met alumnibijlage 31 augustus 2000 nr 11 * elfde jaargang België-Belqique P.B Hasselt 1 12/39 Verschijnt 14-daags, uitgez. juli en aug.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "met alumnibijlage 31 augustus 2000 nr 11 * elfde jaargang België-Belqique P.B. 3500 Hasselt 1 12/39 Verschijnt 14-daags, uitgez. juli en aug."

Transcriptie

1 Verschijnt 14-daags, uitgez. juli en aug. Afgiftekantoor Hasselt 1 België-Belqique P.B Hasselt 1 12/39 31 augustus 2000 nr 11 * elfde jaargang met alumnibijlage

2 N I E U W S Personeelsfeest TripTrap foto s: Rob Stevens Twee wandel- en vier fietstochten, acht muzikale acts, zeven grote en negen kleine tenten, 70 vrijwilligers en niet minder dan inschrijvingen, dat was de balans van het Personeelsfeest op 1 juli. Eén van de vrijwilligers had het over het TripTrap-gevoel: dankzij TripTrap leerde ik collega s kennen met wie ik anders nooit in contact gekomen zou zijn, heb ik voor de eerste keer in mijn leven een (weliswaar kort) persoonlijk onderhoud gehad met onze rector ( voor mij een hot-dog, met twee worstjes alstublieft ), voel ik mij een beetje meer deel van dat grote geheel, onze universiteit... Verschijningsdata Campuskrant 2000 Minister Stevaert heeft van gratis openbaar vervoer zowat zijn handelsmerk gemaakt. Dat ondervindt nu ook Leuven. Van 24 september tot 31 december kunnen de studenten van de K.U.Leuven gratis reizen met De Lijn, tenminste binnen de Leuvense stadszone. Gehoopt wordt onder andere dat de verkeers - overlast in de binnenstad hierdoor nog zal verminderen. Burgemeester Tobback en rector Oosterlinck zijn duidelijk ingenomen met het initiatief. AB = met alumnibijlage Nr. Verschijningsdatum Teksten indienen vóór september 13 september 13 5 oktober (AB) 27 september oktober 11 oktober 15 3 november 25 oktober november (AB) 8 november 17 7 december 29 november Bijdragen dienen ons de dag van de d eadline te bereiken, vóór 12u sti pt. Suggesties voor artikels of interviews zijn welkom op het redactieadres, minstens (liefst veel eerder) één week voor de deadline. De vaste bijdragen voor kalenders en vacante mandaten worden twee dagen voor elke deadline ingewacht bij de betrokken diensten, niet bij de redactie van Campuskrant. 2 CA M PUS K R A N T

3 G E C I T E E R D Het Impulscentrum voor Onderwijsvernieuwing, een samenwerkingsverband tussen KULAK en KATHO won zopas de FLEXC OM Award Deze Award is één van de hoofdprijzen van de bekende DIGI-STUDEN T 2000 wedstrijd, het internetsensibiliseringsproject voor het onderwijs. (...) Het Impulscentrum van KULAK- KATHO stuurde zijn TOETS-project in. TOETS staat voor Toepassing Ontwikkelen voor Educatieve Elektronische ToetsSchillen en wil een computergestuurde, permanente toetsing of evaluatie mogelijk maken. Persbericht Op de archeologische vindplaats van Sagalassos in Turkije, waar een internationaal team onder leiding van KU (sic)-professor Marc Waelkens nu al elf jaar onderzoek verricht, blijven de spectaculaire vondsten de onderzoekers en de buitenwereld verrassen. De voorbije dagen werden bij een pronkfontein uit de t weede eeuw na Christus nagenoeg intacte en kwalitatief hoogstaande marmeren vrouwenbeelden gevonden. (...) Het is zo goed als zeker dat het niet bij de vondst van deze vier beelden zal blijven, omdat nog maar een gedeelte van de nissen van de fontein werden vrijgelegd. Waelkens verwacht dat er nog vijf à zeven dergelijke sculpturen zullen worden gevonden. Maar die zullen pas volgend jaar worden blootgelegd; het huidige opgravingsseizoen loopt immers binnenkort, op 3 september, af. De Morgen, Een viertal studenten van de Soc iale Raad van de K U Leuven vatten met een lijkwagen gisterochtend bij de eerste dag van de inschrijvingen post voor de ingang van de universiteitshallen. Met hun actie kondigden ze het overlijden aan van de sociale voorzieningen. Er is te w einig geld voor sociale zaken, vinden de studenten, zodat niet iedereen die over de nodige intellectuele capaciteiten beschikt, kan verder studeren. De sociale voorzieningen aan de KU Leuven zijn van de beste van België, zeggen de studenten. (...) Maar al die sociale voorzieningen staan op de helling, vindt de Sociale Raad omdat de financiële middelen beperkt zijn. Daarom vragen de studenten de sociale toelagen aan universiteiten en hogescholen te verhogen. (...) Tenslotte verwachten de studenten ook een tegemoetkoming van de universiteit. Door de bevr iezing van de basisfinanciering zal de KU L euven de volgende jaren meer geld krijgen. Een deel daarvan zou naar de noodlijdende sociale sector moeten gaan, vindt de Sociale Raad. Het Nieuwsblad, Studeren aan de universiteit of de hogeschool is in tien jaar tijd 35 tot 63 procent duurder geworden. Dat blijkt uit een onderzoek van de KU Leuven en de Universiteit Gent. Wie thuis woont en naar de les pendelt, studeert het goedkoopst. Voor een universiteitsstudent komt dat op gemiddeld frank per jaar. Hogeschoolstudenten kosten, met frank, gemiddeld frank meer. Een derde van de uitgaven gaat naar vervoer. Kotstudenten zijn aanmerkelijk duurder. Een jaar unief kost frank, een jaar hogeschool frank. Huurgeld beslaat de helft van de rekening. Het prijsverschil tussen universiteitsstudenten en hogeschoolstudenten ligt in het doorgaans hogere inschrijvingsgeld aan de hogescholen. Dat komt dan weer door het feit dat hogescholen minder subsidies ontvangen. De globale toename van de rekening voor een jaar hoger onderwijs is toe te schrijven aan de stijging van de vervoerskosten, de huurprijzen en het inschrijvingsgeld. Ook de tegenwoordig zowat verplichte computer verhoogt het kostenplaatje. Het Laatste Nieuws, jaar K.U.Leuven, dat verdient een bloemetje, in dit geval begonia s. Tijdens het weekend van 25 augus - tus sierde het logo van het feestjaar de Grote Markt. Medeorganisatoren waren de Stad Leuven en de Boerenbond, die van het bloementapijt een tweejaarlijkse traditie willen maken. 4 Vraag voor vijf 5 Leven aan de universiteit Roland Vermeylen tussen circus en personeelsmanagement 6 Keukengeheimen De Faculty Club zegt het met bloemen 7 Tentoonstelling Wereldwijs Keizer Karel en de wetenschap 8 Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant Stravinsky! 9 Rooskleurige toekomst voor witte jassen Apothekersopleiding vernieuwd 10 European Car Free Day Autoloze dag voorbode van mobiliteitsplan 11 Vormingskrant 15 Certificaten postacademische vorming Nieuwe terminologie, meer kwaliteit 16 Sponsor feestjaar Interbrew Leven in de brouwerij 17 Union Minière-topman Thomas Leysen Milieu, mannen en metalen 18 Kalender jubileumviering 19 Alumni 21 Ad valvas 24 Studenten Tweedezitters aan het woord 31 augustus 2000 Campuskrant Veertiendaags tijdschrift van de K.U.L euven Redactie Ine Van Houdenhove (hoofdredacteur), Ludo Meyvis, Wouter Verbeylen Redactiesecretariaat Véronique Limbourg t(016) Veronique.Limbourg@dcom.kuleuven.ac.be Redactieadres Dienst Communicatie Oude Markt Leuven t(016) f(016) Ine.VanHoudenhove@dcom.kuleuven.ac.be Internetadres Aan dit nummer werkten mee Karine Aert, Jürgen Blondeel, Lieve Dillen, Anne-Mie Jaspers, Geert Op de Beeck, Isabel Penne, Klaartje Proesmans, Lieve Quaegebeur, Monique Van Gemert, Raf Weverbergh Stuurgroep Campuskrant N. (voorzitter), Jan Bauwens, Jan De Vuyst, Jan Elen, Erik Gobin, Bernard Himpens, Jos Huypens, Stephan Neetens, Isabel Penne, Carlos Steel, Paul Thurman, Jos Vaesen, Frans Van Nieuwenhove, Luc Vanquickenborne, Jan Verhaeghe, Marc Waelkens Vormgeving Total Design Belgium Foto s Rob Stevens, Fabrice Kada Coverfoto Rob Stevens Cartoon Joris Snaet Reclameregie Véronique Limbourg, t(016) Oplage Drukwerk Concentra Uitgeversmaatschappij NV, Hasselt Verantwoordelijke uitgever Jan Bauwens Naamsestraat Leuven Copyright artikels Artikels uit deze editie - of delen ervan - kunnen overgenomen worden mits toestemming van de redactie. Abonnementen 300 fr. tot eind Afg estudeerden die lid zijn van Alumni Lovanienses krijgen de nummers met alumnibijlage 8 keer per jaar gratis toegestuurd. Zij kunnen zich voor 150 fr. abonneren op de nummers zonder alumnibijlage. Een buitenlands abonnement kost voor alumni 300 fr. tot eind 2000 (anderen 600 fr.). Rekeningnr.: t.n.v. Dienst Communicatie, Oude Markt 13 te 3000 L euven, met vermelding Thuisabonnement CK. Het volgende nummer verschijnt op 21 september. Bijdragen - verslagen van raden, nieuwe publicaties, kalenders, korte, informatieve stukjes - dienen ons te bereiken vóór woensdag 13 september, 12u stipt. Suggesties voor artikels en interviews zijn welkom op het redactieadres C A M P U S K R A N T 3

4 V R A A G V O O R V I J F Wat hebt u gedaan tijdens uw vakantie? Raf Weverbergh Ja, wat spookt u e igenlijk allemaal uit tijdens die paar weken dat u onttrokken bent aan de indiscrete blikken en de achterklap van uw collegae? Ligt u hele dagen aan het zwembad tot wanhoop van uw cult uurminnende kinderen? Veranderen eerbiedwaar- dige togati in party-animals wanneer ze uit een charter op Ibiza ontschepen? En u neemt toch zeker geen wérk mee op vakantie? (Wél dus, volgens onze kleine rondvraag. Tsk, tsk, tsk.) foto s: Rob Stevens Marijke Ryngaert, stafmedewerker coördinator Onderwijsbeleid Oh, dat zal een heel kort antwoord zijn. Ik heb namelijk maar een week vakantie genomen, en ik ben thuisgebleven. Ik heb wat gelezen, een museum bezocht, de kinderen van mijn zus bijgehouden, en wat uitgebreider gekookt dan anders. Wat hebt u zoal gelezen? Een boek van Françoise Chandernagor, La sans pareille. En een boek dat Soie heet - de naam van de auteur kan ik me zo sn el niet herinneren, maar het was eigenlijk veel mooier dan dat van Chandernagor. Welk museum hebt u bezocht? Eh, het Plantyn-Museum in Antwerpen. Er liep een tentoonstelling, Orbis Terrarum, van moderne kunst, die geïncoporeerd werd in het museum. Had die moderne kunst wat met boeken te maken? Neen, t had met de aarde te maken. Voor die moderne kunst alleen zou ik misschien niet gaan kijken zijn, maar de combinatie met het boekdrukkunstmuseum vond ik zeer geslaagd. Gaat u nog op reis dit jaar? Als het van mij afhangt niet. Hebt u werk meegenomen tij - dens uw vakantie? Ja, een paar dingetjes wel. Prof. Guido Langouche, vicerector Exacte Wetenschappen Ik ben met mijn echtgenote en kinderen naar Midden-Amerika geweest, meer bepaald naar twee landen: Haïti en de Dominicaanse Republiek - die zoals u weet op hetzelfde eiland liggen. Een strandvakantie? Nee, eigenlijk niet. Achttien jaar geleden hebben we een dochter geadopteerd in Haïti, en ik heb haar altijd beloofd om eens naar haar geboorteland te reizen. En de goedkoopste en gemakkelijkste manier om Haïti te be reiken is via de Dominicaanse Republiek. We zijn dus geland in Santo Domingo, en dan meteen over land met de bus naar Portau-Prince gereden. We hebben de plaats gevonden waar mijn dochter geboren is - de nonnetjes die voor haar gezorgd hebben. Voor mijn dochter was dat een hele ervaring. Voor de rest hebben we wat rondgekeken. Haïti is niet echt een toeristisch land: je ziet opvallend veel armoede, weinig infrastructuur. Maar de mensen zijn wel erg vriendelijk. Na die drie dagen Haïti zijn we met de bus teruggekeerd naar de Dominicaanse Republiek om wat uit te rusten. In zo n toeristenopslagplaats? Nee, niet in zo n mastodontisch hotel, we zijn zelf een klein hotelletje gaan zoeken. Voor de rest was het net zoals op de plaatjes, he: palmbomen, witte stranden, zee. Hebt u uw werk meegenomen op reis? Euh, inderdaad, dat heb ik gedaan. Enfin, meenemen is een groot woord: ik ben dagelijks in contact geweest via de computer in het plaatselijke cybercafé. Voor de rest had ik nog wat wetenschappelijke literatuur mee, maar niet de echt zware kost. En ik heb eindelijk Eva Luna van Isabel Allende gelezen. In het Spaans. Dat had ik me al lang voorgenomen. Prof. Jef Van Langendonck, Faculteit Rechtsgeleerdheid Ik ben naar Frankrijk geweest met mijn boot, de Birdham Lass - een Schots houten jachtje uit Mijn broer en een paar vrienden hadden de boot tot in Dijon gebracht, waar we eerst en vooral de Côte de Nuits hebben bezocht om een voorraad wijn in te sl aan. Daarna ben ik via h et Canal de Bourgogne weer naar het noorden gevaren. Dat kanaal wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van honderdtachtig sluizen: het gaat eerst bergop en daarna bergaf. Het is een beetje zoals een wijnkaart, he: elke plaats die je tegenkomt klinkt je bekend in de oren door de wijn die ze er maken. Daarna heb ik de r ivier de Yonne genomen. Die komt uit in de Seine, die ik heb gevolgd tot in Parijs. In Parijs kan je schitterend aanmeren, in de Port d Arsenal - vlakbij de Place de la Bastille. Heel wat mensen wonen daar trouwens op een boot, omdat het goedkoper is dan een appartement in de stad. En je ligt beschermd, want op de Seine kan je ook aanmeren, maar daar heb je een verschrikkelijke golfslag van die Bateau Mouches. Lekker gegeten? Ja, zo hier en daar. Het liefst van al nog in van d ie kleine plaatsjes waar maar een paar huizen staan, in een dorpscafé moet gaan vragen of ze wat willen klaarmaken. Da s echt la France profonde met zijn terroirs. Niet van dat gestandaardiseerde yuppie-eten dat vooral bedoeld lijkt te zijn om in de Gault et Millau te geraken. Hebt u uw werk meegenomen? NEEN - in hoofdletters - dat heb ik niet gedaan. (lacht) Ik heb er zelfs niet aan gedàcht. Ook niet aan de studenten die tweede zit moesten doen voor u? Geen ogenblik. Olivier Honnay, assistent aan de Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Ik ben met vrouw en twee kinderen naar de Haute-Languedoc geweest. Vanwaar de keuze? Euh, wij houden van Frankrijk en het mooie weer, zeg maar. De eerste week hebben we doorgebracht in een gehuurd huis, de tweede week ben ik met een paar vrienden op trektocht gegaan. Inderdaad, vrouw en kinderen heb ik achtergelaten (lacht). Maar mijn schoonouders waren daar ook, zodoende. Waar ben je gaan trekken? We hebben de Traversée du Haute Languedoc gedaan - da s een Grand Randonnée. Dan heb je in gîtes geslapen? Nee, we moesten in het bos slapen - er zijn niet veel gîtes daar. Mag je in Frankrijk zomaar wild - kamperen? Nee, maar je mag wel bivakkeren : je mag je tent bij valavond opzetten, en bij het aanbreken van de dag moet je opbreken. Vroeg gaan slapen en vroeg opstaan? Klinkt niet echt als vakantie. Je kan beter vroeg genoeg opstaan, om in de voormiddag zo ver mogelijk te kunnen stappen. Na de middag is het daar zo warm dat je beter een siësta doet. Dat lijkt er al meer op. Ben je ook goed gaan eten? Nee, qua gastronomie viel het wat tegen dit jaar. Op zo n trektocht neem je vooraf klaargemaakt voedsel mee, waar je veel water aan moet toevoegen. Als je veel honger hebt, smaakt dat ook wel, hoor. Maar goed, de hoofdbedoeling was om een paar dagen in de natuur door te brengen. Neem je je werk mee op vakan - tie? Nee, wel wat literatuur die van ver aanleunt bij mijn werk. Ik werk op natuurbehoud en bosbeheer, en ik had Diversity of life bij, van Wilson. Prof. Katlijn Malfliet, Faculteit Sociale Wetenschappen In het begin van de vakanti e ben ik met het hele gezin een week naar de Belgische kust gegaan, naar De Haan. Da s om eens echt te kunnen uitblazen, he. Daarna heb ik een wereldconferentie voor Oost- Europakundigen bijgewoond in Tampere - da s niet echt vakantie natuurlijk. En nu ben ik net terug van een week vakantie op Kreta met alleen mijn dochtertje. Waarom Kreta? Oh, omdat die eilandsfeer me wel aanstaat. Eilandbewoners hebben een zeer eigenzinnige, zelfbewuste manier van omgaan met leven en mensen. Zij hebben nog meer contact met het echte leven dan wij. Ze h ebben een zekere autonomie, die men in ons drukke wr iemelende centrum niet meer vindt. En de tijd g aat daar trager, heb ik de indruk. Doet u veel aan cultuur op reis? Voor een stuk wel, natuurlijk. We hebben een aantal kloosters bezocht, een p aar dorpen. Zelfs in de kleinste dorpjes worden cultur ele initiatieven genomen met veel uitstraling. En voor de rest is het landschap op Kreta prachtig. Neemt u werk mee op reis? Ik heb wel Poetins boek meegenomen. Da s niet echt de wetenschappelijke literatuur, maar het heeft wel met mijn vakgebied te maken. En denkt u wel eens aan die arme tweedezitters thuis? Wel, ik moet zeggen dat ik constant benaderd word door studenten via . heeft zo te zien de drempel voor het contact serieus verlaagd. Op die manier vergeet je inderdaad niet dat er studenten met tweede zit zijn. 4 C A M P U S K R A N T

5 L E V E N A A N D E U N I V E R S I T E I T Roland Vermeylen, tussen circus en personeelsmanagement Ludo Meyvis Roland Vermeylen interviewen is een e rvaring. Hij spreekt gedreven over zijn hobby én zijn werk. Op het ee rste gezicht liggen die nochtans lichtjaren van elkaar verwijderd. Het circ us aan de ene kan t, en het personeel van de UZ anderzijds, is er een groter contrast denkbaar? Toch weet hij ze naadloos met elkaar te verzoenen. Hij schreef er zelfs een boek over, dat deze zomer bij Lannoo verschenen is: Salto humano - Over samenwerken, leidinggeven en veranderen. Ik heb zéker geen evangelie willen schrijven, zegt hij. Uiteraard ligt het in de lijn van mijn werk, maar de link met het circus heeft een hele voorgeschiedenis. Ik heb al vele jaren lang een uitgesproken interesse voor alles wat met het circus te maken heeft. Voor Roland Vermeylen bij de UZ L euven kwam, werkte hij 10 jaar bij de Standaardgroep. Sindsdien verslaat hij voor deze groep en voor andere internationale vakbladen de circuswereld. In de UZ is hij diensthoofd van Organisatie- en Personeelsontwikkeling. Aan het LUC is hij bovendien programmaleider van het Belgisch-Nederlands postuniversitair programma voor human resources management. En hij is medestichter en bezieler van de L euvense circusschool. Toeval Zowat 10 jaar geleden vroeg men me in Nijenrode, één van de belangrijkste business schools in Nederland, om voor een groep managers een terugkomseminarie te leiden rond het circus als organisatie. Ik had daar zelf nog niet echt bij stilgestaan, maar het werd een prachtige ontdekking. Je kùnt het circus gebruiken als model, als spiegel voor heel andere vormen van samenwerking. Men zei me daar dat ik een boek moest maken, maar dat is er dus nu pas van gekomen. Het circ us zit hem in het bloed, zoveel is duidelijk. Van de besognes van een personeelsdienst stapt hij over naar de dompteur, van de zorgen van een nieuwe chef naar het gedrag van een olifant. De parallellen zijn vaak onverwacht, dus hoogst origineel, en dùs het mee-denken meer dan waard. Ik vraag me voortdurend af wat een organisatie doet werken of niét doet werken. Wat geeft in een organisatie energie en goesting, en wat blokkeert haar? Er worden heel geleerde tractaten geschreven over wat een organisatie is, maar eerlijk gezegd geloof ik daar niet zo in. Op een bepaald moment heeft het zeker zin om te werken aan een geformaliseerde structuur, maar je mag nooit menen dat zo n structuur wérkelijk gelijk is aan de organisatie. Vergelijk het met dat schilderij van Magritte, waarop een pijp afgebeeld staat, maar dat als titel heeft: Ceci n est pas une pipe. Welnu, onder zo n moeizaam bij elkaar gesprokkeld organigram zou je kunnen schrijven: Ceci n est pas une organisation. Een organisatie bestaat uit mensen en groepen, en het komt er veel meer op aan die mensen tot hun recht te laten komen dan je te vermoeien met allerlei complexe en in feite virtuele factoren uit het boekje. Dat boekje wérkt meestal niet. Je moet mensen en groepen maximaal zichzelf laten zijn, en niet proberen ze in vooraf gedefinieerde hokjes te dwingen. Een dompteur die het eigene van een d ier niet respecteert, krijgt zijn act nooit klaar. Zo n leeuw vertikt het om naar hem te luisteren, of hij valt de dompteur zelfs aan. D at is ook zo op het werk. Als je je medewerkers niet toestaat om het positieve in henzelf tot zijn recht te laten komen, bereik je niks. Ik geloof er niet in dat sommige mensen van nature apathisch zijn - m aar als je hen hun eigenkracht ontzegt, mààk je ze apathisch. Dan ligt je organisatie plat, natuurlijk. niet zo hoog op. Als een werksituatie goed is, gebeuren ze de facto dagelijks. En als de sit uatie niét goed is, is het een heel povere laatste strohalm en zal er e cht niks door rechtgetrokken worden. Ik wil beklemtonen dat je dergelijke gesprekken zeker niet mag uitroepen tot de focus van de relatie tussen werkgever en werknemer. Zo n gesprek kan zelfs vervreemdend werken als het niet natuurlijk is. En dààr komt het precies op aan: een werksituatie moet zo natuurlijk mogelijk aansluiten bij iedere individuele persoon of groep. Dat betekent ook dat je in een werkkring heel diverse persoonlijkheden bestaansrecht moet gunnen. Er is nood aan onr ustige vernieuwers, maar ook aan stillere individuen, aan een nar, m aar ook aan een e rnstige, bezadigde figuur. Je mag niet streven naar een soort eenheidsworst, dat leidt tot frustratie en verzieking. Er zijn werksituaties die zodanig verkommerd zijn dat je niet anders kan dan zo vreedz aam mogelijk van elkaar weggaan. Je kunt niet alles oplossen. Maar ik ben ervan overtuigd dat in vele werkgroepen hard kan worden gewerkt aan de eigen effectiviteit én arbeidstevredenheid. Organisaties zijn immers voortdurend in de maak. Wij maken samen onze groep. We kunnen samen op zoek gaan naar nieuwe en creatieve verbindingslijnen tussen elkaar en met anderen. Groeien in vrijheid Je hebt organisatie-technici die beweren dat ze onmiddellijk succes kunnen boeken. Daar geloof ik niet zo in. Dingen moeten groeien. Organisaties werken niet met wiskundige formules, waarvan je veranderlijken maar in te vullen hebt. Dat lijkt me bijvoorbeeld gevaarlijk aan al te vee l vertrouwen in assessment centers, die beweren dat ze op enkele uren kunnen nagaan of iemand zal passen in een bepaalde werkomgeving. Dat is heel aardig - alleen kénnen ze die werkomgeving niet. Ze kunnen wel nagaan of iemand beantwoordt aan bepaalde formele criteria, maar daar hangt het succes van een bepaald personeelslid vaak helemaal niet van af. Waar het op aankomt, is dat je leert samenleven en samenwerken. En dat is een leerproces dat tijd en geduld vraagt. In een circus heb je extreem uiteenlopende en zeer vrijgevochten figuren, die per definitie moéten samenleven. Ze slagen daarin, door heel informeel elkaars vrijheid te respecteren, en door naar elkaar te luisteren. Dat geldt ook in meer alledaagse organisaties. Hoe kunnen we met z n allen samenleven in die of die omgeving, zodat iedereen zichzelf ten volle ont-dekt. Anders gezegd: hoe creëren we een omgeving waarin iedereen voortdurend kan blijven leren, dat wil zeggen: nieuwe dingen uit zichzelf naar boven halen. Pas dan geef je ruimte aan creativiteit en maakt je werkkring kans op succes. Kwaliteitsnormen en productiecijfers zijn dus pas in tweede instantie van belang, ze zijn afgeleide factoren. Primair is de respectvolle ontplooiing van het individu en van de groep, net zoals een goede dompteur een roofdier zichzelf laat zijn en er tóch in slaagt hoogst merkwaardige successen te boeken. Daar bestaat geen catechismus voor, geen set van blind na te volgen regeltjes. Het vraagt talent, menselijk inzicht, betrokkenheid. Het vraagt vaak ook heel wat moed, en een o nvoorwaardelijk engagement. De kwaliteit van onze dialoog zal uiteindelijk bepalen of we gemeenschappelijk aan de slag gaan. Maar alleen zo maak je de weg vrij voor uitzonderlijke prestaties. En dat is toch waar een universiteit naar streeft, niet? Snuffelen De plaats van een baas in een organisatie is niet zo essentieel als het soms voorgesteld wordt. Al d ie managersboekjes geven soms de indruk dat het de manager is die een bedrijf echt runt. Recent langetermijnonderzoek wijst ook op andere factoren. Een manager, diensthoofd, chef, noem maar op, moet eerst en vooral zorgen voor ruimte om te snuffelen en om samen betekenis te ontvouwen. Een circusring heeft overal ter wereld een diameter van 13 meter. Je zou dan kunn en zeggen: OK, ik leer mijn tijg ers hun act in één ring, en dan kunnen ze zo overal aan de slag. Dat lukt niet. Je moet je beesten, steeds weer, in elke nieuwe setting, eerst de kans geven om te snuffelen, het terrein te verkennen, te aarden. Dat geldt ook voor nieuwe werknemers. Die kan je niet van meet af aan in een vooraf bepaald stramien droppen. Je moet ze informeel laten contact leggen, de boel verkennen, snuffelen vanuit het veilige hoekje waar iedere nieuweling zichzelf in terugtrekt. P as dan, als iemand zich op zijn gemak voelt, kan hij zich integreren in het geheel en kan je gaan praten over kwaliteitsnormen, productiecijfers enzovoort. Ik geloof heel erg in de sterkte van het gesprek, maar dat moet dan wel ongedwongen verlopen. Met opgedrongen functioneringsgesprekken loop ik UZ Sport- en Speldag Roland Vermeylen is ook drijvende kracht achter de Sport- en Speldag van de UZ, die dit jaar voor de 21ste keer georganiseerd wordt, en waarop ook personeelsleden van de universiteit en hun gezinsleden van harte welkom zijn. Het thema is dit jaar de cirkel. Een greep uit het omvangrijke aanbod spannende en ontspannende activiteiten: kajakken op de Dijle, meedoen aan of toeschouwer zijn bij sportwedstrijden, uitproberen van oldtimer-fietsen en vreemdsoortige rijwielen, een ritje maken op een pony of een kameel, genieten van muziek- en circusoptredens, demonstratie van en initiatie in onder meer koorddansen, schermen, karate, allerlei volksspelen.. Afspraak op zondag 17 september, Universitair Sportcentrum, Tervuursevest. Info en inschrijvingen: Katrijn Lemmelijn, t(016) Oproep Om een ode te brengen aan de jarige universiteit is er tussen en 17.30u een percussie-orkest gepland met 575 (!) instrumenten. De muzikanten? Dat bent u! Muzikale voorkennis is niet nodig. Een ritmisch huzarenstuk wordt het, dat alleen kan slagen als u meedoet! C A M PUS K R A N T 5

6 I N D E C O U L I S S E N Keukengeheimen De Faculty Club zegt het met bloemen Ludo Meyvis Erik Notelaers is Locatieverantwoordelijke van de Facult y Club, Kris Van Horenbeek is de Chef-kok. Je krijgt hen niet altijd te zien, maar ze spelen een centrale rol in het klasserestaurant van onze universiteit. We vroegen hen wat hun werk precies inhoudt. Notelaers: Locatieverantwoordelijke is eigenlijk degene met de dagelijkse verantwoordelijkheid voor die vele kleine en grote dingen die in de Faculty Club moeten gebeuren. Ik zorg ervoor dat de bediening afgestemd is op het aantal bezoekers, ik doe de besprekingen rond feesten, ik behandel klachten, ik organiseer het onderhoud, enzovoort. Dat doe ik uiteraard niet alleen, werken in een goed restaurant is per definitie team work. Tine Verhelst heeft de eindverantwoordelijkheid, en zij zorgt daarnaast voor de hele congres-activiteit, waarin de Faculty Club natuurlijk een belangrijke rol speelt. Neus van zalm Er zijn zoveel praktische dingen die van dag tot dag veranderen. Vandaag is het kalm, maar morgen is er een fee st met 450 man, t wee internationale congressen en een bezoek van een stel vips. Dat vraagt telkens weer een bijsturing van ons p ersoneel en van onze werking. Voor zo n groot feest werk je bijvoorbeeld met een heus draaiboek, waarin vooral het aspect timing van groot belang is. Ik schat dat zowat een derde van mijn werk niét bij de gewone routine gerekend kan worden. Ons publiek is redelijk veeleisend. Een professor met buitenlandse bezoekers komt naar de Faculty Club omdat hij op één of andere manier wil uitpakken met zijn universiteit. Wij d ienen dan als neusje van de zalm. Dan mag je geen fouten maken, uiteraard. Omgaan met vips zijn we intussen wel gewend. Voor ik deze functie had, heb ik negen jaar als maître gewerkt, en inmiddels ben ik al zo vaak met bekende of belangrijke personen geconfronteerd dat ik er mijn sl aap echt niet meer voor laat. Maar het Kris Van Horenbeek (l) en Erik Notelaers blijft natuurlijk wel zorgen voor extra aandacht als de koning op bezoek komt, of als H elmut Kohl hier binnenwandelt. Die vips stellen een snelle bediening op prijs, maar moeilijk doen is er niet bij. Wél moeilijk vind ik het wanneer mensen beginnen aan te dringen op iets dat fysiek onmogelijk is. Als de z aak vol is, is ze vol. De volgende keer tijdig reserveren lijkt me dan be ter. Van Horenbeek: In de keuken heb je geen rechtstreeks contact met de bezoekers. Mijn taak is dan ook heel anders van aard. Ik zorg voor de bestellingen, waarbij vooral kwaliteit en versheid doorwegen. In de keuken werken we in twee ploegen van telkens vier koks - ik werk zelf ook mee aan de bereidingen. Ideeën voor nieuwe gerechten ontstaan in overleg met de andere koks. Samen met de tweede kok, Axel De Pauw, stel ik de menu s samen. Hij is meer g especialiseerd in de koude keuken, ik meer in de war me, dus we vullen elkaar goed aan. Sinds kort worden de gerechten van de nieuwe kaart ook besproken in de menucommissie. Daarbij is ook de wijnkelner aanwezig en dan wordt extra aandacht geschonken aan het samengaan van wijn en g erecht. Om tot een goed eindresultaat te komen is overleg binnen de keuken en met het bedieningspersoneel noodzakelijk. Bloem op uw bord We zijn van plan meer met thema s te werken, aangepast aan wat er op een bepaald moment actueel is. Van begin september tot half oktober bijvoorbeeld hebben we een menu in het teken van de 575ste verjaardag. Dat menu zal zich richten op eetbare bloemen en bloesems, geïnspireerd door het bloementapijt op de Grote Markt. Daarna komt er een thema-menu in het teken van de tentoonstelling rond Keizer Karel, dat meer op middeleeuwse gerechten in combinatie met wild gebaseerd zal zijn. Op 20 oktober vindt het Wildfestival plaats. In het voorjaar, in het kader van de tentoonstelling Verrassend Verre Oosten, krijgt ons menu een oosters tintje. Niet dat we zelf sushi gaan maken, maar we gaan onze klassieke Franse keuken hier en daar wat voorzien van oosterse kruiden, bijvoorbeeld. Dat zal soms leiden tot gedurfde combinaties, maar dat is intussen één van de handelsmerken van de Faculty Club geworden. Zalm met passievruchten, of visgerechten met speculaas kan je bijvoorbeeld niet gewoon noemen. Maar de doordeweekse bezoeker die gewoon een verzorgde, klassieke lunch wil, blijft natuurlijk even belangrijk. We zouden ons trouwens veel meer willen richten, of óók willen richten, op een jonger publiek, dus op de a ssistenten en beginnende docenten. De gevestigde prof kent ons intussen wel, maar het jongere personeel vindt de weg niet altijd. De prijs kan niet echt een probleem zijn, denk ik. Voor iets meer dan 800 fr. heb je een lunch met soep, hoofdschotel, dessert, wijn en koffie. Dat ben je in de stad ook bijna kwijt in een pizza-restaurant. Als ik dan zou moeten kiezen, zou ik niet twijfelen. Notelaers: Als we ook een jonger publiek willen aanspreken, moeten we ons interieur ook wat aanpassen. Dat is trouwens hoog tijd - we werken al 30 jaar met dezelfde inrichting. Heel concreet denk ik bijvoorbeeld aan nieuwe stoelen, of een aanpasbare onderverdeling van de grote zaal. Dat zijn relatief kleine dingen, maar de zaak zal er meteen een heel ander karakter door krijgen. Organisatie en afspraken: Erik Notelaers, t(016) , erik.notelaers@fclub.kuleuven.ac.be. Culinaire suggesties, vragen enz.: Kris Van Horenbeek, t(016) , kris.vanhorenbeek@fclub.kuleuven.ac.be. N I E U W S Maatschappij en wetenschap in perspectief Wouter Verbeylen In de debatreeks Perspectieven voor het jaar 2025 liggen vier maatschappelijk gevoelige thema s - gezondheidszorg, Europa en democratie, demografische evolutie, en luchtvervuiling - ter tafel voor het brede publiek. De universiteit haalt voor deze blik op de toekomst een indrukwekkende schare wetenschappers en beleidsmensen met wereldfaam naar Leuven. Professor Roger Bouillon, coördinator Onderzoeksbeleid: We vragen aan de sprekers hoe het wetenschappelijk onderzoek de maatschappij de komende 25 jaar zal beïnvloeden. Ze zullen voor hun voorspellingen natuurlijk niet in een glazen bol kijken, maar wagen zich aan een educated guess. Gerard Cielen, Dienst Onderzoekscoördinatie: We hebben gekozen voor vier maatschappelijk relevante thema s. Het eerste betreft gezondheidszorg, en plaatst de technologische evolutie in de geneeskunde tegenover de beperkte financiële middelen van de maatschappij. Hoeveel wil de maatschappij investeren in de gezondheidszorg? Frank Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken, modereert het debat. De tweede avond behandelt de wereldwijde demografische evolutie: er wordt een statistische oefening gedaan, en een expert van de Verenigde Naties schetst de maatschappelijke en geopolitieke gevolgen van de bevolkingsgroei. Perspectief nummer drie heeft als thema atmosferische veranderingen, luchtvervuiling en energieverbruik. Hier komt de Nobelprijslaureaat voor Scheikunde P.J. Crutzen spreken. En we sluiten de reeks af met Europa en democratie, waar Jacques Delors en Mark Eyskens hun visie uiteenzetten. Van Delors mag je een heel brede kijk op Europa verwachten, en Eyskens bijdrage is getiteld Europa tussen eenmaking en ontmanteling. Daarin zal hij scenario s en alternatieven voorstellen om de samenwerking binnen Europa te dynamiseren, om zo de democratische besluitvorming de nodige slagkracht te geven. Bouillon: Wij willen met de lezingen een debat op gang brengen, en de academici aanmoedigen een maatschappelijke invulling te geven aan hun wetenschappelijke activiteiten. Want er mag geen vervreemding ontstaan tussen maatschappij en wetenschap. Misschien heeft de samenleving ook wel een verkeerd vertrouwen in de wetenschap, dat die alle problemen zomaar kan oplossen. Men mag niet vergeten dat uit de aangereikte oplossingen pas een besluitvorming en uitvoering kan voortkomen na een democratische discussie. Vaak zijn politieke beslissingen nodig. We willen met de debatten ook de jongeren - studenten en laatstejaars humaniora - aanspreken, want voor hen zullen de problemen in hun volle omvang duidelijk worden. Zij zullen ook voor de oplossingen moeten zorgen. Wordt dit een jaarlijks initiatief? Een debatreeks met zulke grote namen is een eenmalige krachttoer naar aanleiding van het feestjaar, dat kan je niet jaarlijks herhalen. Maar door de jongeren te betrekken, en door onze wetenschappers met voordrachten het Vlaamse land rond te sturen - zoals nu reeds gebeurt - zal er ook in de toekomst toch een zekere continuïteit zijn. Het zou wel mooi zijn mochten we over 25 jaar opnieuw kunnen samenkomen om vast te stellen in hoeverre de voorspellingen daadwerkelijk zijn uitgekomen... Voor het programma: zie pagina 9. 6 C A M PUS K R A N T

7 C U L T U U R Expositie Wereldwijs in Stedelijk Museum Waar de zon toch onderging Wouter Verbeylen Op 23 september opent in het Stedelijk Museum de tentoonstelling Wereldwijs. Wetenschappers rond Keizer Karel. Met dit initiatief houdt onze universiteit de traditie in ere om met de Stad Leuven en het Davidsfonds jaarlijks een expositie van hoog niveau samen te stellen. Professor Geert Vanpaemel, wetenschapshistoricus en hoofd van het wetenschappelijk comité van de tentoonstelling, verduidelijkt de band tussen Keizer Karel en Leuven. De periode van Keizer Karel is ongetwijfeld één van de belangrijkste bloeiperiodes van onze universiteit. Het rechtstreekse verband tussen Karel en Leuven was misschien gering - hij verbleef als kind aan het hof in Mechelen en was hier hooguit een aantal maanden - maar onrechtstreeks is de Leuvense universiteit wel grotendeels verantwoordelijk voor het geestelijke klimaat waarin de keizer is opgegroeid. De Leuvense theoloog en latere paus Adrianus van Utrecht was bijvoorbeeld één van Kar els leermeesters. De tentoonstelling wil de nadruk leggen op de bijzondere atmosfeer die in Leuven heerste. De universiteit fungeerde als trefpunt voor wetenschappers, ze was een unieke biotoop waarin op een vrije manier kon worden nagedacht en aan kritisch, vernieuwend onderzoek kon worden gedaan. Keizer Karel zelf was in vele opzichten een vorst met voorbijgestreefde idealen. Hij streefde naar eenheid in Europa, naar een in zijn tijd al onbereikbare verzoening. Hier vinden we een parallel met het wetenschappelijke klimaat in die tijd: ook binnen de wetenschap wilde men een soort zuiverheid van denken verkrijgen, een ultieme orde ontdekken. Vesalius bijvoorbeeld wilde het werk van Galenus uit de tweede eeuw voortzetten door de misvattingen recht te zetten die in de loop der eeuwen waren ontstaan. Een tweede parallel is dat Karel, voor zover bekend, wel degelijk in wetenschap geïnteresseerd was, vooral in de technische aspecten ervan. Als veldheer had hij interesse voor de toen sterk wetenschappelijk onderbouwde evoluties binnen de logistiek, de vestingbouw, de artillerie - het wapentuig van Da Vinci stamt uit diezelfde periode. En Karel steunde de Leuvense kosmografen en cartografen, onder wie Mercator. schiep, die probeerde iets zinvols te zeggen over de toekomst. De toekomst, dat moet je heel ruim zien: dat ging van het onmiddellijk voorspelbare, zoals het weer en het klimaat, tot het meer voorzichtig peilen naar de afloop van conflicten of de ontwikkeling van het karakter. En van de stand van de sterren werd bijvoorbeeld het geschikte moment voor aderlatingen afgelezen. Dat de wetenschappers die eventuele verbanden tussen de sterren, de werelddelen en wat er op aarde gebeurt, wilden ontrafelen, is niet meer dan logisch: wetenschappers willen het allerbelangrijkste weten. Bovendien was de zestiende-eeuwse wereld een gelovige wereld, waarin geen willekeur of toeval aanwezig was, waarin alles door God voorzien moest zijn. De laatste tijd ontdekken we meer en meer dat de astrologie één van de belangrijkste wetenschappelijke thema s was in Leuven. Waarschijnlijk was de occulte wetenschap zelfs de hoofdstudie van serieuze wetenschappers als Mercator en Gemma Frisius. In de expositie moet duidelijk worden dat de belangstelling voor astrologie niet gewoon naïef was, maar dat ze een belangrijke drager van betekenis was. We maken de vergelijking met het heden: wij geloven nu dat de sleutel voor onze toekomst in onze genen ligt, ook al is de werkelijkheid veel complexer. Hopelijk zetten zulke vergelijkingen de mensen aan het denken, en doen ze hen beseffen dat het verleden nooit helemaal voorbij is. Censuur De laatste twee luiken behandelen de boekdrukkunst en de Reformatie en repressie. Vanpaemel: In de expositie leggen we vooral de nadruk op de nieuwe ideeën, maar we hebben ook aandacht voor de materiële cultuur waarin die ideeën gestalte kregen. De boekdrukkunst speelde een enorme rol in het beschikbaar maken en verspreiden van de nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen, maar ze had ook haar negatieve kanten: als er fouten stonden, dan bleven die gehandhaafd, en omdat het drukken een commerciële bedrijvigheid was, werden eerder de gevestigde werken uitgegeven dan de vernieuwende. De boekdrukkunst maakte een openbaarheid en een confrontatie van ideeën mogelijk: Luthers ideeën raakten snel verspreid en de Ccontrareformatie volgde. In Leuven werd trouwens in opdracht van Karel de eerste index van verboden boeken gemaakt. Dit maar om te zeggen dat het geen vrije wereld was, niet alles was vanzelfsprekend. De wetenschap leidde tot ethische standpunten die niet altijd werden aanvaard, net als nu. Wereldwijs. Wetenschappers rond Keizer Karel loopt van 23 september tot 3 december in het Stedelijk Museum, Savoyestraat 6, t(016) , Anatomie en astrolabia Van de natuurwetenschappen in die tijd moet je je geen al te modern beeld maken. Maatschappelijke impact hadden ze nauwelijks, en de wetenschappers zelf wilden in de eerste plaats zelf-verlichting, zelf-inzicht verwerven. De anatomische inzichten van Vesalius hadden geen onmiddellijke gevolgen voor de geneeskundige praktijk. Logisch ook, want Vesalius deed niet méér dan de innerlijke mens beschrijven en de geneeskunde was toch in de eerste plaats gebaat bij de behandeling van kwalen. Hetzelfde geldt voor de revolutionaire ideeën over zon en aarde van Copernicus: het is niet zo dat de zon plots niet meer opging. Uiteindelijk gaven de natuurwetenschappen in de eerste plaats een blauwdruk van wat mogelijk was, wat de nieuwe kennis kon teweegbrengen. Dáárom waren mensen als Vesalius zo beroemd in hun tijd, en niet omdat de wetenschap zo n onmiddellijk praktisch belang had dat ze de maatschappij op haar kop zette. In de expositie willen we vooral de wetenschappen in hun maatschappelijke context plaatsen, en aantonen dat vele denkbeelden uit die tijd niet zo naïef waren als ze nu soms lijken. Parallellen met het heden kunnen vaak gemakkelijker worden getrokken dan algemeen wordt aangenomen. Een eerste luik behandelt Erasmus en het Collegium Trilingue of Drietalencollege, dat als eerste Latijn, Grieks en Hebreeuws onderwees, en dat een internationale aantrekkingspool was. In een t weede luik komen dan de natuurwetenschappen aan bod, met Vesalius, en in een derde luik het reizen en verzamelen. De cartografie is heel bekend, maar over de instrumentenmakers is bij het publiek veel minder geweten. Nochtans ging het vaak om dezelfde mensen die van dezelfde technieken gebruik maakten om hun kaarten te tekenen en hun instrumenten te ijken. Bovendien genoten de Leuvense instrumentenmakers in hun tijd wereldfaam. In de expositie zijn in het vierde luik enkele originele globes van Mercator en Gemma Frisius te zien, en daarnaast ook het astrolabium van de hand van Mercator, dat pas in 95 werd ontdekt. Reizen en verzamelen hand in hand: de Zwitserse geleerde Conrad Gessner maakte zijn aquarellen op basis van een botanisch netwerk dat ook bij ons vertakkingen had A G E N D A tentoonstelling nu tot 2/9 Hard labeur in Congo, Priesters-fotografen getuigen: fotoreportage door missionarissen van het bisdom Gent die in de jaren 1890 de aanleg volgden van een spoorweg tussen Matadi en Leopoldstad. Onthutsende beelden van slavenarbeid, Kadoc, Vlamingenstraat 39 18/9 tot 20/9 The Black International And Its Influence on European Catholicism ( ), Maria Theresiacollege, Sint-Michielsstraat 2, t(016) nu tot 29/9 Jos Van Moorhem, UZ Gasthuisberg, Herestraat 49 nu tot 30/9 Sandrine Lambert, UZ Gasthuisberg, Herestraat 49 sept. Kunst en Antiek, UZ St.-Pieter, Brusselsestraat 69 nu tot 15/10 Luc De Leye, zeefdrukken, Faculty Club, Groot Begijnhof, t(016) Astrologie en aderlatingen Een bijzonder interessant hoofdstuk is de astrologie. Tegenwoordig is dat geen wetenschap meer, en wordt er vaak meewarig over gedaan. Maar in de zestiende eeuw nam de astrologie een hoge vlucht, met Nostradamus als bekendste exponent. Het was een wetenschap die grote verwachtingen theater 15, 16, 22 en 23/9 20u, Hamlet, De Theaterfactorij, Cultureel Centrum Wagehuys, Brusselsestraat 63, t(016) C A M P U S K R A N T 7

8 C U L T U U R Festival van V laanderen Vlaams-Brabant 2000 Stravinsky! Raf Weverbergh Het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant staat onder de artistieke auspiciën van professor Mark Delaere van de afdeling Musicologie. Dat drukt zo zijn stempel op de programmatie van het festival, die nauw aansluit bij de t wee grote onderzoeksdomeinen binnen Musicologie. In de oneven jaren ligt de nadruk op polyfonie - vorig jaar waren er de Alamireconcerten - en in de even jaren staan er Meesterwerken uit de Twintigste Eeuw op het menu. Dit jaar worden de Stravinsky-liefhebbers verwend. Professor Marc Delaere: Ik wil in die reeks over de twintigste eeuw vooral de nadruk leg gen op de eerste helft van de twintigste eeuw, omdat het mijn bijna sociologische bedoeling is dat die werken ook stilaan tot het meer gangbare repertoire gaan behoren. Kijk naar Debussy, Bartók, Schönberg en Stravinsky. Die worden wel af en toe opg evoerd, maar nog lang niet zo frequent als Beethoven of Mozart. Nu was Stravinsky in de vorige edities te weinig aan bod gekomen, vond ik. Vandaar dat dit jaar vier van de vijf concerten van de hoofdc yclus aan hem gewijd zijn. Boerenbruiloft De nadruk ligt op de periode tussen 1910 en 1920, waarin Stravinsky - onder invloed van zijn verblijf in Parijs met les ballets russes, evolueert van een expressionistische stijl naar het neoclassicisme. Je ziet die evolutie goed in twee werken uit het programma. De Stravinsky van Les Noces is heel dynamisch, gaat voluit. We voeren Les Noces op in twee verschillende versies. Later krijg je een versobering, een meer afstandelijke stijl, zoals die in L Histoire du Soldat naar voor komt, een theaterstuk met muziek. Van onze productie van L Histoire du Soldat heb ik enorm hoge verwachtingen. Het stuk wordt gespeeld door De Roovers in een nieuwe tekst van Peter Verhelst, op de oorspronkelijke muziek van Stravinsky. De Roovers hebben zich herschoold tot operazangers? Nee. Het is een echt theaterstuk, waarin de muziek ingeschakeld wordt in de tekst. Er wordt niet in gezongen - misschien zal er wel iets gereciteerd worden, maar een echte opera kan je het niet noemen. Het Grote Publiek wil van zijn kant ook wel eens een concert meepikken waarnaar het met gesloten ogen kan luisteren zonder op gezette tijden wakker te schieten van expressionistische pauken of cimbalen. Vandaar dat het Festival van Vlaanderen een reeks repertoireconcerten programmeerde met werk van Mozart, Beethoven, Haydn en Schubert. Bij deze concerten zijn het vooral de uitvoerders die in het oog springen, zegt Delaere. Anima Eterna van Jos van Immerseel, bekend van hun integrale opname van de pianoconcerti van Mozart, waarvan ze er één sp elen. Ik heb hen uitgenodigd omdat je hen haast nooit in Leuven ziet. Voor het tweede concert uit die reeks treedt het Hagen Quartett aan, volgens mij - en, euh, volgens iederéén eigenlijk - het beste strijkkwartet ter wereld. Drie jaar geleden zijn ze hier al geweest, en hun concert was werkelijk fantastisch. Dat ze naar Leuven komen is een uitzonderlijke gebeurtenis - Parijs, Londen, Berlijn, ja, maar Leuven? Hetzelfde geldt voor het Serapion Ensemble, hoewel dat nog niet zo bekend is. Een gloednieuw ensemble, opgericht door de eerste violist van het Hagen Quartett. Die man komt dus twee keer in een verschillende bezetting naar Leuven. Toevallig zijn het twee Vlaamse componisten die een zeer belangrijke rol gespeeld hebben in die avant-garde - Karel Goeyvaerts en Herman Van San. Rond Goeyvaerts doen we hier al jaren onderzoek, en die heeft ook in het buitenland wel wat naam. Van San daarentegen is helemaal niet bekend, en daarom heeft de afdeling Musicologie de expertise geleverd om zijn tape-compositie te realiseren. Daar komen geen muzikanten bij kijken? Nee, dat is een beetje een vreemde situatie. Op het podium staan alleen luidsprekers. Vandaar dat we het een concert-conferentie noemen, en geen concert: er zitten een aantal mensen op het podium, die toelichting geven bij het werk. Ook nog de moeite om te vermelden is de... multidisciplinaire - of hoe heet dat tegenwoordig - productie van Serge Verstockt. Multimedia? Ja! Multimedia, dat was het. Hij wil een combin atie zoeken van klank en beeld, maar op een onconventionele manier. Normaal - voor filmmuziek bijvoorbeeld - wordt de muziek aan het beeld aangepast. Hier wordt de omgekeerde werkwijze gevolgd: het beeld wordt in real time aangestuurd door de klank. Dat heeft het voordeel dat de musici de klank beheersen: wanneer zij een klank spelen, dan horen ze hun klank - al is die dan gemanipuleerd door een computer - en zien ze daarvan ook het effect op het beeld. Daardoor wordt je interpretatiemarge als muzikant veel ruimer. En het publiek zal omringd worden door doeken, waarop die beelden geprojecteerd worden. Het klinkt waarachtig als een concert van Pink Floyd! Gaat daar veel volk op afkomen? We hebben een zaal voor 170 mensen, en ik verwacht dat die volledig uitverkocht geraakt. In al hun a bstractie zijn deze werken namelijk tegelijk heel poëtisch. Het openingsconcert voor het academiejaar vindt plaats op 25/9 om 20.30u in de Stadsschouwburg. Het Vlaams Radio Orkest o.l.v. Sian Edwards met Jan Michiels aan de piano speelt uitsluitend werk van Stravinsky. Meer informatie en programma bij het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant, Brusselsestraat 63, 3000 L euven, t(016) , of festival.vlaams.brabant@skynet.be Avant-garde Gloednieuw is TRANSIT, het programma rond nieuwe muziek in samenwerking met het STUC. TRANSIT is gegroeid uit een festival voor nieuwe muziek dat ik enkele keren georganiseerd heb. Uiteindelijk bleek de praktische organisatie ervan me boven het hoofd te groeien, dus heb ik aangeboden aan het Festival van Vlaanderen om het over te nemen. Het wordt een heel intens weekend, met vijf concerten op drie dagen, die ook weer gelinkt worden aan de onderzoeksactiviteiten van Musicologie. Het idee is om de naoorlogse avant-garde chronologisch af te bakenen. Die blijft doorwerken tot nu, vandaar de creaties en de compositie-opdrachten, maar we willen ook de ontstaansperiode van die avant-garde onder de loep nemen, met name de jaren vijftig, toen het serialisme ontstond. Het serialisme is zeer gedifferentieerde muziek. De seriële componisten wilden alle eigenschappen van klank bepalen, definiëren, noteren, en in reeksvorm gaan hanteren. Het resulterende klankbeeld is heel verfijnde, maar ook vrij moeilijke muziek. Omdat alles zo hyper-georganiseerd is, beschikt de componist over een zeer rijk palet, maar er komt ontzettend veel informatie op de luisteraar af. 8 C A M P U S K R A N T

9 O N D E R W I J S Toekomst rooskleurig voor witte jassen Apothekersopleiding vernieuwd Wouter Verbeylen Tien jaar geleden startte de Faculteit Farmaceutische Wetenschappen een grondige vernieuwing van de opleiding apotheker. Naast een theoretische vorming moest de studie garant staan voor een goede voorbereiding op de apothekerspraktijk. Een exponent van die praktijkvernieuwing is de nieuwe vaardigheidsapotheek. Professor Gert Laekeman van het vak Geneesmiddelenkennis en decaan Fons Verbruggen lichten toe. Professor Laekeman: De vaardigheidsapotheek past volledig binnen de evolutie van een theoretische naar een meer praktijkgerichte apothekersopleiding. We zijn tien jaar geleden begonnen met een geleidelijke verschuiving van ex cathedra-lessen naar oefeningen. In het vierde jaar krijgen de studenten sinds enige tijd al communicatievaardigheden aangeleerd, maar Prof. Gert Laekeman dat beperkt zich grotendeels tot het vormelijke, tot de methodologie. Ook de technische geneesmiddelenkennis blijft in de eerste jaren beperkt. Maar nu kunnen we hen, wanneer ze in h et laatste jaar hun stage aanvatten, ook werkelijke ervaring meegeven, met het werkcollege Geneesmiddelenkennis. In de v aardigheidsapotheek moeten ze acteren voor een camera, zodat alles achteraf kan worden besproken. Terwijl je in de eerste jaren je kennis vooral verticaal opbouwt, moet je in de praktijk veel meer horizontaal denken: je moet uit je kennisreservoir enkel uitpikken wat je nodig hebt. Een patiënt heeft immers geen behoefte aan een betoog, Prof. Fons Verbruggen maar aan een relevant antwoord op zijn vragen. Dat is een kwestie van efficiënt leren communiceren. Professor Verbruggen: Daarin ligt ook één van de uitdagingen bij het uittekenen van een apothekersopleiding. Enerzijds moet het een degelijke wetenschappelijke opleiding zijn, waarin we de studenten leren leren en een goede basisk ennis bijbrengen. Maar aangezien ongeveer zeventig procent van de studenten later met patiënten in contact zal komen, moeten zij ook de nodige praktische en beroepsvaardigheden verwerven, zonder dat de studie vervalt in een vakschoolopleiding. Ziekenhuisstage De huidige structuur van de apothekersopleiding kwam tien jaar geleden tot stand. Laekeman: Het is een vork met drie tanden, waarbij de studenten naast een gemeenschappelijke basis moeten kiezen uit de opties Gezondheidszorg, Productie en Ontwikkeling en Biofarmacie. Tweederde van de studenten kiest voor de richting Gezondheidszorg, die je voorbereidt op de officina- of ziekenhuispraktijk. Na de studie krijgt iedereen uiteraard een gelijkwaardig apothekersdiploma, want de zes maanden stage blijven verplicht, of je nu in een apotheek wil staan of in de industrie terechtkomt. Eén van de meest recente vernieuwingen is de ziekenhuisstage, bij het opstarten een uniek initiatief in ons land. Verbruggen: Sinds drie jaar kunnen de studenten een deel van de stage vervullen in een ziekenhuis. Ze lopen dan twee maanden mee met de artsen, ze komen terecht aan het bed van de p atiënten, ze zien hoe en waarom artsen bepaalde geneesmiddelen voorschrijven, en kunnen opvolgen hoe de toestand van de patiënten achteraf evolueert. Zo worden ze tegelijkertijd geconfronteerd met de ziekte en de effecten en eventuele nevenwerkingen van de toegediende geneesmiddelen. We krijgen heel positieve reacties van de studenten, hoewel het niet altijd gemakkelijk is, bijvoorbeeld als je op de afdeling oncologie terechtkomt. Maar de studenten worden goed begeleid, en om de veertien dagen zijn er besprekingen in groep. De ziekenhuisstage is voorlopig nog vrijwillig, maar ze zit duidelijk in de lift. Het aantal deelnemers stijgt elk jaar gestaag, hoewel de stage een extra inspanning van de s tudenten vraagt: twee maanden in het ziekenhuis vervangen slechts één maand van de reguliere stage. Nu overwegen we om de stage verplicht te maken voor de studenten. Laekeman: Studenten krijgen er haar op hun tanden, in een totaal andere setting dan die van een examen. Ze leren er ook onmiddellijk bruikbare informatie te verstrekken, want een arts hee ft - net als een patiënt - concrete informatie nodig, die tegelijkertijd goed onderbouwd is. De apotheker is op dit o genblik een onbekende voor de ziekenhuispatiënt. Daar zou verandering in moeten komen, zowel tijdens het verblijf in het ziekenhuis als nadien. Internationaal pleit men er al langer voor dat een optimale begeleiding van de patiënt een blijvend contact met de apotheker inhoudt. Arbeidsmarkt Uit een recente enquête bleek dat 63 procent van de in L euven afgestudeerde apothekers terechtkomt in een openbare apotheek. Vijfentwintig jaar geleden was dat nog 77 procent. Leidt dat op korte termijn niet onherroepelijk tot een tekort aan apothekers, aangezien de studentenaantallen de laatste jaren niet gestegen zijn? Verbruggen: Het aantal afgestudeerden dat voor een carrière in een openbare apotheek kiest, is een afspiegeling van de keuze tussen de drie opties die tijdens de studie wordt gemaakt. Steeds meer jongeren kiezen voor een carrière in de industrie of in de ziekenhuizen. Wij doen ons best om de studentenaantallen op peil te houden, maar de dalende trend is in heel Vlaanderen aanwezig. Laekeman: Nochtans zijn de toekomstperspectieven voor de studenten far macie rooskleurig. Natuurlijk leidt de opleiding op het eerste gezicht naar een vlakke loopbaan, en door de vestigingswet kan niet iedereen zomaar voor zichzelf beginnen... Verbruggen:... maar daar staat dan weer de vrijheid en de arbeidsmobiliteit van de niet-eigenaar tegenover. En uit de enquête blijkt ook dat er in onze sector nauwelijks sprake is van werkloosheid, en dat 80 procent van de afgestudeerden binnen de maand werk vonden. Dat is enorm snel - de Gazet Van Antwerpen kopte niet voor niets Snel werk vinden? Word apotheker. Alle gegevens van de enquête vind je op de website van Farmaceutische Wetenschappen, Programma Perspectieven 26 september: Health care: evolution of medical technologies versus soc io-economic aspects Prof. W. Bodmer, Imperial Cancer Research Fund, Hertford College, Oxford Prof. L.J. Gunning-Schepers, Board of Directors Academic Medical Centre Moderator: F. Vandenbroucke, Minister van sociale zaken en pensioenen Panel: Prof. K. Kesteloot en Prof. H. Vanden Berghe Plaats: Aula P. De Somer, aanvang 17u 27 september: Demography world-wide Prof. D. van de K aa, gewezen voorzitter Nederlands Interuniversitair Instit uut (NIDI) Mr. P. Demeny, Population Council United Nations Moderator: Prof. R. Lesthaeghe, Vakgroep Sociaal Onderzoek, VUB Panel: Prof. K. Matthijs, Prof. L. Berlage en Prof. E. Tollens Plaats: Grote Aula, aanvang 17u 28 september: Atmospheric changes, air pollution and energy Prof. P.J. Crutzen, Max-Planck-Institut für Chemie, Nobelprijs Scheikunde 1995 Prof. S. Proost & Prof. W. D Haeseleer, Energie Instituut K.U.Leuven Moderator: Ir. Ph. Baron Bodson, Senator Panel: Prof. J. Peeters, Prof. S. Proost en Prof. W. D Haeseleer Plaats: Aula P. De Somer, aanvang 17u 13 oktober: Europe and democracy J. Delors, gewezen voorzitter van de Europese Commissie Prof. M. Eyskens, parlementslid Moderator: Prof. E. Suy, gewezen Directeur-generaal UNO Panel: Prof. F. Delmartino, Prof. K. Malfliet en Prof. K. Lenaerts Plaats: Aula P. De Somer, aanvang 17u Er wordt videoconferencing georganiseerd met Campus Kortrijk. Voertaal: sprekers in hun eigen taal, debat in he t Nederlands Info: Ann Van der Voorde, Dienst Onderzoekscoördinatie, Naamsestraat 22, 3000 Leuven, t(016) , f(016) , ann.vandervoorde@doc.kuleuven.ac.be, Zie ook artikel op pagina C A M P U S K R A N T 9

10 N I E U W S European Car Free Day op 22 september Autoloze dag als voorbode van mobiliteitsplan Wouter Verbeylen Een treinhalte aan de Campus Heverlee, een gratis busabonnement, het zijn m aar een paar ideetjes die worden geopperd om in de toekomst het autogebruik aan onze universiteit binnen de perken te houden. Wie niet weet of hij het nog wel kàn, zo zonder auto, kan op 22 september alvast proefdraaien op de actiedag Zonder auto mobiel in de stad. Het gebeurt zelden dat wij te vroeg komen aankloppen voor een interview. Anderhalve maand voor de feiten staat er voor de autoloze dag nog weinig concreets op papier, wat niet wegneemt dat dit initiatief enige publiciteit verdient. Paul Van Cauwenberg is werknemersafgevaardigde van het Comité voor Preventie en Veiligheid op het werk. Het idee om deel te nemen aan de European Car Free Day werd gelanceerd in onze werkgroep Personeelsmobiliteit, en de universiteit steunt ons daarin. De steden en gemeenten die meedoen - onder meer Mechelen en Gent - sluiten een deel van hun centrum af, maar jammer genoeg past de stad Leuven voor deze dag. Nochtans kan je doo r twee straten af te sluiten, Leuven quasi autovrij maken. Met de universiteit alléén zullen we het centrum niet autoluw kunnen maken. Dus zijn we op zoek naar andere mogelijkheden om die dag in te vullen, want zo n eenmalige actie is wel de ideale gelegenheid om aan sensibilisering te doen, om alternatieve ver- Paul Van Cauwenberg (l.) en Jan Schreurs voermiddelen te promoten. We roepen onze collega s op om die dag te voet, met de bus, per fiets of carpoolend naar het werk te komen. We gaan ook de Dienst Samenaankoop warm maken voor fietsen en regenkledij. Verder is het allemaal nog weinig definitief, daarvoor is het immers nog erg vroeg. Over naar professor Jan Schreurs dan. Die is verantwoordelijke voor het mobiliteitsplan van de universiteit. Het Gemeenschappelijk Bureau heeft beslist op korte termijn een mobiliteitsstudie te laten uitvoeren, om in eerste instantie een actieplan op te stellen. Dat moet dan als basis dienen voor een zogenaamd bedrijfsvervoerplan. De universiteit is natuurlijk geen gewoon bedrijf: de c ategorie werknemers moet je vervangen door personeel én studenten. Voor velen van hen is er absoluut geen sprake van vaste werkuren en verplaatsingen. Bovendien zijn de verplaatsingen binnen de universiteit misschien wel even belangrijk als het zogenaamde woonwerkverkeer. Geen aspro Met het lussenplan is het stadscentrum al quasi autovrij gemaakt, De Lijn heeft de frequentie van haar bussen gevoelig opgevoerd, en Leuven is een fietsersstad in de beste Nederlandse traditie. Kàn er in feite nog wat verbeterd worden? Schreurs: Dat zal de studie moeten uitwijzen. De alternatieven voor het individueel autogebruik stimuleren zal allicht één van de maatregelen zijn: comfortabeler en veiliger fietspaden, gratis busabonnementen, carpooling naar KULAK,... Nu is het zuivere prestige van de auto binnen de academische wereld gelukkig beperkt, maar toch merk ik dat het binnen de universiteit relatief makkelijk parkeren is met de wagen, en nog steeds relatief moeilijk met de fiets. Met andere woorden: de auto is de regel. Je kan je dan afvragen of we dit niet moeten omkeren, bijvoorbeeld door het aantal parkeerplaatsen te reduceren of een bijdrage te vragen voor de aanleg van dure parkeerplaatsen. Een algemene stelling van mobiliteitsmanagement is: stimuleer duurzame mobiliteit en ontmoedig de rest. Er zal een mobiliteitsprofiel worden opgesteld - welke verplaatsingen genereert de universiteit? - en een bereikbaarheidsprofiel - welke verplaatsingsmiddelen en wegen staan ter beschikking? Natuurlijk zullen die slechts de theoretische alternatieven in kaart brengen. Daarom zal ook de bereidheid van het personeel worden nagegaan. Want uiteindelijk haalt het mooiste plan niets uit zolang niet iedereen overtuigd is van het nut én van de mogelijkheid. Van Cauwenberg: We vinden daarover al een aantal aanwijzingen terug in een recente enquête van de werkgroep Personeelsmobiliteit. De bereidheid om de fiets te nemen leeft vooral bij het AAP en BAP dat in Leuven woont - en dat sowieso al meer gebruik maakt van alternatieve transportmiddelen. Bij het ZAP en het ATP, dat vaak verder woont, is die bereidheid veel kleiner - de auto maakt het hen bijvoorbeeld ook mogelijk winkelen en de kinderen naar school brengen te combineren. Ook het treinverkeer wordt er niet populairder op, daarvan zijn slechte aansluitingen en vertragingen de oorzaak... Schreurs: Een treinstopplaats aan de De Cr oylaan in Heverlee zou geen slechte zaak zijn - die mogelijkheid werd al ooit geopperd. Van Cauwenberg:... en voor de busgebruikers leveren - ironisch genoeg - vooral de files de nodige stress op. vervolg op pagina C A M P U S K R A N T

11 N I E U W S Primeur: onderhoudscontract voor juristen Ludo Meyvis Permanente vorming is vanaf 1 september 2000 voor advocaten een deontologische plicht, zegt professor Kurt Deketelaere. Hij vat daarmee de visie samen van de Vereniging van Vlaamse Balies, die het aan haar leden, de advocatuur dus, oplegt om per gerechtelijk jaar 16 punten permanente vorming te halen. Die vormingsplicht ligt dus vast voor advocaten, maar het spreekt voor zich dat permanente vorming ook noodzakelijk is voor andere beoefenaars van het recht, zoals magistraten, bedrijfsjuris ten, notarissen enzovoort. In dat kader hebben de rechtsfaculteiten van de K.U.Leuven, de K.U. Br ussel, de KULAK en h et LUC Themis opgericht, een school voor postacademische juridische vorming, die vanaf het nieuwe academiejaar actief wordt. Het belangrijkste verschil met de vele andere PAV-initiatieven op juridisch vlak is dat het in Themis niét gaat om een specialisering, maar om een actualisering. We willen de juristen dus bijscholen of updaten in de basismateries van het recht. Daarvan zijn er in onze benadering 18, waarvan er gedurende drie academiejaren telkens zes behandeld worden. Voor zijn dat: gerechtelijk privaatrecht, insolventierecht, arbeidsrecht, familiaal vermogensrecht, verbintenissenrecht en straf(proces)recht. We sturen de docenten naar de vier deelnemende instellingen, waar ze, elke maand op een vaste dag in een vaste week, hun uiteenzetting geven. Op die manier hopen we alle juristen in Vlaanderen te bereiken. Themis heeft op dit ogenblik niet geopteerd voor de multimediale aanpak - videoconferenties - zoals we d ie kennen in andere programma s. Dat kan nog komen, maar momenteel is daar blijkbaar niet voldoende enthousiasme voor. De uiteenzettingen geven een overzicht van de grote ontwikkelingen in de juridische basisdisciplines. Een echt onderhoudscontract bij het basisdiploma dus. Geen juridische spitstechnologie, daarvoor zijn er voldoende andere mogelijkheden. En de prijs is bewust heel democratisch gehouden: fr. per vormingsonderdeel, inclusief een cahier met de teksten. In vergelijking met andere seminaries en voordrachten is dat weinig. Meer info: Themis - School voor Postacademische Juridische Vorming, t.a.v. prof. Kurt Deketelaere en/of mevr. Sonja Honsia, p/a Tiensestraat 41, 3000 Leuven, t(016) , f(016) , sonja.honsia@law.kuleuven.ac.be Nieuwe terminologie, meer kwaliteit Certificaten postacademische vorming Ludo Meyvis Wie de waaier aan PAV-activiteiten overschouwt, ondervindt snel de nood aan een terminologische uitzuivering van het terrein. Maar er is mee r, zegt Hilde Seymus, consulent bij de Dienst Postacademische Vorming. Binnen de postacademische vorming (PAV) is er een grote diversiteit ontstaan van getuigschriften, certificaten, attesten enzovoort, zowel binnen de K.U.L euven als daarbuiten. Dat zorgt uiteraard voor grote onduidelijkheid over de waarde van al die documenten. Met onze brochure over certificering, die vorig jaar verscheen, willen we wat orde brengen. We pleiten ten eerste voor een helder onderscheid tussen drie vormen van afsluitende bewijzen. Dat moeten we zelf doen, want het Universiteitsdecreet laat ons in de steek. Ten eerste heb je het aanwezigheidsattest, dat alleen administratief belang heeft. Ten tweede is er het getuigschrift van deelname, dat meedeelt dat je actief aan een bepaalde vormingsactiviteit hebt deelgenomen. En ten derde is er het certificaat, waarmee je deelname én evaluatie bewezen worden. Door op die documenten zelf heel duidelijk de reikwijdte van de termen uit te leg gen, moet ook de buitenwereld, bijvoorbeeld een werkgever, helder kunnen begrijpen wat je precies gedaan hebt. De diepgang van de verschillende documenten wordt ook weerspiegeld in de verschillende ondertekenaars. De brochure bevat voorbeelden van certificaten - nieuwe stijl die ondertussen al op verschillende plaatsen ingang gevonden hebben. PAV-organisatoren kunnen de modellen trouwens downloaden van het CWIS. Belangrijk is dat we met de stroomlijning op het vlak van certificering ook onrechtstreeks de kwaliteit van PAV-activiteiten nog kunnen stimuleren. Wie postacademische vorming met certificaten wil organiseren, zal immers van bij het begin moeten stilstaan bij de vraag hoe de cursisten geëvalueerd zullen worden. Daarvoor moeten criteria bepaald worden en dus moeten er leerdoelen omschreven worden. Dat vraagt ook een permanente evaluatie van het programma zelf. Die aspecten van kwaliteitszorg zijn allicht nog belangrijker dan de terminologische kwestie. De brochure is een aanrader voor iedereen die bij de organisatie van PAV-activiteiten betrokken is. Je vindt er een draaiboek in met praktische richtlijnen voor het uitreiken van certificaten. Verder ook juridische beschouwingen en een conceptueel kader voor evaluatie en certificering van PAV. De brochure is een signaal dat de K.U.Leuven niet meedoet aan de wildgroei aan getuigschriften en certificaten in de wereld van de permanente vorming. Evaluatie en certificering in het kader van postacademische vorming : admin/lv/niv3/up-i30.htm#bijlagen. U kunt de brochure ook aanvragen bij de Dienst PAV, t(016) , info@dpav.kuleuven.ac.be CA M PU S K R A N T 1 5

12 S P O N S O R A A N H E T W O O R D Leven in de brouwerij Ludo Meyvis Peter Van Biesbroeck studeerde politieke en sociale wetenschappen, richting communicatiewetenschap. Tijdens zijn thesisjaar liep hij zes maanden stage bij Stella, waar hij onderzoek deed naar de impact van radiospots. Enkele maanden nadat hij zijn diploma behaalde, keerde hij terug naar zijn stageplaats. Stages zijn een vit aal onderdeel van een goede opleiding, zegt hij. Je leert er de theorie van de schoolbanken vertalen in toepassingen op de werkvloer, en dat is goud waard. Bovendien - ik spreek uit eigen ervaring - is een s tage wellicht het beste verkoopsargument om later een job uit de brand te slepen. Je werkgever ként je immers al, en jij kent het bedrijf. Dat is de gedroomde basis om een loopbaan te beginnen. Citizenship Zijn eigen loopbaan bracht hem naar de marketing-afdeling van de Brouwerijen Artois, nu Interbrew. Ik werk hier intussen 14 j aar. Momenteel ben ik lid van het directiecomité. Ik ben verantwoordelijk voor de directe distributie, het debiet en Immobrew. Directe distributie slaat op de 16 magazijnen vanwaar we rechtstreeks leveren aan de horeca - naast de onafhankelijke bierdistributeurs. Het debiet is een wat eigenaardige term die staat voor het onderhoud van de t ap-installaties. In België zijn dat er zowat , die om de zoveel weken gereinigd moeten worden. En Immobrew is de afdeling van Interbrew die zorgt voor het beheer van het onroerend patrimonium. We hebben ongeveer panden in eigendom, en we zijn hoofdhuurder van nog eens andere. Alles samen is dat een hele verantwoordelijkheid, over ongeveer 700 mensen. Daarnaast ben ik al d ie jaren de heel specifieke public relations met Leuven voor mijn rekening blijven nemen, de stad, de provincie, het leger, de grote bedrijven, en natuurlijk ook de K.U.L euven. Tussen de universiteit en Interbrew bestaat een evidente en historische band. Het studentenleven is onlosmakelijk verbonden met onze producten. Eenvoudig gezegd: een studentenstad zonder bier is ondenkbaar. Die band maakte het haast vanzelfsprekend dat we structurele sponsor van het Feestjaar geworden zijn. Of misschien zou je beter de term mecenaat gebruiken, want van een sponsorship verwacht je een duidelijke, harde return. Dat is in dit geval niet het eerste doelwit. Ik plaats onze participatie aan het Feestjaar in de gedragslijn rond good citizenship die we een tijd geleden aangenomen hebben. Dat betekent dat we onze relatie met de rechtstreekse omgeving, dus vooral met de stad en met de universiteit, van zeer groot belang achten. Het gaat veel meer om een partnership dan om een commerciële band. Dat betekent onder meer dat we constructief en pro-actief meedenken met wat van belang is voor onze partners, en voor onszelf natuurlijk ook. Ten aanzien van de stad impliceert dat bijvoorbeeld dat we bewust bezig zijn met problemen van ruim - telijke ordening. Het Hungariagebouw, waar we nu zitten, illustreert dat duidelijk. Het werd volledig gerestaureerd, waardoor de Vaartkom aanzienlijk geherwaardeerd werd. Frisdrank-generatie Onze relatie met de universiteit is vrij gevarieerd. Er zijn natuurlijk goede contacten op het hoogste institutionele niveau. Verder zijn er een aan tal vormen van wetenschappelijke samenwerking, bijvoorbeeld in het domein van de microbiologie. Een heel belangrijke band bestaat natuurlijk met de studentenwereld en het uitgaansleven. Dat is de laatste jaren sterk gewijzigd. De student drinkt minder, en zeker minder pils. De huidige generatie is grootgeworden met frisdrank, terwijl ik bijvoorbeeld behoor tot de tafelbier-generatie. Dat maakte de overstap naar pils veel kleiner dan tegenwoordig. Er is bovendien een ander klimaat ontstaan. De studenten zijn wat meer verburgerlijkt, er wordt minder actie gevoerd, minder uit de bol gegaan ook. Er is een ander uitgaanspatroon ontstaan. Het stamcafé bestaat niet meer, en ook het clubleven is heel wat minder aanwezig dan enkele decennia geleden. De trouw aan een bepaald café is grotendeels verdwenen. In de plaats daarvan stellen we een groter kwaliteitsbewustzijn vast. In plaats van de snelle pint wordt gekozen voor een speciaal bier. De bruine kroeg is weg. D aar moeten we onze producten uiteraard aan aanpassen. Een ander belangrijk raakpunt met de studentenwereld heeft te maken met rekrutering. Een groot bedrijf als Interbrew heeft continu nood aan nieuwe medewerkers. We zoeken vooral naar de top. De gevolgde richting doet er relatief weinig toe. We rekruteren uit elke richting, bij Romaanse evengoed als bij de burgerlijk ingenieurs. We zoeken mensen met een drive, mensen die met nieuwe dingen naar buiten durven komen. Zin voor initiatief is heel belangrijk. D at houdt onder meer in dat spontaan solliciteren bij Interbrew erg gewaardeerd wordt. Interbrew is op korte tijd heel sterk uitgebreid. Er werd stevig gewerkt aan onze aanwezigheid in Oost-Europa, Oost-Azië en vooral Amerika. De overname van het Canadese Labatt zorgde voor de grote doorbraak, waardoor Interbrew momenteel de op één na grootste brouwer ter wereld is. Z o n groot bedrijf draaiende houden veronderstelt een constante instroom van jonge, getalenteerde, energieke mensen. Die vind je in overvloed aan de universiteit. Door de historische en geprivilegieerde band met de K.U.L euven is het nogal logisch dat we eerst dààr willen zoeken. Daarom willen we meer werk maken van campus recruitment, dus zelf naar de studenten toestappen, en proberen de besten aan te trekken. Een multinational als Interbrew heeft voor dergelijke studenten natuurlijk heel wat mogelijkheden. Concreet willen we onder andere sessies met laatstejaars organiseren, waarin Interbrew zichzelf wil voorstellen. Wensen Het niveau van de Leuvense student is heel goed. Mis - schien wat te weinig op de praktijk afgestemd, maar dat is inherent aan een universitaire opleiding. Trouwens, de kennis en vaardigheden die bij een concrete job horen, worden toch pas op de werkvloer aangeleerd. Er is wél een probleem op het gebied van de talenkennis, met name wat het Frans betreft. Humaniora- Frans is echt onvoldoende, en bijscholen is dus de boodschap. Interbrew is volledig tweetalig, en je moet van meet af aan in het Frans kunnen vergaderen, documenten kunnen opstellen enzovoort. Uiteraard komt er ook heel wat Engels bij, maar in de Belgische context is Frans onmisbaar. Op dat vlak zou de universiteit dus nog heel wat kunnen doen. Er zou ook meer aandacht moeten gaan naar de stageformule. Ik weet niet of je die voor elke richting kunt verplichten, maar ik pleit er alleszins voor om meer stages in te bouwen. Voor de universiteit zou dat trouwens een prima imago-factor kunnen zijn. Het Feestjaar is voor ons een schitterende gelegenheid om onze band met de K.U.Leuven extra kleur te geven. We treden op als structurele hoofdsponsor van alle evenementen, we verlenen allerlei vormen van logistieke steun, enzovoort. Er zijn natuurlijk zaken die voor ons wat meer appeal hebben. De Beiaardcantus, bijvoorbeeld, die is ons helemaal op het lijf geschreven. Dat is iets unieks, iets voor de grote massa, iets dat het onthouden waard is, én iets studentikoos. Schitterend idee vind ik d at. 16 C A M P U S K R A N T

13 S P O N S O R A A N H E T W O O R D UM-topman Thomas Leysen Wij zitten met een zware erfenis Wouter Verbeylen Zware metalen, zware vervuiling: in de jaren 70 en 80 waren beide termen bijna synoniem. Maar het voorbije decennium kwam de k entering: strengere milieunormen werden ingevoerd en de metaalindustrie ontdekte wat duurzaam ondernemen is. En nu sponsort Union Minière - slogan: Of Metals and Men - een debat rond luchtvervuiling en klimaatverandering in de reeks Perspectieven voor het jaar Reden genoeg voor ons om topman Thomas Leysen, alumnus Rechtsgeleerdheid en sinds begin dit jaar gedelegeerd bestuurder van UM, een paar gerichte vragen te stellen. Ik ben de laatste om te ontkennen dat de productie van metalen in het verleden zware bodem- en luchtverontreiniging tot gevolg had. Maar de laatste tien, twintig jaar is er een enorme vooruitgang geboekt op het gebied van emissies, en ook de milieureglementering is sterk veranderd. Op dit ogenblik kan je niet meer spreken van een zwaar vervuilende industrie. Bovendien zijn metalen een zeer duurzame grondstof. Papier en plastic kan je wel recycleren, maar na een aantal keren is er kwaliteitsverlies. Dat is niet het geval voor metalen: je kan ze zo nder probleem duizend, tienduizend, honderdduizend keer recycleren. En dat gebeurt ook effectief met 90 procent van de voornaamste metalen. Maar vervuiling is nog steeds aan de orde? Dat hangt ervan af. De emissies van UM bedr agen nog maar vijf, hooguit tien procent van wat we tien jaar geleden uitstootten. Op dat vlak zijn we dus flink gevorderd. Maar we zitten nog met het ernstige probleem van historische bodemvervuiling. De erfenis van meer dan honderd jaar zware industrie heeft onder meer de bodem van onze sites in Hoboken en Olen sterk vervuild. UM is dan met de Vlaamse Regering en OVAM aan tafel gaan zitten, en we zijn samen tot een programma gekomen voor de volgende tien jaar. Op dit ogenblik zitten we nog volop in de onderzoeksfase, maar het is onze bedoeling om de bodem te saneren, of op zijn minst de vervuiling in te k apselen. We willen vermijden dat de vervuiling zich uitbreidt en het grondwater aantast. Pro-actief Je zei al dat de milieureglementering de laatste jaren sterk is verstrengd. Moet het initiatief nu niet van de industrie zelf komen in plaats van van de wetgever? De industrie moet inderdaad zoveel mogelijk zelf het initiatief nemen. Wij moeten vooruitlopen op de normen, trachten ons zo pro-actief mogelijk op te vervolg op pagina CA M PUS K R A N T 1 7

14 J U B I L E U M V I E R I N G vervolg van pagina 17 stellen. Onze overeenkomst met de Vlaamse Regering is daar een voorbeeld van. En UM is steeds op zoek naar de beste technologieën, in elke betekenis. Wat niet wegneemt dat het imago nog achterop hinkt... Vandaar onze sponsoring. Wij moeten de koe bij de horens vatten en uitkomen voor onze prestaties en realisaties. Wij willen een imago dat overeenkomt met de realiteit binnen onze industrie. Maar de weg is lang. De associatie van UM met Kongo wordt nog steeds gemaakt, terwijl we in die regio al dertig jaar niet echt actief meer zijn. Wij zijn, ondanks onze naam, geen mijnbouwbedrijf meer, maar een metaal- en materiaalbedrijf. Wij produceren bijvoorbeeld halfgeleidersubstraten voor zonnecellen van satellieten en zijn de belangrijkste leverancier ter wereld van grondstoffen voor geavanceerde herlaadbare batterijen. Jullie sponsoren niet alleen, er lopen ook een aantal samenwerkingsprojecten met de universiteit. Wat is voor UM de ideale relatie bedrijf-universiteit? Ons bedrijf wordt steeds internationaler. We hebben nu productievestigingen in Noord-Amerika en Azië. Maar voor research blijft Vlaanderen het belangrijkst. Daarom rekruteren wij aan de Vlaamse universiteiten. Verder is onze samenwerking met de universiteiten pragmatisch. Ieder heeft zijn rol te spelen: de universiteiten zorgen voor fundamenteel onderzoek, de industrie doet de toegepaste research. UM heeft sinds kort een research centre met een vijftigtal vorsers in Olen, en daar gaat het grootste deel van ons research-budget naartoe. Anderzijds groeit het aandeel van het budget dat naar universitaire projecten gaat gestaag. Want de universiteit stelt zich steeds meer open voor wat er gebeurt in de wereld, en ze neemt zelf meer initiatief - getuige het groeiende aantal spin-offs. UM kan die evolutie alleen maar toejuichen. Rhythm of Leuven Op woensdag 27 en donderdag 28 september kan je in Sporthal De Nayer terecht voor Rhythm of Leuven. Dat belooft een wervelende show te worden waarin de dansvormen getoond worden die aan de Faculteit Lichamelijk Opvoeding en Kinesitherapie worden onderwezen. De studenten krijgen namelijk niet enkel de klassieke bewegingsactiviteiten aangeleerd, ze hebben ook lessen in ritmisch expressieve vorming. In Rhythm of Leuven vertalen ze allerlei facetten die tijdens de lessen aan bod komen: hedendaagse dans, klassieke elementen, Amerikaanse Jazzdans, maar ook improvisatie en theaterelementen. Eén onderdeel van de voorstelling is Slow Motion. Zoals de naam laat vermoeden zullen de dansers daarbij een aantal technisch hoogstaande bewegingen vertraagd uitvoeren, waarbij een absolute lichaamscontrole vereist is. Verder zullen de studenten een andere kijk brengen op hun eigen sportspecialisatie door verschillende vaardigheden muzikaal ten tonele te voeren. Lichtvoetig entertainment verzekerd! Rhythm of Leuven, op 27 en 28 september om 20u in Sporthal De Nayer, Universitair Sportcentrum, Tervuursevest 101, Heverlee. Kaarten en info: Sportsecretariaat t(016) Kalender Jubileumviering 12-17/9: Mosaic, bijeenkomst van studentenvertegenwoordigers van de Coimbra-groep 16-17/9: Evenementenweekend KULAK-Alumni, voor programma zie p /9: 9-19u, UZ Sport- en Speldag, voor programma zie p /9: Orientation days for international students, 23/9-3/12: Tentoonstelling Wereldwijs. Wetenschappers rond Keizer Karel, Stedelijk Museum Vanderkelen-Mertens, zie ook artikel p. 7 25/9-29/9: Feestweek, De stad van de universiteit, zie ook p /9 en 13/10: Perspectieven voor het jaar 2025, zie ook artikel p. 6 en programma p. 9 Kalender Congressen 31 aug.-8 sept., prof. M. Huyse (Fac. Wet. - Inst. voor Kern- en Stralingsfysica), Euro-summerschool on Exotic Beams voor jonge postgraduaatstudenten. Info: t(016) sept., prof. A.M. Vandamme (Rega-inst. - Univ. Ziekenh.), Sixth European Workshop on Virus Evolution and Molecular Epidemiology. Info: prof. A.M. Vandamme, t(016) sept., prof. H. Hauptman (Dir. Hauptman-Woodward Medical Research Inst. Inc., Buffalo, USA), Fifty years of Direct Methods. What have we learned? What can be expected?. Info: prof. C. De Ranter, t(016) sept., prof. G. De Roeck (Fac. Toegep. Wet. - Dept. Burgerl. Bouwk.), Fifth international conference on computational structures technology. Info: t(016) sept., prof. F. Vanistendael (Fac. Rechtsgeleerdh.), Opening van het European Tax College. Info: I. Matthys, t(016) sept., prof. W. Denhaen (Dept. of Chemistry), 2nd International Conference on Supramolecular Science and Technology. Info: prof. W. Denhaen t(016) of t(016) , De Jubileumviering 575 jaar K.U.Leuven wordt georganiseerd in samenwerking met: 18 C A M P U S K R A N T

15 A L U M N I Koepelnieuws Programma Universiteit Derde Leeftijd 26 sept., 13.30u, Plechtige Eucharistieviering in de Sint-Michielskerk, voorgegaan door Pastoor P. Aerts en prof. J. Haers en opgeluisterd door het koor Laudate o.l.v. erelegeraalmoezenier J. Hauben 26 sept., 14.30u, I. Penne (Coördinator Jubileumviering 575 jaar K.U.Leuven), Jubileumviering 575 jaar K.U.Leuven: doelstellingen en programma sept., prof. J. Roegiers (Fac. Letteren - Afd. G eschiedenis van de Nieuwe Tijd), De Universiteit Leuven viert: 575 jaar feesten en symbolen 3 okt., prof. em. A. Vergote (Fac. Psychologie en Pedagogische Wetenschappen), Moderniteit en chris tendom 10 okt., prof. J. Claes (Fac. Letteren - UFSIA), Psychologie: noodzaak of luxe? 17 okt., prof. C. De Ranter (Fac. Farmaceutische Wetenschappen - Labo Analytische Chemie), De zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen - een kwestie van menselijke vaardigheid en feeling of neemt de computer de dirigeerstok over? 24 okt., prof. M. Decramer (Fac. Geneeskunde - Afd. Pn eumologie), Chronische Bronchitis en COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease): de uitdaging voor het nieuwe millennium 7 nov., prof. M. Lamberigts (Fac. Godgeleerdheid - Afd. G esch. Kerk entheologie), Het jansenisme in de Lage Landen in de 17de eeuw 14 nov., prof. em. E. Suy (F ac. Rechtsgeleerdheid), UNO: Macht en onmacht 21 nov., prof. A. Burms (H.I.W. - Centrum Logica), Wetenschap en ethiek 28 nov., prof. J. De Tavernier (Fac. Godgeleerdheid - Afd. Moraaltheologie), Wat eten we? De intensieve veehouderij als moreel probleem 5 dec., prof. B. Vanreusel (F.L.O.K. - Dept. Sport- en Bewegingswet.), Sport en ethiek: spelen op een spanningsveld 12 dec., prof. J. Vanderleyden (Fac. Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen), Planten van de 21s te eeuw. Ethische vragen bij nieuwe veredelingstechnieken 19 dec., prof. H. Hauben (Fac. Letteren - Afd. G eschiedenis van de Oudheid), Magische praktijken in het oude Rome en hun voortleven Inschrijven bij voorkeur door overschrijving van fr. (32,20 eur.) voor de volledige jaargang of 800 f r. (19,80 eur.) voor een tienbeurtenkaart voor lezingen naar keuze, die toegang geeft voor meerdere personen. Overschrijven op rek t.a.v. Universiteit Derde Leeftijd Leuven v.z.w. De lezingen hebben plaats in de Grote Aula van he t Maria-Theresiacollege, Sint-Michielsstraat 6. Sedes Sapientiae als pin Een zilveren pin van de Sedes Sapientiae, symbool van de K.U.L euven, is beschikbaar voor 250 fr. Te koop op het Alumnisecretariaat of door overschrijving van 250 f r. op rekeningnummer van Alumni L ovanienses v.z.w. Bedrijfslidmaatschap Alumni Lovanienses Ook bedrijven kunnen lid worden van Alumni L ovanienses, in ruil voor volgende voordelen: - advertentiepakket t.w.v fr. in de publicaties van Loopbaanbegeleiding - lidmaatschapsvoordelen van alumnikoepel voor 3 personeelsleden van het bedrijf - op de internethomepage van alumni en/of plaatsingshulp kan een directe link naar het bedrijf worden opgenomen - prioritaire behandeling van plaatsingshulpvragen: *zeer snelle behandeling van aanvragen adreslijsten voor vacatures (uitzonderlijk doorsturen per fax) *keuze van standplaats op de Jobinformatiedag - faciliteren van contacten met faculteiten en universitaire diensten Uw bedrijf kan van deze voordelen genieten door storting van fr. op rekeningnummer op naam van Alumni Lovanienses v.z.w., Atrechtcollege, Naamsestraat 63, 3000 L euven. Info: t(016) Alumni Lovanienses dankt Daikin Europe en Procter & Gamble, bedrijfsleden Reizen met Alumni Leuven De Leuvense Alumni plannen een tweede reis naar Syrië en Jordanië voor begin mei De reis duurt 14 dagen (13 nachten) en is een sterke aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in cult uur en geschiedenis. In 2001 zal ook een reis georganiseerd worden naar Kenia en Tanzania van 15 dagen (13 nachten) voor al wie houdt van fauna en flora. Het vertrek is gepland voor de laatste week van november Meer informatie over vertrekdatum en prijs kan u lezen in de volgende edities van Campuskrant met alumnibijlage. Belangstellenden kunnen contact opnemen met het alumnisecretariaat: Alumni Lovanienses, Naamsestraat 63, 3000 Leuven of per monique.vangemert@alum.kuleuven.ac.be. Identificatiefiche Alumni Lovanienses alumninummer:... naam:... (meisjesnaam voor gehuwde dames) voornaam:... (officiële voornaam, geen roepnaam) geboortedatum:... Adresgegevens Alumnus straat + nr:... postcode:... gemeente:... landcode:...land:... tel:... fax: (geeft toelating om dit adres op te nemen in het adressenbestand op internet) Partner Alumnus naam:... voornaam:... diploma K.U.Leuven:... Studiegegevens Alumnus beginjaar KULAK.:... beginjaar K.U.Leuven:... promotiejaar:... diploma 1:... diploma 2:... specialisatie 1:... specialisatie 2:... Huidige werkkring Alumnus firma 1:... straat + nr:... postcode:...gemeente:... landcode:...land:... telefoon:... fax: functie:... firma 2:... straat + nr:... postcode:...gemeente:... landcode:...land:... telefoon:... fax: functie:... Kringnieuws Politica brusselt Op 14 oktober, een week na de gemeente- en provincieraadsverkiezingen, is Politica te gast bij de Brusselse Hoofdstedelijke Raad. Raads- en Vlaams Parlementslid Sven Gatz (VU&ID) geeft toelichting. Nadien volgt een lunch en een stadswandeling met als thema Van Bourgondië tot Europa. Zaterdag 14 oktober, van 9. 45u tot 17u. Inschrijv en door storting van 500 fr. (leden) of 750 f r. (niet-leden) op rek met vermelding Br ussel, of stuur een briefje naar Politica-oud-studenten, E. Van Evenstraat 2A/C, 3000 Leuven, f(016) jaar Farmaleuven Farmaleuven, de alumnivereniging van de apothekers, viert op 14 oktober haar vijfentwintigjarig bestaan met een lezing van professor Jean-Jacques Cassiman over Het menselijk genoom. Het duo Kolaçny zorgt voor de muzikale noot en de viering wordt afgesloten met een receptie. Zaterdag 14 oktober om u in de aula Maria-Theresia op het Hogeschoolplein. Info: Farmaleuven, E. Van Evenstraat 4, 3000 L euven, t(016) , f(016) Ruimte in het nieuwe Zuid-Afrika Op 30 september organiseert de Vereniging van L euvense Geografen haar driejaarlijks studienamiddag. Dit jaar is het colloquium opgebouwd rond het project Ruimtelijke transformatieprocessen en post-apartheid in Zuid- Afrika. Dat project resulteerde in een website, bedoeld voor al wie op zoek is naar actuele informatie en een objectieve, onderbouwde en geïllustreerde visie op enkele actuele maatschappelijke problemen in Zuid-Afrika. Op de studiedag wordt de website voorgesteld en wordt dieper ingegaan op de problematiek van post-apartheid. Zaterdag 30 september om 13.45u in het Mgr. Sencie-instituut, Auditorium 00.28, Erasmusplein 2, 3000 L euven. Info en inschrijvingen: Instit uut voor Sociale en Economische Geografie t.a.v. Mevr. Vanwezer (colloquium ZA), De Croylaan 42, 3001 He verlee of Gilberte.Vanwezer@geo.kuleuven.ac.be, t(016) Prijs: 10 eur. (leden), 17,5 eur. (niet-leden), 3 eur. (partners), Bent u bereid om werkzoekende studenten en/of alumni te informeren over uw werkterrein? Ja 0 Neen 0 Terug te bezorgen aan Alumni Lovanienses v.z.w., Atrechtcollege, Naamsestraat 63, 3000 Leuven, f(016) U vindt deze fiche ook op de internetpagina s van Alumni Lovanienses, op rek van HBK, Hooverplein 24, 3000 Leuven, met vermelding van naam, aantal en colloq. ZA Therapiedag Begeleiding bij het levenseinde Op zaterdag 7 oktober organiseert de Vereniging van de Geneesheren-Alumni, in samenwerking met Farmaleuven, de Alumni-vereniging van de apothekers, en met Alumni Lovanienses, haar jaarlijkse therapiedag. Dit jaar is het thema Begeleiding bij het levenseinde. U kunt de therapiedag - die in aanmerking komt voor accreditering - bijwonen in Auditorium GA2, Onderwijs en Navorsing, Campus Gasthuisberg, Herestraat 49, 3000 L euven. Info: Vereniging van de Geneesheren-Alumni van de Leuvense Universiteit, Minderbroedersstraat 17, 3000 Leuven, t(016) , f(016) , Alumni_Geneesheren@med.kuleuven.ac.be CA M PUS K R A N T 19

16 N I E U W S In memoriam De rector heeft de droeve plicht het overlijden te melden van: De heer Joris Brems, student eerste kandidatuur Burgerlijk Ingenieur, geboren te Geel op 9 augustus 1981 en overleden te Heverlee op 2 maart 2000 De heer Tom Huysmans, student eerste jaar Burgerlijk Ingenieur, geboren te Mechelen op 20 december 1979 en er overleden op 4 maart 2000 Mejuffrouw Nancy Bex, studente tweede licentie Pedagogische Wetenschappen, geboren te Heusden-Zolder op 19 augustus 1977 en er overleden op 11 m aart 2000 Professor Willy Viaene, gewoon hoogleraar aan de F aculteit Wetenschappen en voorzitter van het Departement Geografie-Geologie, geboren te Staden op 22 januari 1940 en overleden te Leuven op 13 maart 2000 Mevrouw Rina Spoelders, administratief medewerker, geboren te Leest op 9 december 1946 en overleden te Antwerpen op 5 april 2000 Mejuffrouw Christelle Vanhoutte, studente tweede licentie Psychologie, geboren te Elsene op 28 oktober 1978 en overleden te Hoeilaart op 4 mei 2000 Professor Jean-Pierre Lagae, emeritus buitengewoon hoogleraar aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid, geboren te Gent op 27 november 1932 en er o verleden op 8 mei 2000 Mevrouw Ria Vranckx, lector-eerstaanwezend assistent Instituut voor Levende Talen, geboren te Gent op 23 januari en overleden te Antwerpen op 10 mei 2000 Professor René Lontie, emeritus gewoon hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen, geboren te Leuven op 16 mei 1920 en overleden te Herent op 11 mei 2000 De heer Sven Vanneste, student tweede kandidatuur Arts, K.U.Leuven Campus Kortrijk - KULAK, g eboren te Ronse op 11 januari 1979 en overleden te Kortrijk op 25 mei 2000 De heer Marcel Merchiers, administratief medewerker aan de Faculteit Geneeskunde, geboren te Rixensart op 25 april 1944 en overleden te Leuven op 29 mei 2000 De heer Nico Schoutteten, student eerste kandidatuur Informatica aan de Faculteit Wetenschappen, geboren te Waregem op 14 november 1980 en overleden te Leuven op 3 juni 2000 Mevrouw Gerda Leysen, medewerkster Campusbibliotheekdienst Geesteswetenschappen, geboren te Turnhout op 6 februari 1945 en overleden te Leuven op 21 juni 2000 Professor Frans Van Mechelen, emeritus gewoon hoogleraar aan de Faculteit Sociale Wetenschappen, geboren te Turnhout op 26 april 1923 en overleden te Leuven op 5 juli 2000 Professor André Dewulf, emeritus ere gewoon hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde en hoofdgeneesheer Sint-Kamillus te Bierbeek, geboren te Evergem op 13 september 1903 en overleden te Sijsele op 12 juli 2000 De heer Prosper Holman, voormalig medewerker Technische Diensten, geboren te Leuven op 13 december 1914 en er overleden op 12 juli 2000 Mejuffrouw Mart Fransen, studente eerste licentie Pedagogische Wetenschappen, geboren te Hasselt op 24 november 1976 en overleden te Brussel op 9 augustus 2000 Mejuffrouw Inge Ingels, studente tweede licentie Germaanse Talen en kandidaat in de Godsdienstwetenschappen, geboren te Schoten op 16 mei 1975 en overleden te Geel op 10 augustus 2000 vervolg van pagina 10 Schreurs: We moeten dus naast alle interne geledingen van de universiteit, ook de externe organisaties bij het project betrekken: de stad, de provincie, De Lijn en de NMBS,... Want een mobiliteitsplan op zich is zeker geen aspro, het zal niet zomaar alle problemen oplossen. Daar moet aan gewerkt worden, lang en door velen. Rond deze tijd moeten gespecialiseerde bureaus hun offertes indienen, zodat in september met het onderzoek kan worden gestart. Dat moet over een half jaar resulteren in het actieplan. Meer info over de actiedag vind je op en Iedereen binnen de domeinen kuleuven.ac.be, velo.be en imec.be kan zich inschrijven op de mailinglist Personeelsmobiliteit door de boodschap subscribe wgpm met lege subject-regel te sturen naar listserv@cc.kuleuven.ac.be. 20 CA M PUS K R A N T

17 A D V A L V A S Korte berichten Catechese voor vormsel en eerste communie De kinderen van het ATP en het ZAP en van feitelijke parochianen kunnen deelnemen aan de vormselcatechese van de Universitaire Parochie (UP). Het is geen schoolcatechese, en dus ligt de klemtoon meer op het verwerven van een godsdienstige houding dan op het verwerven van kennis. Op donderdag 21 september is er in Groot Begijnhof 16 een eerste bijeenkomst voor de ouders. Ook voor kinderen uit het tweede leerjaar is er een catechese als voorbereiding tot de eerste communie. Inschrijvingen: Vormselcatechese: tot 22 september, secretariaat UP, Jan Stasstraat 2, 3000 Leuven, t(016) Eerste catechese op zaterdag 23 september om 10u in Groot Begijnhof 16. Deelname kost fr. Eerste communie: tot 15 oktober, secretariaat UP. Deelname kost fr. Conferentie over plaatbewerking Van 2 tot 4 april 2001 organiseert het Departement Werktuigkunde SheMet 2001, de Negende Internationale Conferentie over Plaatbewerking. Op het programma staan o.m. de voorspelling van materiaalgedrag, kwaliteitscontrole en levenscyclusanalyses, en de ontwikkeling van de volgende generatie werktuigmachines voor plaatbewerking. Wie actief wil deelnemen, kan tot 15 september een samenvatting (max. 300 woorden) indienen. Volledige artikels worden voor 1 december verwacht. Info en deelname: SheMet 2001 Conferentie, mevr. L. Notré, Departement Werktuigkunde, Celestijnenlaan 300B, 3001 Heverlee, t(016) , f(016) , shemet@mail.mech.kuleuven.ac.be, ven door overmaking van fr. op rek van het C.E.S. Cursus wijnkennis Op 3 oktober start de 27ste cursus Initiatie Wijnkennis van de Amicitia Oenologica Sedes Sapientiae Lovaniensis. De cursus bestaat uit tien lessen, telkens op dinsdagavond vanaf 19.15u in het Huis van Chièvres, Groot Begijnhof, en de inschrijvingsprijs bedraagt fr. Info en inschrijvingen: Raymond Selis, Corbielaan 14, 3060 Bertem, t(016) , raymond.selis@ping.be Voorinschrijving CLT-taalleergangen De personeelsleden van de K.U.Leuven en hun gezinsleden kunnen zich voorinschrijven voor één of meerdere taalleergangen aan het Centrum voor Levende Talen (CLT). Deze voorinschrijvingen vinden plaats op donderdag 15 en vrijdag 16 september van u tot 19u in het CLT, Dekenstraat 4, 3000 Leuven, t(016) Personeelskaart of bewijs van g ezinsverwantschap is vereist. Het inschrijvingsgeld bedraagt fr. per taal. Vanaf 5 september is de informatiegids gratis te verkrijgen op het secretariaat. Komen en gaan Frans Van Nieuwenhove, directeur-generaal Rectorale Diensten, is sinds 1 augustus met pensioen. Hij blijft niettemin een deeltijdse opdracht vervullen als adviseur van de rector inzake onderwijsaangelegenheden en de opvolging van wetgevende initiatieven. Jan Bauwens, tot 1 augustus directeur-generaal bij de diensten van het Algemeen Beheer, is de heer Van Nieuwenhove opgevolgd als directeur-generaal Rectorale Diensten. Daarnaast is hij ook secretaris van de Academische Raad, de Raad van Beheer en het Gemeenschappelijk Bureau. Els Heylen is aangesteld tot directeur van de stafdienst Algemeen Beheer. Sinds 1 augustus bekleedt professor Bert Overlaet, hoofddocent bij de faculteit ETEW, de nieuwe functie van algemeen directeur van de t wee personeelsdiensten van onze universiteit (AP en ATP). Fitness 2000 voor 55-plus Doe er wat aan In onze Westerse wereld beschikken heel wat senioren over een te zwakke f ysieke conditie. Dat verhoogt de kans op hart- en vaatziekten en een verlies van spierkracht leidt bovendien tot rugklachten en een verminderde mobiliteit. De zwakke conditie van senioren is niet enkel het gevolg van het ouder worden, maar vooral van een gebrek aan beweging. Ouderen die een aangepast oefenprogramma beginnen boeken bijna evenveel vooruitgang in uithouding en kracht als jonge volwassenen. Daardoor stijgt hun f ysieke fitheid en hun levenskwaliteit. Het labo Inspanningsfysiologie en Biomechanica van de Faculteit voor Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie (FLOK) start in het najaar met een Fitnessproject waaraan niet-sportieve mannen van de universiteit, maar ook anderen, tussen 55 en 75 jaar, kunnen deelnemen in individueel aangepaste en intens begeleide oefenprogramma s met fitnesstoestellen of zwemmen. Er zijn 2 tot 3 sessies van 50 minuten per week, gedurende zes maanden. Bij aanvang van het project en na 3 en 6 maanden neem je deel aan een aantal metingen ter bepaling van jouw fitheid en je krijgt een sportmedisch geschiktheidsonderzoek vooraleer je wordt toegelaten. Wie zich kandidaat stelt, wordt eerst uitgenodigd op een informatiesessie rond half september. Inschrijvingen: Stuur je naam, adres, geboortedatum (met de vermelding fitnessprogramma of zwemprogramma) naar prof. C. Delecluse, prof. V. Colman, FLOK, Tervuursevest 101, 3001 Heverlee, f(016) , veronique.colman@flok.kuleuven.ac.be Benoemd of onderscheiden Professor Steven Boonen, docent aan de Faculteit Geneeskunde en verbonden aan het Centrum voor Metabole Botziekten en de Afdeling Geriatrie, werd door de International Osteoporosis Foundation (IOF) opgenomen in het Committee of Scientific Advisors. Professor Maurice Bruynooghe, hoogleraar aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen, kreeg vanwege de Physics-Astronomy-Mathematics (PAM) Division of the Special Library A ssociation de Division Award for the Year Professor Cor Claeys, hoofddocent aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen, professor Joos Vandewalle, gewoon hoogleraar en vice-decaan van de Faculteit Toegepaste Wetenschappen en professor Daniel Van Dommelen, gewoon hoogleraar aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen, ontvingen de IEEE Third Millennium Medal van het Institute of Electrical and Electronic Engineers, Inc. Professor Erik De Corte, gewoon hoogleraar aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, werd door de General Assembly van de International Academy of Education herverkozen tot president voor de periode Professor Geert Degrande, hoofddocent aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen en verbonden aan de Afdeling Bouwmechanica, ontving vanwege OROS de European University Millennium Award. Professor Koen Kas, docent aan de Faculteit Geneeskunde, werd door de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België uitgeroepen tot winnaar van de prijs J.B. Van Helmont, periode Professor Walter Pintens, gewoon hoogleraar aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid, werd verkozen tot lid van de Raad van Bestuur van de Wissenschaftliche Vereinigung für Familienrecht (Bonn). Professor Pintens werd tevens benoemd tot voorzitter van de wetenschappelijke raad van het Zeitschrift für das gesamte Familienrecht (Regensburg). vervolg op pagina 23 K A L E N D E R geloof 4-8/9 Onthaaldagen voor eerstejaars in Bellefontaine 4/9 Koorrepetitie U.P.-cantorij, Sint-Jan-de-Doperkerk, Groot Begijnhof 5/ u, Zenmeditatie, Groot Begijnhof 16 6/ u, Repetitie solidariteitskoor Caminhando, parochiecentrum, Jan Stasstraat /9 Onthaaldagen voor eerstejaars in Bellefontaine 11-15/9 Onthaaldagen voor eerstejaars in Prosperpolder 13/9 20u, Orgelconcert door de organisten van de Begijnhofkerk, Groot Begijnhof. De toegang is gratis 15-19/9 Onthaaldagen voor eerstejaars in Anseremme 20-22/9 Startdagen van de studentenparochie in de Oude Abdij van Kortenberg Colloquium 45 jaar C.E.S. Naar aanleiding van 45 jaar Centrum voor Economische Studiën wordt op 29 september een colloquium Nieuwe ontwikkelingen in de economie georganiseerd. Enkele thema s zijn werknemersparticipatie, supraregionale regionale ontwikkelingssteun en de actieve welvaartsstaat. Vrijdag 29 september om 9. 45u in het Hogenheuvelcollege, Naamsestraat 69, 3000 Leuven. Info: t(016) of ces@econ.kuleuven.ac.be. Inschrij- 24/9 11u, Viering in de Sint-Jan-De-Doperkerk. Aansluitend parochie-ontmoeting in en rond de kerk Elke dinsdag (19.45u) Zenmeditatie in Begijnhof 16 Elke zaterdag (18.15u) en zondag (11u) Eucharistieviering in de Begijnhofkerk Een uitgebreide kalender vindt u op vorming 5/9 16u, Lezing, Fifty years of direct methods in crystal structure solving. What have we learned? What can be expected?, prof. H. Hauptman (laureaat Nobelprijs, directeur van het Hauptman-Woodward, Medical Research Inst., Buffalo), vergaderzaal 1ste verd. Faculteit Farmaceutische Wetenschappen, E. Van Evenstraat 4, t(016) of (016) C A M P U S K R A N T 2 1

18 A D V A L V A S em. Th. Zeegers-Huyskens. 28 juni: Heidi Coene, Wetenschappen, Resource Partitioning in a Tropical Goby Assemblage, promotor professor F. Ollevier. in Banana (Musa spp.), promotor professor R. Swennen. 4 juli: Rosario Gennaro, Letteren, Ungaretti e il Belgio, promotor professor F. Musarra. Doctoraten 20 juni: Stefan Kubicek, Toegepaste Wetenschappen, Deep-Sub-Micron CMOS Device Architecture and Technology, promotor professor K. D e Meyer. 22 juni: Lin Hin-Cheung, Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, The Relation Categories in Hegel s Science of Logic. A Commentary on The Absolute Relation Chapter, promotor professor L. De Vos. 22 juni: Koen De Clercq, Toegepaste Wetenschappen, Design and Implementation of Industrial Manufacturing Processes for Crystalline Silicon Solar Cells, promotor professor J. Nijs en C. Mertens. 22 juni: Sofie Verbaeten, Wetenschappen, Static Verification of Compositionality and Termination for Logic Programming Languages, promotor professor D. De Schreye en professor A. Warrinnier. 23 juni: Peter Hertogen, Wetenschappen, Photoinduced Anisotropies in Chalcogenide Semiconductors, promotor professor G. Adr iaenssens. 26 juni: Serge Goossens, Toegepaste Wetenschappen, Krylov convergentieversnelling en domeindecompositiemethoden voor niet-aansluitende roosters, promotoren professor D. Roose en professor X.-C. Cai (University of Colorado at Boulder, U.S.A.) 28 juni: Carl Bruyneel, Wetenschappen, Vibrationele studie van de conformatie en het complexatievermogen van N-gesubstitueerde aminozuren. Invloed van de temperatuur en isotoop effect, promotor professor 28 juni: Iván Nyusztay, Letteren, Myth, Telos, Identity: The Tragic Schema in Greek and Shakespearean Drama, promotor professor G. Latré. 28 juni: Elke Van Craenenbroeck, Wetenschappen, Fluorescence Correlation Spectroscopy: Optimization of Data Analysis and Applications, promotor professor Y. Engelborghs. 29 juni: Katrien Noyelle, Wetenschappen, Spectroscopisch onderzoek naar het vouwingsgedrag van humaan lysozyme, bovien a-lactalbumine en het chimeer LYLA1, promotor professor H. Van Dael. 29 juni: László Perendy, Godgeleerdheid, Created Non-Being? Second Century Views on Creation, promotor professor B. Dehandschutter. 29 juni: Kristel Schoutens, Wetenschappen, Thermische en fotochemische reactiviteit van een aantal halogeno- en pseudohalogenocomplexen van rhodium(iii) en iridium(iii), promotor professor J. D Olieslager. 29 juni: Kurt Van den Broeck, Wetenschappen, Synthese en eigenschappen van stabiele niet-linear optische polymeren, promotor professor C. Samyn. 30 juni: Joachim Maes, Wetenschappen, The Structure of the Fish Community of the Zee schelde Estuary, promotor professor F. Ollevier. 30 juni: Ann Vinckier, Wetenschappen, Een densiteitsfunctionaal studie van de n 2 -coördinatie aan transitiemetaalcomplexen, promotoren professor L. Vanquickenborne en professor K.P ierloot 1 juli: Juan Bernardo Pérez Hernéndez, Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, Development and Application of Agrobacterium-Mediated Genetic Transformation to Increase Fungus-Resistance 4 juli: Pieter Peeters, Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, The ETS-Variant Gene 6 (ET V6); Different Mechanisms for Leukemogenesis, promotor professor P. Marynen. 6 juli: John Peter Sandanam, Godgeleerdheid, Do This in Remembrance of Me. A Social Dimension of the Eucharist with a Special Reference to the Indian Christian C ommunities, promotor professor J. Lamberts. 7 juli: Sandra Liekens, Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, Inhibition of Vascular Tumor Growth by Anti-Angiogenic and Apoptosis-Inducing Agents, promotor professor E. De C lercq. 12 juli: Rami Bustami, Wetenschappen, Smoothing Procedures and Diagnostics for the Bivariate Dale Model, promotor professor J. Beirlant en E. Lesaffre. 22 aug.: Johan Andries, Wetenschappen, Correlation Functions and Dynamical Entropy in Relaxing Quantum Systems, promotor professor M. Fannes. 2 4 aug.: Jeanne De Jaegher, Wetenschappen, T-Duality: A String Symmetry, promotor professor W. Troost. 2 4 aug.: Anne Gobin, Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, Participatory and Spatial-Modelling Methods for Land Resources Analysis, promotor professor J. Feyen. 28 aug.: Paulyne Osiro Omoaka, Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, Postharvest Physiology, Ripening and Quality Evaluation in Banana (MUSA) Fruits, promotor professor M. De Proft. Publicaties Humane Wetenschappen K. De Bock en K. Deketelaere, Vrije beroepen en klantenwerving. Naar een liberalisering van de regelgeving, ISBN , Leuven, Acco, 2000, 151 p., 895 f r. In België mochten de beoefenaars van een vrij beroep tot voor kort niet aan klantenwerving doen. Onder invloed van nieuwe technologieën en de sturing vanuit de Europese Unie kwam dit verbod onder druk te staan en werd de regelgeving terzake gewijzigd. Wat is de houding van de beroepsverenigingen, de Ordes, tegenover deze evolutie? En wat zijn de gevolgen van de liberalisering van de wetgeving voor de dienstverleners en de consumenten? Woordvoerders delen het standpunt van hun Orde mee. Juristen en economisten verduidelijken de consequenties van bepaalde beleidskeuzes, meer bepaald op het vlak van concurrentie en eigen marktpositionering. P. De Grauwe en F. Skudelny, Inflation and productivity differentials in EMU, Centrum voor Economische Studiën, Departement Economie, K.U.Leuven, June P. De Grauwe, The EURO-DOLLAR exchange rate in search of fundamentals, Centrum voor Economische Studiën, Departement Economie, K.U.Leuven, July J. De la Haye, Missed Opportunity a new concept in conflict prevention management, ISBN , L euven, Centrum voor VredesOnderzoek & Strategische Studies, vol. 60, jg. 1 7, nr 4, 4de k wartaal J. Hoornaert, Geschiedenis van de Lo. Lo 100: Met buren verbonden. 13 mei 2000, 2000, 2 16 p. Naar aanleiding van het eeuwfeest van de Parochie H eilige Familie Bovenlo werd dit gedenkboek uitgegeven door de Vereniging van Parochiale Werken Bovenlo. J. Hoornaert, Keuzebegeleiding bij de overstap van secundair naar hoger onderwijs. Studiedag voor directies, leraars en keuzebegeleiders van secundair onderwijs en hoger onderwijs, studenten en ouders. Leuven, donderdag 18 mei 2000, Project Schoolmanagement K.U.Leuven i.s.m. Samenwerkingsverband VCLB-K.U.L euven, Vliebergh-Senciecentrum, Dienst Studieadvies K.U.Leuven en KULAK, VVKHO, VVKSO, VCLB, VCOV en LOKO-Kringraad, 2000, 136 p. Deze studiedag werd opgezet rond zeven thema s, die alle te maken hebben met studiekeuze en keuzebegeleiding. Het belang van dat probleem is bekend. Het slaagpercentage in het eerste jaar universiteit of hogeschool is laag, wat tot allerlei financiële, psychologische en soc iale problemen leidt. Hoe lossen we dit op? Sommigen opteren voor een verplicht toegangsexamen. Daar is alleen iets voor te zeggen als we beschikken over tests met een zeer hoge predictieve waarde. Die hebben we niet. Daardoor heeft zo n toegangsexamen iets intrinsiek onrechtvaardigs. Bovendien roept zo n examen de scholen eigenlijk op om zich vooral daarnaar te r ichten en daardoor een beperkt of eenzijdig curriculum te realiseren. We verwachten meer resultaat van een degelijk uitgewerkte, verplichte oriëntatie, die moet leiden tot het opstellen van een goed onderbouwd keuzedossier. Tijdens de studiedag werd er uitvoerig ingegaan op hoe zo n oriëntatie in zijn werk gaat, wie kan bijdragen tot het vervolledigen van een keuzedossier, hoe de aspirant-student aan zelf-evaluatie kan doen... Op dit ogenblik kennen die keuzedossiers al veel succes. De conclusie die uit zo n keuzedossier getrokken wordt, blijft vrij, maar niet noodzakelijk zonder consequenties. E. Kleist, Phaenomenologica, Judging Appearances. A Phenomenological Study of the Kantian sensus communis, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, 2000, band 156, X p. Kultuurleven, Vlaamse gemeenten voor de verkiezingen; Bach beluisterd; Vlamingen in Rome; De VRT en de ov erheid; Lichte wapens, zware verantwoordelijkheid, mei-juni 2000, nr 3, 67s te jg., Leuven, Stichting Kultuurleven. U. Libbrecht, Een glimlach uit het Oosten, ISBN X, Leuven, Davidsfonds, 2000, 68 p. De auteur maakt ons vertrouwd met het Aziatisch gedachtegoed. Dit boek is een neerslag van honderden voordrachten: een vlot leesbare introductie voor wie nog niet vertrouwd is met Zen en Tao, met boeddhisme en yoga. Een glimlach uit het Oosten doorprikt het eurocentrisme, maar neemt in één adem ook de mythe van de oosterse wijze op de korrel. D. Pradelle, Phaenomenologica, L archéologie du monde. Constitution de l espace, idéalisme et intuitionnisme chez Husserl, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, 2000, band 15 7, XV p. Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid, Vorming, Nieuwsbrief van het Steunpunt WAV, 10de jg., nr 1-2, a pril (Te) veel Vlamingen tussen 25 en 49 jaar aan het werk?; De zachte landing van de non-profit; De achterdeuren van het brugpensioen; Leeftijdsbewuste demotie en inplacement; Belgen werken meer uren dan 10 jaar geleden; Vlaamse startbanen: is ruim te strak?; Geschorsten en gesanctioneerden voor het eerst bevraagd; Beleidsbrieven van de Vlaamse ministers kritisch doorgelicht; Van sociale tewerkstelling naar reguliere tewerkstelling: het werkt; Hoe reageren bedrijven op knelpuntvacatures? Waar werken allochtonen? E. Struyf, Evalueren: een leerkans voor leraren en leerlingen. Over de evaluatiepraktijk in de klas en het e valuatiebeleid op school, ISBN , Leuven, Universitaire Pers Leuven, Studia Paedagogica vol. 26, 2000, 219 p., 750 f r. De didactische evaluatie is hét middel om het leren bij leerlingen te verbeteren en moet worden opgevat als een leerkans voor leraren en leerlingen. Deze gedachte vat de recente ontwikkelingen in de evaluatieliteratuur kernachtig samen. Evaluatie moet meer geïntegreerd worden in het onderwijsleerproces en authentieke vormen van evaluatie moeten in de klaspraktijk aan bod komen. Dit boek kan een stimulans zijn voo r directies, leraren, ouders én leerlingen om te reflecteren over hun evaluatiebeleid, hun evaluatiepraktijk en hun houding ten opzichte van toetsen. Universitaire Pers, Justus Lipsius Leuven. Beschrijving van de stad en haar universiteit. Latijnse tekst met inleiding, vertaling en aantekeningen door Jan Papy, ISBN , L euven, Universitaire Pers Leuven, ca. 360 p., fr. In deze luxueuze feestuitgave wordt het bekende werk van de Leuvense hoogleraar Justus Lipsius over de stad Leuven en haar universiteit, in 1605 bij Jan Moretus te Antwerpen verschenen, voor het eerst voor een modern lezerspubliek toegankelijk gemaakt. Links wordt de originele Latijnse tekst uit 1605 fotografisch weergegeven, rechts staat de gelijklopende Nederlandse vertaling. Dr. Jan Papy, die als Postdoctoraal Onderzoeker van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen verbonden is aan de Werkgroep Neolatijn van de K.U.Leuven, tekende niet alleen voor de vertaling, maar voorzag de tekst ook van een uit voerige inleiding en uitgebreide (cultuur-)historische aantekeningen. Daardoor wordt Lipsius rondleiding doorheen de roemrijke geschiedenis van de L euvense graven en hertogen, gekruid met tal van anekdoten en wetenswaardigheden over het ontstaan, de organisatie, de bloei van de Leuvense universiteit, haar (vaak nog herkenbare) gebouwen en haar (nog doorlevende) tradities niet alleen voor de vele oud-studenten van de Alma M ater, maar ook voor de stadshistoricus, de Leuvenaar of Brabander met een algemene interesse voor het luisterrijke verleden van de beste stad van Brabant een nieuwe belevenis. Het geheel wordt rijkelijk verlucht met bekende en minder bekende gravures van Leuven. Deze eerste studie en vertaling van Lipsius beschrijving van L euven, op het eerste gezicht een traditionele stadsgeschiedenis, toont bovendien aan dat de humanist Lipsius een duidelijke doelstelling voor ogen had, meer bepaald het herstel van de universiteit van L euven en een nieuwe impuls voor de vrije kunsten door de uitbouw van een Alexandrijnse Academie te Heverlee. Mede daardoor levert deze publicatie een originele bijdrage tot de geschiedenis van de stad en de universiteit Leuven. R. Uytterhoeven, vertaling: G. Latré, The Groot Begijnhof of Leuven, 2000, 64 p., 375 fr. Dit Engelstalige boekje van 64 pagina s leidt ons langs markante gebouwen en toont de verborgen hoekjes van het Leuvense Groot Begijnhof, dat als Unesco-Werelderfgoed werd ingehuldigd. Een schat van wetenswaardigheden, historische gegevens en plezierige anekdotes brengen het Hof en zijn vrouwen tot leven. Een handige kaart en zorgvuldig geselecteerde illustraties van vroeg er en nu maken van The Groot Begijnhof of Leuven een boeiende en praktische gids bij wandelingen door het Groot Begijnhof. Kortom, een ideaal geschenk voor uw buitenlandse bezoekers. F. Van Eynde, I. Schuurman en N. Schelkens (eds.), Computational Linguistics in the Nethe rlands 1998, ISBN , Amsterdam/Atlanta, Rodopi, 2000, viii p. Op 10 december 1998 vond aan het Centrum voor Computerlinguïstiek van de Faculteit Letteren de negende editie plaats van de conferentie Computational Linguistics in the Netherlands. Van de 40 lezingen zijn er achteraf d.m.v. peer reviewing 14 g eselecteerd voor publicatie. Samen bieden ze een goed beeld van de stand van zaken in het computerlinguïstisch onderzoek zoals dat in Nederland en Vlaanderen heden ten dage floreert. De belangrijkste thema s betreffen het gebruik van statistische methodes in de natuurlijke taalverwerking (6 bijdragen), computationele syntaxis en semantiek (5 bijdragen) en taaltechnologische toepassingen (3 bijdragen). 22 C A M P U S K R A N T

19 A D V A L V A S Vacatures AAP en BAP Vacante mandaten van assisterend en bijzonder academisch personeel voor het academiejaar , 7de lijst. De rector van de K.U.L euven maakt bekend dat de onderstaande mandaten vacant worden gesteld. Als u wil s olliciteren voor één van deze functies, dient u hiervoor C3- formulieren te gebruiken. Deze kan u aanvragen op de Dienst Academisch Personeel, Krakenstraat 3, 3000 Leuven, t(016) of op het administratief secretariaat van de faculteit. Deze formulieren, één exemplaar per kenmerk, moeten voor 14 september 2000 teruggestuurd worden naar de rector, per adres: Dienst Academisch Personeel, Krakenstraat 3, 3000 L euven. Als u zich voor meer dan één mandaat kandidaat stelt, dient u een lijst bij te voegen waarin u de vacatures waarvoor u solliciteert in volgorde van voorkeur klasseert. Deze lijst wordt enkel aan de decaan van de facult eit bezorgd. Om in aanmerking te komen, dienen de kandidaten zich tijdens hun universitaire studies bij voorkeur onderscheiden te hebben. Als u solliciteert voor de functie van doctor-assistent, dient u een gedetailleerd cur riculum met geactualiseerde publicatielijst en een omstandige omschrijving van he t voorgestelde onderzoeksproject bij te voegen. Studenten die dit academiejaar hun universitaire studies beëindigen, kunnen solliciteren voor onderstaande mandaten. Faculteit Sociale Wetenschappen Kenmerk: Project: OT/00/36 Functie: 100% bursaal, Afdeling Sociologie van Gezin, Bevolking en Gezondheidszorg, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, eventueel hernieuwbaar Diploma: licentiaat politieke of communicatiewetenschappen, licentiaat sociologie Opdracht: wetenschappelijk onderzoek in functie van het project Artsen in gebreke. Zelfregulering van het medisch beroep in België. Kenmerk: Project: PBO99A/11/49 Functie: TWEE 100% bursalen, Centrum voor Cultuursociologie, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, eventueel hernieuwbaar Diploma: licentiaat sociologie, psychologie of toegepaste economische wetenschappen, met goede kennis van dataverwerking Opdracht: medewerking aan het project Sociologische analyse van het cultuuraanbod en -gebruik in Vlaanderen. Faculteit Letteren Kenmerk: Functie: 70% assistent, Afdeling Griekse Filologie, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 2 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat taal- en letterkunde: Latijn en Grieks Opdracht: assistentie bij colleges Griekse grammatica (1ste kandidatuur Latijn en Grieks); beperkte administratieve en logistieke opdrachten binnen de afdeling; medewerking aan de projecten over de linguïstiek in de Oudheid. Kenmerk: Functie: 50% assistent + 50% wetenschappelijk medewerker, Departement Literatuurwetenschap, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 2 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat letteren (bijzondere kennis informatica vereist) Opdracht: wetenschappelijk-didactische planning van de informaticastructuur (website/opleiding studenten/galatea-onderbouw). Kenmerk: Functie: 100% assistent, Afdeling Algemene Literatuurwetenschap, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 2 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat taal- en letterkunde, Germaanse talen, Romaanse talen Opdracht: begeleiding lectuurtaken bij colleges Europese letterkunde; dienstverlening in de vakgroep (bibliotheek); voorbereiden doctoraat in de algemene of vergelijkende literatuurstudie. Faculteit Wetenschappen Kenmerk: Project: OT/00/15 Functie: 100% bursaal, Afdeling Fysiologie en Biochemie van Planten en Micro-organismen, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 1 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat biologie, biochemie, bio-ingenieur; ervaring met moleculair biologische technieken is een absolute noodzaak Opdracht: uitbouwen van de nodige moleculair-biologische technieken voor de isolering en clonering van bepaalde genen betrokken in de biosynthese van stevioside resp. gibberellinen in Stevia rebaudiana Bertoni. Faculteit Toegepaste Wetenschappen Kenmerk: Functie: 100% assistent, Monitoraat Toegepaste Wetenschappen, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 2 x hernieuwbaar Diploma: burgerlijk ingenieur, licentiaat informatica, licentiaat wiskunde Opdracht: monitoraat voor de vakken Methodiek van de informatica en beschrijvende meetkunde 1ste kandidatuur burgerlijk ingenieur. en Fundamenten van informatica 1ste kandidatuur informatica. Kenmerk: Functie: 100% doctor-assistent, Departement Chemische Ingenieurstechnieken, vanaf 1 oktober 2000 voor één jaar Diploma: planning in de chemische industrie, burgerlijk ingenieur scheikunde, doctor in de toegepaste wetenschappen Opdracht: oefeningen en practica Analyse van chemische processen en Meet- en regeltechniek in de chemische industrie. Kenmerk: Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Afdeling Chemische Procestechniek, vanaf 1 oktober 2000 tot 28 februari 2001, vervolgens als 100% assistent aan dezelfde afdeling, vanaf 1 maart 2001 voor twee jaar, hernieuwbaar Diploma: burgerlijk ingenieur scheikunde Opdracht: didactische taken op het gebied van de chemische proceskunde; begeleiding van ontwerpberekeningen en eindwerken op het gebied van chemische ingenieurstechnieken; onderzoek op gebied van chemische procestechnieken. Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen Kenmerk: Project: BEVA Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, Centrum Huisdierengenetica en -Selectie, vanaf heden voor twee jaar Diploma: bio-ingenieur, burgerlijk ingenieur, licentiaat biologie of (toegepaste) wiskunde Opdracht: ondersteunen van de nationale genetische evaluatie van fokvarkens; analyseren van exterieur-eigenschappen bij stamboekvarkens met als doel hiervoor een fokwaardeschatting te ontwikkelen. Faculteit Geneeskunde Kenmerk: Functie: 100% assistent (of bursaal), Afdeling Biochemie, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, eventueel 2 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat biochemie, biologie, bio-ingenieur, apotheker, arts Opdracht: hulp bij begeleiden practica die door de Afdeling Biochemie georganiseerd worden; voorbereiden doctoraat. Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie Kenmerk: Functie: 100% assistent, Departement Kinesiologie, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 2 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat lichamelijke opvoeding en/of licentiaat motorische revalidatie en kinesitherapie, in combinatie met GGS Adapted physical activity Opdracht: voorbereiden doctoraat i.v.m. effecten van orale creatine supplementatie op de genese van fysieke en mentale handicap bij patiënten met neurodegeneratieve aandoeningen. Kenmerk: Project: OT/00/40 Functie: 100% bursaal, Departement Kinesiologie, vanaf 1 oktober 2000 voor twee jaar, 1 x hernieuwbaar Diploma: licentiaat lichamelijke opvoeding, licentiaat motorische revalidatie en kinesitherapie, licentiaat psychologie Opdracht: wetenschappelijk onderzoek naar en onderzoeksondersteuning bij het project Visuele controle van discrete, doelgerichte reiktaken ter voorbereiding van een doctoraat. Leuvense Universiteit - Caritas Samenwerkingsverband Kenmerk: Project: Provincie West-Vlaanderen Functie: 100% wetenschappelijk medewerker, LUCAS, vanaf 1 oktober 2000 voor één jaar Diploma: licentiaat sociale wetenschappen, psychologie of pedagogie Opdracht: uitvoering van onderzoek naar de afstemming tussen vraag en aanbod in de Bijzondere Jeugdzorg. Kandidaatstellingen worden ingewacht tegen 8 september. vervolg van pagina 21 Dr. Bart Schoofs, verbonden aan de Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, ontving de DSM-prijs voor Chemie en Technologie De tweede prijs werd toegekend aan dr. Kathleen Marchal, verbonden aan het Departement Elektrotechniek. Dr. Bart Wouters, verbonden aan de Faculteit Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, mocht de derde prijs in ontvangst nemen. Dr. Johan Suykens, verbonden aan het Departement Elektrotechniek - ESAT/SISTA, ontving de International Neural Networks Society 2000 Young Investigator Award. Professor Dirk Thys van den Audenaerde, buitengewoon hoogleraar aan de Faculteit Wetenschappen, werd door president Jacques Chirac verheven in de Grade d Officier de l Ordre national du Mérit e Professor Paul Van Houtte, gewoon hoogleraar aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen, werd benoemd tot lid van de wetenschappelijke adviesraad van het Max Planck Institut für Eisenforschung in Düsseldorf. Vacatures ATP Onderzoekskalender Aankoper van wetenschappelijke en technische apparatuur Een volledig overzicht van alle openstaande onderzoeksprogramma s en initiatieven is beschikbaar op CWIS: De Aankoopdienst is op zoek naar een aankoper van wetenschappelijke en technische apparatuur, met hogere Indien u geen toegang heeft tot CWIS kunt u contact opnemen met Kari- wetenschappelijke of technische opleiding op universitair niveau of als industrieel ingenieur voor een afwisselende en boeiende job met ruimte voor permanente vor- 22, 3000 Leuven, t(016) , f(0 16) , ne Aert, Dienst Onderzoekscoördinatie, Naamsestraat ming. Karine.Aert@doc.kuleuven.ac.be. Solliciteren voor 13 september Meer info: Personeelsdienst ATP, Griet Verbist, W. de Croylaan 54, 3001 Heverlee, t(016) , f(016) , Griet.Verbiest@pers.kuleuven.ac.be of CA M PUS K R A N T 23

20 S T U D E N T E N De Denktank In deze rubriek legt Campuskrant allerlei vragen (van technische, socio-economische, politieke, ethische en filosofische aard) voor aan een denktank van Bijzonder Wijze Mannen en Vrouwen van de K.U.Leuven. Aarzel niet om ook uw vragen en problemen op te sturen naar De Denktank, Cam puskrant, Oude Markt 13, L euven. Nogal wat lezers stuurden ons vragen over de beruchte lijst met vermeende pedofielen die onlangs in het weekblad L investigateur verscheen. Zou Campuskrant zoiets ook doen? En hoe s taat De Denktank tegenover die publicatie?, zo wil onze lezer Jos Possemiers uit Neeroeteren graag weten. In tegenstelling tot de meeste krantencommentatoren is De Denktank helemaal gewonnen voor zo n publicatie. Want zoals de journalist in kwestie, Jean Nicolas, het zeer terecht zegde: Beter dat ik een paar tientallen mensen onterecht beschuldig dan dat nog één kind aangeraakt wordt! Eindelijk nog eens een redenering waar we ons bij De Denktank volledig kunnen achterscharen! We willen van deze rubriek dan ook gr aag gebruik maken om zelf ook eens iemand te beschuldigen: Jean Nicolas, bijvoorbeeld. Jawel, we zullen zijn naam zelfs nog eens herhalen, mét zijn beroep erbij: Jean Nicolas, hoofdredacteur van L Investigateur. Niet dat wij in de verste verte ook maar enig bewijs hebben dat die brave man een pedofiel is, maar alla, toch beter dat we hem nu al onschuldig aanklagen dan dat we wachten tot hij het eventueel ooit zou worden. Want dan is het natuurlijk te laat, met alle gevolgen vandien! Jean zelf zal ons op dit punt trouwens absoluut niet tegenspreken. En we gaan zelfs nog verder. Want De Denktank is niet alleen gewonnen voor de publicatie van een lijst m et pedofielen, ook andere criminelen en verdachten moeten steeds met naam en toenaam in de pers kunnen verschijnen. Waarom verschaft het gerecht ons bijvoorbeeld niet open en bloot de namen en adressen van al die cafébazen die hun argeloze klanten Brugs Tarwebier of zelfs Steendonk voor Hoegaarden verkopen? Is hier soms een doofpot-operatie aan de gang? Dikken Bère van De Toekomst, Franky van de Mexicana en de tappers van de Politica-fakbar, u weze hierbij een laatste maal gewaarschuwd! Want binnenkort beginnen wij dus met onze publicatie, met of zonder instemming van de L euvense politie en het gerecht! Kent u trouwens zelf dergelijke cafébazen, aarzel dan niet om hun namen door te spelen aan onze Denktankkliklijn. Wij beloven alles zonder checken in Campuskrant én op onze internetsite te gooien. Er zijn trouwens nog veel meer criminelen die wij onherroepelijk aan de schandpaal zullen nagelen: mensen die zich met een VUB-, RUG- of UFSIA-diploma toch als échte academici proberen voor te doen, bijvoorbeeld. Of dj s die nummers van Bryan Adams, Queen en de Guano Apes draaien. En frituuruitbaters die sluitingsdag hebben, net op het moment dat wij zin hebben in een kleintje mét en een Bicky-Burger. Kortom: het soort toestanden dat wij als brave burgers niet langer hoeven te tolereren van het geteisem dat zich in onze maatschappij ophoudt. En om te bewijzen dat het ons menens is en dat wij niet terugdeinzen voor allerhande druk zullen wij hieronder dan ook open en bloot onze eerste lijst publiceren. Dankzij een gunstige wind zijn hier gisteren op de redactie toevallig nog een pak illustere namen beland. Van enkelen hebben wij intussen al kunnen achterhalen met welke misdaden zij zich bezighouden, zoals bijvoorbeeld Jan Hoet (betrokken bij een megazwendel met parmaham), Mieke Vogels (praat constant over Het Milieu), Herwig Van Hove en Felice (bijzonder uitgekookt duo gifmengers), Emile Mpenza (goaltjesdief), Margriet Hermans (zware criminaliteit), Professor Etienne Vermeersch (lid van de oplichtersbende die in het Gentse onder de kenletters R.U.G. opereert; weet zich overal uit te praten), Jan Koller (Brussels lid van Oost-Europese maffia, in het milieu vooral berucht om zijn levensgevaarlijke kopstoten), Zohra & Pat Krimson (uiteraard schuilnamen) en Ludo Dierckxsens (veroordeelde crimineel die maar ontsnappingspogingen blijft ondernemen). Van anderen op onze lijst weten we (nog) niet wat ze allemaal op hun kerfstok hebben, maar dàt ze regelmatig in allerlei zaken genoemd worden zal ieder weldenkend burger ons beamen. Daarom, voor het te laat is, wapen u tegen de bende ongure personages en boeventronies, luisterend naar de volgende namen: Robbe De Hert. Garry Hagger. Clément Van Wanten. Hugo Claus. Ben Crabbé. Mauro Pawlowski. Paul Jambers. Sam Gooris en Kelly Pfaff. Tom Barman. Kabouter Plop. Jo Leemans. Joyce De Troch. Reddy De Mey. Dana Winner. Hendrik Conscience. Lee Towers. Martine Tanghe. Tony Corsari. Freddie Willockx. Soeur Sourire. En voor we hem vergeten: Jomme Dockx. Voor ons en uw welzijn - en dat van uw kinderen - zegt De Denktank: vertrouw deze schoelies niet! Namens De Denktank, Pr of. Th.A.F. Van der Eyden (hoofd adviescommissie Journalistieke Deontologie) en G. Op de Beeck (s ecretaris-klerk) Tweede zit stemt filosofisch Wat moet ik anders doen? Anne-Mie Jaspers Een pijnlijke opdracht, op zoek gaan naar tweedezitters op een mooie zonnige dag in augustus. Voorbereid op bloeddoorlopen ogen en bleke, gedeprimeerde gezichten toog ik naar Alma, waar ook tijdens de tweede zittijd boven blokschotels verwachtingen en f rustraties worden uitgewisseld. Al snel vind ik een t afel vol tweedezitters, en het moet gezegd, ze ogen best opgewekt. Ze zitten hier in alle soorten en maten: de een-heel-jaar-in-één-zittijd-tweedezitter, de al-vooruitlopend-op-volgend-jaar-tweedezitter, de thesis-te-laat-af-tweedezitter, en ook de goeie oude échte t weedezitter. Tom, eerste licentie criminologie, moet vijf examens opnieuw afleggen. Het eerste zit er al op en w as redelijk, alleszins geen buis, en dat is het belangrijkste nu. De voorbije weken, met Marktrock en het mooie weer, was het echt moeilijk om te beginnen blokken. Ook de geslaagden zakten af naar Leuven, gingen laat op stap en sliepen tot s middags - toen moesten we echt wel op onze tanden bijten. Nu begin ik er w at in te komen. Er hangt op kot een echte bloksfeer, dat werkt stimulerend. Peter, vierde jaar burgerlijk ingenieur elektronica, zelfde kot: Er komen zelfs andere mensen bij ons op kot studeren omdat wij met zoveel tweedezitters zijn. In de keuken hangt een kalender waarop iedereen zijn of haar examens heeft aangeduid, zodat we mekaar op het geschikte tijdstip moed kunnen inspreken. En hoe staat het met de morele steun van het thuisfront? Tom: Ons ma komt na elk examen langs, om mijn was op te halen en wat eten en geld te brengen. Dieter is een zogenaamde thesisstudent. Afgelopen jaar verbleef hij met Erasmus in het buitenland, waardoor zijn eindwerk enigszins uitgesteld werd. Wegens tijdgebrek is het uiteindelijke resultaat niet helemaal geworden wat hij vooropgesteld had, maar het is alleszins af en gekopieerd. Tweede zit stemt blijkbaar ook tot filosofische overpeinzingen: hij ziet deze periode als een verlenging van zijn jeugd. Ken daarentegen kan zijn jeugd blijkbaar niet snel genoeg achter de rug hebben: hij wil zijn v olgende jaar rechten volledig afleggen tijdens de tweede zittijd. Dan doet Liesbeth, bisjaar tweede kandidatuur kunstwetenschappen, het iets rustiger aan: zij legt al enkele licentievakken af. Tenslotte, merkt Ken nog op, was ik in eerste zit al klaar op 1 juni. Wat moest ik anders doen? 24 C A M PUS K R A N T

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Interview Han van der Maas

Interview Han van der Maas Interview Han van der Maas Voor mij is programmeren een essentiële tool, zoals hamer en spijkers voor een timmerman 272 Interview Hoe ben je zelf geïnteresseerd geraakt in programmeren? Pas op de universiteit,

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011

Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011 Kok als beroep Thomas en Lasse Het Baken 8a 28-1-2011 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Het ontstaan van koken... 3 De eerste ontdekking... 3 Het eerste beetje koken... 3 De ontwikkelingen... 3 Kok worden...

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

Concept WHAT S UP, LATER?!

Concept WHAT S UP, LATER?! Omgevingsverkenning Toen ik aan mijn vrienden vroeg hoe ze denken over later en pensioen was de eerste reactie van allemaal: nee ik denk alleen over nu na eigenlijk. Vervolgens zei ik dat ze later als

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

28 augustus 2015. Vreedzame school. Nieuw meubilair groep 3. Lydia

28 augustus 2015. Vreedzame school. Nieuw meubilair groep 3. Lydia 28 augustus 2015 Vreedzame school Inmiddels zitten de eerste weken er weer op en zijn alle groepen goed begonnen. U heeft in de informatiefolders van de verschillende groepen kunnen lezen dat er in de

Nadere informatie

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht

Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht 1 Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht Betty: Ik ben Betty Cerda de Palou. Ik woon in Maastricht al 32 jaar. Ik ben 63 jaar. Ik ben arts, maar

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Luisteren Oefening 2 hobby Willem Linda hockeyen squashen tennissen voetballen bioscoop theater ballet kroegbezoek concertbezoek popmuziek jazz klassieke muziek Spreken Oefening

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

Spotlight: Joris van Leeuwen

Spotlight: Joris van Leeuwen Om bekende en onbekende schrijvers van Nederlandse bodem die in de genre spanning / fantasy druk bezig zijn en een aantal boeken hebben gepubliceerd, toch wat meer bekendheid te geven, heb ik besloten

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven.

Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven. Dit is een gatentoets die een selectie van teksten bevat die geleerd zijn in de cursus Nederlands voor buitenlanders. Er zijn 100 opgaven. U hebt voor deze toets maximaal een uur. Wacht tot u mag beginnen

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki?

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 7. Bijlage Resultaten enquête Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 1. Waarom ben je aan het project begonnen? (Για ποιό λόγο ξεκίνθςεσ να ςυμμετζχεισ

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

PERSBERICHT. Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof. Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten

PERSBERICHT. Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof. Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten Neerpelt, 26 februari 2013 PERSBERICHT Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten Van woensdag 27 februari tot en met zondag

Nadere informatie

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten?

4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? 4 Zijn heerlijke producten ook eerlijke producten? Deze zomer was ik op familiebezoek in Honduras. Geheel onverwacht liep ik er twee oude bekenden tegen het lijf. Ze stonden pardoes voor mijn neus. Ik

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op:

Europakenner Onderzoeker Journalist. toepassing. bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties. gehaald op: Europakenner Onderzoeker Journalist Europeaan en invloeden Europese en internationale instellingen bediscussiëren en beargumenteren van Europese kwesties toekomst als Europees burger formuleren Een Europeaan

Nadere informatie

Horeca en Facility 2016/2017

Horeca en Facility 2016/2017 novacollege.nl/horecafacility Facilitair management Gastheer/gastvrouw Horeca management en ondernemen Kok Horeca en Facility 2016/2017 Op het Nova College leer ik niet alleen veel over eten, drinken en

Nadere informatie

DE EERLIJKE KEUKEN VAN BAUKE MULDER

DE EERLIJKE KEUKEN VAN BAUKE MULDER DE EERLIJKE KEUKEN VAN BAUKE MULDER Eerlijk koken, waarbij het product qua smaak en textuur zo puur mogelijk op het bord komt, Een huiselijke en ongedwongen sfeer, gecombineerd met een voortreffelijke

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan 08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).

1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4). BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een

Nadere informatie

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap

Nadere informatie

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen

Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Kinderen en vrijwillige terugkeer Tips voor ouders die vrijwillig terugkeren met minderjarige kinderen Deze brochure kan ook ondersteunend zijn voor iedereen die met het gezin in contact komt: maatschappelijk

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

futurum (vs) conditionalis perfectum

futurum (vs) conditionalis perfectum futurum (vs) conditionalis perfectum Perfectum Zou hij zich nu al beter voelen? Zou hij zich daar beter gevoeld hebben, denk je? Perfectum Je zou wat meer moeten studeren = Je moet wat meer studeren. Het

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2015. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2015 Luc Timmers Gezelligheid kent geen tijd Is het alweer 2015? Wat vliegt de tijd hé? Logisch toch? Ooit spaghetti de kop boven het maaiveld uit zien steken? Nou dan!

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het zijn lezingen die er niet om liegen, vandaag. Mozes, die het volk de wet voorhoudt, als een keus tussen leven en dood. En Jezus lijkt er nog een

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven

Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven Zondag 8 november 2015 Sint Maarten de oogst van ons leven Lezing: Marcus 12 : 28 34 De herfst brengt voor veel mensen een zekere weemoedigheid.: de bladeren vallen, de zomer is echt voorbij. In de herfst

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

PDS B e l a n g e n v e r e n

PDS B e l a n g e n v e r e n r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P PDS in relatie tot anderen 2 PDS in relatie tot anderen Bij het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is één van de symptomen

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult

Centrum voor Onderwijsinnovatie en Onderzoek. Fontys Hogescholen. Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Fontys Hogescholen Ivonne Jürgens Click Coaching&Consult Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken DEEL 1 Context beschrijving DEEL 2 Redeneerketen op basis van het algemene onderzoeksmodel DEEL 3 Operationali

Nadere informatie

maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST

maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST maart 2014 nr 120 www.maks.be PROTEST Jens Mollenvanger 6 PROTEST Jonathan deelt GAS-beloningen uit 11 LEERLINGENKAART Ontwerp ze zelf 18 BETERE PUNTEN Scoren met google 20 BRUSSEL Rappen over probleemwijken

Nadere informatie

Het WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God )

Het WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God ) Het WOORD van GOD Alle rechten voorbehouden, niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Info/Contact Postbus

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015 Auteur: Wendy Verkerk- Klein Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van TOV te Tiel. Februari 2015 is stichting Jij bent TOV opgericht waardoor we dit jaar

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Er is éen grote campus voor alle universiteitsrichtingen

Nadere informatie

werkbladen, telefoons en opnametoestel

werkbladen, telefoons en opnametoestel DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Kom verder. Mail vragen en opmerkingen naar: nt2@uitgeverijboom.nl. Veel plezier met dit boek,

Kom verder. Mail vragen en opmerkingen naar: nt2@uitgeverijboom.nl. Veel plezier met dit boek, Kom verder Welkom bij het vak Kennis van de Nederlandse Samenleving, KNS. Dit boek vertelt je over Nederland. Veel van wat je moet weten over het leven in Nederland, staat in dit boek. Je haalt straks

Nadere informatie

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1 Talenten Aanzien en Erkenning 3 Besluitvaardigheid 8 Confrontatie en Agitatie 4 Doelgerichtheid 4 Talenten Hulpvaardigheid 5 Ontzag 3 Orde en Netheid 4 Pragmatisme 6 Stressbestendigheid 7 Verantwoording

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons april 2012. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons april 2012. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons april 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager op

Nadere informatie

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN We willen u als gast graag een WOW-ervaring of beleving bezorgen. We doen dit door kennis te delen, kennis toe te voegen en aan te bieden. Maar ook door aan onze gasten

Nadere informatie

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen.

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. 10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. Omdat het automatische gedrag is uitgeschakeld kosten onderstaande handelingen je partner al veel energie (hier denk je zo snel niet aan, omdat het

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Tot een geloofsgesprek komen. I Ontmoeten

Tot een geloofsgesprek komen. I Ontmoeten Tot een geloofsgesprek komen I Ontmoeten Het geloofsgesprek vindt plaats in een ontmoeting. Allerlei soorten ontmoetingen. Soms kort en eenmalig, soms met mensen met wie je meer omgaat. Bij de ontmoeting

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Stel jezelf niet onder de Wet!

Stel jezelf niet onder de Wet! Dit document is een script van onderwijs dat is bedoeld om via video te worden getoond. In de video worden relevante tekst, dia s, media en afbeeldingen getoond om de presentatie te vereenvoudigen. Daarom

Nadere informatie

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES

INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES INFORMATIE ZOEKEN OP WEBSITES Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie op blad 2. 2.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID

PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID PROFIEL TOERISTISCHE EN INFORMELE TAALVAARDIGHEID Instructies voor de examinator Afname-instructies DEEL C: Mondeling gedeelte Voorbeeldexamen 3 Inhoudsopgave Het boekje bevat de volgende onderdelen: ~

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl

Actielessen. Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Veel succes! http://www.edusom.nl http://www.edusom.nl Actielessen Les 5. Feest in de buurt! Wat leert u in deze les? Nieuwe woorden Grammatica: werkwoorden in de verleden tijd Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente

Nadere informatie