hoef je niet meer voor ieder uur aan te geven wat je precies gaat doen, maar het is de bedoeling dat je per dag aangeeft welke stof je wilt behandelen. Op deze manier kun je je goed voorbereiden op de tentamens. Doordat je weken van tevoren al weet wanneer je wat wilt behandelen, kom je er ook tijdig achter als de hoeveelheid stof bijvoorbeeld meer is dan je verwacht had. Je hebt dan nog genoeg ruimte om buffers in te plannen voor eventuele studieonderdelen die extra tijd blijken te vragen. Tentamenplanning Uiteraard is een planning maken voor een tentamen dé ideale manier om je hierop voor te bereiden. Meer informatie hierover vind je in hoofdstuk 12: Tentamens. 13
15 5. Planning & Tijdsbesteding Oefening Vind je het lastig om je aan je planning te houden? Beschrijf concreet waar je tegen aan loopt en hoe je dit wilt gaan aanpakken. Schrijf dit hieronder op en schrijf er ook een datum bij wanneer je je actiepunten wilt gaan uitvoeren... Oefening Maak voor 1 week een planning en vul in het schema hieronder in wat je per dag inplant. Aan het einde van de dag schrijf je op hoe de dag gegaan is. Heb je de taken die je voor die dag gepland had ook daadwerkelijk uitgevoerd, of zijn er taken blijven liggen? Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag 1. Als je alles gehaald hebt kleur je het vakje groen en heb je op een dag de taken niet gehaald kleur je het rood. 2. Hoeveel groene vakjes zijn er aan het einde van de week? Ben je hier tevreden mee? Wat heb ik gepland? Hoe is dit gegaan? 14
16 6. Time- en Stressmanagement Veel mensen laten vaak weten dat ze erg druk zijn en het druk hebben. Een gesprek begint er al vaak mee: hoi, hoe gaat het? Oh, druk druk druk! Een beetje drukte, spanning en stress in je studie of werk is meestal ook wel een gezonde zaak. De meeste studenten hebben (enige) druk nodig om lekker te functioneren en creatief te kunnen zijn. Steeds meer studenten klagen echter over werkdruk (of studiedruk). Stress kan meerdere oorzaken hebben. Vaak zit de drukte zogezegd meer tussen de oren dan tussen de pagina s van de agenda. Wat die drukte concreet inhoudt, is dan niet helemaal duidelijk. De beleving van veel activiteiten en veel versnippering is in dit geval meestal de grote oorzaak van de stress. Een belangrijk punt om deze oorzaak aan te pakken, is het inzicht krijgen in welke activiteiten gedaan moeten worden en hoeveel tijd dat kost. Dit is de basis van time management. Om een goede keuze te maken moet je weten waar je prioriteiten liggen. Hoe bepaal je die? Waar kun je tijd mee winnen? Hoe ga je om met planningen? Je kunt je acitiviteiten op een juiste manier rangschikken door te kijken naar twee factoren [7]: 1. Hoe belangrijk is het? 2. Hoe dringend is het? Het kan echter ook zo zijn dat de werkdruk écht te hoog is. Dit kan ten koste gaan van je plezier om te studeren en zelfs lichamelijke klachten tot gevolg hebben. In dat geval kan het verstandig zijn om je huisarts te raadplegen of om aan te kloppen bij het STU. Omgaan met spanning en stress valt namelijk te leren Time management Tijd is een belangrijk middel om je werk te doen. Je dient er dus goed mee om te gaan. Het niet goed met tijd kunnen omgaan is ook een belangrijke stressfactor, naast de eerdergenoemde versnippering. Veelal is de werkdruk hoog, wat automatisch inhoudt dat er keuzes gemaakt moeten worden. Oefening Maak voor jezelf eens een lijst van alle activiteiten die je moet doen en geef daar prioriteiten in aan met behulp van de volgende stappen: 1. Wat zijn je doelen / wat wil je bereiken? 2. Wat moet je daar voor doen (welke activiteiten moeten uitgevoerd worden)? 3. Rangschik je activiteiten naar belangrijkheid. 4. Plan deze activiteiten. 15
17 6. Time- en Stressmanagement Oefening Een andere belangrijke factor in het omgaan met tijd is proberen te achterhalen waar veel tijd in gaat zitten die niet effectief is [8]. Dit zijn zogenaamde tijdrovers. Lees de onderstaande lijst door en kruis die factoren aan die voor jou gelden. O Geen doelen, prioriteiten of dagelijks werkplan O Wisselen van prioriteiten O Werk niet afmaken O Incident- of crisis management O Telefoon O Geen deadlines O Dagdromen O Hobby O Teveel in eens willen / onrealistische tijdsinschatting O Gebrek aan zelfdiscipline O Chaotisch en/of chaotische werkplek O Gezelligheid O Besluiteloosheid O Onduidelijke verwachtingen / onvoldoende informatie O Alles alleen willen doen O Teveel aandacht voor routinetaken O / internetten O Overhaaste beslissingen O Niet kunnen luisteren! Tijd Tip 1 O Langs elkaar heen werken Houd je niet bezig met O Medestudenten met problemen problemen die je op dat O Activiteiten vereniging moment toch niet kunt O Gebrek aan motivatie oplossen. Richt je liever op zaken waar je wel wat aan O Geen coördinatie kunt doen. O Computerspelletjes O Onvoldoende opgewassen tegen veranderingen O Geen nee kunnen zeggen O Bezoek O Overleg O Gebrekkige, overvloedige en/of onduidelijke communicatie O Uitstellen O Onderbrekingen O Televisie kijken Veel van de hiernaast genoemde tijdrovers zullen herkenbaar voor je zijn. En de meeste hiervan worden door jezelf veroorzaakt. Ook indien de tijdrovers door anderen veroorzaakt worden, ben jij zelf altijd nog diegene die hierop in kan gaan, of niet. Natuurlijk is er soms sprake van overmacht, maar dit zijn meestal incidenten. Heb je prioriteiten dus helder en maak eventueel afspraken met de mensen uit je omgeving, zodat ook zij op de hoogte zijn van jouw prioriteiten! 16
18 6. Time- en Stressmanagement 6.2. Stressmanagement Om goed om te gaan met werkdruk moet je stress kunnen hanteren. De ene persoon heeft het meer in zich dan de ander. Want waar de één spanning omzet in alertheid en moeiteloos snel schakelt tussen werkzaamheden, raakt de ander het overzicht kwijt en in paniek. Een te hoge werkdruk ontstaat als je weinig tijd hebt om het gevraagde (geplande) werk af te krijgen. Of je hebt het idee dat je continu op je tenen moet lopen om het gevraagde niveau te kunnen halen. Dat veroorzaakt spanning, ook wel stress genoemd. Is de spanning niet zo groot en ligt het gevraagde maar net buiten je huidige mogelijkheden, dan is het creatieve spanning. Dit zorgt ervoor dat je leert, je ontwikkelt en je mogelijkheden vergroot. Als de spanning te hoog oploopt, gaat dit ten koste van je plezier om te studeren, je creativiteit en je effectiviteit. Als de spanning te lang aanhoudt, kan dit zelfs ten koste gaan van je gezondheid. Of de werkdruk iemand teveel wordt, hangt af van een aantal factoren: 1. Je belasting: de hoeveelheid werk, het niveau van je werk, de manier waarop je ermee omgaat en de drukte in je privéleven. 2. Je draagkracht: de opleiding, vaardigheden en algemene conditie. Ook een te lage werkdruk is niet goed voor je. Als je je nooit hoeft in te spannen, krijg je net zo goed klachten. Heb je wel eens gewerkt tijdens een rustige periode, bijvoorbeeld een vakantieperiode? Als er niets te doen is, duren de dagen ontzettend lang. Is het onverwacht wel een drukke dag, dan is het eigenlijk vaak meteen teveel. Het gaat dus om de balans Draagkracht en belasting In hoeverre je werkdruk kunt hanteren, hangt af van de mate van belasting die je als persoon op je bordje hebt en je draagkracht. Belasting In een studiesituatie houd je tegelijkertijd meerdere ballen in de lucht. Elke extra bal verhoogt de belasting die op je rust, zoals: - Eén of meer bijba(a)n(en) naast je studie; - Tijdrovende hobby s; - Huishouden; - Relaties; - Roerig privéleven, bijvoorbeeld een verhuizing. Draagkracht Draagkracht (of belastbaarheid) verschilt van persoon tot persoon en van periode tot periode. Heb je een griepje onder de leden, dan vermindert dat je draagkracht. Als je een langere tijd een hoge werkdruk hebt, vermindert dat ook je draagkracht. Dat maakt dat langdurige stress als een sneeuwbal werkt. Een te hoge belasting vermindert als het lang duurt ook je draagkracht. Onderzoek heeft uitgewezen dat vermoeidheid de belangrijkste oorzaak van klachten is. Zorg dus dat je goed uitgerust bent, een goede conditie hebt en wees alert op zaken waardoor je vermoeid en uitgeput raakt. Zo kun je stress beter hanteren. Degenen die het slechtst gebruik maken van hun tijd, klagen vaak als eersten dat ze er te weinig van hebben. Jean de la Bruyere 17
19 6. Time- en Stressmanagement! Tijd Tip 2 Buig negatieve gedachten om in positieve. Dus in plaats van: Ik kan dit echt niet, het gaat me nooit lukken, denk je: Ik probeer het gewoon, eens kijken hoever ik kom, anders vraag ik iemand om me te helpen Verhoog je stressbestendigheid Een beetje stress is niet erg. Het is zelfs goed voor je en helpt je beter te presteren. De kunst is om te zorgen dat de mate waarin je belast wordt (of jezelf belast) niet structureel hoger is dan je draagkracht. Daar kun je zelf van alles aan doen. Vaardigheden 1. Leer grenzen stellen: zeg vaker nee! 2. Communiceer duidelijk wat je wilt (dat kan alleen als je weet wat je wilt!). Tip: vervang voor jezelf regelmatig het woord moeten door willen en kijk of het dan nog klopt. 3. Leer om jezelf te ontspannen. Het is een misverstand om te denken dat ontspannen automatisch gebeurt als je niets doet. Zoek afleiding! 4. Leer de signalen van stress bij jezelf te herkennen, zodat je tijdig je activiteiten hierop kan aanpassen. 5. Leer time management (in de cursus Studiemanagement) en organiseer daarmee je werk zo dat het past binnen de tijd die je ervoor hebt. Zeg nee tegen alles wat teveel is. 6. Leer productief denken: vaak blijkt dat je zelf een belangrijk aandeel hebt in de gevoelens van stress. Relativeer, laat los en denk niet in rampscenario s. Leer trucjes om jezelf bij te sturen.! Tijd Tip 3 Trek geen overhaaste conclusies: maak onderscheid tussen wat er echt gebeurt, je gedachten erover en wat je erbij voelt. Levensstijl Ook je levensstijl heeft invloed op je stressbestendigheid, zo zullen de volgende punten je helpen deze te verhogen. 1. Zorg voor voldoende ontspanning en afleiding. 2. Doe regelmatig aan sport. 3. Eet gezond en regelmatig. 4. Rook en drink met mate, of niet. 5. Zorg voor een goede nachtrust.! Tijd Tip 4 Je kunt een korte time out nemen. Een blokje om doet wonderen. Neem even tijd en rust. 18
20 6. Time- en Stressmanagement Even ontspannen Wat voor jou werkt om te ontspannen na of tijdens een stressvolle situatie of periode, weet je zelf het beste. Niets doen werkt alleen als je al ontspannen bent. Het is in ieder geval belangrijk om afleiding te zoeken. De volgende activiteiten kunnen daarbij helpen: 1. Tijdens het studeren even een ommetje maken. 2. Tien minuten dromen over een heerlijke tropische vakantie. 3. Ontspanningsoefeningen doen. 4. Lekker koken. 5. Rustig een boek lezen. 6. Sporten.! Tijd Tip 5 Hoe tegenstrijdig het ook lijkt, probeer vooral te ontspannen in een stresssituatie. Hierdoor kun je beter nadenken en voorkom je dat je in een opwelling gaat handelen. Om te kunnen ontspannen kun je je aandacht op je ademhaling richten. Adem rustig in en uit vanuit je buik. Als het ervaren van een (te hoge) werkdruk (eventueel in combinatie met andere stressfactoren) lang aanhoudt, kun je er klachten van krijgen. Klachten in verband met een hoge werkdruk zijn niet alleen voor watjes, de zwakkeren en nerveuze types: ieder mens heeft zijn grenzen. Integendeel zelfs: vaak branden juist de mensen die altijd net dat beetje extra geven, op een gegeven moment op. Daarom is het belangrijk te leren omgaan met stress! 6.3. Informatiestress Veel studenten en kenniswerkers lijden aan informatiestress. Van alle kanten stromen de s, nieuwsbrieven, rapporten, leuke filmpjes, belangrijke weblogberichten en interessante links toe. Het opnemen en verwerken van al deze potentieel interessante informatie is vrijwel onmogelijk. En dat frustrerende besef kan weer tot stress leiden. Slim omgaan met informatiestromen leidt tot meer vrije tijd en een leeg hoofd [9, 10]. Al deze informatie, zoals inkomende berichten leiden je tijdens het studeren alleen maar af. Ook je telefoon kan zorgen voor de nodige afleiding. Je lost informatie-overbelasting op door anders, zelfbewuster en assertiever, met informatie om te gaan. Plan een moment van de dag voor je s, bijvoorbeeld een uur aan het einde van de dag en open gedurende de dag verder geen s. Wees selectief in het versturen van s, want hoe meer je er zelf stuurt, hoe meer je er krijgt. Zet je telefoon helemaal uit op de momenten dat je je echt moet concentreren op je studie. 19
Sneller, Leuker en Makkelijker : Plannen. Pauline Jonker Maak Mij Wat Wijs!
Sneller, Leuker en Makkelijker : Plannen Pauline Jonker Maak Mij Wat Wijs! Welkom! Allereerst bedankt voor het downloaden van deze planner! Deze planner gaat jou helpen om SLiM te plannen. Je gaat leren
Nadere informatieStudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo
StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed
Nadere informatieOpdracht 1. Opdrachten tijdsbeleving
Opdrachten tijdsbeleving Opdracht 1 De volgende vragen kunnen je helpen storende factoren in je tijdbeheer te herkennen. Vul de tabel in en tel de totalen op: Uitspraken over je thuissituatie Mijn telefoon
Nadere informatie: je weet hoe je nu plant en hoe je jouw manier van plannen kunt verbeteren.
BETER LEREN PLANNEN Omschrijving : je weet hoe je nu plant en hoe je jouw manier van plannen kunt verbeteren. Hoofdthema : studievaardigheden Niveau : 2/3/4 Benodigdheden : stiften of keurpotloden Deze
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieDe examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?
TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieWat is belangrijk? ik kan me niet concentreren. ik heb geen zin. ik ben de helft weer vergeten. ik snap er niets van
ik kan me niet concentreren ik heb geen zin ik ben de helft weer vergeten ik snap er niets van Maar al te vaak hoor je dergelijke verzuchtingen van mensen die boven hun studieboeken gebogen zitten. Al
Nadere informatieDe 5 stappen om goede voornemens te laten slagen
De 5 stappen om goede voornemens te laten slagen Op 1 januari worden volop goede voornemens gemaakt. We willen stoppen met roken, afvallen, meer bewegen, gezonder leven en ga zo maar door. Afvallen is
Nadere informatieTimemanagement Kerngebieden onderscheiden
Timemanagement Als manager heb je veel verschillende werkzaamheden: je geeft leiding aan je medewerkers, maar je hebt ook je eigen taken. Je hebt met je medewerkers te maken, met andere collega s en afdelingen
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieDe voordelen en mogelijkheden van een goede planning 1
Instituut voor Onderwijs en Opleiden De voordelen en mogelijkheden van een goede planning 1 Studieadviseurs geneeskunde VUmc In het algemeen geldt: hoe beter je conditie, des te beter je concentratie,
Nadere informatieDit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.
Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor
Nadere informatieWil jij minderen met social media?
Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieattitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden
zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieHoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:
hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk
Nadere informatie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?
Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt
Nadere informatieTime-management Help! Ik houd tijd over
Time-management Help! Ik houd tijd over Heb jij ook te maken met tijdgebrek? Wil jij overzicht in je werk? Wil jij meer structuur? Wil je meer rust en een meer voldaan gevoel over je werkdag? Leer hoe
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieHoe werkt het? Wat heb je nodig? Disclaimer.
Hoi! Wat ontzettend leuk dat je mee doet aan de Jouw Lichaam. Jouw Genot. 5 daagse! Ik ben blij dat je mij de kans geeft om jou te helpen meer genot tussen de lakens voor jezelf te creëren. Zodat jij echt
Nadere informatieEbook Nooit Meer Afgeleid. Auteur: Mark Tigchelaar. Nooit Meer Afgeleid. 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1
Nooit Meer Afgeleid 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van www.mtcompany.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany 2012 Auteur: Mark Tigchelaar
Nadere informatieNaam: Datum: Ik-Wijzer
Ik-Wijzer Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieBonus: Hoe goed ben jij momenteel?
Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieSneller, Leuker en Makkelijker : Plannen. Pauline Jonker Maak Mij Wat Wijs!
Sneller, Leuker en Makkelijker : Plannen Pauline Jonker Maak Mij Wat Wijs! Welkom! Allereerst bedankt voor het downloaden van deze planner! Deze planner gaat jou helpen om SLiM te plannen. Je gaat leren
Nadere informatieCosis Begeleid Leren
Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieLeerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B
Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Inleiding Mensen, studenten dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Als je dat weet, begrijp je beter waarom een student iets aanpakt,
Nadere informatieTest: Je ouders als studie oriëntatiecoach
Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieSeksualiteit: Grenzen en Wensen
IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out
Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieGefeliciteerd! 3. Laatste loodjes 6. Tot zover 12
Gefeliciteerd! 3 Waarom dit boek? 3 Hoe gaat dit boek jou helpen? 3 Is er nog iets dat je moet weten voordat je verder leest? 4 Laatste loodjes 6 De agenda 6 Nu jij 9 Tot zover 12 Gefeliciteerd! Als je
Nadere informatieSlim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden
Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden Werkplek - De spullen binnen handbereik o Houd spullen die nuttig zijn bij het maken van huiswerk dicht bij de hand. o Handige spullen bij het
Nadere informatie- Waarschuwing- dit is een pittige les!
- Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten
Nadere informatieSucces: jouw eigen formule Oefeningen Opgedragen aan iedereen die bereid is om te groeien
Succes: jouw eigen formule Oefeningen Opgedragen aan iedereen die bereid is om te groeien Praktijk Sterre Groenendijk Je bent welkom om dit ebook naar anderen te sturen, mits je het in zijn geheel stuurt
Nadere informatieStap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?
Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieDé 14 fundamentele stappen naar geluk
Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatiePLANNING EN ORGANISATIE
WAAROM EEN PLANNING MAKEN? Om te zorgen dat je een goed evenwicht hanteert tussen je studies en je vrije tijd, kan je beslissen om je tijd te managen en om op één of andere manier aan studieplanning te
Nadere informatieSporten Hoe begin je en hoe houd je het vol?
Sporten Hoe begin je en hoe houd je het vol? De norm is om elke dag minimaal een half uur te bewegen. Veel mensen weten dat sporten gezond is en nemen zichzelf steeds weer voor om het op te pakken. Maar
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieVoormeting kandidaat
K1 Voormeting kandidaat Beste kandidaat, Het CBR is aan het onderzoeken of het nieuwe faalangstexamen voldoet aan de verwachtingen en aan de eisen van de minister van Verkeer en Waterstaat. Dit onderzoek
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatieOnderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel
Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en
Nadere informatieleer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1
leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieEerste hulp bij planning
Eerste hulp bij planning Druk, druk, druk, iedereen heeft het druk. Je hebt school, werk, sport, verjaardagen, hobby s, afspraken met vrienden en ga zo maar door. Het is iedereen wel eens overkomen dat
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieTime management - logboekanalyse en Eisenhowerschema
pag.: 1 van 5 Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema Tijd is een schaars goed. U heeft als inkoper slechts een beperkte hoeveelheid tijd tot uw beschikking om uw taken uit te voeren. Deze
Nadere informatieBas Smeets page 1
Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale
Nadere informatieDit boekje is van:..
Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan
Nadere informatieSLC. Opdracht 3 & 4. Soulia Moor CMD- 1B 29/11/ 11
SLC Opdracht 3 & 4 Soulia Moor 0853637 CMD- 1B 29/11/ 11 1 Inhoud Individuele leerstijlen... 3 Leerstijl... 3 SWOT- analyse... 3 SMART- doelstellingen... 3 Reflectie... 4 Timemanagement... 5 Stappenplan
Nadere informatieIk-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieVul de enquête in. Bij deze enquête is het belangrijk dat elke vraag wordt ingevuld.
Dit is stap twee van de test die je in MOVE vindt op pagina 22 & 23. Wil je graag een realistisch beeld van hoe je ervoor staat op de 7 terreinen van je leven? Doe de check. Klopt jouw zelfbeeld met de
Nadere informatieC. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse
C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil
Nadere informatiePRIORITEITEN. drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE
PRIORITEITEN drs. Ellen Bulder 1 SITUATIE Ook zo druk, druk, druk? Hebt u het gevoel dat u geleefd wordt door de waan van de dag en dat u altijd tijd te kort hebt? Of hebt u uw zaakjes prima onder controle
Nadere informatieKenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen
Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Ten aanzien van de kenmerken van de gevolgen van werkstress werkplezier wordt een viertal categorieën onderscheiden, t.w. 1. emotionele
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieE-BOOK. FIRST things first. In 5 stappen effectief omgaan met je tijd
E-BOOK FIRST things first In 5 stappen effectief omgaan met je tijd WWW.GOALSONHEELS.NL Tijd is niet vanzelfsprekend Je vindt het lastig om tijd te vinden om alles te doen wat je graag zou willen doen.
Nadere informatieLes1, Beperkende overtuigingen
Les1, Beperkende overtuigingen Welkom! Bedankt voor het aanvragen van deze mini-cursus. Blijkbaar ben jij op zoek naar een manier om goed voor jezelf te zorgen, om het roer om te gooien. Deze cursus heb
Nadere informatieIK WIJZER. Ik wil graag weten wie ik ben
IK WIJZER Ik wil graag weten wie ik ben Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Copyright DilemmaManager B.V. Pagina 2 van 8 1 Inleiding Hallo Ruben, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer.
Nadere informatieIn 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt
In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?
Nadere informatie12/19/2013. Workshop mbt effectief studeren December 2013. Discipline en inzet. Motivatie Talenten. Kwaliteiten. Doelen. Bijsturen
Workshop mbt effectief studeren December 2013 Motivatie Talenten Doelen Kwaliteiten Discipline en inzet Bijsturen Consequenties Resultaten Gewoonten Gedrevenheid Emoties Opvattingen Gezichtspunten Werkwijze
Nadere informatieHoe leer je Pools? Goede technieken = goed geheugen. Hoe leer je Pools? E-book
Hoe leer je Pools? Goede technieken = goed geheugen Hoe leer je Pools? E-book 1 Voordat je met een cursus Pools begint, ontwikkel je eigen methode om Pools te leren. Wat is jouw doel? Op welke wijze wil
Nadere informatieBijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs
Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge
Nadere informatieSLB eindverslag. Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12
SLB eindverslag Rozemarijn van Dinten HDT.1-d 12053449 11-11-12 Eindverslag De afgelopen periode heb ik een aantal lessen SLB gehad. Hierover ga ik een eindverslag schrijven en vertellen hoe ik de lessen
Nadere informatieLeren (kan je ) leren!
Leren (kan je ) leren! Leertips op maat van de middenschool Beste leerlingen en ouders, Het begrip leren leren klinkt jullie waarschijnlijk niet onbekend in de oren. We hopen dat er in de basisschool al
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieHuiswerk tips! Speciaal voor jou! Praktijk voor reflexintegratie & kindercoaching
Speciaal voor jou! De leergierige scholier Huiswerk tips! Praktijk voor reflexintegratie & kindercoaching Schipperswijk 10 9665PM Oude Pekela tel: 06-10318833 info@moniquecoachtkids.nl www.moniquecoachtkids.nl
Nadere informatieLaser Focus. De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren..
Laser Focus De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren.. 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van StudieVitaminen.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany
Nadere informatieIntroductie. Vrijheid. Moed. Verbinding. Hoi dapper mens!
Introductie Hoi dapper mens! Hoe tof dat je de gratis tips hebt gedownload! In dit document geef ik een aantal tips die mij persoonlijk veel geholpen hebben. Ik ben af gaat over jezelf accepteren en dat
Nadere informatieOntdekken hoe je je tijd goed kunt beheren, bestaat voor. Jezelf voorbereiden op succes. Hoofdstuk 1. Leer jezelf kennen.
Hoofdstuk 1 Jezelf voorbereiden op succes In dit hoofdstuk: Een solide timemanagementsysteem opbouwen De grootste uitdagingen van timemanagement het hoofd bieden Het verband zien tussen doelen stellen
Nadere informatieJe motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.
Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat
Nadere informatieMeer doen in minder tijd én met minder stress!
Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een
Nadere informatieTime-management Help! Ik houd tijd over
Time-management Help! Ik houd tijd over Heb jij ook te maken met tijdgebrek? Wil jij overzicht in je werk? Wil jij meer structuur? Wil je meer rust en een meer voldaan gevoel over je werkdag? Leer hoe
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieNIEUWE GEWOONTE in DRIE WEKEN
NIEUWE GEWOONTE in DRIE WEKEN Het doel van het drie weken plan van Follow the Honey is een dagelijkse gewoonte op te bouwen van naar binnen gaan, met je aandacht bij Jezelf zijn*. Binnen is bij je hart,
Nadere informatieHet verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieDialogen website Motiveren tot rookstop
Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Nadere informatieHelp, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren
1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last
Nadere informatieCommuniceren is teamwork
Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.
Nadere informatiemaandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...
maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon
Nadere informatieBURN- OUT RISICO CHECK
BURN- OUT RISICO CHECK Vul onderstaande vragenlijst in door ja of nee aan te kruisen. VRAAG JA NEE 1 Nemen jij en je gezin s ochtends rustig de tijd om op te staan en goed te ontbijten? 2 Zie je vaak tegen
Nadere informatieMindfulness Training. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.
Mindfulness Training Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness training Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten
Nadere informatie6 Past je werk bij je privéleven? In deze prestatie ga je laten zien dat stage en privéleven best samen kunnen gaan.
6 Past je werk bij je privéleven? In deze prestatie ga je laten zien dat stage en privéleven best samen kunnen gaan. Ik ben een werkende moeder. Mijn vriend helpt thuis mee. Werken? Ik heb een kind, dat
Nadere informatieHEADS LARGER THAN HANDS
HEADS LARGER THAN HANDS Op zoek naar meer balans Drs. Annemarije Struik Psycholoog HOE ZIT HET MET JOU?? Quotes uit de praktijk Ik vind het allemaal zo leuk Ik geef dingen niet graag uit handen Als ik
Nadere informatie