Workshop Beheersing Erwinia bij de afsluitende bijeenkomst van de Pootaardappelacademie op 14 november 2011.

Transcriptie

1 Workshop Beheersing Erwinia bij de afsluitende bijeenkomst van de Pootaardappelacademie op 14 november Tijdens de afsluitende bijeenkomst van de Pootaardappelacademie zijn twee workshops gehouden over Erwinia. Bij beide workshops werden de aanwezigen verdeeld over 2 groepen. Totaal zijn er dus vier groepen bezig geweest met de Erwinia problematiek. Begeleiders van de workshops waren Kees Kristelijn en Henk Velvis, onderzoekers van het Deltaplan Erwinia. Uitgangspunt voor de discussie was de stelling: Als we de huidige problemen met Erwinia willen oplossen moet de teelt van aardappelen worden aangepast. De groepen kregen de opdracht mee om voor een vijftal onderdelen uit de aardappelteeltcyclus aan te geven hoe de teelt er idealiter over vijf jaar zou moeten uitzien. En om daarbij per onderdeel 3 positieve ( goed ) en 3 negatieve ( slecht ) maatregelen te formuleren. De opmerkingen konden op flip-over vellen worden genoteerd. In de tabel hieronder wordt een overzicht gegeven van de genoteerde opmerkingen. Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 1. Bewaren tot poten Droog bewaren Niet te koud (bij voorkeur boven 4 0 C) Kiemvrij omstorten Alle uitgangsmateriaal toetsen Condensvorming Temperatuurwisselingen bij de deur van de koeling Witte puntjes of voorkiemen Knollen droog houden bij het poten Rotte knollen verwijderen voor poten Sponsrollen iedere dag of per partij wisselen Koel en droog Niet te koud bewaren ( i.v.m. moederknollen) Bij voorkeur voorkiemen Geen knolbehandeling tegen bewaarziekten (i.v.m. moederknollen) Voorkom versmering Opwarmen om condens te voorkomen Afgeharde kiem Kiembakken gebruiken Ogen net los bij poten Lange kiemen Rotte knollen 2. Poten Pootmachine ontsmetten na iedere partij Droog bewaren (geen condens) Voorkiemen (i.v.m. moederknollen) In de kiem laten lopen Te lang, te koud bewaren Machines en pootgoed droog houden Optimale bodemstructuur Ontwatering e drainage/afwatering/structuur Uitgangsmateriaal op beste perceel poten Beste perceel = goede drainage, afwatering

2 Condens/vocht Lange kiemen e structuur Onder droge omstandigheden selecteren/spuiten Niet te veel stikstof aan de basis. Beter later aanvullen e afwatering Rijpadensysteem Gebruik van organische mest (eendenmest/kippenmest??) Klappen onder droge omstandigheden Looftrekken is beter Alleen werken in een droog gewas Matige N-gift geeft staand - en afgerijpt gewas met hoge OWG Strengere keuring Zelf de maat 35/45 poten (i.v.m. moederknollen) Poten met de hand of halfautomatisch Niet voor 20 april poten Geen verschil in type pootmachine (snaren bed/bekerplanter) Smerige sponzen bij snaren bed Beschadiging van de knollen bij bekerplanter Eerst productie poten en dan pas de vermeerdering 3. Veldperiode Onder droge omstandigheden selecteren Naast Erwinia plant alle buurplanten verwijderen Schraal bemesten Geen minerale olie gebruiken liever iets bont dan Bacterie in de partij Te veel in het veld komen Bij veel bacterieplanten toch gaan selecteren Beregenen 4. Loofdoding/oogst Looftrekken en structuur. Grotere eenheden mini s gebruiken Sterk gekiemde partijen poten Pootgoed gebruiken met daarin rotte knollen Perceel betreding onder droge omstandigheden Ontwatering op orde (drainage/greppels) Genoeg organische stof (doorlaatbaarheid) Hoge klasse geen spuitsporen Werken van gezond minder gezond Allen doodmaken in afgerijpt gewas Eerst volvelddoodspuiten en dan klappen in dood loof Moederknollen moeten bij oogst weg zijn Geoogste knollen moeten huid vast zijn Oogsten in 2-fasen waarbij wagenrooier Moederknol moet absoluut weg zijn Knollen laten afharden 2-fasen oogst? Pas na 4 weken beginnen met rooien 2 fasen oogst. Zowel bij voorraadrooien, als bij afgerijpt, moederknollen weg 2-fasen oogst

3 uitgerust is met leesinrichting Droog bewaren en droog sorteren Opslag in kisten. Soms is los gestort beter Standaard een kachel in de bewaring hangen. Elektronisch sorteren Lezen voordat de partij over een sorteerder gaat Te koud sorteren (< 8 0 C) Verminder het aantal generaties Zorg voor strakke aansluiting tussen sorteren en verladen Loofklapper kan verspreiden Weinig beschadigingen Product minimaal 12 0 C bij sorteren Gesloten bedrijven Sneller afkappen Bedrijfshygiëne Bacterietoets NAK Areaal per ondernemer/arbeidskracht te groot? Te groot areaal lastig op het juiste moment de juiste handeling te doen, er zijn maar een beperkt aantal werkbare dagen Veel telers nemen geïsoleerde maatregelen; combinatie van maatregelen is nodig oprapen, een leesinrichting Direct in kisten rooien Met de hand opzoeken in kiembakken en niet sorteren voor uitplant Met warme lucht drogen op de pootmachine Loofklappen 5. Bewaren en sorteren Bewaring in kisten. Zuigen of blazen maakt geen verschil Korte lijnen bij sorteren Lezen voor sorteren Borstelmachine Niet droog sorteren 6. Opmerkingen Begin met schoon pootgoed Laat de uitplant toetsen Zorg zelf voor een sluitend monitoringsysteem Onder droge omstandigheden rooien Zo weinig mogelijk handelingen met eigen pootgoed Vanuit koeling sorteren, dan eerst opwarmen Alleen droge partijen verwerken Algehele bedrijfshygiëne Rassenkeuze

4 Samenvatting 1. Bewaren tot poten De meeste groepen benadrukten het belang van droog bewaren. De temperatuur moet daarbij niet te laag zijn, m.n. om de knollen fysiologisch te laten verouderen, zodat de moederknollen eerder weg zijn. De voorkeur gaat uit naar het laten voorkiemen vóór het poten, ook dit om het eerder verdwijnen van de moederknollen te bevorderen. Condensvorming en de vorming van lange kiemen dient te worden voorkomen. 2. Poten Alle groepen waren beducht voor versmering tijdens het poten. Factoren die dit kunnen bevorderen en dus vermeden moeten worden zijn: rotte knollen, lange kiemen, condens, smerige sponsrollen op de snarenbed pootmachines. Verder werd door alle groepen het belang van een optimale bodemstructuur en goede ontwatering, m.n. voor het uitgangsmateriaal, onderstreept. 3. Veldperiode Unaniem waren de groepen in de mening dat alle handelingen in het gewas, zoals selecteren en spuiten, onder droge omstandigheden dienen plaats te vinden. Door drie van de vier groepen werd het belang van een matige N-bemesting genoemd. Verder werd genoemd het zo weinig mogelijk in het veld komen, en het achterwege laten van spuitsporen m.n. in de hogere klassen. Opmerkelijk was de opmerking uit één groep dat het gebruik van minerale olie niet goed is ( liever iets bont dan bacterie ). Een andere groep gaf aan dat het gebruik van organische mest niet goed was. 4. Loofdoding/oogst Twee groepen gaven de voorkeur aan looftrekken boven klappen en/of spuiten. De twee andere groepen zagen wel het gevaar van verspreiding van Erwinia via loofklappen, waarbij één groep aangaf te willen doodspuiten in afgerijpt loof en dan het dode loof te klappen. Wat het oogsten betreft waren alle vier groepen het erover eens dat de moederknollen weg moeten zijn. Het oogsten kan volgens alle groepen het beste met een twee fasen rooi, zo mogelijk aangevuld met een leesinrichting. Verder werd het belang van droog rooien en/of snel nadrogen onderstreept. 5. Bewaren en sorteren Ook bij het bewaren werd het drogen en het droog verwerken benadrukt, alsook het hanteren van korte lijnen bij het sorteren, om zo weinig mogelijk beschadigingen te krijgen. Sorteren dient te gebeuren met opgewarmde droge partijen, om condensvorming en daardoor versmering te voorkomen. Twee groepen adviseerden om te lezen vóór het sorteren. 6. Opmerkingen Bij de opmerkingen werd m.n. genoemd: het verminderen van het aantal generaties (2x), het hanteren van een goede algemene bedrijfshygiëne (2x), het laten toetsen van de uitplant (2x). Verder werd genoemd de rassenkeuze en het gevaar van een te groot areaal per ondernemer/arbeidskracht, waardoor het lastig is om het juiste moment de juiste handelingen te doen. Conclusies

5 Over veel zaken die aangevoerd werden om een schonere teelt te krijgen zijn de praktijkmensen het wel wel eens, zoals het belang van drogen en droog werken, het voorkomen van versmering, het optimaal laten wegteren van moederknollen, het belang van schone machines en een goede bedrijfshygiëne. Het ideaal botst echter veelal op de weerbarstigheid van de praktijk. Voor het terugdringen van de bacterieproblemen is het belangrijk om over de hele linie de aanbevolen maatregelen consequent toe te passen. Het Erwinia probleem is alleen via een geïntegreerde aanpak te reduceren. Nieuwe dingen die genoemd zijn en wellicht in het onderzoek kunnen worden meegenomen zijn het effect van het gebruik van minerale olie, en van organische mest.