Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen 2015-2016"

Transcriptie

1 Programma- en Studiegids van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Faculteit Militaire Wetenschappen Nederlandse Defensie Academie Ministerie van Defensie Breda, Den Helder, september 2015

2 Studiegids Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen (MBW) Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, Den Helder, september 2015

3 i

4 Voorwoord Aan de Faculteit Militaire Wetenschappen (FMW) van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) wordt een drietal opleidingen op bachelorniveau gegeven. Een van deze richtingen is de studie Militaire Bedrijfswetenschappen (MBW). Deze opleiding is gericht op het kunnen omgaan met bedrijfswetenschappelijke vraagstukken, zowel in de vredessituatie als in een expeditionaire context. Door een stelselmatige vertaling van algemene bedrijfswetenschappelijke inzichten naar de krijgsmacht het "militaire bedrijf" is de studie Militaire Bedrijfswetenschappen een unieke opleiding die nergens in Nederland aangetroffen kan worden. Het voortdurende gebruik van de nieuwste door de NLDA verworven onderzoeksinzichten in het onderwijs geeft deze opleiding daarnaast een bijzonder actueel en academisch-wetenschappelijk karakter. De MBW-opleiding is daarmee niet alleen uniek, maar ook actueel en wetenschappelijk, en zeker niet in de laatste plaats duidelijk gericht op de voorbereiding van de latere beroepsuitoefening. Wij hopen dat alle betrokkenen opdrachtgevers, leidinggevenden, alumni, en natuurlijk ook de cadetten en adelborsten zelf met voldoening kennis zullen nemen van de inhoud van deze gids. Natuurlijk staan wij open voor alle vormen van feedback en kritiek. Prof. dr. H. Rudolph Decaan FMW Prof. dr. R. Beeres Voorzitter Opleidingsbestuur MBW ii

5 iii

6 Inhoudsopgave Voorwoord ii DEEL 1 ORGANISATIE & OPLEIDING 7 Hoofdstuk 1. Organisatie en filosofie achter de wetenschappelijke opleidingen De Nederlandse Defensie Academie De Faculteit Militaire Wetenschappen Algemeen Structuur van de FMW Verantwoordelijkheid van de FMW Cadetten en adelborsten opleiden tot Thinking Soldiers Stelselmatig vertalen van wetenschappelijke inzichten naar het militaire veld Relatie officiersprofiel-wetenschappelijke eindeisen Civiel-militair docentencorps Motivering voor wetenschappelijk onderwijs Militaire Bedrijfswetenschappen: achtergrond, positiebepaling en wetenschappelijke ambitie 13 Hoofdstuk 2. MBW opleiding: doelstellingen en eindtermen Het werkveld Inleiding Managementopgaven van de MBW officier Doelstelling en eindtermen van de opleiding MBW Karakter opleiding MBW Generieke eindterm 1: Kennis en inzicht Generieke eindterm 2: Toepassen kennis en inzicht als academisch onderzoeker Generieke eindterm 3: Toepassen kennis en inzicht als academisch professional Generieke eindterm 4: Oordeelsvorming Generieke eindterm 5: Communicatie Generieke eindterm 6: Leervaardigheden 19 Hoofdstuk 3. Opzet en opbouw van de opleiding MBW Opbouw van de opleiding MBW Het Opleidingsmodel Algemene beschrijving van de leerlijnen De MBW opleiding per fase in vakken uiteengezet Keuzemogelijkheden voor de werkveld-specifieke stromen MBW Opbouw in moeilijkheidsgraad Onderwijs- en werkvormen bij de opleiding MBW Generiek jaarooster 4-jarige MBW bachelor en non-bachelor programma Programma MBW Bachelor Programma MBW Bachelor-TRANSITIEPLAN; 1 e en 2 e jaar ( ) Programma MBW Bachelor-TRANSITIEPLAN; 3 e jaar ( ) en 4 e jaar ( ) Programma MBW Bachelor TRANSITIEPLAN; 4 e jaar ( ) 33 Hoofdstuk 4. MBW Opleiding: Kwaliteitszorg en commissies Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg op cursusniveau Kwaliteitszorg op curriculumniveau Kwaliteitszorg op het niveau van de eindtermen Organisatie van de opleiding MBW: Opleidingsbestuur, opleidingscommissie en examencommissie 36 DEEL 2 REGELS & SERVICE 37 Hoofdstuk 5. Regels en procedures van toepassing op MBW studenten 39 iv

7 5.1 Toelatingseisen Opleidings- en ExamenRegeling (OER) MBW Fraude en plagiaat Vaste orders Lestijden Vrijstellingen Toetsing en weging 41 Hoofdstuk 6. Mogelijkheden na uw opleiding MBW Doorstuderen Alumni activiteiten Executive & hoger management onderwijs 43 Hoofdstuk 7. Services en voorzieningen voor MBW studenten Organisatie Mentoraat Services 45 Hoofdstuk 8. Voorzieningen voor MBW studenten IT voorzieningen Elektronische leeromgeving Studieboeken Locaties Breda Locaties Den Helder Bibliotheek en Bureau Multimedia 49 DEEL 3 CURSUSSEN OPLEIDING MBW 51 Hoofdstuk 9. Uit welke cursussen bestaat de GOO? Academische Introductie Communicatieve Vaardigheden Engels Communicatieve Vaardigheden Nederlands Inleiding Oorlog en Veiligheid Inleiding Militaire Operaties Legitimiteit en Humanitair Oorlogsrecht Defensie Organisatie Inleiding Militaire Systemen Wetenschapsfilosofie & Argumentatie 55 Hoofdstuk 10. Uit welke cursussen bestaat de basisfase? Militair Leiderschap en Ethiek Human Resource Management Psychosociale Dynamiek v.e. Geweldsorganisatie Basiskennis Militair Bestuursrecht Evolutie van Krijgsmachten en Oorlogvoering * Krijgsmacht, Politiek en Samenleving Structuur en Flexibiliteit Kwaliteit, Processen en Resultaatmanagement Interorganisatorische Samenwerking Informatie Management Basiskennis Militair Straf- en tuchtrecht Defensie-Economie en Logistiek Defensie Operations Research Accounting, Control & Economics Defensie Operationele Logistiek* MTO 1: Methoden en Technieken van Onderzoek Statistiek MTO 2: Kwalitatieve Methoden MTO 3: Kwantitatieve Methoden MTO 4: Research Design* Integratie Project 99 v

8 Hoofdstuk 11. Uit welke cursussen bestaat de werkveld-specifieke stroom Operationele Logistiek en Defensie-Economie (OLDE)? Defensie Logistiek & Supply Chain Management Defensie Management, Accounting & Control Defensie Systemen & Asset Management Defensie Accounting, Informatie en Systemen 113 Hoofdstuk 12. Uit welke cursussen bestaat de werkveld-specifieke stroom Leiderschap in Crisisomstandigheden (LCO)? Psychosociale Dynamiek v.e. Geweldsorganisatie Human Resource Management Veiligheid & Leiderschap bij Rampen en Crises Human Factors & Systeem Veiligheid 123 Hoofdstuk 13. Uit welke cursussen bestaat de synthesefase? Systemen Netwerk & Veiligheid Veranderen en Ontwikkelen Smart Defense Sourcing Militaire Innovatie en Techniek MTO 5: Individueel Onderzoeksvoorstel Scriptie 137 Hoofdstuk 14. Welke keuzecursussen worden aangeboden?* Project Management Financiering Krijgsmacht & Media 145 Vaktitels Nederlands- en Engelstalig 147 Lijst met afkortingen 149 Colofon 154 vi

9 DEEL 1 ORGANISATIE & OPLEIDING LEES WIJZER In dit deel vindt u informatie over de Nederlandse Defensie Academie, de Faculteit Militaire Wetenschappen en de opzet van de opleiding 7 7

10 8

11 Hoofdstuk 1. Organisatie en filosofie achter de wetenschappelijke opleidingen LEES WIJZER In dit hoofdstuk vindt u informatie over de organisatie en de achtergronden van de opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen. 1.1 De Nederlandse Defensie Academie De NLDA heeft tot doel: Het opleiden van mannen en vrouwen tot professionele en gemotiveerde officieren die leiding gaan geven in de dynamische defensie organisatie; Het doen van wetenschappelijk onderzoek op militaire aandachtsgebieden voor kennisontwikkeling, onderwijs en beleidsadvisering. De NLDA bundelt de instituten voor de algemene officiersopleidingen, voor alle defensieonderdelen op alle niveaus: zowel de initiële officiersopleidingen als de loopbaanopleidingen op het midden-, hoger- en topmanagementniveau. Bovendien onderhoudt en ontwikkelt de NLDA kennis op militair relevante gebieden door eigen wetenschappelijk onderzoek, door bundeling van wetenschappelijk gevalideerde kennis en praktijkervaringen binnen Defensie en door samenwerking met universitaire instellingen in binnen- en buitenland. Zij maakt deze kennis toegankelijk voor Defensie en samenleving. De NLDA leidt officieren op voor alle defensieonderdelen en de verschillende functiegebieden (de z.g. Wapens, Dienstvakken, Functies, Korpsen) binnen deze krijgsmachtsdelen. De krijgsmachtdelen hebben elk hun eigen formatie en personeelslogistieke keten waaruit de lange termijn behoefte aan officieren voor de verschillende richtingen kan worden afgeleid. In afstemming tussen krijgsmachtdelen en de NLDA wordt bepaald hoeveel officieren met welke expertise moeten worden opgeleid, en wanneer zij de opleiding moeten hebben afgerond. Tot de NLDA behoren de volgende onderdelen: Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder Instituut voor Defensie Leergangen (IDL) in Breda Faculteit Militaire Wetenschappen (FMW) in Breda en Den Helder Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag Leergang Topmanagement Defensie (LTD) in Den Haag Human Resources Management Academie (HRM Academie) in Breda. De NLDA telt 507 militairen en burgers in de vaste staf en ongeveer 2000 cadetten, adelborsten en (internationale) cursisten. 1.2 De Faculteit Militaire Wetenschappen Algemeen De Faculteit Militaire Wetenschappen (FMW) maakt als onderdeel van de NLDA deel uit van de Nederlandse Defensieorganisatie. De FMW is dan ook gebonden aan de regelgeving van Defensie. 9

12 Die regelgeving kan in een aantal gevallen strijdig zijn met de eisen die zijn verbonden aan de status van civiel erkende instelling voor wetenschappelijk onderwijs. Om toch te kunnen voldoen aan deze eisen, zoals neergelegd in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW), is binnen de NLDA een bijzondere organisatiestructuur ontwikkeld waar het de positie van de FMW betreft. Deze organisatiestructuur is geborgd in een Bestuurs- en Beheersreglement (BBR) en een faculteitsreglement (FR). Het gaat hierbij vooral om het borgen van de academische vrijheid. De FMW heeft een faculteitsbestuur dat bestaat uit een decaan, een portefeuillehouder onderwijs en een portefeuillehouder onderzoek. Het faculteitsbestuur geeft leiding aan de faculteit. Boven het faculteitsbestuur fungeert een College van Bestuur (CvB). Het CvB bestaat uit de commandant van de NLDA, zijn plaatsvervangende commandant, de directeur bedrijfsvoering en de decaan. De faculteit heeft een onafhankelijk adviesorgaan om het wetenschappelijke niveau en de academische onafhankelijkheid te bewaken, te weten de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). De WAR bestaat uit een commissie van hoogleraren van universiteiten. De WAR geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het CvB over wetenschappelijke kwesties die de FMW aangaan. De FMW verzorgt haar bacheloropleidingen op twee locaties, te weten in Breda en in Den Helder. Het zwaartepunt van de opleiding MBW ligt in Breda. Dat betekent dat MBW-cadetten van de landmacht, luchtmacht en KMAR hun gehele opleiding in Breda volgen. Voor de MBW-adelborsten van de marine houdt het in dat zij hun eerste 60 EC van de studie in Den Helder volgen en de laatste 120 EC samen met de cadetten in Breda Structuur van de FMW De FMW bestaat uit drie vakgroepen, te weten: Militaire Bedrijfswetenschappen (MBW) Krijgswetenschappen (KW) Militaire Technische wetenschappen (MTW) Verantwoordelijkheid van de FMW 1 De FMW is primair verantwoordelijk voor het verzorgen van drie wetenschappelijke bacheloropleidingen. Deze opleidingen onderscheiden zich door een stelselmatige vertaling en toepassing van wetenschappelijke theorieën naar het militaire domein. De FMW leidt haar studenten op tot wat wel wordt aangeduid met de term thinking soldier; hiermee wordt gedoeld op een wetenschappelijk opgeleide militair die in het veld kan omgaan met kennisintensieve besluitvorming onder druk. Van de thinking soldier wordt verwacht dat deze oplossingen voor problemen in het militaire veld kan ontwerpen, leiding kan geven aan de invoering van deze oplossingen, en kan samenwerken in teams van dikwijls wisselende samenstelling. Aan het FMW-onderwijs ligt wetenschappelijk onderzoek ten grondslag; zowel het eigen onderzoek als dat van derden. Het eigen onderzoek in de FMW draagt bij aan zowel het academische als het professionele debat Cadetten en adelborsten opleiden tot Thinking Soldiers De FMW formuleert vijf academische eigenschappen die de wetenschappelijk opgeleide officier kenmerkt 2. De wetenschappelijk opgeleide officier: 1. werkt theoriegedreven. Hij of zij: (a) zoekt actief naar en gebruikt state-of-the-art theorie bij het analyseren van informatie en het ontwikkelen van oplossingen; (b) is op de hoogte van en staat kritisch tegenover het gebruik van theorieën; (c) kan deze op waarde schatten en kent onder andere door kennis van toegepaste methodologie ook de grenzen en beperkingen van de theorie; (d) kan bestaande theorieën creatief toepassen op problemen in het militaire werkveld. Door deze eigenschappen laten zij dikwijls een nieuw licht schijnen op een bestaande of historische situatie en op de gangbare methoden voor het ontwerpen van oplossingen; 2. is creatief en kritisch ten aanzien van opdrachten. Zorgt er niet alleen voor dat opdrachten worden uitgevoerd, maar kan ook functioneren als partner en adviseur van commandanten en andere 1 FMW Onderwijsvisie en -beleid, Aken van J.E. (2005; 2007) De Master of Science Innovation Management: Ingenieur of Onderzoeker, Discussiestuk OSM, Faculteit TM-TU/e, Eindhoven 10

13 opdrachtgevers. Kan opdrachten afbakenen en structureren, niveaus en systeemgrenzen bepalen en heeft zicht op de bredere (inter)nationale en maatschappelijke context van de opdracht. 3. is reflectief. Dit uit zich in veel aandacht voor de aanpak van opdrachten (reflection before action) en, bij het ontwerpen van oplossingen, voor problemen in het militaire veld (reflection in action). Is bovendien in staat te reflecteren op de eigen werkwijze, op gebruikte theorieën en modellen, en op zichzelf, d.w.z. op de eigen rollen, belangen en (voor)oordelen. 4. kan analyseren, abstraheren en redeneren. 5. voelt zich medeverantwoordelijk voor en betrokken bij het domeinspecifieke referentiekader van de FMW en de eigen bacheloropleiding in het bijzonder. Heeft zicht op de historische ontwikkeling van en de samenhang tussen de drie wetenschapsdomeinen die het domeinspecifieke referentiekader van de FMW kenmerken. Voelt zich medeverantwoordelijk voor de invloed van de door hem/haar ontworpen oplossingen in de praktijk van het militaire werkveld. In tegenstelling tot onderzoekers grijpen officieren al dan niet in samenwerking met anderen daadwerkelijk in op de werkelijkheid -of zij geven leiding aan interventies op de werkelijkheid. Daarom heeft de officier ook een verantwoordelijkheid voor de effecten van zijn/haar ingrepen Stelselmatig vertalen van wetenschappelijke inzichten naar het militaire veld Het bacheloronderwijs van de FMW, gevoed door eigen militair relevant onderzoek, wetenschappelijk onderzoek van derden en ervaringen van militaire professionals, kenmerkt zich door een stelselmatige vertaling van algemene wetenschappelijke inzichten uit wetenschapsgebieden zoals geschiedenis, internationale betrekkingen, rechtsgeleerdheid, bedrijfswetenschappen, economie, ethiek, gedragswetenschappen en techniek naar het militaire bedrijf en militaire operaties. Het militaire werkveld en militaire operaties in het bijzonder kunnen in dat kader worden gezien als de verbindende schakel tussen de wetenschapsdomeinen Krijgswetenschappen, Militaire Bedrijfswetenschappen en Militaire Systemen en Technologieën. Deze kenmerkende eigenschap vloeit voort uit de overtuiging dat effectief functioneren als officier in zowel het operationele en bestuurlijke werkveld als in de bedrijfsvoering een aantal academische competenties vereist. De FMW locaties in Breda en Den Helder waar de bacheloropleidingen plaatsvinden zijn nauw gerelateerd aan de officiersopleidingen van de KMA en het KIM. De naamgeving van de FMW duidt niet alleen op deze relatie, maar geeft tevens de eigen aard aan in de context van het Nederlands Hoger Onderwijs. Het is de toepassing van algemene inzichten uit de wetenschappelijke domeinen op de militaire praktijk dat het FMW onderwijs uniek maakt in de context van het Nederlandse Hoger Onderwijs Relatie officiersprofiel-wetenschappelijke eindeisen De opleidingsprofielen van de FMW-bacheloropleidingen zijn gebaseerd op (1) het officiersprofiel (2007) 3 en (2) wetenschappelijke eindeisen (gebaseerd op de vergelijking met relevante bacheloropleidingen aan universiteiten en zusterinstituten in het buitenland). Hiermee geeft de FMW aan dat zij naast haar primaire aandacht voor wetenschappelijke vorming, sterk betrokken is bij de doelstellingen op het gebied van persoonsvorming en militaire-maritieme vorming. Het officiersprofiel De Koninklijke Landmacht beschrijft in het domein van de officier (2004) drie rollen die officieren moeten kunnen vervullen: commandant, adviseur en coach. Bij het commandantschap horen de ontwikkeling van een (strategische) visie, transformationeel leiderschap en het tot stand brengen van cohesie binnen de eenheid. In de rol van adviseur heeft de officier oog voor externe en interne invloeden op de organisatie; organiseert en coördineert de werkzaamheden; staat open voor nieuwe (technologische) ontwikkelingen en adviseert verschillende niveaus van de organisatie. In de rol van coach treedt de officier op als coach/mentor van ondergeschikten. Uit het officiersprofiel en het vervullen van de drie rollen zijn dertien competenties afgeleid die officieren tijdens hun gehele loopbaan blijven ontwikkelen: 3 Profielschets Subalterne Krijgsmachtofficier (vastgesteld door CDS op 27 juni 2007). 11

14 1. Besluitvaardigheid 2. Communicatie 3. Initiatief 4. Integriteit 5. Inter-persoonlijke sensitiviteit 6. Omgevingsbewustzijn 7. Oordeelsvorming 8. Samenwerken 9. Stressbestendigheid 10. Verantwoordelijkheidsbesef 11. Analyseren 12. Plannen en organiseren 13. Resultaatgerichtheid. Het wetenschappelijk opleidingsprofiel Aansluitend bij de officierscompetenties vertaalt het wetenschappelijke werk- en denkniveau voor officieren zich in termen als inzicht, begrip, samenhang, conceptueel denken, abstractie, systematiek, logisch en kritisch denken, denken in structuren, ethisch bewustzijn, vermogen om te reflecteren op en te communiceren over de eigen kennis en het eigen handelen. Deze termen doen een appel op het ontwikkelen van het leervermogen, typerend voor wetenschappelijke vorming. Uit de synthese van de vijf eigenschappen van thinking soldiers, het officiersprofiel en de benchmarks met universitaire instellingen leidt de FMW doelstellingen af voor haar bacheloropleidingen (Figuur 1 ). De doelstellingen zijn vertaald naar eindkwalificaties ofwel eindtermen. Deze eindtermen zijn op hun beurt weer terug te voeren op de zogenaamde Dublin descriptoren en/of de criteria voor academische bachelor en master curricula. Bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Visie en beleid onderzoek & onderwijs Faculteit Militaire Wetenschappen Werkveld Officier Militaire Bedrijfswetenschappen Profielschets subalterne officier Wetenschappelijke eindtermen Algemeen militair werkveld Benchmarks universiteiten en militaire zusterinstituten Hoofdtaken defensie Wetenschappelijke professionals Wetenschappelijk onderzoek Vraagstukken militaire werkveld Vraagstukken wetenschappelijke context Figuur 1 Relatie militaire werkveld en wetenschappelijke context van de bacheloropleiding MBW 12

15 1.2.7 Civiel-militair docentencorps Het FMW-onderwijs wordt ontwikkeld en uitgevoerd door een docentencorps bestaande uit een mix van civiele en militaire docenten. Dit docentencorps put uit ruime eigen ervaring binnen het nationale en internationale militaire veld, volgt militair relevante (internationale) ontwikkelingen op de voet en is actief op het gebied van voor de FMW relevant onderzoek. De FMW-docenten hebben vaak directe eigen ervaring met (deelgebieden van) vakken die zij doceren. Kenmerkend voor FMW docenten zijn het enthousiasme voor het militair wetenschappelijk onderwijs en onderzoek, een grote betrokkenheid bij het militaire bedrijf waarvoor de studenten worden opgeleid en het tegemoet treden van studenten als toekomstige collega s. Dit laatste treedt vooral sterk op tijdens het afstudeeronderzoek dat aansluit bij en bijdraagt aan de FMW onderzoeksprogramma s Motivering voor wetenschappelijk onderwijs 4 De FMW baseert de noodzaak van een wetenschappelijke oriëntatie op drie motieven. Ten eerste heeft het optreden van de hedendaagse Nederlandse krijgsmacht tot gevolg dat het bestuur van de organisatie, de inzet van mensen en middelen en daarmee de tactische, technische en administratieve bedrijfsprocedures steeds moeten worden aangepast aan veranderende eisen en omstandigheden. Ten tweede worden Nederlandse officieren geacht: 1. onder fysiek en mentaal belastende omstandigheden telkens nieuwe en complexe probleemsituaties te analyseren en verhelderen op basis van een gestructureerd onderzoek- of denkproces; 2. analyses om te zetten in plannen om de problemen aan te pakken en op te lossen; 3. te anticiperen en te reageren op nieuwe omstandigheden en onbekende situaties; 4. de gekozen aanpak vooraf maar ook achteraf op zijn merites te beoordelen. Ten derde kan van officieren worden verwacht dat zij wetenschappelijk onderzoek kunnen initiëren, definiëren, interpreteren, beoordelen en onder begeleiding uitvoeren. Dit onderzoek kan betrekking hebben op bijvoorbeeld beleidsontwikkeling of op een technisch ontwerp. Naast persoonsvorming, vaktechnische deskundigheid en militaire en/of maritieme vorming hebben officieren dan ook wetenschappelijke vorming nodig om de eisen die aan hen worden gesteld waar te kunnen maken. 1.3 Militaire Bedrijfswetenschappen: achtergrond, positiebepaling en wetenschappelijke ambitie De MBW-opleiding is in eerste instantie bedoeld voor de typisch bedrijfskundige functiegebieden in de verschillende krijgsmachtdelen: de militaire administratie/ bedrijfseconomische zaken, de logistiek (bevoorrading en transport, onderhoud), de geneeskundige dienst, de personeelsfunctie, en voor de zeestrijdkrachten: de officier van administratie. In Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van de bedrijfskundige officiersfuncties. 4 FMW Onderwijsvisie en -beleid,

16 Tabel 1 Overzicht van bedrijfskundige officiersfuncties Krijgsmachtdeel Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marine Koninklijke Marechaussee Functies Officier Logistiek: Militaire Administratie Officier Logistiek: Geneeskundige Dienst Officier Logistiek: Bevoorrading & Transport Officier Logistiek Officier Personeel Officier Bedrijfseconomische Zaken Officier van Administratie Officier KMAR Opmerking bij Tabel 1: Noemenswaardig is dat naast de in Tabel 1 genoemde aspirant-officieren ook een aantal aspirant-officieren van andere wapens, dienstvakken, functiegroepen of korpsen mag kiezen voor de opleiding MBW. Zo kan ook een percentage van de aspirant-officieren van het Korps Mariniers, de Zeedienst, de Cavalerie, de Infanterie en de Artillerie deelnemen aan de MBWopleiding. Bij de Luchtmacht kunnen aspirant-officieren voor functies in de Gevechtsleiding, Geleide Wapens, Algemene Luchtverdediging, Vlieg-operatiën, Inlichtingen en Luchtverkeersleiding de opleiding MBW volgen. Ten aanzien van de opleiding MBW is het belangrijk te benadrukken dat zij zich niet beperkt tot de zogenaamde vredesorganisatie. De opleiding richt zich op zowel de vredes- als op de uitzendings- of crisissituatie. Hierdoor is de MBW-opleiding uniek in Nederland. In de MBW-opleiding wordt het functioneren van mens en organisatie dan ook niet alleen onder normale, maar ook onder uitzonderlijke, zo niet extreme omstandigheden bestudeerd. Dat is iets waar civiele opleidingen (vrijwel) niet aan toekomen. Van MBW-opgeleide officieren wordt verwacht dat zij bedrijfskundige inzichten kennen en kunnen toepassen, maar bovendien wordt verwacht dat zij die inzichten kunnen aanpassen aan situaties van verhoogde spanning zoals die zich tijdens humanitaire missies en optreden in crisis- en oorlogsomstandigheden kunnen voordoen. Ook in het onderzoek van de vakgroepen wordt het functioneren van mens en organisatie onder uitzonderlijke, risicovolle omstandigheden nadrukkelijk aan de orde gesteld. 14

17 Hoofdstuk 2. MBW opleiding: doelstellingen en eindtermen LEES Dit hoofdstuk geeft een beschrijving van de achtergrond, de doelstellingen en eindtermen van de opleiding MBW WIJZER 2.1 Het werkveld Inleiding Het werkveld van de MBW officier heeft in de loop der jaren enkele belangrijke trends doorgemaakt en zal zich de komende jaren verder ontwikkelen. Vanuit de opleiding bezien, zijn in het bijzonder de volgende ontwikkelingen van belang: De samenstelling van de krijgsmacht is gebaseerd op twee pijlers: het nationale ambitieniveau en de internationale samenwerking met de toezeggingen die daar uit voortkomen. Het ambitieniveau geeft zowel kwantitatief als kwalitatief een raamwerk voor de grootte en samenstelling van de totale krijgsmacht. Het ambitieniveau van Defensie beschrijft onder meer een kwalitatief en technologisch hoogwaardige militaire bijdrage aan internationale operaties in alle delen van het geweldsspectrum, ook in de beginfase van een operatie, naast de bescherming van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied en luchtruim en de uitvoering van nationale militaire taken en van civiele overheidstaken. De Beleidsvisie 2007 van het Ministerie van Defensie stelt niet de organisatiedelen, maar defensiebrede capaciteiten voorop. Moderne militaire capaciteiten bestaan uit bijdragen vanuit vele delen van de defensieorganisatie. Uitgangspunt bij de toewijzing van middelen aan organisatiedelen is de bijdrage die wordt geleverd aan defensiebrede operationele capaciteiten die gestalte geven aan de beleidsdoelen, niet de omvang van het organisatiedeel als zodanig. Deze visie weerspiegelt de wereldwijde omslag van input -gedreven denken, naar output - of outcome -gedreven denken. Een moderne krijgsmacht kan niet functioneren zonder de belangrijkste wapenplatforms, maar voor effectief expeditionair optreden is meer nodig. Niet alleen traditionele blikvangers zoals tanks, schepen en jachtvliegtuigen bepalen de effectiviteit, maar in toenemende mate ook processen als verplaatsingen, inlichtingen, informatie en bevelvoering. De eisen aan de ondersteunende elementen van militair vermogen zullen blijven toenemen en extra inspanningen vergen die het vinden van het juiste evenwicht tot een continu proces maken. Om militair vermogen samenhangend te beoordelen, wordt dit vanuit meerdere militair-operationele invalshoeken bezien. Door via deze verschillende invalshoeken militair vermogen consequent te analyseren wordt bijgedragen aan het evenwicht tussen de componenten van (expeditionair) militair vermogen Managementopgaven van de MBW officier Uit de profielschets van de subalterne officier en de ontwikkelingen in het werkveld kunnen de kerntaken en managementopgaven voor het beroepenveld geabstraheerd worden. Managementopgaven zijn kritische beslissingen, waarbij sprake is van keuzen, dilemma s, spanningsvelden, problemen dan wel kansen. Van officieren MBW wordt dan een visie, aanpak en een oplossing verwacht. 15

18 Een MBW opgeleide officier neemt afhankelijk van de fase in zijn/ haar loopbaan beslissingen over cq draagt bij aan beslissingen over: De uitvoering, beleidsvoorbereiding en beleidsbepaling over bedrijfswetenschappelijke zaken aangaande de Defensieorganisatie in relatie tot de relevante politiek-bestuurlijke, maatschappelijke en sociaaleconomische ontwikkelingen; De organisatiedoelstellingen in termen van snelheid, kwaliteit, capaciteit, servicegraad, juridische eisen en nazorg die toetssteen zijn voor het (her)inrichten van de processen in de organisatie; Het implementeren van verandermanagement; De inrichting, planning, besturing en beheersing van de personele, materieellogistieke en financieel-economische processen, die zowel binnen de Defensieorganisatie, binnen de overheid als bij internationale organisaties plaatsvinden (VN, NAVO en EU); De inzet van informatie- en communicatietechnologie voor het ondersteunen van de uitvoering en het beheersen van de processen; De verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de organisatie en t.o.v. externe partijen, evenals de inrichting van de eigen organisatie; Het uitvoeren, bewaken en bijstellen van het succesvol realiseren van de gestelde doelen in een procesmatige benadering; De wijze waarop bij Defensie en bij derden goed en maatschappelijk verantwoord werkgeverschap wordt ingevuld evenals het invullen van de personele organisatie, zoals Human Resource Management en de bijzondere positie van de militair; De wijze waarop en omstandigheden waarbinnen de militaire functie-uitoefening plaatsvindt, waarbij de officier als leidinggevende zich rekenschap kan geven van de specifiek militairjuridische context van het handelen; De wijze waarop Defensie zorg draagt voor het veilig functioneren in een complexe organisatie en in een complexe en dynamische omgeving; Bedrijfsvoeringsituaties onder moeilijke omstandigheden, inclusief mogelijk gewapend (militair) optreden, waarbij de officier als leidinggevende ethisch verantwoord weet te handelen; De inzet van middelen in internationaal verband. Een samenhangende concrete uitwerking van deze vraagstukken is bepalend voor het bereiken van de juiste prestaties. 2.2 Doelstelling en eindtermen van de opleiding MBW Karakter opleiding MBW Om aan genoemde managementopgaven invulling te kunnen geven is een interdisciplinaire opleiding opgezet die gebouwd is op economische, organisatiekundige, gedragswetenschappelijke, en institutionele kennispijlers. Het interdisciplinaire karakter van de MBW-opleiding komt tot uitdrukking in het paradigma van de thinking soldier. Met dit paradigma worden twee bijzondere kenmerken van het officiersschap voor het voetlicht gebracht. Het eerste kenmerk betreft het verenigen van managementvaardigheden met leiderschapskwaliteiten. In het kader van de vredesbedrijfsvoering heeft de krijgsmacht namelijk behoefte aan algemene managers die nadenken over en invulling geven aan de wijze waarop een grote, complexe, multifunctionele organisatie als Defensie haar mensen en middelen zo efficiënt mogelijk kan aanwenden. Daarnaast heeft de krijgsmacht behoefte aan leiders die mens en organisatie effectief inzetten onder uitzonderlijke, zo niet extreme omstandigheden. In beide rollen moet de officier kunnen omgaan met een divers krachtenspel en is dus een breed bedrijfskundig referentiekader vereist. Het tweede kenmerk van de thinking soldier refereert aan het opleiden van denkende doeners. Gezien de complexiteit van de organisatiecontext is de krijgsmacht gebaat bij de vorming van zelfstandige en vernieuwende denkers, die beschikken over een multidisciplinair denkkader op basis waarvan weloverwogen bedrijfskundige beslissingen kunnen worden genomen. Daarnaast slaat het woord soldier terug op de praktische inslag die ook van officieren wordt verwacht. MBW-opgeleide 16

19 officieren moeten uiteindelijk academische professionals zijn die door toepassing van wetenschappelijke kennis en inzichten in staat zijn oplossingen te ontwerpen voor de bedrijfskundige vraagstukken uit het militaire werkveld. Zodoende legt de MBW-opleiding ook een zware nadruk op de vertaling van organisatiekundige, economische, gedragswetenschappelijke en institutionele wetenschappelijke inzichten naar specifieke implicaties voor de militaire organisatie. Gebaseerd op het thinking soldier paradigma heeft de MBW-opleiding de volgende hoofddoelstelling geformuleerd: Als voorbereiding op de complexe wereld waarbinnen de Nederlandse officier werkzaam zal zijn, beoogt de MBW-opleiding haar studenten een brede wetenschappelijke bedrijfskundige basis mee te geven, op basis waarvan organisatorische vraagstukken en problemen in het algemeen, en uit het militaire domein in het bijzonder, kunnen worden begrepen en aangepakt. Deze doelstelling is vertaald in de zes onderstaande generieke eindtermen, die enerzijds zijn afgeleid van de profielschets van de officier en anderzijds sterk zijn gebaseerd op de zogenaamde Dublin descriptoren. Met het accent op het verwerven van kennis, begrip van concepten en principes en het kunnen toepassen van al datgene, positioneert de MBW-opleiding zich nadrukkelijk als een wetenschappelijke studie op bachelor niveau. Na voltooiing van de opleiding is de afgestudeerde officier in staat om: 1. op basis van aangedragen algemene wetenschappelijke bedrijfskundige kennis en nieuwe inzichten, het functioneren van organisaties in het algemeen en de Defensie organisatie in het bijzonder, te doorgronden; 2. met behulp van de aangereikte wetenschappelijke kennis en inzichten, oplossingen te genereren voor toegepaste bedrijfskundige vraagstukken; 3. primaire en ondersteunende processen van (militaire) organisaties onder normale en crisisomstandigheden te kunnen duiden, inrichten, beheersen en aanpassen; 4. complexe gegevens logisch te structureren en terug te brengen tot relevante eenheden, verbanden te leggen en onderliggende kernthema s te identificeren en overzicht te behouden; 5. ideeën, visies en bevindingen te kunnen verwoorden, in woord en geschrift, in het Nederlands en in het Engels, zowel in een wetenschappelijke als in een militaire omgeving; 6. na te denken over, te reflecteren op, en verantwoording af te leggen over het eigen handelen en leer- en vormingsproces. De generieke eindtermen zijn geoperationaliseerd in de onderstaande concrete eindtermen om richting te geven aan de invulling van het curriculum van de MBW-opleiding. Zoals eerder vermeld, zijn de generieke eindtermen afgeleid van de Dublin-descriptoren en het algemene officiersprofiel Generieke eindterm 1: Kennis en inzicht Op basis van aangedragen algemene wetenschappelijke bedrijfskundige kennis en nieuwe inzichten is de afgestudeerde officier in staat het functioneren van organisaties in het algemeen en de Defensie organisatie in het bijzonder, te doorgronden. Operationalisatie: De MBW bachelor: heeft kennis van en inzicht in de context waarin, de middelen waarmee en de wijze waarop de krijgsmacht haar taken moet uitvoeren; heeft kennis van complexe organisatieprocessen, -structuren en contexten van verschillende soorten organisaties en de Defensieorganisatie in het bijzonder; heeft kennis van en inzicht in veel gebruikte en actuele bedrijfskundige theorieën en modellen; heeft kennis van en inzicht in de actuele en basisconcepten van vele ondersteunende gebieden van de (militaire) bedrijfskunde, zoals personeel, logistiek, financiën, informatie, technologie; heeft kennis van en inzicht in de bestuursrechtelijke aspecten van de militaire organisatie; heeft inzicht in de manier waarop complexe operaties geleid worden; 17

20 kan problemen met betrekking tot de inrichting en besturing van organisaties en de Defensieorganisatie in het bijzonder analyseren, interpreteren en verklaren met behulp van begrippen en benaderingswijzen uit militaire bedrijfswetenschappelijke kennis en inzichten; heeft inzicht in de manier waarop aspectgebieden van de militaire bedrijfswetenschappen onder crisisomstandigheden tot uitdrukking komen en aangepakt kunnen worden; heeft kennis van en inzicht in de ethische, normatieve en maatschappelijke impact van het functioneren van de krijgsmacht onder diverse omstandigheden Generieke eindterm 2: Toepassen kennis en inzicht als academisch onderzoeker Met behulp van de aangereikte wetenschappelijke kennis en inzichten is de afgestudeerde officier in staat oplossingen te genereren voor toegepaste bedrijfskundige vraagstukken. Operationalisatie: De MBW bachelor: is in staat om onder begeleiding ten behoeve van toepassingsgericht en empirisch onderzoek een projectkader, doelstelling, onderzoeksmodel en conceptueel model te formuleren en zelfstandig literatuur te verzamelen; is in staat ten behoeve van een MBW-onderzoek een relevante strategie, dataverzamelingsen data-analysemethode te kiezen; heeft kennis van en vaardigheid in het toepassen van beschrijvende en elementaire toetsende statistiek; heeft kennis van en vaardigheid in het toepassen van kwalitatieve data-analysemethoden en technieken; kan de opzet, de uitvoering en conclusies van het onderzoek in de vorm van een wetenschappelijk verslag presenteren Generieke eindterm 3: Toepassen kennis en inzicht als academisch professional De afgestudeerde officier is in staat om primaire en ondersteunende processen van (militaire) organisaties onder normale en crisisomstandigheden te kunnen duiden, inrichten, beheersen en aanpassen. Operationalisatie De MBW bachelor: begrijpt de plaats van de krijgsmacht in de Nederlandse samenleving en in de internationale context en kan daarbij de grenzen van het eigen handelen bepalen; kan bij problemen in de externe afstemming tussen de krijgsmacht en omgeving verschillende stakeholders identificeren en oplossingen bedenken om het probleem aan te pakken; kan relatief eenvoudige bedrijfsproblemen analyseren, de consequenties voor de operationele praktijk inschatten en oplossingen ontwikkelen; kan interne organisatieprocessen beschrijven en analyseren (zoals organisationele, financiële, personele, logistieke, informatietechnische); is in staat om, onder begeleiding, op basis van de analyse een bij het bedrijfsprobleem passend ontwerp te maken; kan bij het doorvoeren van veranderingen planmatig en resultaatgericht werken volgens de Deming-cyclus (plan, do, check, act) Generieke eindterm 4: Oordeelsvorming De afgestudeerde officier is in staat om complexe gegevens logisch te structureren en terug te brengen tot relevante eenheden, verbanden te leggen en onderliggende kernthema s te identificeren en overzicht te behouden. Operationalisatie: De MBW bachelor: 18

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Studiegids Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar 2016-2017 Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Opleidingsbestuur MBW Nederlandse Defensie Academie September

Nadere informatie

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen

Studiegids. Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Studiegids Opleiding Militaire Bedrijfswetenschappen Academisch jaar 2018-2019 Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Opleidingsbestuur MBW Nederlandse Defensie Academie September

Nadere informatie

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Nederlandse Defensie Academie Inleiding Sinds 2007 verzorgt de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) de Postacademische Opleiding Militair

Nadere informatie

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht

Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Postacademische Opleiding Militair Juridische Dienst Krijgsmacht Nederlandse Defensie Academie Inleiding Sinds 2007 verzorgt de Nederlandse Defensie Academie (NLDA) de Postacademische Opleiding Militair

Nadere informatie

Studiegids Krijgswetenschappen

Studiegids Krijgswetenschappen VERSIE 1.00 Augustus 2015 Studiegids Krijgswetenschappen Bachelor Krijgswetenschappen Voor de adelborsten en cadetten KW Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, augustus

Nadere informatie

Juridische kennis en professionele vaardigheden

Juridische kennis en professionele vaardigheden Eindtermen Bachelor Rechtsgeleerdheid master rechtsgeleerdheid De bachelor heeft kennis van en inzicht in het geldende recht alsmede recht met elkaar verbonden zijn. De bachelor is in staat om vanuit het

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2017 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische studies Deze onderwijs- en examenregeling is gebaseerd op de Wet op het hoger onderwijs

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten

PR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Engelse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Macrodoelmatigheidsdossier BSc Business Analytics AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING. 1. Basisgegevens. Tongersestraat LM Maastricht

Macrodoelmatigheidsdossier BSc Business Analytics AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING. 1. Basisgegevens. Tongersestraat LM Maastricht AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING 1. Basisgegevens Naam instelling(en) Contactgegevens Universiteit Maastricht School of Business and Economics Tongersestraat 53 6211 LM Maastricht 1 Naam Internationale

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 29 200 X Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2004 Nr. 66 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Nadere informatie

Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303

Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303 Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303 Doel (Mede)zorgdragen voor de vormgeving en door het geven van adviezen bijdragen aan de uitvoering van het beleid binnen de Hogeschool Utrecht kaders en de ter

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 J uni 2016 SAMENVATTING Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Marketing Module Management & Organisatie Code C2 Lestijden 60 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling

Nadere informatie

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING VERSIE 3 APRIL 2017

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING VERSIE 3 APRIL 2017 Directeur bedrijfsvoering Doel Zorgdragen voor de beleidsontwikkeling en, na vaststelling van het te voeren beleid door anderen, voor beleidsimplementatie en -evaluatie van (deel)processen in de bedrijfsvoering

Nadere informatie

De 6 Friesland College-competenties.

De 6 Friesland College-competenties. De 6 Friesland College-competenties. Het vermogen om met een open enthousiaste houding nieuwe dingen aan te pakken. Het vermogen jezelf steeds beter te leren kennen. Het vermogen om in te schatten in welke

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van

Nadere informatie

Eindtermen. voor de. Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen. Faculteit der Medische Wetenschappen. Rijksuniversiteit Groningen

Eindtermen. voor de. Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen. Faculteit der Medische Wetenschappen. Rijksuniversiteit Groningen Eindtermen voor de Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen Faculteit der Medische Wetenschappen Rijksuniversiteit Groningen 1 Opbouw eindtermen BW Groningen De bewegingswetenschapper is op bachelor niveau

Nadere informatie

Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis

Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis Afgestudeerden van de opleiding hebben de onderstaande eindkwalificaties bereikt: I. Kennis Basiskennis en inzicht: 1. kennis van en inzicht in het

Nadere informatie

Competentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg

Competentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Competentieprofiel kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Generieke Competenties... 2 Affiniteit met kaderlidmaatschap... 2 Sociale vaardigheden... 2 Communicatie... 2 Lerend vermogen... 3 Initiatiefrijk... 3

Nadere informatie

De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen

De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen SOETERS ET AL De bacheloropleiding Militaire Bedrijfswetenschappen De Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie verzorgt vijf bacheloropleidingen. Eén ervan, civiele techniek,

Nadere informatie

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat gedetailleerde informatie over de doelstellingen, eindkwalificaties en opbouw van de Masteropleiding Filosofie & Maatschappij.

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie (120 EC) Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist

FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist FUNCTIEFAMILIE 1.3 Technisch specialist Doel van de functiefamilie Vanuit de eigen technische specialisatie voorbereiden en opmaken van plannen, ontwerpen of studies en de uitvoering ervan opvolgen specialistische

Nadere informatie

Governance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk

Governance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk Beleggen Bewaken Sturen Informatiemanagement Inspireren Verbinden Organiseren Architectuur Verbeelden Structureren Afstemmen Gemeenschappelijk Communiceren Adviseren Beïnvloeden Beleggen: kan taken, verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Willem de Zwijger College

Willem de Zwijger College Functieprofiel Raad van Toezicht 17 september 2018 Willem de Zwijger College 1 Functieprofiel Raad van toezicht Hoofdtaak De raad van toezicht functioneert als eenheid en waakt over het integrale belang

Nadere informatie

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF

Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;

Nadere informatie

Voor stichting SOM zijn in ieder geval de volgende invalshoeken van belang:

Voor stichting SOM zijn in ieder geval de volgende invalshoeken van belang: Profiel Bestuur Uitgangspunten Het algemene belang van stichting SOM staat bij de leden voorop De leden onderschrijven de visie en de missie van stichting SOM De leden onderschrijven de grondslag en de

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende Leiderschapsprofiel strategisch leidinggevende Leidinggevende*: er zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevende en 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015

Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 Toetsplan Bachelor CIW 2014-2015 BA 1 CIW Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken blok 1 weken blok 2 weken blok 3 3 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken 7 college- hertoetsweek 2 toetsweken

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Het gaat om de volgende zeven verandercompetenties. De competenties worden eerst toegelicht en vervolgens in een vragenlijst verwerkt. Veranderkundige

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling

leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling leergang KLEUR BEKENNEN Kleedkamergesprekken over leiderschapsontwikkeling editie 2011 Leiderschap zit vol met paradoxen. De tegenstelling tussen betrokkenheid en distantie, tussen innovatie en behoudendheid,

Nadere informatie

ROL beschrijving : KADER Diensthoofd A1a-A2a

ROL beschrijving : KADER Diensthoofd A1a-A2a ROL beschrijving : KADER Diensthoofd A1a-A2a Wat is het doel/de bestaansreden van de functie? : Het leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en ervoor zorgen dat strategische projecten geïmplementeerd

Nadere informatie

Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00

Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00 1 Functieprofiel Beleidsadviseur Functieprofiel titel Functiecode 00 Doel Ontwikkelen, implementeren en evalueren van beleid en adviseren op één of meerdere aandachtsgebieden/beleidsterreinen ten behoeve

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Functieprofiel Young Expert

Functieprofiel Young Expert 1 Laatst gewijzigd: 20-7-2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Ervaringen opdoen... 3 1.1 Internationale ervaring in Ontwikkelingssamenwerkingsproject (OS)... 3 1.2 Nieuwe vaardigheden... 3 1.3 Intercultureel

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2017 Opleidingsspecifieke deel: Bacheloropleiding: Kunstgeschiedenis Deze onderwijs- en examenregeling is gebaseerd op de Wet op het hoger onderwijs

Nadere informatie

Medewerker onderwijsontwikkeling

Medewerker onderwijsontwikkeling Medewerker onderwijsontwikkeling Doel Ontwikkelen van en adviseren over het onderwijsbeleid en ondersteunen bij de implementatie en toepassing ervan, uitgaande van de geformuleerde strategie van de instelling/faculteit

Nadere informatie

Toetsplan Bacheloropleiding Informatiekunde 2014-2015

Toetsplan Bacheloropleiding Informatiekunde 2014-2015 Toetsplan Bacheloropleiding 2014-2015 BA 1 IK Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 7 collegewekeweken 3 toetsweken 7 college- 2 blok 1 weken blok 2 weken blok 3 toetsweken blok 4 opdrachten schr. tent. schr. tent.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Griekse en Latijnse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Duitse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Studiegids Krijgswetenschappen

Studiegids Krijgswetenschappen VERSIE 1.0 Juli 2014 Studiegids Krijgswetenschappen Bachelor Krijgswetenschappen Voor de adelborsten en cadetten KW Nederlandse Defensie Academie Faculteit Militaire Wetenschappen Breda, juli 2014 Voorwoord

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel)

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Formuleren van de onderwijsdoelen van de bacheloropleidingen aan de UA

Formuleren van de onderwijsdoelen van de bacheloropleidingen aan de UA Formuleren van de onderwijsdoelen van de bacheloropleidingen aan de UA Inleiding Tijdens de eerste studiedag van de BAMA-werkgroep op 10 oktober l.l. werd aan de BAMAcoördinatoren de opdracht gegeven om

Nadere informatie

De leergang LHBM start bij voldoende belangstelling (minimaal acht deelnemers). Het streven is de leergang minimaal één maal per jaar te houden.

De leergang LHBM start bij voldoende belangstelling (minimaal acht deelnemers). Het streven is de leergang minimaal één maal per jaar te houden. Deelnemers aan deze leergang verbreden hun kennis op verschillende bedrijfskundige domeinen en passen deze direct toe in hun eigen werkomgeving. Aan het eind van de leergang zijn de kosten van de opleiding

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In

Nadere informatie

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen.

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen. FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN NAAMSESTRAAT 69 BUS 3500 3000 LEUVEN, BELGIË m Stageproject bijlage 1: Leidraad bij het functioneringsgesprek Naam stagiair(e):.. Studentennummer:. Huidige opleiding

Nadere informatie

1. Algemene functie-informatie Resultaatgebieden

1. Algemene functie-informatie Resultaatgebieden Profielschets Coördinerend Voorzitter Regionale Toetsingscommissies Euthanasie, tevens (plaatsvervangend) Voorzitter van een van de vijf Regionale Toetsingscommissies Euthanasie 1. Algemene functie-informatie

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Resultaten Onderzoek September 2014

Resultaten Onderzoek September 2014 Resultaten Onderzoek Initiatiefnemer: Kennispartners: September 2014 Resultaten van onderzoek naar veranderkunde in de logistiek Samenvatting Logistiek.nl heeft samen met BLMC en VAViA onderzoek gedaan

Nadere informatie

Beweging in veranderende organisaties

Beweging in veranderende organisaties Beweging in veranderende organisaties Kilian Bennebroek Gravenhorst Werken met vragenlijsten voor versterking van veranderingsprocessen PROFESSIONEEL ADVISEREN 5 Inhoud Voorwoord 7 Opzet van het boek 9

Nadere informatie

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))

Nadere informatie

Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s

Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s Supplement h. Functie docent Functie zoals genoemd in artikel 2 lid 1 sub h Besluit personeel veiligheidsregio s 1.1 Algemene

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Filosofie

Curriculumevaluatie BA Filosofie Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit

Nadere informatie

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL

FORMULIER FUNCTIEPROFIEL FORMULIER FUNCTIEPROFIEL Basisgegevens Datum 9-6-2015 Naam van de functie: HR Manager Plaats in de organisatie Rapporteert aan of werkt onder leiding van: directie Geeft leiding aan: afdeling P&O Doel

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten

Academie voor Talent en Leiderschap Veiligheidsregio s. Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten Strategisch leiderschapsprofiel voor specialisten Specialist: er zijn 4 hoofdrollen geïdentificeerd voor de specialist op het strategische niveau. Brandweer vakman leiderschap staat aan de basis van de

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING AFDELINGSHOOFD VERSIE 4 APRIL 2017

Doel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE MANAGEMENT & BESTUURSONDERSTEUNING AFDELINGSHOOFD VERSIE 4 APRIL 2017 Afdelingshoofd Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van één of meerdere werkprocessen, binnen

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN Inhoud Eindkwalificaties... 2 Afstudeerrichtingen... 3 Structuur van de opleiding... 3 Beroepsperspectief... 3 Excellentietraject... 4 Toelating en inschrijving...

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifieke deel: Bacheloropleiding: Kunstgeschiedenis Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van

Nadere informatie

NL COACH CONGRES 01/12/2017

NL COACH CONGRES 01/12/2017 Persoonlijke ontwikkeling van de sportcoach 60graden feedback assessment NL COACH CONGRES 0//07 MARK.KAPTEIN@SPORTCOACHEXCEL.NL YARA@PUREPERFORMANCECOACHING.NL WELKOM Be here Be safe Be well Doel vandaag

Nadere informatie

Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015

Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING FFTR 2014-2015 Deel 2 Opleidingsspecifiek deel: Master Theologie Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Profiel RvT, versie 1.4,

Profiel RvT, versie 1.4, Profiel Raad van Toezicht Woonstichting Gendt 1. Algemeen Er is een personele unie met een zorginstelling op niveau van Raad van Bestuur gevormd. De Raad van Toezicht is intern toezichthouder en houdt

Nadere informatie

Profiel. Hoofd Communicatie Spaarne Gasthuis. 21 mei 2015. Opdrachtgever Spaarne Gasthuis

Profiel. Hoofd Communicatie Spaarne Gasthuis. 21 mei 2015. Opdrachtgever Spaarne Gasthuis Profiel Hoofd Communicatie Spaarne Gasthuis 21 mei 2015 Opdrachtgever Spaarne Gasthuis Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, adviseur Leeuwendaal Telefoon (070) 414 27 00 Voor sollicitatie

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Natuur en Techniek vastgesteld door de faculteitsdirectie op 26 maart 2012. instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 24 april 2012. A. Hieronder

Nadere informatie

Functieprofiel. VOORZITTER EN LID RAAD VAN TOEZICHT Fidarda - SKOD

Functieprofiel. VOORZITTER EN LID RAAD VAN TOEZICHT Fidarda - SKOD bezoekadres Stationsstraat 29 a 9401 KW Assen postadres Postbus 479 9400 AL Assen telefoon (0592) 30 84 58 fax (0592) 33 15 35 e-mail info@ypsylon.nl KvK Friesland 56.48.77.54 www.ypsylon.nl Functieprofiel

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten) Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Lean- & Proces Management De cursus Lean & Process Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 160

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 160 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Marketing Module Algemene Marketing Code A5 Lestijden 160 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven:

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: OER masteropleidingen 2015-2016 facultair hoofdstuk Faculteit Natuur en Techniek (Hoofdstuk 10) III FACULTEIT NATUUR EN TECHNIEK vastgesteld door de faculteitsdirectie; instemming van de facultaire medezeggenschapsraad

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen

Rampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen Kenmerken van rampen- en crisisbestrijding Crisissen of rampen hebben een aantal gedeelde kenmerken die van grote invloed zijn op de wijze waarop ze bestreden worden en die tevens de voorbereiding erop

Nadere informatie