Hanzelijn Monitor 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hanzelijn Monitor 2013"

Transcriptie

1 Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2013 De Eerste Staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de nieuwe spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle

2 De eerste staat van de Hanzelijn 3 De eerste staat van de Hanzelijn brengt de meetbare effecten van het nieuwe spoor tussen Zwolle en Lelystad in beeld. In 2011 besloten de gemeenten Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle tot een meerjarig onderzoek naar de maatschappelijke, ruimtelijke en verkeerskundige gevolgen van de Hanzelijn. Een 0-meting verscheen in 2012, uitgevoerd door studenten, docenten en onderzoekers van Windesheim. Nu de Hanzelijn een jaar wordt gebruikt, kan voorzichtig een balans worden opgemaakt: welke veranderingen brengt de Hanzelijn teweeg? Colofon Titel: Hanzelijn Monitor De eerste staat van de Hanzelijn FIGUUR A: DE ZES THEMA S VAN DE HANZELIJN MONITOR Mobiliteit Om deze vraag zo goed mogelijk te beantwoorden, worden 36 indicatoren gemeten. Een indicator is een maatstaf waarmee gevolgd kan worden wat de invloed is van de Hanzelijn op ontwikkelingen in het gebied waar de Hanzelijn door heen loopt. De indicatoren zijn gegroepeerd in zes thema s, zie figuur A. Datum: december 2013 Auteurs: Marijn Molema, Willem Buunk en Erwin Bezembinder (red.) Strategische positionering Woonklimaat Het doel van de Hanzelijn Monitor is het leveren van kennis aan overheden en andere partijen die bij de Hanzelijn Met medewerking van: Jochem Hilhorst, Ruben Janssen, Ferry Otto, betrokken zijn, zodat zij de juistheid of haalbaarheid van Marloes van der Weide en studenten van de opleidingen Bouwkunde, Mobiliteit, Bedrijfskunde/MER Hanzelijn beleidsvoornemens beter kunnen beoordelen. In deze publieksbrochure worden de belangrijkste resultaten samengevat. Het rapport waarin het volledige onderzoek is Fotografie: Stefan Verkerk, Herman van der Wal Vestigingsklimaat Werkgelegenheid opgenomen, is als download verkrijgbaar op de website van Windesheim: Via de Dit is een uitgave van Christelijke Hogeschool Windesheim Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Onderwijs website van Windesheim kunt u ook opmerkingen of suggesties voor verbeteringen doorgeven. ISBN/EAN:

3 Wapenfeiten OPENING HANZELIJN Reizigersstromen Lelystad Op een werkdag van 12 uur werden in- en uitstappers van de Hanzelijn in Lelystad geteld. STUDENTEN- AANTAL Het aantal studenten van Windesheim Flevoland steeg in 2012/2013 met 168. AUGUSTUS OKTOBER SEPTEMBER JULI NOVEMBER DECEMBER JANUARI FEBRUARI APRIL MAART Reizigersstromen Kampen/Zwolle Uit tellingen blijkt dat het gebruik van de Kamperlijn na de opening van de Hanzelijn met 16% is afgenomen. In 2013 werden van uur dagelijks 485 treinritten tussen Kampen-Zuid gemaakt. Verwachting arbeidsmarkteffect De monitor samengevat 5 JUNI Op 6 december 2012 werd de Hanzelijn geopend. Zes jaar lang werd gewerkt aan 50 km treinspoor. De Hanzelijn loopt van Lelystad tot Zwolle en stopt op de nieuwe stations Dronten en Kampen-Zuid. BESCHIKBAARHEID BANEN Voor bewoners van de stationszone in Dronten is het aantal banen binnen een bereik van 45 minuten OV-reistijd met MEI Het totale treinverkeer van Zwolle naar Kampen/Kampen-Zuid nam met 10% af. REISTIJD De deur-tot-deur OV-reistijd tussen Zwolle en Lelystad nam met 50% af: 86:00 44:00 van 86 naar 44 minuten. Buslijnen Het aantal streekbusritten in de Hanze Twee op de drie inwoners van de Hanzelijngemeenten verwachten dat de kans op banen toeneemt als gevolg van de Hanzelijn. BANENGROEI Samen tellen Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle banen. In 2012 nam het aantal banen met 2% toe ten opzichte van Vanaf 6 december 2012 is de Hanzelijn tussen Zwolle en Lelystad in gebruik. Samen met de nieuwe spoorlijn (50 kilometer) zijn de nieuwe stations van Dronten en Kampen-Zuid het meest zichtbare resultaat van een majeure investering in het nationale infrastructuurnetwerk. De Hanzeboog, de nieuwe IJsselbrug met zijn imposante rode bogen over het blauwe water, groeide in korte tijd uit tot een symbool voor de regio. De lofzang was dan ook groot, toen Koningin Beatrix met een eerste treinrit de Hanzelijn opende. Een jaar na de opening kan voor het eerst de balans worden opgemaakt van de werkelijke ontwikkelingen. De Hanzelijn Monitor omvat een omvangrijk onderzoek naar 36 indicatoren die ontwikkelingen, die mogelijk samenhangen met de nieuwe spoorlijn, in beeld kunnen brengen. In dit eerste jaar is niet op elk van die indicatoren sprake van een verandering, sommige ontwikkelingen worden pas na meerdere jaren zichtbaar. Deze brochure geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen die zich in de regio rond de Hanzelijn hebben voltrokken in het jaar na de opening. Daarvoor wordt een selectie gemaakt uit de kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksresultaten. Daarnaast worden 246% toegenomen: ruim banen lijngemeenten is met ongeveer 30% drie dwarsdoorsnedes gepresenteerd, die volgens het multidisciplinaire onderzoeksteam kansrijke trends en ontwikkelingen in beeld zijn binnen deze reistijd beschikbaar. gedaald. brengen die (mede) door de Hanzelijn in gang zijn gezet: 1. De Hanzelijn verbindt met kleine stapjes 2. De economische crisis tempert de verwachtingen 3. De nieuwe spoorlijn biedt volop kansen

4 1 De Hanzelijn verbindt met kleine stapjes 2 Economische crisis tempert de verwachtingen 7 Verwachtingen rondom de Hanzelijn laten zich langs een eenvoudige, maar leidende gedachte samenvatten: door de toevoeging van hoogwaardig openbaar vervoer worden Flevoland en Noord-Overijssel onderling verbonden. Door de Hanzelijn komen steeds meer Flevolanders in Noord-Overijssel omgekeerd is natuurlijk ook het geval. Inwoners uit Noord-Overijssel kunnen gebruik maken van winkels, scholen en andere voorzieningen in Flevoland. Arbeidsmarkten raken vervlochten en economische relaties tussen het oude en nieuwe land kunnen verdiept worden. De dagelijkse stroom van reizigers die gebruik maakt van de Hanzelijn duidt nog niet op een verzilvering van deze kansen. Reizigerscijfers uit Dronten tonen dit bijvoorbeeld aan. Voor de Hanzelijn Monitor werden tussen uur in- en uitstappers geteld. Dit aantal is fors lager dan een eerdere raming (4.500 in- en uitstappers) op basis waarvan tot aanleg van de Hanzelijn is besloten. Deze raming van een haalbaarheidsstudie uit 1992 telt overigens ook de reizigers na s avonds en voor s ochtends uur mee. Op Kampen-Zuid werden ruim in- en uitstappers geteld. Ook dit getal blijft achter bij de verwachtingen. In de Stentor van 29 juni 2013 liet de NS weten dat er op in- en uitstappers was gerekend. Voor het verkeer tussen Kampen en Zwolle geldt dat veel reizigers het Kamperlijntje trouw blijven. Deze begint op het oude station van Kampen en brengt van daaruit veel forensen naar Zwolle (1.900 volgens eigen metingen, tegenover in 2012). Mogelijk zullen volgende jaren een verschuiving laten zien, omdat het veranderen van reisgedrag tijd kan kosten. Op basis van deze reizigerscijfers kan nog niet geconcludeerd worden dat Flevoland en Noord-Overijssel via het spoor naar elkaar toegroeien. Overigens reist de meerderheid van de instappers te Dronten in de richting van Zwolle. Op Kampen-Zuid gaat de meerderheid juist de andere kant op, richting Lelystad. Dit duidt erop dat de Hanzelijn wel degelijk gebruikt wordt voor interprovinciaal verkeer. De metingen in 2014 moeten duidelijk maken of hier sprake is van een trend. Vanaf 2014 kunnen ook uitspraken gedaan worden over de vraag of de Hanzelijn reisgedrag verandert. Mogelijk kiezen meer forensen voor de trein in plaats van de auto. Dat de Hanzelijn nog niet tussen de oren van veel inwoners zit, blijkt uit de strategische oriëntatie. In het kader van het monitoronderzoek is de ruimtelijke oriëntatie van inwoners uit de Hanzelijngemeenten geanalyseerd. Lelystad blijft sterk westwaarts georiënteerd en richt zich op Amsterdam. De oostwaartse blik beperkt zich tot de mogelijkheden die Dronten biedt voor Lelystad als overloopgebied van bedrijfsmatige activiteiten. Daarbij geldt de goede bereikbaarheid over de weg in die richting als belangrijk argument. Voor Dronten geldt dat de Hanzelijn een stevige positie inneemt in de ruimtelijke oriëntatie op de eigen plaats en de omliggende regio. Daarbij is de blik vooral lokaal gericht op de nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden in de stationsomgeving. In de planfase is de Hanzelijn op verwachtingen gebaseerd, die door de economische crisis een stevige knauw hebben gekregen. Alleen in het eerste bouwjaar van de Hanzelijn (2007) was er van economische tegenwind nog geen sprake. Maar terwijl de constructie van de spoorlijn een goed jaar op gang was, sloeg het economische klimaat om. Door een financiële crisis, de malaise op de vastgoedmarkt en een aanhoudend laag consumentenvertrouwen is de economische ontwikkeling van Nederland gestagneerd. Van de negen kwartalen voorafgaand aan medio 2013, was de economische groei gedurende acht kwartalen negatief. Dat heeft zijn weerslag op de Hanzelijngemeenten. Ten opzichte van juni vorig jaar is de werkloosheid in juni 2013 in alle Hanzelijngemeenten met ten minste 25% gestegen. De waarde van het vastgoed is in 2012 gedaald ten opzichte van 2011, het hardst in Lelystad (-2,8%) en het minst hard in Zwolle (-0,6%). De waardedaling van vastgoed is Lelystad en Dronten in de nabijheid van de stations is iets minder groot. Voor de Hanzelijn betekent dit slechte economische klimaat dat de economische spin-off op de korte termijn minder groot is geworden dan werd verwacht. De ideeën voor grootschalige ontwikkelingen op de stationslocaties moeten daarom bijgesteld worden. Bij de bestaande stations in Lelystad en Zwolle gaan deze aanpassingen minder ver, in de spoorzone van Zwolle wordt zelfs ruim 100 miljoen euro geïnvesteerd. De plannen voor de stationslocaties van Dronten en Kampen-Zuid bevinden zich evenwel in een volledige heroriëntatie. De ontwikkeling die is voorzien in het zogenaamde Hanzekwartier in Dronten komt in deze economisch moeilijke tijden nog niet op gang. Voor de passanten van het station Kampen-Zuid is op de bouwrijpe kavels tussen het station en de stadsrand nog geen bouwactiviteiten zichtbaar. Ondernemers herkennen en erkennen de lastige economische omstandigheden, maar zijn van nature geneigd om ondernemend te anticiperen op de nieuwe situatie. In expertmeetings gaven zij aan dat de crisis tijdelijk is en dat grootschalige investeringen de tijd gegund moet worden om tot volledige wasdom te komen. Daarnaast willen zij graag meer ruimte voor tijdelijke economische activiteiten rondom de stations: pop-up restaurants, fietsverhuur het is een greep uit de spontane ideeën die tijdens expertmeetings opborrelden. Ten slotte zijn ondernemers kritisch over de marketing van de Hanzelijn. De promotie voor het spoor stokte na de feestelijke opening. Nu het ding er ligt, mag er wel wat meer reclame voor gemaakt worden, aldus de ondernemers.

5 en in mindere mate het aantal hbo-studenten uit Flevoland dat naar Zwolle reist voor respectievelijk het Deltion College en Windesheim. De nieuwe Windesheim-vestiging in Almere lijkt ook van de Hanzelijn te profiteren. Jongeren uit Lelystad en Dronten maken van de Hanzelijn gebruik. Het aantal studenten uit de eigen provincie dat voor Windesheim Flevoland kiest, is in 2013 met 195 studenten gestegen. Deze stijging kan niet door de Hanzelijn alleen verklaard worden. Vooral de sterke ontwikkeling van (nieuwe) opleidingen leidt 3 De Hanzelijn biedt volop kansen tot meer studenten op Windesheim Flevoland. De kansen die de toegenomen mobiliteit met zich meebrengt, wordt ook gezien door ondernemers die bij de Hanzelijn Monitor betrokken zijn. Ondernemers proberen hun marktaandeel in de buurprovincie te vergroten, door potentiële klanten te wijzen op de voordelen van een hoogwaardige OV-verbinding. Trekpleisters zoals Bataviastad en het vliegveld in Lelystad komen dichterbij voor de noordelijke en noordoostelijke toeristenmarkt. Volgend jaar, in de tweede staat van de Hanzelijn, wordt bezien of deze kansen ook daadwerkelijk worden omgezet in aanbiedingen en acties vanuit het bedrijfsleven. 9 Hoewel de Hanzelijn nog niet tot vervlechting van oud en nieuw land heeft geleid, maakt de eerste staat van de Hanzelijn wel het potentieel van de nieuwe spoorverbinding zichtbaar. Vanuit Kampen-Zuid en Dronten vertrekt twee maal per uur een Sprinter naar beide richtingen. Ook voor Zwolle en Lelystad geldt dat het OV-aanbod substantieel verhoogd is. Voor de inwoners van de Hanzelijngemeenten betekent dit bijvoorbeeld dat er veel meer banen binnen handbereik liggen. We kunnen dit meten, door de beschikbaarheid van banen binnen een acceptabele OV-reis van maximaal 45 minuten te berekenen. In Lelystad waren voor de opening van de Hanzelijn tot banen bereikbaar. Na de opening van de Hanzelijn is dit aantal verdubbeld naar banen. Ook voor Dronten en Kampen geldt dat het aantal bereikbare banen fors toeneemt. De positieve effecten voor de werkgelegenheid wordt ook door bewoners gezien, zoals blijkt uit een woonenquête die in het kader van het monitor-onderzoek is afgenomen. Twee op de drie inwoners van de Hanzelijngemeenten vinden dat de kans op banen door de Hanzelijn is toegenomen. De reistijden binnen de regio zijn substantieel verkort. Tussen Lelystad en Zwolle wordt bijvoorbeeld flink bespaard. Waar de routeplanner in 2012 nog 89 minuten noteert, is dat met de Hanzelijn 63 minuten. Overigens zitten in deze minuten ook de reis van en naar het station inbegrepen: het zijn deur-tot deur tijden. In Lelystad wordt ieder jaar gemeten vanaf een vast adres in het centrum, voor Zwolle is het meetpunt de campus van Windesheim. Ook voor Dronten-Zwolle is de OV-reistijd substantieel ingekort: van 67 naar 36 minuten (deur-totdeur tijden via routeplanner). Hier staat tegenover dat het buslijnennet in de regio is gewijzigd. Het aantal streekbusritten in de Hanzelijngemeenten is met ongeveer 30% gedaald. Op werkdagen is één op de vier streekbusritten geschrapt. Door de Hanzelijn zijn twee lijnen opgeheven: lijn 140 (Dronten-Kampen-Zwolle) en lijn 330 (Lelystad-Dronten-Kampen-Zwolle). Gebruikers van de lijnen 140 en 330 worden geacht om met de resterende buslijnen en/of via de Hanzelijnstations te reizen. Voor sommige busreizigers betekent dit extra reistijd. Iemand die met de bus vanuit Kampen-Zuid naar Zwolle wil rijden, moet bijvoorbeeld eerst naar het busstation van Kampen reizen, omdat er geen rechtstreekse busverbinding meer is. De winst van een snelle treinverbinding betekent dus ook een verlies aan de fijnmazigheid van het openbaar vervoersnetwerk. De toegenomen mobiliteit op het spoornet is mede de oorzaak van wijzigende studentenstromen. Studentenstromen zijn een vroege indicator, in de zin dat het effect van de Hanzelijn naar verwachting eerder doorwerkt in studiekeuzes dan in verhuisbeslissingen en/of baanwisselingen. De onderwijscijfers wijzen inderdaad op interessante ontwikkelingen. Er is een toename van het aantal mbo-studenten

6 Uitgelicht THEMA WOONKLIMAAT THEMA MOBILITEIT FIGUUR E: BEVOLKINGSONTWIKKELING Bron: CBS Regionale Kerncijfers Nederland: Bevolking FIGUUR F: VERWACHTINGEN OVER BAANKANSEN Bron: Woonklimaat Enquête 2013 (Windesheim, opleiding Bedrijfskunde/MER) FIGUUR B: SCHEMATISCHE WEERGAVE VAN OV-VERANDERINGEN VAN 2012 > 2013 Hanzelijn Spoorlijn, frequentie niet veranderd Busverbinding, frequentie niet veranderd Busverbinding, frequentie gedaald Busverbinding, frequentie gedaald (rijdt alleen nog in de spits) Busverbinding, opgeheven Overige spoorver bindingen Lelystad Dronten Kampen Zwolle Lelystad Dronten Kampen Zwolle 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Neemt niet toe Neemt enigszins toe Neemt behoorlijk of enorm toe 11 Het aantal streekbuslijnen is met twee afgenomen: van 11 in 2012 naar 9 in 2013 Tussen Lelystad en Dronten rijden vrijwel geen rechtstreekse streekbussen meer Tussen Dronten en Kampen is het aantal streekbusritten met ongeveer 75% gedaald Busreizen tussen Dronten en Zwolle kosten aanzienlijk meer tijd door het gewijzigde lijnennet Op 1 januari 2013 telden de vier Hanzelijngemeenten gezamenlijk inwoners De grootste gemeente is Zwolle met inwoners Sinds 2005 is de bevolking in alle Hanzelijngemeenten gegroeid Inwoners zijn bevraagd op hun ideeën over de banenkans: neemt de hoeveelheid banen binnen handbereik door de Hanzelijn toe? De meeste inwoners van de Hanzelijngemeenten zijn van mening dat de banenkans door de Hanzelijn is toegenomen Bijna één op de drie bevraagden vindt dat deze kans flink toeneemt FIGUUR C: AANTAL REIZIGERS KAMPERLIJN (ZWOLLE KAMPEN) Bron: Metingen studenten Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) FIGUUR D: REISTIJDEN OPENBAAR VERVOER Bron: Metingen studenten Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development)... THEMA WERKGELEGENHEID :00-07:59 08:00-08:59 09:00-09:59 10:00-10:59 11:00-11:59 12:00-12:59 13:00-13:59 14:00-14:59 15:00-15:59 16:00-16:59 17:00-17:59 18:00-18: Traject Reisplanner Praktijk Reisplanner Praktijk Lelystad-Dronten Lelystad-Kampen Lelystad-Zwolle Dronten-Kampen Dronten-Zwolle Kampen-Zwolle FIGUUR G: BESCHIKBAARHEID BANEN BINNEN OV-REISTIJD VAN 45 MINUTEN VOOR 2012 Bron: NM 2.0 (bewerking: lectoraat Area Development) < > Het gebruik van het Kamperlijntje is met 660 treinritten afgenomen: een afname van 16% ten opzichte van 2012 Het totale treinverkeer van Zwolle naar Kampen/Kampen-Zuid nam met 10% af Het totale treinverkeer van Kampen/Kampen-Zuid naar Zwolle nam met 2% toe De afname van deur-tot-deur OV-reistijd is op het traject Lelystad-Zwolle het grootst. De reistijd nam af met 42 minuten: van 86 minuten (2012) naar 44 minuten (2013) Tussen Dronten en Zwolle geldt een afname van 28 minuten: van 64 minuten (2012) naar 36 minuten (2013) arbeidsplaatsen

7 FIGUUR H: BESCHIKBAARHEID BANEN BINNEN OV-REISTIJD VAN 45 MINUTEN VOOR 2013 Bron: NM 2.0 (bewerking: lectoraat Area Development) < FIGUUR K: GROEIKAART HANZELIJNGEMEENTEN VOOR HET DELTION COLLEGE IN ZWOLLE Bron: Deltion College (bewerking: lectoraat Area Development) In 2012/2013 telde het Deltion College studenten > Kampen Deltion College -81 Het aantal studenten uit Lelystad steeg met 21 ten opzichte van 2011/2012: 245 Lelystedelingen zaten in 2012/2013 op het Deltion College arbeidsplaatsen Lelystad Dronten Zwolle In 2012/2013 steeg het aantal aanmeldingen van studenten uit Dronten met 34 ten opzichte van 2011/2012: in totaal zaten Drontenaren op het Deltion College Het aantal banen binnen 45 minuten OV-reistijd voor de inwoners van Lelystad (spoorzone) is met bijna toegenomen: dat is een stijging van 95% ten opzichte van vóór de Hanzelijn THEMA ONDERWIJS FIGUUR I: PROVINCIALE GROEIKAART VOOR WINDESHEIM IN ZWOLLE Bron: Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) In 2012/2013 telde Windesheim in Zwolle studenten, dat is ruim 800 minder dan het voorgaande seizoen Tegen een dalende trend in groeide het aantal Windesheim bezoekers uit de provincie Flevoland met vier studenten In totaal studeerden studenten uit Flevoland op Windesheim in Zwolle Voor Dronten is de stijging het grootst: 246% Bewoners van Kampen-Zuid hebben banen binnen bereik, een stijging van 110% ten opzichte van FIGUUR J: PROVINCIALE GROEIKAART VOOR WINDESHEIM FLEVOLAND IN ALMERE Bron: Windesheim (bewerking: lectoraat Area Development) Windesheim Flevoland ontwikkelt zich sterk: van studenten in 2011/2012 naar studenten in 2012/ Ruim studenten komen uit de provincie Flevoland zelf THEMA VESTIGINGSKLIMAAT FIGUUR L: VASTGOEDWAARDE OP 1 JANUARI 2012 Bron: Vastgoedinformatie Dataland (bewerking: Windesheim, opleiding Bedrijfskunde/MER) Stationszone Overige zones Totaal FIGUUR M: BESCHIKBAARHEID WERKNEMERS BINNEN ACCEPTABELE OV-REISAFSTAND VAN 45 MINUTEN IN 2013 Bron: NM 2.0 (bewerking: Lectoraat Area Development) < Mutatie WOZ t.o.v Aantal objecten Mutatie WOZ t.o.v Aantal objecten Mutatie WOZ t.o.v Aantal objecten Lelystad Dronten Kampen Zwolle Totaal -2,1% -1,7% -2,5% -1,2% -1,6% ,8% -2,7% -2,5% -0,4% -1,7% ,8% -2,5% -2,5% -0,6% -1,7% Op 1 januari 2012 is de totale waarde van het vastgoed in de Hanzelijngemeenten 1,7% lager dan een jaar daarvoor Met uitzondering van Zwolle daalt de waarde van het vastgoed in de stationszones minder hard De daling van het vastgoed in Lelystad was met -2,8% het grootst Door de Hanzelijn wordt het vestigingsklimaat in de aangesloten stationszones een stuk gunstiger Werkgevers hebben meer toegang tot potentiële werknemers Werkgevers in de stationszone van Dronten zien het potentieel aan werknemers die binnen 45 minuten OV-reistijd beschikbaar zijn, met 273% het meest toenemen > inwoners

8 THEMA STRATEGISCHE POSITIONERING FIGUUR O: MENTAL MAP KAMPEN Bron: Windesheim, opleiding Bouwkunde FIGUUR N: MENTAL MAP LELYSTAD Bron: Windesheim, opleiding Bouwkunde 15 De mental map is gemaakt door studenten en is een interpretatie van visies onder betrokken inwoners en professionals uit het ruimtelijke domein Uit deze interpretatie blijkt dat de relatie met Amsterdam het meest veelzijdig en dominant is Relaties met Dronten zijn beperkter De IJsselmeerkust wordt als kansrijke locatie voor toekomstige ontwikkeling gezien Zowel de Hanzelijn als de Kamperlijn zijn relevant voor de strategische oriëntatie van inwoners uit Kampen, de Kamperlijn meer dan de Hanzelijn De N50 wordt evenwel als belangrijker gezien De omgeving van station Kampen-Zuid wordt als een relevante locatie voor toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen gezien De Mental Maps voor Dronten en Zwolle staan in het hoofd rapport, die online verkrijgbaar is op

9 Windesheim zet kennis in werking Lectoraat Area Development Het lectoraat Area Development doet praktijkgericht onderzoek naar gebiedsontwikkeling. Concrete vragen uit de praktijk zijn vertrekpunt voor onderzoek. De uitkomsten moeten bijdragen aan betere keuzes over inrichting, beheer en gebruik van ruimte. De inhoudelijke aandacht gaat uit naar ontwikkelingen in het netwerk van steden en dorpen in Oost-Nederland en rond knooppunten in het infrastructuurnetwerk. Daarnaast zijn de regionale economische strategieën voor gebiedsontwikkeling op bedrijventerreinen en rond kennisinstellingen belangrijk. Veel praktijkvragen gaan over de ontwikkeling van landschap en natuur op de overgangen van stad en land, zoals in het Overijsselse Vechtdal en de IJsseldelta. Het lectoraat Area Development maakt onderdeel uit van het kenniscentrum Technologie van Windesheim en is nauw verbonden met de opleidingen Bouwkunde, Mobiliteit en Civiele Techniek. DE HANZELIJN MONITOR Vanaf 6 december 2012 heeft Nederland een nieuwe spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle. De spoorlijn biedt een alternatieve reisroute tussen Groningen en Amsterdam met een kortere reistijd. De Hanzelijn betekent ook voor Lelystad, Dronten, Kampen en Zwolle een wezenlijke verandering in hun bereikbaarheid en onderlinge verbondenheid. De regio wordt binnen een redelijke reistijd bereikbaar voor een groter aantal bezoekers en inwoners krijgen meer werkgelegenheid en andere activiteiten binnen hun bereik in een redelijke reistijd. De omgeving van de bestaande en nieuwe stations van de Hanzelijn worden aantrekkelijker voor ruimtelijke ontwikkelingen. Deze en andere verwachtingen worden in de Hanzelijn Monitor gevolgd en onderzocht, in opdracht van de Hanzelijngemeenten en met steun van de provincies Flevoland en Overijssel, de Kamers van Koophandel Gooi-, Eem-, Flevoland en Oost-Nederland en het Kennisplatform Verkeer en Vervoer. De Hanzelijn Monitor geeft jaarlijks een beeld van de effecten van de nieuwe spoorlijn op de regio. Voor onderzoekers van het lectoraat Area Development een prachtige onderzoeksopgave uit de praktijk in de eigen regio om met docenten en studenten van diverse opleidingen aan te werken. Het onderzoek is een unieke kans om door de jaren heen inzicht op te bouwen in de effecten van een nieuwe spoorlijn op reispatronen van mensen in de regio, op de economie en op kansen voor onderwijs en ruimtelijke ontwikkelingen. Lees meer over het lectoraat Area Development op

Hanzelijn Monitor De tweede staat van de Hanzelijn

Hanzelijn Monitor De tweede staat van de Hanzelijn Hanzelijn Monitor De tweede staat van de Hanzelijn Welke veranderingen brengt de Hanzelijn teweeg? Mobiliteit Woonklimaat Onderwijs Vestigingsklimaat Strategische positionering De tweede staat van de

Nadere informatie

Hanzelijn Monitor 2014

Hanzelijn Monitor 2014 Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2014 De tweede staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle De tweede

Nadere informatie

Hanzelijn Monitor 2015

Hanzelijn Monitor 2015 Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2015 De derde staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle Colofon

Nadere informatie

C O L O F O N. De Hanzelijn Monitor

C O L O F O N. De Hanzelijn Monitor C O L O F O N Titel: Hanzelijn Monitor 2013. De eerste staat van de Hanzelijn Datum: december 2013 Auteurs: Marijn Molema, Willem Buunk en Erwin Bezembinder (red.) Met medewerking van: Jochem Hilhorst,

Nadere informatie

Tussen Flevoland en Overijssel: Het verbindende vermogen van de Hanzelijn

Tussen Flevoland en Overijssel: Het verbindende vermogen van de Hanzelijn Tussen Flevoland en Overijssel: Het verbindende vermogen van de Hanzelijn Marijn Molema Hogeschool Windesheim am.molema@windesheim.nl Erwin Bezembinder Hogeschool Windesheim e.bezembinder@windesheim.nl

Nadere informatie

Aanbod openbaar vervoer,

Aanbod openbaar vervoer, Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het treinenaanbod is tussen

Nadere informatie

Aanbod openbaar vervoer,

Aanbod openbaar vervoer, Aanbod openbaar vervoer, 2000-2012 Conclusie Het treinenaanbod is tussen 2000 en 2012 toegenomen (20% meer treinkilometers). Vooral het treinenaanbod op het decentraal spoor is sterk uitgebreid. De gemiddelde

Nadere informatie

Hanzelijn Monitor 2014

Hanzelijn Monitor 2014 Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2014 De tweede staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle COLOFON

Nadere informatie

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar In de vorige nieuwsbrief in september is geprobeerd een antwoord te geven op de vraag: wat is de invloed van de economische situatie op de arbeidsmarkt? Het antwoord op deze vraag was niet geheel eenduidig.

Nadere informatie

Aanbod openbaar vervoer,

Aanbod openbaar vervoer, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het treinenaanbod is tussen

Nadere informatie

Hanzelijn Monitor 2015

Hanzelijn Monitor 2015 Windesheim zet kennis in werking MONITOR Hanzelijn Monitor 2015 De derde staat van de Hanzelijn LECTORAAT AREA DEVELOPMENT Onderzoek naar de effecten van de spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle COLOFON

Nadere informatie

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12 inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling

Nadere informatie

Hanzelijn Monitor. Onderzoeksvoorstel

Hanzelijn Monitor. Onderzoeksvoorstel Hanzelijn Monitor Praktijkgericht onderzoek naar veranderende bereikbaarheid en ruimtelijke ontwikkelingskansen van de nieuwe spoorlijn Onderzoeksvoorstel Door : Lectoraat Area Development Auteurs : Dr.ir.

Nadere informatie

BEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING

BEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING BEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING Arbeidsmarkt Arbeidsparticipatie Van de 15 tot 65-jarige bevolking in Flevoland behoort 71% tot de beroepsbevolking (tabel 1) tegenover

Nadere informatie

Aanbod openbaar vervoer,

Aanbod openbaar vervoer, Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het treinenaanbod is tussen

Nadere informatie

CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen

CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen Het aantal mensen met werk is in de periode februari-april met gemiddeld 2 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren en 45-plussers gingen aan de slag.

Nadere informatie

2014 Hoofdstuk 15. Programma Binnenstad Inleiding. Staat van Leiden

2014 Hoofdstuk 15. Programma Binnenstad Inleiding. Staat van Leiden Staat van Leiden 2014 Hoofdstuk 15 Programma Binnenstad 15.1 Inleiding Het programma Binnenstad werkt aan een steeds beter functionerende economie in de binnenstad en stelt in de uitvoering de bezoeker

Nadere informatie

Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen

Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen Vervoervisie Pijler 1: Inspelen op veranderende mobiliteitsstromen Het aantal huishoudens in de regio Amsterdam neemt tot 2040 met circa 270.000 toe. Hiermee neemt ook de economische bedrijvigheid en de

Nadere informatie

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2019

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2019 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Nu het eerste kwartaal van 219 achter ons ligt, kunnen we de balans opmaken over de Nederlandse bedrijvigheid over deze periode. De cijfers stemmen nog steeds

Nadere informatie

FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009

FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009 FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)

Nadere informatie

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 7 e editie. Opzet en inhoud

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 7 e editie. Opzet en inhoud 7 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud Deze factsheet is de zevende editie van de Economische Monitor en presenteert recente economische ontwikkelingen van als regio en de vier gemeenten.

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Toespraak van Commissaris van de Koningin Ank Bijleveld- Schouten na afloop van de opening van de Hanzelijn op donderdag 6 december 2012.

Toespraak van Commissaris van de Koningin Ank Bijleveld- Schouten na afloop van de opening van de Hanzelijn op donderdag 6 december 2012. Toespraak van Commissaris van de Koningin Ank Bijleveld- Schouten na afloop van de opening van de Hanzelijn op donderdag 6 december 2012. Minister Schultz van Haegen, burgemeester Meijer, meneer Meerstad,

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Werkgelegenheid in Westfriesland Augustus 2014

Werkgelegenheid in Westfriesland Augustus 2014 Werkgelegenheid in Westfriesland Augustus 2014 Colofon Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 0229-282555 Rapportnummer 2014-2042 Datum Augustus 2014 Opdrachtgever De Westfriese

Nadere informatie

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting

Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Reconnecting Rotterdam Port Samenvatting Aart de Koning, april 2010 De aanleiding: de concurrentiepositie van de haven van Rotterdam staat onder druk De haven van Rotterdam is altijd sterk verankerd geweest

Nadere informatie

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%

Nadere informatie

Dordrecht in de Atlas 2013

Dordrecht in de Atlas 2013 in de Atlas Een aantrekkelijke stad om in te wonen, maar sociaaleconomisch kwetsbaar Inhoud:. Conclusies. Positie van. Bevolking. Wonen. De Atlas voor gemeenten wordt jaarlijks gepubliceerd. In mei is

Nadere informatie

Factsheet Open teelten Landbouw Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013

Factsheet Open teelten Landbouw Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013 Factsheet Open teelten Landbouw 2014 Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013 Colland Bestuursbureau, 14 oktober 2014 Pagina 2 27 Inhoudsopgave Toelichting

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in vogelvlucht

Arbeidsmarkt in vogelvlucht Arbeidsmarkt in vogelvlucht In het eerste kwartaal van 2011 is het aantal banen van werknemers, in vergelijking met het vierde kwartaal van 2010, licht gedaald. Dit is het eerste kwartaal met banenkrimp

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 3 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 6 Vergelijking Q1-216, Q2 216 en Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche

Nadere informatie

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015 Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015 Willemstad, oktober 2015 Inleiding In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten.

Nadere informatie

CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal

CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Persbericht PB14 56 11 9 214 15.3 uur CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Meer werklozen aan de slag Geen verdere daling aantal banen, lichte groei aantal vacatures Aantal banen

Nadere informatie

in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013

in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 in het kort 2 Mei 2013 Onderzoek en rapportage a-advies In opdracht

Nadere informatie

Atlas voor gemeenten 2013: de positie van Utrecht. notitie van Onderzoek.

Atlas voor gemeenten 2013: de positie van Utrecht. notitie van Onderzoek. Atlas voor gemeenten 2013: de positie van Utrecht notitie van Onderzoek www.onderzoek.utrecht.nl mei 2013 Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl internet

Nadere informatie

Anders kijken naar bereikbaarheid

Anders kijken naar bereikbaarheid Anders kijken naar bereikbaarheid Praktijkgericht onderzoek naar de achterliggende waarden van drie regionale bereikbaarheidsstrategieën Onderzoeksvoorstel Door : Lectoraat Area Development Auteurs : Dr.ir.

Nadere informatie

MONITOR TOEKOMSTSCENARIO S LELYSTAD Onderzoek & Statistiek Gemeente Lelystad

MONITOR TOEKOMSTSCENARIO S LELYSTAD Onderzoek & Statistiek Gemeente Lelystad MONITOR TOEKOMSTSCENARIO S LELYSTAD 2019 Onderzoek & Statistiek Gemeente Lelystad Juli 2019 Colofon Dit is een rapportage opgesteld door: Team Onderzoek en Statistiek Gemeente Lelystad Team O&S Postbus

Nadere informatie

Factsheet economische crisis. 3 e kwartaal 2012

Factsheet economische crisis. 3 e kwartaal 2012 Factsheet economische crisis 3 e kwartaal 212 O&S December 212 2 Kort samengevat Ieder kwartaal factsheet economische crisis Vanwege de voortdurende economische crisis is er behoefte aan inzicht in de

Nadere informatie

CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt

CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt CBS: Meer werkende vrouwen op de arbeidsmarkt Tussen maart en mei is het aantal mensen met een baan met gemiddeld 6 duizend per maand gestegen. De stijging is volledig aan vrouwen toe te schrijven. Het

Nadere informatie

Werkgelegenheidsrapportage Haarlemmermeer Inleiding

Werkgelegenheidsrapportage Haarlemmermeer Inleiding Inleiding De werkgelegenheid in Haarlemmermeer is in 2015 aanzienlijk gestegen. Het aantal werkzame personen is toegenomen met 1,4% (1.700). Het totaal komt hiermee op ruim 119.000 arbeidsplaatsen (voltijds)

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4 Graydon kwartaal monitor incl Kwartaal 4 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q2, Q3 en Q4 8 Starters per branche 9 Opheffingen per branche 1 Faillissementen per branche 11 Netto-Groei

Nadere informatie

IJsseldelta- Zuid. Nota Ruimte budget 22,4 miljoen euro. Planoppervlak 650 hectare

IJsseldelta- Zuid. Nota Ruimte budget 22,4 miljoen euro. Planoppervlak 650 hectare IJsseldelta- Zuid Nota Ruimte budget 22,4 miljoen euro Planoppervlak 650 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Aanleg Hanzelijn met linksonder viaducten

Nadere informatie

Het Daily Urban System groeit! RGA in cijfers. regiogroningenassen.nl

Het Daily Urban System groeit! RGA in cijfers. regiogroningenassen.nl RGA in cijfers Het Daily Urban System groeit! Regio -Assen (RGA) is de organisatie waarin provincies en gemeenten al 20 jaar succesvol samen werken op het gebied van economie, woningbouw en mobiliteit.

Nadere informatie

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Inleiding Chris M. Jager In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten. Doel

Nadere informatie

Werkgelegenheidsrapportage Haarlemmermeer Inleiding

Werkgelegenheidsrapportage Haarlemmermeer Inleiding Inleiding De werkgelegenheid in Haarlemmermeer is in 2014 vrijwel gelijk gebleven. Het aantal werkzame personen nam af met 238; een daling van 0,2%. Het totaal komt hiermee op 117.550 full-time arbeidsplaatsen.

Nadere informatie

Internet jaarrapportage werk.nl 2013

Internet jaarrapportage werk.nl 2013 werk.nl 2 van 10 Samenvatting In stond de online dienstverlening van UWV veel in de belangstelling. Werkzoekenden en werkgevers maken steeds meer gebruik van de online dienstverlening van UWV die onder

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

Floriade Almere 2022 juli 2018

Floriade Almere 2022 juli 2018 Floriade Almere 2022 juli 2018 INLEIDING AANLEIDING ONDERZOEK In Almere vindt in 2022 de Floriade plaats. Deze zevende editie van de wereldtuinbouwtentoonstelling staat in het teken van Growing Green Cities,

Nadere informatie

Factsheet Loonwerk Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013

Factsheet Loonwerk Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013 Factsheet Loonwerk 2014 Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt in 2013 Colland Bestuursbureau, 29 oktober 2014 Pagina 2 27 Inhoudsopgave Toelichting 3 Samenvatting

Nadere informatie

nieuwsbrief - april 2013 Spoorzone Zwolle

nieuwsbrief - april 2013 Spoorzone Zwolle nieuwsbrief - april 2013 Spoorzone Zwolle De spoorzone Zwolle: nu nog verscholen achter bussen, auto s, fietsen, hoge loopbruggen en bouwputten, maar straks de place-to-be in Zwolle. Dit gebied is een

Nadere informatie

LANDELIJKE FACTSHEET. 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid. Beter Benutten. Gedragsmeting 2016

LANDELIJKE FACTSHEET. 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid. Beter Benutten. Gedragsmeting 2016 LANDELIJKE FACTSHEET Beter Benutten Gedragsmeting 2016 1. Hoofdpunten en kansen voor beleid De tabel op de volgende pagina toont de belangrijkste uitkomsten van de Gedragsmeting 2016, een landelijk mobiliteitsonderzoek

Nadere informatie

Arbeidsmarktontwikkelingen 2016

Arbeidsmarktontwikkelingen 2016 - Arbeidsmarktontwikkelingen 2016 Factsheet maart 2017 Het aantal banen van werknemers en zelfstandigen in Amsterdam nam het afgelopen jaar toe met bijna 14.000 tot bijna 524.000 banen, een groei van bijna

Nadere informatie

Thermometer economische. crisis

Thermometer economische. crisis 8 Thermometer economische oktober 20 crisis 06//20 Inleiding In deze achtste Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke thema s gevolgd (economie, arbeidsmarkt,

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad van Nijmegen. Geachte leden van de raad,

Aan de gemeenteraad van Nijmegen. Geachte leden van de raad, Ingekomen stuk D5 (PA 2 juli 2008) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 91 11 Telefax (024) 323 93 34 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105

Nadere informatie

Crisismonitor Drechtsteden

Crisismonitor Drechtsteden Crisismonitor oktober 211 (cijfers t/m september 211) Inhoud: 1. Werkloosheid 2. Werkloosheid naar leeftijd 3. Vacatures, bedrijven, leegstand 4. Woningmarkt Hoe staan de er voor op de arbeidsmarkt en

Nadere informatie

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten

Nadere informatie

Economische barometer juni 2012

Economische barometer juni 2012 20/19171 Economische barometer juni 20 In de periode juli 2009 tot en met januari 20 is maandelijks een overzicht gegeven van een aantal belangrijke economische kengetallen. Deze overzichten zijn terug

Nadere informatie

Beroepsbevolking en Pendel 2013

Beroepsbevolking en Pendel 2013 Dit factsheet is gebaseerd op een onderzoek onder 26. Flevolanders. Eind 213 is het onderzoek afgenomen middels een vragenlijst. De respons was 17%. Met de toepassing van wegingsfactoren is het onderzoek

Nadere informatie

Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad

Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad Beter spoor tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad De spoorverbinding tussen Schiphol, Amsterdam, Almere en Lelystad (OV SAAL) is een

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

1 7 MEI /20/A.14, W Graaf E. de (050)

1 7 MEI /20/A.14, W Graaf E. de (050) " l/& groningen bezoekadres: I Martinikerkhof 12 postadres: Postbus 610 9700 AP Groningen Aan de leden van de statencommissie Mobiliteit en Energie algemeen telefoonnr; 050 316 49 II algemeen faxnr.: www.provinciegroningen.nl

Nadere informatie

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2 Hans Langenberg In het tweede kwartaal van 2005 vond voor het eerst in twee jaar geen verdere daling plaats van het aantal banen. Ook is de werkloosheid gestabiliseerd. Wel was er een stagnatie in de toename

Nadere informatie

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud 4 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud In 2010 verscheen de eerste editie van de Economische Monitor Voorne-Putten, een gezamenlijk initiatief van de vijf gemeenten Bernisse, Brielle,

Nadere informatie

Trendmonitor Hoorn. 11 e meting: eerste kwartaal 2012. Trendmonitor Hoorn. Gemeente Hoorn mei 2012

Trendmonitor Hoorn. 11 e meting: eerste kwartaal 2012. Trendmonitor Hoorn. Gemeente Hoorn mei 2012 11 e meting: eerste kwartaal 2012 Gemeente Hoorn mei 2012 Colofon Uitgave : &O Research BV van Dedemstraat 6C 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Datum : Mei 2012 Opdrachtgever : gemeente

Nadere informatie

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014 Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 214 Willemstad, Maart 214 Inleiding In juni 214 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) de bedrijven benaderd met vragenlijsten op Curaçao. Doel van deze

Nadere informatie

Economische barometer maart 2012

Economische barometer maart 2012 Economische barometer maart 2012 In de periode juli 2009 tot en met januari 20 is maandelijks een overzicht gegeven van een aantal belangrijke economische kengetallen. Deze overzichten zijn terug te vinden

Nadere informatie

oktober 2009 Eindrapport corridor Den Haag Rotterdam Ruimtelijk economische effecten Programma Hoogfrequent Spoorvervoer

oktober 2009 Eindrapport corridor Den Haag Rotterdam Ruimtelijk economische effecten Programma Hoogfrequent Spoorvervoer Programma Hoogfrequent Spoorvervoer Ruimtelijk economische effecten corridor Den Haag Rotterdam Eindrapport oktober 2009 Titel Datum Versie Kenmerk Opdrachtgever Uitvoering Colofon Programma Hoogfrequent

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 2 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 5 Vergelijking Q4-215, Q1 216 en Q2 216 Starters per branche 5 Opheffingen per branche 6 Faillissementen

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100)

Figuur 1: Ontwikkeling aantal leerlingen Figuur 2: Ontwikkeling aantal leerlingen 2009-2013 1 (index: 2009 = 100) 2014-2019 (index: 2014 = 100) Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is tussen 2010 en 2014 gedaald. In de provincie Limburg nam het aantal leerlingen in deze periode het sterkst af. In het voortgezet onderwijs is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Samenvatting Twente Index 2016

Samenvatting Twente Index 2016 Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil

Nadere informatie

Openbaar Vervoer in Noordoostpolder Stand van zaken. Datum: Door: Hans Cnossen

Openbaar Vervoer in Noordoostpolder Stand van zaken. Datum: Door: Hans Cnossen Openbaar Vervoer in Noordoostpolder Stand van zaken Datum: 12-02- 18 Door: Hans Cnossen Agenda Ontwikkelingen in het OV en de rol van Noordoostpolder Beeld OV OV visie 2014 Coalitieakkoord provincie 2015

Nadere informatie

Bewonerspanel Bereikbaarheid

Bewonerspanel Bereikbaarheid Interne Bedrijven, Gemeente Utrecht onderzoek@utrecht.nl / 030 286 1350 www.utrecht.nl/onderzoek Bewonerspanel Bereikbaarheid Leden Bewonerspanel Utrecht vinden bereikbaarheid centrum afgenomen De respondenten

Nadere informatie

Regiobericht 1.0 Noord

Regiobericht 1.0 Noord Economie, innovatie, werk en inkomen 1 Kenmerken van het landsdeel Het landsdeel Noord bestaat uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De provincies werken samen in het Samenwerkingsverband

Nadere informatie

Factsheet Groothandel in Bloembollen Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt

Factsheet Groothandel in Bloembollen Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt Factsheet Groothandel in Bloembollen 2013 Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt Colland Bestuursbureau, 5 februari 2014 Pagina 2 26 Inhoudsopgave Toelichting

Nadere informatie

Trendrapportage Economie Arnhem

Trendrapportage Economie Arnhem Trendrapportage Economie Arnhem Onderzoek en Statistiek Augustus 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Samenvatting 4 3 Vraag 5 3.1 Werkgelegenheid in Arnhem 5 3.2 Ontwikkelingen in de tijd 6 3.3 Arnhem in

Nadere informatie

Werkloosheid daalt opnieuw

Werkloosheid daalt opnieuw Persbericht PB14-044 17 juli 9.30 uur Werkloosheid daalt opnieuw - Werkloosheid in juni voor de tweede maand op rij gedaald - Meer mensen hebben een betaalde baan - Aantal WW-uitkeringen blijft dalen -

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Onderwerp: Gratis openbaar vervoer Eindhovense minima.

gemeente Eindhoven Onderwerp: Gratis openbaar vervoer Eindhovense minima. gemeente Eindhoven Inboeknummer 14bst01057 Dossiernummer 14.36.401 2 september 2014 Raads informatiebrief Onderwerp: Gratis openbaar vervoer Eindhovense minima. Inleiding a b Actueel maatschappelijk onderwerp/probleem

Nadere informatie

Ontwikkeling leerlingaantallen

Ontwikkeling leerlingaantallen Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging

Nadere informatie

Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010)

Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010) Crisismonitor Drechtsteden augustus 2010 (cijfers tot en met juni 2010) Uit de landelijke pers: Economie groet met 2,1% Voorzichtig herstel aantal banen Herstel uitzendmarkt Werkloosheid blijft afnemen

Nadere informatie

Factsheet stedelijke economie. 4 e kwartaal 2013

Factsheet stedelijke economie. 4 e kwartaal 2013 Factsheet stedelijke economie 4 e kwartaal 213 O&S Februari 214 2 Kort samengevat Factsheet stedelijke economie Vanwege de huidige economische situatie blijft er behoefte aan inzicht hoe s-hertogenbosch

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4

Graydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4 Graydon kwartaal monitor incl Kwartaal 4 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q2, Q3 en Q4 6 Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche 9 Netto-Groei

Nadere informatie

Factsheet Bos en Natuur Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt 2013

Factsheet Bos en Natuur Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt 2013 Factsheet Bos en Natuur 2014 Ontwikkelingen in de sector op basis van de administratie van Colland Arbeidsmarkt 2013 Colland Bestuursbureau, 8 december 2014 Pagina 2 27 Inhoudsopgave Toelichting 3 Samenvatting

Nadere informatie

BIJLAGE A KENGETALLEN In deze bijlage geven we in overzichtelijke tabellen de kengetallen weer die gebruikt zijn ter bepaling van de effecten van het kantoren- en bedrijventerreinenprogramma voor de regio

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG. Datum 15 maart 2013 Betreft Kamervragen tariefsysteem spoor

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG. Datum 15 maart 2013 Betreft Kamervragen tariefsysteem spoor > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Werken in startende bedrijven

Werken in startende bedrijven M201211 Werken in startende bedrijven drs. A. Bruins Zoetermeer, september 2012 Werken in startende bedrijven De meeste startende ondernemers hebben geen personeel. Dat is zo bij de start met het bedrijf,

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw

Nadere informatie

Figuur 1: onderverdeling spitsmijdingen per gebied. Figuur 2 bekendheid Ga 3.0 acties.

Figuur 1: onderverdeling spitsmijdingen per gebied. Figuur 2 bekendheid Ga 3.0 acties. Enquête Bereikbaar Haaglanden Hoe gaan mensen naar het werk? En waarom reizen ze zoals ze reizen? In de regio Haaglanden wordt door overheden en werkgevers samengewerkt om de regio zo optimaal mogelijk

Nadere informatie

Evaluatie LundaMaTs Mobiliteitsmanagement in LundaMaTs Fietscampagne Hälsotrampare: gezond trappen

Evaluatie LundaMaTs Mobiliteitsmanagement in LundaMaTs Fietscampagne Hälsotrampare: gezond trappen Evaluatie LundaMaTs LundaMaTs is het gemeentelijk verkeers- en vervoerplan van de Zuid-Zweedse gemeente Lund (stad: 76.000 inwoners, hele gemeente 100.000). Dit plan is in 1996 opgesteld met als doel het

Nadere informatie

ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I

ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I In deze economische monitor vindt u cijfers over de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt van de gemeente Ede. Van de arbeidsmarkt zijn gegevens opgenomen van de tweede helft

Nadere informatie

Kortetermijnontwikkeling

Kortetermijnontwikkeling Artikel, donderdag 22 september 2011 9:30 Arbeidsmarkt in vogelvlucht Het aantal banen van werknemers en het aantal openstaande vacatures stijgt licht. De loonontwikkeling is gematigd. De stijging van

Nadere informatie

Onderzoek Floriade - Almere 2022 juli meting

Onderzoek Floriade - Almere 2022 juli meting Onderzoek Floriade - Almere 2022 juli 2019 2-meting INLEIDING AANLEIDING ONDERZOEK In Almere vindt in 2022 de Floriade plaats. Deze zevende editie van de wereldtuinbouwtentoonstelling staat in het teken

Nadere informatie

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op

Nadere informatie

Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting maart 2014

Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting maart 2014 Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting 2013 maart 2014 Inleiding Het aanjaagprogramma Recreatie & Toerisme is in november 2009 van start gegaan. Om het effect van de werkzaamheden te meten wordt jaarlijks

Nadere informatie

We zien in figuur 2 dat het aandeel personen met een migratieachtergrond toeneemt van 46 procent januari 2015 naar 51 procent in juni 2017.

We zien in figuur 2 dat het aandeel personen met een migratieachtergrond toeneemt van 46 procent januari 2015 naar 51 procent in juni 2017. Bijlage 2 Cijfers uitvoering Participatiewet Bijstandsvolume stabiliseert Er zijn duidelijke signalen dat de economie en de arbeidsmarkt zich aan het herstellen zijn van de crisis. Het aantal mensen met

Nadere informatie

NOTITIE REGIONALE SPEERPUNTEN GROENE HART AGENDA NIEUWKOOP

NOTITIE REGIONALE SPEERPUNTEN GROENE HART AGENDA NIEUWKOOP NOTITIE REGIONALE SPEERPUNTEN GROENE HART AGENDA NIEUWKOOP A. Inleiding en doelstelling In de regiocommissie van 24 oktober jl. is toegezegd dat het college de raad een voorstel doet ten aanzien van de

Nadere informatie

Managementsamenvatting

Managementsamenvatting Managementsamenvatting De provincie Noord-Brabant heeft twee pilots ingevoerd met goedkoop openbaar vervoer. De eerste pilot gericht op jongeren tot 12 jaar en ouderen vanaf 65 jaar en de tweede pliot

Nadere informatie

Factsheet stedelijke economie. 1 e kwartaal 2019

Factsheet stedelijke economie. 1 e kwartaal 2019 Factsheet stedelijke economie 1 e kwartaal 219 Gemeente s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Juli 219 Kort samengevat Factsheet stedelijke economie De afdeling Onderzoek & Statistiek brengt

Nadere informatie