Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie"

Transcriptie

1 Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie 44% van de totale export Omvang Nederlandse automotive toelevering 9,2 miljard 88% bestemd voor export

2 Automotive-industrie mondiaal: miljard Grote Vier goed voor 55% van de wereldwijde productiewaarde De automotive-industrie is een gigantische bedrijfstak met een wereldwijde omzet van miljard*. Belangrijkste product is de personenauto, waarvan in aantallen veruit de meeste in China worden vervaardigd. Qua omzet is de autoindustrie in de VS de grootste, gevolgd door Duitsland. Met Japan en China erbij zijn deze landen goed voor 55% van de mondiale auto-industrie. Auto-industrie* wereldwijd: Top-10 landen + Nederland/België naar omzet industrie, VS 241 mld. / 17,6% Verenigd Koninkrijk 52 mld. / 3,7% Frankrijk 45 mld. / 3,2% België 24 mld. / 1,7% Nederland 8 mld. / 0,6% Duitsland 239 mld. / 17,0% Zuid-Korea 63 mld. / 4,5% Japan 217 mld. / 11,6% Ook de vervaardiging van carrosserieën en auto-onderdelen is een miljarden business met een totale omzet van miljard. China kent hierin een aandeel van 22% en is daarmee naar omzet de grootste producent. Nederland is een kleine speler in de productie van motorvoertuigen, maar kent wel enkele fabrikanten van bussen (VDL) en vrachtwagens (DAF, Scania). De heropening van Nedcar geeft de productie van auto s in Nederland weer een gezicht en stimuleert de automotive-toelevering. Daarnaast is ook de aanwezigheid en geplande uitbreiding van Tesla Motors in Tilburg een positief teken aan de wand. Mexico 54 mld. / 3,8% Brazilië 90 mld. / 6,4% Spanje 59 mld. / 4,2% China Japan Duitsland VS Z-Korea India Brazilië Spanje Mexico Rusland Bron: Oxford Economics, OICA, ING Economisch Bureau * Het betreft de vervaardiging van personenauto s, bedrijfs- en vrachtauto s, bussen (sbi 29.1) China 132 mld. / 9,4% Top-10 productie personenauto s, 1 e halfjaar

3 miljard 2012 Toelevering van: Auto-onderdelenindustrie recordjaar voor Nederlandse toeleverende industrie mld. 0,9 0,9 Overige industrie (bv. chemie, rubber- en kunststof, metaalbewerking) 1,2 Overige industrie (bv. chemie, rubber- en kunststof, metaalbewerking) 0,6 Nederlandse toelevering goed voor 9,2 miljard, waarvan 88% export 7,9 Minder zichtbaar, maar wel degelijk van serieuze omvang in Nederland is de 6,9Omvang Nederlandse 7,2 7,4 automotive-toelevering 9,2 miljard 6,5 6,7 (automotive) toeleverende industrie. Omdat de toelevering plaatsvindt 6,1 vanuit diverse branches, variërend van rubber- en kunststof tot aan de elektrotechnische industrie en Wat zit er in dit cijfer? 5,2 van de chemie tot de metaalsector, is de sector relatief lastig in kaart te brengen. De directe toelevering aan de automotive industrie in is berekend op 9,2 miljard*. Dit is inclusief de toelevering aan de auto-onderdelenindustrie (tweedelijns-toeleveranciers, Toelevering van: Aan: zie box). Export Toelevering binnenland Auto-onderdelenindustrie Eindfabricage auto-industrie Aan: Eindfabricage auto-industrie Auto-onderdelenindustrie Eindfabricage 0,9 auto-industrie 7,8 8,1 Sterk herstel na crisisjaar duidt op relatief goede concurrentiepositie De automotive sector was in één van de zwaarst geraakte sectoren. Een combinatie van vraaguitval en het structureel verlagen van voorraden zorgde voor een omzetterugval van ruim 30% in de toeleverende industrie. Het herstel was mld. echter sterk en in werd een omzet gerealiseerd die met 9 miljard hoger lag dan voor de crisis. Na twee iets mindere jaren is de omzet verder toegenomen tot naar schatting 9,2 0,9miljard in. 0,9 Veel Nederlandse bedrijven zijn langjarig actief in de automotive-keten, innoveren steeds meer mee met de autofabrikant of eerstelijnstoeleverancier en creëren zo een sterkere concurrentiepositie. Deze bedrijven hebben kunnen profiteren van de groei van de automotive in bovenal Duitsland, maar ook het VK en de VS Export 2007 Overige industrie (bv. chemie, rubber- en kunststof, metaalbewerking) Overige industrie (bv. chemie, rubber- en kunststof, metaalbewerking) 1,2 6,1 6,5 6,9 7, Auto-onderdelenindustrie Eindfabricage auto-industrie 9,2 miljard Toelevering binnenland Omvang Nederlandse toeleverende industrie aan de automotive binnenland en buitenland (export), mld. 0,6 5,2 0,9 6,7 7, , 7,4 7, 0,9 0,9 1,2 6,1 6,5 6,9 7,2 0,6 5,2 0,9 6,7 7,9 7,4 7,8 8,1 * Berekeningen van ING Economisch Bureau op basis van WIOD (world input output database, EC) en Oxford Economics. ** Daarnaast kent Nederland diverse specialisten op het gebied van automatisering en robotisering van automotive-productie (bv. VDL en AWL Techniek). Deze omzet zit niet in de genoemde 9,2 miljard, omdat dit voor de autofabrikanten investeringen betreft, geen input voor de productie Export Toelevering binnenland 2012

4 Duitsland veruit belangrijkste afnemer 44% van de export bestemd voor Duitse markt Door de omvang en nabijheid zijn de ogen van veel bedrijven gericht op de Duitse automotive-markt. De toeleverende industrie haalt 44% van de exportomzet uit dat land bij grote klanten als Volkswagen, BMW en Daimler. Voor sommige toeleverende branches is dit nog hoger. Van de chemie producten binnen de automotive toelevering gaat 60% naar de Duitse markt. Exportaandeel in Nederlandse automotive-toelevering naar land, Overig 21% Duitsland Mooie groei in Duitsland stuwt Nederlandse toelevering Binnen Europa presteert met name de Duitse auto-industrie de laatste jaren sterk. De Nederlandse toeleverindustrie heeft hiervan ook geprofiteerd, wat de totale omzet heeft gestuwd. In is naar schatting voor 3,6 miljard geleverd aan de Duitse auto(onderdelen)industrie. Ten opzichte van vijf jaar geleden heeft de Nederlandse toeleversector haar positie in Duitsland heel licht verbeterd. Het aandeel in de import van de Duitse automotive industrie is circa 4%. Veel West-Europese landen hebben aandeel verloren aan Oost-Europa. In dat licht kenmerkt de marginale verbetering van het Nederlands aandeel de waardevolle rol die de Nederlandse toeleverindustrie richting Duitsland speelt. Ten slotte is na de crisis van de toelevering naar de VS sterk gegroeid. Ook voor de komende jaren liggen hier nog kansen voor groei. Polen 2% Italië 2% China 3% 4% Frankrijk 5% VS België 8% 10% VK 44% 4 Ontwikkeling export Nederlandse automotive-toelevering, vijf belangrijkste afzetlanden, index 2008= Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. WIOD (world input output database, EC) en Oxford Economics. VS VS

5 Auto-industrie belangrijk voor tal van branches Metaalsector realiseert 2,3 miljard omzet als automotive toeleverancier Zoals eerder aangegeven, wordt de automotive-sector beleverd door een veelheid aan branches. Uiteraard de onderdelenindustrie, maar daarnaast ontleent de bijvoorbeeld de metaalsector een omzet van ruim 2,3 miljard aan de automotive-sector. De chemie (denk aan de autolak of kunststof onderdelen zoals dashboards) en elektronica-industrie (zoals sensoren of navigatie) realiseren ruim een miljard euro omzet. De rubber- en kunststofindustrie (waaronder de autobandenindustrie) behalen ook vele honderden miljoenen euro s omzet in de automotive keten. De afgelopen jaren zijn de aandelen van de branches in de toelevering vrij constant gebleven. Innovatie (bijvoorbeeld lichtgewicht materialen) en meer elektronica zou in de toekomst enige verschuiving kunnen opleveren. Nog zuiniger en meer verbonden Toeleveranciers spelen een kritieke rol in het verder verbeteren van de (vracht)auto. Bij trucks heeft CO 2 -reductie de volle aandacht, nadat de afgelopen jaren meer focus lag op het terugbrengen van stikstof en roetuitstoot. Reductie van CO 2 -uitstoot zal voornamelijk moeten komen uit verdere brandstofbesparing. Via betere aerodynamica is daar nog winst te behalen. Regelgeving is verruimd, waardoor bijvoorbeeld spoilers mogen worden geplaatst. Voor toeleveranciers liggen er innovatiekansen door gebruik van andere vormen of materialen (kunststoffen/metalen). Verdere toepassing van elektronica zet nog altijd in hoog tempo door. Steeds slimmere board-computers volgen een groot aantal prestatie-indicatoren op het gebied van efficiency en planning en kunnen zelf bijsturen. Toeleverende industrie naar branche,, miljoenen euro s Autoonderdelenindustrie 3341 Overig Elektrotechnische industrie 1173 Chemie Rubber en kunststof (Basis)metaal 5 Ook bij de personenauto is high-tech het sleutelbegrip. Auto s raken steeds voller met (veiligheids)systemen met als uiteindelijk doel de zelfrijdende auto. Auto s gaan in toenemende mate online. De bestuurder is hierdoor continu connected. Het dashboard-scherm gaat steeds meer lijken op een tablet. Een verbinding met derden maakt het mogelijk dat data over de auto breder beschikbaar is. Dit kan helpen bij after-sales, waarbij beter getimed onderhoud of vervanging van onderdelen plaats vindt. In de wereld van de connected car liggen nadrukkelijk kansen voor het innovatieve Nederlands high-tech cluster. Ten slotte blijven de ontwikkeling van nieuwe aandrijfsystemen (hybride, elektro, waterstof), en nieuwe materialen (aluminium, carbon) belangrijke en kansrijke ontwikkelingen voor toeleveranciers.

6 Exportkansen door toenemende uitbesteding, vooral in Westerse landen Azië vereist lokale vestiging De automotive loopt voorop in de uitbestedingstrend. In de afgelopen decennia zijn fabrikanten getransformeerd tot bedrijven die zich nog hoofdzakelijk toeleggen op productontwikkeling, marketing en eventueel assemblage. Deze uitbesteding betekent voor China en Japan echter vooral meer binnenlands inkopen. Een Nederlands bedrijf dat serieus wil groeien in de Aziatische automotive keten zal lokaal moeten produceren. Voor Westerse landen ligt dit anders. Zowel Duitsland, de VS als het VK haalt een aanzienlijk deel van de inkoop uit het buitenland. In de volgende fase van uitbesteding is productinnovatie aan de beurt. In toenemende mate ligt de verantwoordelijkheid voor innovatie bij de toeleveranciers. De Nederlandse automotive toelevering, met een hoog innovatief karakter en sterk in high-tech, kan hiervan profiteren. Ten slotte behoort de mondiale automotive industrie tot de grootste investeerders in R&D. Volkswagen spendeert het meest met ruim 10 miljard. Ook technologie-giganten als Google investeren aanzienlijke bedragen in de ontwikkeling van auto s. Los van de kansen die dit individuele bedrijven biedt, is het voor de Nederlandse kenniseconomie van grote waarde om hier verdere aansluiting bij te vinden. Hoeveel wordt (buitenlands) ingekocht door de transportmiddelenindustrie*? >5% Aandeel inkoop producten en diensten in omzet Aandeel import in inkoop 2-5% Westerse landen 1995 ** 1995 (Vrijwel) stabiel Lichte krimp Forse krimp VK 65% 68% 33% 45% Frankrijk Forse groei Lichte groei 76% 78% 24% 39% Duitsland 63% 2-5% 73% 24% 34% VS 72% 78% 14% 25% Azië Zuid-Korea 69% 76% 13% 13% China 73% 80% 9% 8% Japan 74% 76% 2% 6% Verwachte omzetontwikkeling auto-industrie*** diverse landen in 2015? >5% >5% 2-5% (Vrijwel) stabiel Lichte krimp Forse krimp 6 Forse groei Lichte groei Bron: WIOD, ING Economisch Bureau * Cijfers alleen beschikbaar voor gehele transportmiddelenindustrie ** Meest recente cijfers *** Eindfabrikanten (sbi 29.1) 2-5% >5%

7 Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. 7 De tekst is afgesloten op 15 januari 2015.

8 Meer weten? Kijk op ING.nl/kennis Of neem contact op met: Jurjen Witteveen ING Economisch Bureau Marinus van der Meer Sectormanager Automotive Arnold Koning Sectormanager Industrie

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

Minder faillissementen in 2016

Minder faillissementen in 2016 Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis

Nadere informatie

Productiegroei industrie versnelt

Productiegroei industrie versnelt Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste

Nadere informatie

Noord-Holland heeft hoogste startersquote

Noord-Holland heeft hoogste startersquote Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters

Nadere informatie

Minder startende ondernemers

Minder startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Mondiale autoindustrie

Mondiale autoindustrie Mondiale autoindustrie Wereldwijde productie, 206 Verdeling wereldwijde productie personen- en bedrijfsauto's Toyota.23.486 Volkswagen Group Hyundai 7.889.538.26.28 China General Motors 7.793.066 Ford

Nadere informatie

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%

Nadere informatie

Agro & Food-machinebouw

Agro & Food-machinebouw Agro & Food-machinebouw reldwijd we xport ee 3% ijde expo dw rt el ouwma ndb ch la 6% w er es in 1% ldecon ere w ie om AGRO FOOD & TECHNOLOGY ijde expor tf dw l e achines dm oo 11% we r Groeiambities van

Nadere informatie

Visie ING Investment Office Oktober 2017

Visie ING Investment Office Oktober 2017 Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?

Nadere informatie

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Nederland Handelsland

Nederland Handelsland Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch

Nadere informatie

Opkomende markten: do s en don ts

Opkomende markten: do s en don ts Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013

Nadere informatie

Economie en financiële markten

Economie en financiële markten Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

Horeca herstelt laat

Horeca herstelt laat Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse

Nadere informatie

Branche Update: Container terminals

Branche Update: Container terminals Branche Update: Container terminals Economisch Bureau Sector & Commodity Research Nadia Menkveld +31 206 286441 Concurrentiepositie haven van belang voor terminal Hoewel de overslag in de haven van Rotterdam

Nadere informatie

Waar liggen de kansen?

Waar liggen de kansen? Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland

Nadere informatie

ING Investment Office

ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten

Nadere informatie

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Auteurs: P. M. Walison MSc, Trainee Internationaal Ondernemen Dhr. P. van Kuijen, Sectormanager Zoetermeer, 24 januari 2011 Hoewel aan de

Nadere informatie

Provinciale economie in het nauw

Provinciale economie in het nauw Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

The digital transformation executive study

The digital transformation executive study The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.

Nadere informatie

Welkom. Datum: 25 april 2014

Welkom. Datum: 25 april 2014 Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel

Nadere informatie

Balanceren tussen regulering en klantwensen

Balanceren tussen regulering en klantwensen Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche

Nadere informatie

Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen

Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen Industrie Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen Quick scan op meest aantrekkelijke buitenlandse afzetmarkten Gekeken naar omvang en groei dan blijken China en Rusland de meest aantrekkelijke

Nadere informatie

Automobielsector op weg naar de toekomst Sectorcommentaar

Automobielsector op weg naar de toekomst Sectorcommentaar ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 Automobielsector op weg naar de toekomst Sectorcommentaar In vrijwel elk analistenrapport over de automobielsector dat dit jaar voorbij kwam stond één

Nadere informatie

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder 7.500 besluitvormers uit 12 landen Joseph Bradley Jeff Loucks Andy Noronha James Macaulay

Nadere informatie

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Toekomstperspectief Destinatie Holland 2025 Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Vooraf Afbakening: perspectief betreft alleen inkomend verblijfstoerisme Aanpak: deskresearch,

Nadere informatie

Verdere groei in het verschiet

Verdere groei in het verschiet Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen

Nadere informatie

Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd

Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd Page 1 of 5 Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd 11-5-2016 / 02:00 In 2015 exporteerde Nederland een recordhoeveelheid van 944 miljoen kilo varkensvlees, 6 procent meer dan in 2014. Door de lage prijzen

Nadere informatie

Groeimotor logistiek koelt af

Groeimotor logistiek koelt af Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE

Nadere informatie

Metaal- en foodindustrie naar 2020

Metaal- en foodindustrie naar 2020 Metaal- en foodindustrie naar 2020 Lunch & learn, 24 september 2014 Rabobank LVC en Maasduinen Henri Cocu, Sectormanager Industrie Hans van Haaren Sectormanager Food Sectormanagement als inspiratie Hans

Nadere informatie

Economie Utrecht komt verder op stoom

Economie Utrecht komt verder op stoom Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting

Nadere informatie

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000 Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel

Nadere informatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

Nadere informatie

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch

Nadere informatie

Vooruitzichten economie en financiële markten

Vooruitzichten economie en financiële markten Vooruitzichten economie en financiële markten Bob Homan, ING Investment Office Grip op je Vermogen Den Haag, 9 oktober 2015 Vraag 1 Hoeveel % is de wereldindex (in Euro s) van hoogtepunt (15/4) tot dieptepunt

Nadere informatie

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014

Herstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014 Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Aantal starters stabiliseert

Aantal starters stabiliseert Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar

Nadere informatie

Aanpassingen in economie emerging markets biedt Nederland

Aanpassingen in economie emerging markets biedt Nederland Themavisie Internationaal ING Economisch Bureau Aanpassingen in economie emerging markets biedt Nederland kansen De groei van de productie en werkgelegenheid in de verwerkende industrie in de emerging

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE ITALIË

LANDEN ANALYSE ITALIË LANDEN ANALYSE ITALIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen

Nadere informatie

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar BiZ-Dag 29 juni 2017 Overzicht 1. Een paar cijfers 2. Wat is industrie? 3. Personeel 4. Risico s 3 1. Een paar cijfers 29 juni 2017 3 Balans: omzetontwikkeling

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE DENEMARKEN

LANDEN ANALYSE DENEMARKEN LANDEN ANALYSE DENEMARKEN Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater? Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog

Nadere informatie

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 M200410 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 Exportthermometer Jolanda Hessels Kees Bakker Zoetermeer, november 2004 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 In 2003 laat de export

Nadere informatie

Industrie & innovatie

Industrie & innovatie Industrie & innovatie Boardroomdiscussie Corné Kranenburg sectorspecialist Industrie Marlise van der Plas themamanager Innovatie Welkom! 2 Programma Introductie 12:00 12:15 Ontwikkelingen in de wereld

Nadere informatie

Ontdek beleggingskansen met technische analyse

Ontdek beleggingskansen met technische analyse Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013

Nadere informatie

Grip op je Vermogen. Rendement maken in tijden van zwakke groei, wat te doen? Bob Homan. ING Investment Office. 5 en 6 oktober 2012

Grip op je Vermogen. Rendement maken in tijden van zwakke groei, wat te doen? Bob Homan. ING Investment Office. 5 en 6 oktober 2012 Grip op je Vermogen Rendement maken in tijden van zwakke groei, wat te doen? Bob Homan ING Investment Office 5 en 6 oktober 2012 Economie 2 En nu? valt uit elkaar Verdere integratie Economisch trend is

Nadere informatie

De importen van Latijns-Amerika en het Caribische gebied (LAC),

De importen van Latijns-Amerika en het Caribische gebied (LAC), De importen van Latijns-Amerika en het Caribische gebied (LAC), - Inleiding Joyce Mahabali De internationale handel is de handel tussen landen. Hiervan is sprake wanneer landen bepaalde goederen en diensten

Nadere informatie

8. De rol van de Nederlandse industrie in internationale productieketens. Auteurs Frank Notten Rutger Hoekstra Jan-Pieter Smits

8. De rol van de Nederlandse industrie in internationale productieketens. Auteurs Frank Notten Rutger Hoekstra Jan-Pieter Smits 8. De rol van de Nederlandse industrie in internationale productieketens Auteurs Frank Notten Rutger Hoekstra Jan-Pieter Smits De groei van de Duitse uitvoer werd de laatste jaren gestimuleerd door de

Nadere informatie

Internationale handel visproducten

Internationale handel visproducten Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een

Nadere informatie

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer

Nadere informatie

Marktontwikkelingen varkenssector

Marktontwikkelingen varkenssector Marktontwikkelingen varkenssector 1. Inleiding In de deze nota wordt ingegaan op de marktontwikkelingen in de varkenssector in Nederland en de Europese Unie. Waar mogelijk wordt vooruitgeblikt op de te

Nadere informatie

Belemmeringen voor de exportontwikkeling van de Gelderse industrie

Belemmeringen voor de exportontwikkeling van de Gelderse industrie Onderzoeksmemorandum Belemmeringen voor de exportontwikkeling van de Gelderse industrie Probleemstelling I Een aantal bedrijven uit de Achterhoek heeft bij provincie Gelderland het probleem aangekaart

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Omzet industrie daalt door lagere prijzen

Omzet industrie daalt door lagere prijzen Eerste kwartaal 21 Omzet industrie daalt door lagere prijzen Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

Marktherstel door economisch herstel?

Marktherstel door economisch herstel? Marktherstel door economisch herstel? Bernd Feenstra Sectormanager Tuinbouw Beekbergen, 15-4-2010 Indeling Indeling Even voorstellen Ontwikkelingen Glastuinbouw Marktevenwicht verstoord Marktherstel Toekomstperspectief

Nadere informatie

Zorgen om arbeidsmarktkrapte

Zorgen om arbeidsmarktkrapte Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van

Nadere informatie

Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad. Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015

Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad. Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015 Samen smart De Nederlandse industrie naar een hoger groeipad Publicatie uitgebracht t.g.v. de IndustrieTOP Smart Industry 3 maart 2015 Buitenlandse vraag hield Nederlandse industriemotor goed draaiende

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International

Nadere informatie

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I Wereld Opgave 1 Ontwikkelingen in de mondiale autoproductie Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 1p 1 Met welk begrip wordt de mondiale verandering

Nadere informatie

De Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017

De Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Analyse Gezondheidszorg Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Aantal zorgaanbieders in 6 jaar tijd verdubbeld Eenpitters goed voor overgrote deel van groei aanbieders Groei eenpitters

Nadere informatie

VDL Translift. Kracht door samenwerking

VDL Translift. Kracht door samenwerking VDL Translift Kracht door samenwerking VDL Translift VDL TRANSLIFT, SPECIALIST IN INNOVATIEVE ZIJLADERSYSTEMEN, HEEFT MEER DAN EEN HALVE EEUW ERVARING ALS FABRIKANT VAN AFVALINZAMELVOERTUIGEN. HET COMPLETE

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE NEDERLAND

LANDEN ANALYSE NEDERLAND LANDEN ANALYSE NEDERLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee5 de sector (cijferma>g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms>ge (2018) waarde van de consump>e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen

21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 21-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 21-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie

Nadere informatie

Nederland Handelsland Een nadere blik op de top-3 handelspartners buiten de eurozone. 2 e editie, maart 2015

Nederland Handelsland Een nadere blik op de top-3 handelspartners buiten de eurozone. 2 e editie, maart 2015 Nederland Handelsland Een nadere blik op de top-3 handelspartners buiten de eurozone 2 e editie, maart 2015 VK, VS en China handelspartners nummer 2, 3 en 4 VK, VS en China heel belangrijk voor Nederlandse

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE DUITSLAND

LANDEN ANALYSE DUITSLAND LANDEN ANALYSE DUITSLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Wijnimport Nederland naar regio

Wijnimport Nederland naar regio DO RESEARCH Wijnimport Nederland naar regio Sterke opmars wijn uit Chili Jeroen den Ouden 1-10-2011 Inleiding en inhoudsopgave Pagina I De invoer van wijn in Nederland 1 II De invoer van wijn naar herkomst

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE SPANJE

LANDEN ANALYSE SPANJE LANDEN ANALYSE SPANJE Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee6 de sector (cijferma?g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms?ge (2018) waarde van de consump?e van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie

Internationale vorderingen Nederlandse banken onder druk

Internationale vorderingen Nederlandse banken onder druk Internationale vorderingen Nederlandse banken onder druk De vorderingen van Nederlandse banken op het buitenland zijn onder invloed van de financiële crisis en de splitsing van ABN AMRO in 2007 en 2008

Nadere informatie

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research

Sectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research Sectorupdate Export bloemen en planten Economisch Bureau, Sector & Commodity Research 25 juni 2012 Exportgroei ondanks crisis in de eurozone Rusland vierde exportbestemming door sterke toename van de export

Nadere informatie

Daling faillissementen vlakt af

Daling faillissementen vlakt af Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen

Nadere informatie

Wat zijn de beleggingstrends van dit moment?

Wat zijn de beleggingstrends van dit moment? Wat zijn de beleggingstrends van dit moment? Bob Homan Hoofd ING Investment Office Utrecht, 25 april 2014 Agenda Hoe staan de financiële markten ervoor? Wat zijn koersbepalende factoren? Waar liggen toekomstige

Nadere informatie

ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage

ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage ICT, kennis en economie 2012 Statistische bijlage Deze bijlage bevat enkele tabellen met aanvullend cijfermateriaal behorend bij de publicatie ICT, kennis en economie 2012. De tabellen zijn per hoofdstuk

Nadere informatie

PMI. De meest toonaangevende economische indicator in de wereld

PMI. De meest toonaangevende economische indicator in de wereld PMI De meest toonaangevende economische indicator in de wereld De Purchasing Managers Index (PMI ) is gebaseerd op maandelijks onderzoek bij zorgvuldig geselecteerde bedrijven in belangrijke economieën

Nadere informatie

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk

Omzet industrie daalt, productie vrijwel gelijk Derde kwartaal 2 industrie daalt, productie vrijwel gelijk Industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie

Nadere informatie

De Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017

De Nederlandse landbouwexport De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 De Nederlandse landbouwexport 2017 De publicatie is tot stand gekomen in samenwerking met: De Nederlandse landbouwexport 2017 Uitgave 2018 Verklaring van tekens. Gegevens ontbreken * Voorlopig cijfer **

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen

Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Vooruitzicht Commercieel Vastgoed Vertrouwen vastgoedbeleggers verder toegenomen Beleggingssvolume vastgoed naar nieuw record Lichte groei van opname kantoren record 27 3. 2. 1. 214 215 213 214 215 ING

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse

Nadere informatie

Tijdperk elektrische auto nadert

Tijdperk elektrische auto nadert Vooruitzicht Automotive Tijdperk elektrische auto nadert Markt volledig elektrische auto in stroomversnelling Investeringen van autofabrikanten in nieuwe elektrische auto s nemen toe. Hoger volume zorgt

Nadere informatie

LANDEN ANALYSE BELGIË

LANDEN ANALYSE BELGIË LANDEN ANALYSE BELGIË Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse geeft de sector (cijfermatig) inzicht in de huidige (2013) en toekomstige (2018) waarde van de consumptie van snijbloemen en potplanten

Nadere informatie