Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders

Transcriptie

1 Informatienotitie AAN VAN Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP meerjarenplan onderhoud en rehabilitatie wegen DATUM 18 maart 2013 KOPIE AAN B. van Duren, E. Stroomberg ACHTERLIGGEND STUK Beheerplan wegen REGISTRATIENUMMER GEM / 6640 Huidig areaal De gemeente Culemborg heeft 190 kilometer weg in beheer en onderhoud wat overeenkomt met een totaal oppervlak van 1,4 miljoen m2. Ca. 32% van dit areaal bestaat uit asfalt, 67 % uit elementenverharding en 1% is onverhard. Wegenschouw In 2012 is door een extern bureau een wegenschouw uitgevoerd. Dit om het noodzakelijk onderhoud in de periode 2013 tot en met 2017 inzichtelijk te maken. De schouw is uitgevoerd conform de CROW en betreft een globale visuele inspectie. Aan de hand van het huidig onderhoudsniveau wordt het benodigd onderhoudsbudget voor de eerstkomende 5 jaar bepaald. Kwaliteit wegen De kwaliteit van de wegen wordt uitgedrukt in drie kwaliteitsniveaus: Voldoende; de geldende waarschuwingsgrenzen en richtlijnen zijn niet overschreden. Matig; de waarschuwingsgrenzen zijn overschreden. Onvoldoende; de waarschuwingsgrenzen en richtlijnen zijn overschreden. Dit kwaliteitsniveau bevat ook een deel achterstallig onderhoud. Uit de schouw blijkt dat 87% van het wegennet het kwaliteitsniveau voldoende heeft, 2% scoort matig en 11 % scoort onvoldoende. In onderstaande grafiek is de kwaliteitsverdeling verharding ten opzichte van het landelijk streefniveau opgenomen. Gemeente Culemborg Ridderstraat 250 Postbus AC Culemborg Tel Fax Info@culemborg.nl

2 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 2 De technische kwaliteit van de verhardingen binnen de gemeente Culemborg scoort voldoende ten opzichte van de landelijk gehanteerde bandbreedte. Bij het kwaliteitsniveau onvoldoende is er sprake van 2% overschrijding van de gehanteerde bandbreedte. Het achterstallig onderhoud ligt onder de 1%. Budget groot onderhoud komende jaren Op basis van de huidige kwaliteit van de wegen is een prognose gemaakt van de benodigde onderhoudskosten voor de komende 5 jaar. Deze prognose is afgezet tegen het budget dat in de begroting beschikbaar is voor onderhoud wegen de komende jaren (op basis van begroting 2013). In onderstaande tabel is dit overzicht opgenomen. Dit leidt tot een negatief saldo in 2013 en Door een deel van het onderhoud dat gepland staat voor 2013 en 2014 naar voren te schuiven is de voorziening toereikend om het groot onderhoud uit te kunnen voeren.

3 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 3 Budget rehabilitatie komende jaren In 2012 is bijna 50% bezuinigd op het budget voor rehabilitatie wegen, namelijk , per jaar van 2011 tot en met Daarnaast is een deel van het budget overgeheveld naar de voorziening voor groot onderhoud (in totaal ruim , in de periode ). Op deze manier kan in elk geval het groot onderhoud in stand gehouden worden en treedt er geen kapitaalsvernietiging op. De gemeente Culemborg heeft voor de komende vijf jaar voor het uitvoeren van rehabilitaties (Wegbeheer) een budget van in totaal , beschikbaar. In onderstaande tabel zijn alle straten met bijbehorende kosten voor rehabilitatie opgenomen. Budget klein onderhoud Naast het uitvoeren van groot onderhoud is het ook noodzakelijk om klein onderhoud uit te voeren. Dit betreft het repareren van gaten en kleine ernstige oneffenheden, beperkte scheurreparaties en het plaatselijk herstraten van kleine oppervlakten elementenverhardingen. Afhankelijk van het wegtype en de soort verharding wordt er met een budget van 8% tot 15% voor asfalt en 15% tot 20% voor elementen van het cyclische onderhoudsbudget gerekend. Op basis hiervan komt het bedrag voor klein onderhoud op ,. In 2013 is een bedrag van , beschikbaar voor klein onderhoud. Conclusie De wegen in Culemborg liggen er over het algemeen goed bij. Wel is er een percentage met kwaliteitsniveau onvoldoende, maar dit zal de komende jaren minder worden als de geplande rehabilitaties en het geplande onderhoud wordt uitgevoerd. De budgetten voor groot en klein onderhoud zijn voor de korte termijn toereikend. Een verdere bezuiniging op het budget voor wegen zal op termijn leiden tot achterstallig onderhoud en kapitaalvernietiging. Voor het in stand houden van de kwaliteit van het wegennet is het van belang dat we doorgaan met het planmatig uitvoeren van onderhoud.

4 Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen Beheerplan wegen Gemeente Culemborg okotber 2012 definitief

5 Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen Beheerplan wegen dossier : BA registratienummer : AM-AF versie : 1 Gemeente Culemborg okotber 2012 definitief DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.

6 INHOUD BLAD 1 INLEIDING 2 2 AREAALOMVANG WEGENNET GEMEENTE CULEMBORG 3 3 GLOBALE VISUELE INSPECTIE Vastleggen klein onderhoud Uitvoering maatregeltoets 4 4 KWALITEIT VERHARDINGEN Kwaliteit verhardingen op basis van inspectie Kwaliteit vanuit verleden 7 5 ONDERHOUDSPLANNING Onderhoud Maatregeltoets Technische werkbegroting inclusief maatregeltoets Prognose groot onderhoud vanaf (2017) Klein onderhoud Project stadsvernieuwing Rehabilitaties riolering Wegen met subsidie van de Provincie Confrontatie voorziening Wegbeheer en noodzakelijk budget Rehabilitatie (gepland) 13 6 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN 15 COLOFON 16 BIJLAGEN 1 Begrippenlijst 2 Methodiek Wegbeheer 3 Systematiek Wegbeheer 4 Literatuur Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

7 1 INLEIDING In het voorjaar van 2012 heeft de gemeente Culemborg DHV opdracht verstrekt voor het in beeld brengen van de onderhoudstoestand van haar wegennet door middel van de globale visuele inspectie. Deze inspectie is op basis van de inspectiemethodiek (CROW publicatie 146 a en b) uitgevoerd. Een ander onderdeel van de opdracht betrof het opstellen van dit beheerplan voor het inzichtelijk maken van onderhoud aan wegen voor de periode 2013 tot en met Reeds uitgevoerde werkzaamheden bestaan uit: Uitvoering van de globale visuele inspectie door een inspectieteam van DHV. Inlezen van inspectieresultaten in het wegbeheer programma. Opstellen van CROW basisbegroting. Uitvoering maatregeltoets samen met de gemeente. Doorvoeren van de resultaten van de maatregeltoets en rehabilitaties in het wegbeheer programma. Opstellen technische werkbegroting Alle in dit beheerplan opgenomen bedragen zijn exclusief BTW en VAT (voorbereiding administratie en toezicht) en prijspeil Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

8 2 AREAALOMVANG WEGENNET GEMEENTE CULEMBORG De gemeente Culemborg is verantwoordelijk voor het beheren en onderhouden van ca. 1.4 miljoen m 2 verhardingen. De lengte van het gehele wegennet is ca. 190 km. Hiervoor maakt de gemeente gebruik van Wegbeheer programma van DHV. In onderstaande tabel en grafiek is de onderverdeling van het totale areaal per verhardingstype weergegeven. De gegevens zijn op basis van de grafische koppeling opgenomen in het programma Wegbeheer. Tabel 1: Verdeling areaal per verhardingstype Verhardingstype Oppervlak (m2) Percentage Asfalt % Cementbeton % Elementen % Onverhard % Totaal % Afbeelding 1: Verdeling areaal per verhardingstype Onverhard 1% Asfalt 32% Elementen 67% Cementbeton 0% Naast het verharde oppervlak bevat het systeem ook een deel onverhard areaal. Voor onverharde en halfverharde wegen is op dit moment geen inspectiemethodiek in Nederland aanwezig. Deze wegen zijn niet meegenomen in de inspectie. In voorliggend beheerplan zijn de onverharde wegen daarom buiten beschouwing gelaten. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

9 3 GLOBALE VISUELE INSPECTIE Het Centrum voor Regelgeving in de Grond-, Water- en Wegenbouw en Verkeerstechniek (CROW) heeft voor de openbare ruimte, waaronder wegen en de daarbij behorende weguitrusting, richtlijnen, handboeken en aanbevelingen opgesteld. Het gaat hierbij om zowel de ontwerpkant als de beheerkant. De inspectiemethodiek is beschreven in de CROW publicaties 146 a en b. Doordat in deze publicatie de beoordeling van de mogelijke schades in hoge mate is gestandaardiseerd met beschrijvingen en normstellingen (ernst en omvang), is het mogelijk een objectief beeld te vormen van de kwaliteit van de verhardingen. Een (jaarlijkse) globale inspectie heeft tot doel om de gemeente inzicht te verschaffen in de onderhoudstoestand van het te beheren areaal. Aan de hand van de onderhoudstoestand wordt het benodigde onderhoudsbudget voor de eerstkomende 5 jaar bepaald. Deze beheersystematiek is beschreven in CROW publicatie 147. Bij de globale inspectie worden per wegvak en per inspectiestrook (rijbaan, fietspad, voetpad, etc.) de ernst en omvang bepaald voor de volgende schadegroepen: textuur vlakheid samenhang diversen 3.1 Vastleggen klein onderhoud Bij het globaal inspecteren wordt klein onderhoud (gaten, dwarsscheuren en kleinschalige ernstige schades) apart genoteerd en niet betrokken bij het kwaliteitsoordeel van het wegvakonderdeel. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat klein onderhoud tijdig wordt uitgevoerd. Is dit niet het geval, dan zal bij de volgende inspectie een toegenomen aantal kleine schades niet meer als klein onderhoud kunnen worden beschouwd en derhalve van invloed zijn de op kwaliteit van het wegvakonderdeel. 3.2 Uitvoering maatregeltoets Volgens de CROW-systematiek moet na een uitgevoerde inspectie een maatregeltoets uitgevoerd worden. De maatregeltoets is bedoeld om de planning van een maatregel voor de korte termijn te optimaliseren. De maatregeltoets houdt in dat de beheerder in-situ controleert of de voorgestelde maatregelen adequaat zijn en dat deze zonodig worden gecorrigeerd. Hierbij is het denken aan het vaststellen van het planjaar, de soort maatregel en de omvang van de maatregel. Belangrijk hierbij zijn ook de afstemming met andere wegvakonderdelen en wegvakken en de afstemming met andere plannen. In hoofdstuk 5 wordt de maatregeltoets uitgebreider behandeld. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

10 4 KWALITEIT VERHARDINGEN In dit hoofdstuk wordt de kwaliteit van het gehele areaal toegelicht. Deze is op basis van uitgevoerde globale visuele inspectie in het voorjaar 2012 vastgesteld. 4.1 Kwaliteit verhardingen op basis van inspectie 2012 De kwaliteit van het gehele areaal is in het voorjaar van 2012 op basis van de globale visuele inspectie vastgesteld. Op basis van de inspectieresultaten en onderhoudsrichtlijnen is in het wegbeheersysteem de kwaliteit uitgedrukt in onderstaande drie kwaliteitsniveaus: Voldoende; de geldende waarschuwingsgrenzen en richtlijnen zijn niet overschreden. Matig; de waarschuwingsgrenzen zijn overschreden. Onvoldoende; de waarschuwingsgrenzen en richtlijnen zijn overschreden. Dit kwaliteitsniveau bevat ook een deel achterstallig onderhoud. De bij de globale visuele inspectie van het voorjaar 2012 geconstateerde kwaliteit van het geïnspecteerde (verharde) wegennet is 87% voldoende. In afbeelding 2 is deze kwaliteit weergegeven. Het kwaliteitsoverzicht is afgeleid uit de inspectiebeoordelingen en de geldende onderhoudsrichtlijnen. Op basis van de onderhoudscyclus is een bandbreedte te berekenen als referentie voor de beoordeling van de kwaliteit ten opzichte van het landelijke streefniveau (zie bladzijde 6). Afbeelding 2: kwaliteitsverdeling verhardingen ten opzichte van landelijk streefniveau 100% 90% 80% 78% 87% 88% 70% 60% 50% 40% Bandbreedte min. Inspectie 2012 Bandbreedte max. 30% 20% 10% 0% 13% 9% 11% 8% 2% 4% Voldoende Matig Onvoldoende Achterstallig Tabel 2: Kwaliteitsverdeling verhardingen ten opzichte van landelijk streefniveau Voldoende Matig Onvoldoende Richtlijn overschreden Achterstallig Resultaat zomer % 2% 11% < 1% Bandbreedte min - max 78-88% 8-13% 4-9% 0% Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

11 Kwaliteit verhardingen ten opzichte van landelijke streefniveau De technische kwaliteit van de verhardingen binnen de gemeente Culemborg scoort voldoende ten opzichte van de landelijk gehanteerde bandbreedte. Bij het kwaliteitsniveau onvoldoende is er sprake van 2% overschrijding van de gehanteerde bandbreedte. Het kwaliteitsniveau onvoldoende (11%) bevat ook een gedeelte achterstallig onderhoud. Dit wil zeggen dat het moment van onderhoud voor deze onderdelen reeds voorbij is en verder uitstel is technisch gezien niet verantwoord. Dit percentage is minder dan 1%. Uigedrukt in oppervlakte komt dit op m2. Landelijk streefniveau De bandbreedte is gebaseerd op een normale verdeling van de kwaliteit van het wegennet over de onderscheiden kwaliteitsniveaus voldoende, matig en onvoldoende. Daarbij is uitgegaan van een onderhoudscyclus van 25 jaar voor asfaltverhardingen en 33 jaar voor elementenverhardingen. Dat betekent dat 4% van het araal aan asfalt en 3% van het areaal aan elementen jaarlijks onderhouden wordt. Het kwaliteitsniveau onvoldoende heeft betrekking op de eerste twee planjaren en matig heeft betrekking op de planjaren 3 t/m 5. Dit leidt tot een bandbreedte voor asfalt- en elementenverhardingen afzonderlijk, maar ook een bandbreedte voor het gehele areaal waarbij rekening is gehouden met de verhouding asfalt elementen. Achterstand is niet toegestaan. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

12 4.2 Kwaliteit vanuit verleden Bij de gemeente is in afgelopen jaren in verschillende seizoenen de globale visuele inspectie uitgevoerd op het gehele wegennet. In onderstaande tabel en grafiek is de kwaliteit van het gehele wegennet vanuit 2006 tot en met 2012 uitgezet. Afbeelding 3: Verloop kwaliteit vanuit verleden 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Voldoende Matig Onvoldoende 30% 20% 10% 0% 2006 lente 2008 Lente 2010 Herfst 2012 Voorjaar Tabel 3: Verloop kwaliteit vanuit verleden Seizoenen Voldoende Matig Onvoldoende 2006 lente 86% 5% 9% 2008 Lente 88% 5% 7% 2010 Herfst 80% 6% 14% 2012 Voorjaar 87% 2% 11% In de seizoenen 2006 tot en met 2010 is te zien dat er een teruggang in de kwaliteit zit. Dit komt in het bijzonder door: Uitvoeren inspectie in verschillende periodes Kwakkelwinters, vooral het ontstaan van vorstschade Ontoereikend budget voor het noodzakelijk onderhoud Veel werkzaamheden door nutsbedrijven en minder verdichting van de ondergrond De resultaten van 2012 vertonen een verbeterde kwaliteit ten opzichte van het voorgaande seizoen. Dit is te verklaren doordat de gemeente merendeel van het geplande onderhoud inclusief achterstallig onderhoud in 2010 en 2011 heeft uitgevoerd. De kwaliteitsverbetering heeft ook deels te maken met rehabilitaties riolering en het project stadsvernieuwing. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

13 5 ONDERHOUDSPLANNING In dit hoofdstuk wordt ingegaan op begrotingen welke op basis van de inspectieresultaten en onderhoudsrichtlijnen van CROW tot stand gekomen zijn. Als eerste wordt een CROW basisbegroting gegenereerd. Deze begroting geeft inzicht in de huidige onderhoudstoestand en de bijbehorende onderhoudsbehoeften en is de basis voor de maatregeltoets. Na het uitvoeren van de maatregeltoets wordt de technische werkbegroting gemaakt. Aan het eind van dit hoofdstuk is een confrontatie weergegeven tussen de voorziening wegbeheer en het noodzakelijke budget. CROW basisbegroting De CROW basis begroting is de eerste begroting die op basis van de inspectieresultaten en onderhoudsrichtlijnen wordt gegenereerd. In deze begroting wordt het theroretisch technisch noodzakelijke onderhoud binnen een periode van vijf jaar aangegeven. Technische werkbegroting inclusief maatregeltoets Technische werkbegroting is een afgeleide van de CROW basisbegroting. In verband met uitvoering van de maatregeltoets en afstemming van Wegbeheer met Rioolbeheer en overige plannen (stadsvernieuwing) resulteert dit in de technische werkbegroting (zie paragraaf 5.3). 5.1 Onderhoud De Wegbeheerder is vanuit de Wegenwet verplicht om voorzieningen (verhardingen) regelmatig en duurzaam te onderhouden (artikel 16 van de wegenwet; bron Het onderhouden kan bestaan uit het uitvoeren van groot en klein onderhoud. Groot onderhoud Bij groot onderhoud zijn de onderhoudsmaatregelen dusdanig dat zowel structurele achteruitgang van de kwaliteit van de verharding wordt vertraagd, als door conserveren, de oppervlakeigenschappen op een acceptabel niveau gehandhaafd worden. Het verhelpen van achterstallig onderhoud valt onder groot onderhoud. Wanneer de uit te voeren maatregelen te beperkt in omvang zijn en in het lopende planjaar moeten worden uitgevoerd, is sprake van klein onderhoud. Klein onderhoud heeft hierbij een duidelijk preventief karakter door het plaatselijk repareren van de verharding waardoor de kwaliteit van het wegvakonderdeel als totaliteit wordt verbeterd en gehomogeniseerd. Klein onderhoud Het niet uitvoeren van groot onderhoud leidt tot een toename van het uit te voeren klein onderhoud (de aanwezige schade moet uit oogpunt van veiligheid verholpen worden). Niet uitvoeren van klein onderhoud leidt tot een versnelde teruggang van de kwaliteit, vooral van asfaltverhardingen. In beide situaties heeft de gemeente te maken met een verhoogd risico op aansprakelijkheidsstelling. Het jaarlijks benodigde budget voor klein onderhoud wordt berekend op basis van het benodigde budget voor groot onderhoud voor de lange termijn. Dit budget wordt berekend op basis van onderhoudscycli, welke nodig is voor de lange termijn. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

14 5.2 Maatregeltoets Met de maatregeltoets worden de planjaren en de gegenereerde onderhoudsmaatregelen gecontroleerd. De maatregeltoets heeft alleen betrekking op de korte termijn (planjaren 1 en 2). Aanvankelijk is op kantoor bij de gemeente het rapport maatregeltoets gecontroleerd. Vervolgens zijn de wegvakken en wegvakonderdelen buiten nagelopen. Een ander aspect van de maatregeltoets is de afstemming tussen weg- en rioolwerkzaamheden en overige plannen. Verspreid over de periode 2013 tot en met 2017, is in de technische werkbegroting het groot onderhoud (wegen) en rehabilitaties (riolering en project stadsvernieuwing) in een aantal straten in het wegbeheersysteem met elkaar afgestemd. Op pagina 12 worden beide onderdelen (rehabilitaties riolering en project stadsvernieuwing) toegelicht. 5.3 Technische werkbegroting inclusief maatregeltoets Ten behoeve van het doorvoeren van de maatregeltoets is de CROW basisbegroting omgezet in de technische werkbegroting. Hieronder opgenomen werkzaamheden zijn in de technische werkbegroting uitgevoerd: Controle van planjaren en gegeneerde onderhoudsmaatregelen. Verschuiven van wegvakken en wegvakonderdelen binnen de periode 2013 tot en met Afstemming met rioolbeheer en project stadsvernieuwing. Afbeelding 4: Technische werkbegroting inclusief maatregeltoets Aanschafkosten materiaal (verhardingen) Noodzakelijk budget Toekomstige achterstand Actuele achterstand Tabel 4: Technische werkbegroting inclusief maatregeltoets Planjaren Actuele achterstand Toekomstige achterstand Noodzakelijk budget Aanschafkosten materiaal (verhardingen) Totaal Gemiddeld per jaar Mede door de uitvoering van de maatregeltoets (controle planjaren en onderhoudsmaatregelen in de periode 2013 tot en met 2017) heeft in de technische werkbegroting enige verschuiving plaatsgevonden Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

15 van de wegvakonderdelen. Hierbij is gekeken naar het vastgestelde planjaar, soort onderhoudsmaatregel en de omvang daarvan. Het aanpassen van planjaren leidt tot een optimale volgorde van uitvoering en voorkomt het continu openliggen van een weg. Bij de maatregeltoets is rekening gehouden met de rehabilitaties riolering en project stadsvernieuwing (zie bladzijde 12). Door de verschuivingen is in de periode 2013 tot en met 2017 per jaar een gedeelte toekomstige achterstand ontstaat. Toekomstige achterstand ontstaat door uitstel van onderhoud tot voorbij de planperiode. Het betreft hier wegvakonderdelen die buiten hun technische planperiodes verschoven zijn en tevens voorzien zijn van andere onderhoudsmaatregelen. 5.4 Prognose groot onderhoud vanaf (2017) Voor de lange termijn (vanaf 2017) wordt met behulp van de cyclusbedragen per jaar, wegtype, verhardingstype en ondergrond het geheel doorgerekend en een prognose opgesteld. Bij deze opzet hoort de randvoorwaarde dat deze prognose van toepassing is op een normaal onderhouden wegennet met een gemiddelde kwaliteit van de onderhoudstoestand. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de cyclusbedragen per wegtype en type ondergrond voor de verhardingstypen asfalt en elementen. De cyclusbedragen zijn exclusief rehabilitatie. De opgenomen cyclusbedragen in het systeem zijn gebaseerd op het landelijke gemiddelde. Tabel 5: Standaard cyclusbedragen Verhardingstype Hoofd wegennet Zwaar belaste weg Gem. belaste weg Wegtype Licht belaste weg Weg in woongebied Weg in verblijfsgebied Fietspaden Asfalt - Zand 1,52 1,27 1,11 0,60 0,82 0,78 0,79 Asfalt - Klei 1,69 1,41 1,21 0,81 0,91 0,86 0,87 Asfalt - Klei/Veen 1,48 1,51 0,69 0,62 0,56 0,57 0,87 Asfalt - Veen 1,91 1,81 0,94 0,65 0,67 0,64 0,92 Elementen - Zand - - 0,96 0,55 0,56 0,50 0,85 Elementen - Klei - - 1,07 0,64 0,67 0,60 0,95 Elementen - Klei/Veen - - 1,50 0,87 1,05 1,01 0,96 Elementen - Veen - - 1,77 0,95 1,17 1,11 1,05 De cyclusbedragen worden berekend door de onderhoudskosten voor een weg (het aantal keren en omvang van het onderhoud gedurende de levensloop van die weg) te delen door de levensduur. Als de cyclusbedragen worden vermenigvuldigd met de aantallen vierkante meters areaal kan de prognose groot onderhoud worden bepaald (zie tabel 6). Voor het berekenen van de prognose groot onderhoud is gebruik gemaakt van algemeen gehanteerde onderhoudscycli. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

16 Tabel 6: Prognose groot onderhoud op basis van vaste gegevens Verhardingstype Hoofdwegennet Zwaar belaste weg Gemiddeld belaste weg Licht belaste weg Weg in woongebied Weg in verblijfsgebied Fietspaden Asfalt - Zand Asfalt - Klei Asfalt - Klei/Veen Asfalt - Veen Elementen - Zand Elementen - Klei Elementen - Klei/Veen Elementent - Veen Totaal De prognose groot onderhoud is op basis van de vaste gegevens per jaar ,-, excl. BTW en excl. VAT. Prijspeil is Klein onderhoud Naast het uitvoeren van groot onderhoud heeft de beheerder ook te maken met klein onderhoud. Onder klein onderhoud wordt verstaan het repareren van gaten en kleine ernstige oneffenheden, beperkte scheurreparaties en het plaatselijk herstraten van kleine oppervlakten elementenverhardingen. Totaal Benodigd budget op basis van cyclusbudget De omvang van dit klein onderhoud is afhankelijk van de kwaliteit van het te beheren wegennet en de gesteldheid van de ondergrond. Bij een minder goede grondgesteldheid en een lagere kwaliteit stijgt het budget voor klein onderhoud al snel. Afhankelijk van het wegtype en de soort verharding wordt er met een budget van 8% tot 15% voor asfalt en 15% tot 20% voor elementen van het cyclische onderhoudsbudget gerekend. Op basis hiervan komt het bedrag voor klein onderhoud op ,-. Door het tijdig uitvoeren van het percentage klein onderhoud per jaar, zal er dan in de volgende jaren kwaliteitsverbetering van de verhardingen plaatsvinden. Tegelijkertijd zal het percentage klein onderhoud gaan afnemen. Beschikbaar budget klein onderhoud gemeente Naast de voorziening Wegbeheer (groot onderhoud) heeft de gemeente Culemborg ook een budget voor klein onderhoud beschikbaar. Het totaal jaarlijks beschikbare budget voor klein onderhoud bedraagt ,-. De opbouw hiervan is in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 7: Opbouw beschikbaar budget klein onderhoud Opbouw klein onderhoud gemeente Culemborg Kosten Asfalt, kleinschalig onderhoud (ernstige scheurvormig, randschade en onefenheden) Klein onderhoud elementen inclusief aankoop materiaal Totaal Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

17 5.6 Project stadsvernieuwing Hieronder is een overzicht opgenomen van straten die in verband met het project stadsvernieuwing worden opgeknapt. Tijdens de uitvoering van de globale visuele inspectie zijn deze straten ook geïnspecteerd. In het systeem zijn deze straten voorzien van de onderhoudsmaatregelen, die op basis van de inspectieresultaten gegenereerd zijn. Het onderhoud (reconstructie en herstraten 100%) vanuit project stadsvernieuwing voor deze straten wordt in 2013 tot en met 2017 uitgevoerd. De schade aan de verhardingen wordt in de loop van deze periode door middel van klein onderhoud en kleinschalig groot onderhoud verholpen. Op deze wijze wordt enerzijds de kwaliteit van deze verhardingen op peil gehouden en anderzijds de veiligheid gewaarborgd. Tabel 8: Overzicht straten stadsvernieuwing Gebied Straat Verhardingstype Maatregel Oppervlakte (m2) Achter de Poort Sint Nicolaasplantsoen Elementen Reconstructie 2971 Achter de Poort Theo Zasstraat Elementen Reconstructie 531 Achter de Poort Arnoud Faasstraat Elementen Reconstructie 677 Achter de Poort R. de Manstraat Elementen Reconstructie 687 Achter de Poort Jacob van Opdorpstraat Elementen Reconstructie 962 Achter de Poort Gerrit van Harmstraat Elementen Reconstructie 551 Achter de Poort Vicarystraat Elementen Reconstructie 4032 Terweijde Chopinplein Elementen Reconstructie 6139 Terweijde Brahmsstraat Elementen Reconstructie 4739 Terweijde Middelcoopstraat Elementen Reconstructie 2889 Terweijde Mendelssohnlaan Elementen Reconstructie 1695 Binnenstad Jerusalem Elementen Herstraten 100% 1526 Binnenstad Binnen de Wallen Elementen Herstraten 100% 2099 Binnenstad Nieuwstraat Elementen Herstraten 100% 2117 Totaal Rehabilitaties riolering Tijdens de uitvoering van de maatregeltoets heeft een afstemming plaatsgevonden tussen weg- en rioolbeheer. Bij de afstemming zijn de rioolwerkzaamheden leidend geweest. De weg- en rioolwerkzaamheden (rehabilitaties) worden in de periode 2013 tot met 2017 uitgevoerd. Binnen deze periode tot het ingrijpmoment (uitvoering rehabilitaties) wordt het onderhoud aan verhardingen in de vorm van klein onderhoud en kleinschalig groot onderhoud uitgevoerd. De kosten voor het groot onderhoud aan verhardingen worden vanuit rioolbudget (GRP) gefinancierd. Vanuit het Wegbeheerbudget wordt alleen de aanschafkosten van nieuw materiaal gefinancierd. Voor de periode 2013 tot en met 2015 zijn deze kosten bekend en tevens vormen ze een onderdeel van de technische werkbegroting (zie tabel 4). Onderstaand een overzicht van de straten waar rioolrehabilitaties worden uitgevoerd. Tabel 9: Overzicht rehabilitaties riolering Gebied Straat Verhardingstype Maatregel Oppervlakte (m2) De Hond Oranje Nassaulaan Elementen Rehabilitatie 7390 Dreven/Bloemenwk/Lalaingkwart. Willemslaan Elementen Rehabilitatie 1192 Dreven/Bloemenwk/Lalaingkwart. Julianalaan Elementen Rehabilitatie 4452 Dreven/Bloemenwk/Lalaingkwart. Marijkestraat Elementen Rehabilitatie 1801 Dreven/Bloemenwk/Lalaingkwart. Prins Hendrikstraat Elementen Rehabilitatie 796 Dreven/Bloemenwk/Lalaingkwart. Irenestraat Elementen Rehabilitatie 707 Totaal Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

18 5.8 Wegen met subsidie van de Provincie Onderstaande wegen worden met subsidie van de Provincie onderhouden: Erasmusweg Voor de revitalisering van deze weg is geld ontvangen vanuit de Provincie, maar het ontvangen bedrag is niet verrekend met het wegbeheerbudget. Rijkstraatweg Vanwege aansluiting op de provinciale weg N302 wordt een gedeelte van Rijkstraatweg (wegvakken 6 en 7) de komende tijd heringericht. De herinrichtingskosten worden door de Provincie betaald. Van Limburg Stirum Het onderhoud voor deze weg wordt deels door de Provincie betaald en de rest uit het rehabilitatiebudget. 5.9 Confrontatie voorziening Wegbeheer en noodzakelijk budget In hieronder opgenomen tabel is een confrontatie weergegeven tussen de voorziening Wegbeheer en de technisch noodzakelijke onderhoudsbudget op basis van de inspectie voorjaar Tabel 10: Confrontatie voorziening Wegbeheer en noodzakelijk onderhoudsbudget Voorziening onderhoud wegen Beginstand van de voorziening per Jaarlijkse storting uit wegen Storting uit rehabilitatie Storting uit grondexploitatie verwachte uitgaven groot onderhoud Stand voorziening De budgetten (voorziening Wegbeheer) in de periode 2013 tot en met 2015 zijn definitief vastgestelde onderhoudsbudgetten. Voor de periode 2016 en 2017 zijn geen budgetten vastgesteld. Voor de periode is het gemiddeld budget toereikend Rehabilitatie (gepland) Bij de gemeente Culemborg wordt bij rehabilitatie zoveel mogelijk gebruik gemaakt van Werk met Werk. Dit houdt in dat er samenwerking gezocht wordt met andere disciplines en projecten Wat houdt rehabilitatie in Aan het einde van de levensduur zal de weg moeten worden gesloopt en opnieuw opgebouwd. Een dergelijke maatregel wordt rehabilitatie genoemd of ook wel vervangingsinvestering. Bij het uitvoeren van rehabilitaties is vaak de keuze of ook de weg met dezelfde functie wordt teruggebracht of dat functiewijziging optreedt. Is dit laatste het geval dan spreken we van reconstructie. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

19 De gemeente Culemborg heeft voor de komende vijf jaar voor het uitvoeren van rehabilitaties (Wegebeheer) een budget van ,- beschikbaar. In onderstaande tabel zijn alle straten met bijbehorende kosten voor rehabilitatie opgenomen. Tabel 11: Overzicht geplande rehabilitaties Wegbeheer Rehabilitaties Wegbeheer periode Gebied Straat Planjaar Kosten Terweijde Van Limburg Stirumstraat Terweijde Parklaan Terweijde Parklaan t Zand/Trio/Hamkavoet/Veerweg Stationssingel t Zand/Trio/Hamkavoet/Veerweg Parallelweg Oost t Zand/Trio/Hamkavoet/Veerweg Parallelweg Oost Terweijde Handellaan De Hond Honddijk Terweijde Bachlaan t Zand/Trio/Hamkavoet/Veerweg Veerweg Binnenstad Zandstraat Buitengebied Zowijkseweg Totaal benodigd Raadvoorstel 2011 in verband met ontoereikend budget en bezuinigingen DHV heeft in het najaar van 2010 het beheerplan wegen (keuzes in onderhoud ) opgesteld. In dat beheerplan zijn de kwaliteit en onderhoudsbudgetten in beeld gebracht. In verband met weinig budget voor onderhoud en rehabilitatie wegen, is een voorstel gedaan naar de raad. De raad heeft besloten het wegenonderhoud te versoberen. Vanaf 2013 tot met 2015 wordt niet bezuinigd op het onderhoud wegen, maar de bezuiniging wordt gehaald uit het rehabilitatiebudget. Het voorstel naar de raad bevatte de onderstaande opties: 1. De minimale variant; structureel , - minder storten in de reserve rehabilitatie. 2. De tussenvariant; structureel , - minder storten in de reserve rehabilitatie. 3. De maximale variant; structureel , - minder storten in de reserve rehabilitatie. De raad heeft uiteindelijk gekozen voor variant 3. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

20 6 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN Conclusie De kwaliteit van de verhardingen op basis van inspectie voorjaar 2012 is 87% voldoende. Uitgaande van het landelijk gehanteerde streefniveau, scoort het kwaliteitsniveau voldoende 1% lager ten opzichte van de maximale grens van het gehanteerde landelijk streefniveau. Het streefniveau is gebaseerd op een normale verdeling van de kwaliteit van het wegennet over de onderscheiden kwaliteitsniveaus voldoende, matig en onvoldoende. Daarbij is uitgegaan van een onderhoudscyclus van 25 jaar voor asfaltverhardingen en 33 jaar voor elementenverhardingen. Met het geplande onderhoud voortgekomen uit de globale visuele inspectie, de geplande rehabilitaties en afstemming met riolering treedt in de komende jaren kwaliteitsverbetering op. De uitvoering van gepland onderhoud zal dus leiden tot afname van het kwaliteitsniveau onvoldoende. Het beschikbaar budget voor groot onderhoud is voor de korte termijn toereikend. Het beschikbaar budget voor klein onderhoud is toereikend. Aanbevelingen Doorgaan met planmatig en integraal uitvoeren van onderhoud. Dit zorgt voor structurele verbetering van de kwaliteit van het gehele wegennet. Verder leidt deze werkwijze tot betere beheersing op de uitgaven voor het beheer en onderhoud. Bij het plannen van groot onderhoud voorrang geven aan onderhoud bij asfaltverhardingen. De schade aan verhardingen (waar rehabilitaties gepland zijn) door middel van klein onderhoud en kleinschalig groot onderhoud herstellen. Reeds beschikbaar gestelde rehabilitatiebudgetten voor verhardingen in de komende vijf jaar handhaven. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

21 COLOFON Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen AM-AF Opdrachtgever : GGemeente Culemborg Project : Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen Dossier : BA Omvang rapport : 16 pagina's Auteur : A. K. Mehrabi Bijdrage : Interne controle : Hans Haak Projectleider : Hans Haak Projectmanager : Niels van Huet Datum : 12 oktober 2012 Naam/Paraaf : Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen oktober 2012, versie 1 AM-AF

22 Laan 1914 nr EX Amersfoort Postbus BC Amersfoort T (033) F (033) E info@dhv.com

23 BIJLAGE 1 Begrippenlijst Areaaluitbreiding Bibeko Bubeko C.B.S CROW Constructietype Uitbreiding in m 2 (on)verhard wegoppervlak als gevolg van herinrichting, aanleg nieuwe wegen, fietspaden, voetpaden, etc. Binnen de bebouwde kom Buiten de bebouwde kom Centraal Bureau voor de Statistiek Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Wateren Wegenbouw en de Verkeerstechniek Indeling op basis van de constructieopbouw van de verharding naar wegbouwkundige aard. Cyclusbedrag Gemiddeld jaarlijks benodigd bedrag per m 2 verhard Groot Onderhoudoppervlak voor de uitvoering van de in de onderhoudscyclus vastgestelde maatregelen voor Groot Onderhoud. Cyclusbedrag is exclusief 19% BTW en 15-20% voorbereiding, algemene kosten en toezicht (VAT kosten). Dagelijks Onderhoud Direct Onderhoud Gedragsmodel Globale inspectie Onder Dagelijks Onderhoud, ofwel bedrijfsvoering, worden die activiteiten verstaan die tot de dagelijkse werkzaamheden behoren van de beheerorganisatie. Meestal betreft het werkzaamheden die gerelateerd zijn aan het wegmeubilair, zoals herstel van aanrijdingschade en beschadigingen door vandalisme en veeg- c.q. groenwerkzaamheden. Dagelijks Onderhoud behoort tot de bedrijfsvoering van de onderhoudsorganisatie en is als zodanig onderdeel van het onderhoudbeheersingssysteem van de beheerder. Direct Onderhoud is te karakteriseren als een urgente vorm van Klein Onderhoud. Vaak zal direct onderhoud dan ook geïnitieerd worden vanuit een klachtenregistratiesysteem of een door de wegbeheerder uitgevoerde veiligheidsinspectie. Daar waar voor klein onderhoud nog enige ruimte voor uitstel van het uitvoeren van de onderhoudsmaatregel binnen het planjaar is en in een planning kan worden ondergebracht, is deze ruimte voor direct onderhoud niet aanwezig. Achtergrond hiervan is meestal het feit dat de schade zodanig van karakter is dat de veiligheid of doorstroming van het verkeer in het gedrang komt. Model waarmee het gedrag van een schade in de tijd kan worden beschreven. Inspectie ter verkrijging van inzicht in de kwaliteitstoestand van het wegennet. Hiertoe worden per inspectiestrook beoordelingscijfers gegeven voor de schadegroepen: Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 1 AM-AF

24 - textuur (vet, rafeling) - vlakheid (spoorvorming, oneffenheden) - samenhang (scheurvorming) - diversen (afwatering, berm) Groot Onderhoud (GO) Onderhoudsmaatregelen, dusdanig dat zowel de structurele achteruitgang van de kwaliteit van de verharding wordt vertraagd, alsmede, door conservering, de oppervlakeigenschappen op een acceptabel niveau worden gehandhaafd. Herinrichting Instandhouding IBOR Klein Onderhoud (KO) Levenscyclus Norm Onderhoud Onderhoudscyclus Planjaar Wijziging, vooral horizontaal maar ook verticaal, in dwarsprofiel van de weg. Het geheel van onderhoudsmaatregelen, zowel Groot- en Klein Onderhoud, om een wegverharding gedurende onbepaalde tijd functioneel en structureel in stand te houden. Integraal Beheer Openbare Ruimte Onder Klein Onderhoud worden die maatregelen verstaan die zowel beperkt van omvang zijn, als die in het lopende planjaar moeten worden uitgevoerd. Klein onderhoud is vooral gericht op het in goede staat houden van de verharding. Plaatselijke reparatie/conservering resulteert in een levensduurverlenging voor de verharding van het wegvakonderdeel in relatie met het uitvoeren van Groot Onderhoud. Klein onderhoud heeft in hoofdzaak een preventief karakter door het plaatselijk repareren van de verharding, waardoor de kwaliteit van het wegvakonderdeel als totaliteit wordt verbeterd en gehomogeniseerd. zie onderhoudscyclus Waarde die beoordelingscijfers voor de schadebeelden minimaal moeten hebben om de kwaliteit van de weg niet in gevaar te laten komen. Hieronder wordt verstaan zowel Klein- en Groot Onderhoud als rehabilitatie. De opeenvolging van grote onderhouds- en rehabilitatiemaatregelen in de tijd. zie restlevensduur. Reconstructie Rehabilitatie met herinrichting. Onderhoudsmaatregel waarbij niet alleen de verharding op het structurele en gebruikskwalitatieve niveau bij aanleg wordt gebracht, maar waarbij tevens een herinrichting plaats vindt als gevolg van andere indeling dwarsprofiel, ander materiaalgebruik, andere functie weg, e.d. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 1 AM-AF

25 Rehabilitatie Restlevensduur Restlevensduurtabel Schadebeeld Schadegroep Stripping VAT kosten Wegtype Pakket maatregelen zonder herinrichting. Als rehabilitatiemaatregel wordt beschouwd de zwaarste maatregel welke in de praktijk op een bepaalde verharding wordt uitgevoerd (dus indien gewenst inclusief aanpassen fundering). Bij rehabilitatie wordt de verharding weer op het oorspronkelijke structurele en gebruikskwalitatieve niveau gebracht. Verwachte levensduur van een verharding vanaf het moment van beoordeling (globale inspectie) tot het moment waarop de norm wordt overschreden. Vertaling van het gedragsmodel in tabelvorm, zodanig dat bij een gegeven beoordeling en bekende ouderdom (gerekend vanaf het moment van de laatste Groot Onderhoudsmaatregel en/of rehabilitatiemaatregel) de restlevensduur kan worden afgelezen. Bepaalde zichtbare, typerende vorm waarin schade aan een wegverharding aan de dag treedt. Groep van schadebeelden die min of meer een directe onderlinge verwantschap hebben. Onthechting van bindmiddel en mineraal in een asfaltmengsel door verdringing van water. Kosten voor voorbereiding, administratie en toezicht. Indeling van de weg naar gebruik op basis van de verkeersbelasting: 1. Hoofdwegen, zoals (stads)autosnelweg en autoweg 2. Zwaar belaste wegen, zoals (stads)autosnelweg en provinciale weg 3. Gemiddeld belaste wegen, zoals drukkere waterschapsweg, stadsontsluitingsweg, busbaan en industrieweg. 4. Licht belaste wegen, zoals rustige waterschapsweg, buurtontsluitingsweg, parallelweg en landbouwweg 5. Wegen in woongebied, zoals woonstraat, woonerf, parkeerterrein en wijkstraat 6. Wegen in verblijfsgebied, zoals winkelerf, plein en voetpaden. 7. Fietspaden (vrijliggend) Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 1 AM-AF

26 BIJLAGE 2 Methodiek Wegbeheer Beheer en onderhoud is een activiteit die continu en cyclisch van aard is. Het is van groot belang dat het uitvoeren van onderhoud aan wegen systematisch plaatsvindt. Enerzijds om te voorkomen dat bepaalde locaties of gebreken worden gemist, anderzijds om de beschikbare middelen zo doelmatig mogelijk in te zetten. In het proces van Wegbeheer zijn daarom een aantal stappen onderscheiden. Wij onderscheiden vijf stappen: 1. Actualisatie gegevens Wegbeheer. Alleen bij een actueel gegevensbestand kan een betrouwbare begroting worden gemaakt. 2. Uitvoeren inspectie. Om geautomatiseerd de inspectiegegevens te kunnen verwerken moet een inspectiebestand worden aangemaakt en na afloop van de inspectie ingelezen. 3. Basisbegroting. De eerste begroting is de CROW Basisbegroting. Op basis van deze begroting dient een maatregeltoets te worden uitgevoerd. Vervolgens kan de Werkbegroting (technisch noodzakelijk onderhoud) worden opgesteld. 4. Budgetbegroting. Op basis van de in de gemeentebegroting aanwezige budgettaire ruimte moet een prioriteitstelling in het uitvoeren van onderhoud worden opgesteld, middels een maatregeltoets. Tevens dienen de gevolgen van budgettaire restricties inzichtelijk te worden gemaakt. 5. Beheerrapport. Hierin worden de kwaliteit van het wegennet en de benodigde budgetten aan het bestuur kenbaar gemaakt. Het aangeven van de consequenties van de afwijkende budgetten is hierbij mogelijk. Activiteit Stap 1: Actualisatie gegevens Wegbeheer - Verwerken opmerkingen - Actualiseren areaal - Invoer uitgevoerd onderhoud - Actualiseren onderhoudsmaatregelen Stap 2: Uitvoeren inspectie - Export Wegbeheer - Uitvoeren inspectie - Import Wegbeheer Stap 3: Basisbegroting - Genereren CROW Basisbegroting - Uitvoeren en verwerken maatregeltoets Stap 4: Budgetbegroting - Bepalen budgetten - Bepalen prioriteiten - Genereren Budgetbegroting (en) Stap 5: Beheerrapport - Verzamelen benodigde informatie uit Wegbeheer Resultaten - Geactualiseerd gegevensbestand Wegbeheer - Inspectiegegevens in Wegbeheer - (Uitgevlakte) Werkbegroting - Eén of meerdere Budgetbegroting (en) - Beheerrapport Voor een nadere beschrijving van het beheerproces wordt verwezen naar bijlage 3. Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 2 AM-AF

27 BIJLAGE 3 Systematiek Wegbeheer Ten behoeve van het wegbeheer is een instrument ontwikkeld dat als hulpmiddel dient om tot de meest optimale meerjarenplanning voor de eerste vijf jaar te kunnen komen. Dit instrument dat door de meeste gemeenten, provincies en waterschappen wordt gebruikt, is de CROW-wegbeheersystematiek, welke in afbeelding 1 wordt beschreven. Deze paragraaf gaat nader in op de systematiek. Afbeelding 1: Wegbeheer opgebouwd uit meerdere onderdelen Inventarisatie Bestand Vaste gegevens (Areaal) Globale Visuele inspectie Bestand Variabele gegevens (Kwaliteitsbeoordeling) Gedetailleerde Visuele Inspectie * Metingen * Klachten Gedragsmodellen Richtlijnen Onderhoudsmaatregelen Meerjarenplanning - Planjaar - Maatregel - Kosten Andere Plannen: - Rioolbeheer - Stadsvernieuwing - Verkeersvoorzieningen - Nutsvoorzieningen - Herinrichting Eenheidsprijzen * Facultatief Onderhoudsbegroting Ad Vaste gegevens: Areaal De basis van het systeem wordt gevormd door het bestand vaste gegevens waarin informatie is vastgelegd over het wegenareaal (bijvoorbeeld locatie, dwarsprofiel, constructieopbouw, wegcategorie en historie van het onderhoud). Deze gegevens veranderen niet in de tijd, afgezien van wijzigingen als gevolg van bijvoorbeeld een verbreding, een reconstructie of een uitbreiding van het wegennet. Het vastegegevensbestand wordt opgebouwd door te inventariseren. Ad Variabele gegevens: Kwaliteitsbeoordeling De vaste gegevens worden aangevuld met de actuele gegevens over de staat van onderhoud waarin de weg zich bevindt. Zo wordt de kwaliteit van een weg op een bepaald moment vastgelegd. Met globale inspecties en metingen wordt de actuele kwaliteit van het wegennet vastgelegd. Deze inspectie wordt jaarlijks uitgevoerd, overeenkomstig de inspectie- en schadecatalogus van CROW. In deze catalogus zijn alle mogelijke schadebeelden beschreven en benoemd, waarbij per schadebeeld een beoordelingscijfer kan worden gegeven. De hoogte van het beoordelingscijfer is afhankelijk van de omvang en de ernst van de geconstateerde schade. Bij het vaststellen van het kwaliteitsoordeel over het wegennet wordt in de huidige CROW wegbeheersystematiek onderscheid gemaakt in "voldoende", "matig" en "onvoldoende". In afbeelding 2 is schematisch aangegeven hoe de vertaling van inspectiebeoordelingen (de codering bij de schadeklasse G t/m E3) naar planperiode (uitvoeringsjaar) en kwaliteitsoordeel plaatsvindt. Hierbij betekent een onvoldoende kwaliteit (richtlijn overschreden) dat het betreffende wegvakonderdeel op korte termijn (1- Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 3 AM-AF

28 2 jaar) moet worden onderhouden. Gebeurt dit niet dan ontstaat een onderhoudsachterstand en een risico op aansprakelijkheidstelling bij schade bij weggebruikers. Afbeelding 2: Vertaling inspectiebeoordeling naar planperioden en kwaliteit 1 waarschuwingsgrens richtlijn schadeklasse G L1 L2 L3 M1 M2 M3 E1 E2 E3 > planperiode op basis van gedragsmodellen kwaliteitsoordeel voldoende matig onvoldoende met waarschuwingsgrens met gedragsmodellen Naast het algemene beeld van de kwaliteit, kan de kwaliteit ook per beleidsthema worden uitgesplitst. Er zijn vier beleidsthema s, te weten aanzien, comfort, duurzaamheid en veiligheid. Een verharding dient geen gevaar op te leveren voor de gebruiker en dient zo lang mogelijk mee te gaan tegen minimale kosten. De waardering van het kwaliteitsniveau is afhankelijk van de relatie tussen schade en beleidsthema [5]. Wanneer er een duidelijke relatie is tussen schadebeeld en beleidsthema, vindt de vertaling op dezelfde wijze plaats als voor de kwaliteit in het algemeen. Er wordt o.b.v. beleidsthema s geen planjaren bepaald. Bij een beperkte relatie zijn alle schadebeoordelingen welke meer dan 1 klasse voorbij de richtlijn ligt zijn onvoldoende. De schadebeoordelingen welke 1 klasse voorbij de richtlijn liggen zijn matig. De overige zijn voldoende. Wanneer er geen relatie is tussen beleidsthema en schadebeeld is zijn alle schadebeoordelingen voldoende. In afbeelding 3 is schematisch aangegeven hoe de vertaling van inspectiebeoordelingen (de codering bij de schadeklasse G t/m E3) naar kwaliteitsoordeel per thema plaatsvindt. De richtlijn en waarschuwingsgrenzen variëren per schadebeeld. Afbeelding 3: Vertaling inspectiebeoordeling naar planperioden en kwaliteit waarschuwingsgrens richtlijn schadeklasse G L1 L2 L3 M 1 M 2 M 3 E1 E2 E3 kw aliteitsoordeel voldoende m atig onvoldoende duidelijke relatie kw aliteitsoordeel voldoende m atig onvoldoende beperkte relatie kw aliteitsoordeel voldoende geen relatie 1 De schadeklassen stemmen overeen met de inspectiebeoordeling in een ernst en omvangsschaal conform de Schadecatalogus Globale Visuele Inspectie [4]. De ernstschaal loopt van Goed (G) via Licht (L) en Matig (M) naar Ernstig (E). De omvangsklassen lopen van Gering (1) en Enig (2) naar Groot (3). Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 3 AM-AF

29 Een globale inspectie is een snelle en degelijke methode om op netwerkniveau een indruk te krijgen van het verharde areaal. Bij deze inspectie wordt Klein Onderhoud (gaten, dwarsscheuren, een enkele ernstige oneffenheid, etc.) apart genoteerd en niet betrokken bij het kwaliteitscijfer voor het desbetreffende wegvakonderdeel. Het wegbeheersysteem gaat er vanuit dat Klein Onderhoud tijdig wordt uitgevoerd. Indien dit niet het geval is, dan zal een toegenomen aantal kleine schades bij een volgende inspectie niet meer als Klein Onderhoud kunnen worden beschouwd, waardoor deze schades van invloed zullen zijn op het kwaliteitscijfer van het wegvakonderdeel. Met DHV Wegbeheer wordt vervolgens bepaald op welk tijdstip en in welke omvang de juiste onderhoudsmaatregelen moeten worden genomen om op de meest efficiënte wijze het onderhoud uit te voeren en daarmee levensduurverlenging van de verharding te verkrijgen. Het op het juiste moment uitvoeren van onderhoud is de meest economische wijze van beheren. Het is derhalve vanuit technisch en financieel oogpunt noodzakelijk om het uit de wegbeheeranalyse voorgestelde onderhoud voor de volle 100% op het juiste moment uit te voeren. Alleen dan is sprake van een efficiënte besteding van de financiële middelen. Bij lagere budgetten zal de achterstandsituatie continu toenemen. Alleen door wijziging van de technische en maatschappelijke geformuleerde richtlijnen kan hierin verandering worden gebracht. De CROW-methodiek gaat er vanuit dat de verhardingen in een goed onderhouden wegennet volgens een bepaalde levensduurverwachting dienen voor te komen met kwaliteit onvoldoende, matig of voldoende. Onvoldoende betekent hierbij dat de geconstateerde schade de richtlijn voor het schadebeeld heeft overschreden en onderhoud noodzakelijk is. De systematiek gaat er dus vanuit dat het wegennet niet uit louter wegen in topconditie hoeft te bestaan. Het op het juiste moment onderhouden van een wegennet is het volgens een glijdende schaal toepassen van onderhoud op basis van de kwaliteit van de actuele situatie. In principe is wegenonderhoud hiermee geen investeringsprobleem, maar is het probleem het op de juiste wijze beheren en onderhouden van het wegennet. Overige informatie voor het variabele gegevensbestand kan worden verkregen uit gedetailleerde visuele inspecties, metingen en klachtenmeldingen. Bij de gedetailleerde inspectie wordt op projectniveau nauwkeurig vastgelegd wat de visuele conditie van de wegverharding is. Daarbij worden alle schades beoordeeld. Deze inspecties worden uitgevoerd in specifieke situaties, bijvoorbeeld bij overdracht van wegen, aansprakelijkheidsstellingen, arbitragezaken en verhardingsadviezen. Indien meer gegevens worden gewenst dan de informatie die uit de visuele inspectie is verkregen, dan kunnen metingen worden uitgevoerd. Het gaat dan bijvoorbeeld over informatie m.b.t. stroefheid of draagkracht. Als laatste wordt informatie over de onderhoudstoestand verkregen uit klachtenmeldingen van burgers. Ad Meerjarenplanning Om van de technische gegevens te komen tot een financiële vertaling, moeten de volgende stappen worden gezet. a. Planjaar: het bepalen van het optimale onderhoudsjaar van een wegvak of wegvakonderdeel Gemeente Culemborg/Inzicht in onderhoudstoestand verhardingen bijlage 3 AM-AF