Afslanken! Maar hoe? Hooikoorts: het lichaam verdedigt zich te goed GEZONDHEIDSMAGAZINE

Transcriptie

1 April - Mei 2015 GEZONDHEIDSMAGAZINE Afslanken! Maar hoe? Hooikoorts: het lichaam verdedigt zich te goed i-sana interviewde de auteur van de bestseller De voedselzandloper SANA nr 48 1

2 COLOFON I-SANA MAGAZINE i-sana een uitgave van Advies Media Voorwoord Voeding als medicijn Web-en Gezondheidsmagazine Bestellen? Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw Redactieadres: Wegvoeringstraat 66a B-9230 Wetteren Uitgave: Tweemaandelijks elektronisch nummer (behalve de maanden juli en augustus) Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels Abonnementen: Losse nummers : 3,20 Jaarabonnement: 32,00 Copyright 2015 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd. Hippocrates wist het een paar duizend jaar geleden al: Laat voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding. Je kan dat natuurlijk afwijzen als een nuttig gezegde voor de goede oude tijd, maar steeds meer wetenschappelijke rapporten lijken zijn oude stelling als hypermodern te beschouwen. We denken het wonderpoeder te hebben bedacht en het eeuwig leven uit de scheikunde te kunnen toveren. We hebben dure namen bedacht voor onmisbare preparaten. We goochelen met geneesmiddelen, maar ze groeien niet aan de bomen. Wat blijkt nu? Studies aan de Harvarduniversiteit, Yale en Stanford bevestigen wat het gezond verstand en heel wat natuurartsen al lang hebben voorgehouden: probeer zo natuurlijk mogelijk te leven en zo gezond mogelijk te eten. Je zal er voor beloond worden met een goede gezondheid en een lang leven. Daarom is het belangrijkste interview van dit nummer gewijd aan een gesprek met dokter Kris Verburgh, de auteur van De voedselzandloper, dat heel wat commotie teweeg bracht. Hij vindt voeding het belangrijkste voor een lang en gezond leven. Zijn stelling dat een overdaad aan koolhydraten gevaarlijker is dan verzadigde vetten werd op ongeloof onthaald en in bepaalde middens zelfs ronduit als gevaarlijk bestempeld. Recente gegevens van de WHO lijken hem nochtans gelijk te geven: Ze waarschuwen tegen overdreven suikergebruik. Want wat blijkt: suiker, vooral snelle suikers zijn gevaarlijker dan vetten. Vroeger werd gewaarschuwd tegen vetten. De Amerikanen gingen minder vetten eten en meer koolhydraten. Het resultaat: meer hart- en vaatziekten, meer obesitas en meer diabetes van het type 2. Ook de leeftijd kromp in en men moest meer beroep doen op chirurgie en zware geneesmiddelen. In het vakblad van de Amerikaanse Heart Association verscheen het resultaat van een groot bevolkingsonderzoek waarbij hartpatiënten in twee groepen werden verdeeld: één groep kreeg de klassieke hartmedicatie en een tweede groep werd op een mediterraan dieet gezet. De proef werd voortijdig stopgezet uit ethische overwegingen, want de groep die klassieke medicijnen kreeg, had een hoger sterftecijfer dan de groep die op een gezond dieet werd gezet. In de groep van de gezonde voeding moest zelfs 80 percent van de hartpatiënten die wachtten op een operatie, niet meer geopereerd worden, zo was hun toestand verbeterd. Vorige maand werd nog gewaarschuwd tegen bepaalde statines die meer bijwerkingen zouden hebben dan voordeel. De natuur verschaft geen pillen, de natuur verschaft voedsel dat de gezondheid alleen maar ten goede kan komen. En zoals ik ooit op een ludiek plaatje in een dokterskabinet las: de natuur geneest en de dokter strijkt het geld op! Jan van Bercken Hoofdredacteur 2 SANA nr 48 SANA nr 48 3

3 nhoud Hooikoorts: het lichaam verdedigt zich te goed Een nieuwe lente, een nieuwe nachtmerrie 10 Sport: Hoe ga je er niet aan ten onder? Opwarming en cooling down erg belangrijk 34 34Piercings 90 percent risico op ontstekingen 36Suiker: de zoete dood Sugarrush put organisme uit en maakt ziek Verminder het risico op kanker 12en hartziekten met de helft... Dankzij tomaten! 14 i-sana interviewde de auteur van de bestseller De voedselzandloper Langer jong blijven en langer leven: het kan! Heilzame planten en hun 40toepassing Kelp: wondervoedsel en medicijn uit de zee 42Brievenbus Opgepast met pillen bij oorsuizingen, e.a... 20Goed slapen, kun je leren Slaappillen verergeren het probleem... 24Voor je winterhuid... Verjongingskuur! Het wonderdieet bestaat niet, 26wel gezonde darmbacteriën Afslanken! Maar hoe? 30Weetjes Rust na whiplash, voedsel en borstkanker, e.a Lekker en gezond koken met 44groentenkok Dominique Vreven Asperges- zalm - kervel - brandnetelpesto 46 De groene vingers van Ivo Pauwels Rijst: het plantaardige vlees 48Tuinsprokkels Sinaasappel & Sojaboon Je darmen vertellen of je 50zomervakantie gezond was Hoe bacteriën je reis kunnen verpesten 32Niezen tussen de fruitbloesems Toch wandelen langs bloeiende boomgaarden? 20 52Aften: Hoe pak je het aan? Zakje thee, kamille, propolis en oregano... 4 SANA nr 48 SANA nr 48 5

4 Een nieuwe lente, een nieuwe nachtmerrie Immuniteit reageert als een soldaat die zichzelf in de voet schiet De lente wacht op een kiertje, de eerste niesbuien komen er aan, de lopende en tranende ogen, de prikkelingen in de keel, de jeuk, afijn het hele plaatje dat typisch is voor patiënten die last hebben van overgevoeligheid, hooikoorts en allergie. Hun aantal neemt toe. Lieve lente? Voor hooikoortspatiënten begint de jaarlijkse nachtmerrie. Hooikoorts: het lichaam verdedigt zich te goed Officieel start het hooikoortsseizoen begin april, maar door het goede weer kan dat vervroegd worden. Vorig jaar was dat nog vroeger, omdat toen het mooie weer al eind februari aanbrak. Hoe warmer het voorjaar, des te vroeger zijn de pollen er. De zee of de hoge bergen zijn uitwijkmogelijkheden, maar beter is het de immuniteit op te krikken door de darmflora te verzorgen. Anders eten, zich anders gedragen en vooral de darmen verzorgen met goede probiotica kan al een heel verschil maken. Groeiend aantal De lente kan wel mooi zijn, maar allergiepatiënten denken daar anders over. Hun aantal groeit met de minuut. In 2005 betaalde het RIZIV bijna 108 miljoen dagdosissen van allergiemedicijnen terug. Dr. Ebo allergiespecialist van het universitair ziekenhuis Antwerpen zegt dat we op een epidemie afstevenen. Volgens hem zal eerlang meer dan een kwart van de totale bevolking te maken krijgen met allergie. De oorzaak lijkt misschien raadselachtig, want de overgevoeligheid voor stoffen als stuifmeelkorrels, uitwerpselen van de huisstofmijt (in beddengoed) of voedsel zoals pindanoten en gluten neemt schrikbarende vormen aan. De Britse epidemioloog David Stra- 6 SANA nr 48 SANA nr 48 7

5 chan was van oordeel dat de doorgedreven westerse drang naar hygiëne doorgeslagen was en zich vertaald heeft in allergische reacties. We worden van kindsbeen af niet meer in contact gebracht met vervuiling zodat het lichaam zich niet meer kan wapenen. Als dat dan wel gebeurt op volwassen leeftijd slaat de immuniteit tilt en ontstaat een overreactie: de allergie. Kinderen spelen niet meer op straat, mogen niet met modderkleren naar huis komen, mogen geen dieren meer aanraken, er zijn minder huisdieren in jonge gezinnen, er worden geen producten meer aangeschaft bij de groenteboer of op de hoeve, maar in een steriele supermarkt en dus krijgt de immuniteit niet de kans zich treffelijk te ontwikkelen en zich te oefenen. Onze voedingsgewoonten zijn ook anders: we eten steeds geraffineerder, meer suikers, minder vetten, meer fantasiekost, meer frisdranken, meer fastfood, meer kant- en-klaar bereide maaltijden. Het ontbreekt het lichaam vaak aan vitale stoffen, zelfs vitamines, met als gevolg dat de darmflora verandert, precies de locatie waar de weerstand wordt opgebouwd. Het voedsel wordt ook steeds meer geraffineerd, in de fabriek voorbereid en gemaakt. Het voedsel is vooral op smaak, en bewaring gericht, op het vermijden van besmettingen en dus wordt gebruik gemaakt van extra bewaarmiddelen, kleurstoffen en smaakstoffen, aroma s en kunstmatige toevoegsels, een cocktail waar ons lichaam niet voor ontworpen is. Bedenk dat allergische problemen ook kunnen evolueren in de richting van astma en COPD, vooral als men de problemen op zijn beloop laat en er nog andere slechte gewoonten op na houdt zoals roken en veel snoepen. Het is natuurlijk ook wel zo dat artsen meer oog hebben voor de symptomen en gemakkelijker symptoombestrijdende middelen voorschrijven, terwijl men vroeger een loopneus gewoon liet lopen... Allergische reactie De wijze waarop een allergie ontstaat is een ingewikkelde materie waar men nog altijd geen volledig zicht op heeft. De immuniteit van het lichaam is een wonderlijk systeem, waarbij het organisme voor zijn eigen verdediging zorgt. Soms is die verdediging overdreven en slaan de reacties van de immuniteit tilt. Je zou het zo kunnen stellen dat de soldaten die voor de verdediging instaan zodanig beginnen te schieten, dat ze zichzelf in de eigen voet schieten. Dat is allergie. Allergie heeft dus te maken met immunologie. Er kunnen talloze vormen van gevoeligheid bestaan. Merkwaardig is dat een allergeen een vroege of late reactie kan veroorzaken, zelfs heel acute overgevoeligheidsverschijnselen. Dat is enkel mogelijk als het organisme al eerder met het kwestieuze allergeen in contact is geweest. Binnen het kwartier na het binnendringen van het allergeen in het lichaam kan er al een reactie zijn. Er zijn twee mogelijke verschijnselen: ofwel komt er een anafylactische shock, ofwel komt er een atopische allergie. De anafylactische shock treedt ook op als gevolg van het binnenbrengen van bloed of bloedbestanddelen in het lichaam. Er worden tegenwoordig wel kruisproeven gedaan op bloedgroepen, maar desondanks is bloed een gevaarlijke materie. Prof. Van Cauwenberge bevestigde zelfs dat hij bang zou zijn bloed te moeten krijgen. Er bestaan tegenwoordig trouwens voldoende middelen en systemen om de meeste operaties ook bloedloos te laten verlopen zodat de patiënt geen beroep moet doen op donorbloed en dat is veel veiliger. Maar ook bij injecties voor vaccinatie met paardenserum zoals voor tetanus, inspuiten van jodiumhoudende contrastmiddelen voor röntgenfoto s, medicijnen en dierlijke vergiften van slangengif tot addergif en bijengif, kunnen een anafylactische shock veroorzaken. Denk maar aan de reactie van iemand die gevoelig is voor wespensteken en die een half uur na zo n steek in de keel, plots overlijdt. Dat is een overheftige reactie van het lichaam met de dood tot gevolg. Gelukkig zeldzaam! Ook de inspuiting van een concentraat van rode bloedcellen of andere bloedbestanddelen kan al voor problemen zorgen. Niet zelden ziet men dat de lever soms jaren na een transfusie het probleem niet de baas kon, waardoor zeer ernstige verwikkelingen ontstaan. Dat is een late reactie van het immuunsysteem. De oude Romeinen wisten het al: In dubio abstine oftewel: in geval van twijfel blijf er af! We vergeten dat te gemakkelijk. Ook serums zoals een behandeling met anti-tetanosserum, kan bij de tweede inspuiting een shock opleveren. In dit geval bevat het allergeen een vreemd eiwit dat zich in paardenserum bevindt. Tegenwoordig heeft men dat gelukkig beter in de hand. Wat kan je doen? Je kan uiteraard de klassieke antihistaminica nemen en die zullen door de arts moeten worden voorgeschreven. Ze dempen de reactie van het immuunsysteem dat teveel histamine afscheidt om zich te verdedigen. Maar het is veel aantrekkelijker dat op een natuurlijke wijze te doen. Salsaparilla of smilax is een natuurlijk antihistaminicum dat de overdreven reactie van het immuunsysteem dempt. Een goed middel is bijvoorbeeld Smilabell. Maar best is de immuniteit via de darmen gezond te maken door goede darmbacteriën aan te bieden en gezonde voeding na te streven. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat kinderen en jongelui op het eiland Kreta veel minder last hebben van allergie en hooikoorts. Oorzaak: ze zijn gezonder dan wij. Het vakblad Thorax heeft daar onderzoek naar gedaan en stelde vast dat deze kinderen meer fruit, groenten, noten en vis eten. Dat betekent meer antioxidanten, meer Omega-3 vetzuren, en meer mineralen die nuttig zijn tegen infecties. Vooral appelen, rode druiven, bessen, frambozen, tomaten, sinaasappelen en noten zijn bijzonder goed voor wie lijdt aan hooikoorts. Alle kinderen die deel hebben genomen aan het onderzoek aten dagelijks een handvol noten en minstens tweemaal per dag groenten. En ze hadden een gezondere darmflora. Daarom: meer Omega-3, minder suiker, minder witte brood, minder snoep en frisdranken en meer groenten, fruit en olijfolie en een goed probioticum zoals Allobiose. Laat de lente maar komen. Jos van Landuyt 8 SANA nr 48 SANA nr 48 9

6 Opwarming en cooling down erg belangrijk Beter is driemaal per week één uur. De regelmaat is van belang. Van tijd tot tijd een te harde inspanning leveren, kan zelfs fataal worden voor het hart. Als je ongetraind bent en je gaat intensief inspanningen leveren, kan een collaps het gevolg zijn, maar ook een hartstilstand of een hartaderbreuk kunnen zich voordoen. Wees dus voorzichtig. Bovendien gaan veel joggers met onjuist schoeisel de weg op. Ze kiezen een geasfalteerde moeten voorzichtig zijn. Plots ontdekken die de noodzaak van sport en gaan er tegenaan alsof ze alle verloren tijd moeten inhalen. Soms kan de dood iets sneller joggen. Fietsen is ook gezond. Doe het ook in een gezond tempo. Zorg er voor dat het hartritme nooit boven de 140 gaat. Je kan beter heel voorzichtig beginnen en de training langzaam opdrijven. Het is altijd van groot belang de spieren Sport: Hoe ga je er niet aan ten onder? We hebben beweging nodig. Door gezonde sport worden in het lichaam endorfines vrijgemaakt, waardoor men zich beter voelt, als het ware gaat kicken op de beweging: veel beter dan de beste pillen. Beweging is goed voor het hart, de bloedsomloop, de huid, de hersenen en voor een goede mentale hygiëne. Depressies krijgen minder vat op wie geregeld beweegt en stress wordt zo uit de kleren geborsteld. Natuurlijk moet je uitkijken als je na een lange periode van inactiviteit weer aan sport wil gaan doen. Je kan op je zeventigste jaar inderdaad nog de marathon lopen, maar niet zonder de nodige voorbereiding en training die eerst langzaam en voorzichtig moet beginnen. Wil je verder gaan, dan voldoende lang met gezond verstand trainen en vooral ook voldoende opwarmen, voorbereiden en stretchen. Lichaamsbeweging heeft iets magisch, het geeft nieuwe moed, het ontspant, het vernieuwt, het verjongt het lichaam en ontspant de geest. Veel mensen die een heel stresserend beroep hebben, slagen er in om te gaan met hun stress, de schade aan hun organisme te beperken of te omzeilen, dankzij het regelmatig sport beoefenen. Ga niet boven je krachten Zoals met veel dingen kun je ook met sport overdrijven. Competitiesport moet je aan jongeren overlaten. In de plaats van de stress weg te werken, levert het nieuwe stress op. Recreatiesporten daarentegen zijn goed. Vooral sporten waarbij veel zuurstof wordt opgeslagen zijn aan te bevelen. Men noemt ze aerobische sporten: de inspanning gaat gepaard met het voltanken met zuurstof. Daaronder zijn vooral zwemmen, fietsen en balsporten aan te bevelen. Joggen is niet zo gezond, vooral niet de wijze waarop de meeste het beoefenen. Eénmaal in het weekend drie uur lopen is zelfs slecht voor de gezondheid. Dan kan je beter drie uur flink wandelen. weg, hebben geen verende zolen, belasten pezen en kraakbeenweefsel te veel, veroorzaken zelfs onverklaarbare rugklachten en telkens verbaast het artsen steeds weer dat mensen langs drukke wegen gaan joggen, waarbij ze met volle teugen de vergiftigde uitlaatgassen van de auto s moeten inademen. Joggen doe je in de bossen, op een zachte ondergrond zoals een aardeweggetje, of grasbermen, maar niet op beton. Bovendien moet je langzaam beginnen en alles met mate doen. Opgepast als je ouder wordt Vooral mensen van boven de veertig eerst voldoende op te warmen en na afloop een cooling down toe te passen om problemen te voorkomen. Je kan er beter een programma op na houden en telkens de resultaten opschrijven. Zo zal je zien dat het hartritme bij eenzelfde inspanning al na drie weken een compleet verschil laat zien. Je recupereert niet enkel sneller, het hart zal ook een langere inspanning nodig hebben vooraleer het zijn hoog ritme bereikt. Op die manier blijft sport gezond! Jan van Bercken 10 SANA nr 48 SANA nr 48 11

7 Tomatensoep en tomatensaus op de pizza zijn dus gezonde recepten. Vitaminerijk De Latijnse naam is Lycopersicum Esculentum. Daarvan is de benaming lycopeen afkomstig, de belangrijkste en interessantste stof voor de gezondheid. Weinig planten bevatten zoveel vitamines en mineralen als de tomaat: namelijk de vitaminen A, B, C, E en zelfs K. SUIKERVRIJ ook geschikt voor diabetici Advertentie dills digestive mints Verminder het risico op kanker en hartziekten met de helft dankzij tomaten Er zijn maar weinig mensen die geen tomaat lusten. Dat is maar goed ook, want wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat tomaat een bijzonder gezonde groente is. De belangrijkste factor daarvoor verantwoordelijk, is lycopeen, een antioxidant van de familie van bètacarotenen. Lycopeen goed voor hart en tegen kanker Tomaten zijn de interessantste leveranciers van lycopeen, een antioxidant die behoort tot de carotenoïden. Dat zijn natuurlijke pigmenten die in de plant wordt aangemaakt. Ook druiven, watermeloen, roze pompelmoezen, papaja, abrikozen, guave en pepers bevatten lycopeen. Tomaten bevatten er het meest van. Als tomaten verwarmd worden dan is de absorptie driemaal hoger vooral ook als ze samen met vet geconsumeerd wordt. Pastasaus met wat olijfolie is dan een gezonde lekkernij. Meer dan vijftig studies hebben bevestigd dat mannen die meer dan tweemaal per week een tomatengerecht aten, hun risico op prostaatkanker met 50 percent verkleinen. Prof. Dr. S. Franceshi bevestigde dat dankzij tomaten de kans op rectum, maag- en colonkanker met 60 percent verminderd kon worden, als men zevenmaal per week tomaten at, vergeleken met mensen die helemaal geen tomaten aten. Ook het risico op baarmoederhalskanker verkleint sterk dankzij lycopeen in tomaten. Studies tonen aan dat dankzij een vermindering van het risico op geoxideerde LDL-cholesterol, de kans op hart- en vaatziekten fel verkleint: 68 percent! Wie te weinig lycopeen heeft, verhoogt bovendien zijn risico op macula-degeneratie in de ogen met maar liefst 200 percent. Tomatensaus, tomatensoep, gevulde tomaten, ketchup (maar dan zonder suiker) zijn een gezonde lekkernij. Gezond worden al smullend, dankzij de tomaat! Jan van Bercken Zachtverfrissende muntjes met essentiële oliën uit kruiden en vruchten. Verkrijgbaar in de apotheek met CNK-bestelcode: dills digestive mint Maakt de dingen verteerbaar! Zowel voor de preventie van hart- en was en dus verboden voor reumapatiënten. vaatziekten, kanker als prostaataandoeningen Dat blijkt achterhaald en in tegen- is het een onmisbare lekkernij. stelling tot de oude overtuiging zijn tomaten Vanwege de bètacarotenen is tomaat precies ontzurend! Merkwaardig ook gunstig voor de lever, de darmen is dat de absorptie bevorderd wordt als en ook tegen verstopping. Vroeger werd de tomaat in bereidingen verwarmd is gedacht dat het een verzurende groente en ook tegelijk vetten worden gegeten. voor meer info: 12 SANA nr 48 SANA nr

8 Deel 1 Dr. Kris Verburgh bestudeerde welk dieet de mens doet verouderen Langer jong blijven en langer leven: het kan! i-sana interviewde de auteur van de bestseller De voedselzandloper Iedereen wil graag oud worden en vooral ook lang jong blijven. De vraag is hoe je dat voor mekaar krijgt. Daar is de nutri-gerontologie voor die dat uitzoekt, een wetenschappelijke bezigheid waarop Dr. Kris Verburgh, auteur van de bestseller De voedselzandloper zich op geworpen heeft. Dit boeiende interview maakt het duidelijk. Je kan oud worden en gezond blijven! oudering en hoe bepaalde voeding de veroudering kan versnellen of vertragen. Dat is interessant allereerst vanuit een preventief standpunt omdat de meeste ziekten in het westen in principe verouderingsziekten zijn, zoals hart- en vaatziekten, Alzheimer, diabetes type 2, of osteoporose. Als je dus veroudering bestudeert en een manier vindt om het proces te vertragen via gezonde voeding, kan men ook het risico op al die verouderingsziekten verminderen. Het zijn ziekten die heel veel voorkomen en waar iedereen vroeg of laat mee te maken krijgt. Een heel interessante conclusie omdat 86 percent van alle ziektekosten in essentie naar verouderingsziekten gaan. Als men mensen langer gezond kan houden en het verouderingsproces kan vertragen via gezonde voeding is dat ook mooi meegenomen voor de ziekteuitgaven. De nutri-gerontologie is ook boeiend omdat het kan helpen allerlei voeding- en dieetadviezen te doorzien. Heel veel voedingsrichtlijnen zijn trouwens gebaseerd op korte termijnstudies. Als men bijvoorbeeld iemand een jaar lang een hoog eiwitdieet geeft en onderzoekt wat er mogelijks verbetert en merkt dat de insulinegevoeligheid toeneemt en de cholesterol verbetert, is dat een conclusie die gebaseerd is op een onderzoek van amper een jaartje. Veel interessanter is het antwoord op de vraag wat dat geeft op een termijn van tien of dertig jaar als je dat dieet zou volgen. Zo zien we dat zo n hoog eiwitdieet op lange termijn niet gezond is, dankzij kennis van veroudering. We weten intussen dat een van de redenen waarom we ouder worden, is door opstapeling van proteïnen. Als je dan iemand veel proteïnen gaat geven, ga je die opstapeling versnellen en dus ook sneller laten verouderen. Dr. Kris Verburgh: Ik heb een nieuw wetenschappelijk vakgebied ontwikkeld, dat is de nutri-gerontologie, een vakgebied dat nog niet eerder bestond, die bestudeert de rol van voeding en ver- 14 SANA nr 48 SANA nr 48 15

9 Opgepast met teveel proteïnen Toch wordt aan ouderen vaak de raad gegeven meer proteïnen te gebruiken omdat de spiervolumes afnemen? Dr. Verburgh: Dat klopt. Maar toch blijkt uit grote studies dat als men aan ouderen proteïnen bijgeeft, hun mortaliteitsrisico niet daalt. Proteïnen kunnen misschien wel nuttig zijn om sarcopenie af te remmen of het wegkwijnen van de spieren, maar uit grote studies blijkt dat toch niet zo duidelijk. We merken wel dat door meer proteïnes te geven, de kans om te sterven niet vermindert bij ouderen. Ook voor jongeren en mensen van middelbare leeftijd zien we duidelijk dat veel proteïnen niet zo gezond zijn op langere termijn. En voor ouderen zegt men meer proteïnen, maar uit grote meta-reviews blijkt dat niet zo duidelijk te zijn. Wel duidelijk is dat een hoog proteïnedieet niet aan te raden is. Hoog proteïnedieet is dus gevaarlijk? Dr. Verburgh: Op lange termijn is een hoog proteïnedieet niet zo gezond, zoals bijvoorbeeld het Atkinsdieet. Deze mensen verliezen wel degelijk gewicht, hun suikerwaarden verbeteren, hun cholesterol verbetert, de vetten in hun bloed verbeteren, maar wat op lange termijn gebeurt, is schrikbarend. De resultaten van langetermijnstudies wijzen zeker in de richting van een versnelde veroudering door een te hoog proteïnegehalte. Een van de redenen waarom we ouder worden, is die proteïne-samenklontering. Een ander voorbeeld: de rol van suikers in veroudering. Men ziet dat veel suikers crosslinks vormen. Dat zijn verbindingen tussen de eiwitten en de suikers die er voor zorgen dat onze weefsels meer star worden want alle proteïnen waaruit onze weefsels zijn opgebouwd, worden samen gecrosslinkt. Als dat gebeurt in de bloedvaatwand, wordt die stijver en krijgt men hoge bloeddruk. Als dat gebeurt in de ooglens, krijgt men cataract, als dat gebeurt in de huid, ontstaan er rimpels. We weten dat veel suiker niet gezond is, evenals een dieet met wit brood en pasta of andere snelle suikers blijkt veroudering te versnellen. Die suiker-crosslinks kunnen ons inlichtingen geven over bepaalde voedingsadviezen en diëten om de lange termijngevolgen in te schatten. Zijn er al lange termijnstudies verschenen die uw visie onderstrepen? Dr. Verburgh: We zien dat de klassieke voedingsadviezen verouderd zijn. Ze zijn niet meer up-to-date. Trouwens als je voedingsadvies geeft, moet je niet alleen kijken naar de voeding zelf, maar ook naar het effect, zoals de nutrigerontologie doet. De veroudering zelf moet bekeken worden. Kijk ook naar de evolutionaire geneeskunde die kijkt hoe het lichaam is geëvolueerd. Baseer je ook op biochemie, op genetica, dus niet enkel op de klassieke voedingsleer. Heel veel adviezen zijn gebaseerd op de klassieke voedingsleer zonder naar het effect in grote studies te kijken. Klassiek wordt er gezegd: eet minder verzadigde vetten, hoewel we nu grote studies hebben met proefpersonen die zeggen dat verzadigde vetten uw risico op een hartaanval niet verhogen! Een grote meta-analyse van 2010 zegt dat verzadigde vetten uw risico op een hartaanval niet verhogen! Maar zo zijn er nog heel veel andere referenties. Het zijn vooral heel snelle suikers die niet gezond zijn voor hart en bloedvaten. Dat hoeft ons ook niet te verbazen, want de laatste 30 jaar zijn mensen steeds minder vetten gaan eten maar wel steeds meer suikers en koolhydraten. Wat zien we de laatste dertig jaar? Dat ons risico op diabetes verdrievoudigd is, dat de obesitas enorm is toegenomen en dat de helft van Belgen en Nederlanders overgewicht hebben ondanks het advies van eet minder vetten. Ondanks dat overheidsadvies hebben we een epidemie van overgewicht en van het type-2 diabetes. Ook andere voedingsmodellen zoals de schijf van vijf en de voedingsdriehoek kunnen zeker nog gezonder 16 SANA nr 48 SANA nr 48 17

10 worden gemaakt. Niet goed bezig? De klassieke voedingsdriehoek is dus totaal verkeerd? Dr. Verburgh: Verkeerd is een groot woord, maar het kan zeker veel gezonder. Als mensen lijden aan allerlei gezondheidsproblemen en ze zijn diabetespatiënt of hartpatiënt dan moeten we vaststellen dat er aan dat aanbevolen dieet nog veel kan verbeterd worden. Er zijn bijvoorbeeld studies geweest waarbij men twee groepen hartpatiënten een verschillend voedingspatroon gaf. Aan de ene groep werd een dieet gegeven gebaseerd op het officiële advies van de American Heart Association, het klassieke vetarme dieet. Het andere dieet was een meer mediterraan dieet met meer gezonde vetten maar zeker geen vetarm dieet. Men zag na 2,5 jaar dat er 70 percent minder sterfte was in de groep die meer mediterraans geïnspireerd was, dus een vetrijker dieet volgde, versus de groep die het vetarme dieet volgde. Uiteindelijk werd de studie na 2,5 jaar stopgezet, omdat het nog onverantwoord, ja onethisch zou zijn om dat officiële dieet van de Amerikaanse cardiologen te volgen. Om maar te illustreren dat als men hartpatiënt is, of diabetespatiënt, men meer gebaat is met een gezonder advies, dan het officiële dieet. Patiënten hebben het recht om dat te weten. Daarom heb ik dat boek geschreven. Uw boek heeft toch wel de klassieke denkpatronen overhoop gehaald? Dr. Verburgh: Wel het boek is eigenlijk gebaseerd op inzichten van heel gekende professoren van Harvard, Yale en Stanford. Uiteindelijk is het ook een synthese van veroudering, de wetenschap van de biogerontologie, voedingsleer en geneeskunde. Ik zag bij mijn patiënten dat als ik de klassieke voedingsrichtlijnen aanraadde, er weinig zaken verbeterden en dat het dus veel gezonder moest omdat de klassieke methode weinig verbetering bracht. Daarom heb ik een model bedacht om mijn patiënten te helpen gewicht te verliezen, veroudering te vertragen of hun risico op verouderingsziekten te verminderen en op een gezondere manier te kunnen leven. Ik heb toen de zandloper geschetst in een slecht Excellbestandje, maar het werkte wel goed, ze verloren gewicht en dus dacht ik: ik moet er wel eens een boek over schrijven. Zo is dat boek gegroeid. Het probleem met de klassieke voedingsdriehoek is ook dat die geen alternatieven geeft. Die maakt geen duidelijk onderscheid tussen gezonde en minder gezonde producten, terwijl er eigenlijk heel veel ongezonde voeding is. Jan van Bercken Wordt voortgezet Volgend nummer: wat met brood en snelle suikers? Advertentie Echinacea4 Winterkwalen effectief aanpakken max Viervoudige krachtpatser voor uw weerstand Met vier verschillende extracten, dus viermaal sterker. De superbooster voor uw immuniteit in elk seizoen. Bij winterse indringers, bij zomerse aanvallen: EchinaceaMax4 helpt u er zo weer bovenop! Dosering: 3 x 1 capsule per dag EchinaceaMax4 van AlkPharma is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met CNK bestelcode: PET-verpakking van 60 capsules. Prijs 24,95 PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/ SANA nr 48 SANA nr 48 19

11 Slaappillen verergeren het probleem en schaden de gezondheid Goed slapen, kun je leren Julius Caesar sliep zeven uur en Napoleon slechts zes uur. Maar er zijn veel mensen van bij ons die daar niet eens aan toekomen. Het aantal slechtslapers neemt toe en zelfs onder de jeugd zijn er al die moeite hebben om rustig en voldoende te slapen. De tijd is hectisch, de druk zeer groot en veel mensen kunnen zich niet meer ontspannen. Ze gaan ook te laat slapen, of werken in ploegverband wat mettertijd zijn tol van de gezondheid zal eisen. Goed en voldoende lang slapen is nochtans noodzakelijk voor het hart, de bloedsomloop, het geheugen, zelfs voor het karakter. Want wie niet uitgeslapen is, werkt dat vaak uit op zijn omgeving. Goed slapen kun je leren, maar hoe? Eén op de vier landgenoten heeft een slaapprobleem en de helft van de volwassen bevolking slaapt slecht. Slaaptekort is een ernstig probleem aangezien dit het dagelijks functioneren sterk beïnvloedt. Op den duur kan een gestoorde slaap tot gezondheidsproblemen leiden. Elke Valk van de universiteit van Brussel heeft het probleem onderzocht en schrok van het resultaat. Het zijn vooral mensen vanaf de middelbare leeftijd die met het probleem te maken hebben. Mensen met een goede relatie zijn er minder vatbaar voor. Gescheiden personen hebben er meer last van en vrouwen nog het meest van al. De helft van de probleemgevallen zoekt geen professionele hulp, maar moddert wat aan met slaappillen, wat op den duur funest is. Rokers hebben er ook meer last van en mensen met een hoog alcoholgebruik ook. Alcohol laat je wel rapper inslapen, maar doet je vroeger ontwaken. Die slaap is ook minder diep en minder herstellend. Nochtans kan men beter ingrijpen, want chronische slapeloosheid effent de weg voor depressie, hartproblemen, diabetes, zwaarlijvigheid en concentratieverlies. Hoe beter slapen? De grote meerderheid van de slechtslapers probeert er wat aan te doen door zich slaappillen te laten voorschrijven, ofwel door een of ander patentmiddeltje uit de apotheek te halen om te kalmeren. De meeste kunnen niet ontstressen, nemen hun problemen mee naar bed, komen niet tot rust, voelen hun gedachten in een kringetje draaien en maken zichzelf telkens weer wijs dat ze weer niet zullen kunnen inslapen. Niets is beter om slapeloos te worden dan zichzelf voortdurend voor te houden dat je weer... niet zal kunnen slapen. Om toch te kunnen inslapen zijn hier zeven gouden regels om toch gemakkelijker de slaap te kunnen vatten. Zeven gouden regels 1. Probeer twee uur voor het slapen gaan niets meer te eten. Het voedsel blijft als een baksteen op de maag liggen, de enzymen om te verteren ontbreken en dat stoort de inslaapbereidheid. 2. Cafeïne prikkelt het centrale zenuwstelsel en uiteraard heb je dan moeite met inslapen. 3. Probeer elke avond op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan. Omdat de mens een gewoontemachine is, past die zich moeilijker aan voortdurende wijzigingen aan. Bovendien moet je van de dag niet je nacht en van de nacht niet je dag maken. 20 SANA nr 48 SANA nr 48 21

12 De beste zorgen uit de natuur! GEHEEL VERNIEUWDE SITE! Advertentie Het lichaam produceert melatonine onder invloed van de duisternis, een hormoonachtige stof die slaapbevorderend werkt. Licht verstoort de melatonineproductie en dus ook de slaap. 4. Neem een warm bad. Hiermee komt het lichaam tot rust. Het water op zich is al een hulpmiddel, maar als je slaapbevorderende kruiden toevoegt zoals valeriaan, melisse, oranjebloesem, zal de huid die opnemen en zal het lichaam en de geest zich gemakkelijker tot de slaap bekeren. Bovendien koelt het lichaam zichzelf af na een warm bad, door verdamping van warm vocht op de huid. Afkoeling is een normaal proces bij de slaap. 5. Drink een slaapbevorderend drankje. Liever geen alcohol, omdat dit de REM-slaap minder intensief maakt. Wel kan je valeriaan, melisse, hop, oranjebloesem gebruiken om gemakkelijker te kunnen inslapen. 6. Zorg dat je ook elke dag een fysieke inspanning hebt gedaan, hoe klein ook. Ga een half uurtje stappen in je omgeving: het blokje rond in de avond. Dat doet vaak wonderen. Ook blootsvoets in het bedauwde gras trappelen, het zogenaamde Kneipen is een beproefde methode. 7. Als je ondanks alles toch niet kan slapen, koel het lichaam dan drastisch af door koude douches of begietingen van de benen: van boven de knie naar de voet, zowel de voorkant als de achterkant. Het lichaam haalt dan belangrijke bloedvolumes naar de onderste ledematen, zodat het bloedvolume in de hersenen vermindert en men dus slaperiger wordt. Deze truc werkt in haast alle gevallen. En... kan je dan toch eens een nachtje minder goed slapen... lig er niet wakker van, morgen slaap je beslist. Neem daarom geen pillen, want anders raak je er aan verslaafd. Eén nachtje moeilijker slapen, kan trouwens heus geen kwaad. Een goed natuurlijk middel is bijvoorbeeld Escholcin (bestaat nu in een nieuwe krachtige formule) dat enkel natuurlijke stoffen bevat en het lichaam niet schaadt. Hoeveel slaap heb je nodig? Over de duur van de slaap wordt al eeuwen getwist. Uit de geschiedenis is ons bekend dat Julius Caesar zeven uur per nacht sliep. Napoleon vond dat wie langer dan zes uur in bed lag, een luiaard was. Maar wat zegt de wetenschap? Het hangt af van de leeftijd en het werk. Daarom dit lijstje dat op wetenschappelijke ervaring berust en opgesteld is op basis van gegevens na hersenonderzoek. Als die uitgeslapen zijn, dan is het lichaam dat blijkbaar ook. Niet iedereen heeft evenveel slaap nodig. Baby s: 16 uur: 2-4 jaar: 13 uur: 6-8 jaar: 11 uur: 8-12 jaar: 10 uur: jaar: 9 uur: jaar: 7,5 uur: Ouder dan 45 jaar: 7 uur: Zo, nu kan je zelf onderzoeken in welke categorie je thuis hoort en of je beantwoordt aan het criterium van Napoleon. Jos van Landuyt Uw online gezondheidsadviseur BOVERTE is een moderne internetwinkel. Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd en een goede service. U koopt bij Boverte omdat U toegang heeft tot het complete assortiment producten van Fytobell, Nutribell, Ellen Dee en Kilonorm. U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt. U met korting op uw bestelling kan aankopen. De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd. U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft. Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 dagen per week bij onze klantenservice terecht. Wij garant staan voor een optimale service. Wij u helder en duidelijk over de producten informeren via de website, per telefoon en via info@boverte.com - tel.: 00/31 (0) SANA nr 48 SANA nr 48 23

13 Verjongingskuur voor je winterhuid Advertentie De winter kan voor velen een leuk seizoen zijn maar ook het meest agressieve ten opzichte van onze huid. De wisselende temperaturen van buiten naar binnen, de droge lucht, de centrale verwarming, minder gebruik van verse groenten en vruchten, maken allemaal samen dat de huid het niet gemakkelijk heeft in de winter. Dat merk je ook op het einde van het winterseizoen: droge en vale huid, minder spankracht, de talgklieren die in rust zijn, te weinig vitamines, vooral C, E en B zijn van belang voor de huid. Vooral ouderen en vrouwen drinken te weinig zodat de huid van binnenuit te weinig kans heeft om voldoende gehydrateerd te zijn. Water drinken is een heel belangrijk gegeven om de huid elastisch, mooi, jong en fris te houden, ook tijdens en na de winter. Eigenlijk moet je evenveel water drinken als je water verliest en dat is gemiddeld tussen de 2 en de 2,5 liter per dag. Water is de beste drank ook voor de huid. Alcohol en koffie dehydrateren de huid en maken dat die minder elastisch en fris is. Vitamine C maakt dan weer elastine aan die de huid soepel houdt. Daarom zijn vruchten en groenten van essentieel belang. Maar de huid kan ook wel een extra onderhoudsbeurt gebruiken. Dagelijks een douche, liefst niet te warm water. Een warm bad onttrekt vocht aan de huid en mag enkel dienen om te relaxeren. Maar ook een goede crème kan de huid weer vitaliseren en levenskracht geven. Denk aan de huidverzorgingcrème van Ellen Dee met panthenol. Panthenol verzacht en kalmeert de huid en houdt beter het vocht vast. Na de winter is dat van groot belang! Het is ook geschikt voor de droge en schrale huid. Zo wordt je huid weer jonger. Monique van Hasselt Huidverzorgingcrème met panthenol Bij ruwe en schrale huid Een natuurlijke basisverzorging voor de hele familie, in het bijzonder voor de droge, ruwe en schrale huid. De crème werkt op de huidstructuur en helpt bij kleine huidbeschadigingen, maar is ook geschikt voor de bijzonder droge huid, bijvoorbeeld bij de voeten, handen en ellebogen. Ze verzacht en kalmeert de huid, helpt de huid om vocht vast te houden en vult de vochtopslag aan. Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter kunnen helpen. Voor meer info: Potje 100 ml - Prijs 5,95 24 SANA nr 48 SANA nr 48 25

14 Het wonderdieet bestaat niet, wel gezonde darmbacteriën Afslanken! Maar hoe? Wereldwijd neemt het aantal obesitaspatiënten enorm toe. Dat is geen goed vooruitzicht omdat heel wat problemen ook aan overgewicht gerelateerd zijn: hart- en vaatziekten, diabetes type 2, reumatoïde problemen, kortademigheid, moeilijkheden met spieren en gewrichten, en zelfs depressies. Omdat de oorzaak ervan nog in een mistig gebied zit, kunnen de slankheidgoeroes rekenen op succes. Sommige diëten doen ook afslanken, maar een aantal van hen is levensgevaarlijk en vraagt op termijn de tol terug van het lichaam. Slank willen worden is goed, maar dat mag niet ten koste gaan van de gezondheid. De roekeloosheid of lichtgelovigheid daaromtrent heeft al menig (jong) leven gekost. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de overheden gewaarschuwd maatregelen te nemen om obesitas onder de bevolking te beperken. Dat is nodig omdat de ziekten die ermee gepaard gaan of er het gevolg van zijn dramatisch hoge cijfers halen. Allerlei diëten ontstonden en verkochten goed, omdat men inzag dat zwaarlijvigheid het leven verkort en een risicofactor is voor ziekte en erg veel miserie. Vermageringsproducten werden de hemel in geprezen. Vermageringsdokters deden gouden zaken, tot er patiënten overleden. Schildklierhormonen zijn namelijk geen suikerboontjes. Hetzelfde met oerdiëten, proteïneshakes, Atkinsdieet, vastenkuren enz... De vastenkuren waren nog het minst gevaarlijk als ze onder medische controle gebeurden, want ketonurie is ook wel een risico. Natuurlijk ging je vermageren van het Atkinsdieet, omdat enkel proteïnen werden gegeten en geen of amper koolhydraten. Maar het was uitermate onevenwichtig en het lichaam heeft wel degelijk goede koolhydraten nodig (van fruit bijvoorbeeld). Het gevolg daarvan was dat de glucose uit ketonen moest worden gehaald. Er treedt bovendien oververzuring van het organisme op en het zet de poort open voor ernstiger problemen: hart- en vaatziekten, kanker, reumatoïde problemen. Wie een dergelijk dieet blijft volhouden, verkort beslist zijn leven. Suikers gevaarlijker dan vetten Twintig jaar geleden ging men er van uit dat vetten dik maakten en dus kreeg de westerse wereld de raad om vetten zoveel mogelijk te mijden. Vooral verzadigd vet werd als de grote boosdoener beschouwd. De Amerikanen gingen vetarm eten. Ze gebruikten meer koolhydraten. De Harvarduniversiteit onderzocht bijna vierhonderdduizend patiënten. Conclusie: vet is niet de vervettingsfactor, het zijn de koolhydraten. En nu krijgt iedereen de 26 SANA nr 48 SANA nr 48 27

15 raad om koolhydraten te beperken en vooral de hoge suikerpieken of sugarrush. Snelle suikers gecamoufleerd in allerlei voedingsproducten van frisdrank tot cola, van mayonaise tot mosterd en kerriesaus, bereide vleeswaren, snoep, chocolade, gebak, koekjes, wit brood, sandwiches, pizza, pasta s, enz... zijn pure koolhydraten zonder ballaststoffen. Ze verhogen de glucosewaarden in het bloed en stapelen zich op als vetten. Een evenwichtig gezond dieet is nog het beste: geen snelle suikers, geen witte meelspijzen, geen pasta s, geen tussendoortjes, geen frisdranken noch snoep, geen alcohol. Een cocktail kan al gemakkelijk tussen de 350 en 400 kcal bevatten, dat is al een vijfde van de dagelijkse ratio die men mag nemen om gezond te blijven. Gezonde darmen Men houdt er steeds meer rekening mee dat de darmflora een belangrijke rol spelen bij zwaarlijvigheid. Zo heeft men vastgesteld dat baby s die verschillende keren antibiotica kregen een verhoogd risico lopen om in hun jeugdjaren al obesitas te ontwikkelen. Vooral het breedspectrum antibioticum wordt met de vinger gewezen. Hierover werd gewaarschuwd na een Amerikaans onderzoek in het kinderziekenhuis van Philadelphia en gepubliceerd in JAMA Pediatrics. De bacteriën in de darmen hebben een cruciale functie voor vertering van vetten en koolhydraten. Door antibiotica kan dat metabolisme verstoord worden. Pediaters worden daarom opgeroepen enkel antibiotica voor te schrijven als het echt nodig is, en liefst na het opstellen van een antibiogram zodat men een smalspectrum kan toepassen. Een recent Fins onderzoek heeft ook aangetoond dat er wel degelijk een verschil is in de darmflora van zwaarlijvige kinderen en slanke kinderen. Het aantal bifidusbacteriën met een slank lichaamsgewicht is beduidend hoger dan bij obese of zwaarlijvige jongelui. Kinderen met overgewicht vertoonden ook een hoger aantal staphylococcus aureus bacteriën in de stoelgang. Men heeft ook vastgesteld dat kinderen die langdurig borstvoeding hadden gekregen veel meer bifidusbacteriën in de darmen hadden. Ze waren ook beduidend minder zwaarlijvig. Aangezien de darmflora niet kunnen veranderd worden, tenzij met goede bacteriën en gezond voedsel, is dat de enige uitweg. Geen wonderpoeder Conclusie: het wonderpoeder bestaat niet en het wonderdieet evenmin. De oplossing is even eenvoudig als moeilijk: gezond leven, gezond en evenwichtig eten en antibiotica niet als snoepjes beschouwen. Het komt hier op neer: eet voldoende fruit, eet veel groenten, mijd snelle suikers, mijd frisdranken en snoep, gebak en koekjes, mijd witte brood en witte pasta s, beperk aardappelen, gebruik vezelrijke producten zoals volkoren, havervlokken, groenten en fruit en drink voldoende. Beweeg elke dag een half uurtje en ga op tijd slapen, want wie te weinig slaapt wordt dikker. En gebruik een goed probioticum zoals Digesbiose. En... ga niet elke dag op de weegschaal staan! De Inspiratietuin van Herkenrode is een hedendaags kruidenpark: exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers, ontspannend en educatief. Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij Hasselt Tel.: Fax: abdijsiteherkenrode@hasselt.be Web: Hotel t Buskruid Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg Erkend fietshotel vlakbij knooppunt 312 Inspiratietuinen Herkenrode Hotel t Buskruid Dr. Vanderhoeydonckstraat Lummen Tel 013/ Fax 013/ Hans de Groot info@tbuskruid.be 28 SANA nr 48 SANA nr Advertentie Advertentie

16 Minder prostaatkanker met vitamine E De helft van Finse mannen tussen de 50 en 69 kreeg gedurende 5 tot 8 jaar 50mg vitamine E per dag en de andere helft een placebo. Er werd toen gekeken hoeveel mensen long- en prostaatkanker hadden gekregen en hieraan waren overleden. Deze doses vitamine E bleek weinig Weetjes Rust na whiplash niet beste medicijn Snel weer de dagelijkse bezigheden oppakken, dat lijkt voor veel mensen met een whiplash het beste advies. Dit blijkt uit literatuuronderzoek dat onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam het Nederlands Paramedisch Instituut en de Universiteit Maastricht het afgelopen jaar hebben verricht. De resultaten van het onderzoek staan haaks op gangbare opvattingen dat mensen met een whiplash vooral gebaat zijn bij rust en ondersteuning van de nek met een halskraag. Whiplash is een verstuiking van de nek. De meest voorkomende klachten zijn hoofdpijn, nekpijn en duizeligheid. Auto-ongevallen zijn vaak de oorzaak. Jaarlijks lopen naar schatting vijftien- tot dertigduizend mensen een whiplash op. Vaak krijgen zij het advies rust te houden en soms om een halskraag te dragen. Houden de klachten aan, dan wordt men doorverwezen naar een kinesist. De onderzoekers hebben in de vakliteratuur de effecten van de kinesitherapie opgezocht en op een systematische manier samengevat. Mensen die daags na het oplopen van een whiplash hun dagelijkse bezigheden zo normaal mogelijk oppakken, blijken eerder van hun klachten af te zijn. Het dragen van een kraag, verslapt de spieren en is niet gunstig op langere termijn. bescherming te bieden tegen longkanker maar wel te beschermen tegen prostaatkanker. Berekend werd dat de vitamine E slikkers 32% minder risico hadden gelopen deze ziekte te krijgen en 41% minder kans eraan te sterven. Vitamine E komt vooral voor in eieren en tarwekiemen. Voor ieder kind een tand? In de oude volkswijsheid voor ieder kind een tand schuilt meer waarheid dan tot nu toe werd gedacht, zo blijkt uit een groot Deens onderzoek. De wetenschappers ondervroegen bijna tweelingen boven de 73 jaar naar hun gebitstoestand, sociale status en gezinssamenstelling. Dat mensen uit de hogere milieus meer tanden en kiezen weten te behouden dan mensen uit lagere milieus was al bekend uit eerdere studies. Uit dit onderzoek bleek echter dat bij vrouwen het aantal tanden en kiezen echter ook nog eens negatief verband hield met het aantal kinderen dat ze hebben gekregen. Dat wil zeggen dat vrouwen per kind tenminste één gebitselement missen ten opzichte van mannen Veroorzaakt vet voedsel borstkanker? Borstkanker neemt toe. Maar wat is de oorzaak? Als onderdeel van de Amerikaanse zogenaamde Nurses Health Study werd gekeken of de vetinname van belang is voor het risico op borstkanker. Van vrouwen werd door ingevulde vragenlijsten in 1980, 1984, 1986 en 1990 vastgesteld wat de gemiddelde vetinname was. In de loop van veertien jaar kregen vrouwen borstkanker. Degenen die 20% of minder van de calorieën uit vet haalden hadden 15% meer risico gelopen borstkanker te krijgen dan degenen waarvan de voeding voor 30,1% à 35% uit vet bestond, bij dezelfde totale calorie-inname. Verder werd berekend dat bij een 5% stijging van de vetinname t.o.v. de met evenveel kinderen. Vrouwen uit hogere milieus kwamen er iets beter vanaf: zij hadden per twee kinderen slechts een extra tand of kies verloren. Dit betekent overigens niet dat iedere zwangere vrouw er vanuit moet gaan dat ze een tand of kies zal verliezen. Waarschijnlijker is dat tandbederf ontstaat doordat zwangere vrouwen meerdere keren per dag eten en dat door de drukte met een pasgeboren kind, het tandenpoetsen er soms bij inschiet. Zwangeren hebben overigens door de toename van de doorbloeding in het lichaam sowieso eerder kans op bloedend en ontstoken tandvlees. Goed poetsen dus, óók tijdens je zwangerschap! koolhydraat- en eiwitinname (dus circa 30 gram meer vet en 60 gram minder koolhydraten en eiwitten) er 4% minder borstkanker voorkwam. Onderverdeeld naar verschillende soorten vet waren er geen opzienbarende verschillen. Meervoudig onverzadigd vet kwam iets gunstiger uit de bus dan andere soorten vet maar dit kan aan het mogelijk meer eten van salades gelegen hebben door de mensen die veel van dit soort vetten gebruiken. Tegelijk werd ook een Franse studie bekend gemaakt, waaruit bleek - zoals we vroeger zelf schreven - dat vrouwen die vroeg kinderen krijgen, beter beschermd zijn tegen borstkanker. Het krijgen van meerdere kinderen op jonge leeftijd geeft een extra bescherming. Geven van borstvoeding levert nog meer bescherming op. 30 SANA nr 48 SANA nr 48 31

17 W at is er mooier en aangenamer dan te genieten van landschappen van bloeiende bloesems. Een heerlijk geschenk van de schepping, een weelde voor het oog, een balsem voor de ziel. Na de winter en de lange donkere lente, een verademing van kleur en licht, van geuren en wuivende schoonheid. Dat feest begint weer met de eerste bloesems. Limburg haalt diep adem, sommige evenwel niet, want mag wandelen tussen bloesemende fruitbomen voor velen een feest zijn, voor anderen is dat een kwelling. Niezen tussen de fruitbloesems Toch wandelen langs bloeiende boomgaarden? 32 SANA nr 48 De mooie lentebloesems! Niet zo voor wie allergisch is natuurlijk, want voor hen is de winter de balsem en de regen het ballet van de vrije adem. Moeten mensen voor wie het een beetje moeilijker is dan het genieten van bloesemende landschappen helemaal schrappen? Zeker niet, maar ze moeten wel meer alert zijn dan wie er helemaal geen last van heeft. Vooral Limburg is bekend vanwege zijn ongelooflijk mooie landschappen met bloeiende fruitbomen. De tijd komt er aan dat je een dergelijke weelde niet mag missen. Tien percent Ruim één op tien landgenoten heeft last van de lente. Het begint met tranende en rood aangelopen ogen, niezen, hoesten, verstopte neus, krabben, kortom geen plezierige tijd. Het lijkt wel een verkoudheid, maar je hebt er geen. Het probleem is een allergische reactie veroorzaakt door een overgevoeligheid voor stuifmeel. Dat kan al heel vroeg op het jaar beginnen met de pollen van cipressen: soms in januari, zeker in februari. Nadien volgen de hazelaar en de berk, meestal pas eind maart of april. Berken zijn verantwoordelijk voor zware allergieën, maar deze pollen blijven niet zo lang aanwezig: amper veertien dagen. De piek daarvan ligt in mei. Later komen de bloeiende heesters en de fruitbomen. Zo is de els er al eind februari, begin maart. De es eind maart, de hazelaar in maart en april, de wilg tussen april en mei, de eik in mei-juni, de rozen in juni, de weegbree in juli, de bijvoet in augustus, de brandnetel in juli, en de grassen voornamelijk in juli en augustus evenals de meiganzevoet. Bloemen die vroeg in het voorjaar bloeien zijn tulpen, narcissen, primula s en hyacinten. Ook struiken als vlier, jasmijn, liguster, meidoorn en hop zijn beruchte allergenen. Maar hoe meer bloemen van dezelfde soort verzameld zijn, des te groter de kans op allergische reacties. Een vaas tulpen is heel iets anders dan een tulpenveld! Pollen Een pollenallergie lijkt op een verkoudheid die maar niet overgaat. Het kan knap vervelend zijn met jeuk, tranende en pijnlijke ogen, een verstopte neus, slijmen, hoesten, krabben. Geen pleziertje. Als je op die manier van de lente en de zomer moet genieten, is de winter een weldaad! Deze mensen kunnen beter naar zee of naar de hoger gelegen bergstreken zeker op vakantie, omdat daar weinig allergenen aanwezig zijn. Ze kunnen best ramen en deuren gesloten houden om de pollen buiten te houden. Een luchtfilter is aangewezen. Als ze buiten geweest zijn: douchen en zuivere kleren aantrekken zodat de pollen niet in de buurt van je lichaam blijven hangen. Wie buiten wil wandelen en de fruitbloesems bewonderen, kan dat best vroeg in de ochtend doen, omdat er dan het minste allergenen in de lucht zitten. Bij vochtig weer is de last ook kleiner. Bij droog, zonnig en winderig weer is de kans op allergische reacties het grootst. Beschermen Fruitbloesems op zich leveren minder stof tot onrust, maar er kunnen wel kruisallergieën worden ontwikkeld. De immuniteit kan worden gestimuleerd door de darmflora te saneren met een goed probioticum: Allobiose bijvoorbeeld. Daar kan je best vroeg mee beginnen. En als je gaat wandelen: wrijf wat calendulazalf op de binnenkant van de neusvleugels, dan blijven de allergenen buiten. Jan van Bercken SANA nr 48 33

18 Piercings: 90 percent risico op ontstekingen Piercings zijn in. De jeugd is er dol op en zelfs volwassenen willen er zich jong mee voelen. Niet enkel de wijze waarop de piercing plaats vindt en de hygiënische condities zijn vaak gevaarlijk, ook het piercen op zich brengt al risico mee. restaurant t Vlierhof Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel GSM info@vlierhof.be Bezoek onze website: Dominique Vreven Advertentie natuurlijk smakelijk Eén op de drie personen met een piercing krijgt bloedingen, ontstekingen of een huidziekte. Dat zegt de arts Ig. Keogh in de Irish Medical Journal. Ruim 90 procent van de Britse huisartsen heeft aangegeven dergelijke problemen in hun praktijk te hebben gezien. De problemen zijn het grootst bij een piercing in de mond. Dat weefsel is rijk aan bloedvaten en daardoor extra kwetsbaar. Tongpiercings zijn het populairst, maar ook het gevaarlijkst. Keogh schrijft in het Ierse artsenblad dat het goed zou zijn als medisch personeel leert hoe mondpiercings kunnen worden verwijderd. Dat blijkt op eerste-hulpafdelingen vaak noodzakelijk. Hij roept zelfs het ministerie van Volksgezondheid op met voorschriften te komen of gewoon zonder piercing door het leven te gaan. Ook kans op aids Mensen die een piercing laten zetten in niet-hygiënische condities lopen zelfs kans op aids. Als bij het piercen nietsteriel materiaal gebruikt wordt, dat besmet was van een vorige piercing, dan is de kans groot dat het probleem wordt doorgegeven, b.v. aids. Dat is niet het enige gevaar. Piercings in de mond beschadigen meestal de tanden. Ook het piercen van geslachtsorganen is in, maar wel ook gevaarlijk. De eerste maanden veroorzaakt het veel ongemak en seks is dan risicovol. Ook het zetten van oorringen moet in hygiënische omstandigheden gebeuren. Niet te verwaarlozen is ook het aantal mensen dat last heeft van een allergie bijvoorbeeld aan nikkel. Daar moet dan ook rekening mee worden gehouden. Monique van Hasselt 50 net.be De portaalsite voor de dynamische 50-plusser! Schrijf je nu in op onze Nieuwsflash 34 SANA nr 48 SANA nr Advertentie

19 Sugarrush put organisme uit en maakt ziek Suiker: de zoete dood Kan voeding invloed hebben op het gedrag van kinderen, baby s en peuters, leerlingen en studenten? Als je het gedrag van de jeugd vandaag bekijkt en afzet tegen hun voedselpatroon dan is de conclusie duidelijk. Uit onderzoek blijkt dat ADHD, gedragsproblemen, leermoeilijkheden, asociaal gedrag, zeker gelinkt zijn aan voeding. Kaasmolaren (het afbrokkelen van het tandglazuur) bij kinderen jonger dan vier jaar. Gedragsstoornissen bij jonge pubers. Onrustig gedrag bij scholieren en leerlingen van allerlei leeftijden. Concentratiestoornissen, leermoeilijkheden, ADHD, agressiviteit, zwaarlijvigheid, desinteresse, belangstelling voor drugs, afkeer van gezag, vijandschap tegenover de omgeving, gebrek aan respect voor medeleerlingen en voor het andere geslacht... neen het is niet van alle tijden, en dus is het interessant om te weten wat daarvan de oorzaak mag zijn. Gelukkig is daar wetenschappelijk onderzoek naar gedaan: Harvard, Yale, Stanford. De conclusie is duidelijk: voeding heeft zeker invloed op het gedrag van kinderen. Meer suikers, is meer obesitas, agressiviteit, vaatproblemen, gedragsstoornissen, leermoeilijkheden en een gehypothekeerd leven. De cola s en frisdranken, de chips, de zoete repen, de sigaretten en het tekort aan essentiële voedingsstoffen zoals groenten en fruit veranderen zowel de mentale als de intellectuele capaciteit van de jeugd om van de gezondheid maar te zwijgen. Zelfs de voeding van de aanstaande moeder is belangrijk. Onderzoek wees uit dat als een zwangere vrouw voldoende vis eet en dus Omega-3 vetzuren consumeert, het IQ van haar kind groter is. Vrije keuze Als je kinderen de keuze laat, grijpen ze liever naar snoep dan naar een appel, liever chips dan een slaatje, liever cola dan een bord soep, liever hamburger dan een bord groenten, liever een wit broodje met smos dan een volkorenboterham met fruit en groenten of een plakje kaas. Helaas zijn deze keuzes funest zowel voor de fysieke gezondheid van de jongelui als voor de activiteit van de hersenen en dus ook voor hun leercapaciteiten, hun concentratie, hun interesse en zelfs hun gedrag. Dat er zoveel agressiviteit onder de jeugd ontstaat, is niet onverklaarbaar: ze drinken frisdranken, cola s, breezers, boordevol suikers, kleurstoffen, smaakstoffen, cafeïne, een voorkeur die ver af staat van de leefgewoonten van hun ouders en grootouders. De maatschappij is anders, maar de leefgewoonten en vooral het eetgedrag ook. Het ene wordt een blauwdruk van het andere. Sugarrush Het woord zoet heeft al een herhalingsdrang 36 SANA nr 48 SANA nr 48 37

20 in zich. We willen een zoet leven, een zoete partner, een zoet mondje. Van in de wieg worden we er mee vertrouwd gemaakt. Borstvoeding bevat eveneens suikers, maar in een compleet andere vorm, samenstelling en hoeveelheid. Pas als de baby onrustig wordt, weent, vervelend wordt voor de ouders, krijgt hij een fopspeen in suikerwater gedoopt, in honing gedrenkt of met een zoet smaakje verrijkt. Gevolg: de baby is tevreden, krijst niet meer, tot... de zoete smaak uitgewerkt is en er weer een nieuwe zoete shot volgt. Zo worden we langzaam gewoon gemaakt aan zoetigheid, aan het beloningseffect en aan het geluksgevoel dat komt na het zoete proevertje. Niet verwonderlijk dat in tijden van nood, problemen, emotionele breakdowns, men weer naar zoetigheid grijpt: een praline, een stuk chocola, een gebakje om ons te troosten, want we zijn het zo gewoon geraakt van in de wieg. Dankzij de dopamine stijgt opnieuw het geluksgevoel, tot het snel is uitgewerkt en een nieuwe suikershot moet volgen om ons geluksgevoel op peil te houden. Dat is eigenlijk de sugarrush: het gelukzalige, lekkere gevoel, waarbij je voldaan bent. Maar die snelle piek, heeft ook aan de achterkant, een snel dal. Van zodra die suikerpiek naar beneden duikt, voel je je weer ellendig, leeg, ongelukkig, onvoldaan en moe en dat vraagt om een nieuwe suikerdosis. Het is een echte drug, een verslaving! Suiker wordt trouwens heel snel opgenomen in het bloed en dankzij insuline gemetaboliseerd. Door de insuline wordt de suiker in de spieren en de cellen gedwongen en verdwijnt uit de bloedbaan. Er komt een ontwenning, een soort hongergevoel, een gemis. Er ontstaat een flauwte vanwege een tekort aan glucose in het bloed en dus een onverzadigd en hongerig gevoel, een tekort dat meteen weer naar suiker vraagt. Zo komt men in een duivelskring terecht. De zoete tussendoortjes maken ons gelukkig maar nadien des te ongelukkiger en uiteindelijk voeren ze naar een catastrofe: diabetes, hart- en vaatziekten, kanker, Alzheimer, reumatoïde problemen, mineralentekorten, moeheid, depressie. Jongeren die zichzelf nog niet helemaal in de hand hebben, kunnen dat gevoel niet interpreteren en niet bijsturen en wat vaak gebeurt, de sugarrush maakt plaats voor hardere drugs: van het ene pseudo-geluksgevoel naar het andere. Men mag niet uit het oog verliezen dat het lege en hongerige gevoel nadat de suiker verdwenen is uit de bloedbaan, geen echte honger is, maar een echte abstinentie, een ontwenningsverschijnsel, waardoor het lichaam steeds meer kicks en in dit geval steeds meer suiker vraagt. De verslaving is begonnen, de basis voor het latere hartinfarct of beroerte is gelegd. Niet te verwonderen dat op jonge Amerikanen van 18 jaar die sneuvelden in de Vietnamese oorlog sectie werd gedaan en werd vastgesteld dat ze al een belangrijke mate van arteriosclerose vertoonden. Suiker gaf snel energie om te vechten, maar het ruïneert wel de gezondheid. Overal suiker Men ziet dat steeds minder suiker aan koffie, thee of dranken wordt toegevoegd, maar des te meer aan allerlei voedingsproducten. De lobby wil zijn winst behouden en dus is het moeilijk om bepaalde producten zonder suiker aan te treffen. Suiker zit in mayonaise, chocolade, snoep, mosterd, koekjes, gebak, bereide vleeswaren, frisdranken, yoghurt, melkdrankjes, zelfs in pekelharing. Probeer maar eens in het warenhuis een bokaal pekelharing te vinden waar geen suiker of zoetstof is aan toegevoegd. Is het dan te verwonderen dat gemiddeld per Belg jaarlijks 50 kg suiker wordt verbruikt? Dat is één kg per week en per kop! Desastreuse gevolgen Onlangs werd alarm geslagen over het feit dat obesitas al voorkomt bij erg jonge kinderen, zelfs baby s en kleuters. Hetzelfde met tandbederf, zelfs osteoporose bij adolescenten. Dat is niet verwonderlijk omdat bij het verwerken van suiker het lichaam mineralen nodig heeft zoals calcium, zink, chroom, vitamine B1, mangaan enz. Logisch dat er een mineralentekort ontstaat en verzuring van het organisme. Suikers die niet worden gebruikt voor spierarbeid worden omgezet in verzadigd vet en gestockeerd in de cellen. Er ontstaat buikvet, obesitas en het risico op ernstige problemen: diabetes, hartinfarct vaatvernauwing, reumatoïde problemen. Oplossingen Zoals met alle verslavingen kan je de suikerverslaving best mijden. Dat kan maar op één manier: drastisch stoppen. Je kan niet zeggen ik ga elke dag tien gram minder gebruiken, zo werkt het niet. Je moet wel de energie halen waar ze zit: mineralen en vitaminen en gezonde eiwitten: vis, fruit, groenten, noten en gezonde vetten zoals olijfolie en Omega-3 visolie. Rietsuiker is niet beter, hoewel het wat meer mineralen bevat dan witte bietsuiker, maar het heeft hetzelfde effect op het lichaam. Fructose is even desastreus en verschalkt het organisme nog meer. En als je dan toch een zoet mondje wil: liever stevia dan suiker. Want steviolglycosiden belasten de pancreas niet, veroorzaken geen sugarrush, tasten de tanden niet aan en hebben geen invloed op het gewicht. Want het zoete leven dat je door suiker wordt beloofd, zou je wel zuur kunnen opbreken. Jan van Gendt 38 SANA nr 48 SANA nr 48 39