Kwijtschelding versus teruggave

Transcriptie

1 Kwijtschelding versus teruggave Rapportage: Gemeente Maastricht Publieks- en Bestuursdienst i.o. Servicecentrum Onderzoek & Informatie Stadhuisstraat 6 Postbus BZ Maastricht Fax ans.schoenmakers@maastricht.nl Opdrachtgever: Hoofd afdeling belastingen en objectregistratie Druk: DPC, gemeente Maastricht Maastricht, februari 2004

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding onderzoek Probleemstelling Dataverzameling en onderzoeksopzet Communicatie 2 2 Kwijtschelding versus teruggave Inleiding bijzondere ziektekosten De hoogte van de eigen bijdrage T-formulier en verwachte teruggave Andere voorzieningen en kortingen 13 Bijlage I Vragenlijst 25

4

5 Inleiding hoofdstuk Aanleiding onderzoek Bij besluit heeft het College van B&W opdracht gekregen om een en ander te onderzoeken op uitvoeringsmogelijkheden en potentiëlen opbrengsten met betrekking tot Teruggave Inkomstenbelasting in relatie tot Kwijtschelding gemeentelijke belastingen. De strekking van de motie is dat door het optimaal benutten van de Teruggave Inkomstenbelasting er een besparing zou kunnen ontstaan op de uitgaven voor Kwijtschelding gemeentelijke belasting. Vier doelgroepen komen in aanmerking voor het kwijtschelden van de gemeentelijke belastingen. Dit zijn mensen met een uitkering in de Algemene Bijstand, AOW ontvangen, studenten en mensen die in de WAO zitten. De afdeling Belastingen en Objectregistraties onderzoekt zelf de situatie met betrekking tot de studenten en mensen met een uitkering. Aan het servicecentrum Onderzoek en Informatie is gevraagd de situatie met betrekking tot de andere twee doelgroepen te onderzoeken. 1.2 Probleemstelling De probleemstelling van het onderzoek laat zich als volgt omschrijven: Hoe groot is het percentage burgers in Maastricht met een AOW of WAO uitkering die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen en in aanmerking zouden kunnen komen voor teruggave inkomstenbelastingen? Inleiding 1

6 1.3 Dataverzameling en onderzoeksopzet Om de doelgroepen van dit onderzoek (Maastrichtenaren die een AOW uitkering ontvangen of in de WAO zitten) op een snelle en goedkope manier te kunnen bereiken is er voor gekozen een steekproef te trekken uit het bestand van mensen die in 2003 een kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen en behoren tot de doelgroep. In totaal betrof het hier 1337 burgers van Maastricht. Uit deze groep is een steekproef getrokken van 780 namen en adressen. Deze mensen is een korte vragenlijst voorgelegd. Deze vragenlijst is telefonisch afgenomen. Hiervoor is het adressenbestand door Cendris van TPG Post aangevuld met telefoonnummers. Van de 780 geselecteerde respondenten zijn 243 respondenten niet bereikt, het telefoonnummer klopte niet of mensen waren niet thuis. In totaal zijn er 331 geslaagde interviews gehouden en hebben 206 respondenten niet aan het onderzoek mee willen werken. Met dit onderzoek is een respons van 62% gerealiseerd. Bij de bepaling van de hoogte van de steekproef is uitgegaan van een betrouwbaarheid van 95%, een onnauwkeurigheid van 5% en een maximale standaardfout van 0.5. De omvang van de respons is voldoende groot om een betrouwbaarheid van meer dan 95% op te leveren. 1.4 Communicatie Voorafgaand aan het telefonisch onderzoek hebben alle respondenten een aankondigingsbrief ontvangen, waarin de opzet en het doel van het onderzoek uiteen is gezet. 2

7 Kwijtschelding versus teruggave hoofdstuk Inleiding In dit hoofdstuk worden de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Aan de burgers van Maastricht die in 2003 een kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen is toegekend is onder andere gevraagd welke kosten ze in 2003 hebben gehad, of ze hiervoor vergoeding van het ziekenfonds hebben ontvangen en hoe hoog hun eigen bijdrage is geweest. 2.2 De bijzondere ziektekosten Als mensen ziektekosten hebben, uitgaven voor kinderopvang, giften of andere buitengewone uitgaven, zoals bijvoorbeeld kosten voor een begrafenis, komen ze in aanmerking voor teruggave van de belastingen. Van de doelgroep is bekend dat ze voornamelijk kosten hebben in verband met bijzondere ziektekosten. In het onderzoek is daarom alleen naar deze vorm van kosten gevraagd. In figuur 1.1 is een overzicht gegeven van het soort kosten waar Maastrichtenaren die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen in 2003 mee te maken hebben gehad. Het merendeel van deze groep (87%) geeft aan in 2003 kosten te hebben gemaakt in verband met een bezoek aan de huisarts, tandarts of specialist in het ziekenhuis. Drie kwart heeft kosten gemaakt in verband met het gebruiken van medicijnen, en iets meer dan de helft (51%) zegt kosten te hebben gehad voor het aanschaffen van hulpmiddelen Kwijtschelding versus teruggave 3

8 waardoor men in staat is weer bepaalde dingen te doen zoal brillen, lenzen, steunzolen, gehoorapparaten, kunstgebitten, prothesen, pacemakers, rolstoelen, krukken en traplift. Ongeveer een derde (38%) heeft kosten gemaakt in verband met een behandeling door een fysiotherapeut, acupuncturist, revalidatiearts, logopedist, homeopaat of chiropractiker. Nog eens een derde (36%) heeft kosten gemaakt voor het inschakelen van gezinshulp als gevolg van ziekte of invaliditeit. Figuur 1.1 Maastrichtenaren die kwijtschelding van gemeentelijke belastingen hebben ontvangen naar kosten van henzelf of gezinsleden in 2003 (%) bezoek aan arts 87 medicijnen 75 hulpmiddelen 51 behandeling fysiotherapeut 38 gezinshulp 36 vervoerskosten 24 verpleging 23 begrafenis of crematie

9 Ongeveer een derde van de Maastrichtenaren (30%) die kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen heeft ontvangen heeft de gemaakte bijzondere ziektekosten in 2003 geheel van het ziekenfonds vergoed gekregen. Iets meer dan de helft (54%) geeft aan de kosten gedeeltelijk vergoed te hebben gekregen en 11% heeft geen vergoeding van het ziekenfonds ontvangen (zie figuur 1.2). Figuur 1.2 Gemaakte kosten vergoed door het ziekenfonds? (in %) ja, geheel 30 ja, gedeeltelijk 54 nee 11 weet niet Kwijtschelding versus teruggave 5

10 2.3 De hoogte van de eigen bijdrage Aan degene die hebben aangegeven geen of een gedeeltelijke vergoeding van het ziekenfonds te hebben ontvangen, is gevraagd aan te geven hoe hoog de eigen bijdrage aan de bijzondere ziektekosten in 2003 is geweest. In figuur 1.3 is een overzicht van de resultaten gegeven. Het merendeel van de onderzochte groep (64%) zegt zelf minder dan 700,00 te hebben betaald aan bijzondere ziektekosten. Slechts 1% van de onderzochte groep zegt in 2003 meer dan 5.500,00 kwijt te zijn geweest aan de bijzondere ziektekosten. Voor 16% van de mensen die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben gehad hebben de eigen bijdrage voor ziektekosten gelegen tussen de 5.500,00 en de 700,00. figuur 1.3 De hoogte van de eigen bijdrage aan de ziektekosten meer dan < 5.500,00 - > < weet niet

11 Om in aanmerking te komen voor teruggave van de bijzondere ziektekosten door het invullen van een T-formulier gelden bepaalde drempelbedragen. Voor een echtpaar, gezin of twee volwassenen die samen fiscale partners zijn is dit bedrag 5.500,00, en voor alleenstaanden is dit bedrag 700,00. Zijn de bijzondere ziektekosten hoger dan dit bedrag, dan komt deze persoon in aanmerking voor teruggave. Kwijtschelding versus teruggave 7

12 Het merendeel van de personen (62%) uit de onderzocht groep is alleenstaand, zoals in figuur 1.4 duidelijk te zien is. figuur 1.4 Huishoudens situatie van burgers die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belasting hebben gekregen (%) alleenstaand 62 partners zonder kind 25 partners+ kind 8 1 ouder +kind In tabel 1.1 is de huishoudensituatie en de hoogte van de eigen bijdrage aan de ziektekosten in 2003 naast elkaar gezet. Het blijkt dat in totaal 9% van de burgers die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen, op grond van de gemaakte kosten teruggave van de belastingen zou kunnen ontvangen. 8

13 tabel 1.1 Percentage burgers die kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen naar hoogte van de eigen bijdrage > 5.500,00 < 5.500,00 - > < 700,00 weet niet partners+ kind 0% 3% 3% 2% partners zonder kind 0% 4% 14% 2% 1 ouder + kind 0,5% 1% 3% 0% alleenstaand 0,5% 7% 43% 14% Kwijtschelding versus teruggave 9

14 2.4.1 T-formulier en verwachte teruggave Van de onderzochte groep is 43% van plan voor het jaar 2003 een T-formulier te gaan indienen. De helft gaat dit niet doen (zie figuur 1.5). figuur 1.5 Heeft u of gaat u voor het jaar 2003 een T-formulier indienen? (%) nee 50 ja 43 weet niet

15 Van de personen die een T-formulier hebben ingediend of gaan indienen weet 79% niet hoeveel ze terug gaan krijgen, 17% verwacht minder dan 350,00 terug te krijgen en 4% verwacht meer terug te krijgen (zie figuur 1.6). figuur 1.6 Hoeveel is de verwachte teruggave? (%) weet niet 79 < 350,00 17 > 350, Kwijtschelding versus teruggave 11

16 Aan de personen die hebben aangegeven geen T-formulier in te gaan vullen of het nog niet weten is gevraagd waarom ze dit niet gedaan hebben of nog gaan doen. In figuur 1.7 is een overzicht van de resultaten gegeven. Meer dan de helft (55%) zegt er niet voor in aanmerking te komen. Een op de vijf respondenten geeft aan niet te weten hoe dit moet (21%). figuur 1.7 Reden waarom geen T-formulier is aangevraagd of aangevraagd gaat worden (%) kom er niet voor in aanmerking 55 ik weet niet hoe dat moet 21 ik weet niet wat dat is 14 anders 7 ik moet niks van belastingen hebben 2 kost te veel moeite

17 Bij het verkrijgen van gratis hulp is ongeveer een derde (34%) van de Maastrichtenaren die kwijtschelding in 2003 hebben ontvangen bereid een T-formulier in te vullen, 45% doet dit niet en 21% weet het nog niet (zie figuur 1.8). figuur 1.8 Bij gratis hulp wel invullen T-formulier? (%) nee 45 ja 34 weet niet Kwijtschelding versus teruggave 13

18 2.5 Andere voorzieningen en kortingen Het merendeel van de Maastrichtenaren (58%) die in 2003 kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen hebben ontvangen heeft eveneens kwijtschelding gevraagd bij het Zuiveringschap Limburg / Roer en Overmaas. Iets meer dan een derde (36%) heeft dit niet gedaan, en 6 % weet dit niet. figuur 1.9 Kwijtschelding gevraagd bij Zuiveringsschap Limburg / Roer en Overmaas (%) ja 58 nee 36 weet niet

19 Burgers kunnen in aanmerking komen voor heffingskortingen. Heffingskortingen zijn kortingen op de inkomensbelastingen en premie volksverzekering. Afhankelijk van de persoonlijke situatie hebben mensen recht op een of meerdere heffingskortingen, zoals ouderenkorting en jonggehandicaptekorting. Aan de doelgroep is gevraagd of ze in het jaar 2003 gebruik gemaakt hebben van een dergelijke heffingskorting. In figuur 1.10 is een overzicht van de resultaten gegeven. Iets meer dan de helft (53%) van de doelgroep geeft aan geen gebruik van een dergelijke korting gemaakt te hebben. Opvallend is dat bijna een kwart (24%) aan geeft dit niet te weten. figuur 1.10 Aanspraak op maandelijkse heffingskorting (%) ja 23 nee 53 weet niet Kwijtschelding versus teruggave 15

20 Tenslotte is aan de doelgroep gevraagd van welke iin het jaar 2003 door de gemeente aangeboden voorzieningen ze verder nog gebruik hebben gemaakt. Het merendeel van de doelgroep (93%) maakt van de gratis restzak gebruik. Twee derde maakt gebruik van de Maastrichtpas en nog een twee derde geeft aan van de Zalmsnip gebruik te maken. figuur 1.11 Gebruik van extra door de gemeente aangeboden voorzieningen (%) gratis restzak 93 maastrichtpas 66 zalmkorting 62 bijzondere bijstand 32 WVG 15 schuldhulpverlening

21 Bijlage I Vragenlijst 1. In welke huishoudensituatie woont u op dit moment? ڤ gehuwd of samenwonend met thuiswonend(e) kind(eren) ڤ gehuwd of samenwonend zonder thuiswonend(e) kind(eren) ڤ man of vrouw en thuiswonend(e) kind(eren) ڤ bij ouders ڤ alleen (hoofdbewoner of op kamers) ڤ samen met andere volwassenen ڤ anders, namelijk ڤ weet niet 2. Heeft u, of een van de andere gezinsleden in 2003 kosten gehad voor: (Enquêteur: alle onderwerpen een voor een opnoemen) ja nee Weet niet 1 Een behandeling door een fysiotherapeut, acupuncturist, revalidatiearts, ڤ ڤ logopediste, homepatie of chiropraxie 2 Een bezoek aan de huisarts, tandarts of specialist in het ziekenhuis ڤ ڤ ڤ 3 Verpleging in een ziekenhuis, verzorgings- en / of verpleeghuis ڤ ڤ ڤ 4 Gezinshulp die u heeft gekregen als gevolg van ziekte of invaliditeit ڤ ڤ ڤ 5 Medicijnen ڤ ڤ ڤ 6 Hulpmiddelen waardoor u in staat bent weer bepaalde dingen te doen ڤ ڤ ڤ zoals brillen, lenzen, steunzolen, gehoorapparaten, kunstgebitten, prothesen, pacemakers, rolstoelen, krukken, traplift 7 Vervoerskosten naar een arts of ziekenhuis ڤ ڤ ڤ 8 Een begrafenis of crematie ڤ ڤ ڤ

22 Indien bij één van de categorieën ja is aangekruist ga naar vraag 3. Indien bij alle categorieën nee of weet niet is aangekruist ga naar vraag Zijn deze kosten vergoed door het ziekenfonds? ڤ Ja geheel ga naar vraag 4 ڤ Ja gedeeltelijk ga naar vraag 5 ڤ Nee ga naar vraag 5 ڤ Weet niet ga naar vraag 4 4. Hoe hoog waren de kosten die u zelf heeft moeten betalen als u kijkt naar het gehele jaar 2003? (Enquêteur: het gaat hier om een schatting van de kosten, als de mensen er niet uitkomen, mag je door vragen. Was dit meer of minder dan 5.500,00? Was dit meer of minder dan 700,00?) ڤ Meer dan 5.500,00 ڤ Minder dan 5.500,00, maar meer dan ڤ Minder dan ڤ Weet niet ڤ Anders,. 5. Heeft u of gaat u voor het belastingjaar 2003 een teruggave formulier bij de Inkomsten Belastingen indienen? (een zogenaamd T-formulier) ڤ Ja ڤ Nee ga naar vraag 7 ڤ Weet niet ga naar vraag 7 18

23 6. Hoeveel teruggave verwacht u? ڤ 50 ڤ 100 ڤ 150 ڤ 200 ڤ 250 ڤ 300 ڤ 350 ڤ meer dan 350 ڤ weet niet 7. Waarom heeft u of gaat u geen teruggave formulier voor het jaar 2003 indienen? ڤ Ik weet niet hoe dat moet / ik, heb daar hulp bij nodig ڤ Ik weet niet wat dat is ڤ Het aanvragen kost te veel moeite ڤ Ik wil niet in het systeem van de belastingen zitten ڤ Ik moet niks van de belastingen hebben ڤ Ik kom er niet voor in aanmerking ڤ Anders, namelijk.. 8. Als u gratis hulp zou krijgen bij het invullen van een T-formulier zou u dan een verzoek om teruggave indienen? ڤ Ja ڤ Nee ڤ Weet niet

24 9. U vraagt kwijtschelding aan voor de gemeentelijke belastingen. Heeft u in het jaar 2003 ook kwijtschelding aan gevraagd voor het Zuiveringsschap Limburg en Roer en Overmaas? ڤ Ja ڤ Nee ڤ Weet niet De volgende vraag gaat over de heffingskortingen. Een heffingskorting is een korting die u krijgt op de belasting die u moet betalen. Deze kortingen zijn bijvoorbeeld de alleenstaande-ouderenkorting, de kinderkorting en de jonggehandicapte korting, toetrederskorting. 10. Maakte u in het jaar 2003 aanspraak op de maandelijkse heffingskorting? ڤ Ja ڤ Nee ڤ Weet niet 11. U kunt bij de gemeente een beroep doen op eventueel voor u van toepassing zijnde extra voorzieningen. Van welk heeft u in het jaar 2003 gebruik gemaakt? (Interviewer: Antwoorden een voor een oplezen) ڤ Kwijtschelding gemeentelijke belastingen ڤ Gratis restzakken ڤ Zalmkorting ڤ Maastrichtpas ڤ Schuldhulpverlening ڤ Bijzondere Bijstand ڤ Wet voorzieningen gehandicapten Dit was de laatste vraag. Bedankt voor uw medewerking 20