AFDELING FINANCIËN. Attendering onderwijskundige en juridische tijdschriften. documentatie- en kennisbeheer

Transcriptie

1 AFDELING FINANCIËN documentatie- en kennisbeheer Tel.: (02) e-post: Webstek: of Attendering onderwijskundige en juridische tijdschriften Attendering tijdschrift, nr. 148, jan.-maart 2009 THEMANUMMER: Taalonderwijs, talenbeleid & taalcampagne Titel Auteur Verschenen in: Taalonderwijs, talenbeleid & s.n. taalcampagne. Pagina Ondanks het feit dat de reeds in 2004 een taalcampagne opstartte om te wijzen op de daling van de taalvaardigheid en de taalkennis, wordt er vastgesteld dat de taaltenoren en het beleid de kritiek onvoldoende ernstig hebben genomen. Volgens de pakt de DVO steeds weer uit met uitvluchten voor deze slechte resultaten. Dit blijkt uit de nieuwe eindtermen voor Nederlands en Frans en uit het afbouwen van NT1 en NT2 door het centraal stellen van de gesproken taal en van taalvaardigheden. Ondertussen komt er in het buitenland een herstel van de beproefde waarden inzake taalonderwijs op gang. Toename taalachterstandsnegationisme, standaardtaalrelativisme en taalslordigheid: antiemancipatorisch. Gybels Noël In deze bijdrage wijzen de auteurs op het feit dat de taalachterstand bij migrantenleerlingen steeds meer gerelativeerd wordt. Ook het aanleren van de standaardtaal en het belang van spelling, grammatica en uitspraak worden steeds meer ter discussie gesteld. Om het belang van de standaardtaal aan te tonen, wordt de opinie van prof. Ludo Beheydt weergegeven, die aan de hand van verschillende argumenten bewijst dat het aanleren van Algemeen Nederlands noodzakelijk is. 1

2 Parlementsleden onderwijscommissie vragen drastische maatregelen. 06 In dit artikel wordt aan de hand van uittreksels uit het verslag van de commissievergadering van 12 november 2008 aangetoond dat een aantal parlementsleden bezorgd zijn over de achteruitgang van de kennis van het Nederlands en het Frans in het onderwijs. Taalvaardigheid is immers een belangrijke factor voor de kans op tewerkstelling in alle beroepssectoren. Ze vragen dan ook drastische maatregelen in het basis- en secundair onderwijs om het taalonderwijs bij te stellen. Talenbeleid, nieuwe eindtermen, evaluatie eindtermen & visietekst moderne talen: kritisch bekeken. Feys Raf, Van Biervliet Pieter & Hullebus Marc Hoewel er in het buitenland teruggegrepen wordt naar de beproefde waarden inzake talenonderwijs (aanleren van woordenschat, grammatica en spelling), is dit in Vlaanderen nog steeds niet het geval: met de herziening van de eindtermen Nederlands en Frans in 2006 werd er weinig of niks gewijzigd en werd er geen rekening gehouden met de visie van de praktijkmensen. Ook in de nieuwe visietekst van het VVKSO werd er geen rekening gehouden met de kritieken op de visietekst van Ten slotte zijn er volgens de auteurs ook al te veel kansen gemist inzake de aanpak van taalproblemen bij migrantenleerlingen. Vreemdetalenonderwijs: herwaardering beproefde waarden, maar niet in nieuwe VVKSO-visietekst Kritiek op de hernieuwde Visietekst 2007 van het VVKSO. In deze tekst wordt de communicatieve aanpak inzake vreemdetalenonderwijs verdedigd. De kritiek van vele leerkrachten en taalkundigen op een eerdere versie van de Visietekst, de herwaardering van de beproefde waarden in buitenlandse curricula en de evolutie binnen de vakwetenschap, werden door de leerplanvoorzitters die de tekst opstelden, bijna volledig genegeerd. De onmiddellijk communicatieve opdrachten blijven centraal staan en grammatica en woordenschat zijn enkel belangrijk voor zover ze aan die opdrachten gekoppeld zijn.

3 Professoren Frans bepleiten herwaardering beproefde waarden In dit artikel pleiten een aantal professoren Frans ervoor om afstand te nemen van de eenzijdige communicatieve aanpak en om beproefde waarden te herwaarderen en te optimaliseren. Volgens hen is de achteruitgang van vreemdetalenkennis bij de jongeren te verklaren door het tekort aan grammaticakennis. Het is een illusie om te denken dat door de louter communicatieve aanpak het taalvermogen van jongeren zal aangescherpt worden. Om een vreemde taal te leren dient er dan ook een gezond evenwicht tussen kennis en vaardigheden te bestaan. Gents grammatica-onderzoek: eindtermen aso niet bereikt. s.n. 27 Verslag van een onderzoek naar de grammaticakennis van laatstejaarsstudenten ASO in Vlaanderen en Nederland. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat enkel voor spelling van woorden en vervoeging van werkwoorden de eindtermen bereikt worden. Woordsoorten en zinsontleding scoren slecht. De algemene conclusie luidt dan ook dat de eindtermen niet of nauwelijks bereikt worden (vooral bij de leerlingen die geen Latijn volgen). Voor is het duidelijk dat het taalonderwijs zich veel meer moet richten op het aanleren van grammatica.

4 Terugkeer grammatica en beproefde waarden in buitenland versus grammaticaallergie Vlaamse taaltenoren & minister. Gybels Noël Kritiek van de op de eindtermen uit 1996, waarin afgestapt werd van het grammaticaonderwijs. Door de DVO, een aantal academici van VON, het steunpunt NT2 en ook door de onderwijsminister in zijn Talenplan 2006 werd het belang van grammatica in het talenonderwijs sterk gerelativeerd. Daartegenover kwam er in het buitenland een spectaculaire terugkeer van systematisch onderwijs in grammatica, woordenschat en spelling. Bovendien vinden leerkrachten, ouders, leerlingen en verschillende taalkundigen in Vlaanderen dat er meer aandacht moet komen voor het grammaticaonderwijs. Toch slaagden de taaltenoren er terug in om de nieuwe (ontwerp)eindtermen 2007 naar hun hand te zetten. Zinsleer in leerplan basisonderwijs 1996 versus leerplan s.n De eindtermen uit 1996 hebben heel wat zaken uit de basisgrammatica geschrapt, zoals het lijdend en meewerkend voorwerp, de bijwoordelijke en bijvoeglijke bepaling en de zinsconstructie-oefeningen. In deze bijdrage wordt geïllustreerd hoe de resterende begrippen uit de zinsleer (onderwerp, persoonsvorm en bepaling) anders worden aangepakt in de nieuwe leerplannen en methodes dan in het leerplan uit Taalcampagne & O-ZON. Feys Raf, Hullebus Marc & Van Biervliet Pieter Beschrijving van de taalcampagne die eind 1994 door en O-ZON werd opgezet. Deze campagne had tot doel om het taalonderwijs aan een kritische analyse te onderwerpen, voorstellen tot verbetering te doen en een taaldebat op gang te brengen. Het resultaat is dat veel leerkrachten zich gesterkt voelen in de manier waarop ze lesgeven en dat beproefde waarden in de praktijk opnieuw meer aandacht kregen. Als bijlage wordt een overzicht gegeven van de manier waarop de gedurende dertig jaar aandacht heeft besteed aan het taalonderwijs.

5