Aantal bijlagen: 5 Agendapunt: 7. Onderwerp Uitwerking speerpunten Beheersvisie agrarisch gebied Recreatieschap Spaarnwoude

Transcriptie

1 Adviescommissie 7 april 2010 Dagelijks bestuur 14 april 2010 Algemeen bestuur 28 april 2010 Aantal bijlagen: 5 Agendapunt: 7 Onderwerp Uitwerking speerpunten Beheersvisie agrarisch gebied Recreatieschap Spaarnwoude Het algemeen bestuur besluit 1. De "Visie Plattelandsvernieuwing Spaarnwoude" definitief vast te stellen; 2. Recreatie Noord-Holland opdracht te geven om invulling te geven aan de gevraagde ondersteuning van de "Werkgroep plattelandsvernieuwing"; 3. Voor de opstart van een gebiedsmakelaar/coördinator plattelandsvernieuwing een budget van ,- beschikbaar te stellen; ,- beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de in de quickscan "Versterking recreatieve infrastructuur agrarisch gebied Spaarnwoude" genoemde maatregelen. Korte toelichting Het algemeen bestuur van het Recreatieschap Spaarnwoude heeft in juni 2006 de beheersvisie agrarisch gebied vastgesteld. Samengevat beoogt de beheersvisie en de daaraan gekoppelde maatregelen het optimaliseren van natuurbehoud en recreatief medegebruik tegen aanvaardbare kosten. Om de Beheersvisie en de beoogde doelstellingen te realiseren heeft het algemeen bestuur in december 2007 opdracht gegeven om de uitrol van de beheersvisie nader uit te werken. In dit kader zijn zes agrarische speerpunten geformuleerd. Vanaf 2008 tot heden is invulling gegeven aan de uitwerking van deze speerpunten: Ontwikkelen en implementeren van pacht- en toedelingbeleid Agrarische structuurverbetering door kavelruil Inzet op verbetering van waterbeheer Versterking weidevogelbeheer Initiëren van plattelandsvernieuwing Vergroten recreatief medegebruik Deze punten worden hieronder uitgewerkt. Consequenties Juridisch: Communicatie: overleg/afstemming met:betrokken partijen Financieel: Financiële toelichting Lasten / baten Dekking in begroting Toelichting afwijking begroting Investering Structurele lasten Incidentele lasten ,= Uit bestemmingsreserve Opstart gebiedsmakelaar & uitwerken quickscan Structurele baten Incidentele baten Pagina 1 van 8

2 Meegezonden stukken Voorbereid door In overleg met Akkoord verantwoordelijke J.W. Nieuwenhuis 1. Actieplan verbetering waterbeheer Vereenigde Binnenpolder d.d. 22/10/ Gebiedsbeheerplan SNL Zuid-West Rijnland d.d. december Projectplan Plattelandsvernieuwing Spaarnwoude d.d. februari Interne Visie Plattelandsvernieuwing Spaarnwoude d.d. 30/03/ Quickscan Versterking Recreatieve Infrastructuur Agrarisch Gebied Spaarnwoude Versie 10 d.d. 23/03/2010 Jasper Beekhoven en Henk Wijkhuisen Michael Omvlee en Henny Scholten Pagina 2 van 8

3 UITWERKING SPEERPUNTEN BEHEERSVISIE AGRARISCH GEBIED RECRATIESCHAP SPAARNWOUDE 1. Achtergrond Het algemeen bestuur van het Recreatieschap Spaarnwoude heeft in juni 2006 de beheersvisie agrarisch gebied vastgesteld. Samengevat beoogt de beheersvisie en de daaraan gekoppelde maatregelen het volgende: Duurzame landbouw als drager van het behoud van het open groene veenweide landschap in de Heksloot- en Vereenigde binnenpolder, de Uiterdijken en de Houtrakpolder. Waarbij de optimalisatie van natuurwaarden en recreatief medegebruik en beheer tegen financieel aanvaardbare kosten als randvoorwaarden worden gesteld. Om de Beheersvisie en de beoogde doelstellingen te realiseren heeft het algemeen bestuur in december 2007 opdracht gegeven om de uitrol van de beheersvisie nader uit te werken. In dit kader zijn zes agrarische speerpunten geformuleerd. Vanaf 2008 tot heden is invulling gegeven aan de uitwerking van deze speerpunten: Ontwikkelen en implementeren van pacht- en toedelingbeleid Agrarische structuurverbetering door kavelruil Inzet op verbetering van waterbeheer Versterking weidevogelbeheer Initiëren van plattelandsvernieuwing Vergroten recreatief medegebruik Hieronder wordt uiteengezet welke voortgang geboekt op de zes speerpunten. Bij speerpunten vijf en zes is voor de verdere uitwerking een besluit van het bestuur noodzakelijk. Pagina 3 van 8

4 2. Uitwerking Speerpunt 1. Ontwikkelen en implementeren van pacht- en toedelingbeleid De pachters van agrarisch gebied zijn een waarborg voor de continuïteit met betrekking tot het uitvoeren van het beleid van het recreatieschap. Derhalve is het van groot belang dat er draagvlak is bij de toekomst- en beheerboeren teneinde uitvoering te geven aan het beleid. Het recreatieschap heeft ter ondersteuning van het beleid opdracht gegeven om een natuurvisie en een weidevogel rapportage op stellen. Deze natuurvisie en de weidevogel rapportage zijn goed ontvangen bij de toekomst- en beheerboeren. Tevens zijn in de huidige geliberaliseerde pachtovereenkomsten met een maximale looptijd van zes jaar voorwaarden opgenomen, zoals maaien na een broedseizoen en uitrijden van ruige mest, die aansluiten bij het beleid van het recreatieschap. Er zijn nog diverse pachters met oude contracten waarin voormelde voorwaarden niet zijn opgenomen. Kavelruil (zie speerpunt 2) zou er toe kunnen bijdragen dat de oude pachtovereenkomsten omgezet worden naar de nieuwe geliberaliseerde pachtovereenkomsten. Afbouwboeren en hobbyboeren voldoen niet aan de - juridische - eisen om een geliberaliseerde pachtovereenkomst aan te gaan. In het pachtbeleid worden de natuurvisie en de weidevogel rapportage opgenomen als leidraad voor het toewijzingsbeleid. Speerpunt 2. Agrarische structuurverbetering door kavelruil Stivas heeft in 2007 een agrarisch structuuronderzoek in het agrarisch gebied uitgevoerd. In vervolg op dit onderzoek is in 2008 gestart met het verkennen en realiseren van een aantal quickwin kavelruil mogelijkheden in het gebied rondom de Vinkenbrug en Haarlemmerliede. Dit heeft op 5 januari 2009 geleid tot ondertekening van de eerste kavelruil overeenkomsten. Verder is in 2009 gewerkt aan een plan van aanpak en het opstellen van kavelruil plannen voor overige delen van Dijkland en gebieden als de Hekslootpolder, Inlaagpolder en De Uiterdijken (kavelruil 2). In het grootste deel van agrarisch Spaarnwoude zijn de gronden in eigendom bij Staatsbosbeheer, in erfpacht bij het Recreatieschap Spaarnwoude en in ondererfpacht c.q. pacht bij agrariërs. In het gebied van Heksloot maar ook in de Uiterdijken zijn ook andere verpachters/eigenaren aanwezig. In bepaalde deelgebieden zijn de nieuwe kavelruil plannen naar verwachting dus lastiger te realiseren dan de afgesloten kavelruil 1. Speerpunt 3. Inzet op verbetering van waterbeheer Op 16 maart 2009 heeft het recreatieschap voor alle agrariërs een informatiebijeenkomst m.b.t. het agrarisch speerpuntenprogramma georganiseerd. Medewerkers van het Hoogheemraadschap van Rijnland hebben deze avond onder andere uitleg gegeven over de (on)mogelijkheden met betrekking tot verbetering van het waterbeheer in het agrarisch gebied van Spaarnwoude. Vervolgens zijn alle agrariërs uitgenodigd om de door hun gesignaleerde knelpunten in het watersysteem naar voren te brengen. Uit de schriftelijke inventarisatie is duidelijk geworden dat de waterproblematiek in de Vereenigde Binnenpolder het meest urgent is en om een integrale aanpak vraagt. De knelpunten in dit gebied zijn nader geïnventariseerd, in het veld bekeken, en beoordeeld op hydrologische gevolgen en aard en omvang van schadelijke effecten. Vervolgens zijn de oplossingsrichtingen en de eventueel daarvoor benodigde onderzoeken benoemd. Tenslotte is bepaald wie verantwoordelijk is voor het treffen van maatregelen voor het aanpakken van de knelpunten en is onderscheid gemaakt tussen korte en lange termijn maatregelen. Het resultaat is het actieplan "Verbetering waterbeheer Vereenigde Binnenpolder" (bijlage 1), waarin Rijnland, Pagina 4 van 8

5 agrariërs en het Recreatieschap Spaarnwoude gezamenlijke afspraken hebben vastgelegd om te komen tot een verbeterde waterhuishouding in de Vereenigde Binnenpolder. Speerpunt 4. Versterking weidevogelbeheer Op 1 januari 2010 is het nieuwe Subsidiestelsel voor Natuur- en Landschapsbeheer (SNL) in werking getreden. Het stelsel vervangt de oude subsidieregeling (SAN). Een deel van het agrarisch gebied van Spaarnwoude komt in aanmerking voor beheersubsidies. De subsidies worden aangevraagd op basis van een collectief beheerplan. Dit plan moet goedgekeurd worden door de provincie. De weidevogelcoördinator heeft in samenspraak met de individuele agrariërs, de weidevogelkring en de agrarische werkgroep Spaarnwoude en de afdeling beheer van het Recreatieschap Spaarnwoude in 2009 gewerkt aan de realisatie van een gedragen collectief beheerplan (bijlage 2). Eind 2009 is dit plan bij de provincie ingediend. Op basis van de kwaliteit van de maatregelen en de weidevogelpotentie van het gebied is een subsidie jaarbudget van gehonoreerd. Speerpunt 5. Initiëren van plattelandsvernieuwing Het speerpunt initiëren van plattelandsvernieuwing in het agrarisch gebied van Spaarnwoude op basis van 3 fases uitgevoerd: 1. Binnen het recreatieschap is gewerkt aan een interne visie op plattelandsvernieuwing om de doelen van het recreatieschap voor plattelandsvernieuwing aan te scherpen. 2. Informeren en enthousiastmeren van agrarisch en niet agrarisch ondernemers in en om het agrarisch gebied Spaarnwoude. In deze bijeenkomsten zijn de deelnemers, betrokken gemeenten en overige stakeholders geïnformeerd over het initiatief, de visie en beoogde aanpak van het recreatieschap om plattelandsvernieuwing te stimuleren. 3. Onder begeleiding van een extern deskundige hebben de ondernemers in de werkgroep een projectplan gemaakt voor de verdere ontwikkeling van plattelandsvernieuwing. Belangrijke onderdelen hierin zijn: a. Organiseren van de samenwerking b. Ontwikkelen van een professionele organisatie c. Stimuleren en begeleiden van individuele ondernemers bij productontwikkeling d. Optimaal gebruik maken van subsidiemogelijkheden e. Ondersteuning door het recreatieschap, gemeenten en overige stakeholders Met het gereedkomen van het projectplan plattelandsvernieuwing Spaarnwoude (bijlage 3) en het onderbrengen van de werkgroep plattelandsvernieuwing bij de Agrarische Natuurvereniging is het initiatief voor de ontwikkeling van plattelandsvernieuwing in maart 2010 overgegaan van het recreatieschap naar de deelnemende ondernemers. Of alle inspanningen en ambities zoals gesteld in het projectplan daadwerkelijk kunnen worden gerealiseerd hangt mede af van de verdere ondersteuning die het recreatieschap de werkgroep kan bieden. Speerpunt 5, vaststellen Visie plattelandsvernieuwing Recreatieschap Spaarnwoude Zoals beschreven is in 2009 binnen de beheerorganisatie Spaarnwoude gewerkt aan een interne visie op Plattelandsvernieuwing. Bij het uitwerken van de visie is ook de Agrarische Werkgroep Spaarnwoude betrokken. In de visie worden de doelstellingen en de randvoorwaarden van plattelandsvernieuwing helder omschreven. De visie vormde het kader waarbinnen de werkgroep plattelandsvernieuwing aan de slag is gegaan en ook verder kan Pagina 5 van 8

6 gaan. Het algemeen bestuur van Spaarnwoude wordt gevraagd om de Visie Plattelandsvernieuwing Recreatieschap Spaarnwoude (bijlage 4) definitief vast te stellen. Speerpunt 5, vervolg plattelandsvernieuwing in het recreatieschap Het recreatieschap heeft het initiatief genomen om plattelandsvernieuwing te stimuleren. Onder regie van het recreatieschap is met samenwerkende ondernemers in het agrarisch gebied een werkgroep Plattelandsvernieuwing Spaarnwoude geformeerd. Deze werkgroep wordt ondergebracht bij de Agrarische Natuurvereniging Haarlem eo en zal in het voorjaar van 2010 het initiatief van het recreatieschap overnemen. De werkgroep en het recreatieschap hebben daarbij wel afgesproken dat het recreatieschap structureel vertegenwoordigd zal blijven binnen werkgroep. De werkgroep plattelandsvernieuwing zal in samenspraak met het recreatieschap en overige coalitiepartners gezamenlijk werken aan de hoofddoelstelling van plattelandsvernieuwing: Behoud van een streekeigen vitaal open agrarisch cultuurlandschap, met kenmerkende natuur, dat tevens een ontmoetingsplaats is voor bewoners van stad en platteland Het projectplan plattelandsvernieuwing Spaarnwoude (februari, 2009), beschrijft de aanpak en het tijdspad om tot realisatie van plattelandsvernieuwing te komen. De werkgroep vraagt een extra investering van het recreatieschap om het projectplan plattelandsvernieuwing gerealiseerd te krijgen. De extra investering bestaat uit twee delen: 1. Het leveren van een bijdrage binnen het gangbare takenpakket van het Recreatieschap: a. Promotie en doorverwijzing b. Realisatie van bebording c. Meedenken in bij het vinden van duurzame vervoersoplossingen d. Beschikbaar stellen van ruimtes voor vergaderingen en bijeenkomsten e. Gezamenlijk optrekken bij de belangenbehartiging richting gemeenten f. Actieve participatie in de Werkgroep Plattelandsvernieuwing 2. Het realiseren of subsidiëren van een gebiedsmakelaar/coördinator plattelandsvernieuwing welke gedurende de startfase van 1 jaar, gemiddeld 8 uur per week professionele ondersteuning kan bieden om de acties uit het projectplan mee te helpen realiseren. Indien deze functie door een extern iemand moet worden vervuld, zijn de kosten door de werkgroep begroot op ,- excl. btw. Op basis van meerwaarde welke plattelandsvernieuwing voor het Recreatieschap, de inwoners, ondernemers, bezoekers en overige stakeholders heeft. En het gegeven dat het Recreatieschap zich als aanjager en initiatiefnemer heeft opgesteld en dit nu in gezamenlijk verband door de lokale ondernemers wordt overgenomen, stellen wij het volgende voor: 1. Recreatie Noord-Holland opdracht te geven om: het recreatieschap in de werkgroep plattelandsvernieuwing te blijven vertegenwoordigen en daarbij de randvoorwaarden uit de visie plattelandsvernieuwing Spaarnwoude als toetsingskader te hanteren; de gevraagde bijdrage in middelen en inzet uit het bestaande takenpakket van het schap te realiseren; 2. Het realiseren of subsidiëren van een gebiedsmakelaar/coördinator plattelandsvernieuwing welke gedurende de startfase van 1 jaar, gemiddeld 8 uur per week professionele ondersteuning kan bieden om de acties uit het projectplan mee te helpen realiseren. Indien deze functie extern moet worden vervuld, zijn de kosten Pagina 6 van 8

7 door de werkgroep begroot op ,- exclusief btw. Voorgesteld wordt om hiervoor vanuit de bestemmingsreserve investeringen ,= beschikbaar te stellen en voor het resterende bedrag cofinanciering of subsidie te zoeken. Speerpunt 6. Vergroten recreatief medegebruik agrarisch gebied Spaarnwoude Voor de realisatie van plattelandsvernieuwing en het vergroten van recreatief medegebruik zijn goede (recreatieve)verbindingen onontbeerlijk. De quickscan Versterking recreatieve infrastructuur agrarisch gebied Spaarnwoude (bijlage 5) geeft 7 concrete projectvoorstellen voor de versterking van de recreatieve infrastructuur in het agrarisch gebied van Spaarnwoude aan. De quickscan en de concrete projectvoorstellen dienen als basis voor het algemeen bestuur om eventueel in verder haalbaarheidsonderzoek te investeren en concrete realisatie mogelijk te maken. Projectvoorstellen welke voortkomen uit de quickscan zijn: Project Kosten Recreatieve steunpunten: recreatieve knooppunten en versterken 6.400,- vismogelijkheden Wandelverbindingen: drie concrete voorstellen voor wandelverbindingen 1. Uitvoering en realisatie onderhoud kerkenpad 4.780,- 2. Volledige ontsluiting van het ommetje Hekslootpolder 9.600,- 3. initiatief en definitiefase uitbreiding laarzenpaden in de Lievelden 4.800,- Ruiterpaden: onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van 8.000,- versterking van het ruiterpadennetwerk Routes voor kleine vaarrecreatie en kano s: uitvoering van de initiatief en ,- definitiefase kleine recreatievaart (verbinding Houtrak Zijkanaal-C) Ontsluiting van het agrarisch gebied: uitvoering van de initiatief en definitiefase ,- ontsluiting agrarisch gebied Opstellen van een communicatieprogramma voor het agrarisch gebied: 6.400,- uitwerken meerjarig communicatieplan Totaal ,- Voorgesteld wordt om ,- beschikbaar te stellen uit de bestemmingsreserve voor de uitvoering van de in de quickscan Versterking recreatieve infrastructuur agrarisch gebied Spaarnwoude genoemde maatregelen. Pagina 7 van 8

8 3. Vervolg Subsidie en/of cofinanciering zoeken voor de gebiedsmakelaar plattelandsvernieuwing. Invulling geven aan de rol van gebiedsmakelaar. Start uitwerking projecten uit de Quickscan versterking recreatieve infrastructuur. 4. Besluit Het algemeen bestuur besluit 1. De "Visie Plattelandsvernieuwing Spaarnwoude" definitief vast te stellen; 2. Recreatie Noord-Holland opdracht te geven om invulling te geven aan de gevraagde ondersteuning van de "Werkgroep plattelandsvernieuwing". 3. Voor de opstart van een gebiedsmakelaar/coördinator plattelandsvernieuwing een budget van ,- beschikbaar te stellen; ,- beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de in de quickscan "Versterking recreatieve infrastructuur agrarisch gebied Spaarnwoude" genoemde maatregelen. Pagina 8 van 8