De uitzendkracht anno 2010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De uitzendkracht anno 2010"

Transcriptie

1 De uitzendkracht anno 2010 Mw. mr. E. Knipschild Met de invoering van de Wet Flexibiliteit en Zekerheid werd mede beoogd de positie van de uitzendkracht te verduidelijken. De afgelopen tien jaar is de positie van de uitzendkracht inderdaad verder uitgekristalliseerd. In dit artikel zal worden ingegaan op de bijzondere bepalingen inzake de uitzendovereenkomst, de jurisprudentie in de afgelopen tien jaar, alsmede de recente ontwikkelingen in de uitzendbranche, zoals de forse toename van het aantal uitzendbureaus, de opkomst van payrolling, het wetsvoorstel inlenersaansprakelijkheid voor het wettelijk minimumloon en de richtlijn betreffende uitzendarbeid. Heeft de wettelijke regeling haar doel bereikt? De bijzondere bepalingen van de uitzendovereenkomst Hoewel de Hoge Raad reeds enkele malen had geoordeeld dat sprake kon zijn van een arbeidsovereenkomst 1, was tot 1 januari 1999, de datum waarop de Wet Flexibiliteit en Zekerheid in werking trad, onduidelijk hoe de overeenkomst tussen de uitzendkracht en het uitzendbureau moest worden gekwalificeerd. Een van de hoofdlijnen van het wetsvoorstel Flexibiliteit en Zekerheid was dan ook het maken van een regeling van de uitzendrelatie in het Burgerlijk Wetboek die duidelijkheid biedt over de aard van de overeenkomst en tevens de allocatiefunctie op de arbeidsmarkt onverlet laat. (...). 2 Voorgesteld werd om in een aparte afdeling van titel 7.10 BW een specifieke regeling van de uitzendovereenkomst op te nemen, waarin deze overeenkomst als een arbeidsovereenkomst werd aangemerkt. 3 Dit heeft geleid tot de inwerkingtreding per 1 januari 1999 van onder meer de art. 7:690 en 7:691 BW. In art. 7:690 BW is het volgende bepaald: De uitzendovereenkomst is de arbeidsovereenkomst waarbij de werknemer door de werkgever, in het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf van de werkgever ter beschikking wordt gesteld van een derde om krachtens een door deze aan de werkgever verstrekte opdracht arbeid te verrichten onder toezicht en leiding van de derde. Uit de definitie blijkt allereerst dat sprake moet zijn van een terbeschikkingstelling in het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf van de werkgever. Dit betekent dat terbeschikkingstelling de doelstelling van de bedrijfs- of beroepsactiviteiten van 1 HR 14 oktober 1977, NJ 1978, 31, HR 23 mei 1980, NJ 1980, 633 en HR 18 november 1988, NJ 1989, Kamerstukken II , , nr. 3, p. 2 (MvT). 3 Kamerstukken II , , nr. 3, p (MvT). de werkgever moet zijn. De toepasselijkheid van de uitzendovereenkomst is aldus gekoppeld aan de allocatieve functie van de werkgever. 4 Er is derhalve geen sprake van een uitzendovereenkomst indien sprake is van incidentele terbeschikkingstelling, een terbeschikkingstelling gebaseerd op een overeenkomst tot aanneming van werk 5 of een overeenkomst die ontstaat na bemiddeling. Bemiddeling is immers gericht op de totstandkoming van een overeenkomst tussen de derde en de arbeidskracht. Evenmin is sprake van een uitzendovereenkomst indien de uitzendende partij een werknemer bij zichzelf tewerkstelt. In dat geval is art. 7:690 BW dus niet van toepassing. 6 Uit art. 7:690 BW blijkt voorts dat de uitzendkracht zijn werkzaamheden verricht onder leiding en toezicht van de inlener. De inlener dient rechtstreekse zeggenschap te hebben over de invulling van de arbeid wil sprake kunnen zijn van een uitzendovereenkomst. Is sprake van een uitzendovereenkomst, dan is ook art. 7:691 BW van toepassing. In art. 7:691 BW zijn enkele bijzondere regels voor de uitzendovereenkomst neergelegd. Zo bepaalt art. 7:691 lid 1 BW dat art. 7:668a BW eerst van toepassing is zodra de werknemer in meer dan 26 weken arbeid heeft verricht. Ook kan een uitzendonderneming een uitzendbeding opnemen gedurende de eerste 26 weken dat arbeid wordt verricht. Een uitzendbeding is, aldus art. 7:691 lid 2 BW, een beding dat de overeenkomst van rechtswege eindigt indien de terbeschikkingstelling op verzoek van de inlener eindigt. Van de termijn in beide artikelen kan bij cao worden afgeweken, aldus art. 7:691 4 Kamerstukken II , , nr. 3, p. 33 (MvT). Ontbreekt de allocatieve functie, zoals bij de detachering van automatiseringspersoneel in de vorm van projecten, dan is art. 7:690 BW niet van toepassing, aldus Ktr. Deventer 10 december 2002, «JAR» 2003/47. 5 Kamerstukken II , , nr. 3, p. 33 (MvT). 6 Ktr. Sittard-Geleen 13 februari 2008, «JAR» 2008/ SDU uitgevers / special 3, december 2009 TIJDSCHRIFT ARBEIDSRECHTPRAKTIJK

2 De uitzendkracht anno 2010 lid 7 BW. Art. 7:691 is overigens niet van toepassing op intra-concernuitzending. Daarnaast geldt dat enkele werkgeversverplichtingen bij de inlener zijn gelegd. Zo wordt in de Arbeidsomstandighedenwet en de Arbeidstijdenwet de inlener als werkgever beschouwd en is de inlener aansprakelijk voor de door de ingeleende werknemer geleden schade op grond van art. 7:658 lid 4 BW. Ook heeft een uitzendkracht medezeggenschapsrechten bij de inlener. 7 De cao s in de uitzendbranche De cao s in de uitzendbranche spelen een belangrijke rol bij de rechten en verplichtingen bij de uitzendovereenkomst. De belangrijkste twee cao s zijn de CAO van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) en de CAO van de Nederlandse Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU). De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de ABU-CAO per 25 juni 2009 algemeen verbindend verklaard. Het besluit geldt tot en met 27 maart De vorige ABU-CAO was eveneens algemeen verbindend verklaard. 9 De Raad van State heeft op 18 november 2009 geoordeeld dat de minister de bezwaren van de Nederlandse Vereniging van Uitzend- en Bemiddelingsbedrijven (NVUB) en de vereniging het Alternatief voor Vakbond (AVV) dat de ABU niet representatief zou zijn, onvoldoende gemotiveerd heeft weerlegd en dat het besluit op bezwaar wordt vernietigd. 10 De uitspraak zegt (nog) niets over de geldigheid van de algemeenverbindendverklaring. De stelling van de NVUB en AVV dat zij een vordering tot schadevergoeding voorbereiden nu zij ten onrechte de ABU-CAO hebben moeten toepassen, is te voorbarig. 11 Eerst zal de minister zich (opnieuw) moeten uitlaten over de bezwaren van de NVUB en AVV. De huidige ABU-CAO heeft betrekking op ruim uitzendkrachten. 12 De Stichting Naleving CAO voor Uitzendkrachten ziet toe op de naleving van de cao. Zij kan boetes opleggen aan ondernemingen die zich niet aan de cao houden. 13 De ondernemingen Please, Tentoo en bureau 18K zijn gedispenseerd van de ABU-CAO. In de ABU-CAO is voorts bepaald dat de cao niet van toepassing is op werkgevers die lid zijn van de NBBU. De huidige NBBU-CAO heeft een looptijd van 30 maart 2009 tot 31 december De NBBU behartigt de belangen van ruim 680 uitzendondernemingen, met name in het segment van het midden- en kleinbedrijf. 14 In beide cao s wordt gebruikgemaakt van de mogelijkheid die art. 7:691 BW biedt om af te wijken van de termijnen in dit artikel. Zo kennen beide cao s een fasensysteem waaruit volgt wanneer sprake is van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, waarbij wordt afgeweken van de wettelijke 7 Art. 1 lid 3 WOR. 8 Stcrt. 2009, 113. De eerste algemeenverbindendverklaring van een ABU- CAO was op 14 juli Stcrt. 2007, RvS 18 november 2008, LJN BK FD van 20 november 2009, Rechter tikt Donner op de vingers Zie bijvoorbeeld Ktr. Amsterdam 28 november 2008, «JAR» 2009/ termijn van 26 weken. Ook kan het uitzendbeding zowel in de ABU-CAO als de NBBU-CAO na ruim 26 weken nog steeds rechtsgeldig overeengekomen worden. De cao s in de uitzendbranche spelen een belangrijke rol bij de rechten en verplichtingen bij de uitzendovereenkomst Het ontslagrecht in de uitzendbranche Een apart onderwerp vormt het ontslagrecht in de uitzendbranche. Op ontslagen in de uitzendbranche wegens bedrijfseconomische redenen, zo bepaalt Bijlage B bij het Ontslagbesluit, hoeft het afspiegelingsbeginsel niet onverkort te worden toegepast. Op deze manier worden lopende uitzendrelaties bij andere inleners dan degene waarbij de werkzaamheden komen te vervallen zo min mogelijk doorkruist. Nadat het Hof s-gravenhage Bijlage B ruim uitlegde en ook van toepassing verklaarde op het detacheren van consultants door CMG 15, is Bijlage B gewijzigd. 16 Bijlage B geldt nu alleen nog voor traditionele uitzendbureaus. Tevens is een hardheidsclausule geïntroduceerd in art. 4:2 lid 3 Ontslagbesluit. Hierin is bepaald dat indien de werkgever aannemelijk maakt dat de vervanging van een werknemer die uit hoofde van zijn functie bij een derde te werk is gesteld om onder diens toezicht en leiding werkzaam te zijn, in redelijkheid niet kan worden geëffectueerd, het UWV WERKbedrijf deze werknemer bij de toepassing van het afspiegelingsbeginsel buiten beschouwing kan laten. Onder traditionele uitzendbureaus wordt verstaan uitzendbureaus wiens premieplichtige loonsom op jaarbasis voor ten minste 50% wordt gerealiseerd in het kader van uitzendovereenkomsten als bedoeld in art. 7:690 BW. De werkgevers die niet als traditioneel uitzendbureau kunnen worden aangemerkt, maar wel werknemers ter beschikking stellen aan opdrachtgevers om aldaar onder toezicht en leiding werkzaam te zijn, dienen het afspiegelingsbeginsel onverkort toe te passen, maar kunnen zich beroepen op de hardheidsclausule. 17 De positie van de uitzendkracht in de jurisprudentie Het voert te ver om hier alle in de afgelopen tien jaar verschenen jurisprudentie over de uitzendovereenkomst te bespreken. Een korte analyse van tien voor de praktijk belangrijke onderwerpen. Een arbeidsovereenkomst tussen het uitzendbureau en de uitzendkracht gaat niet geruisloos over in een arbeidsovereenkomst tussen de uitzendkracht en de inlener Hof s-gravenhage 29 november 2002, «JAR» 2002/ Besluit van 6 maart 2003, Stcrt. 2003, Beleidsregels Ontslagtaak UWV, p Zie ook Ktr. Utrecht 22 juli 2009, PRG 2009/ HR 4 april 2002, «JAR» 2002/100, recent toegepast in Gerechtshof Amster- TIJDSCHRIFT ARBEIDSRECHTPRAKTIJK special 3, december 2009 / SDU uitgevers 39

3 Hoewel de meningen in de literatuur verdeeld zijn, gaat de lagere rechtspraak uit van de geldigheid van de cao-bepaling 19 dat de terbeschikkingstelling van rechtswege eindigt bij arbeidsongeschiktheid van de uitzendkracht. 20 De Kantonrechter Utrecht achtte het beding geldig nu het zijn basis vindt in de algemeen verbindend verklaarde ABU-CAO. 21 De kantonrechter te Zutphen heeft geoordeeld dat een uitzendbeding individueel en schriftelijk dient te zijn overeengekomen. 22 Het is derhalve onvoldoende dat een uitzendbeding in de cao is opgenomen. Art. 10 Wet CAO dient voorts beperkt te worden uitgelegd volgens de Kantonrechter Tiel en dus kan een werkgever die Een terugkerend onderwerp in de gepubliceerde jurisprudentie is de vraag of een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd bestaat geen lid meer is van de NBBU zich niet langer beroepen op een uitzondering in de cao die nadelig is voor werknemers, zoals een uitzendbeding. 23 Het beginsel van goed werkgeverschap kan reflexwerking hebben op de relatie tussen de uitzendkracht en de inlener en kan een rol spelen bij de beëindiging van de terbeschikkingstelling. Zo vindt de Kantonrechter Sneek dat van de inlener verwacht mag worden dat hij zich bij de uitoefening van zijn toezichthoudende en leidinggevende taken als een goed werkgever gedraagt en kritiek op het functioneren van de werknemer onderbouwt. 24 Het Hof Leeuwarden oordeelde dat de inlener goede redenen dient te hebben om de terbeschikkingstelling te beëindigen. 25 De reflexwerking gaat echter niet zover dat de inlener bij de invulling van de overeenkomst van opdracht met de uitzendonderneming zich mede moet laten leiden door de belangen van de uitzendkracht, nu juist de flexibiliteit voor de inlener een wezenlijk kenmerk is en maakt dat de inlener bereid is per gewerkt uur een hogere prijs te betalen dan indien hij de uitzendkracht zelf in dienst zou hebben genomen. 26 Een inlener mag niet discrimineren jegens de uitzendkracht. De inlener is niet alleen gehouden werknemers dam 12 mei 2009, «JAR» 2009/ Art. 14 lid 4 ABU-CAO Ktr. Breda 1 mei 2002, «JAR» 2002/124 en Ktr. Amsterdam 6 februari 2009, RAR 2009, 57. Zie onder meer E. Verhulp, De ondergeschiktheid, het belemmeren en de ziekte van de arbeidskracht, Sociaal Recht 2001, 4, C.J. Frikkee en C.M. Jakimowicz, Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met voormalig uitzendkracht: oppassen geblazen, ArbeidsRecht 2003, Ktr. Utrecht 19 december 2007, «JAR» 2008/ Ktr. Zutphen 6 februari 2007, «JAR» 2007/155. In deze uitspraak werd een parallel getrokken met het concurrentiebeding. Betoogd zou kunnen worden dat door HR 28 maart 2008, «JAR» 2008/113 nu ook het uitzendbeding kan blijken uit een bij de arbeidsovereenkomst gevoegde cao. 23 Ktr. Tiel 5 december 2007, «JAR» 2008/28. Zie ook Ktr. Alphen a/d Rijn 23 maart 2004, «JAR» 2004/ Ktr. Sneek 10 november 2006, «JAR» 2007/ Gerechtshof Leeuwarden 17 februari 2009, «JAR» 2009/ Gerechtshof Leeuwarden 13 december 2006, «JAR» 2007/17. te beschermen tegen discriminatie indien zij rechtstreeks voor hem werken, maar ook in geval van uitzend-, detacherings- en andere relaties waarbij een ander dan de formele werkgever het feitelijk gezag uitoefent, aldus de Commissie Gelijke Behandeling. 27 Van een werkgever in de uitzendbranche kan onder omstandigheden gevergd worden dat gedurende een zekere tijd, bijvoorbeeld drie maanden, een werknemer op of onder de kostprijs in de markt wordt gezet, aldus de Kantonrechter Amsterdam. 28 Een uitzendonderneming kan een tekortkoming in de uitvoering van de uitzendovereenkomst worden verweten als zij een niet-gekwalificeerde kandidaat uitzendt. 29 Een uitzendonderneming is echter niet verplicht zorg te dragen dat de uitzendkrachten hun werkzaamheden op deugdelijke en vakbekwame wijze uitvoeren. 30 De inlener is immers degene die feitelijk zeggenschap heeft over de werknemers. Om die reden is de uitzendonderneming geen derde in de zin van art. 6:170 BW. De Richtlijn overgang van onderneming is ook van toepassing op de uitzendbranche. 31 Het Europese Hof oordeelde in het Mayer-arrest dat echter een iets andere toetsing dient plaats te vinden dan bij andere ondernemingen, nu kenmerkend is voor uitzendbureaus dat gewoonlijk geen verschillende afzonderlijk over te dragen economische eenheden zijn aan te wijzen. Daarom moet worden nagegaan of de door het uitzendbureau overgedragen bedrijfsmiddelen een operationeel geheel vormen waarmee zelfstandig diensten kunnen worden verricht die kenmerkend zijn voor de economische activiteit van het uitzendbureau, zonder de inzet van andere bedrijfsmiddelen van enige omvang of andere onderdelen van het bedrijf. Dit is het geval als sprake is van een op zich staand geheel van met de bedrijfsvoering (uitzenden) belaste werknemers, uitzendkrachten en knowhow en dit geheel een eigen doel nastreeft, namelijk het ter beschikking stellen van uitzendkrachten. Het Mayer-arrest kan ook van toepassing zijn op ondernemingen die geen uitzendbureau pur sang zijn. 32 Een terugkerend onderwerp in de gepubliceerde jurisprudentie is de vraag of een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd bestaat. Deze jurisprudentie is vrij casuïstisch, zodat daar geen eensluidende conclusie aan kan worden verbonden. 33 Een uitzendkracht kan zowel de uitzendonderneming op grond van art. 7:658 lid 1 BW als de inlener op grond van art. 7:658 lid 4 BW aanspreken bij een on- 27 CGB 14 juli 2006, oordeel , CGB 5 oktober 2006, , CGB 10 juni 2005, , CGB 22 augustus 2002, «JAR» 2002/ Ktr. Amsterdam 13 november 2006, «JAR» 2007/3. 29 Gerechtshof s-hertogenbosch 2 juni 2009, «JAR» 2009/ Gerechtshof s-hertogenbosch 4 maart 2008, «JAR» 2008/164. Zie bijvoorbeeld ook Rb. Zwolle 11 juni 2008, LJN BD HvJ EG 13 september 2007, «JAR» 2007/ Ktr. Groningen 23 september 2008, «JAR» 2009/ Hof Leeuwarden 26 september 2007, «JAR» 2007/267 en diverse uitspraken, zoals Ktr. Tholen 16 september 2005, «JAR» 2005/ SDU uitgevers / special 3, december 2009 TIJDSCHRIFT ARBEIDSRECHTPRAKTIJK

4 De uitzendkracht anno 2010 geval. 34 Een beroep op de reflexwerking ex art. 7:611 BW wordt soms wel, soms niet gehonoreerd. 35 In de algemene voorwaarden van de ABU is overigens een rechtsgeldige vrijwaring opgenomen, waarbij het niet nodig is dat eerst komt vast te staan dat de inlener zijn zorgverplichting heeft geschonden. 36 De opkomst van payrolling De Wet Flexibiliteit en Zekerheid beoogde een uniforme wettelijke regeling te geven voor de vele onder verschillende benamingen in de praktijk voorkomende vormen van het ter beschikking stellen van arbeidskrachten. Het betreft bijvoorbeeld het uitzenden, uitlenen, detacheren of te werk stellen in het kader van een arbeidspool. Dit gebeurt voor organisaties zoals uitzendbureaus, detacheerbedrijven, arbeidspools en andere organisaties, die er hun beroep of bedrijf van maken arbeidskrachten onder welke noemer dan ook tijdelijk aan derden ter beschikking te stellen. 37 Sinds 2005 is de payrollonderneming in opkomst en op 1 september 2006 was de eerste cao voor Payroll Ondernemingen (VPO-CAO) een feit. De VPO-CAO kwalificeert de overeenkomst tussen de werknemer en het payrollbedrijf als een uitzendovereenkomst. 38 Zwemmer is echter van mening dat nu de opdrachtgever zelf de werving van de werknemers voor zijn rekening neemt, daarvan geen sprake kan zijn. 39 De Kantonrechter Amsterdam daarentegen gaat wel uit van een uitzendovereenkomst en past op de periode dat de VPO-CAO nog niet gold, de ABU-CAO toe. In deze zaak ging het om opvolgend werkgeverschap en de vraag of een werknemer had moeten aangeven dat hij voor indiensttreding bij de payrollonderneming reeds in dienst was geweest van de feitelijk werkgever. De kantonrechter oordeelde dat het aan de payrollonderneming was om uitdrukkelijk navraag te doen over het arbeidsverleden. 40 Het UWV WERKbedrijf past Bijlage B niet toe op ontslagen bij payrollbedrijven. Payrollbedrijven kunnen, indien zij van het afspiegelingsbeginsel wensen af te wijken, een beroep doen op de hardheidsclausule uit art. 4:2 lid 3 Ontslagbesluit. Hoewel in het verleden de uitzondering strikt werd toegepast, hebben het UWV WERKbedrijf en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gezamenlijk afgesproken dat een beroep op de hardheidsclausule eerder zal worden aanvaard. Dit beleid, dat naar verwachting op korte termijn zal worden gepubliceerd, is een reactie op de aanbeveling van de Nationale Ombudsman aan (toen) de CWI om te bevorderen dat bij een beroep op de hard- 34 Gerechtshof Arnhem 23 september 2008, LJN BH1948 en Ktr. Haarlem 9 januari 2008, LJN BC Gerechtshof Amsterdam 24 augustus 2006, «JAR» 2006/238 en Gerechthof Arnhem 23 september 2008, LJN BH Hof s-gravenhage 16 augustus 2008, LJN BF Kamerstukken II , , nr. 3, p. 10 (MvT) en Kamerstukken II , , nr. 6, p Art. 6 lid 5 VPO-CAO J.P.H. Zwemmer, Waarom de payrollonderneming geen (uitzend)werkgever is, TRA 2009/2, p Ktr. Amsterdam 7 juli 2009, LJN BJ3883. heidsclausule uitdrukkelijk rekening wordt gehouden met de belangen van een werkgever die geconfronteerd wordt met de expliciete en gemotiveerde weigering van een inlener om met vervanging van één van zijn werknemers in te stemmen. 41 WAADI en het wetsvoorstel Inlenersaansprakelijkheid De wettelijke regeling van de uitzendovereenkomst kan niet los gezien worden van de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs (WAADI), die op 1 juli 1998 in werking trad. 42 De kernbepaling van de WAADI is art. 8. Op grond van art. 8 lid 1 WAADI dient aan de uitzendkracht het loon te worden betaald dat geldt voor de werknemers in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de inlener. 43 Deze bepaling is niet van toepassing indien sprake is van een cao De wettelijke regeling van de uitzendovereenkomst kan niet los gezien worden van de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs (WAADI), die op 1 juli 1998 in werking trad die direct van toepassing is op de uitzendovereenkomst of indien sprake is van een inlener-cao die over specifieke bepalingen beschikt ter zake de beloning van uitzendkrachten. De Kantonrechter Emmen oordeelde dat art. 8 lid 3 WAADI regelt dat partijen bij de inlener-cao de vrijheid hebben om voor ter beschikking gestelde uitzendkrachten ter zake van loon en andere voorwaarden nadere afspraken te maken. Die afspraken kunnen inhouden dat de bepalingen van de inleen-cao integraal moeten worden toegepast op de uitzendkracht, dan wel gedeeltelijk, al dan niet onder voorwaarden. 44 De werknemer kon dan ook vorderen dat hij beloond moest worden conform de bepalingen van de inlener-cao, in casu de CAO voor de Bouwnijverheid. Het is onduidelijk wat geldt indien de op de uitzendkracht toepasselijke cao botst met de cao van de inlener. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat partijen hier zelf een oplossing voor moeten vinden 45 en gebaseerd op de gepubliceerde jurisprudentie blijkt dat er zich weinig problemen voordoen. De belangrijkste uitspraak is in 1996 gedaan en was van de Rechtbank Den Haag, die oordeelde dat indien de twee cao s botsen, de voor de werknemer meest gunstige regeling prevaleert Nationale Ombudsman, rapport 2007/ Wet van 4 juni 1998, FTB. 1998, Zie bijv. Gerechtshof Amsterdam 22 mei 2008, «JAR» 2008/181. Discussie kan bestaan over wanneer twee werknemers te vergelijken zijn. Zie bijvoorbeeld F.H.M. Grapperhaus, De uitzendkracht en gelijke beloning, SMA 2003, 1, p. 13 en C.E. Passchier, Loon naar werkgever of loon naar werkvloer, SMA 2002/1. 44 Ktr. Emmen 25 april 2007, «JAR» 2007/ Kamerstukken II , , nr Rb. s-gravenhage 31 januari 1996, «JAR» 1996/60. Zie daarover C.J. Loonstra, Uitzend-inleen-CAO? De loonverhoudingsnorm van art. 8 Waadi, Ondernemingsrecht , p TIJDSCHRIFT ARBEIDSRECHTPRAKTIJK special 3, december 2009 / SDU uitgevers 41

5 Met de invoering van de WAADI is het vergunningvereiste voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten vervallen. Ook is vervallen het verbod om langer dan zes maanden ter beschikking te stellen en het verbod belemmeringen op te werpen voor indiensttreding van de uitzendkracht bij een derde. In 2008 is gediscussieerd over de vraag of de vergunningplicht terug zou moeten keren. Het antwoord daarop is het wetsvoorstel tot introductie van art. 7:692 BW, 47 waarin kort samengevat is bepaald dat het uitzendbureau en de inlener hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betaling van het minimumloon, tenzij sprake is van een gecertificeerd uitzendbureau. Een gecertificeerd uitzendbureau is een uitzendbureau dat een certificering heeft ontvangen door het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN), waarbij de NEN is ontwikkeld voor uitzendbureaus in Nederland en de NEN voor in het buitenland gevestigde uitzendbureaus. 48 Art. 7:692 BW zou ertoe moeten leiden dat de uitzendkracht zich zowel tot het uitzendbureau als de inlener kan wenden voor het ontvangen van minimumloon, maar ook dat de inlener wordt gestimuleerd uitzendkrachten te betrekken van een gecertificeerd uitzendbureau en het uitzendbureau derhalve wordt gestimuleerd zich te laten certificeren. 49 Daarnaast laat het wetsvoorstel de Wet Inlenersaansprakelijkheid onverlet, waarin is bepaald dat de inlener hoofdelijk aansprakelijk is voor de loon- en omzetbelasting, alsmede de betaling van sociale verzekeringspremies. 50 De beoogde datum voor inwerkingtreding van het wetsvoorstel is 1 januari De Europese richtlijn Op 19 november 2008 heeft het Europees Parlement en de Raad de richtlijn betreffende uitzendarbeid (hierna: de Richtlijn) vastgesteld. 51 De Richtlijn is van toepassing op werknemers met een arbeidsovereenkomst of arbeidsverhouding met een uitzendbureau, die ter beschikking worden gesteld van inlenende ondernemingen om onder toezicht en leiding van genoemde ondernemingen tijdelijk te werken. 52 De Richtlijn heeft tot doel, aldus art. 2 in eigen woorden, de bescherming van uitzendkrachten te garanderen, de kwaliteit van het uitzendwerk te verbeteren door de invoering van een hierna te bespreken beginsel van ge- 47 Wetsvoorstel , Wijziging van titel 7.10 (arbeidsovereenkomst) van het Burgerlijk Wetboek in verband met de totstandbrenging van een inlenersaansprakelijkheid met betrekking tot de voldoening van het toepasselijke minimumloon en de toepasselijke minimumvakantiebijslag. 48 Zie hierover ook M.M. Moser, NEN , het gevecht tegen de malafide uitzendbureaus, PS Documenta 2008, Kamerstukken , , nr. 3, p. 4 (MvT). 50 Art. 34 Invorderingswet Richtlijn 2008/104/EG van 19 november 2008 betreffende uitzendarbeid. 52 Richtlijn 2008/104/EG van 19 november 2008 betreffende uitzendarbeid. lijke behandeling en het erkennen van uitzendbureaus als werkgever, daarbij rekening houdend met de noodzaak om een geschikt kader te creëren voor uitzendwerk om bij te dragen aan het scheppen van werkgelegenheid en de ontwikkeling van flexibele arbeidsvormen. 53 Het gelijkheidsbeginsel is neergelegd in art. 5. Dit artikel bepaalt dat de essentiële arbeidsvoorwaarden van uitzendkrachten voor de duur van de opdracht bij de inlener ten minste dezelfde dienen te zijn als die welke voor hen zouden gelden als zij rechtstreeks door de inlener voor dezelfde functie in dienst waren genomen, waarbij de inlener in ieder geval niet mag discrimineren. De lidstaten mogen in de nationale wetgeving opnemen dat bij cao voor onbepaalde duur van de regeling kan worden afgeweken. De Richtlijn dient drie jaar na de inwerkingtreding van de Richtlijn te worden geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Nederland gaat uit van een uiterste implementatiedatum op 5 december Het is echter de vraag of art. 5 van de Richtlijn implementatie behoeft nu art. 8 WAADI in ieder geval naar strekking een vergelijkbare regeling betreft. 54 De conclusie na tien jaar wettelijke regeling Met de invoering van de wettelijke regeling op 1 januari 1999 werd beoogd de positie van de uitzendkracht te verduidelijken waarbij de allocatiefunctie onverlet moest blijven. De jurisprudentie en ontwikkelingen in de afgelopen tien jaar hebben bijgedragen aan de duidelijkheid van de rechten en verplichtingen van de drie partijen bij een uitzendovereenkomst. De uitzendkracht heeft rechten gewonnen, zoals hoofdelijke aansprakelijkheid bij ongevallen, een mogelijke hoofdelijke aansprakelijkheid voor de betaling van het wettelijk minimumloon en voorzichtige bescherming bij een einde van de terbeschikkingstelling. Hoewel de spanning met de allocatiefunctie voelbaar is, is de noodzakelijke flexibiliteit van uitzendwerk in stand gebleven, bijvoorbeeld door het oprekken van termijnen in de cao s en de opkomst van payrolling. Kort en goed, de missie van de wetgever lijkt te zijn geslaagd. Over de auteur Mevrouw mr. E. Knipschild is advocaat bij Kennedy Van der Laan. 53 Art. 2 Richtlijn. 54 Zie ook: M.A. van Haelst, ABU-CAO en de knelpunten van de loonverhoudingsnorm, ArbeidsRecht 2005, 52 en K.H. Hermans en M.S. Houwerzijl, Verbeterde positie uitzendkracht en uitzendarbeid, TRA 2009/ SDU uitgevers / special 3, december 2009 TIJDSCHRIFT ARBEIDSRECHTPRAKTIJK

Kan een payrollbedrijf gebruik maken van de uitzendovereenkomst?

Kan een payrollbedrijf gebruik maken van de uitzendovereenkomst? Van: NOAB Adviesgroeplid Kantoor Mr. van Zijl Datum: juni 2017 Onderwerp: Kan een payrollbedrijf gebruik maken van de uitzendovereenkomst? 1. Inleiding De Hoge Raad heeft duidelijkheid gegeven over de

Nadere informatie

Fact sheet avv-loze periode ABU-cao

Fact sheet avv-loze periode ABU-cao Fact sheet avv-loze periode ABU-cao INLEIDING De CAO voor Uitzendkrachten (hierna nader te noemen de ABU-CAO ) is op dit moment niet algemeen verbindend verklaard. Dit wordt ook wel de avv-loze periode

Nadere informatie

Voordelen en risico's van payrolling

Voordelen en risico's van payrolling mr. J.P.M. (Joop) van Zijl advocaat Kantoor Mr. van Zijl B.V. Korvelseweg 142, 5025 JL Tilburg Postbus 1095, 5004 BB Tilburg tel. (013) 463 55 99 fax (013) 463 22 66 E-mail: mail@kantoormrvanzijl.nl Internet:

Nadere informatie

Workshop flexibiliteit in het arbeidsrecht 19 september 2013 Hoe flexibel is flexibel?!"

Workshop flexibiliteit in het arbeidsrecht 19 september 2013 Hoe flexibel is flexibel?! Workshop flexibiliteit in het arbeidsrecht 19 september 2013 Hoe flexibel is flexibel?!" Mr. G.W. (Geert) Rouwet sectie arbeidsrecht 1 2 Agenda 1. inleiding 2. feiten en ontwikkelingen 3. actualiteiten

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau?

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Vanaf 1 april 2012 is er sprake van een onderbreking van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de Cao voor Uitzendkrachten. Dit kan grote

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht?

Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht? Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht? Een onderbreking van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de Cao voor Uitzendkrachten kan grote gevolgen hebben voor uitzendkrachten

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht?

Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht? Wat betekent de AVV loze periode voor mij als uitzendkracht? Vanaf 1 april 2012 is er sprake van een onderbreking van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de CAO voor Uitzendkrachten. Dit kan grote

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau?

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Een onderbreking van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de Cao voor Uitzendkrachten kan grote gevolgen hebben voor uitzendbureaus die niet

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau?

Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Vanaf 1 april 2012 is er sprake van een onderbreking van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de CAO voor Uitzendkrachten. Dit kan grote

Nadere informatie

Wat betekent de AVV loze periode voor jou als uitzendkracht? Is jouw uitzendbureau lid van brancheorganisatie ABU of de NBBU?

Wat betekent de AVV loze periode voor jou als uitzendkracht? Is jouw uitzendbureau lid van brancheorganisatie ABU of de NBBU? Wat betekent de AVV loze periode voor jou als uitzendkracht? Einde van de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV) van de Cao voor Uitzendkrachten kan grote gevolgen hebben voor uitzendkrachten die werken

Nadere informatie

Johan Zwemmer. Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving

Johan Zwemmer. Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving Johan Zwemmer Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving Artikel 7:610 lid 1 BW De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst

Nadere informatie

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid AV/IR/2003/20105. Datum 10 maart 2003

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid AV/IR/2003/20105. Datum 10 maart 2003 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a DEN HAAG Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333

Nadere informatie

Inlener aansprakelijk voor beloning uitzendkracht?

Inlener aansprakelijk voor beloning uitzendkracht? Auteur: Michelle Maaijen a r b e i d s r e c h t Inlener aansprakelijk voor beloning uitzendkracht? De onderneming die uitzendkrachten inleent (inlener), kan op grond van onrechtmatige daad aansprakelijk

Nadere informatie

Flexibele arbeid in 2015 3 september 2014

Flexibele arbeid in 2015 3 september 2014 Flexibele arbeid in 2015 3 september 2014 Inhoudsopgave Flexibele arbeid in 2015... 3 Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd... 3 Algemeen... 3 WWZ: proeftijd... 3 WWZ: concurrentiebeding... 3 WWZ: ketenregeling...

Nadere informatie

ABU leden Een uitzendbureau dat lid is van de ABU ondervindt per 5 november 2017 geen veranderingen als

ABU leden Een uitzendbureau dat lid is van de ABU ondervindt per 5 november 2017 geen veranderingen als Wat betekent de AVV loze periode voor het uitzendbureau? Vanaf 5 november 2017 is er sprake van een onderbreking van de algemeen verbindendverklaring (AVV) van de Cao voor Uitzendkrachten. Dit kan grote

Nadere informatie

Nieuwsbrief, december 2014

Nieuwsbrief, december 2014 Nieuwsbrief, december 2014 Wijzigingen arbeidsrecht in 2015 Door de invoering van de Wet Werk en Zekerheid wordt het arbeidsrecht ingrijpend gewijzigd. De wijzigingen hebben gevolgen voor het bestaande

Nadere informatie

Flex Flexibele oplossingen voor het Onderwijs

Flex Flexibele oplossingen voor het Onderwijs ibele oplossingen voor het Onderwijs Excellent Onderwijs B.V. Oude Middenweg 17 2491 AC Den Haag Payrolling in juridisch perspectief Inleiding In de media verschijnen nogal eens berichten over payrolling.

Nadere informatie

Payrolling. November 2009

Payrolling. November 2009 Payrolling November 2009 mr J. Brouwer De auteur heeft grote zorgvuldigheid betracht in het weergeven van delen uit het geldende recht. Evenwel is noch de auteur noch Boers Advocaten aansprakelijk voor

Nadere informatie

Doorlening, toezicht en leiding en de uitzendovereenkomst

Doorlening, toezicht en leiding en de uitzendovereenkomst J.P.H. Zwemmer 1 1ArtikelenAfl. 1januari 2018 Doorlening, toezicht en leiding en de uitzendovereenkomst In zijn arrest van 12 september 2017 2 oordeelt het Hof Amsterdam dat de doorlener ten opzichte van

Nadere informatie

118. Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch houdbare varianten en de gevolgen van de WAS en de WWZ

118. Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch houdbare varianten en de gevolgen van de WAS en de WWZ 118. Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch houdbare varianten en de gevolgen van de WAS en de WWZ Mr. dr. J.P.H. ZWeMMer Steeds vaker besteden bedrijven onder de noemer contracting

Nadere informatie

Flexibele arbeidsrelaties

Flexibele arbeidsrelaties Flexibele arbeidsrelaties Prof. mr. E. Verhulp (red.) Mr. R.M. Beltzer Prof. dr. K. Boonstra Mr. D. Christe Prof. mr. J. Riphagen KLUWER,Jjp Deventer - 2002 Woord vooraf v Afkortingen xv Lijst van verkort

Nadere informatie

Hoge Raad der Nederlanden

Hoge Raad der Nederlanden 4 november 2016 Eerste Kamer 15/00920 LZ/IF Hoge Raad der Nederlanden Arrest in de zaak van: tegen STICHTING PENSIOENFONDS PERSONEELSDIENSTEN, gevestigd te Amsterdam, VOOR VERWEERSTER in cassatie, advocaat:

Nadere informatie

Notitie. Adviesgroep. Aan DID en bestuurders. T (lokaal tarief) F

Notitie. Adviesgroep. Aan DID en bestuurders. T (lokaal tarief) F Aan DID en bestuurders Van Marieke Kristen, Adviseur Juridische Zaken, Adviesgroep Adviesgroep T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 www.fnvbondgenoten.nl Datum Doorkiesnummer 15 juli 2014 030 27

Nadere informatie

Flexibel personeel evenement & veiligheid. Van 2.0 naar 3.0 Risico s beperken

Flexibel personeel evenement & veiligheid. Van 2.0 naar 3.0 Risico s beperken Flexibel personeel evenement & veiligheid Van 2.0 naar 3.0 Risico s beperken Soorten Flexibel personeel Eigen medewerkers met een tijdelijk contract Vaste uren Variabele uren Oproepcontract MET en ZONDER

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 33286 25 november 2014 Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 17 november 2014, 2014-0000102276,

Nadere informatie

Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mr. A.J. de Geus Postbus 90801 2509 LV Den Haag. Geachte heer De Geus,

Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mr. A.J. de Geus Postbus 90801 2509 LV Den Haag. Geachte heer De Geus, Bezuidenhoutseweg 60 postbus 90405 2509 LK Den Haag tel. 070-3499 577 fax 070-3499 796 e-mail: j.hamaker@ser.nl Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mr. A.J. de Geus Postbus 90801 2509

Nadere informatie

Arbeidsrecht Actueel. In deze uitgave: Bescherming van flexwerkers. Jaargang 19 (2014) november nr. 234

Arbeidsrecht Actueel. In deze uitgave: Bescherming van flexwerkers. Jaargang 19 (2014) november nr. 234 In deze uitgave: Jaargang 19 (2014) november nr. 234 Arbeidsrecht Actueel Bescherming van flexwerkers Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd Proeftijd Concurrentiebeding Uitzendbeding Nulurencontracten

Nadere informatie

Werknemersmobiliteit in de EU:

Werknemersmobiliteit in de EU: Mijke Houwerzijl 23 september 2010 Werknemersmobiliteit in de EU: via vrij verkeer van werknemers en/of diensten? Vrij verkeer EU-burgers in the spotlights Parijs 9 sept 2010: Betoging tegen uitzetting

Nadere informatie

Aan decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, heer,

Aan decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, heer, Aan decentrale cao-partijen Den Haag : 6 februari 2014 Ons kenmerk Uw kenmerk : Betreft : S.A.14.004.27 JM/JS : Heroverweging cao-bepalingen over uitzendkrachten naar aanleiding van SZW-onderzoek 2013

Nadere informatie

Schaken met de WWZ. Wet Aanpak Schijnconstructies en andere wetenswaardigheden in de WWZ. 2 juni 2015 mr. Mareine Callemijn

Schaken met de WWZ. Wet Aanpak Schijnconstructies en andere wetenswaardigheden in de WWZ. 2 juni 2015 mr. Mareine Callemijn Schaken met de WWZ Wet Aanpak Schijnconstructies en andere wetenswaardigheden in de WWZ 2 juni 2015 mr. Mareine Callemijn 1 Volkskrant 23 maart 2015 2 Schijnconstructies Constructies, al dan niet grensoverschrijdend,

Nadere informatie

2 Drie pijlers nader verklaard

2 Drie pijlers nader verklaard I Inleiding 1 Plaatsbepaling en definitie sociaal recht Sociaal recht Het sociaal recht kent drie pijlers: het individueel arbeidsrecht; het collectief arbeidsrecht; en het socialezekerheidsrecht. 2 Drie

Nadere informatie

Wetsvoorstel werk en zekerheid

Wetsvoorstel werk en zekerheid Wetsvoorstel werk en zekerheid De belangrijkste gevolgen op een rij Geachte relatie, Vrijdag 29 november jl. is het wetsvoorstel met betrekking tot de Wet werk en zekerheid ingediend. De voorstellen van

Nadere informatie

ECLI:NL:RVS:2013:BZ9044

ECLI:NL:RVS:2013:BZ9044 ECLI:NL:RVS:2013:BZ9044 Instantie Raad van State Datum uitspraak 01-05-2013 Datum publicatie 01-05-2013 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie 201201947/1/A3 Bestuursrecht Hoger

Nadere informatie

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2012. Presentatie Actualiteiten Arbeidsrecht

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2012. Presentatie Actualiteiten Arbeidsrecht Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2012 Presentatie Actualiteiten Arbeidsrecht Onderwerpen Nieuwe vakantiewetgeving Wijzing Wet melding collectief ontslag (WMCO) Wijzigingen Wet allocatie

Nadere informatie

Over ontslagvergoeding: ontbinding of opzegging?

Over ontslagvergoeding: ontbinding of opzegging? Over ontslagvergoeding: ontbinding of opzegging? september 2009 mr J. Brouwer De auteur heeft grote zorgvuldigheid betracht in het weergeven van delen uit het geldende recht. Evenwel noch de auteur noch

Nadere informatie

Payrollconstructie - en andere driehoeksrelaties - doorgeprikt?

Payrollconstructie - en andere driehoeksrelaties - doorgeprikt? Payrollconstructie - en andere driehoeksrelaties - doorgeprikt? Stand van zaken wetgeving en jurisprudentie 16 januari 2014 Iris Hoen Inleiding 1. Payrolling 2. Relatie tussen payrollonderneming en werknemer

Nadere informatie

RECLAME CODE COMMISSIE

RECLAME CODE COMMISSIE / RECLAME CODE COMMISSIE Dossier 2014/00365 Beslissing van de Reclame Code Commissie in de zaak van : Alternatief Voor Vakbond (AW), gevestigd te Utrecht, klager tegen : De Vereniging Payroll Ondernemingen

Nadere informatie

Leergang Arbeidsrecht

Leergang Arbeidsrecht Leergang Arbeidsrecht Datum 2 oktober 2015 Sprekers Mr. R Scheepstra Mr. Y. Hoekerd Inhoudsopgave Mr. R. Scheepstra & Mr. Y. Hoekerd M. F. Baltussen, Het hof van Justitie van de EG en de Detacheringsrichtlijn:

Nadere informatie

HET NIEUWE ARBEIDS- EN ONTSLAGRECHT De 7 belangrijkste wijzigingen

HET NIEUWE ARBEIDS- EN ONTSLAGRECHT De 7 belangrijkste wijzigingen HET NIEUWE ARBEIDS- EN ONTSLAGRECHT De 7 belangrijkste wijzigingen Introductie Met de komst van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) vinden per 1 januari en 1 juli 2015 ingrijpende veranderingen in het arbeids-

Nadere informatie

171. De reikwijdte van art. 9a Waadi

171. De reikwijdte van art. 9a Waadi EUROPEES EN INTERNATIONAAL 171. De reikwijdte van art. 9a Waadi MR. L.B. DE GRAAF EN MR. DRS. J.R. VOS Het belemmeringsverbod in art. 9a van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi)

Nadere informatie

Academie voor de rechtspraktijk 1

Academie voor de rechtspraktijk 1 Sociaal Akkoord 2013 Sprekers: Marc Vogel (Arbor advocaten te Amsterdam) Dies Siegers (Van Bladel advocaten te Utrecht) Progr amma - W ijzigingen Flexarbeid/Overbrugging AOW (Dies Siegers) - W ijzigingen

Nadere informatie

3 De Wet werk en zekerheid is een aanscherping van de oude Wet flexibiliteit en zekerheid (beter bekend als de Flexwet).

3 De Wet werk en zekerheid is een aanscherping van de oude Wet flexibiliteit en zekerheid (beter bekend als de Flexwet). Toelichting bij PPT Wet werk en zekerheid & de uitzend-cao s 1 2 Titelblad Inhoud van de presentatie 1. Oorsprong en doelen van de Wet werk en zekerheid 2. Tijdpad (omgekeerd) en maatregelen Januari 2016:

Nadere informatie

Payrolling Definitieve versie

Payrolling Definitieve versie Masterscriptie Arbeid en onderneming Payrolling In hoeverre wordt de huidige problematiek rond payrolling opgelost door invoering van de Wet Werk en Zekerheid? Definitieve versie Student: Odile van der

Nadere informatie

Onderzoeksrapport. Payrolling, een vreemde eend in de arbeidsrechtelijke bijt

Onderzoeksrapport. Payrolling, een vreemde eend in de arbeidsrechtelijke bijt Onderzoeksrapport Payrolling, een vreemde eend in de arbeidsrechtelijke bijt Een onderzoek naar de rechtsverhoudingen en rechtsbescherming bij payrolling Samengesteld door J. L. A. R. van Haperen In opdracht

Nadere informatie

Het Albron-arrest, de contractuele werkgever versus de niet-contractuele werkgever en de mogelijke gevolgen voor andere uitzendvarianten

Het Albron-arrest, de contractuele werkgever versus de niet-contractuele werkgever en de mogelijke gevolgen voor andere uitzendvarianten Mr. J.P.H. Zwemmer 1 Het Albron-arrest, de contractuele werkgever versus de niet-contractuele werkgever en de mogelijke gevolgen voor andere uitzendvarianten 4 In het Albron-arrest oordeelt het Hof van

Nadere informatie

JAR 2012/284 Kantonrechter Leeuwarden, 12-10-2012, 405382\CV EXPL 12-6973, LJN BY0861

JAR 2012/284 Kantonrechter Leeuwarden, 12-10-2012, 405382\CV EXPL 12-6973, LJN BY0861 JAR 2012/284 Kantonrechter Leeuwarden, 12-10-2012, 405382\CV EXPL 12-6973, LJN BY0861 Payrolling, Geen overgang naar payrollbedrijf zonder uitdrukkelijke instemming werknemer Publicatie JAR 2012 afl.16

Nadere informatie

1. De arbeidsovereenkomst 1.1. Inleiding De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst teneinde de positie van de werknemer te beschermen.

1. De arbeidsovereenkomst 1.1. Inleiding De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst teneinde de positie van de werknemer te beschermen. Arbeidsrecht in de praktijk Hoofdstuk 1: de arbeidsovereenkomst In dit hoofdstuk wordt de arbeidsovereenkomst besproken, en de verschillen met soortgelijke overeenkomsten, zoals de aanneming van werk en

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Gemeenteblad Jaar 2018 Nummer Publicatiedatum Niet invullen Agendapunt initiatiefvoorstel 8 februari 2018 Onderwerp Instemmen met het initiatiefvoorstel Gelijke behandeling en arbeidsvoorwaarden

Nadere informatie

Gevolgen concept-ontslagregeling voor payrollorganisaties

Gevolgen concept-ontslagregeling voor payrollorganisaties Gevolgen concept-ontslagregeling voor payrollorganisaties Inleiding Als onderdeel van het sociaal akkoord is afgesproken dat de regels met betrekking tot ontslag van een payrollmedewerker aangepast zullen

Nadere informatie

Uitwerkingen proeftijd en concurrentiebeding

Uitwerkingen proeftijd en concurrentiebeding proeftijd en concurrentiebeding Antwoord 1 In casu is een arbeidsovereenkomst tussen Gert en Plas tot stand gekomen met een proeftijd van twee maanden. Indien een proeftijd is bedongen conform artikel

Nadere informatie

VERANDERINGEN IN DE UITZEND CAO'S IN DE WET WERK EN ZEKERHEID IN 2015

VERANDERINGEN IN DE UITZEND CAO'S IN DE WET WERK EN ZEKERHEID IN 2015 VERANDERINGEN IN DE UITZEND CAO'S IN DE WET WERK EN ZEKERHEID IN 2015 Het komende jaar staat in het teken van veranderingen op het gebied van flexibele arbeidsrelaties. Deze worden enerzijds ingegeven

Nadere informatie

Gedragsregels. voor uitzendondernemingen

Gedragsregels. voor uitzendondernemingen Gedragsregels voor uitzendondernemingen Gedragsregels voor uitzendondernemingen Er bestaat behoefte aan flexibele arbeid, zowel bij werknemers als bij werkgevers. Uitzendondernemingen voorzien in die behoefte

Nadere informatie

Handleiding Modelopgaaf werkingssfeer CAO voor Uitzendkrachten

Handleiding Modelopgaaf werkingssfeer CAO voor Uitzendkrachten Gebruik handleiding De is opgesteld teneinde een oordeel te kunnen v ormen over de verplichte toepassing van de CAO voor Uitzendkrachten door de onderneming. Deze handleiding is bedoeld ten behoeve van

Nadere informatie

Analyse maatregelen in Wet werk en zekerheid 5 december 2013

Analyse maatregelen in Wet werk en zekerheid 5 december 2013 Analyse maatregelen in Wet werk en zekerheid 5 december 2013 Flexbepalingen Aanscherping ketenbepaling van artikel 7:668a BW en beperking afwijking bij CAO De 3x3 regel wordt aangepast. In de nieuwe wet

Nadere informatie

ECLI:NL:HR:2016:2356. Uitspraak. Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer 15/00920

ECLI:NL:HR:2016:2356. Uitspraak. Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer 15/00920 ECLI:NL:HR:2016:2356 Instantie Hoge Raad Datum uitspraak 04-11-2016 Datum publicatie 04-11-2016 Zaaknummer 15/00920 Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Conclusie: ECLI:NL:PHR:2016:238,

Nadere informatie

Kluwer Online Research Bedrijfsjuridische berichten Verruiming van de zorgplicht en werkgeversaansprakelijkheid

Kluwer Online Research Bedrijfsjuridische berichten Verruiming van de zorgplicht en werkgeversaansprakelijkheid Bedrijfsjuridische berichten Verruiming van de zorgplicht en werkgeversaansprakelijkheid Auteur: Mr. T.L.C.W. Noordoven[1] Hoge Raad 23 maart 2012, JAR 2012/110 1.Inleiding Maakt het vanuit het oogpunt

Nadere informatie

Kantonrechter Amsterdam 1 juli 2013, nr. CV 12-7528.2 (mr. Ulrici) Noot E.M. Bevers en J.A.C. Brouwer

Kantonrechter Amsterdam 1 juli 2013, nr. CV 12-7528.2 (mr. Ulrici) Noot E.M. Bevers en J.A.C. Brouwer Jurisprudentie in Nederland oktober 2013, afl. 8 «JIN» Arbeidsrecht 151 151 Kantonrechter Amsterdam 1 juli 2013, nr. CV 12-7528.2 (mr. Ulrici) Noot E.M. Bevers en J.A.C. Brouwer Uitzendwerkgever. Verplichte

Nadere informatie

Please Payroll Postbus 11, 5700 AA Helmond T 0800 235 75 32 (gratis) T 0492 388 888 E info@please.nl www.please.nl

Please Payroll Postbus 11, 5700 AA Helmond T 0800 235 75 32 (gratis) T 0492 388 888 E info@please.nl www.please.nl Please Payroll Postbus 11, 5700 AA Helmond T 0800 235 75 32 (gratis) T 0492 388 888 E info@please.nl www.please.nl Wet werk en zekerheid Doel van de wetgeving: Het aanpassen van het arbeidsrecht aan veranderende

Nadere informatie

Jaap van Slooten. Welke bescherming heeft een ZZP er eigenlijk wèl? 9 juni 2017

Jaap van Slooten. Welke bescherming heeft een ZZP er eigenlijk wèl? 9 juni 2017 Jaap van Slooten Welke bescherming heeft een ZZP er eigenlijk wèl? 9 juni 2017 Welke bescherming heeft een ZZP er eigenlijk wèl? Inleiding Arbeidsrechtelijke bescherming Algemeen vermogensrechtelijke bescherming

Nadere informatie

Tekstaanpassingen CAO Bakkersbedrijf ( t/m ) in verband met de procedure voor algemeen verbindend verklaring

Tekstaanpassingen CAO Bakkersbedrijf ( t/m ) in verband met de procedure voor algemeen verbindend verklaring GO Bakkersbedrijf Secretaris: mr. P.F. Passchier T: 0182 69 30 35 (doorkiesnummer) M: 06-519 54 530 E: passchier@nbov.nl Postbus 332 2800 AH Gouda Tekstaanpassingen CAO Bakkersbedrijf (01-04-2014 t/m 31-03-2015)

Nadere informatie

De gevolgen van de Wet Werk en Zekerheid voor u als flexibele medewerker

De gevolgen van de Wet Werk en Zekerheid voor u als flexibele medewerker De gevolgen van de Wet Werk en Zekerheid voor u als flexibele medewerker Het zal je misschien niet ontgaan zijn dat vanaf 1 januari a.s. de eerste wijzigingen van kracht worden vanuit de Wet Werk en &

Nadere informatie

RSW Special wet werk en zekerheid 2014. Special wet werk en zekerheid INFORMATIE VOOR WERKGEVERS

RSW Special wet werk en zekerheid 2014. Special wet werk en zekerheid INFORMATIE VOOR WERKGEVERS Special wet werk en zekerheid INFORMATIE VOOR WERKGEVERS 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 WIJZIGINGEN PER 1 JULI 2014... 3 Wijzigingen flexibele arbeid... 3 1. Proeftijd... 3 2. Aanzegtermijn... 3 3. Concurrentiebeding...

Nadere informatie

Masterscriptie. Studentnummer: 10008799. Inleverdatum: 7 juni 2013. Payroll; houdbaarheidsdatum in zicht? R. Branco-Martins

Masterscriptie. Studentnummer: 10008799. Inleverdatum: 7 juni 2013. Payroll; houdbaarheidsdatum in zicht? R. Branco-Martins Masterscriptie Student: Thomas Bosch Studentnummer: 10008799 Inleverdatum: 7 juni 2013 Onderwerp: Titel: Docent: Payroll Payroll; houdbaarheidsdatum in zicht? R. Branco-Martins Inhoudsopgave Inleiding...

Nadere informatie

Flexibele arbeid Mogelijkheden en valkuilen

Flexibele arbeid Mogelijkheden en valkuilen Flexibele arbeid Mogelijkheden en valkuilen mr. J.P.M. (Joop) van Zijl advocaat Kantoor Mr. van Zijl B.V. Korvelseweg 142, 5025 JL Tilburg Postbus 1095, 5004 BB Tilburg tel. (013) 463 55 99 fax (013) 463

Nadere informatie

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010 Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010 Actualiteiten Arbeidsrecht Actualiteiten arbeidsrecht Ontwikkelingen ontslagvergoeding Overgang van onderneming (ovo) Actualiteiten 16 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Wat betekent de wet Werk en Zekerheid voor mijn bedrijf? 3 juni 2014

Wat betekent de wet Werk en Zekerheid voor mijn bedrijf? 3 juni 2014 Wat betekent de wet Werk en Zekerheid voor mijn bedrijf? 3 juni 2014 Motto Risico ontstaat door het niet weten wat je aan het doen bent. Warren Buffet Wet Werk en Zekerheid. Lisette Niemeijer-Denisse Specialist

Nadere informatie

Een algemeenverbindendverklaring heeft in beginsel geen nawerking.

Een algemeenverbindendverklaring heeft in beginsel geen nawerking. Factsheet 10 augustus 2017 L. Spangenberg Gevolgen van een avv-loze periode voor de ongebonden werkgever De ABU-CAO voor Uitzendkrachten is afgesloten en algemeen verbindend verklaard tot en met 4 november

Nadere informatie

De payrollonderneming, de inlener en het werkgeverschap in de (lagere) jurisprudentie Zwemmer, J.P.H.

De payrollonderneming, de inlener en het werkgeverschap in de (lagere) jurisprudentie Zwemmer, J.P.H. UvA-DARE (Digital Academic Repository) De payrollonderneming, de inlener en het werkgeverschap in de (lagere) jurisprudentie Zwemmer, J.P.H. Published in: Tijdschrift Arbeidsrechtpraktijk Link to publication

Nadere informatie

Het concurrentiebeding en het belemmeringsverbod van art. 9a Waadi

Het concurrentiebeding en het belemmeringsverbod van art. 9a Waadi EUROPEES EN INTERNATIONAAL Het concurrentiebeding en het belemmeringsverbod van art. 9a Waadi MR. DRS. M.C. VAN KOPPEN 1 Met ingang van 27 april 2012 is ter implementatie van Richtlijn 2008/104/EG betreffende

Nadere informatie

Analyse Wet werk en zekerheid door ABU

Analyse Wet werk en zekerheid door ABU Analyse Wet werk en zekerheid door ABU De Wet werk en zekerheid is afgelopen vrijdag 29 november bij de Tweede Kamer ingediend. Daarmee is het wetsvoorstel ook openbaar geworden. Hieronder kunt u een link

Nadere informatie

Kan een werknemer tijdens de opzegtermijn nog een. ontbindingsverzoek indienen? Nieuwsbrief Juni 2010

Kan een werknemer tijdens de opzegtermijn nog een. ontbindingsverzoek indienen? Nieuwsbrief Juni 2010 Nieuwsbrief Juni 2010 Kan een werknemer tijdens de opzegtermijn nog een ontbindingsverzoek indienen? Een werkgever kan na verkregen toestemming van het UWV Werkbedrijf de arbeidsovereenkomst met de betrokken

Nadere informatie

wie is de werkgever en welke verplichtingen hebben het payroubedrijf en de opdrachtgever jegens de werknemer? Inleiding

wie is de werkgever en welke verplichtingen hebben het payroubedrijf en de opdrachtgever jegens de werknemer? Inleiding ARTIKEL 68 Payrolling: wie is de werkgever en welke verplichtingen hebben het payroubedrijf en de opdrachtgever jegens de werknemer? Mr. dr. J.P.H. Zwemmer * Payrolling is een betrekkelijk nieuwe vorm

Nadere informatie

A. Arbeidsovereenkomst

A. Arbeidsovereenkomst Toetstermen STIBEX Praktijkdiploma Loonadministratie ---- Arbeidsrecht K= kennisvraag, kandidaat moet dan de gegevens uit de toetsterm met behulp van meerkeuzevragen kunnen beantwoorden. Het gaat dan om

Nadere informatie

A. Arbeidsovereenkomst

A. Arbeidsovereenkomst Toetstermen STIBEX Praktijkdiploma Loonadministratie ---- Arbeidsrecht K= kennisvraag, de kandidaat moet één of meerdere begrippen beschrijven, noemen of herkennen, en/of kenmerken, voorbeelden, verschillen

Nadere informatie

Wet Werk en Zekerheid

Wet Werk en Zekerheid Wet Werk en Zekerheid Wijzigingen per 1 januari 2015 De plannen om het arbeidsrecht te hervormen gaan nu concrete vormen aannemen. De Eerste en Tweede Kamer hebben ingestemd met het wetsvoorstel Wet Werk

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2016:2645

ECLI:NL:CRVB:2016:2645 ECLI:NL:CRVB:2016:2645 Instantie Datum uitspraak 13-07-2016 Datum publicatie 14-07-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 14/4866 ZW Socialezekerheidsrecht

Nadere informatie

Is payrolling een omzeiling van werknemersbescherming? Scriptie voor de master arbeidsrecht

Is payrolling een omzeiling van werknemersbescherming? Scriptie voor de master arbeidsrecht Is payrolling een omzeiling van werknemersbescherming? Scriptie voor de master arbeidsrecht Stéphanie de Bont September 2012 Is payrolling een omzeiling van werknemersbescherming? Scriptie voor de master

Nadere informatie

Data inwerkingtreding. Proeftijd. Overzicht wijzigingen 1-1-2015. Wijzigingen arbeidsrecht 5-12-2014

Data inwerkingtreding. Proeftijd. Overzicht wijzigingen 1-1-2015. Wijzigingen arbeidsrecht 5-12-2014 Data inwerkingtreding 1 januari 2015 1 juli 2015 1 januari 2016 Wijzigingen arbeidsrecht Bepalingen gericht op de versterking van de positie van flexibele arbeiders Nieuwe ketenregeling Herziening ontslagrecht

Nadere informatie

Wet werk en zekerheid een overzicht 1

Wet werk en zekerheid een overzicht 1 Wet werk en zekerheid een overzicht 1 Vanaf 1 januari 2015: wijzigingen voor flexwerkers Op 1 januari 2015 veranderen de regels voor tijdelijke arbeidscontracten, oproepcontracten en payrollcontracten.

Nadere informatie

a arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer b overeenkomsten van opdracht c aannemingen van werk d overeenkomsten van bemiddeling

a arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer b overeenkomsten van opdracht c aannemingen van werk d overeenkomsten van bemiddeling Arbeidsrecht en Cao toepassing Correctiemodel Vraag 1 Toetsterm A.1 - Beheersingsniveau: B - Aantal punten: 2 Wat kan worden verstaan onder collectieve arbeidsovereenkomst vanuit de wet op de collectieve

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 32 896 Wijziging van artikel 18b van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag in verband met het verduidelijken van het rechtsvermoeden van

Nadere informatie

Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch houdbare varianten en de gevolgen van de WAS en de WWZ

Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch houdbare varianten en de gevolgen van de WAS en de WWZ Publicatie: Tijdschrift Arbeidsrechtpraktijk Aflevering: 2015/3 Vindplaats: 2015/118 Publicatiedatum: 20 april 2015 Auteurs: Zwemmer, J.P.H. Contracting en arbeidsrecht: over schijnconstructies, juridisch

Nadere informatie

Artikel 9 Herplaatsing

Artikel 9 Herplaatsing Artikel 9 Herplaatsing 1. Bij de beoordeling of binnen de onderneming van de werkgever een passende functie beschikbaar is voor een werknemer die voor ontslag in aanmerking komt, worden arbeidsplaatsen

Nadere informatie

Wet werk en zekerheid een overzicht 1

Wet werk en zekerheid een overzicht 1 Wet werk en zekerheid een overzicht 1 Vanaf 1 januari 2015: wijzigingen voor flexwerkers Op 1 januari 2015 veranderen de regels voor tijdelijke arbeidscontracten, oproepcontracten en payrollcontracten.

Nadere informatie

Nieuwsbrief juli 2013

Nieuwsbrief juli 2013 Nieuwsbrief juli 2013 Inhoud: Concurrentiebeding: geldigheid en uitleg Finale kwijting en fraude: valt het er wel of niet onder? Loonbetaling: wijzigen en stopzetten Oproepkrachten Wijziging Wet op de

Nadere informatie

W E T WE RK E N Z E KE RH E ID A LLE WIJ Z IG IN G E N O P E E N RIJ! april 2015 SUSA B.V. www.susa.nl

W E T WE RK E N Z E KE RH E ID A LLE WIJ Z IG IN G E N O P E E N RIJ! april 2015 SUSA B.V. www.susa.nl W E T WE RK E N Z E KE RH E ID A LLE WIJ Z IG IN G E N O P E E N RIJ! april 2015 SUSA B.V. www.susa.nl Als gevolg van de Wet werk en zekerheid is er veel gewijzigd in het arbeidsrecht. Deze wet is op 10

Nadere informatie

TRA 2015/3. Aflevering TRA 2015, afl. 1 Publicatiedatum 04-12-2014 Auteur Mr. J.S. Engelsman & dhr. prof. mr. J.M. van Slooten [1]

TRA 2015/3. Aflevering TRA 2015, afl. 1 Publicatiedatum 04-12-2014 Auteur Mr. J.S. Engelsman & dhr. prof. mr. J.M. van Slooten [1] TRA 2015/3 Aflevering TRA 2015, afl. 1 Publicatiedatum 04-12-2014 Auteur Mr. J.S. Engelsman & dhr. prof. mr. J.M. van Slooten [1] Titel Het overgangsrecht van de Wet werk en zekerheid: technisch en belangrijk!

Nadere informatie

Het pensioenontslag. ECLI:NL:RBUTR:2011:BU3431; Ktr. Delft, 23 april 2009, JAR 2009/116.

Het pensioenontslag. ECLI:NL:RBUTR:2011:BU3431; Ktr. Delft, 23 april 2009, JAR 2009/116. 1 Het pensioenontslag Inleiding Het maken van onderscheid op grond van leeftijd bij arbeid is verboden. De hierop betrekking hebbende EG-Richtlijn 1 is in Nederland geïmplementeerd door de Wet gelijke

Nadere informatie

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2014

Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2014 Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2014 Arbeidsrecht Wetsvoorstel Wet Werk en Zekerheid Flexibele arbeid 1 juli 2014 Ontslagrecht 1 juli 2015 WW 1 januari 2016 3 Flexibele arbeid I Ketenbepaling

Nadere informatie

Wijzigingen Flexibel werken. Wat verandert er voor u?

Wijzigingen Flexibel werken. Wat verandert er voor u? Wijzigingen Flexibel werken Wat verandert er voor u? WIJZIGINGEN FLEXIBEL ARBEID De nieuwe Wet Werk en Zekerheid heeft als doel medewerkers met een tijdelijk contract beter te beschermen, het ontslagrecht

Nadere informatie

De nieuwe werknemer: bescherming in de WWZ

De nieuwe werknemer: bescherming in de WWZ Een onderzoek naar de mate van bescherming van uitzendkrachten, gedetacheerden en payrollers in vergelijking tot werknemers aan de hand van empirische bevindingen, wetgeving en jurisprudentie. 30 juni

Nadere informatie

Dossier Wet werk en zekerheid per 01-01-2015

Dossier Wet werk en zekerheid per 01-01-2015 Dossier Wet werk en zekerheid per 01-01-2015 De arbeidsmarkt is de afgelopen decennia sterk veranderd. De nieuwe Wet werk en zekerheid (Wwz) biedt werkgevers en werknemers de mogelijkheid mee te groeien

Nadere informatie

1 Arbeidsovereenkomst

1 Arbeidsovereenkomst 1 Arbeidsovereenkomst Arbeidsovereenkomst Artikel 7.610 en 7.750 BW Voorwaarden arbeidsovereenkomst Geen duidelijke afspraken Er is een arbeidsovereenkomst als een werknemer met een werkgever overeenkomt

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Case note: Ktr. Rb. Gelderland zp Arnhem (zaaknummr 3997734\CV EXPL 15-5067\475: [Intra-concern detachering en uitzendovereenkomst. Betekenis allocatiefunctie]) Zwemmer,

Nadere informatie

Deze examenopgaven bestaan uit 7 pagina s, inclusief het voorblad.

Deze examenopgaven bestaan uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Arbeidsrecht en Cao toepassing Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Deze examenopgaven bestaan uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Algemene voorwaarden detachering

Algemene voorwaarden detachering Algemene voorwaarden detachering HOOFDSTUK 1: INLEIDENDE BEPALINGEN Artikel 1. Werkingssfeer algemene voorwaarden 1. De onderhavige algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle detacheringsovereenkomsten

Nadere informatie

Arbeidsrecht en Sociale Zekerheid. Bestuur Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens

Arbeidsrecht en Sociale Zekerheid. Bestuur Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens Diplomalijn Examen Juridisch Niveau mbo 4 Versie 1.0 Geldig vanaf 01-01-2013 Vastgesteld op 28-08-2012 Vastgesteld door Veronderstelde voorkennis Arbeidsrecht en Sociale Zekerheid Bestuur Nederlandse Associatie

Nadere informatie