Marktverslag Week 41. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Transcriptie

1 Verwachting voor week 41 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1

2 Power NL Power NL spot, hogere prijzen verwacht Het gemiddelde van de APX prijzen van vorige week kwam uit op /MWh. Dat is 1.42 hoger dan de week ervoor: /MWh. De gemiddelde basis prijs voor oktober is tot nu toe /MWh. Voor september was het gemiddelde /MWh. De temperaturen waren afgelopen week redelijk gemiddeld voor de tijd van het jaar met af en toe een koude ochtend. Er was vorige week ook weinig wind en het was relatief zonnig in Duitsland, waardoor op meerdere dagen een piek van GW aan PV-vermogen werd geproduceerd. Deze week komen de temperaturen onder de normaal te liggen, waardoor de vraag naar elektra toeneemt. Qua zon en wind is de situatie neutraal, maar op dagen met weinig wind kan de capaciteit in Frankrijk getest worden. Mogelijke krapte was voorzien voor deze maandag. Een frisse dag met nauwelijks wind. De future voor de levering spot op maandag handelde nog boven de 100 /MWh in Frankrijk, maar het uiteindelijke resultaat was /MWh door een hogere beschikbaarheid van nucleaire centrales dan initieel werd verwacht. De hoge spotprijs in Frankrijk zorgde ervoor dat de Nederlandse spot ook hoog uit kwam op /MWh, maar nog onder de prijs van Duitsland met /MWh. Vanwege de weersverwachting van deze week, die bullish is, verwachten we gemiddeld hogere spotprijzen dan vorige week. 2

3 Power NL Power NL forwards, gelijke prijzen verwacht De Nederlandse power curve is de afgelopen week sterk gestegen door hogere brandstofprijzen en door de premie die in de curve gelopen is vanwege de hoge spotprijzen. Hierdoor heeft het Cal-17 contract voor dit jaar een nieuwe high gemaakt. Grotendeels was de beweging echter veroorzaakt door hogere brandstofprijzen. Nog steeds is de premie vanwege de krapte in o.a. Frankrijk erg laag en dat is niet verwonderlijk. Uit de spotprijzen blijkt namelijk dat Nederland zelf een behoorlijk gezond aanbod heeft. Op momenten dat de krapte in Frankrijk van zich laat zien, handelt Nederland veel lager. In veel van deze gevallen van krapte zelfs lager dan Duitsland. Nederland exporteert in dat soort situaties, maar niet voor een hoge prijs. Daarom zullen we echt hoge Power NL nov-16 39,65 1,00 38,65 dec-16 39,40 2,37 37,03 jan-17 41,00 1,85 39,15 Q ,91 2,56 36,35 Q ,38 1,59 31,79 Q ,13 1,05 31,08 Q ,66 1,65 33,01 Cal-17 34,75 1,71 33,04 Cal-18 32,04 1,08 30,96 Cal-19 31,33 0,90 30,43 Cal-20 34,34 0,90 33,44 prijzen hier niet zo snel zien, behalve als een grote centrale gedwongen stilgelegd moet worden, zoals de Maasvlaktecentrale. Niets wijst er echter op dat dit zal gebeuren en daarom denken we dat de prijzen op de Nederlandse curve terecht zijn en verwachten we weinig verandering in de komende week. 3

4 Power BE Power BE spot, hogere prijzen verwacht Afgelopen week zijn de Belgische spotprijzen een stuk hoger uitgekomen op een gemiddelde van /MWh. De week daarvoor kwam het gemiddelde nog uit op een prijs van /MWh. De gemiddelde base prijs voor de maand oktober is hiermee tot nu toe uitgekomen op /MWh (september kwam gemiddeld uit op /MWh). De Belgische prijzen komen hoog uit door de krapte in Frankrijk, maar ook België zelf kampt af en toe met krapte in de eigen markt. Op momenten dat de vraag hoger is door koudere temperaturen en er weinig aanbod is van wind, laat België zelfs een grotere krapte zien dat Frankrijk. Op zowel 7 oktober als 10 oktober behaalde België hogere spotprijzen dan Frankrijk. Dit heeft op dit moment te maken met het onderhoud in België, waaronder van Tihange 3 (1038 MW), waarvan de terugkomst op het net wederom is uitgesteld naar 17 oktober. Vooral deze week, met lagere temperaturen en relatief weinig wind, verwachten we dat de krapte meerdere keren van zich laat zien. Gemiddeld verwachten we hierdoor een hogere basisprijs te zien dan vorige week. 4

5 Power BE Power BE Forwards, hogere prijzen verwacht Afgelopen week is er steeds meer premie in de Belgische curve gelopen door de hoge spotprijzen en de verwachting dat er in de winter krapte zal ontstaan in Frankrijk, die een belangrijke rol speelt in de levering van stroom in België. Ook in België is kans op krapte met continu gerommel omtrent de nucleaire centrales. Tihange 3 blijft een week langer uit en Tihange 1 blijft nog tot zeker eind november gesloten. In de realisatie op de spotmarkten zien we dan ook dat België in krappe situaties vaak boven Frankrijk uitkomt. Daarmee lijkt de kans op een prijspiek(en) in België groter. Toch blijft de Belgische curve redelijk achter bij Frankrijk en daarom denken we dat er nog wel wat premie in deze curve kan lopen. Daarom verwachten we hogere prijzen voor de Belgische curve. 5

6 Gas TTF Gas TTF Spot, gelijke prijzen verwacht De TTF spotprijzen zijn afgelopen week verder gestegen tot een gemiddelde van /MWh. De week daarvoor kwam gemiddeld uit op een niveau van /MWh. Hiermee komt oktober tot nu toe uit op een gemiddelde van /MWh (augustus kwam gemiddeld uit op /MWh). De TTF spotprijzen werden gesteund door veel vraag vanuit Zuid-Europa, meer consumptie door lage temperaturen en de kans op een staking in Noorwegen, waardoor productie weg zou kunnen vallen. Deze staking gaat echter niet door en in plaats van een lagere productie uit Noorwegen neemt de productie juist sterk toe. Dipte de gastoevoer vanuit Noorwegen naar het continent vorige week nog op 1.8 TWh/d, nu is de toevoer teruggekeerd naar een gebruikelijker niveau van 2.5 TWh/d. Echter is de vraag naar gas nu een stuk groter door temperaturen die zich onder de normaal bevinden. Al met al verwachten we daarom gelijke prijzen te zien deze week. Gas TTF (LEBA) End of day 27-sep 13,57 28-sep 13,27 29-sep 13,17 30-sep 13,62 1-okt 13,17 2-okt 13,17 3-okt 13,29 4-okt 13,54 5-okt 13,11 6-okt 14,58 7-okt 15,58 8-okt 15,51 9-okt 15,51 10-okt 15,69 Gemiddeld Okt: 14,31 6

7 Gas TTF Gas TTF forwards, gelijke prijzen verwacht De TTF curve blijft relatief zwak ten opzichte van de andere grondstoffen ondanks een forse stijging in de afgelopen week. De power is sterker gestegen, waardoor de spark spread weer een stuk verbeterd is. Dit kan voor extra vraag zorgen om peak power te hedgen, maar uiteindelijk blijft het aanbod in de gasmarkt relatief gezond. We komen nu in de periode dat de curve voornamelijk zal reageren op de weersvoorspellingen. Dat zien we al nu deze week wat kouder is en de spot en front maand oplopen. Aan het eind van deze week herstellen de temperaturen echter en is er ook meer kans op wind, waardoor de vraag naar gas weer afneemt. Alles bij elkaar verwachten we dat de curve nu redelijk goed geprijsd is en er niet veel zal veranderen aan de prijzen gedurende deze week. 7

8 Overige producten Power DE (PHELIX) Het Duitse Cal-17 contract sloot deze week flink hoger op /MWh. (vorige week was het slot /MWh). De stijging kwam met name vanuit de gestegen kolenprijzen en de gestegen EUA-prijzen. De spread met het Nederlandse Cal-17 contract is iets ingekomen en staat op 4.06 /MWh. Wat we echter in de spot realisatie zien, is dat Duitsland geregeld hoger uitkomt dan Nederland of vrij in de buurt. In de situatie van krapte voor de Q1-17 zou dat de spread voor de NL/DE Cal-17 verder kunnen laten inkrimpen. Ook met name door de achterblijvende gasprijzen. Omdat we verwachten dat de Nederlandse curve gelijk blijft, verwachten we dat de Duitse curve deze week zal stijgen. Coal De kolenprijzen sloten de week flink hoger af op een niveau van $/Mt. De week ervoor sloten de kolen op $/Mt. Ondanks het nieuws dat China het beleid rond de kolenproductie heeft versoepeld waardoor het aanbod toe zal nemen, heeft de kolenprijs een flinke stijging doorgemaakt. Er zijn ook bullishe factoren die meespelen, zoals een groeiende vraag uit Zuid-Korea en productieafnames in Indonesië en Australië. Daarbij komt natuurlijk ook de extra vraag naar (kolen)stroom vanuit Frankrijk. Om deze redenen verwachten we niet dat de kolen weer een steile daling zullen doormaken, maar deze week ongeveer gelijk zullen eindigen. 8

9 Overige producten Crude Oil, Brent Het Brent front maand contract is afgelopen week fors hoger gesloten op $/bbl tegenover $/bbl de week ervoor. Zoals verwacht heeft de stemming veroorzaakt door de plannen van OPEC voor een productiebeperking gezorgd voor een bullishe prijsontwikkeling. Daarbij werd de olieprijs ook gesteund door bullishe voorradenrapporten in de VS. Het eerste vervolg van het OPEC voorstel laat zich deze week zien. Tijdens het World Energy Congress in Istanbul zullen de OPEC landen in gesprek gaan met niet-opec producent Rusland. Hierbij wordt besproken of Rusland samen wilt werken aan de productiebeperking. Uit eerdere gesprekken tussen Rusland en Saudi-Arabië bleek een positieve stemming te zijn om de markt te balanceren. In die zin is het dan ook een veilige keus om Rusland als eerste te betrekken. Na Rusland zullen de andere non-opec landen bij de gesprekken betrokken worden in aanloop naar de OPEC meeting in Wenen op 30 november. We verwachten dat de gesprekken tussen Rusland en OPEC voor nog wat volatiliteit kunnen zorgen, maar voornamelijk omhoog. Crude Oil, WTI Het WTI frontmaand contract sloot fors hoger op $/bbl (de week daarvoor op 44.48$/bbl). De olievoorraden waren vorige week wederom gedaald volgens het EIA rapport met Mbbl. De distillaten waren ook afgenomen met Mbbl en de benzinevoorraden waren vrijwel gelijk gebleven. Het aantal actieve rigs in de VS was met 3 toegenomen tot 428. De money managers hebben volgens de CFTC op 4 oktober in een week tijd een grote hoeveelheid van 67,892 WTI contracten gekocht, waardoor ze nu netto 222,831 contracten long zitten. De WTI-Brent spread handelt op een lager niveau: $1.55/bbl voor het Dec-16 contract (vorige week gesloten op $1.35/bbl). 9

10 Overige producten Emissierechten Het EUA Dec-16 product eindigde de handelsweek op een hoger niveau van 5.69 /Mt (vorige week 4.96 /Mt). De EUA-contracten waren erg in trek de afgelopen week. Het Dec-16 contract dook zelfs nog even boven de 6 per contract. De beweging is daarmee grotendeels in lijn met de rest van de power markt. We verwachten echter niet veel upside meer in de power markt en daarom ook minder interesse in de EUAcontracten. Daarom verwachten we gelijke prijzen te zien aan het einde van de week. 10

11 Dark & Spark Spreads De Clean Spark Spread (CSS) en de Clean Dark Spread (CDS) is een manier om de winstgevendheid van gas en kolen gestookte elektriciteitscentrales weer te geven. De onderstaande figuren geven de forward-spreads van Nederland en Duitsland weer. De gemiddelde efficiëntie van de centrale is gezet op 53% voor een gascentrale en op 39% en 46% voor een gemiddelde en efficiënte kolencentrale. De emissiefactor voor gas is en voor kolen is het De calorische waarde van kolen is MJ/kg. De wisselkoers euro/dollar is voor vandaag $1 = De spreads zijn berekend met de Duitse en Nederlandse CAL17 power future (Ice-Endex en EEX), TTF en NCG gas (Ice Endex), API2 coal forwards (EEX) en EUA s (Ice-ECX). De gas correctie factor van 35.17/31.65 is uiteraard van toepassing op de gas prijs. Onderhoud en andere kosten worden in deze berekening niet meegenomen. Clean Dark Spread Clean Spark Spread 11

12 Weersvooruitzicht Het weer toont steeds meer een herfstig karakter. Dag mag ook wel nu oktober al een ruime week op de kalender staat. Met een oostelijke stroming wordt vrij frisse lucht aangevoerd. In deze omgeving maken wolkenvelden en te lage temperaturen het grootste deel van de week de dienst uit. Dit alles wordt veroorzaakt door een hogedrukgebied met de kern boven Scandinavië. Dit systeem laat koude lucht over Europa stromen en lijkt bovendien niet zomaar van zijn plaats te wijken. Pas in het weekeinde lijkt vanuit het westen warmere lucht te naderen, maar of deze ons gaat bereiken is onzeker. Tot aan het weekeinde ligt het frisse weertype met af en toe zon een merkbare wind wel redelijk vast. Daar kan een eventuele weersverandering in het weekend weinig meer aan veranderen. Dit alles samen geeft een bullish signaal. Temperatuur: Bullish Normaal voor half oktober is een graad of 15 overdag en een graad of 8 in de nacht. Wat overdag betreft ligt de temperatuur dagelijks rond een graad of 12 tot 13. Af en toe zal deze wat hoger liggen, en af en toe wat lager. Dit verschil kan ook afhangen van de hoeveelheid zon die een plaats krijgt: die is deze week namelijk erg variabel. De normale waarde voor de tijd van het jaar ligt echter buiten ons bereik. Mogelijk is het in het weekend wel 14 of 15 graden. s Nachts liggen de temperaturen eerst rond 1 tot 4 graden. Maandag en dinsdag zijn de nachten namelijk helder en is het erg fris. Daarna is de kans op bewolking groter en stijgt de temperatuur iets. Dan is het met 6 tot 8 graden nog maar iets frisser dan gewoonlijk. De frisse omstandigheden zorgen voor een bullish temperatuursignaal. Zon: Neutraal De zon heeft het deze week stukken moeilijker dan de afgelopen twee maanden het geval was. In de aangevoerde frisse lucht komt het op grotere hoogte regelmatig tot bewolking en deze kan de zon behoorlijk afschermen. Van tijd tot tijd zijn van maandag tot donderdag wolkenvelden te verwachten. Daarbij zal de ene plaats vrij veel zon krijgen, en de andere plaats vrij weinig omdat deze wolkenvelden niet de gehele Benelux zullen bedekken. In de loop van donderdag en ook op vrijdag is de kans op bewolking tijdelijk fors groter, omdat een front met regen overtrekt. Pas op zaterdag is er waarschijnlijk meer ruimte voor de zon. Als dat lukt, is dat wellicht de zonnigste dag van de week. Zondag kan het opnieuw bewolkt raken. Dit beeld is heel typisch voor oktober. Het zonsignaal is daarom neutraal. 12

13 Weersvooruitzicht Wind: Neutraal De afgelopen week pakte de wind van tijd tot tijd vrij fors uit, en soms forser dan verwacht. Ook de komende week zijn een hogedrukgebied boven Scandinavië en een lagedrukgebied boven Midden-Europa hoofdrolspeler op de weerkaart. De laatste arriveert dinsdag pas, waardoor het maandag nog kalm is. Van dinsdag tot donderdag kan de wind weer toenemen, tot waarden rond of net boven het gemiddelde voor half oktober. Vanaf vrijdag wordt de windverwachting ietwat onzeker. Heel kalm wordt het waarschijnlijk niet, maar een tweede lagedrukgebied probeert de Benelux te naderen. In hoeverre dit slaagt bepaalt de windkans in het weekeinde. Indien het niet slaagt blijft het kalm; anders is er merkbaar meer wind te verwachten. Met de kalme aanvang en een winderig middenstuk is het windsignaal daarom neutraal. 13

14 Macro economische agenda Zaterdag 9 oktober: TR - Begin van World Energy Congress in Istanbul, waar een meeting tussen Russische Energieminister Alexander Novak en OPEC gepland is. Maandag 10 oktober: VS - Columbus day: voor verschillende banken een bank holiday in de VS Dinsdag 11 oktober: VS - Maandelijks rapport over de oliemarkt wordt openbaar gemaakt door de IEA Woensdag 12 oktober: AU - De OPEC maakt zijn maandelijks rapport openbaar VS - API Weekly Crude Oil Stocks EU - Industrial Production Cijfers Donderdag 13 oktober: VS - EIA weekrapport olievoorraden VS - EIA Natural Gas Storage TR - Einde van World Energy Congress in Istanbul Vrijdag 14 oktober: VS - Baker Hughes Oil Rig Count VS - Commitment of Traders Legal Disclaimer 1. No offer This market report is intended to give an overview. No information contained in this report should be considered as an offer, an invitation to offer or a recommendation to enter into any transaction. Prices and valuations contained in this report are indicative and they and other information published are for information purposes only. 2. No investment advice Information made available in this market report should not be considered as investment advice or any form of recommendation to purchase products described therein. 3. Historical performance Past performance information contained in this market report is not to be considered as an indication of future results. 4. No warranties Although details included in this market report were taken from sources considered to be reliable, no warranty is made as to its accuracy, completeness and adequacy. All quotations and prices are subject to change. All opinions expressed reflect the current assessment of E.ON Benelux N.V. which is subject to change without prior notice. 5. Copyright All rights reserved. Duplication and distribution requires the prior written consent of E.ON Benelux N.V. 14