STANDPUNT RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK OVER KOSTENDEKKENDE GRIFFIERECHTEN
|
|
- Rebecca Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 STANDPUNT RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK OVER KOSTENDEKKENDE GRIFFIERECHTEN Inleiding Het voornemen van het kabinet om de rechtspraak per 2013 te laten bekostigen door diegenen die daarvan gebruik maken miskent het maatschappelijk belang van de civiele en bestuursrechtspraak. Het voornemen heeft zeer grote negatieve gevolgen voor de toegang tot het recht van burger en bedrijfsleven en daarmee voor de rechtsbescherming in Nederland. De mogelijke voordelen van deze ingrijpende stelselwijziging wegen naar het oordeel van de Raad voor de rechtspraak niet op tegen de nadelen. In het navolgende wordt ingegaan op te verwachten effecten en de maatschappelijke gevolgen. Tarieven stijgen enorm Met een enkele verwijzing naar het rapport van een van de door het vorige kabinet ingestelde ambtelijke heroverwegingswerkgroepen wordt in de bijlage van het regeerakkoord een bezuiniging van (netto) 240 mln euro op de Rechtspraak ingeboekt. Het heroverwegingsrapport (nr 15) raamt een bruto opbrengst van 340 mln euro uit hogere en enerzijds en door lagere uitgaven als gevolg van minder rechtszaken anderzijds. Van dit bedrag van 340 mln euro wordt 100 mln euro aangewend om de lage inkomens te compenseren. Ook na aanwending van dat laatste bedrag zullen de tariefstijgingen voor bepaalde groepen burgers en bedrijven enorm zijn. Volgens de berekeningen waarop de heroverwegingswerkgroep zich heeft gebaseerd stijgt bijvoorbeeld het bij de rechtbank dat burgers die zijn verwikkeld in een burengeschil beiden moeten betalen, van 530 euro naar euro. Gezamenlijk betalen zij dus euro. Een kleine ondernemer, die een geschil heeft met een afnemer of een leverancier zou eveneens een van euro moeten betalen. Voor een burger die het niet eens is met een beslissing van de gemeente of een andere overheid zou het stijgen van 150 euro naar euro. Het bestuursorgaan gaat ook euro betalen. Zowel bij civiele als bestuurszaken moeten eiser en gedaagde er rekening mee houden dat een van hen bij verlies het totale bedrag moet dragen als gevolg van de kostenveroordeling. In bestuurszaken is dit vooral voor de burger als eisende partij een groot risico. Bijgevoegde tabel 1 geeft een overzicht van oude en nieuwe tarieven conform het heroverwegingsrapport. Het is de Raad bekend dat de minister van Veiligheid en Justitie een systeem ontwikkelt dat niet aansluit bij de werklast van de Rechtspraak en een veel globaler karakter krijgt. Zo zou in dat systeem de eiser evenveel betalen bij een (lichte) verstekzaak als bij een (bewerkelijke) zaak op tegenspraak. Ook wordt geen rekening gehouden met het verloop van de procedure. De tariefverhogingen worden daardoor enigszins uitgemiddeld. Dat betekent dat sommige tarieven minder en andere sterker zullen stijgen dan volgens de berekeningen van de heroverwegingswerkgroep. Verder wordt overwogen de en bij hoger beroep ruwweg twee keer zo hoog te stellen als in eerste aanleg, kennelijk om hoger beroep te ontmoedigen. In het regeerakkoord is compensatie voor lage inkomens voorzien; echter ook voor hen zouden de tarieven sterk stijgen. Raad voor de rechtspraak 1
2 Aantal rechtszaken daalt sterk Als gevolg van deze tariefstijgingen neemt het aantal rechtszaken af. Uitgaande van volledige compensatie van on- en minvermogenden bedraagt, volgens de berekeningen waarop de heroverwegingswerkgroep zich heeft gebaseerd, de daling van het aantal civiele rechtszaken 10% en die van bestuurszaken 20% (tabel 2 van de bijlage). De grootste dalingen doen zich voor bij de gerechtshoven. Blijft compensatie achterwege, dan is de daling nog veel groter. Zoals boven reeds is opgemerkt, ontwikkelt de minister van Veiligheid en Justitie een systeem dat afwijkt van dat van de heroverwegingswerkgroep. De totale opbrengst blijft echter 240 mln euro en daarom zal de daling van het aantal rechtszaken in dezelfde orde van grootte liggen. Het is van belang hierbij te melden dat uit onderzoek van het WODC van het ministerie van Veiligheid en Justitie 1 blijkt dat mensen nu al niet snel naar de rechter stappen en dat mede als gevolg hiervan Nederland internationaal gezien ook relatief weinig rechters heeft. 2 De daling van het aantal zaken betekent onvermijdelijk dat rechtzoekenden afzien van het afdwingen van wat hen in rechte toekomt. Het is van belang dat men zich rekenschap geeft van de maatschappelijke en economische effecten die dat zal hebben. Civiele en bestuursrechtspraak zijn bij uitstek een publieke verantwoordelijkheid Uit de omschrijving in de bijlage van het Regeerakkoord rechtspraak te laten bekostigen door diegenen die er gebruik van maken spreekt de opvatting dat civiele en bestuursrechtspraak niet meer is dan individuele dienstverlening aan partijen die hun onderlinge problemen niet kunnen oplossen. Deze opvatting gaat volstrekt voorbij aan het maatschappelijk belang van de civiele en bestuursrechtspraak. Civiel en bestuursrecht regelen meer nog dan het strafrecht de onderlinge verhoudingen van mensen en het maatschappelijk en economisch verkeer. De handhaving van rechten en de aanpassing aan veranderende maatschappelijke omstandigheden vinden plaats in de civiele en bestuursrechtspraak. Beslissingen in individuele zaken hebben gevolgen voor de rechtsverhouding van anderen (schaduwwerking van het recht) en hun gedrag (zoals hun betalingsmoraal). Het is bekend dat er ook nu al voor bepaalde groepen in de samenleving, zoals mensen met een middeninkomen, ZZPers en MKB-bedrijven, de toegang tot de rechter problematisch is door de kosten die daaraan zijn verbonden. Bij een daling van het aantal zaken als gevolg van financiële beletselen rijst de vraag of het recht nog wel optimaal kan functioneren. De mate waarin mensen de verplichtingen die zij in het civiele rechtsverkeer zijn aangegaan naleven, wordt immers mede bepaald door de kans dat zij bij niet naleving daarop worden aangesproken. Bij de tarieven die het gevolg zullen zijn van de aanstaande stelselwijziging mag worden verwacht dat ontduikingsgedrag in de hand wordt gewerkt. In lijn hiermee rijst de vraag of de overheid nog voldoende tot zorgvuldig handelen tegenover burgers wordt aangezet, als voor deze laatsten het voorleggen van een overheidsbesluit aan de bestuursrechter een kostbare zaak wordt. Recht en rechtspraak vormen de infrastructuur die een complexe en welvarende samenleving mogelijk maakt 3. Het belang van deze maatschappelijke functie maakt het onverantwoord de civiele en bestuursrechtspraak geheel of grotendeels door de gebruikers te laten bekostigen. Het is een kerntaak van de overheid te zorgen voor onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak die toegankelijk is voor haar burgers. Toegang tot het recht neemt sterk af Basiskenmerk van een rechtsstaat is dat burgers kunnen opkomen tegen schending van hun fundamentele rechten (klassieke grondrechten) via een onafhankelijke en onpartijdige rechter. Dit impliceert niet alleen dat er garanties voor onafhankelijkheid en onpartijdigheid moeten zijn en dat dus niet elk willekeurig tribunaal of geschilbeslechtende instantie die bescherming kan bieden, maar ook dat de toegang tot die onafhankelijke en onpartijdige rechter moet worden gewaarborgd. In dit licht moet artikel 17 van de Grondwet worden geplaatst: dit grondrecht op toegang tot de rechter dient door de overheid te worden gewaarborgd. De jurisprudentie van het Europees Hof voor de rechten van de 1 Van Velthoven, B.C.J., Klein Haarhuis C.M. WODC (2009) Geschilbeslechtingsdelta 2009, Over verloop en afloop van (potentieel) juridische problemen van burgers. 2 European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ) - Evaluation report of European judicial systems - Edition 2010 (2008 data): Efficiency and quality of justice, table 7.1 op p B.C.J. van Velthoven, 2005, De waarde van de juridische infrastructuur voor de Nederlandse economie, research memorandum , Raad voor de rechtspraak. Raad voor de rechtspraak 2
3 mens werpt licht op de vraag in hoeverre de toegang tot de rechter door verdragsstaten ook in financieel opzicht dient te worden gewaarborgd. Die verplichting vloeit voort uit artikel 6, eerste lid, EVRM, waarbij de gedachte voorop staat dat het recht op een eerlijk proces illusoir blijft indien het voor een partij in financiële zin onmogelijk is om een gerechtelijke procedure ter bescherming van zijn rechten te beginnen. Op de verdragsstaten rust daarom in beginsel de verplichting om toegang tot de rechter in financiële zin mogelijk te maken in zaken die onder de reikwijdte van artikel 6 vallen. Die verplichting is niet absoluut. De staten zijn vrij in de wijze waarop zij aan een stelsel met dit doel vorm geven, mits de essentie van het recht op toegang tot de rechter niet wordt aangetast. Kernvraag in de parlementaire discussie over de voorstellen van het kabinet zal moeten zijn of deze essentie niet zodanig wordt aangetast dat ons land in strijd komt met het EVRM. Leden van het parlement hebben de opdracht een dergelijke schending te voorkomen. Het gaat daarbij om de vraag of de toegang tot de rechter voor alle groepen in de samenleving voldoende is gewaarborgd. In de visie van de Raad is het onwenselijk hier de grenzen van het aanvaardbare op te zoeken. Daarvoor zijn niet alleen de beginselen waar het hier om gaat te belangrijk, maar ook de maatschappelijke belangen te groot. Innovatie heeft beperkt effect op toegang tot het recht De Raad voor de rechtspraak en de gerechten zijn bezig de toegang tot het recht te verbeteren. Hierbij moet vooral gedacht worden aan de uitbreiding van de digitale toegankelijkheid van rechtspraak. Zo is bijvoorbeeld het digitaal aanbrengen van zaken in het bestuursrecht eind 2010 mogelijk geworden. Ook wordt gewerkt aan verbetering en vereenvoudiging van procedures. In de bestuursrechtspraak wordt thans een nieuwe werkwijze ingevoerd, waarbij zaken binnen drie maanden op zitting worden gebracht. Dit zal leiden tot een aanzienlijke verkorting van procedures. Ook in het civiel recht zal worden geëxperimenteerd met nieuwe werkwijzen. Het is echter een volstrekte illusie dat deze ontwikkelingen de beperking van de toegang tot het recht als gevolg van kostendekkende en in betekenende mate zullen compenseren. In dit verband wil de Raad nog wel wijzen op het belang van de verhoging van de competentiegrens van de kantonrechter tot euro voor de toegang tot het recht. Conclusie De Raad voor de rechtspraak acht invoering van de voorgenomen ingrijpende wijziging van het enstelsel hoogst onwenselijk. Hoewel de precieze uitwerking ervan nog niet duidelijk is, acht de Raad bij een ingreep met een omvang van 240 miljoen het risico zeer groot dat het fundamentele recht van elke burger op toegang tot de rechter op ontoelaatbare wijze in het gedrang komt. Vooral mensen met een lager of middeninkomen en kleine bedrijven zullen hun rechten niet meer via de rechter kunnen afdwingen en al helemaal niet in hoger beroep kunnen gaan. De Raad wijst erop dat het hierbij niet alleen gaat om belangen van mensen die tot deze groepen behoren, maar er grote maatschappelijke belangen in het geding zijn. Het gaat om het functioneren van het recht als instrument voor ordening van het maatschappelijk en economisch verkeer. Deze maatschappelijke belangen worden onvoldoende gediend als de kosten geheel of grotendeels worden doorberekend aan degenen die een beroep doen op de rechter om hun rechten en belang te beschermen. Raad voor de rechtspraak 3
4 BIJLAGE BIJ STANDPUNT RAAD VOOR DE RECHTSPRAAK OVER KOSTENDEKKENDE GRIFFIERECHTEN De volgende twee tabellen zijn gebaseerd op de berekeningen die zijn gemaakt voor het heroverwegingsrapport en waarover medewerkers van de Raad uitgebreider hebben gerapporteerd in het artikel Een stille revolutie? De gevolgen van de invoering van kostendekkende en in het Nederlands Juristenblad van , afl. 39 (p ). Met uitzondering van kantonzaken waarbij alleen de eiser en betaalt, moet zowel door eiser als gedaagde betaald worden in de systematiek van de heroverwegingsgroep. De bedragen in de laatste kolom van tabel 1 moeten dus, behalve bij kantonzaken, twee keer betaald worden. Tabel 1 Schatting huidig (gemiddeld) en kostendekkend naar type zaak (euro) 4 Gerecht/ Type zaak Sector RP a on- /minv. NP a overige NP a Kostendekkend kanton handelszaak op tegenspraak Handelszaak bij verstek beschikking arbeidszaak (7:685BW) civiel handelszaak op tegenspraak Idem, met enquête/descente/pleidooi handelszaak, verstek faillissement/schuldsanering Scheidingszaak Andere familiezaak kort geding op tegenspraak vreemdelingen Afdoening regulier belasting Uitspraak EK-zaak overig bestuur Bodemzaak sociale verz. EK Bodemzaak Varia/ex-Arob EK bodemzaak MK gerechtshof, civiel handelszaak op tegenspraak Scheidingszaak Andere familiezaak CRvB Bodemzaak CBB Bodemzaak a Tarieven afgerond op tientallen euro s. Bij civiele zaken volgens nog in te voeren Wet Tarieven burgerlijke zaken. Bij bestuurszaken en, zoals ze eind 2009 golden. Waar relevant betreft het geschatte gemiddelden over meerdere groepen (bijvoorbeeld natuurlijke en rechtspersonen; lager tarief voor on- en minvermogenden bij civiele zaken). 4 De versie van tabel 1 in het genoemde artikel bevat enige inconsistenties en is daarom voor wat betreft het kostendekkende van civiele zaken herzien. De wijzigingen betreffen alleen de presentatie in deze tabel en niet de verdere berekeningen (tabel 2). Raad voor de rechtspraak 4
5 Tabel 2 Simulatie gevolgen kostendekkend per type zaak met compensatie on- en minvermogenden (=tabel 3 van genoemd artikel) UITGANGSSITUATIE b SIMULATIE c Kosten Betaald Griffie- Kosten Effect (%) Betaald griffierechonmioverig NP- NP- recht org. bestuurs- RPoverig Totaal % Wv. Civiel % Wv. bestuur % Rechtbank % Kanton % Handel a % Familie % Belasting % Vreemdelingen % Bestuur overig % Gerechtshof % Handel % Familie % Belasting % CRvB % CBB % a Inclusief verstekken, korte gedingen etc. b Met verwerking verhoging competentiegrens kantonrechter. c Door on- en minvermogenden betaald wordt gecompenseerd, voorzover het tarief hoger is dan nu. Raad voor de rechtspraak 5
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 19 637 Vreemdelingenbeleid Nr. 1389 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR IMMIGRATIE EN ASIEL Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieWijziging van de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met het introduceren van meerdere griffierechtcategorieën voor lagere geldvorderingen
Wijziging van de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met het introduceren van meerdere griffierechtcategorieën voor lagere geldvorderingen Memorie van Toelichting Algemeen deel 1. Inleiding
Nadere informatieGriffierecht. Inhoud
Inhoud Wat is griffierecht? 3 Strafrecht 3 Civiel of burgelijk recht 3 Griffierecht bij de sector kanton van de rechtbank 4 Griffierecht bij andere sectoren van de rechtbank 5 Griffierecht bij kort geding
Nadere informatieRaad Competentiegrensverhoging Advies
De Directeur-Generaal Wetgeving, Rechtspleging en Rechtsbijstand d.t.v. mr. drs. Th. J. van Laar Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG datum 27 april 2005 contactpersoon R.C. Hartendorp doorkiesnummer 070 361
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 33 757 Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht, de Wet griffierechten burgerlijke zaken en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk
Nadere informatieBestuursrechtelijke procedures en rechtsbijstand 2012
Factsheet 214-5 Bestuursrechtelijke procedures en rechtsbijstand 212 Aantal bezwaarschriften, gerechtelijke procedures en afgegeven toevoegingen Auteur: M. ter Voert Oktober 214 Dit factsheet geeft ontwikkelingen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 31 753 Rechtsbijstand Nr. 27 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 753 Rechtsbijstand Nr. 57 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieGehoord de gerechten, adviseert de Raad als volgt. 1
Ministerie van Veiligheid en Justitie t.a.v. de Minister, mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG datum 20 juni 2013 voorlichting@rechtspraak.nl e-mail uw kenmerk 385503 bijlage(n) 1 onderwerp
Nadere informatieWijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten
Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten Memorie van toelichting ALGEMEEN 1. Inleiding In de
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
29279 Rechtsstaat en Rechtsorde Nr. 469 Brief van de minister voor Rechtsbescherming Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 15 november 2018 Per 1 juli 2011 is bij de wijziging
Nadere informatieH3 De rechtsprekende taak van de overheid
Inleiding recht Samenvatting Sharon Hastings 05-11-16 Samengevat uit 24Boost.nl H3 De rechtsprekende taak van de overheid 3.1 Onafhankelijkheid van rechters Een rechter wordt voor het leven benoemd(tot
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 67519 13 december 2016 Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 2 december 2016, nr. 2021822, tot indexering
Nadere informatieDEEL I DE RECHTSMACHT 1
VOORWOORD V DEEL I DE RECHTSMACHT 1 1 DE GRONDWET 3 1 Waarborg 3 2 Exclusiviteit 4 3 Doorbreking bij de wet 5 4 Het begrip rechterlijke macht 5 5 Burgerlijke rechten 6 6 Conclusie burgerlijke en bestuursrechtelijke
Nadere informatieMEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN. 1. Inleiding
Wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering teneinde nader inhoud te geven aan het beginsel van openbaarheid van de behandeling van zaken betreffende personen- en familierecht MEMORIE VAN
Nadere informatieECLI:NL:RBAMS:2013:8696
ECLI:NL:RBAMS:2013:8696 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 20-12-2013 Datum publicatie 03-04-2014 Zaaknummer AMS 13-2085 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Bestuursrecht Eerste
Nadere informatieGehoord de gerechten, adviseert de Raad als volgt. 1
De Minister van Verkeer en Waterstaat Ir. C.M.P.S. Eurlings Postbus 20906 2500 EX Den Haag datum 12 maart 2008 contactpersoon mw. mr. R.M. Driessen doorkiesnummer 070-361 9852 faxnummer 070-361 9746 e-mail
Nadere informatieMasterscriptie. Verhoging van de griffierechten versus de toegang tot de rechter
Masterscriptie Verhoging van de griffierechten versus de toegang tot de rechter over de vraag of en in hoeverre een verhoging van de griffierechten in het bestuursprocesrecht in strijd is met de in artikel
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 29 279 Rechtsstaat en Rechtsorde Nr. 422 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieDe Minister van Veiligheid en Justitie. Postbus EH DEN HAAG
POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 INTERNET www.cbpweb.nl AAN De Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 389 Wijziging van de Wet op de Raad van State, de Algemene wet bestuursrecht, de Wet op de rechterlijke organisatie en enkele andere wetten
Nadere informatieOpdrachten & docentenhandleiding www.rechtvoorjou.nl
Opdrachten & docentenhandleiding www.rechtvoorjou.nl Opdrachten & docentenhandleiding www.rechtvoorjou.nl pagina 2 van 14 Inhoudsopgave 1 Opdracht 1: Kennisvragen bij www.rechtvoorjou.nl 3 Werkblad 1:
Nadere informatieGehoord de gerechten, adviseert de Raad als volgt. 1
De Minister van Veiligheid en Justitie mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH Den Haag datum 21 juni 2011 doorkiesnummer 070 3619721 e-mail voorlichting@rechtspraak.nl uw kenmerk 5690016/11/6 onderwerp
Nadere informatiede voordelen van digitale arbitrage GGN Maarssen, 7 juni 2017 Jet Nakad, CEO ITEC Services, linkedin.com/in/henriettenakad
de voordelen van digitale arbitrage www.e-court.nl GGN Maarssen, 7 juni 2017 Jet Nakad, CEO ITEC Services, linkedin.com/in/henriettenakad Waarom e-court Missie: eenvoudige, begrijpelijke, betaalbare, moderne
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20635 21 november 2011 Besluit van... tot wijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke
Nadere informatieRechtsbescherming van uithuisgeplaatsten
juridisch en bestuurskundig onderzoek advies onderwijs Rechtsbescherming van uithuisgeplaatsten Een verkennend onderzoek Groningen, juli 2010 2010 WODC, ministerie van Justitie. Auteursrechten voorbehouden.
Nadere informatieDagvaarding en dagvaarden: wat is het en hoe gaat in zijn werk?
Dagvaarding en dagvaarden: wat is het en hoe gaat in zijn werk? Een dagvaarding is een inleidend processtuk. Hierin staat wat de eisende partij van de gedaagde partij verlangd. Een dagvaarding wordt doorgaans
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2009:BI9049
ECLI:NL:CRVB:2009:BI9049 Instantie Datum uitspraak 28-05-2009 Datum publicatie 22-06-2009 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 07-4976 AOW Bestuursrecht
Nadere informatieopleiding BOA Wet op de rechterlijke organisatie
Deze reader geeft een overzicht van de die zijn genoemd, versie juni 2005. Hoofdstuk 2. Rechtspraak Afdeling 1. Algemene bepalingen Artikel 2 De tot de rechterlijke macht behorende gerechten zijn: a. de
Nadere informatieWijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de enkelvoudige behandeling van het hoger beroep in kantonzaken
Wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de enkelvoudige behandeling van het hoger beroep in kantonzaken MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN 1. Inleiding In de bijlage bij
Nadere informatieMinisterie van Veiligheid en Justitie T.a.v. de Minister van Veiligheid en Justitie de heer I.W. Opstelten Postbus EH DEN HAAG
Ministerie van Veiligheid en Justitie T.a.v. de Minister van Veiligheid en Justitie de heer I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Den Haag, 2 maart 2011 Dossiernummer: 1.8 Doorkiesnummer: 070 335
Nadere informatieDe Minister van Veiligheid en Justitie. Postbus 20301 2500 EH Den Haag. Advies wetsvoorstel toevoegen gegevens aan procesdossier minderjarige
POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL 070-88 88 500 FAX 070-88 88 501 INTERNET www.cbpweb.nl www.mijnprivacy.nl AAN De Minister van Veiligheid en Justitie
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Het Besluit proceskosten bestuursrecht wordt als volgt gewijzigd:
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 37105 23 december 2014 Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 12 december 2014, nr. 591110, tot indexering
Nadere informatieLiquidatietarief rechtbanken en gerechtshoven (per )
BIJLAGE II Liquidatietarief rechtbanken en gerechtshoven (per --2004) Bij een kostenveroordeling wordt het salaris van de procureur begroot volgens het liquidatietarief, waarbij het bedrag van de te liquideren
Nadere informatieAan Zijne Excellentie Mr. I.W. Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus EH s-gravenhage s-gravenhage, 31 mei 2011
Adviescommissie voor burgerlijk procesrecht Aan Zijne Excellentie Mr. I.W. Opstelten Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500 EH s-gravenhage s-gravenhage, 31 mei 2011 Inzake: het voorontwerp
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2004 15 Besluit van 16 januari 2004, houdende regels met betrekking tot de aanpassing van eigen bijdragen rechtsbijstand (Besluit aanpassing eigen
Nadere informatieWijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten
W03.11.0297/II Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin
Nadere informatieECLI:NL:RBMNE:2014:5220
ECLI:NL:RBMNE:2014:5220 Instantie Datum uitspraak 23-10-2014 Datum publicatie 28-10-2014 Rechtbank Midden-Nederland Zaaknummer AWB - 14 _ 2227 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Bestuursrecht
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 071 Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht, de Wet griffierechten burgerlijke zaken en enige andere wetten in verband met de verhoging
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2017 2018 31 352 Voorstel van wet van de leden Vermeij, Koopmans en Neppérus tot aanvulling van de Algemene wet bestuursrecht met een regeling voor herstel
Nadere informatie7 Samenvatting. 7.1 Instroom en uitstroom van zaken
7 Samenvatting Ten behoeve van de Evaluatiecommissie Modernisering Rechterlijke Macht is in deze rapportage een overzicht gegeven van kwantitatieve informatie over de rechtspraak in de periode 2000-2005.
Nadere informatieAfdeling Strategie. De minister voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Drs. C.J. Schouten Postbus EK Den Haag. Geachte mevrouw Schouten,
De minister voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Drs. C.J. Schouten Postbus 20401 2500 EK Den Haag doorkiesnummer 088-361 33 17 e-mail wetgeving.rvdr@rechtspraak.nl onderwerp Advies concept Wetsvoorstel
Nadere informatieVoorwoord 11. Lijst van afkortingen 13
Voorwoord 11 Lijst van afkortingen 13 1 Togadragers in de rechtsstaat en toegang tot recht 17 1.1 Inleiding en historie 17 1.2 Rechtsstaattheorieën 22 1.3 De moderne democratische rechtsstaat 24 1.4 De
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 757 Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht, de Wet griffierechten burgerlijke zaken en de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk
Nadere informatieArbeidsrecht 2014. Juridische wegwijzer
Arbeidsrecht 2014 Juridische wegwijzer Inhoudsopgave 1 Inleiding Nederlandse arbeidsrechtspraak 1.1 De organisatie van de rechtspraak 1.2 De kantonrechter 1.3 De dagvaardingsprocedure 1.4 De verzoekschriftprocedure
Nadere informatieADVIES. Conceptwetsvoorstel inzake het recht op een eerlijk proces in de Grondwet
ADVIES Conceptwetsvoorstel inzake het recht op een eerlijk proces in de Grondwet Oktober 2014 1 Inleiding Een ieder heeft het recht op een eerlijk proces. Of het nu in een strafzaak of in een civiele zaak
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Rechtsbestel
Nadere informatieHet Wetsvoorstel geeft aanleiding tot het maken van de volgende opmerkingen.
De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie dr. H. Bleker Postbus 20401 2500 EA Den Haag bezoekadres Kneuterdijk 1 2514 EM Den Haag correspondentieadres Postbus 90613 2509 LP Den Haag
Nadere informatieCijfers civielrechtelijke procedures en rechtsbijstand
Factsheet 214-2 Cijfers civielrechtelijke procedures en rechtsbijstand Instroom (buiten)gerechtelijke procedures en afgegeven toevoegingen Auteur: M. ter Voert Mei 214 Dit factsheet geeft ontwikkelingen
Nadere informatieECLI:NL:OGEAM:2016:86
ECLI:NL:OGEAM:2016:86 Instantie Datum uitspraak 19-12-2016 Datum publicatie 12-01-2017 Zaaknummer Lar 78/2016 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Gerecht in eerste aanleg van Sint Maarten
Nadere informatieAdvies werklast en kosten invoering Wet normalisering rechtpositie ambtenaren
Advies werklast en kosten invoering Wet normalisering rechtpositie ambtenaren Dit document bevat de alternatieve tekst van het origineel. Dit document is bedoeld voor mensen met een visuele beperking,
Nadere informatieZijne Excellentie mr. G.A. van der Steur Minister van Veiligheid en Justitie Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG
tot politieke keuze cassatierechter Den Haag, 4 april205 No. 25./4/ME/ds PRESIDENT VAN DE HOGE RAAD DER NEDERLANDEN Zijne Excellentie mr. G.A. van der Steur Minister van Veiligheid en Justitie Postbus
Nadere informatieECLI:NL:RBNHO:2014:8414
ECLI:NL:RBNHO:2014:8414 Instantie Datum uitspraak 16-06-2014 Datum publicatie 13-11-2014 Rechtbank Noord-Holland Zaaknummer 2896454 CV EXPL 14-830 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 44577 10 december 2015 Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 2 december 2015, nr. 702372, tot indexering
Nadere informatieProDemos Huis voor democratie en rechtsstaat
Wat is rechtspraak? Nederland is een rechtsstaat. Een belangrijk onderdeel van een rechtsstaat is onafhankelijke rechtspraak. Iedereen heeft wel eens ruzie met een ander. Stel je hebt een conflict met
Nadere informatieECLI:NL:RBSGR:2006:AY9580
ECLI:NL:RBSGR:2006:AY9580 Instantie Datum uitspraak 05-09-2006 Datum publicatie 06-10-2006 Rechtbank 's-gravenhage Zaaknummer AWB 05/37675 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Vreemdelingenrecht
Nadere informatieDe minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties drs. K.H. Ollongren Postbus EA Den Haag. Geachte mevrouw Ollongren,
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties drs. K.H. Ollongren Postbus 20011 2500 EA Den Haag datum 18 oktober 2018 Advies werklast en kosten invoering Wet normalisering rechtpositie ambtenaren
Nadere informatieDe Minister van Justitie t.a.v. mevr. mr. M.B. Langius Postbus EH Den Haag. Geachte heer Hirsch Ballin,
De Minister van Justitie t.a.v. mevr. mr. M.B. Langius Postbus 20301 2500 EH Den Haag Afdeling Ontwikkeling bezoekadres Kneuterdijk 1 2514 EM Den Haag correspondentieadres Postbus 90613 2509 LP Den Haag
Nadere informatieInvoering van een nieuw griffierechtenstelsel in burgerlijke zaken (Wet griffierechten burgerlijke zaken)
31 758 Invoering van een nieuw griffierechtenstelsel in burgerlijke zaken (Wet griffierechten burgerlijke zaken) Nota van wijziging Het stel van wet wordt als volgt gewijzigd: A Artikel 4, tweede lid,
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 09 februari 2018 Onderwerp Evaluatie van de bestuurlijke lus
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieNederland is een rechtsstaat. Een belangrijk onderdeel van een rechtsstaat is onafhankelijke rechtspraak. Iedereen heeft wel eens ruzie met een
Wat is rechtspraak? 2 Nederland is een rechtsstaat. Een belangrijk onderdeel van een rechtsstaat is onafhankelijke rechtspraak. Iedereen heeft wel eens ruzie met een ander. Stel je hebt een conflict met
Nadere informatieRolnummer 4560. Arrest nr. 21/2009 van 12 februari 2009 A R R E S T
Rolnummer 4560 Arrest nr. 21/2009 van 12 februari 2009 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag over artikel 13 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten
Nadere informatieVerkenning Impact Eigen Bijdrage Wrb en Griffierechten
Verkenning Impact Eigen Bijdrage Wrb en Griffierechten Significant B.V. Thorbeckelaan 91 3771 ED Barneveld T 0342 40 52 40 KvK 39081506 info@significant.nl Ministerie van Veiligheid en Justitie Barneveld,
Nadere informatieWijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten
Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht en de Wet griffierechten burgerlijke zaken in verband met de invoering van kostendekkende griffierechten Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden,
Nadere informatieDe Minister van Justitie D.t.v. mw. mr. drs. J. Kok Postbus EH Den Haag. Geachte heer Hirsch Ballin,
De Minister van Justitie D.t.v. mw. mr. drs. J. Kok Postbus 20301 2500 EH Den Haag datum 5 juni 2008 van Ontwikkeling contactpersoon Mr. R.H. Kroon doorkiesnummer 070-361 9814 faxnummer 070-361 9746 e-mail
Nadere informatieNa overleg met de gerechten, adviseert de Raad als volgt. 1
De minister van Economische Zaken De heer H.G.J. Kamp Postbus 20401 2500 EK Den Haag datum 11 mei 2017 doorkiesnummer 088-361 33 17 e-mail wetgeving.rvdr@rechtspraak.nl uw kenmerk WJZ/17038352 cc De Minister
Nadere informatieAFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK
Raad van State 201200615/1/V4. Datum uitspraak: 13 november 2012 AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK Uitspraak met toepassing van artikel 8:54, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) op
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 467 Oprichting van het College voor de rechten van de mens (Wet College voor de rechten van de mens) Nr. 9 AMENDEMENT VAN HET LID HEIJNEN Ontvangen
Nadere informatieSamenvatting. Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum Monitor Mediation
Samenvatting Aanleiding Mediation is een vorm van geschilbeslechting waarbij een onafhankelijke neutrale derde, de mediator, partijen begeleidt om tot een oplossing te komen van hun onderlinge conflict.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 28 740 Wijziging van de Algemene wet bestuursrecht, de Wet tarieven in burgerlijke zaken en enkele andere wetten ter verhoging van de opbrengst
Nadere informatieDatum van inontvangstneming : 09/06/2015
Datum van inontvangstneming : 09/06/2015 Vertaling C-204/15-1 Datum van indiening: 4 mei 2015 Verwijzende rechter: Zaak C-204/15 Verzoek om een prejudiciële beslissing Augstākā tiesa (Letland) Datum van
Nadere informatieKennisneming door de rechter van vertrouwelijke stukken buiten partijen om
NOTENKRAKER Kennisneming door de rechter van vertrouwelijke stukken buiten partijen om CBb 14 oktober 2011, nr. AWB 10/85 en 10/86 E.J. Daalder 1 Inleiding Uit het in, onder meer, artikel 6 EVRM neergelegde
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 20 202 33 36 Wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de enkelvoudige behandeling van het hoger beroep in kantonzaken Nr.
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2017:2833
ECLI:NL:CRVB:2017:2833 Instantie Datum uitspraak 09-08-2017 Datum publicatie 18-08-2017 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 15/8007 ZVW Socialezekerheidsrecht
Nadere informatieActualiteiten Awb 2015
Actualiteiten Awb 2015 Programma 1. Herziening bestuursrechtspraak 2. Procederen: beroep en hoger beroep 3. Relativiteitseis 4. Jurisprudentie HERZIENING BESTUURSRECHTSPRAAK Inhoud voorstel Brief juni
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 316 Wijziging van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de enkelvoudige behandeling van het hoger beroep in kantonzaken
Nadere informatieDEEL III. Het bestuursprocesrecht
DEEL III Het bestuursprocesrecht Inleiding op deel III In het voorgaande deel is het regelsysteem van art. 48 (oud) Rv besproken voor zover dit relevant was voor art. 8:69 lid 2 en 3 Awb. In dit deel
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Het Besluit proceskosten bestuursrecht wordt als volgt gewijzigd:
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 71078 12 december 2017 Regeling van de Minister voor Rechtsbescherming van 4 december 2017, nr. 2164326 tot indexering
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Het Besluit proceskosten bestuursrecht wordt als volgt gewijzigd:
STTSCOURNT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 35871 23 december 2013 Regeling van de Minister van Veiligheid en Justitie van 13 december 2013, nr. 461218, tot indexering
Nadere informatieECLI:NL:RBSHE:2011:BQ2099
ECLI:NL:RBSHE:2011:BQ2099 Instantie Datum uitspraak 19-04-2011 Datum publicatie 21-04-2011 Rechtbank 's-hertogenbosch Zaaknummer AWB 10-1012 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Bestuursrecht
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Inleiding recht
Samenvatting Maatschappijleer Inleiding recht Samenvatting door M. 714 woorden 27 oktober 2016 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Recht Wat is recht Recht geheel van overheidsregels Komen
Nadere informatieScheidingen 2014. Factsheet 2015-2. Gerechtelijke procedures en gesubsidieerde rechtsbijstand. Aantal scheidingen. Auteur: M.
Factsheet 215-2 Scheidingen 214 Gerechtelijke procedures en gesubsidieerde rechtsbijstand Auteur: M. ter Voert Oktober 215 Dit factsheet geeft cijfermatige ontwikkelingen met betrekking tot scheidingen.
Nadere informatieRapport. Datum: 1 juli 1998 Rapportnummer: 1998/258
Rapport Datum: 1 juli 1998 Rapportnummer: 1998/258 2 Klacht Op 10 oktober 1997 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift van de heer D. te Heemstede, met een klacht over een gedraging van de Huurcommissie
Nadere informatieWat is civiel recht? 3. De deelnemers aan een civiele procedure 3. De rol van getuigen in een civiele procedure 7. Bewijsstukken 8.
Als mensen en bedrijven een conflict krijgen dat zij zelf niet kunnen oplossen, volgt soms een rechtszaak. In deze brochure leest u hoe de behandeling van de zaak verloopt. Inhoud Wat is civiel recht?
Nadere informatieRAPPORT. Het klachtenformulier is gedateerd 5 januari 2015 en bij het secretariaat ingeboekt op 6 januari 2015 onder nummer
Dossiernummer 2015 003 RAPPORT Verzoeker De heer A.J. O. te Hengelo Datum verzoek Het klachtenformulier is gedateerd 5 januari 2015 en bij het secretariaat ingeboekt op 6 januari 2015 onder nummer 2015003.
Nadere informatieSTAATSCOURANT. Nr
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 65542 22 november 2018 Regeling van de Minister voor Rechtsbescherming van 14 november 2018, nr. 2406921, tot indexering
Nadere informatieECLI:NL:RBAMS:2015:5812
ECLI:NL:RBAMS:2015:5812 Instantie Rechtbank Amsterdam Datum uitspraak 23-06-2015 Datum publicatie 04-09-2015 Zaaknummer CV EXPL 14-22777 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel recht
Nadere informatieCiviele rechtspraak. Factsheet
Factsheet 218-1 Civiele rechtspraak Auteurs: R.J.J. Eshuis, B.J. Diephuis December 217 Dit factsheet heeft de civiele rechtspraak als onderwerp. Het is een geactualiseerde versie van het vierde hoofdstuk
Nadere informatieDatum 19 februari 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de noodkreet van verontruste rechters
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieUitspraak. GERECHTSHOF 's-hertogenbosch. Afdeling civiel recht
ECLI:NL:GHSHE:2015:2797 Instantie Gerechtshof 's-hertogenbosch Datum uitspraak 23-07-2015 Datum publicatie 27-07-2015 Zaaknummer F 200.160.279_01 Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken
Nadere informatieUitgebreide inhoudsopgave
Uitgebreide inhoudsopgave Woord vooraf 5 Verkorte inhoudsopgave 7 Uitgebreide inhoudsopgave 9 Lijst van afkortingen 17 1 Plaatsbepaling rechtsbescherming 21 1.1 Inleiding 21 1.2 Bestuursrechtelijke geschillen
Nadere informatieECLI:NL:RBGEL:2017:1576
ECLI:NL:RBGEL:2017:1576 Instantie Rechtbank Gelderland Datum uitspraak 22-03-2017 Datum publicatie 29-03-2017 Zaaknummer 3281182 Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Civiel recht Eerste
Nadere informatieDe bestuursrechter en de bestuurlijke lus
De bestuursrechter en de bestuurlijke lus Prof. dr. A.J.C. de Moor-van Vugt 3-4-2014 pag. 1 Einde Afdeling bestuursrechtspraak? Regeerakkoord : De Raad van State wordt gesplitst in een rechtsprekend deel
Nadere informatieDe minister van Veiligheid en Justitie mr. I.W. Opstelten Postbus EH Den Haag. Geachte heer Opstelten,
De minister van Veiligheid en Justitie mr. I.W. Opstelten Postbus 20301 2500 EH Den Haag doorkiesnummer 070-361 9721 e-mail voorlichting@rechtspraak.nl uw kenmerk 5708941/11/6 onderwerp Advies wetsvoorstel
Nadere informatieMinisterie van Veiligheid en Justitie t.a.v. de weledelgestrenge heer mr. I.W. Opstelten, Minister Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG
Ministerie van Veiligheid en Justitie t.a.v. de weledelgestrenge heer mr. I.W. Opstelten, Minister Postbus 20301 2500 EH DEN HAAG Amsterdam, 31 mei 2011 Betreft: wetsvoorstel kostendekkend griffierecht,
Nadere informatieCOLLEGE VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS. Zijne Excellentie. dr. R.H.A. Plasterk. Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksre[aties.
S Postbus i6oot KIenesing& i- T 030 88838 88 in(o@rnon5er,rechtcn.r,i Voorzitter Grondwet 2500 EA DEN HAAG Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksre[aties dr. R.H.A. Plasterk Zijne Excellentie Postbus
Nadere informatieJaarverslag 2005. Rechtbank Alkmaar
Jaarverslag 2005 Rechtbank Alkmaar Inhoudsopgave Voorwoord 1 1 Organisatie 2 2 Resultaten 3 Sector bestuursrecht 3 Sector civiel recht 4 Sector kanton 4 Sector strafrecht 4 Sector facilitaire ondersteuning
Nadere informatieConcept wetsvoorstel wijziging financieringsstelsel kinderopvang
De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Mr. Dr. L.F. Asscher Postbus 90801 2509 LV Den Haag datum 21 april 2016 contactpersoon Voorlichting e-mail voorlichting@rechtspraak.nl telefoonnummer 06-46
Nadere informatie