NOTA ACTIVABELEID 2016

Transcriptie

1 gemeente Hardinxveld-Giessendam NOTA ACTIVABELEID 2016 Zaaknummer: 10340

2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Investeren en activeren van activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Recapitulatie opbouw vaste activa: Waardering van vaste activa Waarderingsgrondslagen vaste activa Afschrijvingen Diverse onderwerpen Rente Onderhoud Restant boekwaarde Vervangingsinvesteringen Boekwinst / boekverlies Duurzame waardeverminderingen Hardheidsclausule Bijlage 1 Afschrijvingstermijnen investeringen... 13

4

5 1. Inleiding Het activabeleid heeft een grote invloed op de exploitatie en de vermogenspositie van de gemeente. Een transparant activabeleid vormt één van de pijlers voor het bepalen van de financiële positie en het financiële vermogen van de gemeente. Artikel 212 van de Gemeentewet bepaalt dat de raad de uitgangspunten voor het financiële beleid vaststelt bij verordening. Daarnaast is in artikel 212 opgenomen dat de verordening in ieder geval de regels voor waardering en afschrijving van activa bevat. In de financiële verordening van de gemeente Hardinxveld-Giessendam (vastgesteld op 6 maart 2015) is in artikel 8 Waardering en afschrijving vaste activa het volgende opgenomen: Artikel 8. Waardering en afschrijving vaste activa (Financiële Verordening) 1 Het college biedt om de vier jaar een (bijgestelde) nota Activabeleid op basis van de begrotingsvoorschriften aan. De raad stelt deze nota vast; 2 de nota Activabeleid biedt regels voor de waardering en afschrijving van activa De nota Activabeleid is een instrument dat bijdraagt aan een transparant en deugdelijk activabeleid op basis van objectieve grondslagen. De nota bakent de formele kaders af waarbinnen het college van burgemeester en wethouders en de ambtelijke organisatie dienen om te gaan met investeringen en afschrijvingen en zorgt er daarmee voor dat gemeentelijke investeringen op eenduidige wijze worden behandeld. De effecten van de uitgangspunten zoals opgenomen in deze nota worden onder andere zichtbaar in de begroting, de perspectiefnota, de najaarsnota en de jaarrekening. Deze Nota Activabeleid is een actualisering van de Nota Activabeleid 2012 (vastgesteld in de raadsvergadering van 26 januari 2012). Na het opstellen van de laatst vastgestelde Nota Activabeleid heeft de Commissie BBV onder andere de volgende notities gepubliceerd: Notitie Waardering Vastgoed (2013); Notitie Rente (2013); Notitie Riolering (2014). Daarnaast zijn er wijzigingen in het BBV doorgevoerd die ook een invloed hebben op de waardering en afschrijving van activa 1. In juni 2015 heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de hoofdlijnen van de vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) gepubliceerd. Tot slot heeft de raad op 28 november 2013 de Financieringsvisie en Rentebeleid gemeente Hardinxveld-Giessendam 2013 vastgesteld. Bij het actualiseren van deze nota activa is rekening gehouden met bovenstaande documenten. 1 Met name de wijziging van het BBV per 25 juni

6 2. Investeren en activeren van activa Investeren betreft het vastleggen van vermogen waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt. Voorbeelden hiervan zijn: het realiseren van gebouwen, de aanschaf van een bedrijfsvoertuig, het aanleggen van wegen etc. Omdat dergelijke (productie)middelen meerdere jaren kunnen worden gebruikt, worden de lasten ervan ook over meerdere jaren gespreid door middel van afschrijvingen. Met afschrijven wordt gestart in het jaar volgend op het jaar waarin de investering is gereedgekomen gekomen of het kapitaalgoed is aangeschaft. De investeringen worden geactiveerd, dit is het op de balans (onder de vaste activa) presenteren van de financiële waarde van het aangeschafte of vervaardigde kapitaalgoed. De lasten uit deze investeringen, zoals bijvoorbeeld onderhoud, verzekeringen en afschrijvingen behoren tot de jaarlijkse exploitatielasten. Om de administratieve last te beperken wordt een ondergrens ingesteld van voor het activeren van investeringen. Opmerking [SdJ1]: Toegevoegd ter verduidelijking. Inhoudelijk niet gewijzigd. Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Investeringen beneden de ,- worden niet geactiveerd maar worden direct ten laste van de exploitatie gebracht. Redenen hiervoor zijn de extra administratieve werkzaamheden die activeren met zich meebrengt en de geringe invloed van deze bedragen op het exploitatiesaldo. Onder de vaste activa worden afzonderlijk opgenomen de immateriële, de materiële en de financiële vaste activa (artikel 33 BBV) Immateriële vaste activa In artikel 34 van het BBV is opgenomen welke immateriële investeringen geactiveerd kunnen worden. Deze opsomming is limitatief. Uitsluitend kunnen desgewenst geactiveerd worden: Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen (provisies, kosten van notariële akten) en het saldo van agio en disagio; Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Kosten in verband met het sluiten van geldleningen, het saldo van agio en disagio en de kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief worden niet geactiveerd. Vanwege het voorzichtigheidsprincipe en het nemen van het verlies in het jaar waarin het verlies zich voordoet worden deze kosten direct ten laste c.q. ten gunste van de exploitatie gebracht Materiële vaste activa Artikel 35 BBV onderscheidt de volgende categorieën materiële vaste activa: Investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven; Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Opmerking [SdJ2]: Deze categorie is toegevoegd n.a.v. wijziging van het BBV, wijzigingsbesluit van 25 juni 2013 Vooruitlopend op het doen van een investering kunnen er kosten worden gemaakt zoals kosten van een haalbaarheidsonderzoek. Dergelijke voorbereidingskosten worden uiteindelijk met het 2

7 totaalbedrag van de investering geactiveerd. Als een investering niet doorgaat, worden de voorbereidingskosten in één ten laste van de exploitatie gebracht. Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam De kosten ter voorbereiding van een investering worden in de betreffende investeringsbegroting meegenomen en uiteindelijk met het totaalbedrag van de investering geactiveerd. Voorbereidingskredieten voor investeringen die uiteindelijk geen doorgang vinden worden in één keer afgeschreven. 1. Investeringen met een economisch nut Investeringen met economisch nut zijn investeringen die verhandelbaar zijn en/of kunnen bijdragen aan het verwerven van middelen (artikel 59 lid 2 BBV). Deze investeringen hebben een economische waarde omdat een gemeente prijzen en tarieven voor deze diensten kan vragen, of omdat ze verkocht kunnen worden. Activa met economisch nut moeten worden geactiveerd (artikel 59 lid 1 BBV) voor het volledige bedrag van de investering (artikel 62 lid 1 BBV). In afwijking hiervan kunnen bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief in mindering worden gebracht op de investering (artikel 62 lid 2 BBV). Uitzondering hierop zijn kunstvoorwerpen met een cultuur-historische waarde, deze kunnen niet worden geactiveerd (artikel 59 lid 3 BBV). Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Investeringen met een economisch nut worden geactiveerd voor het bedrag van de investering minus bijdragen van derden die in directe relatie staan tot de investering. Uitzondering hierop vormen kunstvoorwerpen met een cultuur-historische waarde, deze worden niet geactiveerd. 2. Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven. Deze investeringen (betreft bijvoorbeeld investeringen in riool) worden voor het bedrag van de investering geactiveerd. (artikel 62 lid 1 BBV). In afwijking hiervan kunnen bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief in mindering worden gebracht op de investering (artikel 62 lid 2 BBV). Voorzieningen, die gevoed zijn door bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen waarvoor een heffing wordt geheven, moeten hierop in mindering worden gebracht (artikel 62 lid 4 BBV). Een dergelijke voorziening hebben we in onze gemeente niet, en deze bepaling is dan ook niet relevant voor onze gemeente. Opmerking [SdJ3]: Deze categorie is toegevoegd n.a.v. wijziging van het BBV, wijzigingsbesluit van 25 juni 2013 Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven, worden geactiveerd voor het bedrag van de investering minus bijdragen van derden die in directe relatie staan tot de investering. 3. Investeringen met een maatschappelijk nut Dit betreffen investeringen in de openbare ruimte zoals (water)wegen, pleinen, bruggen, voet- en fietspaden, openbare verlichting enzovoorts. Deze activa zijn van groot belang voor gemeenten en kunnen volgens de huidige BBV worden geactiveerd. (artikel 59 lid 4 BBV) Reserves kunnen in mindering worden gebracht op de investering (artikel 62, lid 3 BBV), evenals bijdragen van derden (artikel 62, lid 2 BBV). Op investeringen met maatschappelijk nut kan vooralsnog extra worden afgeschreven (artikel 64, lid 4 BBV). 3

8 Met het oog op een betere vergelijkbaarheid van de kosten, is het voornemen in het nieuwe BBV de systematiek van activeren en afschrijving voor alle investeringen gelijk te trekken: investeringen met een maatschappelijk nut dienen, evenals investeringen met een economisch nut, te worden geactiveerd en over de verwachte levensduur te worden afgeschreven. Daarmee wordt bevorderd, dat de kosten van de investeringen ten laste komen van burgers en bedrijven, op het moment dat zij er nut van hebben 2. De verplichting om alle investeringen te activeren volgens deze nieuwe methode wordt alleen van toepassing op nieuwe investeringen die na 2017 worden gedaan. Overigens sluit de verplichting om investeringen met maatschappelijk nut ook te activeren aan bij de beleidslijn die al binnen de gemeente Hardinxveld-Giessendam wordt gehanteerd om investeringen met maatschappelijk nut te activeren. Opmerking [SdJ4]: Aangepast ivm verwachte wijziging BBV Het in mindering brengen van reserves (art 62, lid 3 BBV) en het extra afschrijven van maatschappelijke investeringen (art 64, lid 4 BBV) verdwijnen waarschijnlijk in het nieuwe BBV. Omdat de mogelijkheden van het in mindering brengen van reserves en het extra afschrijven nauwelijks worden toegepast binnen onze gemeente en dit waarschijnlijk per 1 januari 2017 niet meer is toegestaan, worden beide mogelijkheden niet in deze nota activabeleid overgenomen. Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Investeringen met maatschappelijk nut worden geactiveerd en er wordt op afgeschreven. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief worden in mindering gebracht op de investering. Reserves worden niet in mindering gebracht en er wordt niet extra afgeschreven op investeringen met maatschappelijk nut. Beknopt overzicht verschillen tussen investeringen met economisch nut en maatschappelijk nut volgens BBV: Opmerking [SdJ5]: In de vorige nota werd nog de mogelijk open gehouden om deze investeringen ineens tlv de exploitatie te brengen. Investering waar geen heffing tegenover staat Economisch nut Investering waar wel heffing tegenover staat Maatschappelijk nut Activeren moet moet mag Reserves in mindering brengen mag niet mag niet mag Voorziening in mindering brengen* n.v.t moet n.v.t. Resultaatafhankelijk extra afschrijven mag niet mag niet mag Bijdragen derden in mindering brengen** mag mag mag * Betreft voorziening die is gevoed door bijdragen aan toekomstige vervangingsinvesteringen en waarvoor een heffing wordt geheven. ** Mits deze in directe relatie staan met de investering.. Bovenstaande verschillen tussen investeringen met economisch en maatschappelijk nut komen waarschijnlijk per 1 januari 2017 te vervallen voor nieuwe investeringen als de voorgenomen vernieuwingen van het BBV worden doorgevoerd. 2 Hoofdlijnen vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording 4

9 2.3. Financiële vaste activa In artikel 36 van het BBV worden de volgende categorieën financiële vaste activa onderscheiden: Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen; Leningen aan openbare lichamen 3, woningcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen; Overige langlopende leningen; Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer; Bijdragen aan activa in eigendom van derden. Beleidslijn Hardinxveld-Giessendam Ten aanzien van activering van financiële vaste activa worden de voorschriften van het BBV in acht genomen en wordt geen aanvullend beleid bepaald. Zie hiervoor Bijlage Recapitulatie opbouw vaste activa: VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Kosten sluiten geldleningen en saldo agio en disagio (In HG rechtstreeks tlv exploitatie) Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief (In HG rechtstreeks tlv exploitatie) Investeringen met economisch nut Investeringen met economisch nut; waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen met maatschappelijk nut Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen Leningen aan woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen Overige verstrekte langlopende leningen Overige uitzettingen met een looptijd langer dan één jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden 3 Als bedoeld in artikel 1, onderdeel a, van de Wet financiering decentrale overheden 5

10 3. Waardering van vaste activa In artikel 63 van het BBV is voorgeschreven dat activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs van gekochte vaste activa omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten (artikel 63 lid 2 BBV). De vervaardigingsprijs van zelfgeproduceerde vaste activa omvat de aanschafkosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Bovendien kunnen hierin worden opgenomen een redelijk deel van de indirecte kosten en de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. De indirecte kosten bestaan uit de volgende kosten: - uren van het personeel in verband met de investering; - kosten van specifieke opleidingen die vereist zijn om het actief in gebruik te nemen; - implementatiekosten die onlosmakelijk met het actief zijn verbonden. Rente wordt alleen toegerekend (geactiveerd) aan de bouwgrondexploitatie. Aan de activaklassen riolering en afvalverwijdering wordt rente toegerekend via de kapitaallasten. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 5 (Rente). Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. Gronden in eeuwigdurende erfpacht worden gewaardeerd tegen registratiewaarde (artikel 63 lid 4 BBV). Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen (artikel 63 lid 5 BBV). Opmerking [SdJ6]: Nieuw, toegevoegd n.a.v. BBV-notitie over Vastgoed 3.1. Waarderingsgrondslagen vaste activa Immateriële vaste activa Artikel 63 lid 1 van het BBV schrijft voor dat alle activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen. Van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag. Ten aanzien van de waardering van immateriële vaste activa worden de voorschriften van het BBV in acht genomen en wordt geen aanvullend beleid bepaald. Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen. Eventuele bijdragen van derden in de kosten van dit actief mogen in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag. Reserves mogen niet in mindering worden gebracht op de investeringen. Voor de dekking van de afschrijvingslasten kan eventueel een reserve worden gevormd. Deze mag jaarlijks worden 6

11 aangewend ter (gedeeltelijke) dekking van de afschrijvingslasten conform de afschrijvingstermijn van het bijbehorende actief. Investeringen met een maatschappelijk nut mogen geactiveerd worden en worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met: De afschrijvingen; Eventuele bijdragen van derden in de kosten van dit actief. Op investeringen met maatschappelijk nut mogen tot op heden nog reserves in mindering worden gebracht en mag extra over worden afgeschreven. Omdat beide mogelijkheden waarschijnlijk per 1 januari 2017 niet meer zijn toegestaan worden ze in deze nota activabeleid niet overgenomen. Van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen kunnen direct in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag. Opmerking [SdJ7]: Aangepast n.a.v. te verwachte BBV-wijzigingen. Investeringen worden geactiveerd en afgeschreven conform de bijlage bij deze nota. Van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen worden direct in mindering gebracht op het geactiveerde bedrag. Financiële vaste activa Ten aanzien van de financiële vaste activa wordt op grond van het BBV de verkrijgingsprijs dan wel duurzame lagere waarde als waarderingsgrondslag gehanteerd. Ten aanzien van de waardering van financiële vaste activa worden de voorschriften van het BBV in acht genomen en wordt geen aanvullend beleid bepaald. 7

12 4. Afschrijvingen Afschrijvingsmethoden Afschrijven is het op methodische wijze ten laste van de exploitatie brengen van de kosten van het kapitaalgoed. Op deze manier wordt het meerjarig nut van de investering zichtbaar gemaakt. Artikel 64 lid 3 van het BBV bepaalt dat op activa met een beperkte gebruiksduur wordt afgeschreven. Het BBV bepaalt verder dat in beginsel jaarlijks wordt afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Op investeringen met een maatschappelijk nut mag nu extra (resultaatafhankelijk) worden afgeschreven. Dit wordt waarschijnlijk bij de invoering van de nieuwe BBV per 1 januari 2017 niet langer toegestaan. Het BBV laat gemeenten vrij in de keuze van de afschrijvingsmethode. De meest voorkomende afschrijvingsmethoden zijn de lineaire afschrijvingsmethode en de afschrijving door middel van jaarlijks gelijkblijvende annuïteiten. Lineaire methode Lineair afschrijven wil zeggen dat er wordt afgeschreven volgens een vast percentage van de verkrijgingsprijs verminderd met de eventuele restwaarde. Dit houdt in dat de afschrijving een vast bedrag per jaar is. Als gevolg van deze methode daalt de boekwaarde van het actief met een constante factor, zodat de rentelasten in de loop van de tijd afnemen. Hierdoor daalt ook de totale kapitaallast (rente + afschrijving) van de betreffende investering. Annuïteitenmethode Annuïtaire afschrijving gaat uit van een jaarlijks gelijkblijvende kapitaallast. De afschrijvingscomponent neemt toe en de rentecomponent neemt af. Het komt erop neer dat de afschrijvingsbedragen in de eerste jaren van de gebruiksduur lager zijn dan in de latere jaren. De boekwaarde daalt daardoor in vergelijking met de lineaire methode in een langzamer tempo, waardoor de totale rentelasten hoger uitvallen. Componentenbenadering De componentenbenadering houdt in dat een materieel vast actief wordt opgesplitst in componenten omdat de verschillende delen elk een verschillende gebruiksduur hebben. De opsplitsing in componenten wordt bepaald aan de hand van de economische/technische levensduur. Zo kan bijvoorbeeld een kantoorpand worden opgesplitst in de componenten grond, gebouw, verwarmingsinstallatie en liftinstallatie. Elke component heeft een afzonderlijke afschrijvingstermijn. Uit praktische overwegingen is het raadzaam de opsplitsing te beperken. Omdat het de voorkeur verdient investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut niet te activeren en indien zij wel worden geactiveerd deze zo snel mogelijk af te schrijven (artikel 59 van het BBV), wordt aanbevolen om de componentenbenadering alleen toe te passen bij investeringen met een economisch nut 4. Opmerking [SdJ8]: Aanvulling. De voorkeur afschrijvingsmethode is lineair. Investeringen in gebouwen, riolering, reiniging en begraafplaatsen wijken hier vanaf, hierop wordt annuïtair afgeschreven. Bij deze activa worden de kapitaallasten verrekend via tarieven, en bij de annuïteitenmethode blijven de kapitaallasten over de hele afschrijvingsperiode gelijk. Voor investeringen met economisch nut is het mogelijk de componentenmethode toe te passen. Indien van de afschrijvingsmethode wordt afgeweken, dient dit door het college van burgemeester en wethouders te worden besloten. 4 Notitie BBV. Verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaal goederen, mei

13 Afschrijvingstermijnen De te hanteren afschrijvingstermijnen voor de verschillende activa zijn op grond van het BBV afhankelijk van de verwachte toekomstige gebruiksduur ervan. In bijlage 1 bij deze nota is een overzicht van de te hanteren afschrijvingstermijnen opgenomen. Voor activa die niet eenduidig onder één van de in bijlage 1 genoemde activa vallen, geldt dat deze op basis van de verwachte technische levensduur afgeschreven worden. De beoogde afschrijvingstermijn dient ter besluitvorming te worden voorgelegd aan het college van burgemeester en wethouders. Voor activa die waarvan de verwachte gebruiksduur korter is dan de in Bijlage 1 voorgeschreven afschrijvingstermijn, worden afgeschreven gedurende de periode van de kortere verwachte toekomstige gebruiksduur. Deze afwijking dient eveneens te worden besloten door het college van burgemeester en wethouders. Een langere afschrijvingstermijn dan de in de bijlage 1 vermelde termijnen is niet toegestaan. Uitgangspunt is dat de eerste afschrijving van investeringen volgt in het jaar volgend op het jaar waarin de betreffende investering is gedaan/opgeleverd. Extra afschrijven is alleen mogelijk in de volgende gevallen: - nieuw inzicht leidt tot de conclusie dat de resterende technische levensduur van de investering aanmerkelijk korter is dan de oorspronkelijk vastgestelde afschrijvingstermijn. - de investering is buitengebruik gesteld maar heeft nog wel een balanswaarde die hoger is dan de (aannemelijke) verkoopprijs; 9

14 5. Diverse onderwerpen 5.1 Rente Vanuit het streven naar een duurzaam en gezond financieel beleid wil de gemeente Hardinxveld- Giessendam sturen op het terugdringen van de gemeentelijke schuldenlast. Dit is vastgelegd in de Financieringsvisie en Rentebeleid die op 28 november 2013 door de Raad is vastgesteld. In lijn met eerder vastgesteld beleid, wordt alleen aan de producten riolering en afvalverwijdering kapitaallasten (rente en afschrijving) toegerekend. Aan de bouwgrondexploitatie wordt alleen rente toegerekend. Aan de overige producten wordt alleen de afschrijvingslasten toegerekend. In het kader van deregulering en vermindering van administratieve lasten wordt geen rentetoerekening toegepast, behalve voor riolering, afvalverwijdering en bouwgrondexploitatie. Opmerking [SdJ9]: Tekst is geactualiseerd. Beleidslijn is ongewijzigd. 5.2 Onderhoud Onderhoudskosten worden gemaakt om een actief gedurende de levensduur op een bepaald kwaliteitsniveau te houden zodat het gebruikt kan blijven worden. Er kan sprake zijn van klein en groot onderhoud. Klein onderhoud betreft regelmatig voorkomend onderhoud van beperkte omvang. Groot onderhoud is vaak na een langere onderhoudsperiode nodig en is ingrijpend van aard. De kosten van (klein en groot) onderhoud zijn niet levensduurverlengend en mogen daarom niet worden geactiveerd. De kosten van klein onderhoud moeten in het jaar van uitvoering ten laste van de exploitatie komen. Kosten van het wegwerken van achterstallig onderhoud dienen altijd ineens ten laste van de exploitatie te worden gebracht. Kosten van groot onderhoud zijn op twee manieren te verwerken: 1. De kosten in het jaar van uitvoering direct ten laste van de exploitatie brengen met eventuele vrijval via resultaatbestemming van een daartoe gevormde reserve. 2. De kosten in het jaar van uitvoering ten laste van een vooraf gevormde voorziening brengen. Deze voorziening dient wel aan een aantal strikte eisen te voldoen (er moet een recent beheerplan van het desbetreffende kapitaalgoed aanwezig zijn). (Groot) onderhoud wordt conform de BBV voorschriften niet geactiveerd. De kosten komen rechtstreeks ten laste van de exploitatie of de onderhoudsvoorziening op basis van een beheerplan (met het oog op gelijkmatige spreiding van de lasten). In de praktijk blijkt het onderscheid tussen onderhoud en investeringen niet altijd helder te zijn. Van een investering is in elk geval sprake bij het optreden van een gebruiksduurverlenging of een capaciteitsvergroting of functiewijziging. De volgende tabel geeft een aantal voorbeelden ter verduidelijking: 10

15 Tabel: voorbeelden onderhoud / investering Voorbeeld Investering Toelichting Vervangen van een gebouw Ja (EN) Er komt een nieuw kapitaalgoed tot stand (fysiek vervangen van een bestaand kapitaalgoed) Vervangen van lantarenpalen Ja (MN) Er komt een nieuw kapitaalgoed tot stand (fysiek vervangen van een bestaand kapitaalgoed) Vervangen van lichtbuizen in de openbare verlichting Nee (Groot) onderhoud Reconstructie van wegen (gaat vaak gepaard met versmalling / verbreding / nieuwe functie) Ja (MN) Reconstructie wordt gezien als het heraanleggen van een weg (nieuw kapitaalgoed, fysiek vervangen) Vernieuwing van de deklaag van een weg Nee (Groot) onderhoud Periodiek baggeren van watergangen Nee (Groot) onderhoud (vergelijkbaar met het vegen van straten) Vervangen van dakbedekking Nee (Groot) onderhoud Schilderen van gebouwen Nee (Groot) onderhoud EN = economische nut / MN = maatschappelijk nut 5.3 Restant boekwaarde Als het voornemen is de activa tot het einde van de mogelijke gebruiksduur te benutten, wordt naar een boekwaarde van 0 afgeschreven. Deze activa dienen nog wel in de activastaat te blijven worden opgenomen ten behoeve van de eigendomsregistratie. Wanneer de verwachte gebruikstermijn van een activum korter is dan de verwachte technische levensduur, zal er altijd sprake zijn van een resterende boekwaarde. Deze restant boekwaarde dient afgeboekt te worden. Opmerking [SdJ10]: Tekst is aangepast. Beleidslijn is ongewijzigd. Activa die feitelijk al afgeschreven' zijn maar toch nog in gebruik zijn, zoals bijvoorbeeld gebouwen en meubilair, blijven in de activastaat ten behoeve van eigendomsregistratie opgenomen. De waarde van deze activa is bedrijfseconomisch gezien nul. 5.4 Vervangingsinvesteringen Bij een vervangingsinvestering wordt een actief vervangen door een actief met vergelijkbare prestaties. Hierbij gaat de boekwaarde van het oude actief van de balans (zie hierna) en komt de boekwaarde van het nieuwe actief op de balans. 11

16 5.5 Boekwinst / boekverlies Er ontstaat een boekwinst als een actief wordt verkocht tegen een prijs die hoger is dan de resterende boekwaarde op het moment van verkoop. Bij een boekverlies is er sprake van een verkoopprijs die lager is dan de boekwaarde op het moment van verkoop. Opmerking [SdJ11]: Tekstueel aangepast, nu is ook situatie van boekverlies opgenomen. Een boekwinst wordt verwerkt als incidentele bate in de jaarrekening en niet mag worden verrekend met de boekwaarde van een actief dat ter vervanging wordt aangeschaft. Dit geldt ook als sprake is van een boekverlies Duurzame waardeverminderingen In artikel 65 lid 1 van de BBV is opgenomen dat naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking worden genomen. Opmerking [SdJ12]: Nieuwe paragraaf o.b.v. BBV-notitie Waardering Vastgoed In een aantal situaties moet een gemeente afwaarderen op vastgoed, dit is afhankelijk van drie factoren: 1. De huidige functie 2. De bestuurlijke intentie 3. De directe opbrengstwaarde Indien de intentie bestaat dat vastgoed met een maatschappelijke functie (bijv. het gemeentehuis, vastgoed voor onderwijs, sport, cultuur en welzijn, etc.) duurzaam wordt geëxploiteerd, kan hierdoor nooit sprake zijn van een duurzame waardevermindering. Indien bestuurlijk de intentie bestaat 6 om vastgoed met een maatschappelijke functie te verkopen of als de bestemming wijzigt naar vastgoed met een bedrijfseconomische functie, dan bestaat de mogelijkheid dat een duurzame waardevermindering moet worden verantwoord. Dit is het geval als vastgoed met een bedrijfseconomische functie de directe opbrengstwaarde (bijv. een onafhankelijke taxatiewaarde) lager is dan de boekwaarde. Er wordt dan extra afgeschreven tot de directe opbrengstwaarde. Op de dan resulterende waarde wordt gedurende de resterende gebruiksduur afgeschreven. Het verwerken van de duurzame waardevermindering kan door middel van een voorziening; positief waardeherstel in de toekomst kan dan ook via de voorziening worden afgewerkt. 5.7 Hardheidsclausule Het college kan, indien er een gegronde reden voor is, in individuele gevallen afwijken van de nota Activabeleid. Hierbij dient echter wel rekening te worden gehouden met de mogelijkheden die het BBV en overige relevante wetgeving biedt. 5 Zie BBV- notitie verkrijging/vervaardiging en onderhoud van kapitaalgoederen. 6 Bestuurlijke intentie moet zijn gebaseerd op besluit van de gemeenteraad. 12

17 Bijlage 1 Afschrijvingstermijnen investeringen - Deze bijlage vormt het uitgangspunt voor nieuwe investeringen - De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de technische levensduur van de betreffende activa - De afschrijvingstermijnen zijn richtinggevend, afwijken hiervan is mogelijk met inachtneming van het bepaalde in hoofdstuk 4 van de nota Activabeleid. Categorie activa Soort activa Type afschrijving Afschrijvingstermijn Immateriële vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling n.v.t. Lineair 5 jaar Financiële vaste activa Bijdrage aan activa in eigendom van derden n.v.t. Zelfde als actief waarvoor de bijdrage wordt verstrekt Zelfde als actief waarvoor de bijdrage wordt verstrekt Materiële vaste activa Gronden en terreinen Grond Economisch Lineair Geen Opslagplaats gemeentewerken Economisch Lineair 25 jaar Reconstructie gemeentehaven Economisch Lineair 40 jaar Sportvelden (1e aanleg) Economisch Lineair 10 jaar Sportvelden (renovatie) Economisch Lineair 10 jaar Sportvelden (kunstgras, fundering) Economisch Lineair 25 jaar Sportvelden (kunstgras, bovenlaag) Economisch Lineair 10 jaar Begraafplaatsen Economisch Annuïtair 40 jaar Woonwagencentrum Economisch Lineair 25 jaar Opmerking [SdJ13]: Investering nu gesplitst in fundering en bovenlaag Bedrijfsgebouwen Gemeentehuis Economisch Annuïtair 40 jaar Werkplaats Economisch Annuïtair 40 jaar Onderwijsgebouwen Economisch Annuïtair 40 jaar Zwembad Economisch Annuïtair 40 jaar Sporthallen Economisch Annuïtair 40 jaar Dakbedekking Economisch Lineair 15 jaar Voegwerk Economisch Lineair 10 jaar Levensduur verlengende investering Economisch Lineair * 7 Noodgebouwen en Noodlokalen Economisch Lineair 10 jaar Volume-uitbreidingen onderwijsgebouwen Economisch Lineair ** 8 Overige bedrijfsgebouwen Economisch Annuïtair 40 jaar 7 De te hanteren afschrijvingstermijn is afhankelijk van de feitelijke levensduurverlenging die met de investering wordt gerealiseerd 8 De te hanteren afschrijvingstermijn is afhankelijk van de restant levensduur van het oorspronkelijke gebouw 13

18 Grond-, weg en waterbouwkundige werken Reconstructie/Herinrichting Maatschappelijk Lineair 40 jaar Asfaltering Maatschappelijk Lineair 20 jaar Geluidsdempende toplaag Maatschappelijk Lineair 6 jaar Herstraten Maatschappelijk Lineair 10 jaar Stedelijk waterplan Maatschappelijk Lineair 10 jaar Paden Maatschappelijk Lineair 10 jaar Vervoermiddelen Gereedschapsmateriaalwagen Economisch Lineair 15 jaar Sneeuwschuiver Economisch Lineair 10 jaar Materieel gladheidsbestrijding Economisch Lineair 5 jaar Zelfladende transporteur Economisch Lineair 10 jaar Bladveegmachine Economisch Lineair 10 jaar Hogedrukspuitcombinatie Economisch Lineair 10 jaar Maaimachine Economisch Lineair 10 jaar Kooimaaimachine Economisch Lineair 8 jaar Schaftwagen Economisch Lineair 10 jaar Tractor Economisch Lineair 8 jaar Overige vervoermiddelen Economisch Lineair 8 jaar Machines, apparaten en installaties Hard- en software Economisch Lineair 5 jaar Telefooncentrale Economisch Lineair 5 jaar Audiovisuele apparatuur Economisch Lineair 5 jaar Noodstroomaggregaat Economisch Lineair 10 jaar Renovatie en aanleg straatverlichting Maatschappelijk Lineair 15 jaar Technische installaties zwembad Economisch Lineair 15 jaar Riolering Economisch Annuïtair 40 jaar Elektromechanische delen riolen en gemalen Economisch Annuïtair 15 jaar (Afzet)Containers Economisch Annuïtair 10 jaar Overige machines, apparaten en installaties Economisch Lineair 10 jaar Overige materiële vaste activa Interieur gemeentehuis Economisch Lineair 10 jaar Speelplaatsen-/toestellen Economisch Lineair 15 jaar Prullenbakken en banken Economisch Lineair 8 jaar Overig Economisch Lineair 10 jaar 14