Dorpenronde Tripscompagie

Transcriptie

1 VERSLAGLEGGING DORPENRONDE BESTUURLIJKE TOEKOMST VAN GRONINGEN Dorpenronde Tripscompagie Maandag 8 april, dorpshuis Tripscompagnie Dorpswethouder Matty Siersema heet allen welkom (12 burgers + politieke vertegenwoordiging) + korte uitleg avond. Burgemeester Van Zuijlen geeft toelichting op uitkomsten rapport Grenzeloos Gunnen. Pijlers: - Kwaliteit dienstverlening. - Grenzeloos gunnen. - Kwetsbaarheid organisatie. - Uit onderzoek blijkt dat grote gemeenten altijd duurder zijn dan kleine. Vragen: moet je gaan herindelen? En de voorkeur met wie, als je het gaat doen. Vragen van burgers Waarom richt Menterwolde zich op HS en Slochteren? - Heeft vooral te maken met de sociaal/economische ontwikkelingen rond de A7 strategische keuze. Wat gaat er veranderen na een herindeling? - Schaalvergroting, maar met dienstverlening op kleinere schaal. - De nieuwe gemeente is verantwoordelijk voor de dienstverlening. Is een grote gemeente niet onpersoonlijker? - Afstand tussen gemeente en kernen wordt groter. Dit kan er toe leiden dat de kernen meer zelf oppakken en daardoor dus kans op een hechtere gemeenschap. De dorpsraden ontvangen bv. budget/gemeentelijke middelen met ambtenaren als aanspreekpunt + mandaat om zelf activiteiten te ondernemen. Hoe zit het met de regelgeving? Menterwolde wordt als een toegankelijke gemeente ervaren met een prima persoonlijke benadering. - Grotere schaal zorgt voor verzakelijking en ook de persoonlijke benadering is anders. - Verordeningen en leges worden opnieuw vastgesteld. - De kosten gaan stijgen voor de burger, zo blijkt uit herindelingen elders in het land. Waarom niet herindelen vanuit natuurlijke vormen van samenwerking? Grotere kans van slagen dan opgelegd vanuit de provincie. Herindelen hoeft niet altijd, samenwerken kan ook! Argumenten kwaliteit/kwetsbaarheid kan ook in samenwerking. - Door bestuurlijke drukte is het advies tot herindeling, dit terwijl bv. Brandweer en RUD niet meegaan in een herindeling, maar voor alle gemeenten samen worden ingevuld.

2 Ziet u het zitten? - Het is wellicht voor de toekomst onvermijdelijk. - Samenwerking wordt vaak genoemd t.o.v. herindelen. - Ook de optie richting Veendam/Pekela komt voorbij. - Oriëntatie winkelen/scholen: HS/Zuidbroek/Veendam/Noordbroek en Muntendam. - Eventueel opsplitsen van de gemeente (snijpunt A7)/verschillend georiënteerd. Belangrijk voor de burgers uit Trips- en Borgercompagnie: - Waarde hechten aan de kern. - Krachten bundelen/krachtige gesprekspartner richting Provincie. - Toegankelijk blijven en dichtbij de burger staan. - Samenwerken daarnaast lokale beslissingen op lokaal niveau houden. - Voorkomen dat je alleen overblijft, samen met partners dan zijn er kansen voor samenwerking i.p.v. herindeling. - Bestaande gemeentehuizen blijven gebruiken als bv. frontoffice/lokale zaken. Kan met het nieuwe werken, contacten blijven behouden en geen extra kosten. - Leefbaarheid in de dorpen is een belangrijk issue. 16 mei komt dit aan de orde in de gemeenteraad. Input dorpenrondes wordt meegenomen in de afweging. Anita Hoppentocht Dorpenronde Noordbroek Dinsdag 9 april, dorpshuis Klipheerd Dorpswethouder Gerie ter Steege heet de aanwezigen welkom (25 personen, waaronder een aantal raadsleden). Vervolgens inleiding door burgemeester Eduard van Zuijlen. - Doel: raadplegen van de inwoners; college en raad nemen deze zienswijzen mee in hun beraadslagingen. - Rapport Grenzeloos Gunnen commissie zegt: gemeente krijgt meer en zwaardere taken, waardoor de complexiteit toeneemt. - Een zekerheid is dat het niet goedkoper wordt. - Zeker is wel dat de kwetsbaarheid op het personele vlak vermindert. - Geen geloof in van bovenaf opgelegde herindeling; proces moet van onderaf plaatsvinden. Reacties uit de zaal Hebben de plannen ook effecten op de taakomvang van de provincies? Hier is nu geen zicht op; de taakomvang verandert wel als er taken van de provincie naar de gemeente gaan.

3 Wat verandert er in de afstand tot de burger? Die wordt onvermijdelijk groter; hoe groter de gemeente, hoe hoger de drempel, ook richting politiek; daarvoor zijn echter wel oplossingen; het voorbeeld wordt genoemd van een gemeente in Friesland, waar elke kern een eigen budget heeft en een eigen contactambtenaar. Maar er zijn ook andere varianten denkbaar. Is groter ook beter? Dat staat of valt met de kwaliteit van de bestuurders; wat in ieder geval ontstaat is een betere verdeling van de bestuurskracht; grotere gemeenten kunnen meer tegenwicht bieden aan bijvoorbeeld het provinciebestuur dan kleinere gemeenten. Pleidooi voor samenvoegen van de drie noordelijke provincies of opheffing van de provincies De discussie hierover loopt; het Deens model wordt als voorbeeld genoemd; in dit model zijn er twee bestuurslagen: Rijk en gemeenten; de gemeenten hebben ook meer zeggenschap. Als we gaan herindelen, welke kant kijken we dan op? Conclusie: zoveel mensen, zoveel meningen. Enkele opmerkingen uit de zaal: Samenwerken met andere gemeenten; behoud zelfstandigheid. De voorgestelde Compagnie-variant, maar dan zonder Pekela en met Oldambt. Liever met Oldambt dan met Veendam. Opdelen van de gemeente met het Winschoterdiep als scheidslijn. Kijk naar de noordkant (Appingedam) als richting voor samenwerking/herindeling. Wat is voor de burger essentieel Bestuurlijke zorgzaamheid voor de dorpen. De voorzieningen in de dorpen moeten blijven. Behoud van de couleur locale. Het verdere proces Input dorpenrondes wordt meegenomen in de beraadslagingen in de gemeenteraad op 16 mei a.s. Jan Leegstra Dorpenronde Meeden Woensdag 10 april, dorpshuis Meeden Dorpswethouder Jan Batelaan heet de aanwezigen welkom burgers waarvan 6 politieke vertegenwoordigers Jan legt in zijn openingswoord een relatie met samenwerking van verenigingen in een dorp, zodat er meer body ontstaat en op die wijze de voorzieningen in stand kunnen blijven. Hij stelt als hoofdvraag van de avond: Wat vindt u als inwoners van Meeden van de herindeling/samenwerking? Burgemeester Eduard van Zuijlen gespreksleider + korte toelichting op de koers voor Menterwolde zoals die in het rapport van de commissie Jansen wordt uitgezet. Vervolgens geeft hij de uitgangssituatie van de gemeenteraad weer: 1. Nu eerst vooral richten op samenwerking met Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. 2. Gemeente van plus wordt niet noodzakelijk geacht en moet geen doel op zich zijn.

4 Doelstelling van de avond: het is geen referendum, maar gemeenteraad en college willen graag horen wat de inwoners van Meeden te zeggen hebben op dit onderwerp. De burgemeester leidt het gespreksonderwerp vervolgens in met het benoemen van een aantal redenen die de noodzaak van de opschaling aanvaardbaar maken: o.a. de decentralisaties van AWBZ, Jeugdzorg en de Participatiewet. Grote opgaven dus die een gemeente met de omvang van de gemeente Menterwolde niet alleen zou moeten willen oppakken. Vraag: Wordt het beter als je het groter maakt? Reacties van de aanwezigen - De gemeente doet alsof zij het nu voor het zeggen heeft, maar zijn dat niet de burgers? Er zou een referendum of een enquête moeten worden gehouden. - Is dit gesprek geen mosterd na de maaltijd. In Den Haag en de provincie Groningen is het toch al beklonken. - Raken we de identiteit van het dorp Meeden niet kwijt? Angst dat Meeden `nog meer aan de laatste tiet gaat hangen`. Hierbij wordt een vergelijking getrokken met de herindeling in 1990 van de voormalige vier gemeenten. Toen werd bij de samenvoeging het 4 kernen beleid uitgedragen, waarbij er voorzieningen op het niveau van de dorpen moesten blijven. Dat is niet realiseerbaar gebleken. - Het rapport van de commissie Jansen wordt als slecht leesbaar ervaren voor de `gewone` burger. ambtenarentaal en taal van bestuurskundigen - Een ander stelt hier tegenover dat hij het volstrekt eens is met de inhoud van het rapport en dat het rapport van visie getuigt ten aanzien van de noodzaak van herindeling. Daarbij nog wel vragen bij de voorgestelde indeling. reactie gemeenteraad, waarin samenwerking voorop staat, wordt als tegenstrijdig met het rapport ervaren - Meeden is vooral georiënteerd op Veendam (onderwijs, werk, winkels, zwembad) en in mindere mate op Pekela. Daarmee is het niet natuurlijk om samen te werken met Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. Zuidbroek en Noordbroek zijn vooral gericht op de A7 variant incl. Hoogezand- Sappemeer. - Als niet te ontkomen valt aan herindeling dan een zo klein mogelijke variant. - Als Hoogezand-Sappemeer bij Veendam komt, dan zullen er twee hoofdkernen in het gebied zijn. De verwachting is dat deze hoofdkernen elkaar gaan beconcurreren. - We moeten er eens mee stoppen om anti Veendam te zijn. En zo moeten we er ook mee stoppen dat er grote culturele verschillen bestaan tussen Muntendam en Meeden. - Opschalen naar een hoger niveau is noodzakelijk om de kwaliteit van dienstverlening te waarborgen. De burgemeester maakt hier een vergelijking met Duitsland waar men de Samtgemeinde als bestuurslaag kent en waarmee de identiteit van een dorp in stand wordt gehouden en daarnaast de Kreiz, de grootschalige bestuurslaag die vooral gericht is op de dienstverlening. - Deze constructie krijgt instemming vanuit de aanwezigen, wetende dat dit in Nederland niet uitvoerbaar is zonder wijziging van de Grondwet. - Vraag: Waarom kiest Menterwolde voor Hoogezand-Sappemeer en Slochteren? De burgemeester geeft aan dat deze keuze werd ingegeven door de ontwikkelkansen die de A7 zone biedt (gebaseerd op de regiovisie). Daarnaast kent Hoogezand-Sappemeer/Slochteren een eenvoudige en slagvaardige wijze van samenwerken. - Het antwoord op de vraag met wie je samenwerkt wordt bepaald door een gedeelde agenda, gedeelde gebiedsopgaven en gelijkgestemdheid. Denk aan krimpgebieden versus geen krimpgebieden. Aangezien Hoogezand- Sappemeer geen krimpgebied is en Menterwolde wel, is het niet logisch om samen te werken.

5 - Laten we nog groter denken en laat Menterwolde maar opgaan in Oost Groningen en dan zou Hoogezand-Sappemeer later aan kunnen sluiten. De burgemeester stelt hierbij de vraag of zo n gebied wel te besturen valt gelet op de fysieke afstanden. Samengevat Opschaling is wenselijk, maar vanuit oogpunt van de aanwezige inwoners van Meeden dan wel door samenvoeging van Menterwolde met Veendam. Efficiënt werken in relatie tot de inzet van middelen De burgemeester leidt in door met de stelling dat herindeling niet goedkoper maakt. Herindeling richt zich vooral op verminderen van de kwetsbaarheid van kleine gemeenten en op kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Reacties - Wat is een ideale omvang voor een heringedeelde gemeente? Geconstateerd wordt dat dit vooral afhangt van de omvang van opgaves waar een gemeente voor staat en met natuurlijke samenhang en niet direct met het aantal inwoners. - Grootschaligheid versus kleinschaligheid. Deze bewegingen kennen we vanuit de ziekenhuiszorg en vanuit onderwijs. Kort geleden is op deze terreinen opgeschaald en zien we nu een beweging terug. - De grootschaligheid zal als negatief effect hebben dat er grotere afstanden ontstaan tot het bestuur. Herindeling zal een prijsverhoging van de gemeentelijke producten tot gevolg hebben, hebben Menterwolmers dat er voor over? Reacties - Alles wordt duurder. Maar herindeling leidt tot de meer noodzakelijk body en biedt daarmee waarschijnlijk meer kwaliteit van dienstverlening. - Opschaling is niet om het werk te kunnen verzetten. Daarbij wordt herindeling het meest praktisch geacht en heeft voorkeur boven samenwerking. Afsluiting - 16 mei is de vergadering van de gemeenteraad gewijd aan dit onderwerp. - Van alle dorpenbijeenkomsten wordt verslag gelegd en die verslagen worden betrokken bij de afweging over de reactie aan de provincie. - De verslagen van de dorpenbijeenkomsten worden t.z.t. gepubliceerd op de website van de gemeente. Ria Deiman Dorpenronde Zuidbroek Maandag 15 april, dorpshuis De Broeckhof Dorpswethouder A. de Winter heet allen welkom (26 burgers + politieke vertegenwoordiging) + korte toelichting over de aanleiding Grenzeloos Gunnen en motie in PS. Ze geeft een korte uitleg over de avond. De status is het horen van meningen van de bevolking; dus geen hoorzitting of referendum.

6 Burgemeester Van Zuijlen geeft aan dat de gemeenteraad onlangs heeft gekozen voor samenwerking met Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. En zegt vervolgens dat de gemeenteraad en het college zich afvragen of dit rapport en de druk tot opschaling, reden moet zijn voor verandering van het ingenomen standpunt. Daarom wil men de bevolking horen om te komen tot een afgewogen besluit. Van Zuijlen geeft vervolgens toelichting op uitkomsten rapport Grenzeloos Gunnen. Aandachtpunten: - Drie grote decentralisaties (Jeugdzorg AWBZ Participatiewet) en relatie tot de kwaliteit dienstverlening. - Grenzeloos gunnen bestuurscultuur in gemeenten, tussen gemeenten onderling en tussen gemeenten en de provincie (machtsbalans provincie grote stad en ommeland). - Kwetsbaarheid organisatie (complexe regels veel verschillende producten). - Relatie tussen de kwaliteit van de dienstverlening en de kosten van grotere gemeenten (meer management - meer afstemmingsoverleg). Vragen: moet je gaan herindelen? En de voorkeur met wie, als je het gaat doen. Vragen van burgers Wat gaat er veranderen na een herindeling? - Schaalvergroting, maar met dienstverlening op kleinere schaal kan dat wel? (persoonlijke schaal versus efficiëntie van het ambtelijk apparaat). - De nieuwe gemeente is verantwoordelijk voor de dienstverlening maar zal deze ook zorgen voor de voorzieningen van sport/cultuur etc.? - De aparte gemeenten kunnen geen eigen beleid houden. Op voorhand is daar geen garantie over te geven de nieuwe gemeenteraad bepaald. - De kosten gaan stijgen voor de burger dat blijkt uit allerlei onderzoeken. Is een grote gemeente niet onpersoonlijker? Wat voor voordeel heeft de burger van de schaalvergroting? Big is beautifull maar er wordt op veel sectoren teruggekomen op de opschaling (onderwijs/zorg/belastingdienst). Gaat dit niet veel meer om macht en invloed van bestuurders? Als de gemeente groter wordt en meer delegeert betekent dat dan dat de DAR-ren/bewoners het allemaal zelf moeten regelen? (zie rapport Loslaten in vertrouwen ) Waarom niet herindelen als dat logisch voortvloeit uit samenwerking? Ga je automatisch meer gunnen als er minder gemeenten zijn? (bloedgroepenstrijd) Wat volgt na deze herindeling nog meer opschaling? Wordt je als plattelandsdorp niet platgedrukt door de grotere stedelijke delen binnen een grote gemeente? Hangt de optimale schaal niet af van het onderwerp (ict heel groot; brandweer regio s; jeugdzorg kleinschalig) en de opgave van een gebied?

7 Heeft de gemeente een keuze? Wat is de rol van provincie - kan deze iets opleggen? Zijn er andere samenwerkingsvormen mogelijk? (model Ten boer zelf klein blijven model Duitsland met gemeenten met verschillende taken - samenwerking) Wat als de bevolking massaal nee zegt tegen herindeling? Moet dit niet een onderwerp zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen? Belangrijk voor de burgers uit Zuidbroek - Zorgen over de stijging van het kostenniveau van de dienstverlening. En is dat wel de gewenste dienstverlening? - Waarde hechten aan de kern en de lokale voorzieningen. - Krachten bundelen/krachtige gesprekspartner richting Provincie zijn, maar verleden heeft geen goede resultaten opgeleverd (Ziekenhuis/FOC). - Bestuur moet toegankelijk blijven en dichtbij de burger staan en weten wat er speelt. Er moet sprake zijn van een eigen menselijke maat. - Samenwerken daarnaast lokale beslissingen op lokaal niveau houden. - Voorkomen dat je alleen overblijft, samen met partners dan zijn er kansen voor samenwerking i.p.v. herindeling. - Bestaande gemeentehuizen blijven gebruiken als bv. frontoffice/lokale zaken. Kan met het nieuwe werken, contacten blijven behouden en geen extra kosten. Op termijn komt er altijd een nieuw gemeentehuis en dat kost geld. Hoe nu verder? 16 mei komt dit aan de orde in de gemeenteraad. Discussieer mee op Facebook. Input dorpenrondes wordt meegenomen in de afweging. Paula Grit Dorpenronde Muntendam Woensdag 24 april, dorpshuis De Menterne Dorpswethouder Matty Siersema heet allen welkom (35 burgers + politieke vertegenwoordiging) + uitleg avond. Burgemeester Van Zuijlen geeft toelichting op doel van de avond, inhoud van het rapport Grenzeloos Gunnen en de samenwerking met Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. Twee vragen: 1. Samenwerking of herindeling? 2. En met wie? Reacties/vragen burgers Hoe ziet het speelveld eruit? - Provincie wil herindeling, maar gaat er niet over. Dit ligt bij de landelijke overheid, er is namelijk een wetswijziging voor nodig. De provincie is adviseur.

8 - Minister Plasterk heeft aangegeven dat een herindeling niet wordt afgedwongen, tenzij de meerderheid van gemeenten gaat herindelen en een paar niet. - Op dit moment is het zaak om als gemeente invloed op het proces te houden en te peilen wat de omliggende gemeente willen in dit proces. Samenwerking/herindelen, met wie? - Opschaling kan tegenwicht geven aan de grote invloed van de gemeente Groningen en de provincie. Samenwerken/herindelen Waarom de gemeente niet kleiner maken en de Provincie groter? Basistaken onderbrengen bij de gemeente, alle andere taken en specialisme naar Provincie. - Burgemeester noemt hier de vergelijking met Duitsland Gemeinde en Kreiz. Niet te klein denken. Een grotere gemeente (Menterwolde/Pekela/Veendam) met deelraden kan een mogelijkheid zijn. Is samenwerking niet te vrijblijvend? - Burgemeester: als diensten en taken vervlochten zijn, is er geen sprake van vrijblijvendheid meer. Dan kan je niet meer terug. In het rapport wordt gesproken over het feit dat er niets komt van samenwerken? - Burgemeester geeft aan het niet helemaal eens te zijn met deze conclusie. Er zijn wel degelijk vormen van samenwerking die prima werken, denk bijvoorbeeld aan de Brandweer. Angst: grote gemeente slokt de kleine op, dit werkt jaren door bij de bevolking. Waarom ook niet over de provinciegrenzen heen kijken? Als je het nu toch doet, doe het dan ook goed. Dorpen zijn in sommige gevallen meer gericht op gemeenten buiten de provinciegrens. Kies voor herindeling. Dit komt de ambtelijke organisatie ten goede en geen versnippering richting burgers. Bevalt de samenwerking met Hoogezand-Sappemeer en Slochteren tot nu toe? - Ja, anders georganiseerd dan MPV, veel simpeler en dat werkt. Een lijnorganisatie waarin de ene organisatie het werk voor meerdere gemeenten uitvoert en andersom. Als er sprake is van inhuur kan ook dit over meerdere gemeente worden verdeeld (kostenbesparing en efficiëntie). - Breng taken onder bij de samenwerkingsgemeente die daar goed in is. Belangrijk is de afstand overheid en burger zo klein mogelijk te houden, ook in een grotere gemeente. - Neem het voorbeeld van de gemeente Zuidoost Friesland, 80 kernen en dun bevolkt gebied. Lijntjes kort door per kern een dorpsambtenaar met budget en mandaat aan te stellen. Trend: overheid trekt zich meer terug, dorpen en organisaties meer zelforganisatiekracht. Of het werkt, weten we pas over een paar jaar.

9 Financieel Is herindeling goed voor onze burgers? Hogere kosten? En hoe zit het met het voorzieningenniveau in Menterwolde? Meer krimp door trek naar de grotere kernen? - Eens, geen 2 stedelijke kernen in een nieuw te vormen gemeente. Heeft inderdaad invloed op het voorzieningenniveau. - Advies aan de raad: bij herindeling 1 grote kern + kleinere kernen. - Zorgen voor steunpunten voor bv. paspoorten, rijbewijzen etc. daarmee wordt ook tegemoet gekomen aan burgers met een beperking. Hoe zit het met de financiële voordelen indien wordt opgeschaald? - Natuurlijk kijken we naar het kostenaspect, maar grotere gemeenten zijn duurder dan kleine gemeente. Dit blijkt uit onderzoek. - Samenwerking/herindeling vooral met het oog op kwaliteit en kwetsbaarheid. - Groter hoeft niet altijd beter te zijn kijk naar onze Sociale Dienst. Is er onderzoek gedaan naar de economische waarde voor herindeling? - De financiële discussie is ondergeschikt aan de noodzaak tot verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening en de vermindering van de kwetsbaarheid van een ambtelijk apparaat. Financieel gezien geen reden voor herindeling, wordt niet goedkoper voor burgers uit een kleine gemeente. Proces Verbazing over de haast van dit proces. Waarom niet de bevolking laten stemmen, heel Groningen gaat over de kop! - In de uitvoering is zeker geen haast. - Democratie? Jazeker, maar is het proces van herindeling en met wie voor de burger inzichtelijk genoeg? Daarom geen referendum. Met wie samenwerken? Er worden verschillen de opties genoemd, waarbij ook gevoelens een rol spelen. Herindelen met Veendam wordt door velen afgewezen. Het is lastig om hierop te antwoorden, wat gaat het ons opleveren als we met gemeente X of Y samengaan? Lastig inzichtelijk voor burgers. Waarom moeten we kiezen voor Hoogezand-Sappemeer en Slochteren? - Burgemeester geeft aan dat de samenwerking met Oost-Groningen moeizaam verloopt. De ontwikkel en economische kansen liggen vooral aan de A7 (bedrijvigheid/verbindingen/oriëntatie op de stad Groningen/een aantrekkelijk woongemeente zijn). Daarom is men bestuurlijk gericht op Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. Met wie? Hoogezand-Sappemeer of Veendam? Het maakt niet uit, winkelen doe je toch ook in beide gemeenten? De gemeente opsplitsen langs de spoorlijn. Samenwerken op economisch terrein kan breder, ook langs de N33 nu 2 gemeenten. Iets om over na te denken: samen sterker of klein maar fijn aldus dorpswethouder Matty Siersema. Anita Hoppentocht