Het Generatiepact gewikt en gewogen

Transcriptie

1 Het Generatiepact gewikt en gewogen Zijn de doelstellingen bereikt? Facts and figures 10 september 2009

2 Vertreksituatie De Belgische arbeidsmarkt in 2004

3 Werkgelegenheidsgraad Globaal erg laag Specifiek laag voor doelgroepen: Laaggeschoolde jongeren Allochtonen Ouderen Globaal probleem outsiders/insiders Extra kritiek voor ouderen

4 Werkloosheidsgraad Minder uitgesproken slecht Veel verdoken werkloosheid Specifiek voor ouderen: Ontslag ouderen sociaal aanvaard Uitkeringen om niets (te mogen) doen Weinig stimulans werkhervatting Inschrijving als werkzoekende is formaliteit Geen druk en (zo goed als) geen begeleiding

5 Uitvoering en resultaten Generatiepact

6 Inspanningen attitudewijziging Generatiepact: fase in bewustmaking Positieve evoluties: Diversiteitsplannen Vlaanderen (+ recent andere) Constant in aandacht (pers, sociale partners, ) Lage participatie erkend als probleem Mislukkingen Federale leeftijdsconsulenten: bevoegdheid? Label diversiteit-gelijkheid: bevoegdheid? Sensibiliseringscampagne: moet nog starten Leeftijdsbarema s =>levenservaringsbarema s Steun experimenten nieuwe afgevlakte barema s ongebruikt

7 250% Loon-Leeftijdscurve Leeftijdscurve bedienden In % van het loon van een 25-jarige 200% 150% 100% % 0% < Bron : ADSEI, SES

8 250% Loon-Leeftijdscurve Leeftijdscurve arbeiders In % van het loon van een 25-jarige 200% 150% 100% % 0% < Bron : ADSEI, SES

9 Bron : Eurostat, SES Loon-Leeftijdscurve Leeftijdscurve Uurlonen als % van de uurlonen van de groep jaar EU-2006 BE-2002 BE-2006 DK-2006 FI-2006 SE-2006 UK-2006

10 75 en Leeftijdspyramide arbeidsmarkt 2000 België en EU en en Bron : Eurostat, LFS V M

11 Leeftijdspyramide arbeidsmarkt : gedetailleerd Bron : KSZ, DWH AMSB V M

12 Arbeidsmarktmobiliteit ouderen Mobiliteit tussen 2007 en 2008 (55-64 jarigen) Werkend 89,8% blijft (EU:90,8%) 13,4% blijft (EU:34,7%) 2,5% (EU:14,7%) (DK:34,8%) 9,5% (EU:7,8%) 98,9% blijft (EU : 96,0%) 0,7 (EU:1,4%) 1,1% (EU : 3,4%) Werkloos 84,1% (EU:50,7%) Inactief 0,0% (EU:0,6%)

13 Doorstroming vanuit werkloosheid e kw e kw Loontrekkend Zelfstandig Werkzoekend Inactief Ander % 20% 40% 60% 80% 100% Bron : KSZ, DWH AMSB

14 Jobmobiliteit 100% 95% 90% 85% 1 e kw e kw Minstens één jobverandering Geen jobverandering 80% 75% Totaal Bron : KSZ, DWH AMSB

15 Aanwerving van 45-plussers Bron : KSZ, DWH AMSB

16 Aanwerving van 45-plussers Statuut voor de aanwerving Werkloze Volledig tijdskrediet Leefloon Pensioen Brugpensioen Inactief Bron : KSZ, DWH AMSB

17 Preventie: vorming en opleiding Positieve evoluties Certificering verworven competenties Scholingsbeding Mislukkingen: 1,9 % loonmassa en 50 % participatiegraad Sancties sectoren onvoldoende inspanning: uitstel en verzwakking op vraag sociale partners Extra inspanningen voor knelpuntberoepen: knelpunten hebben duurzaam karakter Aangepaste formule IBO voor oudere werklozen onbestaand Gesprek loopbaanperspectieven en carrière-check-up: bevoegdheid?

18 Vorming als % van de loonkost 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 doelstelling Bron : NBB, Soc. balans

19 70,0 Deelname aan vorming ,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 M V M V M V Totaal Bron : ADSEI, AES Formele opleiding Niet-formele opleiding Informeel leren Formele of Niet-formele opleiding

20 Preventie: aanpak herstructureringen Positieve evoluties Veralgemening tewerkstellingscellen bij collectief ontslag Met plichten werkgever Aanbod outplacement Betaling inschakelingsvergoeding Met plichten werknemer Actieve deelname voorwaarde brugpensioen en werkloosheidsuitkeringen Actieve inzet alle Gewesten Daling brugpensioenen < 55 jaar

21 Preventie: aanpak herstructureringen (vv( vv) Mislukkingen Geen link met geleverde inspanningen vorming/o&o Geen akkoord sociale partners aanpassing wet-renault (nodig?) Alternatief zoals arbeidsherverdeling pas ontdekt en (over)ontwikkeld na aanvang crisis Effect recente wijziging regels tewerkstellingscellen? Crisismaatregelen: te genereus en storende factor permanente vernieuwing productie? Verantwoordelijkheid werkgever grotendeels afgekocht (overheidstussenkomst outplacementkost)

22 Uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling 3,5 3 2,5 2 1,5 BE EU Doelstelling 1 0, Bron : Eurostat

23 Aantal brugpensioenen Bron : RVA Met vrijstelling Zonder vrijstelling

24 Inactieve 50+-ers betaald door RVA Jaargemiddelden Vrijstelling Brugpensioen Oudere WKL Werklozen Bron : RVA

25 Aandeel 50+-ers in betaalde werkloosheid Aandeel 50+-ers in totaal aantal rechthebbenden Jaargemiddelden 70,0 60,0 50,0 40,0 44,7 54,3 49,4 57,4 aantal uitgaven 30,0 20,0 10,0 0, Bron : RVA

26 Langer werken aanmoedigen Positieve evoluties Automatisch overmaken pensioenberekening vanaf 55 jaar Extra doelgroepvermindering in dienst zijnde 50-plussers Extra deeltijdse formules via tijdskrediet Loonverliescompensatie bij overgang zwaar naar lichter werk Mislukkingen Solidarisering kost brugpensioen voor aangeworven ouderen Extra vakantie ouderen via omzetting geld (o.a. eindejaarspremie) in tijd

27 Bijdragevermindering ouderen VTE 0 Bron : RSZ Vermindering voor oudere werknemers van 50 tot en met 56 jaar Vermindering voor oudere werknemers vanaf 57 jaar

28 Gebruik loopbaanond./tijdskrediet vrouwen Volledig Andere Een vijfde Bron : RVA

29 Gebruik loopbaanond./tijdskrediet mannen Volledig Andere Een vijfde Bron : RVA

30 Vlaanderen Uittredeleeftijd Gegevens Eurostat : niet betrouwbaar voor België (en andere kleine landen)! Wallonië Brussel HG België EU* Bron : Steunpunt WSE / *Eurostat Zelfstandigen Arbeiders Bedienden Ambtenaren

31 Combinatie werk-pensioen Leeftijdsgroep Zelfstandige Loontrekkend M V Bron : KSZ, DWH AMSB

32 Vervroegd stoppen ontmoedigen Positieve evoluties Brugpensioen bij herstructureringen? Mislukkingen Beperken brugpensioen mislukt, door: Extra gelijkgestelde periodes berekening vereiste loopbaan Behoud alle bestaande formules < 58 jaar Bijdragen niet verhoogd en niet gebonden aan hoogte aanvullende vergoeding, noch aan leeftijd Beperken alternatieven (Canada-Dry) mislukt: wie is bijdrageplichting?

33 jarigen die voor het brugpensioen in aanmerking komen 2008 man 2012 man 2008 vrouw 2012 vrouw Bron : Cimire Berekeningen : FOD WASO Percentage werkenden dat voldoet aan de brugpensioenvoorwaarden vóór pact pact zelf pact na IPA

34 jarigen die voor het brugpensioen in aanmerking komen Bron : Cimire Berekeningen : FOD WASO Percentage werkenden dat voldoet aan de brugpensioenvoorwaarden 2008 man 2012 man 2008 vrouw 2012 vrouw vóór pact pact zelf pact na IPA

35 Instroom in het brugpensioen gemidd. instroomleeftijd , ,7 57,2 57,4 57, , Bron : RVA

36 Oudere inactieven terug aan de slag Positieve evoluties Verplicht outplacement bij ontslag, ook bij individueel ontslag Behoud aanvullende vergoeding brugpensioen/canada dry bij werkhervatting Werkhervattingstoeslag oudere werklozen: Vereiste werkloosheidsduur afgeschaft Ook toeslag bij < 20 jaar anciënniteit Ook toeslag bij overgang naar zelfstandige activiteit Seniorvakantie Toegelaten terbeschikkingstelling in kader van tewerkstellingstraject

37 Oudere inactieven terug aan de slag (vv) Mislukkingen Pensioenberekening: arbeidsperiodes niet beter behandeld dan gelijkgestelde periodes Geen boete voor werkgever die verplichting tewerkstellingscel/outplacement niet nakomt Financiële waardering ervaring private sector bij overgang naar publieke sector Activering vanuit Gewesten, ondersteund door federale opvolgingsgesprekken: voor wanneer?

38 Outplacement >=45 < Bron : Federgon

39 Werkhervattingstoeslag Aantal personen Bron : FOD WASO, LMP

40 Werkenden met RVA-uitkering +50 Jaargemiddelden Andere Activering Werkhervattingstoeslag Deeltijds WKL Tijdelijk werklozen Bron : RVA

41 Aanpassing arbeidstijd met RVA-uitkering Jaargemiddelden Thematische verloven Gedeeltelijk TK/LBO Volledig tijdskrediet/lbo Halftijds brugpensioen Bron : RVA

42 140,0 130,0 Evolutie langdurige werkloosheid Langdurig werklozen (>2 jaar) dispo dispo dispo Index januari 2002 = 100, seizoensgezuiverd 900,0 800,0 120,0 700,0 110,0 600,0 100,0 500,0 90,0 400,0 80,0 300,0 70,0 200,0 jan/04 apr/04 jul/04 okt/04 jan/05 apr/05 jul/05 okt/05 jan/06 apr/06 jul/06 okt/06 jan/07 apr/07 jul/07 okt/07 jan/08 apr/08 jul/08 okt/08 jan/09 apr/09 Bron : RVA Berekening : NBB Minder dan 30 jaar 30 tot 39 jaar 40 tot 49 jaar 50 jaar en ouder (rechterschaal)

43 Werkhervatting met behoud Canada Dry , in eenheden Zelfstandige Werknemer Bron : FOD Financiën

44 Globale resultaten en aanbevelingen

45 Arbeidsmarktpositie voor de pensionering T 34% 7% 12% 11% 33% 2007 V 28% 4% 11% 5% 47% Loontrekkende Zelfstandige M 40% 10% 12% 17% 18% Werkzoekende Volledig tijdskrediet VL 33% 7% 12% 12% 33% Vrijgestelde werkloze Leefloon WL 36% 7% 10% 9% 33% Brugpensioen Inactief BR 31% 6% 15% 8% 33% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron : KSZ, DWH AMSB

46 Werkzaamheidsgraad ouderen Werkzaamheidsgraad ouderen 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BELGIE EU-27 Bron : Eurostat, LFS V M T 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

47 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Werkloosheid ouderen % 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% BELGIE EU-27 Bron : Eurostat, LFS V M T

48 Ouderen - Jongeren NL DK AT Werkzaamheidsgraad jongeren MT SI BE PL LU IT HU FR SK RO EL ES BG CZ UK DE FI IE CY LV PT LT EE SE Bron : Eurostat, LFS ouderen

49 60,0 Levensverwachting op 15 (tot 75) : EU ,0 40,0 30,0 20,0 Inactief Werkloos Werk 10,0 0,0 PL MT HU BG IT SK EL RO BE CY LU LT ES FR LV CZ SI EE DE AT FI IE PT UK NL SE DK Bron : Hytti & Valaste

50 60 Levensverwachting op 15 (tot 75) : België Inactiviteit Werkloosheid Werk BE1999 BE2007 M2007 Bron : KSZ, DWH AMSB Berekeningen : FOD WASO op basis van Hytti & Valaste V2007 BR2007 VL2007 WL2007

51 Levensverwachting op 15 (tot 75) : details 60, ,0 14,8 40,0 30,0 8,3 2,0 0,8 1,0 0,6 0,8 Overige inactiviteit Pensioen Voltijds brugpensioen WKL met vrijstelling Leefloon Werkoosheidsuitkering 20,0 Wachtuitkering Werk 28,4 10,0 0,0 Bron : KSZ, DWH AMSB Berekeningen : FOD WASO op basis van Hytti & Valaste

52 Totale werkzaamheidsgraad Totale werkzaamheidsgraad 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BELGIE EU-27 Bron : Eurostat, LFS V M T 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

53 Uitdagingen toekomst Zo lang vervroegde uittrede kan en zo gunstig behandeld wordt: vechten tegen de bierkaai! Geleidelijke afbouw stelsels brugpensioen, Canada-Dry, Door optrekken effectieve loopbaanvoorwaarde? Of leeftijd? Nu beslissen Verlaging pensioenbedrag bij vervroegd pensioen (actuariële neutraliteit / Bonus-malus) Voor pensioenberekening herstellen evenwicht arbeidsperiodes gelijkgestelde periodes Geleidelijke aanpassing berekening pensioen Met aandacht voor vrouwelijke loopbanen Nu beslissen

54 Uitdagingen toekomst (vv) Band loon productiviteit versterken Analytische functieclassificatie Gebruik anciënniteit beperken Nu beslissen Investeren in levenslang leren op alle leeftijden Responsabilisering werkgevers (variante experience rating?) Responsabilisering werknemers (werkloosheid pensioen) Van jobzekerheid naar baanzekerheid Transities ondersteunen (bvb hervorming opzegvergoedingen)

55