In Orde. Oecumenisch Leesrooster

Transcriptie

1 In Orde

2 In Orde In Orde bevat de twaalfde editie van het. In Orde wordt uitgegeven onder auspiciën van de Raad van Kerken in Nederland door: Boekencentrum Uitgevers en NZV Uitgevers Samenstelling en redactie: dr. Roel A. Bosch (eindredactie), ds. Pieter Endedijk (uitwerking roosters), drs. Marian Geurtsen, drs. Erik Idema, drs. Rudolf Scheltinga, drs. Klaas Touwen, mw. Anneke van Wijngaarden Meer informatie vindt u op: 1

3 Raad van Kerken (Jaar C) Gemeenschappelijk Leesrooster + datum (epistel Oud-Katholiek Lectionarium +) (mogelijke alternatief Ordo Lectionum Missae (OLM) Evangelisch-Luthers Dienstboek (ELD) datum uitgebreide versie Evangelielezing GL + +) zondagslied alternatief OLM ELD 2 dec e van Advent Zacharia 14,4-9 Psalm 50,1-6 1 Tessalonicenzen 3,9-13 Lucas 21,25-31 Tussentijds e van Advent Ps 25,1-3 Jer 33,14-16 Ps 25, Tess 3,12-4,2 Luc 21, e van Advent Ps 25,1-2a; LB Ps 25:1-3 Jes 40,1-11 (Jes 5,1-8) LB Ps 25:(4),6 (LB Ps 85) Rom 13,11-14a Mat 21,1-9 Gz dec 2 e van Advent Maleachi 3,1-4 Psalm 126 Filippenzen 1,3-11 Lucas 3,1-6 Gezang dec 3 e van Advent Sefanja 3,14-20 Psalm 85 Filippenzen 4,4-9 Lucas 3,7-18 Gezang dec 4 e van Advent Micha 5,1-4a(6) Psalm 80,1-8 Hebreeën 10,5-10 Lucas 1,39-45 Gezang 66 of Tussentijds dec Kerstnacht Jesaja 8,23-9,7 Psalm 96 Titus 2,11-14 Lucas 2,1-20 Tussentijds dec Kerstdag Jesaja 52,7-10 Psalm 98 Hebreeën 1,1-12 Johannes 1,1-14 Tussentijds e van Advent Jes 30,19.30 Bar 5,1-9 Ps 126,1-6 Fil 1, Luc 3,1-6 3 e van Advent Fil 4,4-5 Sef 3,14-18a Jes 12,2-6 Fil 4,4-7 Luc 3, e van Advent Jes 45,8 Mi 5,1-4a Ps 80, Heb 10,5-10 Luc 1,39-45 Kerstnacht Ps 2,7 Jes 9,1-6 Ps 96, Tit 2,11-14 Luc 2,1-14 Kerstdag Jes 9,5 Jes 52,7-10 Ps 98,1-6 Heb 1,1-6 Joh 1,1( )-18 2 e van Advent Jes 30, ; LB Ps 80:1,2 Jes 2,2-5 (Jes 40,1-11) LB Ps 50:1,4,7 Rom 15,4-13 Luc 21,25-33 Gz e van Advent - Gaudete Fil 4,4-5; LB Ps 85:1,2 Jes 35,1-10 LB Ps 85:3,4 1 Kor 4,1-5 Mat 11,2-10 Gz e van Advent - Rorate Jes 45,8a; LB Ps 19:1,2 Jes 62,8-63,4 LB Ps 145:1,6 Fil 4,4-7 Joh 1,19-28 Gz 128 Kerstnacht Ps 2,7b.c; LB Ps 2 Jes 9,1-6(7) Mi 5,1-4a (Jes 11,1-10) LB Ps 110 Tit 2,11-14 Luc 2,1-20 Gz 132 Kerstdag Jes 9,5; LB Ps 98:1,2 Jer 23,5-8 (Jer 31,31-34) LB Ps 98:3,4 Heb 1,1-6(12) Joh 1,1-14 Gz

4 Raad van Kerken (Jaar C) 30 dec Zondag na Kerstmis Jesaja 61,10-62,3 Psalm 147,12-20 Galaten 3,23-4,7 Lucas 2,(22)33-40 Gezang 161 H. Familie Luc 2,16 1 Sam 1, Ps 84, Joh 3, Luc 2, e na Kerstfeest Wijsh 18,14-15; LB Ps 93 Jes 8,11-15 LB Ps 45:1,3 Gal 4,1-7 Luc 2,33-40 Gz jan 2013 Naamgeving en Besnijdenis Numeri 6,22-27 Psalm 8 Handelingen 4,8-12 Lucas 2,21 Gezang 446 Maria, moeder van God Wees gegroet... Num 6,22-27 Ps 67, Gal 4,4-7 Luc 2,16-21 Naamgeving en Besnijdenis Fil 2,10-11; LB Ps 8 Bar 6,1-6 LB Ps 98:3,4 Gal 3,23-29 Luc 2,21 Gz jan Epifanie Jesaja 60,1-6 Psalm 72 Efeziërs 3,1-12 Matteüs 2,1-12 Tussentijds jan Doop van de Heer Jesaja 40,1-11 Psalm 104,1-13 (Titus 3,4-7) Lucas 3, Gezang jan 2 e van Epifanie Jesaja 62,1-5 Psalm 96 (1 Korintiërs 12,1-11) Johannes (1,29-)2,1-11 (Johannes 4,43-54) Tussentijds jan 3 e van Epifanie Jesaja 61,1-9 Psalm 145,13-21 (1 Korintiërs 12,12-27) Lucas 4,14-21 Tussentijds 72 Openbaring Mal 3,1; 1 Kron 29,12 Jes 60,1-6 Ps 72, Ef 3,2-3a.5-6 Mat 2,1-12 Doop van de Heer Mat 3,16-17 Jes 40, Ps 104,1b b-30 Tit 2,11-14; 3,4-7 Luc 3, e door het jaar Ps 66,4 Jes 62,1-5 Ps 96, Kor 12,4-11 Joh 2, e door het jaar Ps 96,1.6 Neh 8,2-4a Ps 19, Kor 12,12-(14.27)30 Luc 1,1-4; 4,14-21 Epifanie Mal 3,1; 1 Kron 29,12; LB Ps 72:1,2,3 Jes 60,1-6 LB Ps 72:4,5,6,7 Ef 3,1-12 Mat 2,1-12 Gz 157 Doop van de Heer Mal 3,1; 1 Kron 29,12; LB Ps 100 Jes 61,1-4; 62,11-12 LB Ps 72:4,6,7 Rom 12,1-6 Mat 3,13-17 Gz 165 Laatste na Epifanie Hab 3,4; LB Ps 145:1,2,4 Ex 3,1-6 LB Ps Petr 1,13-18 Mat 17,1-9 Gz 158 Septuagesima Ps 18,7; LB Ps 18:1,2,5,8 Mal 3, ; 4,1-2 LB Ps Kor 9,24-27 Mat 20,1-16a Gz

5 3 feb 4 e van Epifanie Jeremia 1,4-10 Psalm 71,1-6(9) (1 Korintiërs 12,27-31a) Lucas 4,21-30(32) Gezang feb 5 e van Epifanie Jesaja 6,1-8 Psalm 138 (1 Korintiërs 15,1-11) Lucas 5,1-11 Gezang e door het jaar Ps 106,47 Jer 1, Ps 71, Kor 12,31(13,4)- 13,13 Luc 4, e door het jaar Ps 95,6-7 Jes 6,1-2a.3-8 Ps 138, Kor 15,1(3-8.)-11 Luc 5,1-11 Sexagesima Ps 44,24.27; LB Ps 44:1,5,11 Gen 1,9-13 LB Ps 83:1,5,6 2 Kor 11,19-12,9 Luc 8,4-15 Gz 302 Quinquagesima Ps 31,3b.c.4b; LB Ps 31:1,4,6,13 Jes 38,1-6 LB Ps 77:4,5,6 1 Kor 13 Luc 18,31-43 Gz dagen (David en de zoon van David) In de Veertigdagentijd lezen we als alternatief uit 1 en 2 Samuël. De boeken Samuël zijn in de joodse traditie profetische boeken. De profetische boeken waarschuwen tegen de valkuilen als mensen los raken van God en laten tegelijkertijd zien dat God telkens een nieuw begin maakt. In de lezingen voor deze periode staat de gezalfde van de Heer, David, in zijn eerste periode centraal. De latere verhalen over het koningschap van David worden gekenmerkt door lijden. Lijden dat veroorzaakt wordt door eigen schuld of door oorzaken van buitenaf. De gezalfde David, de masjiach, gaat door veel ellende heen, maar houdt zich vast aan de Eeuwige. David moet moeilijke keuzes maken omwille van de gerechtigheid. Hij wordt gezien als dé voorbeeldkoning van Israël. Jezus wordt niet voor niets de zoon van David genoemd. Hij staat in de traditie van David. De zalving (1 Samuël 16) betekent in eerste instantie nog maar heel weinig. Koning Saul zit hem op de hielen. David ziet af van wraak en laat de gezalfde koning Saul gaan, hoewel hij hem had kunnen doden. We zien in de bergen een glimp van gerechtigheid en vrede (1 Samuël 24). Toch is niets menselijks David vreemd. Hij gaat de fout in. Een fout waar hij zwaar voor moet boeten, maar uiteindelijk is er toekomst in Salomo (1 Samuël 12,16-14). David heeft het moeilijk met zijn zoon Absalom die op een vreselijke manier wraak neemt op zijn halfbroer, maar David vergeeft hem zoals de vader de verloren zoon en neemt hem weer in genade aan (2 Samuël 14,1-24). Wanneer Absalom de macht grijpt, zit er voor David niets anders op dan te vertrekken (1 Samuël 15,1-12). De goede of stille week begint met de lezing op Palmzondag waarin verhaald wordt hoe David uit de stad Jeruzalem vlucht (2 Samuël 15,13-31). Dit in tegenstelling tot de intocht van Jezus in Jeruzalem. Ook in de Still of Goede Week lezen we door uit het boek Samuël. In deze week staat het lijden van de messiaanse koning centraal. Op zijn vlucht krijgt koning David brood en wijn aangeboden om het te delen met hen die bij hem zijn (2 Samuël 16,1 en 2a) en in 2 Samuël 16,5-13 resoneert het lijden van Christus. Op Stille Zaterdag kunnen de laatste woorden van David gelezen worden (2 Samuël 23,1-7) en met Pasen klinkt in 2 Samuël 22,1-20 het danklied van David. Deze woorden vinden we ook in Psalm 18 terug, een loflied op de Eeuwige die redt uit alle benauwdheid. De epistellezingen geven steeds een reflectie op de eerste lezing: De zalving van David, op de eerste zondag, herkennen we in de aanhef van de Hebreeënbrief, en de daar geciteerde Psalm. Het is duidelijk dat hier geen continulezing gekozen is, maar een selectie op thema. Er kan een relatie met de evangelielezingen gelegd worden, maar dat is niet per se noodzakelijk. De evangelielezingen hebben in deze periode immers zo hun eigen kracht. Er bestaat geen verband met de zondagsnamen en Psalmen uit het oude eenjarige leesrooster. Anneke van Wijngaarden, Roel Bosch 45

6 Raad van Kerken (Jaar C) David en de zoon van David 13 feb Aswoensdag Amos 5,6-15 Psalm 51 2 Korintiërs 5,20-6,10 Psalm 103,8-12 Mat 6, Tussentijds Samuël 15,22 Hebreeën 10,1-10 Aswoensdag Wijsh 11, Joël 2,12-18 Ps 51, Kor 5,20-6,2 Mat 6, Aswoensdag Ps 69,17; LB Ps 69:1,3,4 Joël 2,12-19 LB Ps 69:8,9 2 Kor 5,19-6,2 Mat 6,16-21 Gz feb 1 e van de 40 dagen Deuteronomium 5,6-21 Psalm 81 Romeinen 10,8-13 Lucas 4,1-13 Tussentijds Samuël 16 Hebreeën 1,1-9 1 e van de 40 dagen Ps 91,15-16 Deut 26,4-10 Ps 91,1, Rom 10,8-13 Luc 4,1-13 Invocabit Ps 91,15; LB Ps 91:1,2,3 Jes 58,1-9 LB Ps 91:4,5,6,7,8 2 Kor 6,1-10 Mat 4,1-11 Gz feb 2 e van de 40 dagen Exodus 34,27-35 Psalm 27, Korintiërs 13,1-13 Lucas 9,28-36 Gezang 99 1 Samuël 24 Handelingen 26, e van de 40 dagen Ps 27,8-9 (Ps 25,6.2.22) Gen 15, Ps 27, Fil 3,17(20)-4,1 Luc 9,28b-36 Reminiscere Ps 25,6.22; LB Ps 25:1,2,3 Ex 24,12-18 LB Ps 106:1,2 1 Tess 4,1-7 Mat 15,21-28 (Mat 17,1-9) Gz mrt 3 e van de 40 dagen Exodus 6,1-7 Psalm 103,1-7 Romeinen 5,1-11 Lucas 13,1-9 Tussentijds Samuël 12,16-25 Romeinen 4,1-8 3 e van de 40 dagen Ps 25,15-16 (Ez 36, ) Ex 3,1-8a Ps 103, Kor 10, Luc 13,1-9 Oculi Ps 25,15-16; LB Ps 25:7,8,9,10 Ex 34,1-10 LB Ps 9:1,2,9,10 Ef 5,1-9 Luc 11,14-28 Gz mrt 4 e van de 40 dagen 2 Kronieken 36,14-23 Psalm 34, Korintiërs 5,14-21 Lucas 15, Gezang 34 2 Samuël 14, Petrus 3,8-15a 4 e van de 40 dagen Jes 66,10-11 Joz 5,9a Ps 34,2-7 2 Kor 5,17-21 Luc 15, Laetare Jes 66,10a.11; LB Ps 122 Zach 8,19-23 LB Ps 125 Gal 4,22-5,1a Joh 6,1-15 Gz mrt Biddag gewas 2 Kronieken 1,7-13 Psalm 111 Lucas 11,1-13 Gezang

7 17 mrt 5 e van de 40 dagen Jesaja 58,7-10 Psalm 126 Filippenzen 3,7-14 Lucas 20,9-19 Gezang Samuël 15, Petrus 1,22-2,10 5 e van de 40 dagen Ps 43,1-2 Jes 43,16-21 Ps 126,1-6 Fil 3,8-14 Joh 8,1-11 Judica Ps 43,1-2a; LB Ps 43 Ex 14,15-31 LB Ps 143:1,2,3,5,10 Heb 9,11-15 Joh 8,46-59 Gz mrt 6 e van de 40 dagen Lucas 19,(28)29-40 Psalm 118, Jesaja 50,4-7 (Jesaja 52,13-53,12) Psalm 73,13-20 Filippenzen 2,5-11 Psalm 22,1-22 Lucas 22,1-23,56 Gezang Samuël 15,13-31 Romeinen 15, e van de 40 dagen Mat 21,9 Luc 19,28-40 Jes 50,4-7 Ps 22, Fil 2,6-11 Luc 22,14(23,1-49)- 23,56 Palmarum Mat 21,9b Ex 15,27-16,7 LB Ps 73:9,10 Fil 2,5-11 Ps 22,1-22 Joh 12,12-24 Gz mrt Witte Donderdag Exodus 12,(1)15-20 Psalm 81 (Psalm 116) Johannes 13,1-15 Johannes 14,15-31 (Matteüs 26,30-46a) Tussentijds Samuël 16,1-2a 2 Timoteüs 2,8-13 Witte Donderdag Gal 6,14 Ex 12, Ps 116, Kor 11,23-26 Joh 13,1-15 Witte Donderdag Gal 6,14; LB Ps 67 Ex 12,1-11 LB Ps 81:1,2,3,4,5,8,9,14 1 Kor 11,20-32 Joh 13,1-15(17) Gz mrt Goede Vrijdag Exodus 12,(1)21-28 Hosea 6,1-6 (Jesaja 52,13-53,12) Psalm 22 Hebreeën 9,11-15 Johannes 18,1-19,42 Tussentijds 86 2 Samuël 16,5-13 Handelingen 2,22-32 Goede Vrijdag Jes 52,13-53,12 Ps 31, , Heb 4,14-16; 5,7-9 Joh 18,1-19,42 Goede Vrijdag Hos 6,1-6 (Ex 12,21-33) LB Ps 140 Joh Gz

8 Raad van Kerken (Jaar C) 30 mrt Paaswake Genesis 1,1-2,3 Psalm 33,6-9 Genesis 22,1-18 Psalm 16,5-11 Exodus 14,15-15,1a Exodus 15,1b-3(21) Jesaja 54,4-14 Psalm 30,2-6 Jesaja 55,1-11 Jesaja 12,1-6 Ezechiël 36,24-28 Psalm 51,9-15 Sefanja 3,12-20 Psalm 126 Psalm 42,2-6 Romeinen 6,3-4 Kolossenzen 3,1-4 Lucas 24,1-10(11) Gezang Samuël 23,1-7 Hebreeën 11,29-12,3 Paaswake Gen 1,1(26-31a)-2,2 Ps 104,1, (Ps 33, ) Gen 22,1-(-2.9a )-18 Ps 16, Ex 14,15-15,1 Ex 15, Jes 54,5-14 Ps 30, a.13b Jes 55,1-11 Jes 12,2-6 Bar 3, ,4 Ps 19,8-11 Ez 36,16-17a Ps 42,3.5; 43,3-4 (Ps 51, ) Rom 6,3-11 Ps 118, Luc 24,1-12 Paaswake Opb 1,19; LB Ps 134 Gen 1,1-2,3 Gen 5-8 Gen 22,1-19 Ex 12,1-11 Ex 14,24-15,1 Jes 54,17-55,11 Bar 3,9-38(-4,4) Ez 37,1-14 Jes 4,1-6 Jona 3,1-10 Deut 31,22-30 Dan 3,1-24 Ps 42 Kol 3,1-4 Mat 28,1-7(20) Gz mrt 1 e van Pasen Jesaja 51,9-11 Psalm 118,15-24 Kolossenzen 3,1-4 Johannes 20,1-18 Tussentijds Samuël 22,1-20 Handelingen 13,16b-33 1 e van Pasen Ps 139, Hand 10,34a Ps 118, ,22-23 Kol 3,1-4 (1 Kor 5,6b- 8) Joh 20,1-9 Eerste Paasdag Ps 139,5b-6; LB Ps 139:1,2,3,11 Ez 37,1-14 LB Ps 118:5,6,9 1 Kor 5,7-8 Mar 16,1-7(8) Gz 203 Paastijd (1 Korintiërs 15) In het vijftiende hoofdstuk van de eerste brief aan de Korintiërs besluit Paulus zijn preek. Allerlei eerdere motieven komen terug, maar nu steeds in het verband van het evangelie van de opstanding van Jezus Christus, de laatste Adam. Eigenlijk is het op zich al een evangelie, deze lezing, en verschaft het details die in de later genoteerde lezingen uit de vier evangeliën onvermeld bleven. Ook verklaart de context van de brief dat sommige evangelische details, zoals de vrouwen als eerste ooggetuigen van het lege graf, hier nu juist niet genoemd worden. Het is een lang en vol hoofdstuk. We lezen het vanaf de tweede paaszondag en komen met Pinksteren bij het einde, zodat de lezingen niet te lang worden. De lezing is continu, zonder weglatingen, alle 58 verzen. Er is niet bewust gezocht naar parallellie met de gelezen evangelielezingen. Het is goed te bedenken dat die op de drie eerste Paaszondagen allemaal over de concrete paasverschijningen gaan, en in de zondagen daarna meer de vraag beantwoorden: Wie is toch deze, de Verrezene? Uit dit hoofdstuk zijn veel citaten bekend: Paulus die zichzelf een ontijdig geborene noemt, een misbaksel (8); de laatste vijand de dood (26); het beeld van de graankorrel (37); de tegenstelling tussen vergankelijkheid en onvergankelijkheid (42), de stoffelijke en de geestelijke mens (49). De uitdaging, tot de Dood gericht: Dood, waar is je overwinning, Dood, waar is je prikkel? is inderdaad een prikkelende aanzet tot verkondiging en pastoraat. Het thema van de doop ten gunste van hen die al gestorven zijn (29) verplaatst ons naar een heel andere context dan de individualistische levens- en geloofsbeschouwing van onze tijd. Met deze lezingen krijgt de Paastijd van 2013 dus een geheel eigen karakter. Het ligt voor de hand, de aangeboden epistellezingen in deze periode te vervangen door de lezing uit 1 Korintiërs 15. De oudtestamentische lezingen zijn sterk gericht op het thema van de evangelielezing, en hebben zeker geen bewust verband met de brieflezing. In drie jaar tijd zijn zo grote blokken uit 1 Korintiërs gelezen. 48

9 De meest bekende, over de Tafel van de Heer, de gaven in de gemeente, de taal van de liefde en de taal van spreken in tongen, zijn daarbij niet aan bod geweest. Ook het pragmatisch en huishoudelijk slot, 1 Korintiërs 16, vol betekenis overigens, blijft ongelezen. Kunstenaars -beeldend, muzikaal, filmisch, dichtend en schrijvend- hebben veel gewerkt met de thema s van dood en leven. Het moet niet moeilijk zijn om daar materiaal rond te verzamelen dat in uw context gepast is. Roel Bosch 1 Korintiërs 15 7 apr 2 e van Pasen Genesis 28,10-22 Psalm 111 (Psalm 150) Openbaring 1,12b-20 Lucas 24,13-35 Gezang 73 1 Korintiërs 15, e van Pasen 1 Petr 2,2 Hand 5,12-16 Ps 118, Opb 1,9-11a Joh 20,19-31 Quasi modo geniti 1 Petr 2,2; LB Ps 81:1,2,3,4 Opb 7,2-12(17) (Gen 32,22-32) LB Ps 116:1,2,3,4 1 Joh 5,4-10a Joh 20,19-31 Gz apr 3 e van Pasen Jeremia 32,36-41 Psalm 33,1-11 (Psalm 30) Openbaring 5,6-14 Lucas 24,35-48 Gezang 82 1 Korintiërs 15, e van Pasen Ps 66,2 Hand 5,27b-32.40b-41 Ps 30, a.13b Opb 5,11-14 Joh 21,1-(14)19 Misericordia Domini Ps 33,5b-6a; LB Ps 33:1,2,8 Opb 21,9-23 (Ez 34,11-16) LB Ps 33:5,6,7 1 Petr 2,21b-25 Joh 10,11-16 Gz apr 4 e van Pasen Numeri 27,12-23 Psalm 100 Openbaring 7,9-17 Johannes 10,22-30 Gezang Korintiërs 15, e van Pasen Ps 33,5-6 Hand 13, Ps 100,1-3.5 Opb 7,9.14b-17 Joh 10,27-30 Jubilate Ps 66,1.2b; LB Ps 66:1,2,3 Jes 40,26-31 LB Ps 111:1,5,6 1 Petr 2,11-20 Joh 16,16-23a Gz april 5 e van Pasen Deuteronomium 6,1-9 Psalm 145,1-12 Openbaring 19,1-9 Johannes 13,31-35 Tussentijds Korintiërs 15, e van Pasen Ps 98,1-2 Hand 14,21-27 Ps 145,8-13 Opb 21,1-5a Joh 13,31-33a Cantate Ps 98,1; LB Ps 98 Opb 14,1-7(8) LB Ps 118:5,6 Jak 1,17-21 Joh 16,5-15 Gz mei 6 e van Pasen Joël 2,21-27 Psalm 67 Openbaring 21, Johannes 14,23-29 Gezang Korintiërs 15, e van Pasen Jes 48,20 Hand 15, Ps 67, Opb 21, Joh 14,23-29 Rogate Jes 48,20b; LB Ps 66:1,6,7 Opb 19,6-16 LB Ps 107:10 Jak 1,22-27 Joh 16,23b-30 Gz 48 49

10 Raad van Kerken (Jaar C) 9 mei 40 e Paasdag, Hemelvaart van de Heer 2 Koningen 2,1-15 Psalm 47 (Psalm 110) Hebreeën 9,24-28 (Handelingen 1,1-11) Lucas 24,49-53 (Marcus 16,19-20) Gezang Korintiërs 15,39-44 Hemelvaart van de Heer Hand 1,11 Hand 1,1-11 Ps 47, Heb 9,24-28; 10,19-23 Luc 24,46-53 Hemelvaartsdag Hand 1,11; LB Ps 47 2 K 2,1-15(18) LB Ps 68:6 Hand 1,1-11 Mar 16,14-20 Gz mei 7 e van Pasen 1 Sam 12,19b-24 Psalm 31,1-9 (Psalm 97) Openbaring 22,12-21 Johannes 14,15-21 Gezang Korintiërs 15, e van Pasen Ps 27,7-9 Hand 7,55-60 Ps 97, Opb 22, Joh 17,20-26 Exaudi Ps 27,7a.8c-9a; LB Ps 27:1,4 Opb 4,2-11 LB Ps 47:3 1 Petr 4,7b-11 Joh 15,26-16,4 Gz mei 50 e Paasdag, Pinksteren Joël 2,28-32 Psalm 104,25-35 Handelingen 2,1-11 Johannes 20,19-23 Gezang Korintiërs 15,50-58 Pinksteren Wijsh 1,7 Hand 2,1-11 Ps 104, Rom 8,8-17 Joh 14, b-26 Pinksteren Wijsh 1,7; LB Ps 68:1,7 Opb 22,6-17 (Joël 2,21-32) LB Ps 68:9,12 (LB Ps 104:1,8) Hand 2,1-11 Joh 14,23-31a Gz mei Trinitatis, Drie-eenheid Spreuken 8,22-31 Psalm 29 (Openbaring 4,1-11) Johannes (2,23-)3,1-16 Gezang 254 Drie-eenheid Gezegend zij God... Spr 8,22-31 Ps 8,4-9 Rom 5,1-5 Joh 16,12-15 Trinitatis Tobit 12,7; LB Ps 8:1,6 Jes 6,1-8(9-13) LB Ps 103:1,8,9 Rom 11,33-36 Joh 3,1-15 Gz juni 1 e na Trinitatis 1 Koningen 8, Psalm 96 (Galaten 1,1-10) Lucas 7,1-10 Gezang 51 Sacramentsdag Ps 81,17 Gen 14,18-20 Ps 110,1-4 1 Kor 11,23-26 Luc 9,11b-17 1 e na Trinitatis Ps 13,6a; LB Ps 13 Jes 5,8-16 LB Ps 41:1,3,5 1 Joh 4,(8)16b-21 Luc 16,19-31 Gz

11 9 juni 2 e na Trinitatis 1 Koningen 17,17-24 Psalm 30 (Galaten 1,11-24) Lucas 7,11-17(23) Gezang e door het jaar Ps 27,1-2 1 Kon 17,17-24 Ps 30, a.13b Gal 1,11-19 Luc 7, e na Trinitatis Ps 18,19b-20; LB Ps 18:1,2,5 Ez 14,4-11 LB Ps Joh 3,13-18 Luc 14,16-24 Gz juni 3 e na Trinitatis Hooglied 4,16-5,8 Psalm 100 (Psalm 32) (Galaten 2,11-21) Lucas 7,36-8,3 Tussentijds juni 1 e van de zomer Jesaja 65,1-9 Psalm 89,1-9 (Psalm 22,19-28) (Galaten 3,26-29) Lucas 8,26-39 Tussentijds juni 2 e van de zomer 1 Koningen 19,19-21 Psalm 16 (Galaten 5, ) Lucas 9,51-62 Gezang juli 3 e van de zomer Jesaja 66,10-14 Psalm 66,1-12 (Galaten 6, ) Lucas 10,1-20 Tussentijds e door het jaar Ps 27,7.9 2 Sam 12, Ps 32, Gal 2, Luc 7,36-(50)8,3 12 e door het jaar Ps 28,8-9 Zach 12,10-11;13,1 Ps 63, Gal 3,26-29 Luc 9, e door het jaar Ps 47,2 1 Kon 19,16b Ps 16,1-2a Gal 5, Luc 9, e door het jaar Ps 48,10-11 Jes 66,10-14c Ps 66, Gal 6,14-18 Luc 10,1-(9) e na Trinitatis Ps 25,16.18; LB Ps 25:4,5,10 Jes 30,15-18(21) LB Ps 55:1,2,3,4,5 1 Petr 5,5b-11 Luc 15,1-10 Gz 36 4 e na Trinitatis Ps 27,1-2; LB Ps 27:1,2,3 Jer 17,5-26 (Jes 50,4-9) LB Ps 43:1,5 (LB Ps 27:6,7) Rom 8,18-23 Luc 6,36-42 Gz e na Trinitatis Ps 27,7a.9b; LB Ps 27:1,7 Jer 15,15-21 LB Ps 79:1,3 1 Petr 3,8-15a Luc 5,1-11 Gz e na Trinitatis Ps 28,8-9; LB Ps 28:1,2,4 Jes 48,12-22 LB Ps 84:5,6 Rom 6,3-11 Mat 5,20-26 Gz 99 51

12 Raad van Kerken (Jaar C) 14 juli 4 e van de zomer Deuteronomium 30,9-14 Psalm 25,1-10 (Kolossenzen 1,1-14) Lucas 10,(21)25-37 Gezang 7 15 e door het jaar Ps 17,15 Deut 30,10-14 Ps 69, a.37 (Ps 19,8-11) Kol 1,15-20 Luc 10, e na Trinitatis Ps 47,2; LB Ps 47 Jer 3,21-4,2 LB Ps 90:1,5,8 Rom 6,19-23 Mar 8,1-9 Gz juli 5 e van de zomer 1 Samuël 1,1-20 Psalm 15 (Kolossenzen 1,21-27) Lucas 10,38-42 Tussentijds juli 6 e van de zomer Genesis 18,20-33 Psalm 138 (Kolossenzen 2,6-15) Lucas 11,1-13 Gezang aug 7 e van de zomer Prediker 2,1-11 Psalm 49,1-13 (Kolossenzen 3,12-17) Lucas 12,13-21 Gezang aug 8 e van de zomer Jesaja 65,17-25 Psalm 33,12-22 (Hebreeën 11,1-16) Lucas 12,32-40(48) Gezang aug 9 e van de zomer Jeremia 23,23-29 Psalm 82 (Hebreeën 11,17-29) Lucas 12,49-56(59) Gezang e door het jaar Ps 54,6.8 Gen 18,1-10a Ps 15,2-5 Kol 1,24-28 Luc 10, e door het jaar Ps 68, Gen 18,20-32 Ps 138, Kol 2,12-14 Luc 11, e door het jaar Ps 70,2.6 Pr 1,2; 2,21-23 Ps 90, Kol 3, Luc 12, e door het jaar Ps 74, Wijsh 18,6-9 Ps 33, Heb 11,1-2.8-(12)19 Luc 12,32(35)-(40)48 20 e door het jaar Ps 84,10-11 Jer 38, Ps 40, Heb 12,1-4 Luc 12, e na Trinitatis Ps 48,10-11; LB Ps 48:1,3,4 Jer 7,2-7(11) LB Ps 116:1,2,3,4 Rom 8,12-17 Mat 7,15-21 Gz e na Trinitatis Ps 54,6-7; LB Ps 54 Jer 32,37-42 LB Ps 9:1,2,3,4,5 1 Kor 10,1-13 Luc 16,1-9 Gz e na Trinitatis Ps 55,17.23; LB Ps 55:1,2,6,7 Jer 23,16-29 LB Ps 17:1,3,4,6,7 1 Kor 12,1-11 Luc 19,41-48 Gz e na Trinitatis Ps 68,36; LB Ps 68:1,2,7,12 Dan 3,34-45 LB Ps 17:1,2,3 1 Kor 15,1-10 Luc 18,9-14 Gz e na Trinitatis Ps 70,2; LB Ps 70 Jes 6,8-13 (Ez 25,1-7) LB Ps 34:1,2,3 2 Kor 3,4-9 Mar 7,31-37 Gz 15 52

13 25 aug 10 e van de zomer Jesaja 30,15-21 Psalm 112 (Hebreeën 12,22-29) Lucas 13,(10)22-30 Tussentijds e door het jaar Ps 86,1-3 Jes 66,18-21 Ps 117,1-2 Heb 12, Luc 13, e na Trinitatis Ps 74,20a.19b.22a; LB Ps 74:1,2,7,13,14 Jes 33,2-9(10) LB Ps 74:11,12 Gal 3,15-22 Luc 10,23-37 Gz sept 11 e van de zomer Deuteronomium 24,17-22 Psalm 113 (Hebreeën 13,1-6) Lucas 14,1.7-14(15) Gezang e door het jaar Ps 86,3.5 Sir 3, Ps 68, Heb 12, a Luc 14, e na Trinitatis Ps 84,10-11a; LB Ps 84:1,5,6 Jes 56,1-8 LB Ps 118:3,6 Gal 5,16-24 Luc 17,11-19 Gz 20 Herfsttijd (Elia en Elisa) De teksten over Elia en Elisa uit de boeken 1 en 2 Koningen zijn van een hoogstaand literair niveau. In meeslepende en beeldende verhalen wordt verteld over de beide profeten, die laten zien hoe de Eeuwige bij mensen betrokken is. De verhalen brengen in beeld hoe ontrouw aan de Heer tot rampspoed leidt, en trouw tot redding. Opvallend is dat daarbij herhaaldelijk bestaande grenzen worden doorbroken. In de verhalen wordt duidelijk dat het heil er niet alleen voor Israël is, maar ook voor mensen daarbuiten. Met name in het begin van de lezingenserie speelt ook de macht van de Eeuwige een belangrijke rol in de verhalen. De strijd tussen Elia en de Baälspriesters is een strijd tussen de Eeuwige en Baäl, waarbij blijkt dat Baäl niets teweeg kan brengen. Hij heeft zeker iets anders te doen Is hij soms op reis gegaan? vraagt Elia spottend (1 Koningen 18,27). De God van Israël is de Enige die werkelijk macht kan uitoefenen, zo vertellen de verhalen. We lezen gedeelten uit 1 Koningen en 2 Koningen 2-5. De eerste paar zondagen staat daarbij de profeet Elia centraal. Hij trekt zich terug bij de beek Kerit, waar hij door de raven gevoed wordt. Daarna volgen de gebeurtenissen bij de weduwe in Sarefat, de strijd tussen Elia en de Baälspriesters, Elia s veertig dagen durende tocht naar de berg Horeb en de verschijning van de Heer in de stilte, de roeping van Elisa en de wijngaard van Nabot. Nadat we op Allerheiligen gelezen hebben over de hemelvaart van Elia volgen de verhalen over Elisa. Net als bij Elia is er een wonderlijke vermenigvuldiging en een genezing van een zieke jongen, we lezen over het bittere gerecht en tenslotte over de genezing van Naäman. Zoals gezegd lezen we de passage over de hemelvaart van Elia (2 Koningen 2,1-15a) op Allerheiligen. Ook verder zijn de lezingen in de herfsttijd goed op hun plaats. Deze periode biedt ruimte voor een lange doorgaande lijn. De thematiek van rampspoed en redding, die in de verhalen regelmatig naar voren komt, past bij uitstek in de periode aan het eind van het kerkelijk jaar. Verbindingen met de evangelieteksten van de verschillende zondagen zijn niet bewust gekozen. De meeste van de hoofdstukken die voor deze weken worden aangereikt, hebben in de verschillende doorgaande roosters ook een plek. Ze zijn dan sterk verspreid, waardoor het zicht op de doorgaande lijn in de verhalen bemoeilijkt wordt. Het Evangelisch-Luthers Dienstboek leest op Hemelvaart 2 Koningen 2:1-15a een traditie die door het Gemeenschappelijk Leesrooster gevolgd wordt in het C-jaar. De bekende componist Felix Mendelssohn werkte tussen 1844 en 1847 aan zijn beroemde oratorium Elias, dat als een van zijn grootste composities wordt beschouwd. Ook andere kunstenaars hebben zich door de lezingen uit 1 en 2 Koningen laten inspireren. Edgar Allan Poe schreef in 1845 zijn gedicht The Raven, waarin hij beschrijft hoe een raaf hem opzoekt als hij rouwt om Lenore. (Vgl. 1 Koningen 17,6, waar verteld wordt dat de raven Elia voeden.) Ook Harry Mulisch beschrijft in zijn boek De ontdekking van de hemel hoe de vereenzaamde Onno Quist in Rome gezelschap krijgt van een raaf. In het boek Izebel van Tyrus (Guus Kuijer, 1988) worden de gebeurtenissen rond Elia en Achab verteld door de vrouw van koning Achab. Erik Idema 53

14 Raad van Kerken (Jaar C) Elia en Elisa 8 sept 12 e van de zomer Deuteronomium 30,15-20 Psalm 1 (Filemon 1-20) Lucas 14,25-33 Gezang e door het jaar Ps 119, Wijsh 9,13-18b Ps 90, Filemon Luc 14, e na Trinitatis Ps 86,1a.2b-3; LB Ps 86:1,2,4 Jes 66,5-14 LB Ps 92:1,2 Gal 5,25-6,10 Mat 6,24-34 Gz sept 13 e van de zomer Exodus 32,7-14 Psalm 51 (1 Timoteüs 1,12-17) Lucas 15,1-10 Gezang e door het jaar Sir 36,15-16 Ex 32, Ps 51, Tim 1,12-17 Luc 15,1-(10)32 16 e na Trinitatis Ps 86,3.5; LB Ps 86:5,6,7 Dan 9,14-19 LB Ps 102:1,6,8 Ef 3,13-21 Luc 7,11-16 Gz sept 1 e van de herfst Amos 8,4-7 Psalm 138 (1 Timoteüs 2,1-8) Lucas 16,1-(8)17 Gezang Koningen 17, e door het jaar Salus populi Am 8,4-7 Ps 113, Tim 2,1-8 Luc 16,1(10) e na Trinitatis Ps 84,10; LB Ps 84:1,2,6 Bar 2,9-15 (4,21-29) LB Ps 33:1,2,4 Ef 4,1-6 Luc 14,1-11 Gz sept 2 e van de herfst Amos 6,1-10 Psalm 146 (1 Timoteüs 6,11b-19) Lucas 16,19-31 Gezang Koningen 17, e door het jaar Dan 3, Amos 6,1a.4-7 Ps 146,6c-10 1 Tim 6,11-16 Luc 16,19-31 Michaël Ps 103,20; LB Ps 103:1,8,9 Jozua 5,13-15 LB Ps 103:2,3,4 Op 12,7-12 Mat 18,1-11 Gz okt 3 e van de herfst Habakuk 3, Psalm 37,1-11 (2 Timoteüs 1,6-14) Luc 17,1-10 Tussentijds 75 1 Koningen 18, e door het jaar Est 13,9-11 Hab 1,2-3; 2,2-4 Ps 95, Tim 1, Luc 17, e na Trinitatis Ps 35,3b; 34,18a; LB Ps 78:1,2,3 Jer 8,4-6.11; 9, LB Ps 107:1,2,3,4 Ef 4,22-32 Mat 9,1-8 Gz

15 13 okt 4 e van de herfst 2 Koningen 17,(5-7)24,29-34 Psalm 113 (Psalm 111) (2 Timoteüs 2,8-15) Lucas 17,11-19(21) Gezang Koningen 19, e door het jaar Ps 130,3-4 2 Kon 5,14-17 Ps 98,1-4 2 Tim 2,8-13 Luc 17, e na Trinitatis Dan 3,42-43; LB Ps 119:31,32,33,34 Jer 31,31-34 LB Ps 138 Ef 5,15-21 Mat 22,1-14 Gz okt 5 e van de herfst Genesis 32,22-31 Psalm 121 (2 Timoteüs 3,14-4,5) Lucas 18,1-8 Gezang 21 1 Koningen 19, e door het jaar Ps 17,6.8 Ex 17,8-13 Ps 121,1-8 2 Tim 3,14-4,2 Luc 18, e na Trinitatis Est Aanv 2,1; LB Ps 119:16,17,18 Ez 18,1-19(24) LB Ps 145:1,5,6 Ef 6,10-17 Joh 4,47-54 Gz okt 6 e van de herfst Jeremia 14, Psalm 84 (2 Timoteüs 4, ) Lucas 18,9-14(17) Tussentijds 2 1 Koningen e door het jaar Ps 105,3-4 Sir 35, Ps 34, Tim 4, Luc 18, e na Trinitatis Ps 130,3-4; LB Ps 130 Ez 33,7-16(20) LB Ps 90:1.2.8 Fil 1,(3)6-11 Mat 18,(21)23-35 Gz nov Allerheiligen Jesaja 60, Psalm 138 (Psalm 149) Openbaring 7, Mat 5,1-12 T Koningen 2,1-15a Allerheiligen Gaudeamus Op 7, Ps 24,1-6 1 Joh 3,1-3 Matteüs 5,1-12a Allerheiligen Ps 33,1; LB Ps 33:1,2,8 Dan 12,1-3 LB Ps 34:1,2,4 Op 7,2-12 Mat 5,1-12a Gz nov 7 e van de herfst Genesis 12,1-8 Psalm 32 (2 Tessalonicenzen 1,1-12) Lucas 19,1-10 Gezang 3 2 Koningen 4, e door het jaar Ps 38,22-23 Wijsh 11,22-12,2 Ps 145, b Tess 1,11-2,2 Luc 19, e na Trinitatis Ps 138,7; LB Ps 138 Jes 66,5-14 LB Ps 133 Fil 3,17-4,3 Mat 22,15-22 Gz nov Dankdag gewas 1 Kronieken 29,10-16 Psalm 103 Lucas 17,11-19 Gezang

16 Raad van Kerken (Jaar C) 10 nov 8 e van de herfst Jesaja 1,18-26 Psalm 17 (2 Tessalonicenzen 2,13-3,5) Lucas 19,41-48 Gezang Koningen 4, e door het jaar Ps 88,3 2 Makk 7, Ps 17, Tess 2,16-3,5 Luc 20, e van de Voleinding Jes 38,17; LB Ps 85 Jes 48,1-11 LB Ps 103:1,2,3 1 Tess 4,13-18 Mat 24,15-28 Gz nov 9 e van de herfst Exodus 3,1-15 Psalm 98 (2 Tessalonicenzen 3,7-13) Lucas 20,27-38 Gezang Koningen 4, e door het jaar Jer 29, Mal 3,19-20a Ps 98,5-9 2 Tess 3,7-12 Luc 21, e van de Voleinding Ps 9,8a.9a.10; LB Ps 9:1,4,5 Gen 18,22-33 LB Ps 50:3,7,11 2 Tess 1,3-10a Mat 25,31-46 Gz nov 10 e van de herfst Maleachi 4,1-6 (NBV: Maleachi 3,19-24) Psalm 46 Openbaring 3,7b-12 Lucas 21,5-19 Gezang Koningen 5,1-17 Christus Koning Op 5,12; 1,6 2 Sam 5,1-3 Ps 122,1-5 Kol 1,12-20 Luc 23, e van de Voleinding Jer 29,11; LB Ps 50:1,2,11 Jes 65,17-23 LB Ps 44:1,9,11 2 Petr 3,3-14 Mat 25,1-13 Gz 262 als deze zondag gevierd wordt als Eeuwigheids zondag, zie de gegevens van 1 november 56