Zonder innovatie, geen toekomst.

Transcriptie

1 Bouwdag Verpleging en Verzorging 2008 Zonder innovatie, geen toekomst. Strategie in de kenniseconomie Innoveren is: eerst anders, dan beter De innovatievriendelijke organisatie Mathieu Weggeman, Bussum, 6 maart 2008 Bases of Competition Shift Capital Labor Industrial era Information era Knowledge (TQM) Agricultural era (KM/IM) Land (Arthur Andersen, 1997) 1

2 INFORMATIE EN DENKHOOFD - Anno 1900 was er op de wereld 2 x zo veel informatie als in Een manager van een internationaal opererend bedrijf had in x zo veel informatie ter beschikking dan zijn collega in Momenteel verdubbelt de totale informatie elke 2 jaar Het aantal mogelijke verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen (gedachten) is een 1 met 10,5 miljoen kilometer getypte nullen Dus vreest niet! (Van den Brandhof, 2004) Innovatie, de belangrijkste concurrentiefactor in advanced economies In de Global Casino is iedereen bezig om het product of de dienst van de ander zo snel mogelijk overbodig te maken door daar een: - goedkoper, - beter, - mooier, - kleiner, - lichter, - gebruiksvriendelijker, - plezieriger, - duurzamer, - minder bijwerkingen vertonend, - multi-functioneler, - geïntegreerder, - nauwkeuriger, - betrouwbaarder alternatief voor te ontwikkelen. 2

3 DYNAMIEK IN DE ADVANCED ECONOMIES Casino Society (Castells, 1998) toename snelheid DESTEPAontwikkelingen toename complexiteit van interacties Kenniswerkers op de vloer leergelegenheid missie, visie, collectieve ambitie efficiency ÈN innovatie Sturen op efficiency èn innovatie BUSINESS-DRIVEN STRATEGY (korte termijn oriëntatie) EN EN OPTION-DRIVEN STRATEGY (lange termijn oriëntatie) Management of Operations EN Management of Opportunities gericht op efficiency (routinewerk) EN EN gericht op innovatie (improvisatiewerk) horizontale regelsystemen (richtlijnen, protocollen, procedures): bieden hier vaak ondersteuning werken hier vaak belemmerend 3

4 Pas op met te veel aandacht voor kwaliteitssystemen, certificeringen, keurmerken etc. 1. Kwaliteitsmanagement (ISO, INK, TQM, EFQM, PACE, HKZ) is: Morgen weer beter doen wat vandaag goed is gegaan! DUS: 2. Kwaliteits- en verbetersystemen belemmeren vernieuwing en innovatie. Innovatie = eerst anders, dan beter! Is de verhouding tussen aandacht voor kwalteitsmanagement en aandacht voor innovatiemangement bij u in orde? Vier strategische functies en vier prestatiecriteria voor de kennisintensieve organisaties LEREN driver: de collectieve ambitie versnelt: stimuleert: VERANDEREN vereist: Time-to: - market - money - competence/volume - get connected KENNIS DELEN EN COMBINEREN leidt tot: INNOVEREN (naar: Tovstiga, 1999) 4

5 Bouwdag Verpleging en Verzorging 2008 Zonder innovatie, geen toekomst. Strategie in de kenniseconomie Innoveren is: eerst anders, dan beter De innovatievriendelijke organisatie Mathieu Weggeman, Bussum, 6 maart 2008 INNOVATIE EN SUCCES Innovatiedefinitie Onder een innovatie verstaan we de succesvolle introductie van iets nieuws: - een nieuw product of een nieuwe dienst in de markt of - een nieuw intern proces waarmee een product of dienst gemaakt wordt. Een innovatie is succesvol: a) als de NPV over de life-cycle van de innovatie positief is b) of als de onderneming er relatief veel van geleerd heeft voor toekomstige innovaties 5

6 DIFFERENT KINDS OF INNOVATIONS (Edquist, Hommen & McKelvey, 2001) Innovations Product innovations Process innovations In goods In services Technological Organizational VERBETERINGEN: - Ruis verminderen door steeds betere naaldjes - Verboden op het gras te lopen - Kruidenier achter de toonbank - 4 versnellingen, 5 versnellingen - Steeds hoger springen MS-DOS - Windows 95, 98, ME, 2000, Xp, Vista - Cursortoetsen - Soap series - Van 5 naar 6 treinen per uur over het spoor - Kaasschaafbezuinigingen INNOVATIES: - Geluid lezen met licht => CD - Zutritt nur für flamingo s - Zelfbediening => super markt - Variomatic - Fosbury flop - (Xerox => Apple) => Windows - Linux: continu open source => open innovatie - Muis - Reality TV (Big Brother, Gouden Kooi) - 12 treinen per uur over het spoor - Activiteit X verkopen levert op korte termijn geld op embryonic growth mature aging exit kost op korte termijn geld essentieel voor continuïteit op LT 6

7 Is innovatie moeilijk? Ja, want: - Innovatie drukt efficiency weg; routines moeten ingeleverd worden - Kwaliteitsystemen belemmeren - Short time business drives out long term business Bouwdag Verpleging en Verzorging 2008 Zonder innovatie, geen toekomst. Strategie in de kenniseconomie Innoveren is: eerst anders, dan beter De innovatievriendelijke organisatie Mathieu Weggeman, Bussum, 6 maart

8 DE INNOVATIEVRIENDELIJKE ORGANISATIE (01) Relatieve bijdrage van factoren die bepalend zijn voor het innovatieve succes van bedrijven (= voldoen aan de eis Product, Service, Technology Leadership): - relatief hoge uitgaven voor R&D: 25 % - inrichting en besturing (management) van de organisatie : 75 % platte, weinig hiërarchische structuur werken in wisselende, cross-functional teams breed inzetbare (T-profiel) en hoogopgeleide medewerkers DE INNOVATIEVRIENDELIJKE ORGANISATIE (02) Management: staat open voor nieuwe ideeën en is outward-looking is inhoudelijk op de hoogte en volgt de relevante wetenschappelijke ontwikkelingen heeft veel contacten met kennisinstellingen (universiteiten, TNO) verdeelt aandacht goed over zorg voor efficiency (operational excellence) en zorg voor innovatie N.B.: de meest vernieuwende bedrijven hebben nooit enige subsidie van de overheid ontvangen (bron: onderzoek Strategic Renewal Center, EUR, 2005) n = 9000; succes: % omzet en % winst met producten/diensten die de laatste 3 jaar op de markt zijn gebracht; % van die producten/diensten first mover. 8

9 Wie geen plezier heeft in zijn werk, komt niet op innovatieve gedachten. Dus is de vraag: Wanneer werkt een professional met plezier? TE MOEILIJK WERK TE WEINIG TE DENKEN EN TE DOEN TE VEEL TE DENKEN EN TE DOEN kwalitatief kwantitatief TE MAKKELIJK WERK Zorg dat je in je flow-gebied blijft werken, en durf spannende grenzen op te zoeken hoog Moeilijkheid taken laag laag Angst Kennisniveau: Flow Verveling hoog Flow een staat van bewustzijn zo gefocused dat het leidt tot een absoluut opgaan in de activiteit. Het verschaft een gevoel van ontdekken en creatief grenzen verleggen naar een hoger niveau van presteren. 9

10 Interne oorzaken van het mislukken van innovaties 1 Het naast-hogere management staat er niet achter, maakt geen heldere of te laat keuzen uit alternatieven of nog erger is niet geïnteresseerd. 2 Er is geen overeenstemming, of geen duidelijkheid over het beeld van de huidige en van de gewenste situatie (strategie) => korte termijn krijgt prioriteit: winst door efficiency verbetering ipv door innovatie 3 De organisatie is aan het eind van haar absorptievermogen (men wil te veel in te korte tijd; er is geen tijd voor consolidatie). 4 Bevoegdheden van projectleiders zijn niet in overeenstemming met hun verantwoordelijkheden; er is niet goed genoeg nagedacht over de fasering van het innovatieproces. 5 Te veel machtsspelletjes, politiek gedrag, territoriumdrift en competentiestrijd; afspraak is geen afspraak; ja zeggen en nee doen. 6 Mensen willen niet (meer) leren, willen zich niet (meer) verder ontwikkelen; conservatisme; houden wat je hebt; hechten aan routines. 7 Te veel kwaliteitsmanagement en te weinig aandacht voor de inrichting en besturing van kennisontwikkelings-, kennisdelings- en kennistoepassingsprocessen (= KM). 8 Intern ondernemerschap wordt onvoldoende gestimuleerd. 9 Er is te weinig collectieve ambitie (= esprit de corps, family feeling, sense of belonging) Hoe houd je YP s in en enthousiast over de organisatie? (1) NIET door p% meer salaris, een mooiere lease auto of een beter pensioen (boeitnie) WEL door toepassing van de volgende regels: - Ontwikkel samen met de mensen een collectieve ambitie en hou die levendig - Stuur op output; waar en wanneer je werkt, is triviaal - Biedt leergelegenheid en uitdagingen (graded memberships in fuzzy structures) - Zorg voor optimale variatie in het werk - Sluit IAO s in plaats van CAO s, ( Ik ben single, vakidioot en wil 60 uur werken ) - Ga netjes om met de wereld (PPP, groen produceren, MVO, charity) 10

11 Hoe houd je YP s in en enthousiast over de organisatie? (2) Creëer een faciliterende infrastructuur: - vestig het bedrijf in de stad (niet op een industrieterrein) en stel het 24/7 open - bevrijdt mensen van gedoe (klussenbedrijf, boodschappendienst, stomerij e.d.) - voorzie in een kinderdagverblijf met didactische hulp; hondje mee kan ook - maak van de kantine een grand-café, ook met bio-food - voorzie in fitness & welness faciliteiten met een personal coach (Wii) - besteedt aandacht aan in house design en richt gevarieerde ruimtes in (voor chill out, lounging, videoconferencing, game playing, muziek maken studio e.d.) Bouwdag Verpleging en Verzorging 2008 Zonder innovatie, geen toekomst. Strategie in de kenniseconomie Innoveren is: eerst anders, dan beter De innovatievriendelijke organisatie Mathieu Weggeman, Bussum, 6 maart

12 ORGANIZATIONAL DIMENSIONS OF INNOVATION Think of the following dimensions in their totality, as you might think of the components of a home audio system. Each needs to be regulated up or down in intensity, depending on the situation. Challenge and involvement: The degree to which people are involved in the daily operation, long-term goals and visions. Conflicts: The presence of personal and emotional tensions in the organization. Debates: The occurence of encounters and disagreements between viewpoints, ideas, and differing experiences and knowledge. Freedom: The independence in behavior exerted by the people in the organization. (G. Ekvall; University of Lund) Idea support: The way new ideas are treated. Idea time: The amount of time people can use for elaborating on new ideas. Playfulness and humor: The spontaneity and ease displayed within the workplace. Risk taking: The tolerance of uncertainty and ambiguity exposed in the workplace. Trust and openness: The emotional safety in relationships. IDEEËN GENOEG Puntensysteem bij Google: - een idee gegenereerd 1 punt - een flitsende presentatie gegeven over een idee: 10 punten - een experiment gedaan op basis van een idee: 100 punten - een idee geïmplementeerd (= innovatie gerealiseerd) 1000 punten 12

13 The five f s of the new competitive organization Focussed better Fast Flexible Friendly Fun core business get rid of bureaucrazy outward looking => innovative people, planet, profit If it s no fun, nobody is going to do any of this (Rosbeth Moss Kanter) 13