mutualistische weergalm DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL GEZINNEN Haaruitval VOEDSELINTOLERANTIE SEPTEMBER 2015

Transcriptie

1 mutualistische BELGIË P.B. BRUSSEL X BC 9865 weergalm GEZINNEN SEPTEMBER 2015 Belgen te weinig naar de tandarts Tijd om een tandje bij te steken! Wat kun je er tegen doen? Haaruitval Programma Vrije tijd en Gezondheid september - januari VOEDSELINTOLERANTIE DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant / Editie GEZINNEN / Driemaandelijks Speciale editie 2015 Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels - Zuidstraat Brussel / ISSN / Afgiftekantoor: Brussel X / P409911

2 Jef Baeck voorzitter van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Houd de dief! Mutualistische Weergalm Gezinnen Speciale editie 2015 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Michel Michiels REDACTIE Dienst Infocom VORMGEVING Dienst Infocom FOTO S Shutterstock, istock DRUK Dessain OPLAGE exemplaren EDITIE Gezinnen: jaar September 2015 REDACTIEADRES infocom@fsmb.be Dit document heeft slechts een informatieve waarde. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten. 02 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN Het besef dat deze regering van verenigd rechts echt van plan is het sociale weefsel stelselmatig te vernietigen, begint nu druppelsgewijs door te sijpelen. Het optrekken van de pensioenleeftijd, de jacht op de bruggepensioneerden en de werklozen, de besparingen op de begroting voor de gezondheidszorg wijzen allemaal in die richting. Deze regering deinst er ook niet voor terug om de 'dirty tricks' van het kapitalistische systeem uit de kast te halen door de slachtoffers met een schuldgevoel op te zadelen: 'de crisis is de schuld van de werklozen en het tekort in de sociale zekerheid is de schuld van de senioren en de patiënten'. Dit is ronduit schandalig. Niemand staat te springen om zijn job te verliezen, oud of ziek te worden. Daarentegen, schijnen deze dames en heren aan geheugenverlies te lijden wat de crisis van 2008 betreft en het paniekvoetbal om de banken met overheidsgeld uit de nood te helpen (met als resultaat dat de overheidsschuld de pan uitrijst en de financiële wereld daarover moord en brand schreeuwt. Dat is nog het toppunt!). Maar goed, voor deze regering van de banken zit er een zekere logica achter dit beleid met twee maten en gewichten. Vanuit diezelfde logica haalt ze systematisch uit naar de verdedigers van de werknemers en naar diegenen die met een sociale uitkering moeten rondkomen: voor de ziekenfondsen eist ze meer controle terwijl dit al de meest gecontroleerde sector is (bedrijfsrevisoren, auditcomité, Riziv, Controledienst voor de Ziekenfondsen) en bij de vakbonden wil ze een belangrijk deel van hun historische rol weghalen, namelijk de verdediging van de werknemers die hun job verloren hebben, dus het beheer van de werkloosheidsuitkeringen. Deze manoeuvres hebben als achterliggende bedoeling om deze organisaties te muilkorven en de weerstand van de werknemers te breken. Het is in die zin dat we moeten begrijpen waarom er plots een oplijsting van het overheidsaandeel in overheidsbedrijven en gemengde bedrijven wordt gevraagd. De achterliggende bedoeling is uiteraard om die sectoren te privatiseren. Op termijn betekent dit dat de gemeenschap er alleen maar armer op zal worden en dat we meer zullen moeten betalen voor een slechtere dienstverlening. Ook dat moeten we optellen bij de weigering om belasting te heffen op inkomsten uit kapitaal. Bovendien zou de N-VA met tegenzin een afgezwakte belasting kunnen aanvaarden maar alleen op voorwaarde dat dit wordt gecompenseerd door kostenbesparingen in de sociale zekerheid. De politieke bedoeling van dit standpunt is duidelijk: de solidariteit tussen de mensen verbreken en het egocentrische, nationalistische hokjesdenken aanmoedigen. Het leitmotiv van deze ongeluksregering is besparen. Tegen beter weten in, want het staat vast dat ze op die manier de economie zal kapotbesparen. De burgers hard aanpakken en het kapitaal ongemoeid laten, dat is de gemeenschap bestelen om een flinterdunne minderheid op haar wenken te kunnen bedienen. Maar er is nog een sprankeltje hoop: door het gebrek aan samenhang en de vele interne spanningen binnen dit bikkelharde kibbelkabinet is het niet uitgesloten dat deze regering vroeg of laat over haar eigen voeten struikelt. Democratie, de echte, is vóór alles een kwestie van gelijkheid. En dat zullen zij die het leiderschap als hun erfdeel beschouwen, de aanhangers van een economisch en sociaal liberalisme dus, nooit aanvaarden. Om de uitgebluste democratie opnieuw tot leven te brengen, moeten we ijveren voor de emancipatie van het individu door de mensen via een gepaste opleiding alle kansen te geven op een waardevol leven. En net daarom zijn een sterke sociale zekerheid en een degelijke gezondheidszorg onmisbaar. Jef Baeck voorzitter

3 INHOUD 04 Dossier: Voedselintolerantie Steeds meer mensen moeten noodgedwongen het eten op hun bord in de gaten houden. Wat gaat er schuil achter deze nieuwe kwaal? Wat is het verschil tussen intolerantie en allergie? 14 News Een kort overzicht van de laatste nieuwigheden binnen jouw mutualiteit en de ziekte- en invaliditeitsverzekering. 09 Bespaar op je gezondheidsbudget Ook al heeft gezondheid geen prijs, waarom meer uitgeven dan nodig? We geven je graag enkele bespaartips. 17 Programma Vrije Tijd & Gezondheid september januari 2016 Onze vzw Vrije Tijd en Gezondheid stelt haar programma van september 2015 tot januari 2016 voor. 10 Tijd om een tandje bij te steken! De helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat! 12 Haaruitval, wat kun je er tegen doen? Als je voorhoofd begint te kalen of je paardenstaart dun wordt, wordt het tijd om een dermatoloog te raadplegen, want er bestaan oplossingen voor. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 03

4 VOEDSELINTOLERANTIE DOORBRAAK VAN EEN NIEUWE KWAAL? In enkele jaren tijd is het aantal gevallen van voedselintolerantie explosief toegenomen. Steeds meer mensen moeten noodgedwongen het eten op hun bord in de gaten houden. Wat gaat er schuil achter deze aandoening? Wat is het verschil met een voedselallergie? ALLERGIE OF INTOLERANTIE? Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen voedselallergie en voedselintolerantie, omdat ze zeer verschillende fysiologische oorzaken hebben. Een allergie is een overgevoeligheid van het menselijk lichaam voor bepaalde stoffen in voedingsmiddelen, de zogenaamde allergenen. Het lichaam beschouwt het voedingsmiddel als een vreemd lichaam en reageert door antilichamen aan te maken. In tegenstelling tot bij allergieën is bij voedselintoleranties niet het immuunsysteem, maar de stofwisseling betrokken. Het lichaam heeft het vermogen om een bepaald bestanddeel te verteren, geheel of gedeeltelijk verloren, of zelfs nooit het vermogen hiertoe gehad. Het lichaam maakt geen antilichamen aan, maar reageert rechtstreeks op een voedingsmiddel met bepaalde klachten. In het algemeen kunnen kleine hoeveelheden voedsel die deze klachten veroorzaken, dus nog zonder verdere gevolgen worden gegeten. WAT ZIJN DE SYMPTOMEN? Een analyse van de symptomen is een van de beste manieren om een allergie van een intolerantie te onderscheiden. Bij een allergie verschijnen de klachten vrij snel na het eten. Ze kunnen in meerdere of mindere mate een reactie in verschillende delen van het lichaam veroorzaken. Het meest treden huidaandoeningen, zoals eczeem en netelroos, op maar ook misselijkheid en braken, een daling van de bloeddruk, ernstige ademhalingsproblemen en bewusteloosheid komen voor. Een anafylactische shock (een zeer ernstige allergische reactie die een spoedbehandeling vereist) is relatief zeldzaam. De effecten van een intolerantie daarentegen zijn subtieler en treden vaak trager op. Het zijn vooral maag- en darmklachten zoals buikpijn, braken, krampen, een opgeblazen gevoel, diarree,... Maar ook andere reacties komen voor, zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, huiduitslag, hoofdpijn, reuma enz. 4 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

5 VOEDSEL- INTOLERANTIE De intensiteit van de symptomen is afhankelijk van de hoeveelheid ingenomen voedsel. Samengevat hoeft men bij een allergie maar één keer het allergene voedsel te eten om een reactie te veroorzaken, terwijl bij een intolerantie de frequentie en hoeveelheid voedsel het proces in gang zetten. HOE EEN VOEDSELINTOLERANTIE OPSPOREN? De symptomen van voedselintolerantie zijn zeer gevarieerd, zodat het soms moeilijk is om een accurate diagnose te stellen. Ga vooral niet zelf experimenteren door bepaalde voedingsmiddelen uit je dieet uit te sluiten, want dit kan tekorten aan essentiële voedingsstoffen veroorzaken. De eerste stap in de diagnose is gebaseerd op een gedetailleerde ondervraging om de klachten in verband met de inname van het voedsel te onderzoeken. Dit om te voorkomen dat de symptomen het gevolg van andere klachten zijn of om een eventuele verborgen consumptie van het verdachte voedsel op te sporen. Je kunt ook een eliminatiedieet volgen. Dit betekent dat je een paar weken niets van de verdachte voedingsmiddelen eet. Als de klachten tijdens deze periode verdwijnen, worden de verdachte voedingsmiddelen in één keer opnieuw geïntroduceerd. De dosissen worden geleidelijk verhoogd tot een normale consumptie. Wanneer het verdachte voedingsmiddel duidelijk geïdentificeerd is, kan het makkelijk vermeden worden. Soms zijn nog andere tests nodig. Afhankelijk van het verdachte bestanddeel, zijn dit vooral ademtests, zoals de waterstof-ademtest om de diagnose van lactose-intolerantie te stellen, of een darmbiopsie. WAT ZIJN DE VOORNAAMSTE OORZAKEN? Tal van voedingsmiddelen en stoffen in het dieet kunnen verantwoordelijk zijn voor een voedselintolerantie. De meest voorkomende zijn gluten, melk en additieven. Glutenintolerantie Over glutenintolerantie of glutengevoeligheid wordt DE VERPLICHTE VERZEKERING KOMT TUSSEN! Personen met coeliakie, dermatitis herpetiformis, een allergie voor gluten/ gliadine of voor graanmeel zonder glutenallergie hebben recht op een maandelijkse terugbetaling van 38 euro voor hun bijzondere voeding. Je moet hiervoor het akkoord van de adviserend geneesheer krijgen. Meer info op riziv.be. duidelijk het vaakst gesproken. En dat is heel normaal, want gluten is een bestanddeel van verschillende graansoorten en zit dus in veel voedingsmiddelen, zoals koekjes, quiches, brood, pasta, pizza, gebak, vleeswaren, sauzen, bier,... Glutenintolerantie kan op elke leeftijd optreden en geeft een groot aantal klachten. Bij jonge kinderen zijn dit vooral maag- en darmklachten (buikpijn, diarree of constipatie, winderigheid enz.). De meest voorkomende klachten bij volwassenen zijn bloedarmoede of osteoporose. De diagnose voor het bepalen van glutengevoeligheid is ingewikkeld, omdat mensen niet allemaal op dezelfde manier reageren op dezelfde hoeveelheden gluten of dezelfde voedingsmiddelen met gluten. Verder veroorzaakt glutenintolerantie of glutengevoeligheid dezelfde klachten als coeliakie. Daardoor kan de arts een verkeerde diagnose stellen. Coeliakie is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam schade toebrengt aan de eigen weefsels. De enige manier om de diagnose van coeliakie te stellen, is een bloedonderzoek en darmbiopt. Volgens onderzoekers lijdt naar schatting 1 % van de bevolking aan coeliakie, terwijl bijna 10 % van de bevolking gevoelig is voor gluten. Mensen met coeliakie kunnen totaal geen gluten verdragen in hun dieet, terwijl mensen met een intolerantie moeten opletten om geen of weinig gluten te eten. BLIJF WAAKZAAM! Sommige geneesmiddelen bevatten lactose of gluten in hun inactieve bestanddelen (de zogenaamde hulpstoffen). Deze worden vermeld onder de namen tarwegluten, tarwezetmeel, zemelen, tarwekiemolie, plantaardige amylase enz. Heb je een voedselintolerantie, meld dit dan aan je arts en apotheker. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 5

6 We zijn nu getuige van een hype rond glutenvrij eten. Er komen steeds meer glutenvrije producten in onze supermarkt. Sommigen volgen een glutenvrij dieet in de hoop gewicht te verliezen of om gezonder te eten. Dit is niet zonder gevolgen, omdat veel glutenvrije producten een lage voedingswaarde hebben en weinig vezels, vitaminen en mineralen bevatten. Een glutenvrij dieet is nog altijd een ernstige en restrictieve behandeling die door een arts of diëtist moet worden voorgeschreven. Lactose-intolerantie Intolerantie voor lactose (melksuiker) is een bekende vorm van voedselintolerantie. Lactose treft men in veel bewerkte voedingsmiddelen aan, maar ook in tal van andere producten, zoals geneesmiddelen, cosmetica,... De intolerantie wordt veroorzaakt door een tekort aan het spijsverteringsenzym lactase. Dit is aangeboren, maar kan ook later ontstaan. Mensen met een lactose-intolerantie ontwikkelen vooral maag- en darmklachten zoals winderigheid, pijn, diarree enz. In Europa heeft ongeveer 5 % van de bevolking een lactasedeficiëntie en een steeds groter aandeel (50-80 %) hiervan zie je in bepaalde etnische groepen (waaronder Afrikanen en Aziaten). De hoeveelheid melk en melkproducten die de symptomen veroorzaken, varieert sterk. De meeste mensen met een lactose-intolerantie kunnen een glas melk drinken zonder enig ongemak te ondervinden. Overigens worden harde, lactose-arme kazen en gefermenteerde melkproducten zoals yoghurt gewoonlijk goed verdragen. Door in één keer het aantal lactoserijke voedingsmiddelen te beperken, kunnen gevoelige mensen lactose beter verdragen. Intolerantie voor additieven Additieven (kleurstoffen, sulfieten, glutamaat, aspartaam enz.) worden gebruikt bij de industriële verwerking van bepaalde voedingsmiddelen om hun uiterlijk, smaak en houdbaarheid te verbeteren. In het algemeen veroorzaken additieven geen problemen. Toch lijken sommige mensen op bepaalde additieven of de combinatie van additieven met andere substanties, te reageren. De problemen blijven beperkt tot roodheid of huiduitslag die na een kwartier weer verdwijnt. Omdat alle additieven duidelijk op het etiket vermeld moeten worden, kunnen gevoelige mensen of mensen die denken dat ze er gevoelig voor zijn, deze additieven zonder problemen vermijden. DUIDELIJKERE ETIKETTEN VOOR PERSONEN MET ALLERGIEËN Sinds 1 juli 2015 vereist de EU-wetgeving dat 14 allergenen duidelijk op het etiket vermeld moeten worden, zelfs als ze er in minieme hoeveelheden in voorkomen, of als het om een afgeleid product gaat. Dit zijn granen die gluten bevatten (bijv. tarwe, rogge, gerst, haver, spelt,...), schaaldieren, eieren, vis, pinda's, soja, melk, noten (nl. amandelen, hazelnoten, walnoten, pistachenoten, pijnboompitten,...), selderij, mosterd, sesam, weekdieren, lupine en sulfieten. Bij verpakte producten moet een vermelding op het etiket staan. Om het makkelijker te maken voor de consument, beginnen fabrikanten (eventueel aanwezige) allergenen vetgedrukt of onderstreept of in een ander lettertype op het etiket te vermelden. Lees altijd aandachtig de volledige lijst van ingrediënten. Bij producten zonder verpakking moet de informatie over allergenen vlakbij de producten staan, zodat er bij de consument geen twijfel bestaat over het product in kwestie. De informatie moet zo snel mogelijk mondeling aan de consument meegedeeld worden vóór het sluiten van aankoop. Voor de gerechten in een restaurant of kantine moet de informatie over de allergenen zo snel mogelijk door het personeel verstrekt worden. Andere intoleranties Bijna alle voedingsmiddelen kunnen reacties veroorzaken. Zo zijn groenten en andere plantaardige voedingsmiddelen verantwoordelijk voor bijna 60 % van de voedselintoleranties. Vis en schaaldieren staan op de derde plaats qua allergeen voedsel. Kruiden en specerijen kunnen ook verantwoordelijk zijn voor intoleranties, net als fruit (en dan vooral citrusvruchten en exotische vruchten) of eieren (ovalbumine-intolerantie in het eiwit). Andere intoleranties zijn het gevolg van tyramine (een stof die we in kaas, rode wijn, avocado, frambozen, 6 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

7 VOEDSEL- INTOLERANTIE haring, bier, gist enz. terugvinden) of glutamaten. Ook tomaten en ingeblikt voedsel veroorzaken soms een voedselintolerantie. HOE KAN JE INTOLERANTIE VOORKOMEN? Helaas kan je voedselintoleranties niet voorkomen. Zodra de diagnose is gesteld en het schuldige voedsel is aangewezen, is er maar één effectieve maatregel: vermijd het eten van de boosdoener. Soms hoef je enkel de porties te verkleinen om de symptomen te verminderen. Het is niet altijd gemakkelijk om een voedingsmiddel uit je dieet te elimineren, omdat het vele vormen kan aannemen (ingrediënten, additieven enz.). Bovendien kan de stof in levensmiddelen zitten waarvan je het niet verwacht. Zo kunnen sommige vleeswaren lactose bevatten. Het advies van een diëtist zal je helpen bij het samenstellen van een eliminatiedieet of het vinden van alternatieve voedingsmiddelen om tekorten te voorkomen. Hij kan je ook uitleggen hoe je de etiketten op de voedingsmiddelen die je koopt, correct moet lezen en interpreteren. Het kan pas echt moeilijk worden wanneer je bijvoorbeeld buitenshuis eet. Stel in dit geval gerust vragen over ingrediënten en bereidingswijzen. Wat betekenen de vermeldingen Mogelijke aanwezigheid van, Mogelijke sporen van enz.? Tijdens het productieproces kan een stof per ongeluk met een voedingsmiddel in contact komen. Deze stoffen worden niet in het recept gebruikt en dus niet als ingrediënten vermeld. Er is geen verplichting om deze al dan niet sterk allergene stoffen op het etiket te zetten. In geen geval kan de fabrikant zich indekken door deze zinnen af te drukken. Hij kan dus enkel de allergenen die in zijn voedingsmiddel aanwezig zijn, opsommen. Bronnen JE MUTUALITEIT KOMT TUSSEN. MEDISCHE ZORG VOLLEDIG TERUGBETAALD! Wij betalen je remgeld -het deel dat je na tussenkomst van de mutualiteit normaalgezien zelf betaalt- terug voor een aantal prestaties, en dit ongeacht je leeftijd! Meer info? MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 7

8 Interview MODEVERSCHIJNSEL OF EEN ECHT GEVAAR? Dr. Haccuria, longarts en allergoloog verbonden aan de Iris Zuid Ziekenhuizen Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die geen gluten of lactose meer mag eten. De laatste jaren is er een ware explosie van voedselintoleranties geweest. Wat is er aan de hand? Is het een modeverschijnsel of een echt gezondheidsprobleem? Dr. Haccuria, als longarts en allergoloog verbonden aan de Iris Zuid Ziekenhuizen, geeft antwoord op onze vragen. Is er inderdaad een stijging van het aantal allergieën en voedselintoleranties? Dr. Haccuria: In enquêtes onder de bevolking antwoordde 20 % van de respondenten dat ze allergisch of intolerant waren voor bepaalde voedingsmiddelen. Maar uit tests in ziekenhuizen bleek dat slechts 3,6 % een echte allergie of voedselintolerantie had. Net als in de meeste andere geïndustrialiseerde landen schat men het voorkomen van voedselallergieën in Europa op 2 tot 4 % voor alle leeftijdsgroepen. Maar het aantal lijkt in 10 tot 15 jaar verdubbeld te zijn. Wat is hier de oorzaak van? Dr. Haccuria: Er is meer dan één antwoord op deze vraag. Ten eerste moeten we niet vergeten dat allergische ziekten nu veel beter herkend, gediagnosticeerd en behandeld worden dan 50 jaar geleden. Ten tweede biedt de genetische afdruk een gedeeltelijk antwoord. Maar het is niet de enige verklaring voor het toegenomen aantal allergische aandoeningen. Veel observaties neigen naar wat we de hygiënehypothese noemen. Volgens deze theorie zouden we vanaf onze geboorte niet voldoende blootgesteld worden aan microben en andere infecties die tot taak hebben ons immuunsysteem te stimuleren en te ontwikkelen. Allergieën lijken dus de prijs te zijn die we moeten betalen voor onze huidige levensstijl. Toch moeten we niet vergeten dat vaccins, antibiotica en hygiëne bijgedragen hebben tot een drastische vermindering van de wereldwijde sterfte. Gebrek aan Vitamine D is een andere mogelijke verklaring. Zo is gebleken dat personen met een tekort aan vitamine D een groter risico hebben op allergische aandoeningen. Ten slotte kunnen factoren zoals het innemen van paracetamol tijdens de zwangerschap, luchtverontreiniging en roken, bijdragen aan een verhoogde prevalentie van allergische aandoeningen. Wat de voedselintolerantie betreft, hebben de mediabelangstelling en de toegenomen consumptie van tarwe en zuivelproducten waarschijnlijk een invloed gehad op het aantal geregistreerde gevallen. Kunnen onze veranderde voedingsgewoonten een verklaring zijn voor het stijgende aantal voedselintoleranties? Zijn industriële producten er de oorzaak van? Dr. Haccuria: Industriële producten zijn niet de oorzaak van de toename van voedselallergieën, maar soms is de oorzaak van het optreden van allergieën ten aanzien van nieuwe allergenen gemaskeerd. Dankzij het Franse Réseau d Allergo-Vigilance (netwerk allergiebewaking) werden nieuwe voedselallergenen geïdentificeerd. Onze eetgewoonten zijn zeker veranderd, maar ook andere gewoonten kunnen een oorzaak zijn van voedselallergieën. Zo werd het inhaleren van cannabis recent geïdentificeerd als een oorzakelijke factor van zware voedselallergieën. 8 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

9 TOEGANKELIJKE GEZONDHEID Bespaar op je gezondheidsbudget! Er wordt vaak gezegd dat gezondheid geen prijs heeft. Maar waarom zou je meer geld uitgeven dan nodig is? Wij geven je graag enkele tips om je gezondheidsbudget terug te dringen. VRAAG EEN GLOBAAL MEDISCH DOSSIER (GMD) BIJ JE HUISARTS Iedereen kan een globaal medisch dossier laten openen door zijn huisarts. In je GMD worden niet alleen je medische gegevens bijgehouden, waardoor de communicatie tussen je huisarts en andere zorgverleners verbetert. Het GMD is ook goed voor je portemonnee want zo betaal je 30 % minder remgeld (je persoonlijk aandeel na tussenkomst van je ziekenfonds) bij je huisarts. Bovendien kost het GMD je niets extra, want het wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds! Wie tussen 45 en 75 jaar oud is, heeft recht op de preventiemodule. Dit is een medische check-up door de huisarts, waarbij zes belangrijke preventiepunten onderzocht worden. Deze check-up, ook wel GMD+ genoemd, wordt volledig terugbetaald door je ziekenfonds. KIES EEN GECONVENTIONEERDE ARTS Geconventioneerde artsen rekenen de officiële tarieven aan, waardoor je als patiënt alleen het remgeld, namelijk het verschil tussen het bedrag dat door het ziekenfonds wordt terugbetaald en het ereloon dat bepaald is in het tarievenakkoord, moet betalen. Niet-geconventioneerde artsen mogen daarentegen hun tarief vrij bepalen. Het ereloonsupplement dat bovenop het officiële tarief komt, is altijd ten laste van de patiënt! te vermelden. Als je een voorschrift op stofnaam aan je apotheker geeft, is die verplicht om het goedkoopste geneesmiddel af te leveren. KIES EEN MEERPERSOONSKAMER Als je kiest voor een gemeenschappelijke of tweepersoonskamer, mag het ziekenhuis je geen supplementen aanrekenen. Voor een eenpersoonskamer bestaat er geen wettelijk vastgelegde limiet voor de kamersupplementen. Als je voor een eenpersoonskamer kiest, mag iedere arts, geconventioneerd of niet, je bovendien ereloonsupplementen aanrekenen. Financieel gezien is een eenpersoonskamer dus af te raden. Bij dagopname werden de ereloonsupplementen in een gemeenschappelijke en tweepersoonskamer recent ook afgeschaft. Voortaan gelden bij oneday-clinic dus dezelfde regels als bij een langer ziekenhuisverblijf. LAAT JE DOORVERWIJZEN DOOR JE HUISARTS Als je huisarts je doorverwijst, krijg je een extra tussenkomst van 5 euro (2 euro als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming) voor een raadpleging bij een specialist. Dit systeem noemt echelonnering. Opgelet! Je krijgt de extra tussenkomst slechts 1x per kalenderjaar per specialisme en je moet over een GMD beschikken. Check fsmb.be om nog meer te besparen met onze voordelen! Is jouw arts geconventioneerd? Check het in de tool Vind een arts, kinesist, tandarts op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers. VRAAG EEN VOORSCHRIFT OP STOFNAAM OF EEN GENERISCH GENEESMIDDEL Generische geneesmiddelen zijn exacte kopieën van de originele merkgeneesmiddelen. Ze bevatten dezelfde actieve bestanddelen, in dezelfde hoeveelheid en met dezelfde kwaliteit. Ze hebben dus precies dezelfde therapeutische werking als het originele geneesmiddel, maar zijn wel goedkoper! Als een arts een medicijn voorschrijft, kan hij bovendien kiezen om het voor te schrijven op stofnaam en dus geen merk Naast deze algemene tips hebben sommige mensen ook recht op een verhoogde tegemoetkoming, en de maximumfactuur zorgt voor een plafond aan je gezondheidsbudget. Je vindt alle info hierover op onze site en natuurlijk geven onze raadgevers je graag een extra woordje uitleg. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 9

10 Ik flos niet meer en raak geen tandenstoker aan Ook m n tandenborstel laat ik rustig in m n beker staan Ik eet alleen maar suikerzoet, ik snoep de hele dag maar raak Want dan heb ik snel een gaatje, en een afspraak! BELGEN TE WEINIG NAAR TANDARTS TIJD OM EEN TANDJE BIJ TE STEKEN! 10 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN In Het is altijd lente in de ogen van de tandarts-assistente maakte zanger Peter de Koning maar wat graag een afspraak bij de tandarts. Twintig jaar na zijn hit, wordt zijn voorbeeld nog altijd niet goed gevolgd, want de helft van de Belgen gaat te weinig naar de tandarts. En opgelet, vanaf volgend jaar moet je meer betalen als je niet regelmatig naar de tandarts gaat! Om iedereen attent te maken op het belang van een regelmatig tandartsbezoek, lanceren wij onze campagne Kiezen voor je tanden. Een broodnodige actie, want uit de cijfers van het Intermutualistisch Agentschap blijkt dat slechts één op de twee Belgen regelmatig naar de tandarts gaat. De provincie Vlaams-Brabant (53,8 %) scoort iets beter dan het gemiddelde, maar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (44,7 %) ligt onder het landelijk gemiddelde. Meer nog, in Brussel neemt het tandartsbezoek zelfs licht af, terwijl er elders een geringe stijging merkbaar is. De Brusselse 75+ ers zijn dan weer een lichtpuntje, zij gaan vaker dan de rest van hun leeftijdsgenoten naar de tandarts. Al moet dit wel met een korreltje zout genomen worden, een goede tandzorg van jongs af aan helpt latere problemen immers te voorkomen. En hoewel de algemene regionale verschillen miniem zijn, zijn er toch enkele fikse uitschieters. In ons werkgebied liggen de meest en minst regelmatige tandartsbezoekers met Pepingen (60,3 %) en Sint-Joost-ten-Node (39,7 %) twintig procent uit elkaar. Toch zijn zij zeker nog niet de beste of slechtste leerling van het land. Die eer gaat naar het Oost-Vlaamse De Pinte (67 %) en het Naamse Viroinval (32,3 %). Qua leeftijd is er dan weer een verschil in de bezochte specialisten. Een orthodontist wordt quasi enkel door tieners en jongvolwassenen bezocht. Niet onlogisch, want orthodontisten zijn gespecialiseerd in de vorm, groei en ontwikkeling van het gebit en de verbetering ervan door middel van beugels. Parodontologen, de specialisten van het tandvlees, krijgen dan weer vooral oudere patiënten over de vloer. Een zure drank gedronken of iets zuur gegeten? Wacht een uurtje om je tanden te poetsen! De combinatie van zuur en borstelen doet je tanden immers sneller verslijten. NIET NAAR DE TANDARTS, MEER BETALEN Het geringe tandartsbezoek heeft niet alleen gevolgen voor ons gebit, vanaf volgend jaar zal het ook voelbaar zijn in onze portemonnee. Als je in 2015 niet naar de tandarts gaat, zal je in 2016 immers meer uit eigen zak moeten betalen (uitgezonderd preventieve zorg, raadplegingen en orthodontie). Dat is vastgelegd in het akkoord tandartsen-ziekenfondsen. Deze maatregel geldt niet voor kinderen en voor personen met recht op de verhoogde tegemoetkoming is er uitstel tot 1 december Nochtans hebben we geen echte reden om niet regelmatig naar de tandarts te gaan, dat verklaarde althans bijna de helft van de bevraagden in het onderzoek naar de mondgezondheid van

11 Tandglazuur is het hardste weefsel van het menselijk lichaam. KIEZEN VOOR JE TANDEN Een volwassene produceert 1 tot 1,5 liter speeksel per dag. de Belgische bevolking. Een klein kwart gaf aan niet naar de tandarts te gaan door het ontbreken van symptomen. Angst (18 %) en financiële drempels (16 %) vervolledigen de top van de redenen om niet naar de tandarts te gaan. Een beperkte toegankelijkheid tot de tandarts of het niet belangrijk vinden van het tandartsbezoek werd bijna nooit aangehaald als reden. Hoewel de financiële drempel niet de grootste reden is voor het niet bezoeken van de tandarts, willen we je er toch op wijzen dat het belangrijk is om na te gaan of jouw tandarts de tariefafspraken volgt. Want maar liefst één derde van de Belgische tandartsen (37,36 %) doet dit niet, en is dus vrij om supplementen aan te rekenen. In Vlaams-Brabant loopt dit aantal zelfs op tot 42,61 %. Is jouw tandarts geconventioneerd? Check het in de tool Vind een arts, kinesist, tandarts op fsmb.be of vraag het na bij een van onze raadgevers. KWALITATIEVE, TOEGANKELIJKE TANDZORG VOOR IEDEREEN! Om kwaliteitsvolle tandzorg voor iedereen toegankelijk te maken, biedt de Socialistische Mutualiteit Brabant twee tandverzekeringen op maat van ieders behoeften: Dentimut First en Dentimut Plus. Bovendien kan je in onze medische centra César De Paepe terecht voor tandzorg tegen een geconventioneerd tarief! Onze kwaliteitsvolle dekking voor tandzorg, Dentimut First, is automatisch inbegrepen in onze aanvullende verzekering. Je betaalt er dus geen cent extra voor! Maar je krijgt wel een volledige terugbetaling van het remgeld voor raadplegingen en preventieve behandelingen bij de tandarts, en dit ongeacht je leeftijd. Daarnaast biedt Dentimut First tussenkomsten voor orthodontie en implantaten. Zo krijg je tot 175 euro terug voor tandprotheses en tandimplantaten. Voor een nog uitgebreidere dekking kan je je Dentimut First-verzekering aanvullen met Dentimut Plus. Onze XXL tandzorgverzekering biedt je terugbetalingen tot 1200 euro/jaar en dit tegen betaalbare premies. Alle informatie en de voorwaarden van onze tandverzekeringen vind je op fsmb.be of in onze Dentimut-gids. In onze medische centra César De Paepe kan iedereen terecht voor kwalitatieve, toegankelijke zorg. We bieden onder meer raadplegingen bij algemene artsen, tandartsen, oogartsen en diëtisten tegen een geconventioneerd tarief. Onze leden krijgen bovendien het remgeld terugbetaald voor de meest courante verstrekkingen en 15 % korting op de levering/herstelling van een tandprothese. Op vind je een volledig overzicht van onze medische centra en de raadplegingen. Bronnen - NVSM - Dienst Gezondheidsbevordering - Intermutualistisch Agentschap: IMA-AIM Atlas - Interuniversitaire Cel Epidemiologie: Eindrapport Dataregistratie- en evaluatie mondgezondheid Belgische bevolking ( ) MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 11

12 Haaruitval, WAT KUN JE ER TEGEN DOEN? Het is heel normaal als je wat haar verliest. Maar als je voorhoofd begint te kalen of je paardenstaart dun wordt, wordt het tijd om een dermatoloog te raadplegen, want er bestaan oplossingen voor. WAAROM VERLIEZEN WE HAAR? Androgenetische alopecie, ook kaalheid genoemd, wordt gekenmerkt door een progressieve kaalheid op de top van de schedel. Ze treft zowel mannen als vrouwen. Ze is waarschijnlijk grotendeels te wijten aan een overgevoeligheid van de follikels voor androgenen. Deze veroorzaakt een ongebreidelde groeicyclus van het haar. Na een aantal cycli raakt de follikel uitgeput en wordt het haar steeds dunner, totdat er een fijne, lichte dons overblijft, die de hoofdhuid niet meer bedekt. Haaruitval treft ongeveer 15 % van de mannen op de leeftijd van 20 jaar, 30 % op 30 jaar en 50 % op 50 jaar. Eén op de drie vrouwen onder de leeftijd van 50 jaar en één op de twee vrouwen na de leeftijd van 50 jaar is draagster van deze genetische gevoeligheid. Deze aandoening is genetisch bepaald. Bij mannen wordt de aandoening doorgegeven door de vader of de vader van de moeder. Bij vrouwen gebeurt dat door de vader of de moeder. WANNEER MOET JE EEN ARTS RAADPLEGEN? We hebben tussen de en hoofdharen. Haren vallen cyclusgewijs uit en worden normaalgesproken vervangen door jonge haren haren per dag verliezen, is normaal. Als je er meer verliest, dan spreken we over pathologische haaruitval. Je hoeft ze niet te tellen. Zodra je abnormaal veel haar in je borstel of op je hoofdkussen vindt, kun je beter een arts raadplegen. Telogeen effluvium is te wijten aan een versnelling van de haarcyclus. Er zijn vele oorzaken. De haaruitval kan seizoensgebonden zijn. Zo verlies je het meeste haar in de lente en de herfst. Het kan veroorzaakt worden door bepaalde geneesmiddelen (anticoagulantia, antiepileptica, cholesterolremmers, bètablokkers enz.) of een stofwisselingsprobleem (ijzertekort, schildklierproblemen enz.). Dikwijls is het een gevolg van een bevalling, emotionele shock (echtscheiding, rouw,...), een periode van intense stress, een grote operatie of hoge koorts. Alopecia areata is een ziekte waarbij het immuunsysteem het haar aanvalt, waardoor er kale plekken ontstaan. Soms groeit het haar terug, maar een terugval is enkele maanden of jaren later altijd mogelijk. Cicatriciële alopecie is een oorzaak van permanente kaalheid die veroorzaakt kan worden door een immuunziekte (lupus, lichen planopilaris enz.). Ringworm is een schimmelinfectie van de hoofdhuid en de meest voorkomende oorzaak van haaruitval bij kinderen. Maar bij kinderen groeit het haar in de meeste gevallen weer terug. WELKE OPLOSSINGEN ZIJN ER? Haaruitval is een klacht waarvan men de oorzaak moet opsporen. Daarom wordt aangeraden altijd een dermatoloog te raadplegen. Momenteel is er een uitgebreid arsenaal oplossingen om een bevredigend antwoord op de meeste vormen van kaalheid te vinden. Behandelingen kunnen de haaruitval vertragen of stabiliseren. Als de haaruitval door een geneesmiddel veroorzaakt wordt, volstaat het hiermee te stoppen. Als de haaruitval te wijten is aan een metabolisch probleem 12 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

13 HAARUITVAL (bvb. ijzertekort), moet de oorzaak behandeld worden. In het geval van androgenetische alopecie bij mannen, zijn er vooral twee effectieve behandelingen: minoxidil voor lokaal gebruik en finasteride. Minoxidil vertraagt alleen de haaruitval, terwijl finasteride de haaruitval stopt. Minoxidil is een lotion die s ochtends en s avonds aangebracht moet worden. Bij vrouwen is minoxidil nu de hoeksteen van de behandeling van androgenetische alopecie, het kan met andere behandelingen gecombineerd worden, afhankelijk van de hormoonbalans. Naast geneesmiddelen, is ook transplantatie een mogelijke behandeling. Een transplantatie bestaat uit het wegnemen van haar (op het achterhoofd bijvoorbeeld) om het op het kale gebied in te planten. De haren in het getransplanteerde stukje blijven groeien zoals ze dat deden op de plek waar ze vandaan komen. Pruiken en haarwerkjes zijn ook een oplossing voor mensen die geen behandeling of operatie willen ondergaan. Hoed je ten slotte voor wondermiddelen uit advertenties. Deze producten hebben over het algemeen geen wetenschappelijke onderbouwing. Zo zal je waarschijnlijk niet alleen je haar, maar ook veel geld verliezen. Vermijd ook haarklinieken. Ze hebben geen deskundig personeel en geven niet de juiste behandelingen. Bovendien zijn ze vaak erg duur. Enkele mythes ontkracht... Je haar is geen gazon: het heeft geen zin om je haar met een tondeuse of scheerapparaat te scheren in de hoop dat het sterker terug groeit. Kaalheid is niet te wijten aan het dragen van een helm of pet. Het is ook niet gerelateerd aan de hoeveelheid of het type shampoo. Shampoo tegen haaruitval bestaat niet. Het is niet slecht om je haar elke dag te wassen met een milde shampoo. Door je haar s nachts bij volle maan te laten knippen, zal je haar niet dikker terug groeien! Massages zijn nutteloos voor het voorkomen van haaruitval en stimuleren de groei niet. Bron: De verplichte verzekering komt tegemoet in de kosten! In het kader van de verplichte verzekering worden pruiken terugbetaald in geval van kaalheid als gevolg van chemotherapie, alopecia aerata en cicatriciële alopecie. Er is geen akkoord van de adviserend geneesheer nodig. Meer informatie vind je op DE GROEICYCLUS VAN HET HAAR Eerste fase: de groeifase duurt drie tot zeven jaar. Tijdens deze periode vermenigvuldigen de cellen zich actief en de haarschachten groeien gestaag. Haar groeit gemiddeld 0,35 mm per dag, of 1 cm per maand. Tweede fase: tijdens de overgangsfase die één tot twee weken duurt, stopt de groei (het haar is in feite dood). Derde fase: de dode haren blijven nog drie maanden vastzitten aan de hoofdhuid, voordat ze uitvallen. De stamcellen in het bovenste gedeelte van de wortelschede migreren naar de bodem van de bulbus en een nieuwe haar begint aan zijn groeicyclus. De cirkel is rond. Bronnen - Artikel opgesteld in samenwerking met Dokter J.-J. Stene, dermatoloog aan het UMC Sint-Pieter, eenheid Georges Achten. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 13

14 Vraag jij al naar het goedkoopste geneesmiddel? Geneesmiddelen kunnen een flinke hap uit je budget nemen. Vraag daarom altijd naar het goedkoopste geneesmiddel bij de apotheker! Zo krijg je dezelfde kwaliteit tegen de laagste prijs. Dat is niet alleen zo voor medicatie die de dokter voorschrijft. Ook voor medicatie die je zelf aan de apotheker vraagt zoals pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, bestaat er een goedkoper alternatief. Door goedkopere geneesmiddelen te kopen bespaar je op de prijs, maar niet op de kwaliteit. Goedkopere geneesmiddelen bevatten immers dezelfde werkzame bestanddelen als duurdere geneesmiddelen. Ze werken dus even goed. Zoek zelf en bespaar! Ook jij kan besparen op je pijnstillers, neusspray, ontsmettingsmiddel, geneesmiddelen tegen allergie, Surf snel naar om het goedkoopste geneesmiddel te vinden! DIABETES: samen doen we er iets aan! 14 november is het Werelddiabetesdag. Die dag wordt er dus extra aandacht besteed aan diabetes. Ook de Socialistische Mutualiteit zet zich in tegen deze ziekte. Niet alleen op de Werelddag, maar een heel jaar lang! Gratis Sweetbee voedingsatlas Zorgtraject: volledige* terugbetaling raadplegingen huisarts en diabetesspecialist / gratis opleiding zelfzorg / gratis zelfzorgmateriaal (glucosemeter, strips, lancetten, insulinepen) / volledige* terugbetaling van twee consultaties bij erkende diëtist en podoloog (mits GMD) Nog meer voordelen, én niet alleen voor diabetespatiënten, maar voor al onze leden! Medische zorg volledig* terugbetaald: raadpleging huisarts, oogarts, gynaecoloog en perinatale kinesitherapie / huisbezoek huisarts voor 75+ ers (mits GMD en 25 euro franchise) Sport: krijg 45 euro terug van je lidgeld bij een sportclub of fitnessabonnement Dieet: krijg tot 60 euro terugbetaald van sessies bij een diëtist of Weight Watchers / extra korting bij inschrijving Weight Watchers Stoppen met roken: terugbetaling van 50 euro Psychotherapie: krijg tot 160 euro terug voor psychotherapiesessies Voetverzorging: tussenkomst van 6,50 euro per pedicurebehandeling en van 9,50 euro per podologiebehandeling EN NOG VEEL MEER! *Het remgeld (deel dat je normaal zelf betaalt na tussenkomst mutualiteit) wordt terugbetaald. Bij raadpleging geconventioneerde artsen betaal je zelf dus niets. Kraamzorg, ook via ons thuiszorgcentrum Via onze dienst voor Gezinszorg bieden wij ook kraamzorg. Onze verzorgenden ondersteunen je zowel voor als na je bevalling. Ze komen aan huis om je te helpen met de verzorging van je baby en de zorg voor je andere kinderen. Daarnaast doen ze je boodschappen en nemen ze lichte huishoudelijke taken, zoals wassen, strijken en koken, op zich. Tot slot, bieden ze ook nuttige tips over babyvoeding, je uitzet, / thuishulp@fsmb.be 14 MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN

15 NEWS Zelfde regels bij dagopname Voortaan gelden bij dagopname dezelfde regels voor supplementen als bij een langer ziekenhuisverblijf. Er mogen ook bij one-day-clinic dus geen ereloonsupplementen meer gevraagd worden bij verblijf in een twee- of meerpersoonskamer! In een eenpersoonskamer mogen nog steeds supplementen gevraagd worden, zowel bij dagopname als bij een langer ziekenhuisverblijf. Verzorgende/zorgkundige iets voor jou? Ga je graag met mensen om en wil je je professioneel inzetten voor anderen? Hou je van een afwisselende job? Dan is de opleiding verzorgende/ zorgkundige van ons thuiszorgcentrum zeker iets voor jou! Deze dagopleiding duurt ongeveer een jaar en omvat zowel theorielessen als praktijkstages. Het theoriegedeelte vindt plaats in Aarschot. De stages worden gedaan in een erkende dienst voor gezinszorg of in een woonzorgcentrum. Meer info? Kom naar een van onze infosessies! Donderdag 17 september of vrijdag 9 oktober 2015 om 9.30 uur Zaal Vinea in Aarschot (Poortveldenplein) thuishulp@fsmb.be NIEUW! Tussenkomst bij Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) De niet-invasieve prenatale test spoort het syndroom van Down op door het DNA van de ongeboren baby in het bloed van de moeder te meten. Vanaf 1 juli 2015 krijgen leden ouder dan 36 jaar of zwangere vrouwen met een verhoogd risico (kans groter dan 1 op 300 bij combinatietest) een terugbetaling tot 300 euro voor de NIPT. De terugbetaling bedraagt 375 euro voor leden die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming. MEER INFORMATIE? - Surf naar - Bel ons op Mail ons op mail@fsmb.be. - Of loop langs in een van onze talrijke kantoren. Altijd als eerste op de hoogte? Schrijf je in op onze maandelijkse newsletter Mutfl@sh om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwigheden bij de Socialistische Mutualiteit Brabant en in de ziekteverzekering. MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN 15

16 Er even tussenuit? Geniet van de aanbiedingen in onze vakantiecentra! KINDEREN GRATIS Aan zee DOMEIN WESTHOEK Een heerlijk verblijf aan zee? Geniet van de gezonde zeelucht in Domein Westhoek! Naar zee met de kinderen Kinderen tot 12 jaar volledig gratis!* Jongeren van 12 tot 16 jaar gratis verblijf! - Geldig op alle arrangementen tijdens de schoolvakanties - Geldig voor kinderen/jongeren die in de kamer van de ouders verblijven - Gratis gebruik van het zwembad * Uitgezonderd dranken Reserveer nu! Domein Westhoek vzw Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef 6-8 B-8670 Oostduinkerke Tel.: Fax: info@domein-westhoek.be KINDEREN TOT 12 JAAR GRATIS! In de Ardennen CASTEL LES SORBIERS Een verblijf puur natuur? Gun jezelf een moment van pure ontspanning in Castel Les Sorbiers! Herfstvakantie met de familie 1 tot 8 november 2015 Drie dagen lang met de familie van de herfstvakantie genieten tegen een voordelige prijs! Leef jullie uit op onze sportterreinen, spring erop los op onze trampolines, breng jullie fietsen mee... jullie zullen jullie niet vervelen op het domein van Castel Les Sorbiers! Bovendien kunnen jullie de Grot Merveilleuse in Dinant bezoeken. Castel Les Sorbiers asbl Centrum voor sociaal toerisme Rue des Sorbiers 241 B-5543 Heer-sur-Meuse (Hastière) Tel.: Fax: reservation.sorbiers@busmail.net 2 overnachtingen in een comfortkamer 2x ontbijtbuffet 2x driegangendiner Toegang tot de grot van Dinant Kinderen tot 12 jaar verblijven volledig gratis! Vanaf 314 euro/gezin met 1, 2 of 3 kinderen Kinderen overnachten in de kamer van de ouders of in een aangrenzende kamer. Reserveer nu! MUTUALISTISCHE WEERGALM / GEZINNEN Leden van de Socialistische Mutualiteit Brabant genieten een korting op een kamer met ontbijt en op de arrangementen (niet cumuleerbaar en niet op lastminuteaanbiedingen). Deze korting wordt enkel verrekend bij rechtstreekse boeking.

17 PROGRAMMA VRIJE TIJD & GEZONDHEID VZW SEPTEMBER 2015-JANUARI 2016 PROGRAMMA Curieuze neuzen 18 Infosessies 19 Meerdaagse verblijven Thema- en familiewandelingen Uitjes Je lidkaart is geld waard! 26 In de praktijk 28 Inschrijvingsfiche 29 VRIJE TIJD & GEZONDHEID 17

18 CURIEUZE NEUZEN Met curieuze neuzen gaan we op zoek naar niet-alledaagse plaatsen: locaties die vaak niet toegankelijk zijn als individu, maar de moeite waard om een kijkje achter de schermen te nemen. Achter de schermen van de luchthaven van Antwerpen ÆÆZondag 18 oktober 2015 van 14 tot 16 uur ÆÆLEM Antwerpen, Luchthavenlei in Antwerpen ÆÆ8 euro (gegidst bezoek, begeleiding) Tijdens dit bezoek maken we kennis met het boeiende universum van de luchthaven en de luchtvaart. We checken in als echte passagiers, gaan langs de controles en zien wat er zich allemaal afspeelt voor én achter de schermen van deze internationale luchthaven. We krijgen ook een boeiende rondleiding in het Stampe & Vertongen Museum, waar prachtige historische vliegtuigen te bewonderen zijn. Een onvergetelijke belevenis voor groot en klein. Bezoek aan ezelboerderij De Kampenhoeve ÆÆZaterdag 24 oktober 2015 van 14 tot 16 uur ÆÆKampenhoutsevoetweg 1 in Kampenhout ÆÆ10 euro (gegidst bezoek, koffie en pannenkoek) / kinderen: 5 euro We nemen je mee voor een leuke namiddag op ezelboerderij De Kampenhoeve, waar we de ezels kunnen borstelen en knuffelen en de geitjes en kippen kunnen strelen. Uiteraard krijgen we ook uitleg over de werking van deze boerderij. Na het bezoek kunnen we nog wat bijpraten met koffie en pannenkoeken. Bezoek aan Hof ter Vaeren ÆÆZondag 17 januari 2016 ÆÆWolfshaegen 5 in Huldenberg ÆÆ8 euro Hof ter Vaeren is een driehonderd jaar oude vierkantshoeve. Er wordt zowel aan akkerbouw als veeteelt gedaan. We nemen, samen met onze gids, een kijkje achter de schermen van deze hoeve. Hoe wordt het vee verzorgd, de koeien gemolken, hoeveproducten geproduceerd? Een activiteit voor groot en klein. Achter de schermen van de Beverse Kaasmakerij ÆÆZondag 31 januari 2016 ÆÆKerkhove 64 in Bever ÆÆ8 euro (gegidst bezoek en degustatie) Heb je altijd al willen weten hoe kaas gemaakt wordt? Dan moet je bij de Beverse Kaasmakerij zijn. De uitbater leidt je met plezier rond in het melkveebedrijf en kaasatelier van zijn zoon Patrick. Na het bezoek kunnen we uiteraard proeven van de verschillende kaassoorten met een streekbier of frisdrank. 18 VRIJE TIJD & GEZONDHEID

19 INFOSESSIES DIABETES, SAMEN DOEN WE ER IETS AAN! Samen met S Academie en het thuiszorgcentrum, nodigt Vrije Tijd & Gezondheid iedereen uit die op een of andere manier geconfronteerd wordt met diabetes. Want diabetes is zowel jouw als onze zorg! De diagnose diabetes, op welk moment ook gesteld, heeft een grote impact op iemands leven. Het gaat niet om een voorbijgaand incident, maar om een aaneenschakeling van grote en kleinere ongemakken die bovendien ernstiger kunnen worden. Diabetes betekent het verlies van een stuk gezondheid, het verlies van controle en sommigen ervaren het zelfs als het verlies van een stukje van zichzelf. Mensen met diabetes staan dan ook voor een uitdagende taak. Opdat hun leven zo normaal mogelijk zou blijven verlopen, moeten ze het juiste evenwicht vinden tussen medicatie, voeding, beweging en verzorging. WAT IS DIABETES? Tijdens deze infosessie laten we gezondheidspromotoren aan het woord. Je krijgt een algemene toelichting over diabetes: wat is diabetes, wat zijn de oorzaken en gevolgen, hoe ga je ermee om? Æ ÆMaandag 12 oktober 2015 om uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven Æ ÆMaandag 19 oktober 2015 om 14 uur Zaal Sacco & Vanzetti, Zuidstraat 118 in Brussel Æ ÆDonderdag 29 oktober 2015, sessie 1 om 14 uur, sessie 2 om uur Zaal CC t Bolwerk, Bolwerkstraat in Vilvoorde Æ ÆDonderdag 12 november 2015 om 14 uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven Æ ÆDonderdag 3 december 2015 om 14 uur Zaal De Roos, Stationsstraat in Landen 5 euro (koffie inbegrepen) Besparen op je energiefactuur Æ ÆDonderdag 24 september 2015 van 14 tot 16 uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven Æ ÆDonderdag 8 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Kantoor Socialistische Mutualiteit in Aarschot ÆÆ3 euro Besparen op je energiefactuur is soms makkelijker dan je denkt. Het gaat er niet alleen om de juiste energieleverancier te kiezen. Het is ook bewust omgaan met energieverbruik. Onbewust verspillen we heel wat energie in en om onze woning. Door bewust om te gaan met energie en het energieverbruik te verminderen, bespaar je al gauw tientallen euro s per jaar. Beter voor je energierekening, maar ook voor het milieu. Tijdens deze infosessie worden een aantal tips meegegeven om direct energie te besparen, zonder grote investeringen te moeten doen. Mantelzorg... wat na de zorg? Æ ÆDonderdag 1 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Zaal Morgenrood, Mechelsestraat 70 in Leuven Æ ÆDonderdag 29 oktober 2015 van 14 tot 16 uur Kantoor Socialistische Mutualiteit in Aarschot ÆÆ3 euro Soms is het heel moeilijk te aanvaarden dat een dierbare er niet meer is, zeker als je er lang voor gezorgd hebt. Soms zijn het verdriet en de boosheid overweldigd. Vaak begint de rouwverwerking reeds tijdens de mantelzorgsituatie. Het verlies verwerken is voor velen onder ons een moeilijke opgave. Tijdens deze uiteenzetting krijg je een aantal tips die je kunnen helpen om deze moeilijke momenten te verwerken. VRIJE TIJD & GEZONDHEID 19

20 MEERDAAGSE VERBLIJVEN Weekend Rotterdam ÆÆZaterdag 10 tot zondag 11 oktober 2015 ÆÆ143 euro / 35 euro supplement single Rotterdam is een van de grootste en belangrijkste havens van de wereld. Maar naast de haven, beschikt deze stad over veel meer interessante troeven. Rotterdam bruist van musea, restaurants, cafeetjes,... Wij nemen je mee voor een verrassend weekendje in deze levendige stad. Inbegrepen: busvervoer vanuit Brussel en Leuven, hotelovernachting op basis van half pension, boottocht op zaterdagnamiddag, gegidst bezoek aan de stad, begeleiding en verzekeringen. Citytrip Praag ÆÆZaterdag 31 oktober tot donderdag 5 november 2015 ÆÆ325 euro / 60 euro supplement single Praag is een van de meest bezochte steden in Europa. En terecht! De stad heeft veel te bieden om haar bezoekers te charmeren. De Joodse wijk, het schitterende kasteelgebied, de imposante Karelsbrug,... zullen uiteraard niet ontbreken in het programma. Inbegrepen: nachtreis in een comfortabele autocar (heen en terug / opstapplaatsen: Leuven en Brussel), 3 overnachtingen in een 4*-hotel op basis van half pension, 3 gegidste voormiddagen, uitstappen en toegangstickets zoals voorzien in het programma, begeleiding en verzekeringen. Weekend Disneyland Parijs ÆÆZaterdag 21 tot zondag 22 november 2015 ÆÆ145 euro / 35 euro supplement single Of je nu jong of oud bent, dromen over de feeërieke wereld van Disney is voor iedereen weggelegd. Wij nemen je, samen met de kinderen, mee voor een onvergetelijk weekend vol magie en avontuur. Inbegrepen: busvervoer, 2 dagen toegang tot de parken (1 park/dag), overnachting buiten het park op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen. Disneyland Paris Kerstweekend Straatsburg-Nancy ÆÆZaterdag 28 tot zondag 29 november 2015 ÆÆ89 euro / 30 euro supplement single Voor dit kerstweekend nemen we je mee naar twee mooie steden, waar de kerstperiode volop tot leven komt. Straatsburg, Kersthoofdstad blijft uniek met zijn geslaagde combinatie van traditioneel feest en grote culturele happening, maar ook dankzij het bijzondere gebied Grande île de Strasbourg, sinds 1988 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. We overnachten in Straatsburg en rijden de tweede dag richting Nancy voor een bezoek aan de kerstmarkt. Een weekend van feest, plezier en gezellige glühwein... Inbegrepen: busvervoer, overnachting op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen. Weekend Londen ÆÆZaterdag 23 tot zondag 24 januari 2016 ÆÆ118 euro / 40 euro supplement single Londen, een echte wereldstad en de ideale bestemming voor een weekendje genieten. Van cultuur over wandelen en flaneren tot shopping... alles is er mogelijk. Inbegrepen: busvervoer vanuit Brussel, Leuven en Halle, overtocht met de ferry, overnachting buiten de stad op basis van kamer met ontbijt, begeleiding en verzekeringen. 20 VRIJE TIJD & GEZONDHEID