Pijn als oorzaak van probleemgedrag
|
|
- Nora Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pijn als oorzaak van probleemgedrag 1 Janine van Kooten AIOS ouderengeneeskunde & promovendus VUmc Workshop pijn en probleemgedrag Annelore van Dalen- Kok AIOS ouderengeneeskunde & promovendus LUMC
2 Inhoud Probleemgedrag Pijn Probleemgedrag en pijn Herkennen & meten van pijn 2 Workshop pijn en probleemgedrag
3 Introduc9e Janine van Kooten ü AIOTO specialisme ouderengeneeskunde ü PromoKeonderzoek: PAINdemiA Annelore van Dalen- Kok ü AIOTO specialisme ouderengeneeskunde ü PromoKeonderzoek: INTERCEP- D ü Lid Europese werkgroep COST: Pain assessment in pakents with impaired cognikon, especially demenka ü Lid werkgroep zorgstandaard chronische pijn 3 Workshop pijn en probleemgedrag
4 De uitdaging 4 Workshop pijn en probleemgedrag
5 De uitdaging Prevalence (%) Women Men >94 Age Group 5 Workshop pijn en probleemgedrag
6 Wat is probleemgedrag bij mensen met demenke? 6 Workshop pijn en probleemgedrag
7 Probleem? (Probleem) Gedrag o agitatie/agressie o depressie o apathie o angst o etc 80% 7 Workshop pijn en probleemgedrag
8 Handreiking probleemgedrag Maar is dat probleemgedrag nu echt een probleem? 8 Workshop pijn en probleemgedrag
9 Pijnbestrijding gee> minder agita9e! 9 Workshop pijn en probleemgedrag
10 Gevolgen Ø Toename zorgafhankelijkheid & zorglast Ø Opname verpleeghuis Gedrag wat op de voorgrond staat wordt behandeld en niet meer gezien als signaal
11 Wie van jullie heey de afgelopen week een keer pijn gehad? 11 Workshop pijn en probleemgedrag
12 Wie van jullie heey de afgelopen week een keer paracetamol genomen? 12 Workshop pijn en probleemgedrag
13 Wat is de prevalenke van pijn bij mensen met demenke? 13 Workshop pijn en probleemgedrag
14 Pijn en demen9e Pijn komt veel voor: > 50% Verlies van communicatieve vaardigheden Uiten van pijn moeilijk Onderbehandeling / inadequate behandeling van pijn 14 Workshop pijn en probleemgedrag
15 Defini9e pijn IASP Pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend met actuele of potentiele weefselbeschadiging of beschreven in termen van een dergelijke beschadiging 15 Workshop pijn en probleemgedrag
16 Uiten van pijn Verminderd / veranderd fysiek functioneren o inactiviteit o verminderde / veranderde mobiliteit o verminderd / veranderd eetpatroon o veranderde ADL-functies (wassen, kleden, etc) 16 Workshop pijn en probleemgedrag
17 Diverse presenta9e 17 Workshop pijn en probleemgedrag
18 Wie hee> er pijn? Vragen! 18 Workshop pijn en probleemgedrag
19 Meer probleemgedrag bij toenemende demen9e? Gedragsuiting bij pijn Milde cognitieve stoornissen Matig ernstige cognitieve stoornissen Ernstige cognitieve stoornissen Cognitie 19 Workshop pijn en probleemgedrag
20 Herkennen van pijn 1. Gezichtsuitdrukkingen 2. Lichaamsbewegingen 3. VocalisaKes 20 Workshop pijn en probleemgedrag
21 Pijngedragsobserva9e instrumenten DS- DAT (Hurley, 1992) ADD (Kovach, 1999) CNPI (Feldt, 2000) PAEP (Manfredi, 2003) PAINAD (Warden, 2003) PADE (Villanueva, 2003) Abbey (Abbey, 2004) PACSLAC- D (Fuchs- Lacelle 2004, Zwakhalen, 2006) DOLOPLUS 2 (Lefebvre- Chapiro, 2001) NOPPAIN (Snow, 2004) MOBID en MOBID- 2 (Husebø, ) ECPA (Morello, 2007) REPOS (van Herk, Thesis) Worksh op pijn en 21
22 6 basis gezichtsuitdrukkingen (Ekman) 1. Geluk 2. Droevenis/verdriet 3. Angst 4. Woede 5. Verrast/Verwondering 6. Walging 22 Workshop pijn en probleemgedrag
23 Gezichtsuitdrukking van pijn Combinatie van: - Omlaag bewegen wenkbrauw - Omhoog bewegen wangen - Ogen vernauwen - samenknijpen neus - Bovenlip omhoog bewegen - Openen van de mond 23 Workshop pijn en probleemgedrag
24 Meten? PACSLAC-D * Aanpassing op Zwakhalen et al Workshop pijn en probleemgedrag Score 4 = indicatie voor pijn
25 Belangrijk Scores GEEN GOEDE OF FOUTE ANTWOORDEN 25 Workshop pijn en probleemgedrag
26 Scores Wie van jullie zou een dergelijke observa9elijst gaan gebruiken in de prak9jk? 26 Workshop pijn en probleemgedrag
27 Afsluitende mee-naar-huis-nemers Ø Pijn komt veel voor Ø Vraag vaak naar pijn en blijf vooral alert op uitingen van pijn Ø Tijd 27 Workshop pijn en probleemgedrag
28 Dank voor uw aandacht Vragen? 28 Workshop pijn en probleemgedrag
Pijn, gedrag en func/oneren bij demen/e: de duivelse driehoek?
Pijn, gedrag en func/oneren bij demen/e: de duivelse driehoek? Annelore van Dalen- Kok AIOS specialisme ouderengeneeskunde & promovendus PUBLIC HEALTH EN EERSTELIJNSGENEESKUNDE, LUMC 1 NVFG najaarscongres
Nadere informatieProf.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde
Pijn bij ouderen Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieHerkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen
Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde Disclosure
Nadere informatieVerslag: Workshop Pijn bij dementie: Je zult maar pijn hebben en het niet kunnen zeggen
Verslag: Workshop Pijn bij dementie: Je zult maar pijn hebben en het niet kunnen zeggen Op 20 november 2017 vond in Utrecht het Topcare-symposium plaats. In ruim 25 interactieve workshops presenteerden
Nadere informatie80% Inleiding. Quiz Demen4e en GEDRAG. Factoren die van invloed zijn op het gedrag 45-80%!
STApsgewijs Onbegrepen gedrag en Pijn bij demen4e de baas (STA OP)?! Inleiding Inleiding (workshop): Pijn en gedrag bij demen-e, wat weten we daarvan? Wat is STA OP? En hoe werkt het? Integra-e van aanwezige
Nadere informatie16-3-2015. Pijn bij dementie en afasie. vraag! Disclosure belangen. Geen / Zie hieronder. Gevolgen van pijn
Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Pijn bij dementie en afasie Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public
Nadere informatie27/10/2015. Pijn bij mensen met dementie Veerle De Bou. Pijn. Onderbehandeling. Ziekte van Alzheimer en pijn
Pijn bij mensen met dementie Veerle De Bou Pijn Misverstanden: Ouderdom en pijn gaan samen Ouderen voelen minder pijn Angst voor belastende onderzoeken, durven/mogen niet klagen Ouderen verdragen geen
Nadere informatiewww.painvision.be Van papieren naar Maartje Wils (zorgcoördinator De Wingerd)
Van papieren naar digitale pijnschaal Greet Leysens (lector KHKempen) Greet Leysens (lector KHKempen) Maartje Wils (zorgcoördinator De Wingerd) Inhoud 1 Wat w(m)eten we 2 Hoe meten we 3 Innovatie 4 Praktijkervaring
Nadere informatiePijn en demen=e. Signaleren en behandelen van pijn. Introduc8e. Inhoud. Pijn. Pijnmodel. Van Wijckerslooth, Oegstgeest. Elisabeth Gasthuishof, Leiden
Introduc8e Signaleren en behandelen van pijn 4 april Ede StudieArena Van Wijckerslooth, Oegstgeest Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL
Nadere informatiePijn bij dementie. Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre. dialogen rond dementie, 5 september 2012
Pijn bij dementie Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre 1 Inhoud l Definitie pijn l Hoe vaak komt pijn voor bij ouderen? l Pijnbeleving bij ouderen l Pijn bij dementie: anders? l Gevolgen
Nadere informatieMeten is weten. Baccaert Griet
Meten is weten. PIJNBEOORDELING Baccaert Griet Wat is pijn? Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging, of die beschreven
Nadere informatie14 april 2016 Dr. M. Burin
14 april 2016 Dr. M. Burin https://www.youtube.com/watch?v=9pfdtcl jezo https://www.youtube.com/watch?v=xakocii LlwY Ondergediagnosticeerd Onderbehandeld Zelden gebruik van aangepaste pijnschaal Discrepantie
Nadere informatieobserveren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014
observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014 Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die wordt geassocieerd met een daadwerkelijke of dreigende beschadiging
Nadere informatiePijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat?
Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat? Dr. Sandra Zwakhalen Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dialogen rond dementie Lijden deze ouderen pijn? Hoe kunnen we pijn
Nadere informatiePijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn
Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL regio Leiden Maartje Klapwijk specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker LUMC Introductie! 22 september
Nadere informatiePijn bij kwetsbare ouderen. Rob van Marum Klinisch geriater, klinisch farmacoloog JBZ
Pijn bij kwetsbare ouderen Rob van Marum Klinisch geriater, klinisch farmacoloog JBZ Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele ervaring die in verband wordt gebracht met bestaande
Nadere informatieGedrag of pijn, wat zou het zijn?
Gedrag of pijn, wat zou het zijn? Dr. Anneke Boerlage Geschiedenis Heeft alles te maken met hoe men over mensen met een VB dacht, ontmenselijking, depersonalisatie en ongevoeligheid Kunnen geen pijn voelen
Nadere informatiePijnevaluatie bij dementerende ouderen: Pijngedrag Observatie Schaal. Hans Bogaert Huisarts CRA Groepspraktijk De Schakel - Brugge
Pijnevaluatie bij dementerende ouderen: gebruik van een Pijngedrag Observatie Schaal Hans Bogaert Huisarts CRA Groepspraktijk De Schakel - Brugge INHOUD 1. Pijn: een onderschat probleem 2. Perceptie van
Nadere informatieONTWIKKELING EN IMPLEMENTATIE VAN EEN PIJNKAART IN WZC OM PIJNEVALUATIE, -COMMUNICATIE EN -BEHANDELING BIJ WZC-BEWONERS TE OPTIMALISEREN
ONTWIKKELING EN IMPLEMENTATIE VAN EEN PIJNKAART IN WZC OM PIJNEVALUATIE, -COMMUNICATIE EN -BEHANDELING BIJ WZC-BEWONERS TE OPTIMALISEREN Hans Bogaert Huisarts Groepspraktijk De Schakel CRA-platform Regio
Nadere informatiePijnmeting bij de geriatrische patiënt
Click to add title Click to add subtitle Pijnmeting bij de geriatrische patiënt Waarmee ervaren jullie het meest problemen ivm pijn bij ouderen? A. Communicatie B. Keuze meetinstrument C. Kennis ivm pijn
Nadere informatieCharlotte Griffioen. Opioïd gebruik bij ouderen. Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016
Opioïd gebruik bij ouderen Charlotte Griffioen Specialist Ouderengeneeskunde bij Novicare Promovenda, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, LUMC Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016 Disclosure
Nadere informatiePalliatieve zorg in de stervensfase bij mensen met dementie. Masterclass palliatieve zorg bij dementie 13 november 2018
Palliatieve zorg in de stervensfase bij mensen met dementie Masterclass palliatieve zorg bij dementie 13 november 2018 DEMENTIE IS EEN OPTELSOM D = N + G + B + P + SC N = neurologische schade G = gezondheidstoestand
Nadere informatieDementie en palliatieve zorg
Dementie en palliatieve zorg Hester Schreiber, consulent PTMN Specialist ouderengeneeskunde, kaderarts palliatieve zorg Petra Blommendaal, consulent PTMN Huisarts/kaderarts palliatieve zorg, scenarts Richtlijn
Nadere informatieEvaluatie van pijn bij personen met dementie
Evaluatie van pijn bij personen met dementie Prof Nele Van Den Noortgate Geriater UZ - Gent Alumni Gent, 9 December 2015 Inhoud Prevalentie van pijn bij dementie Invloed van dementie op pijndetectie Evaluatie
Nadere informatieInhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents
A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents Inhoud presentatie Een betere kijk op pijn bij verpleeghuisbewoners Pijn in verpleeghuizen REPOS Ontwikkeling Implementatie Implementatie pijnmeting Conclusie
Nadere informatieAssessment of pain in dementia
Reduced use of analgesics in Alzheimer s disease Assessment of pain in dementia Possible explanations: - A change in pain experience - A decline in communication Reduced use of analgesics in Alzheimer
Nadere informatiePrevalentie van off-label antidepressivagebruik
Home no. 6 December 2015 Eerdere edities Verenso.nl Prevalentie van off-label antidepressivagebruik Een onderzoek naar (inter)nationaal gebruik van richtlijnen en observatieschalen bij pijn Dr. Sandra
Nadere informatie80% >$4&","$)% Agitatie / Agressie .&/&$0&%&$%+"#$K=044&*=L% &/&$0&%&$%EF.G?E% !"#$%&$%'$(&)*&+&$%)&,*-)%("#%.
!"#$%&$%'$(&)*&+&$%)&,*-)%("#%.&/&$0&%1% Congres Moderne Dementiezorg 2011 >$4&","$)%?9:
Nadere informatieAls slapen zeer doet! Pijn herkennen bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking
Als slapen zeer doet! Pijn herkennen bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking S. Loos, adviseur zorg en ondersteuning voor mensen met een ernstige meervoudige beperking Sherpa. Inhoud workshop
Nadere informatieMedicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik??
Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge Wie ben ik?? Specialist ouderengeneeskunde Hoofd opleidingsinstituut specialisme ouderengeneeskunde
Nadere informatiePijnassessment in het kader van pijnbehandeling, a must or a load
Pijnassessment in het kader van pijnbehandeling, a must or a load Mevr. N. Van Houtte, Verpleegkundig specialist pijn Az Damiaan Oostende Pijnsymposium Postoperatieve pijn 25 november 2017 CC De Valkaart,
Nadere informatieWat als je niet kunt zeggen dat je pijn hebt? Gabrielle van de Graaf en Anneke Boerlage
Wat als je niet kunt zeggen dat je pijn hebt? Gabrielle van de Graaf en Anneke Boerlage Prevalentie cijfers Volwassenen met een VB (instelling): 15% 1 Kinderen met een VB: 84% 2 Instelling voor VB: 85%
Nadere informatieHospital ABCD studie Pinnummer: P 3. 3 maanden na ontslag (telefonisch)
P 3 3 maanden na ontslag (telefonisch) 1 Uw ervaringen zijn waardevol In dit interview gaan we het hebben over uw dagelijkse bezigheden en hoe u zich voelt. Uw ervaringen zijn waardevol en zullen worden
Nadere informatieHospital ABCD studie Pinnummer: P 2. 2 maanden na ontslag (telefonisch)
P 2 2 maanden na ontslag (telefonisch) 1 Uw ervaringen zijn waardevol In dit interview gaan we het hebben over uw dagelijkse bezigheden en hoe u zich voelt. Uw ervaringen zijn waardevol en zullen worden
Nadere informatieNieuwsbrief Namaste Familieprogramma
Pagina 1 In dit nummer: Nummer 4 Januari 018 Introductie 1 Namaste Care bij WZH Transvaal 1 Eerste interviews Checken op pijn Onderzoeksstage Deltaplan Dementie 3 Even voorstellen 4 Medische voedingsdrank
Nadere informatieDe kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien
De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara
Nadere informatieOmaha System Support, juli Oefen-zorgplan cliënt met dementie
Oefen-zorgplan cliënt met dementie Hoe ziet een zorgplan er in Omaha System uit? Hoe zorg je ervoor dat het overzichtelijk is? Als je net begint met Omaha System kan het je soms gaan duizelen. Zoveel aandachtsgebieden
Nadere informatiePijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase
Pijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase JOS KITZEN, ONCOLOOG COBIE VAN BEUZEKOM,VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Inhoud van de presentatie Even voorstellen Definitie palliatieve zorg Definitie pijn Hoe
Nadere informatieChronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek
Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek Stefaan Van Damme - er is geen enkel belangenconflict of financiële band met de industrie - slaapproblemen angst werkverzuim/conflict
Nadere informatieNeuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB
Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht
Nadere informatieT IS GEBEURD. Een minikwis over pijn
T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op
Nadere informatieZorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh. 15 januari Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg
Zorg bij dementie: Altijd palliatieve zorg? Prof. dr. Cees Hertogh 15 januari 2013 Ouderengeneeskunde & Ethiek van de zorg Reis naar het ongerijmde Ignatieff: reis naar het ongerijmde Mysterieuze ziekte:
Nadere informatiePalliatieve zorg in de stervensfase bij mensen met dementie. Masterclass palliatieve zorg bij dementie 17 januari 2019
Palliatieve zorg in de stervensfase bij mensen met dementie Masterclass palliatieve zorg bij dementie 17 januari 2019 DEMENTIE IS EEN OPTELSOM D = N + G + B + P + SC N = neurologische schade G = gezondheidstoestand
Nadere informatieCVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017
CVA zorg, topsport voor ons allemaal Dinsdag 11 april 2017 Onzichtbare gevolgen Daniël du Corbier Ergotherapeut / Cognitieve Revalidatie Therapeut (CPCRT) CVA in Nederland 46.000 CVA patiënten per jaar
Nadere informatie(Onder- )Voeding, vitaliteit en bewegen
(Onder- )Voeding, vitaliteit en bewegen Voor Studie Arena Voeding en demen4e 21 november 2016 Olga Commandeur, Olga Commandeur Promo4ons BV Sandra van Loenen, Dië4sten Geriatrie en Ouderen (DGO) www.die4stgo.nl
Nadere informatieEBN: Praktijkimpressies
EBN: Praktijkimpressies Lieven De Maesschalck Lier, 12 maart 2009 Inhoud Inleiding Voorbeelden Hinderpalen Besluit Inleiding EBN een evidentie? Nood aan randvoorwaarden Brug tussen theorie en praktijk
Nadere informatieOnderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018
Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding
Nadere informatie29 maart 2018 Dr. M. Burin
29 maart 2018 Dr. M. Burin Spino- thalamische baan Somatosensoriële cortex: discriminatory pathway: intensiteit en locatie van pijnlijke stimulus Spino- bulbaire baan hersenstam thalamus en limbische
Nadere informatieParkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie
Parkinsoncafe april 16 Irene Vermeulen, Ziekte van Parkinson Cognitie GZ-psycholoog Brabantzorg Programma Dopamine en de hersenen Psychologische gevolgen Cognitie Neuropsychologisch onderzoek Dopamine
Nadere informatieProtocol Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Protocol Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis Oktoberber 2010 Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch Titel : Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieCognitieve stoornissen na een beroerte
NEUROLOGIE Cognitieve stoornissen na een beroerte ADVIES Cognitieve stoornissen na een beroerte Als aanvulling op de folders Verder na een beroerte en Na een beroerte, adviezen voor naasten krijgt u in
Nadere informatieJoachim en Anna: Specialist in zorg voor bijzondere mensen. Afdeling Jasmijn en Sering: Zo gek nog niet!
Joachim en Anna: Specialist in zorg voor bijzondere mensen Afdeling Jasmijn en Sering: Zo gek nog niet! Inleiding Jasmijn en Sering: de doelgroep Literatuur Casus Multidisciplinair overleg: 2 weken na
Nadere informatiePijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen. HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016
Pijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016 Pijn ouderen Co-morbiditeit : wat veroorzaakt wat? Polyfarmacie: moeilijker
Nadere informatieKennisdag NGS september Van harte welkom. Thema: Heup / lies
Kennisdag NGS 2016 17 september Van harte welkom Thema: Heup / lies Bennie Theunissen: theunissenbennie@gmail.com 1 2 3 Een weekje rust (ziekte) Jongeren werden een week aan bed gekluisterd: Ze verloren
Nadere informatieJonge mensen met dementie: het belang van onderzoek en implementatie
Jonge mensen met dementie: het belang van onderzoek en implementatie Prof. dr. Raymond Koopmans, hoogleraar ouderengeneeskunde, in het bijzonder de langdurige zorg Jonge mensen met een dementie Eerste
Nadere informatieOverzichtswerkblad bij start of afsluiting van STA OP! Het starten van STA OP! (beantwoord de vragen 1 t/m 4)
STA OP!, UNOVUmc Amsterdam Overzichtswerkblad bij start of afsluiting van STA OP! Naam cliënt :. Datum & Tijdstip beoordeling :. Het starten van STA OP! (beantwoord de vragen 1 t/m 4) 1. Beschrijf welk
Nadere informatiePIJN. Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg, palliatief consulent IKNL en palliatief consultteam ZGT
PIJN Bernarda Heslinga, huisarts, kaderarts palliatieve zorg, palliatief consulent IKNL en palliatief consultteam ZGT Wat is pijn? Pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend
Nadere informatieAmbulant Geriatrisch Team. voor Diagnostiek en Consultatie
Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie AZG/28/0314 juli 2014 Ambulant Geriatrisch Team voor Diagnostiek en Consultatie In deze folder leest u alles over het Ambulant Geriatrisch Team
Nadere informatieHemofilie / stollingsstoornissen en Pijn
1 Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 01 november 2018 3 Wie heeft er weleens pijn? Antwoord: ja Antwoord: nee 4 Wie heeft er ongeveer 1 x per maand pijn? ja nee 5 Wie heeft er wekelijks pijn? ja
Nadere informatieDe pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018
De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC Disclosurebelangen spreker Ervaringsdeskundigen Onderwerpen Langdurige ofwel chronische (buik)pijn(cbp) centraal Feiten Definitie van CBP,
Nadere informatieKORSAKOV-studie. Mij mankeert niets. Ineke Gerridzen specialist ouderengeneeskunde/ onderzoeker VUmc KKC Sergej Korsakoff in 1885
KORSAKOV-studie Sergej Korsakoff in 1885 Mij mankeert niets Ineke Gerridzen specialist ouderengeneeskunde/ onderzoeker VUmc KKC 17-07-2019 Casus hr X, 68 jaar Voorgeschiedenis Angststoornis, depressie,
Nadere informatiePijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek 1998-2008 PIJN. Wat is Pijn?
Pijn Matthieu Berenbroek PIJN Wat is Pijn? 1 PIJN Pijn is een onaangename, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselschade of die wordt beschreven in termen
Nadere informatieShort Form Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST. Zorgvrager
Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven. Uw antwoorden
Nadere informatieOntwikkelen: een levenslang proces 11
INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3
Nadere informatieScholing Dementie: wees er vroeg bij!
Scholing Dementie: wees er vroeg bij! Anke Pril, huisarts Mariëlle van der Putten, spec. Ouderengeneeskunde Andrew Tan, geriater Hubertine van Bree, casemanager Dementie Casus mevrouw de R. 79 jaar Gehuwd,
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatiePsychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct
Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet
Nadere informatiePijn bij ouderen met dementie. Prof Nele Van Den Noortgate Geriater UZ - Gent
Pijn bij ouderen met dementie Prof Nele Van Den Noortgate Geriater UZ - Gent Inhoud Pijn is een belangrijk probleem Veranderingen in perceptie van pijn Evaluatie van pijn Behandeling van pijn Prevalentie
Nadere informatieShort Form Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST. Zorgvrager
Project - ziekenhuis ID: Volgnummer: VRAGENLIJST Zorgvrager 1 UW ERVARINGEN ZIJN WAARDEVOL In deze lijst staan vragen over uw lichamelijke en geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven. Uw antwoorden
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best.
Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die je wilt doen.
Nadere informatieWat het beste bij je past, werkt het best. Pijnrevalidatie
Pijnrevalidatie Wat het beste bij je past, werkt het best. Als pijn je leven dwarszit, dan is pijnrevalidatie het overwegen waard. Het maakt vloeibaar wat vast zit. Zo krijg je energie voor de dingen die
Nadere informatieINHOUDSTAFEL I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19. Voorwoord 13. Pictogrammen 14. Doelstellingen 15
INHOUDSTAFEL Voorwoord 13 Pictogrammen 14 Doelstellingen 15 I ONTWIKKELEN: EEN LEVENSLANG PROCES 19 A Wat is ontwikkeling? 21 1 Definitie en kenmerken 21 1.1 Definitie 21 1.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling
Nadere informatieDe aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig!
De aanpak van ouderenmishandeling Loslaten waar kan, overpakken waar nodig! Jessica Vrolijk, aandachtsfunctionaris ouderenmishandeling en huiselijk geweld, Jeroen Bosch Ziekenhuis Vraag Hand omhoog = JA
Nadere informatieSRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum
SRS-2 Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Informantenrapportage over 4- tot 18-jarigen Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING SRS-2 2/7 Inleiding
Nadere informatieInleiding in Pijn Pijnladder
Inleiding in Pijn Pijnladder Patricia Schutte Palliatief en oncologieverpleegkundige 13 november 2018 Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele gewaarwording die verband houdt met
Nadere informatieSterven bij dementie. studie arena 2011: sterven bij dementie 1. Progressie Alzheimer MMSE 30. vroeg mild matig ernstig. Prevalentie dementie
Prevalentie dementie Sterven bij dementie mannen vrouwen Prof.dr. WP (Wilco) Achterberg Hoogleraar Institutionele Zorg en Ouderengeneeskunde Afdeling Public health en Eerstelijnsgeneeskunde % populatie
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieIDFA
IDFA 2016 https://vimeo.com/ondemand/burningout Gegevens medisch specialisten Ja. Burnout een probleem Begrip vanaf jaren 80 bekend. Richtlijn voor stress gerelateerde stoornissen Spanningsklachten maar
Nadere informatieLandelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019
Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde 3 Motivatie 3 Opbouw leerlijn 3 Leerdoelen 3 Vaardigheden 4 Leermiddelen
Nadere informatieInhoud. Redactioneel 10. Over de auteurs 11. 1 Inleiding 12. 2 Geschiedenis 14
Inhoud Redactioneel 10 Over de auteurs 11 1 Inleiding 12 2 Geschiedenis 14 3 Anatomie en fysiologie 17 3.1 Acute pijn 17 3.2 Chronische pijn 23 3.3 Chronische pijn en limbisch systeem? 23 4 Pijnmeting
Nadere informatieorganisatie LOTUS LANDELIJKE OPLEIDING TOT UITBEELDING VAN SLACHTOFFERS
Emoties: Een reactie van onze hersenen op een positieve of negatieve gebeurtenis. Heftig van aard!! Reacties Emotionele reacties zijn voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd. Angst of vrees
Nadere informatieWorkshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk
2017 Workshop Mindful Werken voor balans en plezier in je werk Even voorstellen Ida Tuinhof Willem de Groote Cesartherapeut Pilatesdocent Bedrijfsfysiotherapeuten Mindfulness en compassietrainers Haptonoom
Nadere informatieOuderenzorg op Bonaire: zorg met aandacht voor elkaar. Bon dia!
Home no. 6 December 2017 Eerdere edities Verenso.nl Ouderenzorg op Bonaire: zorg met aandacht voor elkaar. Bon dia! Tessa Nooij, Ria Razabsekh, Martin Smalbrugge tesssassem@hotmail.com Als tweedejaars
Nadere informatieWorkshop dementie diagnostiek
Workshop dementie diagnostiek Bernard Prins, huisarts Medisch Centrum Gelderlandplein, lid Academisch Huisartsen Netwerk van het Vumc en Coöperatie Huisartsen in Amsterdam Zuid Karel Brühl, specialist
Nadere informatiePijn bij ouderen Algologisch team. Patiënteninformatie
Pijn bij ouderen Algologisch team Patiënteninformatie 2 Inhoudstafel 1. Inleiding... 4 2. Wat is pijn?... 4 2.1. Acute pijn... 4 2.2. Chronische pijn... 5 3. Geef je pijn aan... 5 4. Behandeling... 6 4.1.
Nadere informatieBrondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg
Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg Opbouw kennis, vaardigheden en attitude Het CGS project heeft zich het volgende doel gesteld: aandacht voor ouderenzorg in alle medische vervolgopleidingen.
Nadere informatieGeen. Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse. Disclosures. Ouderen groter risico op slechte uitkomst.
Disclosures Cognitieve achteruitgang bij nierfalen en het effect van dialyse Geen Top van de ijsberg? Marije H. Kallenberg Arts-onderzoeker COPE studie NND 28-3-2017 2 Epidemiologie Ouderen groter risico
Nadere informatieMedicatie bij Probleemgedrag
Medicatie bij Probleemgedrag Reehorst 10-6-2016 Dr. Martin Kat psychiater M.C.Alkmaar afd. Klin. Geriatrie/ Amsterdam/ CCE psykat@hetnet.nl inhoud Probleemgedrag en de ouderenpsychiatrie Wat doet medicatie
Nadere informatieVoel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008
Voel jij wat ik bedoel? www.psysense.be 17/5/2008 Gevoel en emoties / definitie Emoties: in biologische zin: affectieve reacties. Prikkeling van dit systeem geeft aanleiding tot allerlei lichamelijke reacties.
Nadere informatieKanker is niet voor watjes
Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatieOuderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting
Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)
Nadere informatieMentale kracht in de Forensische Psychiatrie
Mentale Mentale kracht in de Forensische Psychiatrie LFPZ,Zeeland, 11 juni 2009 Jan Auke Walburg Principes van positieve psychologie Bestudering positieve subjectieve ervaringen en constructieve cognities.
Nadere informatieCognitieve stoornissen na een beroerte
NEUROLOGIE Cognitieve stoornissen na een beroerte ADVIES Cognitieve stoornissen na een beroerte Als aanvulling op de folders Verder na een beroerte en Na een beroerte, adviezen voor naasten krijgt u in
Nadere informatieWaarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?
UMCG Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? Verenso Jaarcongres 2011 Dr. S.U. Zuidema (Sytse) Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde UMC St Radboud Nijmegen Afdeling Huisartsgeneeskunde
Nadere informatieONDERZOEKSONDERSTEUNING VANUIT UNO-VUMC
ONDERZOEKSONDERSTEUNING VANUIT UNO-VUMC Het Universitair Netwerk Ouderenzorg UNO-VUmc is een samenwerkingsverband tussen 22 1 instellingen in de ouderenzorg (UNO-instellingen) en de afdeling huisartsgeneeskunde
Nadere informatieKansen voor gezondheid
10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen
Nadere informatieVallen bij ouderen. Vragen Vallen over bij valproblematiek. Laat ze niet vallen! Dode a.g.v val
Dr. Lotte Enkelaar Bewegingswetenschapper, fysiotherapeut Laat ze niet vallen! On one s own feet Falls, risk factors and falls prevention in persons with mild to moderate intellectual disabilities Vragen
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Visschedijk, Johannes Hermanus Maria (Jan) Title: Fear of falling in older patients
Nadere informatie