Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Zaaknummer 2015/Etna - Atag I. MELDING 1. Op 17 juli 2000 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat Europe Automatic Holding B.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Atag N.V. en de ondernemingen Atag Keukentechniek B.V., Pelgrim B.V., Home Products Service B.V., Home Products Manufacturing Nederland B.V., Home Products Manufacturing Ulft B.V. en Atag Home Products Nederland B.V. (alle in faillissement). Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 138 van 20 juli Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. Ambtshalve zijn vragen gesteld aan verschillende marktpartijen. 2. Tegelijkertijd met de melding hebben partijen een verzoek tot ontheffing als bedoeld in artikel 40, eerste lid, van de Mededingingswet ingediend. Bij besluit van 18 juli 2000 (2015/3) heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit ontheffing verleend van het in artikel 34 van de Mededingingswet gestelde verbod op totstandbrenging van de concentratie. II. PARTIJEN 3. Europe Automatic Holding B.V. (hierna: EAH) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij staat aan het hoofd van de Europe Automatic groep en heeft de volgende dochterondernemingen: Europe Automatic B.V., ETNA Home Products B.V., Europe Automatic Development N.V., ETNA Holding B.V., ETNA B.V. en ETNA Vastgoed B.V. 4. EAH is via haar dochterondernemingen actief op het gebied van de productie van inbouw-, vrijstaande en private label keukenapparatuur voor huishoudelijk gebruik en van professionele warme- en koudedrankensystemen. 5. Atag Group N.V. (hierna: Atag) houdt alle aandelen in Atag Keukentechniek B.V., Pelgrim B.V., Home Products Service B.V., Home Products Manufacturing Nederland B.V., Home Products Manufacturing Ulft B.V. en Atag Home Products Nederland B.V. (alle in faillissement) en in ATAG Vastgoed B.V. ATAG Vastgoed B.V. houdt op haar beurt alle aandelen in Atag N.V. Atag N.V. en Atag Keukentechniek B.V., Pelgrim B.V., Home

2 Products Service B.V., Home Products Manufacturing Nederland B.V., Home Products Manufacturing Ulft B.V. en Atag Home Products Nederland B.V. (alle in faillissement) (hierna: Atag Keukendivisie) zijn respectievelijk een naamloze vennootschap naar Belgisch recht en besloten vennootschappen naar Nederlands recht. 6. Atag Keukendivisie is actief op het gebied van de productie van inbouw- en vrijstaande keukenapparatuur voor huishoudelijk gebruik. III. DE GEMELDE OPERATIE 7. De gemelde operatie betreft de verkoop door Atag van haar keukendivisie aan EAH door middel van een aandelenoverdracht en een activa-overdracht: (i) Atag draagt haar aandelen in Atag N.V. over aan EAH; (ii) Atag draagt de activa van haar keukendivisie (de besloten vennootschappen als bedoeld in punt 5) over aan EAH; zoals neergelegd in de koopovereenkomst activa Atag Keukendivisie van 16 juli De Atag Keukendivisie zal worden ondergebracht in drie nieuw op te richten 100% dochterondernemingen van EAH. IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT 8. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 7, omschreven transactie leidt er toe dat EAH uitsluitende zeggenschap krijgt over Atag Keukendivisie. 9. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn EAH en Atag Keukendivisie. 10. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkt(en) 11. Volgens partijen zijn de markten die door de concentratie horizontaal worden benvloed de markten voor de productie van major domestic appliances en zijn er geen verticaal benvloede markten. Onder major domestic appliances wordt in dit verband verstaan: vaatwassers, wasmachines,

3 drogers, koelkasten, vriezers, magnetrons, fornuizen, kookplaten, afzuigkappen en ovens. Partijen verwijzen naar de beschikking van de Europese Commissie in de zaak Electrolux/AEG.[1] Drie concurrenten hebben erop gewezen dat major domestic appliances uit twee segmenten bestaan: vrijstaande apparatuur en inbouwapparatuur. 12. In het onderhavige geval kan in het midden blijven of de relevante productmarkt n markt voor major domestic appliances is of dat er een onderscheid moet worden gemaakt naar de in punt 11 genoemde verschillende typen van major domestic appliances, aangezien dit de uiteindelijke beoordeling niet benvloedt (zie de punten 16 tot en met 22)[2]. In het onderhavige geval kan het eveneens in het midden blijven of de markt(en) voor major domestic appliances onderverdeeld moet(en) worden in vrijstaande apparatuur en inbouwapparatuur, omdat dit de uiteindelijke beoordeling niet benvloedt (zie punt 20). Relevante geografische markt[en] 13. Volgens partijen zijn de markten voor major domestic appliances West- Europees. Zij verwijzen naar de beschikking in de zaak Electrolux/AEG[3]. In randnummer 21 van deze beschikking concludeert de Europese Commissie dat de geografische reikwijdte van de markt(en) voor major domestic appliances West-Europees is. 14. Volgens ondervraagde marktpartijen zijn er geen juridische of wettelijke handelsbarrires in West-Europa. Ook in de beschikking Electrolux/AEG is opgemerkt dat er geen wettelijke handelsbarrires zijn, transportkosten laag zijn en de belangrijkste West-Europese producenten van huishoudelijke apparaten hun producten op een West-Europese schaal transporteren en verhandelen. Wel wijst n van de ondervraagde marktpartijen op het feit dat Belgi bijvoorbeeld een ander gastype kent dan Nederland zodat er voor de Belgische markt met betrekking tot gasapparatuur (gasfornuizen, gasovens en dergelijke) aan andere normen voldaan dient te worden. Voorts wijst deze marktpartij erop dat lid-staten, zoals Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, andere stekkers kennen dan in Nederland het geval is waardoor er conform diverse specificaties moet worden geproduceerd. De belangrijkste concurrenten van EAH en Atag Keukendivisie, waaronder deze marktpartij zelf, produceren echter ook volgens deze verschillende (West-) Europese specificaties. 15. In het onderhavige besluit wordt er, in navolging van de Europese Commissie en gelet op de informatie van marktpartijen, van uitgegaan dat de markt(en) voor major domestic appliances West-Europees is/zijn. B. Gevolgen van de concentratie 16. Partijen hebben aangegeven niet te beschikken over precieze marktaandelen van EAH en Atag Keukendivisie op de West-Europese markten voor major domestic appliances. Zij kunnen slechts indicaties geven van hun marktaandelen in Nederland in Hierbij merken partijen op dat als gevolg van het faillissement van de Atag Keukendivisie de gezamenlijke marktaandelen in 2000 naar alle verwachting lager zullen uitvallen. 17. Gezien het feit dat de relevante geografische markt voor de markten voor major domestic appliances West-Europees is en zowel Atag Keukendivisie

4 als EAH voornamelijk actief zijn in Nederland waar zij voor (de meeste typen) major domestic appliances een gezamenlijk marktaandeel van 15% of kleiner hebben, staat vast dat de gezamenlijke marktaandelen van EAH en Atag Keukendivisie op de West-Europese markt(en) voor major domestic appliances aanzienlijk kleiner is/zijn dan 15%. De marktaandelen van ondernemingen zoals Electrolux/AEG, Whirlpool, Bosch-Siemens en Miele zijn in West-Europa aanzienlijk groter dan Atag Keukendivisie en EAH tezamen. 18. Uit een door een marktpartij overgelegd rapport van GfK Benelux Marketing Services B.V. (hierna: GfK) zijn de marktaandelen van Electrolux/AEG (hierna: Electrolux groep), de Whirlpool groep, Bosch- Siemens (hierna: BSH groep) en Miele voor major domestic appliances in West-Europa[4] af te leiden. De BSH groep en de Electrolux groep hadden in 1999 in West-Europa een omzetaandeel van tussen de 15% en 25% in de markt voor major domestic appliances, de Whirlpool groep een marktaandeel (in omzet) tussen de 5 en 15% en Miele tussen de 0 en 10%. In volume bedroegen deze marktaandelen voor de BSH groep en de Electrolux groep tussen de 10 en 20%, voor de Whirlpool groep tussen de 5 en 15% en voor Miele tussen de 0 en 10% (de Merloni groep met de merken Indesit en Ariston heeft, gemeten in volume, ook een marktaandeel van tussen de 0 en 10%). 19. Indien de marktaandelen worden uitgesplitst naar de verschillende typen van major domestic appliances, dan blijkt uit GfK-cijfers over 1999 dat de omzetaandelen op de markt voor kookapparatuur voor de Electrolux groep en de BSH groep tussen de 15 en 25% bedroegen en voor de Merloni groep en de Whirlpool groep tussen de 0 en 10%. Voor de andere typen, te weten vaatwassers, wasmachines, drogers, koelkasten en vriezers, bleven de marktaandelen (in omzet) van bedoelde groepen onder de 20%, met uitzondering van het marktaandeel van de BSH groep voor vaatwassers dat tussen de 30 en 40% bedroeg. In volume bleven deze marktaandelen van bedoelde groepen voor alle typen major domestic appliances onder de 20%, wederom met uitzondering van het marktaandeel van de BSH groep voor vaatwassers dat tussen de 25 en 35% bedroeg. 20. EAH en Atag Keukendivisie zijn in Nederland sterk op het gebied van kookapparatuur, te weten fornuizen, kookplaten, afzuigkappen en ovens. EAH en Atag Keukendivisie zijn sterker op het gebied van inbouw(kook)apparatuur dan op het gebied van vrijstaande major domestic appliances. Ook in het geval dat inbouwapparatuur per type major domestic appliance een separate markt zou vormen, is er geen aanleiding om te vrezen dat EAH en Atag Keukendivisie een economische machtspositie verwerven. Uit de meest recente GfK-cijfers blijkt dat zelfs in Nederland het gezamenlijke aandeel van EAH en Atag Keukendivisie qua omzet op het gebied van inbouwapparatuur maar net boven dat van Siemens uitkomt en dat er voldoende andere grote spelers actief zijn, waaronder Bosch, Electrolux/AEG, Miele en Whirlpool. 21. Een concurrent heeft opgemerkt dat als gevolg van de onderhavige concentratie EAH/Atag de enige Nederlandse producent wordt van gasapparatuur (gasfornuizen, gasovens en dergelijke). Zowel EAH als Atag Keukendivisie produceren volgens deze concurrent voor eigen en andere merken. Er is reeds geconcludeerd dat de geografische reikwijdte van de markt(en) voor major domestic appliances West-Europees is en dat op deze West-Europese markt(en) meerdere grotere spelers actief zijn. Daar komt bij dat in West-Europa producenten van major domestic appliances

5 actief zijn. Gelet op deze overwegingen kan het feit dat EAH/Atag de enige Nederlandse producent is van gasapparatuur niet bestempeld worden als een mededingingsprobleem. 22. Op grond van het hierboven in de punten genoemde kan worden geconcludeerd dat als gevolg van de voorgenomen concentratie op geen enkele (deel)markt een economische machtspositie zal ontstaan of worden versterkt. VI. NEVENRESTRICTIES 23. Krachtens artikel 11 van de Koopovereenkomst Activa Atag Keukendivisie verbinden Atag, Atag Vastgoed en de curator van Atag Keukendivisie zich om: (i) gedurende vijf jaar na de overdracht van de Atag Keukendivisie zich te onthouden van bedrijfsactiviteiten die concurreren met de huidige activiteiten van de Atag Keukendivisie en (ii) binnen twee jaar na de overdrachtsdatum geen leidinggevend personeel van Atag Keukendivisie in dienst te nemen. 24. Partijen vermelden dat de geografische reikwijdte van het nonconcurrentiebeding niet verder gaat dan de bestaande over te nemen activiteiten. Voorts zijn partijen voornemens de duur van het in artikel 11 van de Koopovereenkomst Activa Atag Keukendivisie opgenomen nonconcurrentiebeding, door middel van een addendum bij de overeenkomst, te brengen naar drie jaar. Dit is bevestigd door een gemachtigde van EAH. 25. Het bedoelde non-concurrentiebeding is rechtstreeks verbonden aan de concentratie. De koper zal tot op zekere hoogte beschermd moeten worden tegen concurrentie van de verkoper. Mede gezien het feit dat de verkoop de overname van goodwill en knowhow omvat, kan worden aangenomen dat een duur van drie jaar niet verder gaat dan noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de concentratie. Aangezien het beperkt zal zijn tot de huidige activiteiten van Atag Keukendivisie en tot het geografische gebied waarop Atag Keukendivisie thans actief is, gaat het ook in deze zin niet verder dan noodzakelijk. Het wervingsverbod kan eveneens als rechtstreeks verbonden aan de concentratie worden beschouwd, voor zover dit verbod beperkt wordt tot het actief werven van leidinggevend personeel van Atag Keukendivisie dat over belangrijke know-how betreffende de ondernemingen van Atag Keukendivisie beschikt. VI. CONCLUSIE 26. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd.

6 27. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. 28. Gelet op de overwegingen 23 tot en met 25 is de directeur-generaal van oordeel dat, voorzover de in punt 23 omschreven clausules overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, dat artikel ingevolge artikel 10 van de Mededingingswet niet geldt voor deze overeenkomsten, voor zover het non-concurrentiebeding beperkt wordt tot drie jaar na de overdracht van de Atag Keukendivisie en het wervingsverbod beperkt wordt tot het actief werven van leidinggevend personeel van Atag Keukendivisie dat over belangrijke know-how betreffende de ondernemingen van Atag Keukendivisie beschikt. Datum: 22 augustus 2000 w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam [1] Beschikking van de Europese Commissie in zaak IV/M.458 Electrolux/AEG van 21 juni 1994, randnummer 15. [2] Producenten van major domestic appliances, zoals EAH en Atag Keukendivisie, leveren voornamelijk rechtstreeks aan detailhandel en slechts voor een klein deel eerst aan groothandel, zodat in het hiernavolgende niet nader op dit onderscheid zal worden ingegaan. [3] Reeds aangehaald. [4] Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Itali, Spanje, Nederland, Belgi, Oostenrijk, Portugal en Zweden. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.