WERKDOCUMENT. NL In verscheidenheid verenigd NL over Erasmus+

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie cultuur en onderwijs WERKDOCUMENT over Erasmus+ het nieuwe meerjarenprogramma voor onderwijs, opleiding, jongeren en sport Commissie Cultuur en Onderwijs Rapporteur: Doris Pack DT\ doc PE v02-00 In verscheidenheid verenigd

2 Achtergrond Het nieuwe Erasmus+-programma bouwt voort op vroegere EU-initiatieven ter bevordering van uitwisselingen en de ontwikkeling van onderwijs- en opleidingsstelsels en werkgelegenheid voor jongeren. - Het Erasmus-programma werd gelanceerd in Tegelijkertijd werden de programma's Jeugd voor Europa ( ) en Jeugd voor Europa II ( ) uitgerold om de jeugdsector te ondersteunen. - Een breder programma Socrates volgde in Naast het Erasmussubprogramma voor het hoger onderwijs, waren er het Comenius-subprogramma voor het lager en secundair onderwijs, Grundtvig voor volwassenenonderwijs, Lingua voor onderwijs in Europese talen en Minerva voor informatie- en communicatietechnologie in het onderwijs. In het Leonardo da Vinci-programma, een afzonderlijk programma, werd aandacht besteed aan beroepsonderwijs en -opleiding. Jeugd voor Europa III ( ) was een voortzetting van de eerdere initiatieven in de jeugdsector. In 1998 werd eveneens het Europees Vrijwilligerswerk (EVS) ingevoerd. - Socrates II en Leonardo da Vinci II liepen van 2000 tot Het EVS werd geïntegreerd in "Jeugd", het vierde programma voor de jeugdsector. - Met "Een leven lang leren" ( ) werden Socrates en Leonardo da Vinci samengebracht onder één koepel, die eveneens het Jean Monnet-programma omvatte, dat in 1989 werd gelanceerd om onderricht in en onderzoek naar Europese integratie te ondersteunen. In diezelfde periode was "Jeugd in actie" het onafhankelijke programma voor de jeugdsector. Erasmus is uitgegroeid tot een van de meest geslaagde en bekende EU-initiatieven tussen 1987 en 2011 namen ongeveer 2,3 miljoen studenten deel aan de uitwisselingen en heeft als model gediend voor mobiliteitsprogramma's in andere sectoren van onderwijs, opleiding en jeugdwerk. Bovendien zijn de mobiliteitsprogramma's tussen de lidstaten (en andere deelnemende landen, zoals Zwitserland) aangevuld met samenwerkingsprogramma's voor het hoger onderwijs met andere regio's ter wereld, zoals Erasmus Mundus ( ), Tempus (sinds 1990), Alfa (sinds 1994), Edulink (sinds 2006) en samenwerkingsprogramma's met geïndustrialiseerde landen (sinds 2002). Voorstel van de Commissie In november 2011 heeft de Commissie haar voorstel ingediend voor een verordening betreffende een nieuw meerjarenprogramma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport voor de periode van 2014 tot Daarin werden alle huidige maatregelen op het gebied van onderwijs, opleiding en jeugd gecombineerd, en het omvatte tevens bepalingen voor activiteiten in het kader van Jean Monnet, evenals een apart hoofdstuk voor sport. Een ander nieuw element was de garantiefaciliteit voor studentenleningen voor masterstudenten. De Commissie stelde een begroting voor die 70% meer bedroeg dan die van de programma's voor samen. PE v /6 DT\ doc

3 Naast de veel hogere begroting werd ook de structuur van het programma drastisch vereenvoudigd. Bij eerdere programma's werd uitgegaan van eerder op zichzelf staande, sectorspecifieke subprogramma's die uitgebreide en gedetailleerde acties omvatten. In het nieuwe voorstel werden in het hoofdstuk over onderwijs, opleiding en jeugd echter slechts drie kernacties vastgesteld, die elk relevant waren voor elk van de drie sectoren. Kernacties Kernactie 1: Individuele leermobiliteit Kernactie 2: Samenwerking met het oog op innovatie en verspreiding van goede praktijken Kernactie 3: Ondersteuning van beleidshervormingen Soorten activiteiten Personeel, hogeronderwijsstudenten en leerlingen in beroepsonderwijs en -opleiding, gezamenlijke masters, Erasmus-master (garantiefaciliteit voor studentenleningen), jeugd Strategische partnerschappen, kennisallianties, allianties voor sectorspecifieke vaardigheden, IT-platforms Steun voor het beheer van de Europa 2020-strategie en de open coördinatiemethode De standpunten van de Raad en het Parlement De Raad heeft op 11 mei 2012 overeenstemming bereikt over een gedeeltelijke algemene oriëntatie. De belangrijkste bepalingen van deze oriëntatie: - er werd een afzonderlijk hoofdstuk voor jeugd ingevoerd en er werd een afzonderlijke begroting toegewezen aan dit thema; - er werd opnieuw een lijst opgenomen met zes academische instellingen die actief zijn op het gebied van Europese integratiestudies en die werkingssubsidies hadden gekregen uit hoofde van het subprogramma Jean Monnet van het programma "Een leven lang leren"; - het voorstel voor de oprichting van een enkel coördinerend nationaal agentschap in elke lidstaat in plaats van een of meerdere nationale autoriteiten en nationale agentschappen per lidstaat werd verworpen; - er werden voor elke onderwijssector minimale begrotingstoewijzingen opgenomen in de tekst; - de totale begroting van het programma werd opengelaten, evenals de verdeling van de begroting tussen de sectoren, het minimumniveau voor toewijzingen en het DT\ doc 3/6 PE v02-00

4 garantiestelsel voor leningen. De EP-rapporteur heeft haar ontwerpverslag voorgesteld op 9 juli 2012: er werden 1057 amendementen ingediend. De Commissie heeft op 27 november 2012 gestemd. Haar belangrijkste wijzigingen op het Commissievoorstel: - een hele reeks verbeteringen die werden voorgesteld door de Raad werden geheel, gedeeltelijk of in essentie aanvaard, met name de invoering van een afzonderlijk hoofdstuk voor jeugd met een eigen begrotingstoewijzing; - de gevestigde merknamen Comenius, Erasmus, Erasmus Mundus, Leonardo da Vinci, Grundtvig en Jeugd in actie werden opnieuw ingevoerd (de Commissie had voorgesteld om deze te schrappen ten voordele van "Erasmus op school", "Erasmus voor jongeren" enz.); - de voorgestelde naam voor het programma, "Erasmus voor iedereen", werd verworpen omdat hij een verkeerd beeld zou geven van de inhoud van het programma en de reikwijdte van de toegang tot de mobiliteitsacties; - de voorgestelde specifieke doelstellingen voor onderwijs, opleiding en jeugd werden omgevormd tot doelstellingen voor het gehele programma, en er werden aanvullende specifieke doelstellingen ingevoerd voor elke sector van het onderwijs; - er werden meer details toegevoegd aan de kernacties, om duidelijker te maken welke activiteiten binnen de verschillende onderwijssectoren in aanmerking zouden komen voor financiering; - de verwijzingen naar alle sportactiviteiten die aanvankelijk door de Commissie werden voorgesteld, bleven behouden, met name om Europese sportevenementen zonder winstoogmerk te steunen; - de door de Commissie voorgestelde indicatoren voor de evaluatie van het programma werden verplaatst naar een bijlage, en er werd voorzien in de mogelijkheid om deze indicatoren aan te passen middels gedelegeerde handelingen; - er werd steun geuit voor het garantiestelsel voor studentenleningen en er werd een bijlage toegevoegd met details over de tenuitvoerlegging van het stelsel en de sociale waarborgen die financiële bemiddelaars moeten bieden aan studenten; - er werden duidelijke begrotingstoewijzingen vastgesteld voor onderwijs en opleiding, jeugd en sport en de activiteiten in het kader van Jean Monnet, met inbegrip van minimumtoewijzingen van 83% voor de verschillende onderwijssectoren. Het akkoord Op 18 december 2012 heeft de Commissie een onderhandelingsteam aangesteld (de PE v /6 DT\ doc

5 voorzitter, rapporteur en schaduwrapporteurs) dat het goedgekeurde verslag als onderhandelingsmandaat had. Er werden trilooggesprekken gehouden met de Raad (onder het Ierse voorzitterschap) en de Commissie op 19 februari, 11 maart, 19 maart, 23 april, 14 mei en 17 juni, die op 26 juni werden afgerond toen het COREPER de resultaten van de onderhandelingen bekrachtigde. Centrale punten in het bereikte akkoord zijn: - Het nieuwe programma zal Erasmus+ gaan heten. De leden vinden dit een bijzonder herkenbare titel, die eenvoudig te begrijpen en te vertalen is. Bovendien geeft deze titel goed weer dat de Erasmus-actie het centrale subprogramma voor mobiliteit is en geeft hij eveneens aan dat het programma meer omvat dan enkel mobiliteitsacties voor het hoger onderwijs. Tot slot verwijst hij ook naar het verruimde toepassingsgebied (jeugd, sport, externe samenwerkingsprogramma's) en de grotere ambitie van het programma (waar een veel hogere begroting tegenover staat). - Gevestigde merknamen (Comenius, Leonardo enz.) voor de individuele subprogramma's blijven behouden en er worden meer details verstrekt over de kernacties op het gebied van onderwijs, opleiding en jeugd om duidelijk te maken welke activiteiten in aanmerking zullen komen voor steun. - Tot 10% van de begroting voor sport wordt voorbehouden aan steun voor Europese sportevenementen zonder winstoogmerk. - De programma-indicatoren worden opgenomen in de bijlage en worden niet afzonderlijk vastgesteld door het programmacomité. - Specifieke begrotingstoewijzingen voor onderwijs en opleiding (77,5%), jeugd (10%), Jean Monnet (1,9%), sport (1,8%), werkingssubsidies voor de nationale agentschappen (3,4%) en administratieve uitgaven (1,9%). Binnen de toewijzing voor onderwijs en opleiding wordt 85% van de begroting toegewezen aan de onderwijssectoren (43% voor het hoger onderwijs, 22% voor beroepsonderwijs en -opleiding, 15% voor onderwijs op school en 5% voor volwassenenonderwijs). De flexibiliteitsmarge voor de individuele sectoren wordt beperkt tot 5% van elk van de toegewezen bedragen. - Het aandeel van de totale begroting van het programma dat wordt toegewezen aan de garantiefaciliteit voor studentenleningen zal 3,5% bedragen (het Parlement had aangedrongen op 5%, de Raad had een plafond van 2% voorgesteld). De Commissie zal uiterlijk aan het eind van 2017 een gedetailleerd verslag over de effecten van de faciliteit op begunstigden en hogeronderwijsstelsels verstrekken. - De totale begroting van het programma werd besproken tijdens de onderhandelingen over het meerjarig financieel kader voor Hoewel de Commissie aanvankelijk een begroting van 17,299 miljard euro had voorgesteld, werd dit bedrag in de loop van de onderhandelingen over het MFK ingeperkt tot 13,010 miljard euro in rubriek 1 bis, plus een nog te bepalen aanvullend bedrag (specifiek bestemd voor samenwerkingsacties met derde landen) in rubriek 4. Zowel het voorstel als de daaropvolgende onderhandelingen over de begroting waren gebaseerd op de prijzen van Tegen de huidige prijzen zou de totale begroting ongeveer 14,7 miljard euro DT\ doc 5/6 PE v02-00

6 bedragen. Conclusie Het toekomstige programma zal de huidige reeks afzonderlijke programma's duidelijk bestendigen en tegelijkertijd de individuele merkidentiteiten van de verschillende sectoren handhaven. De totale begroting voor het programma is aanzienlijk verhoogd ten opzichte van het huidige niveau van EU-steun voor programma's op dit gebied, wat een mooi resultaat is in deze moeilijke economische tijden. Bij de opsplitsing van de begroting is rekening gehouden met het relatieve gewicht van de desbetreffende sectoren, terwijl de faciliteit voor studentenleningen enige extra middelen zou kunnen vrijmaken. Gebruiksvriendelijke merknamen worden behouden en de klanten van de programma's krijgen voldoende informatie om te bepalen welke activiteiten in aanmerking komen voor steun. De globale overeenkomst vormt met andere woorden een goed compromis en houdt een duidelijke inhoudelijke verbetering van het oorspronkelijke Commissievoorstel in. Een verlenging van de wetgevingsprocedure zou de lancering van het nieuwe programma ten minste met een jaar vertragen en biedt geen vooruitzicht op extra compenserende verbeteringen in de tekst. Het onderhandelingsteam beveelt het plenum daarom aan om de bereikte overeenkomst zonder amendementen te bekrachtigen. * * * PE v /6 DT\ doc