Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

Transcriptie

1 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

2 > Inhoud > Cursus: Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd 3 > Tekstbron: Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd 26 > Project: Een maaltijd bereiden voor gasten 47 > Training: Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd 57 > BPV: Bereiden en opdienen van maaltijden in een instelling 61 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Auteurs Gerda Verhey Titel Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd Vormgeving Binnenwerk: DBD Design / Ruurd de Boer, omslag: Tekst in beeld / Hubi de Gast ISBN Copyright 2011 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 cursus: Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

4

5 > Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd Inleiding Deze cursus gaat over ondersteuning bieden bij het bereiden van een maaltijd. Hoe je dat doet, heeft veel te maken met de instelling waarvoor je werkt. In de thuiszorg warm je vaak een kant-en-klaarmaaltijd op voor een zorgvrager. Als je in een verpleeghuis werkt, kook je soms met een kleine groep zorgvragers. In deze cursus leer je hoe je in verschillende situaties ondersteuning kunt bieden bij het bereiden van de maaltijd. Je leert wat gezonde voeding is en hoe je een zorgvrager daarover kunt adviseren. Je leert hoe je hygiënisch werkt bij het bereiden van voedsel. Je leert ook welke diëten er zijn en wat deze inhouden. Casus Fleur is 24 jaar en heeft een lichte verstandelijke beperking. Ze woont sinds kort op zichzelf. Fleur is erg trots op haar eigen appartement. Ze werkt overdag in een lunchroom. Als ze thuiskomt, moet ze nog voor het eten zorgen. Dat vindt ze meestal best zwaar. Daarom haalt ze een paar keer in de week eten, bijvoorbeeld een frietje of een afhaalmaaltijd van de Chinees. Fleur eet graag een frietje. Ze heeft ook altijd diepvriespizza s in huis. Madelief begeleidt Fleur bij het zelfstandig wonen. Ze merkt dat Fleur niet echt gezond eet. Bovendien vindt ze dat Fleur erg dik wordt. Ze praat daarover met Fleur. Fleur geeft aan dat ze best wil koken, maar ze weet gewoon niet goed hoe ze snel een gezonde maaltijd op tafel kan krijgen. Madelief stelt voor haar een gevarieerd weekmenu met gezonde maaltijden op. Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 Zorgvragersdossier In het zorgvragersdossier van Fleur staat dat ze twee keer in de week begeleiding krijgt bij het zorgen voor gezonde maaltijden. Beroepsproduct Het maken van een gevarieerd weekmenu met gezonde maaltijden voor Fleur. Doelstellingen Je kunt aangeven wat gezonde voeding inhoudt. Je kunt de Schijf van Vijf toelichten. Je kunt een zorgvrager adviseren over gezonde voeding. Je kunt een etiket op voedingsmiddelen lezen. Je kunt ingrediënten uit een recept omrekenen voor het juiste aantal personen. Je kunt een zorgvrager adviseren over zijn dieet. Je kunt aangeven hoe je hygiënisch werkt bij het bereiden van voeding. Beoordelingscriteria Je wordt beoordeeld op: Gebruikt de juiste middelen en materialen bij het bereiden van maaltijden. Houdt rekening met wensen en behoeften van de zorgvrager bij het bereiden van maaltijden. Kan volgens instructies, richtlijnen en protocollen op de juiste manier maaltijden bereiden. 6 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

7 > Voorbereiding Opdracht 1: Gezonde voeding a. Waaraan denk je bij gezonde voeding? Tekstbron: 1. Gezonde voeding b. Hoe ziet jouw weekmenu eruit? c. Welke tussendoortjes eet jij meestal? d. Wat en hoeveel drink jij gemiddeld per dag? Opdracht 2: De Schijf van Vijf De Schijf van Vijf is een hulpmiddel bij het bereiden van gezonde maaltijden. Welke voedingsmiddelen zitten er in elk vak? Trek lijnen. Vak 1 dranken Vak 2 vetten en olie Vak 3 brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten Vak 4 groente en fruit Vak 5 zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Bij de Schijf van Vijf horen enkele regels. Lees de voorbeelden hieronder. Geef voor elk voorbeeld aan over welke regel van de Schijf van Vijf het gaat. Voorbeeld 1 Inge eet elke dag zes volkorenboterhammen. Ze eet twee stuks fruit en 200 gram groente. Regel: Voorbeeld 2 Bas traint drie keer in de week voor voetbal. Hij eet daarna een lichte maaltijd. Regel: Voorbeeld 3 Wendy eet twee keer in de week aardappelen, één keer rijst, één keer pasta, één keer een wrap en twee keer peulvruchten. Regel: Voorbeeld 4 Tijs let erop dat hij kip door en door gaar maakt. Regel: Voorbeeld 5 Renske gebruikt altijd olijfolie bij het bereiden van de warme maaltijd. Regel: 8 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

9 Opdracht 3: Voedingsstoffen Noem de zes voedingsstoffen. Schrijf van elke voedingsstof twee producten op waar die in zit. Schrijf van elke voedingsstof op waarom deze belangrijk is. Opdracht 4: Vitamines Welke vitamines zijn er? Noteer vier belangrijke vitamines. Uitgeverij Edu Actief b.v. 9

10 Waarom zijn vitamines belangrijk? Zoek op internet. Schrijf op in welke voedingsmiddelen elke vitamine voorkomt. Opdracht 5: Goede keuze Je kunt uit elk vak van de Schijf van Vijf gezonde en minder gezonde keuzes maken. Tekstbron: 2. De juiste keuze maken Kruis voor elk voedingsmiddel aan of het een gezonde of minder gezonde keuze is. Boerenmetworst 0 gezonde keuze 0 minder gezonde keuze Halfvolle melk 0 gezonde keuze 0 minder gezonde keuze Blikje ananas 0 gezonde keuze 0 minder gezonde keuze Roggebrood 0 gezonde keuze 0 minder gezonde keuze Vruchtensap 0 gezonde keuze 0 minder gezonde keuze 10 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

11 Opdracht 6: Boodschappen doen Je gaat boodschappen doen met Fleur. Fleur kijkt s avonds veel tv en eet dan graag een zak chips leeg. Ze houdt ook erg van gevulde koeken en stroopwafels. Tekstbron: 3. Boodschappen doen Bedenk vier gezonde tussendoortjes voor Fleur. Opdracht 7: Het etiket Bekijk het etiket. Beantwoord de onderstaande vragen. Tekstbron: 5. Het Etiket Uitgeverij Edu Actief b.v. 11

12 a. Wat is de naam van het product? b. Welke ingrediënten zitten erin? c. Wat is de inhoud? d. Wat is de houdbaarheidsdatum? e. Wat is de voedingswaarde per 100 ml? f. Wat is de naam en het adres van de fabrikant? g. Hoe moet je het bereiden? Opdracht 8: Toevoegingen Welke uitspraak over toevoegingen (E-nummers) is waar? 0 Toevoegingen zijn niet schadelijk voor de gezondheid. 0 Iedereen kan toevoegingen zonder problemen eten. 0 Een fabrikant mag toevoegingen onbeperkt aan zijn producten toevoegen. 12 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

13 Opdracht 9: E-Nummers Toevoegingen (E-Nummers) hebben verschillende werkingen. Surf naar en zoek voor de volgende E- nummers uit welke werking deze hebben en in welke voedingsmiddelen ze worden gebruikt. E-Nummer Werking Komt voor in E220 E290 E951 Opdracht 10: Levensmiddelen bewaren Je kunt levensmiddelen bewaren in de voorraadkast, koelkast of diepvries. Waar bewaar je de volgende levensmiddelen? Trek lijnen. Tekstbron: 6. levensmiddelen bewaren bloemkool, diepvriespizza, koffie, vleeswaren, Diepvries. Voorraadkast. Koelkast. blikje zalm, pak macaroni, ijsje, scholfilet, kaas Hoelang kun je de volgende levensmiddelen in de koelkast bewaren? vers vlees bladgroente vaste groente verse vis Uitgeverij Edu Actief b.v. 13

14 Opdracht 11: Even rekenen Wanneer je met recepten bezig bent, moet je vaak omrekenen. Reken de volgende eenheden om. a. Hoeveel ml is 1 dl? h. Hoeveel kg is 1500 gram? b. Hoeveel gram is 1 kilo? i. Hoeveel ml is ½ liter? c. Hoeveel ml is ½ liter? j. Hoeveel gram is 2½ kilo? d. Hoeveel gram is ¼ kilo? k. Hoeveel dl is 1 liter? e. Hoeveel gram is ½ kilo? l. Hoeveel kilo is 250 gram? f. Hoeveel ml is 2 dl? m. Hoeveel gram is 2 kilo? g. Hoeveel ml is ¼ liter? n. Hoeveel liter is 3 dl? Opdracht 12 Recept Je wilt een ovenschotel klaarmaken. Het recept is voor vier personen. Je hebt dan het volgende nodig: 1 kg prei 1 kg aardappelen 400 ml slagroom 200 g kipfilet 100 g kaas Reken uit hoeveel je nodig hebt voor zes personen. 14 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd

15 Is dit een gezond recept? 0 Ja, want 0 Nee, want Opdrcht 13: Kooktoestellen Wat is waar? Kruis aan: waar of niet waar. Waar Niet waar Gaspitten moet je na gebruik zo snel mogelijk schoonmaken. Op een elektrisch fornuis kun je alle soorten pannen gebruiken. Het duurt even voordat de kookzones van een keramische plaat warm zijn. Een kookplaat van een elektrisch fornuis blijft nog even warm als je die laag zet. Met een gasfornuis kun je de temperatuur snel regelen. Opdracht 14: Hygiënisch werken Hoe werk je hygiënisch bij het bereiden van voedsel? Kruis de goede antwoorden aan. Tekstbron: 8. Hygiënisch werken 0 Ontdooi levensmiddelen op het aanrecht. 0 Koop levensmiddelen die snel bederven het laatst. 0 Bewaar restjes onafgedekt in de koelkast. 0 Houd rauw vlees gescheiden van andere levensmiddelen. 0 Neem elke week een schone vaatdoek. Opdracht 15: De tafel dekken Fleur is jarig en er komen drie vrienden eten. Ze heeft samen met Madelief een eenvoudige maaltijd van drie gangen uitgekozen: tomatensoep hamburger met gebakken aardappelen en doperwtjes chocoladepudding. Ze zet ook een kan water op tafel. Ze wil de tafel graag netjes dekken. Tekstbron: 9. Eten opdienen Teken op een A4 tje hoe je de tafel dekt: Hoe zet je de borden neer? Welk bestek leg je naast of boven de borden en hoe doe je dat? Uitgeverij Edu Actief b.v. 15