WORKSHOP SCL-90 en BSI ROM-Vragenlijstbijeenkomst NVVP (9 september 2014)

Transcriptie

1 WORKSHOP en BSI ROM-Vragenlijstbijeenkomst NVVP (9 september 2014) Deel 1 en BSI > Door Sjoerd Pieters (Uitgeverij Pearson) Deel 2 Toepassing/ervaringen ROMMEN met de > Door Gerrie van der Heijdt (psycholoog en psychotherapeut) 1 & BSI

2

3 Symptom Checklist BSI Brief Symptom Inventory

4 Inhoud 1. Pearson 2. Introductie 3. Meetpretentie en subschalen 4. Psychometrische eigenschappen 5. Introductie BSI 6. Meetpretentie en subschalen BSI 7. Psychometrische eigenschappen BSI 8. BSI Verschillen en BSI 10. Praktisch gebruik en BSI 4

5 Wat doet Pearson Assessment & Information BV? 5

6 PEARSON ASSESSMENT & INFORMATION BV Uitgever van wetenschappelijk onderbouwde instrumenten

7 - Trainingen en workshops (accreditatie): Testafname/-interpretatie en Maatschappelijke onderwerpen (bijv. hoogbegaafdheid) - Themadagen en colleges - Webinars: productpresentaties en algemene onderwerpen - Whitepapers en artikelen - Test Consultants: informatievoorziening op locatie - Testadvies: inhoudelijke testvragen (testadvies-nl@pearson.com) 7

8 Nieuwe producten - Wechsler Memory Scale IV-NL (WMS-IV-NL) - Comprehensive Aphasia Test (CAT-NL) - Automated Working Memory Assessment (AWMA) begin Q-interactive, testafnames via de ipad (oa. WAIS-IV-NL): 8

9 Nieuwe producten: Innerview Helpt bij het vroegtijdig signaleren van (psychische) klachten binnen de huisartsenpraktijk - De patiënt vertelt zijn verhaal - Meer gespreksstof - Draagt bij aan adequate doorverwijzing - U bespaart tijd op uw intake - Laagdrempelig en vriendelijk in gebruik - Ook in te zetten voor ROM - Tot eind 2014 gratis in te zetten in uw praktijk! 9

10 Introductie 10

11 Introductie - J.H.M. Ettema & W.A. Arrindell, jaar van uitgave: De meest gebruikte multidimensionale klachtenlijst - Doel: Meten van lichamelijke en psychische klachten - Doelgroep: Jongeren/volwassenen v.a. 12 jaar (normen v.a. 17 jaar) - Zelfrapportage - Afnametijd: ca. 20 minuten - Beschikbaar in Reflectum, het NVVP-portal en LVE-portal 11

12 Introductie - Bestrijkt een belangrijk deel van de klachten die men bij ambulante psychiatrische patiënten kan aantreffen - Zie handleiding voor o.a.: - Geschiedenis van de - Totstandkoming en ondezoek schalen - Hoe verhoudt de zich tot het DSM-IV-frame? - Geschikt als screeningsinstrument - Geschikt als meetmethode bij evaluatie van behandelingsresultaten 12

13 Opzet vragenlijst - 90 omschrijvingen van klachten - In welke mate werd u gehinderd door de volgende klacht? - Instructie: Het gaat er hierbij steeds om hoe u zich gedurende de afgelopen week, met vandaag erbij, voelde. - Vijfpuntsschaal. Antwoordmogelijkheden: 'helemaal niet', 'een beetje', 'nogal', 'tamelijk veel, 'heel erg'. 13

14 Meetpretentie en subschalen 14

15 Subschalen Angst (ANG) Agorafobie (AGO) Depressie (DEP) Somatische klachten (SOM) Insufficiëntie van denken en handelen (IN) Wantrouwen en interpersoonlijke sensitiviteit (SEN) Hostiliteit (HOS) Slaapproblemen (SLA) Niet geschaalde items (OVER) Totaalscore: Psychoneuroticisme (PSNEUR) 15

16 Subschaal ANGST - Voornamelijk op te vatten als aanduiding van generaliseerde angst - Verhoogde arousal - Zenuwachtigheid - Spanning - Paniekaanvallen - Rusteloosheid Voorbeelditems: - Zenuwachtigheid of van binnen trillen - Je bang voelen - Het gevoel dat je iets naars gaat overkomen 16

17 Subschaal AGORAFOBIE - Een alles doortrekkende en disproportionele reactie van vrees in open ruimten, openbare gelegenheden en bepaalde plaatsen - Waarbij men zich zwak voelt/bang is de beheersing over de aanwezigheid te verliezen Voorbeelditems: - Bang zijn om alleen uit huis te gaan - Bepaalde plaatsen of dingen moeten vermijden, omdat je er angstig van wordt - Bang zijn om in het openbaar flauw te vallen 17

18 Subschaal DEPRESSIE - Groot aantal symptomen klinische depressie - Neerslachtige stemming - Onvermogen om te genieten - Verlaagde zelfwaardering - Gedachten van schuld - Hopeloosheid, dood en zelfmoord - Verlies van eetlust, energie, seksuele interesse Voorbeelditems: - Gauw huilen - Jezelf van allerlei dingen de schuld geven 18

19 Subschaal SOMATISCHE KLACHTEN - Klachten die met algemeen gevoeld lichamelijk disf. samenhangen - Autonome systeem (adem, keel, misselijkheid, hart) - Spierstelsel (hoofdpijn, spieren, rug) - Somatische equivalenten van angst en paniek (een feitelijke lichamelijke afwijking is nooit uitgesloten) Voorbeelditems: - Hoofdpijn - Moeilijk adem kunnen krijgen - Je soms erg warm, dan weer erg koud voelen 19

20 Subschaal INSUFFICIËNTIE DENKEN EN HANDELEN - Overeenkomsten met obsessief-compulsief gedrag - Gedachten, impulsen en problemen bij het uitvoeren van gedragingen die men als dwingend en ondanks de eigen wil voorkomend ervaart - Problemen in cog. functioneren (meer passend bij depressie) Voorbeelditems: - Moeilijk iets kunnen onthouden - Steeds maar moeten controleren wat je doet - Moeilijk beslissingen kunnen nemen 20

21 Subschaal WANTR./INTERPERS. SENSITIVITEIT - Grondtoon van onvrede met het zelf in relatie met andere mensen - Paranoïd vijandig/ persoonlijke inadequatie - Hoge scores vragen om nader onderzoek naar de aard van de interpersoonlijke sensitiviteit Voorbeelditems: - Het idee dat iemand anders je gedachten kan beheersen - Het gevoel dat andere onvriendelijk zijn of je niet mogen - Je pijnlijk bewust zijn van de aanwezigheid bij anderen 21

22 Subschaal HOSTILITEIT - Negatieve gemoedstoestend van woede (gedachten, gevoelens, gedragingen - Agressie, geïrriteerdheid, woede en ressentiment Voorbeelditems: - Je gemakkelijk verveeld of geïrriteerd voelen - Aandrang voelen dingen te vernielen of stuk te gooien - Vaak in ruzies verzeild raken 22

23 Subschaal SLAAPPROBLEMEN - Bleek in onderzoek steeds als aparte factor op te treden - Slechts drie items Items: - Moeilijk in slaap kunnen komen - Te vroeg wakker worden - Een onrustige of gestoorde slaap 23

24 Meetpretentie en subschalen -R - Subschaal Overig Voorbeelditems: - De gedachte dat er iets erg verkeerds is met je lichaam - Stemmen horen die andere mensen niet horen - Te veel eten Totaalscore (Psycho-neuroticisme): Het algehele niveau van psychisch, danwel, verondersteld daarmee samenhangend lichamelijk, disfunctioneren over de recente tijdsperiode. 24

25 Psychometrische eigenschappen 25

26 COTAN-oordeel COTAN-beoordeling 2004 Uitgangspunten bij de testconstructie: Goed Kwaliteit van het testmateriaal: Goed Kwaliteit van de handleiding: Goed Normen: Voldoende Betrouwbaarheid: Goed 1) Begripsvaliditeit: Goed Criteriumvaliditeit: Goed 1) De betrouwbaarheid van de HOS-schaal is 'voldoende Zie handleiding voor meer informatie 26

27 Normen 6 normgroepen 1. Poliklinische psychiatrische patiënten (N=5521) 2. Algemene bevolking (N=2368) 3. Chronisch pijnpatiënten (N=2458) 4. Klinische verslaafden (N=1570) 5. Eerstelijnscliënten (N=598) 6. Cliënten uit huisartsenpraktijken (N=925) 27

28 Introductie BSI 28

29 Introductie BSI - E. De Beurs, jaar van uitgave: 2006, meest recente uitgave: verkorte - Doel: Meten van symptomen van psychopathologie - Doelgroep: Volwassenen vanaf 18 jaar - Zelfrapportage - Afnametijd: 5-10 minuten - Beschikbaar in Reflectum, NVVP-portal, LVE-portal 29

30 Opzet vragenlijst - 53 omschrijvingen van klachten - Hoeveel last had u van: - Gedurende de afgelopen weken inclusief vandaag - Vijfpuntschaal: Helemaal geen, een beetje, nogal, tamelijk veel, heel veel 30

31 Meetpretentie en subschalen BSI 31

32 Subschalen - Somatische klachten (7 items) - Cognitieve problemen (6 items) - Interpersoonlijke gevoeligheid (4 items) - Depressieve stemming (6 items) - Angst (6 items) - Hostiliteit (5 items) - Fobische angst (5 items) - Paranoïde gedachten ( 5 items) - Psychoticisme (5 items) - Aanvullende items (4 items) - TOT-score Algemene maat voor psychopathologie - AAS-score Aantal aanwezige symptomen - EAS-score Ernst van de aanwezige symptomen 32

33 Subschalen Fobische angst = Agorafobie Cognitieve problemen = Insufficiëntie van denken en handelen Interpersoonlijke gevoeligheid Symptomen die typerdend zijn voor mensen met sociale angst Paranoïde gedachten Gevoelens die opkomen bij personen behept met overmatige achterdocht, vijandigheid en grootheidswaan Psychoticisme Gevoelens die horen bij de teruggetrokken levensstijl die veel voorkomt bij schizofrenie, of een waanachtige kwaliteit hebben 33

34 Scores - Omzetten ruwe schaalscores naar Normscores: 1. Zeer laag, 2. Laag, 3. Ben. Gem., 4. Gemiddeld, 5. Bov. Gem., 6. Hoog, 7. Zeer hoog - T-scores voor de totale ruwe score (M=50, SD=10) 34

35 Psychometrische eigenschappen BSI 35

36 COTAN-beoordeling BSI COTAN-beoordeling 2012 Uitgangspunten bij de testconstructie: Goed Kwaliteit van het testmateriaal: Goed 1) Kwaliteit van de handleiding: Goed 2) Normen: Onvoldoende 3) Betrouwbaarheid: Voldoende Begripsvaliditeit: Onvoldoende 4) Criteriumvaliditeit: Onvoldoende 5) 1) Deze beoordeling betreft de papier-en-potlood versie; de beoordeling van de computerversie is 'onvoldoende' wegens het ontbreken van gegevens. 2) Deze beoordeling betreft de papier-en-potlood versie; de beoordeling van de computerversie is 'onvoldoende' wegens het ontbreken van gegevens. 3) Normen niet representatief en/of de representativiteit is niet te beoordelen. 4) De oorspronkelijke Amerikaanse subschaalstructuur wordt gehandhaafd, hoewel geen bevestiging van deze structuur is gevonden. 5) Matige sensitiviteit en specificiteit 36

37 Normen Normen handleiding Normtabel (Poliklinische) Patiënten (N=245) 2. Normtabel Steekproef Algemene Bevolking Normalen (N=200) Normen Addendum Normtabel (Poliklinische) Patiënten Vrouwen (N=4291) 2. Normtabel (Poliklinische) Patiënten Mannen (N=2223) 3. Normtabel Steekproef Algemene Bevolking Normalen mannen (N=89) 4. Normtabel Steekproef Algemene Bevolking Normalen vrouwen (N=111) 37

38 Normen handleiding Patienten in ambulante zorg, mannen (N=1715) 2. Patienten in ambulante zorg, vrouwen (N=2935) 3. Bevolkingssteekproef, autochtone mannen jaar (N=128) 4. Bevolkingssteekproef, autochtone vrouwen jaar (N=138) 5. Bevolkingssteekproef, autochtone mannen 30+ jaar (N=535) 6. Bevolkingssteekproef, autochtone vrouwen 30+ jaar (N=512) 7. Bevolkingssteekproef, allochtone mannen (N=136) 8. Bevolkingssteekproef, allochtone vrouwen (N=151) 9. BSI TOT: T-scores voor patienten in de ambulante zorg mannen en vrouwen gecombineerd, mannen apart en vrouwen apart 10. BSI TOT: T-scores voor bevolking allen, bevolking uitgesplitst naar leeftijd (18-29 en 30+) en geslacht 38

39 BSI-18 39

40 BSI-18 - Verkorte versie van de BSI, 18 items - Screeningsinstrument - Somatische klachten, Depressie, Angst en Totaalscore - Hoge correlatie BSI-18 Totaalscore met BSI Totaalscore 40

41 Overeenkomst/verschillen en BSI 41

42 Overeenkomsten/verschillen - Nederlandse versies los van elkaar ontwikkeld, vertaling items verschilt soms in meer of mindere mate: Opvliegers of kouder rillingen Je soms er warm, dan weer erg koud voelen - BSI: Amerikaanse schaalindeling behouden vanwege internationale vergelijkbaarheid - : Op basis van factoranalyses met Nederlandse data een nieuwe schaalindeling 42

43 Overeenkomsten/verschillen schalen Angst Agorafobie Depressie Somatische klachten Insufficiëntie van denken en handelen Hostiliteit Wantrouwen en interpersoonlijke sensitiviteit Slaapproblemen Niet geschaalde items BSI schalen Angst Fobische angst Depressieve stemming Somatische klachten Cognitieve problemen Hostiliteit Interpersoonlijke gevoeligheid Paranoïde gedachten Psychoticisme Aanvullende items 43

44 Praktisch gebruik en BSI 44

45 Praktisch gebruik en BSI - Verkrijgbaar in verschillende onafhankelijke platforms - O.a. in platform Reflectum - NVVP-portal, LVE-portal - Aanmelding v.a. zomer 2013 vereenvoudigd - Volledig via platformaanbieder (ook facturering) - Uitsluitend accorderen gebruiksvoorwaarden Pearson - Digitale afname : 1,55 ex BTW - Digitale afname BSI: 1,35 ex BTW - ROM-prijs : 2,40 ex BTW - ROM-prijs BSI: 1,80 ex BTW 45

46 Toepassing Door Gerrie van der Heijdt (psycholoog en psychotherapeut) Toepassing/ervaringen ROMMEN met de 46