Congres Sociaal Domein 2015 Deelsessie Sociale Wijkteams Annelies Kooiman

Transcriptie

1 Congres Sociaal Domein 2015 Deelsessie Sociale Wijkteams Annelies Kooiman 11/9/2015

2 Aanleiding Transitie en Decentralisatie

3 Wijkteams de oplossing? Hype of hefboom naar betere hulp?

4 Sociale (wijkteams) in Vogelvlucht 1 Landelijke peiling VNG/Movisie - State of the art najaar 2014 n = 224 gemeenten (van de 403 gemeenten in Nederland) De taak Ondersteunen inwoners Inzetten eigen kracht en netwerk Toegang naar ondersteuning, begeleiding, zorg, werk, inkomen

5 Sociale (wijkteams) in Vogelvlucht 2 Model A: Breed integraal team, waar alle hulpvragen van enkelvoudige tot meervoudige problematiek binnenkomen en opgepakt worden. Doelgroep zijn alle (wijk)bewoners. Model C: Generalistisch (wijk)team als voorpost met daarachter domein specifieke teams, waar indien nodig naar doorverwezen wordt. Model B: Enkele domein/doelgroep specifieke teams die naast elkaar functioneren. D.m.v. intake wordt bepaald in welk team de vraag thuishoort. Bron: Sociale wijkteams in ontwikkeling (juli 2013) N.B. Model C iets aangepast voor vragenlijst 2014 Model D: team voor complexe vragen - multi-problem Conclusie: Diversiteit in vorm naamgeving entiteit Zie ook

6 Sociale (wijkteams) in Vogelvlucht 3 Figuur 2: Verschillende modellen sociale (wijk)teams, die herkenbaar zijn voor gemeenten (185 gemeenten, meerdere antwoorden mogelijk)

7 Sociale (wijkteams) in Vogelvlucht 4 100% 90% 80% 82% 87% 86% Gemeente 70% 60% 54% 56% Welzijn en Maatschappelijke dienstverlening 50% 45% Zorg 40% 30% 20% 10% 0% 25% 4% 36% 20% 26% 13% 12% 32% 10% 9% 10% 21% Jeugdzorg Overig Figuur 3: Deelnemende partijen aan sociale (wijk)teams (182 gemeenten, meerdere antwoorden mogelijk)

8 Verwachtingen van wijkteams Beter en kostenefficiënter werken Dichterbij mensen en hun vragen Integrale aanpak Meer zelfregie burgers + netwerk Eerder signaleren van problemen, minder escalatie Collectieve voorzieningen

9 Ervaringen wijkteams van het eerste uur Het is vaak lastiger voor hulpverleners om te luisteren, aanwezig te zijn en door middel van vragen te stellen de gezinnen op ideeën te brengen in plaats van zelf te handelen. (Projectleider van Buurteam Jeugd en Gezin, Utrecht) Ik moest echt bewust bezig zijn met het richten op de eigen kracht. Ik stuurde een moeder in een gesprek uiteindelijk weg met de boodschap: Ga het nog eens zelf proberen. Dit gaf mij het gevoel dat ik helemaal niks had gedaan en dit voelde in het begin helemaal niet natuurlijk. (Buurtwerker van Buurteam Jeugd en Gezin, Utrecht) Bron: Aan de slag met sociale wijkteams, Movisie 2014 Ik denk dat we meer dan nu vanuit een duidelijker plan de wijk in moeten. Alleen dan wordt het voor mensen helder waarmee ze kunnen aankloppen en wat wij als sociaal wijkteam bieden. Daarnaast zou ik willen dat we signalen vanuit de wijk beter kunnen omzetten naar een aanpak, bijvoorbeeld als het gaat om eenzaamheid of kinderen die zonder eten naar school gaan vanwege armoede. (Maatschappelijk werker van sociaal wijkteam, Flevoland) Belangrijk is dat er mensen in het team zitten die kunnen handelen en functioneren in chaos. (Bijstandsconsulent Sociale Dienst, wijkteam Beijum)

10 Wij Eindhoven 10 11/9/2015

11 Successen en Valkuilen Wijkteams Successen: snel, efficiënt, integraal, wijkgericht, dicht bij de burger, kennis overdracht, ontschotten, gebruik maken van eigen netwerk en eigen kracht, waar mogelijk collectieve aanpak, talent benutten, goede samenwerking 0de en 1e lijn. (o.a.buurtwelzijn, jeugdhulp, politie, corporaties). Valkuilen: oude wijn in nieuwe zakken, sommige medewerkers top-down bejegening, hulpverlenen in plaats van ondersteunen, zelfoverschatting, onvoldoende samenwerking met huisartsen en onderwijs, te lang wachten met invliegen juiste expertise (2e lijn), hoge werkdruk, wachtlijsten nemen toe, preventief en collectief werken komt mondjesmaat van de grond.

12 Terug naar de bedoeling van maatschappelijke organisaties

13 Het verschil maken: bijdragen aan kwaliteit van leven van inwoners

14 Eigen kracht gemeenschappelijke uitgangspunt?

15 Nieuwe wegen en oplossingen zoeken

16 Teamvorming Effectiviteit groep bundeling individuen team open team Tijd Forming Storming Norming Performing Bron: Tuckman

17 Wat zijn aandachtspunten voor wijkteams? Lessen van proeftuinen: Dichtbij inwoners vraag oplossen, doen wat nodig is, maatwerk Laagdrempelige aanpak Vroegtijdig ingrijpen Vinger aan de pols houden Eigen kracht en behoefte aan zelfregie onderkennen Omgeving betrekken Slim samenwerken, met alle mogelijke partijen Omdenken, tegen de gevestigde orde in

18 Wat is er gaande? Hoe ga je daarmee om? Welke oplossingen zie je? Wat doet zich voor? Nieuwe uitdagingen in 2016?

19 Transformeren = Leren door te experimenteren Harder proberen heeft niet altijd het gewenste effect! 70:20:10 regel Jennings: 70% leer je in de praktijk 20% door sociale relaties 10% in formele leersituaties

20 Doen is de beste manier van denken

21 Hoe kun je uitnodigen om anders te doen? Motivatie = Visies uitwisselen, gehoord en gezien worden, meedoen= meetellen Gedrag Triade gedragsmanagement (Poiesz, 1999)

22 De 7 principes van Transformatieleren Principe 1: Ervaringsleren: het primaat ligt bij de praktijk Principe 2: Benutten van onzeker weten Principe 3: Inductieve kennisontwikkeling Principe 4: Benutten van spanningen en conflicten als vliegwiel voor leren Principe 5: Boundary crossing: het stabiliseren van de transformatie Principe 6: Discursieve betekenisgeving en actieleren Principe 7: Kenniscreatie via trialogisch leren Zie:

23 Tips om te Leren in de transformatie (1) Laat de praktijk leidend zijn: zorg voor kennis van de praktijk bij overleg, bijeenkomsten, projecten, bespreek cases Stuur op ambitie en gelijkwaardigheid, geen wij zij Stel de gevestigde orde ter discussie, wat is de bedoeling? Focus op wat goed gaat Informeer de raad regelmatig Bepaal hoe uw gemeente de wijkteams monitort en evalueert

24 Tips om te leren (2) Faciliteer medewerkers om te leren, experimenteren en reflecteren Zoek naar aantrekkelijke en uitdagende leeractiviteiten: variatie, inspiratie, spannende oefeningen Stimuleer om van elkaar te leren: bij casusoverleg, in duo s werken Benut verschillen: samenwerken verschillende disciplines, doeners denkers, ambtenaren wijkteamleden

25 Meer informatie? Meer weten: