Naoberzorg: dik voor mekaar

Transcriptie

1 Handboek voor de deelnemer Participatie door de bril van de burger / vrijwilliger Wie zoekt zal vinden Doorverwijzen, luisteren en omdraaien Aanwezig en beschikbaar zijn in de wijk Signaleren Buren helpen buren Zorg voor elkaar Ontmoeten moet Inzet talenten Waar werk ik aan? Naoberzorg: dik voor mekaar

2 Waar werk ik aan? Naoberzorg: dik voor mekaar Handboek voor de professional Participatie door de bril van de beroepskracht De wijk in Gezien worden: present zijn Bruggenbouwers in actie Zorg dichtbij Zorgen dat.. Aanvullen waar het moet Eropaf!

3 Het groeiboekje van Naoberzorg 6 Ruimte voor talent 1 Kijk op de eigen regie, inzet eigen kracht 7 Zorgpaden 2 Van onderop mee bewegen 8 De vraag achter de vraag / 3 Betere verwijzing, korte lijnen ervaringsdeskundigheid 4 Vrijwillig, niet vrijblijvend 9 Experimenteerruimte 5 Samenwerking 10 Beursvloer - ruilen Het groeiboekje van Naoberzorg Uitgangspunt 10 ankertjes

4 Het groeiboekje van Naoberzorg Het groeiboekje van Naoberzorg Uitgangspunt 10 ankertjes 1 Kijk op zelfregie en eigen kracht/familiezorg 6 Ruimte voor experiment 2 Eropaf! 7 Zorgnetwerk 3 Verbinding formele en informele zorg 8 De vraag achter de vraag/professionaliteit 4 Vrijwillig, niet vrijblijvend 9 Kaders en bijsturen 5 Integrale samenwerking 10 Beursvloer - bieden en aanbieden

5 Ik heb nodig: Ik wil zo lang mogelijk thuis in mijn eigen omgeving wonen Ik regel mijn ondersteuning zelf in mijn eigen netwerk Ik ben stuurman van mijn eigen leven Ondersteuning - flexibel en dicht bij huis Actuele kennis en netwerk Training op maat (bewustzijnsgroei) Inzet eigen kracht Ad. 1: Inzet eigen kracht

6 Zelfregie en eigen kracht/familiezorg Ad. 1: Kijk op zelfregie en eigen kracht/familiezorg Ik heb nodig: Ik ondersteun de burger waar ik dat kan Ik organiseer mee aan het netwerk Ik faciliteer door mijn aanwezigheid en aanbod Draagvlak en faciliteiten vanuit mijn organisatie Kennis en inzicht in mijn eigen professionele netwerk (en aanbod) Inzicht in lokale informele (aanbod) sociale kaart

7 Ik heb nodig: Ik neem deel aan acitiviteiten in mijn wijk Ik ben een helpende hand waar nodig Als het nodig is, dan ben ik er Passend en interessant aanbod Actieve deelnemer in het netwerk Mogelijkheden en randvoorwaarden Er zijn Ad. 2: Er zijn

8 Eropaf! Ad. 2: Eropaf! Ik heb nodig: Ik sluit aan bij wat er in de wijk speelt Werken via de wijkaanspreekpunten (sleutelfiguren in de wijk) Plek in het netwerk en actief op de voorgrond als dat moet Passende grondhouding en luistervaardigheid Ik aarzel niet en stap, waar nodig, erop af Ik kijk, luister en leg verbindingen

9 Ik heb nodig: Ik weet waar ik terecht kan Kennis van de lokale sociale kaart Ik wijs anderen de weg Weten hoe ik moet doorverwijzen (informatievaardigheden) Ons-kent-ons (wijgevoel) Ik ken mijn wijk Korte lijnen Ad. 3: Korte lijnen

10 Informele en formele zorg Ad. 3: Informele en formele zorg Ik heb nodig: Ik ben zichtbaar in de wijk (netwerk, sociale kaart) Een centrale ontmoetingsplek Ik neem enthousiast deel aan activiteiten Gelegenheid om mee te kunnen doen Ik zorg voor verbindingen op basis van de vraag Op de achtergrond actief willen zijn

11 Ik heb nodig: Als ik meedoe, dan kunnen ze op me rekenen Ik doe waar ik goed in ben Betrouwbaar, afspraak is afspraak Ik ben gelijkwaardig aan alle anderen Duidelijke kaders en afspraken Zelfinzicht, inzet eigen ervaring Vrijwillig, niet vrijblijvend Ad. 4: Vrijwillig, niet vrijblijvend

12 Beroepskracht, niet vrijblijvend Ad. 4: Beroepskracht, niet vrijblijvend Ik heb nodig: Ik ben als beroepskracht gelijkwaardig aan alle anderen Ik weet dat de buger kiest en stuurt, ik ondersteun waar nodig Ik doe mee, omdat ik het graag wil (motivatie!) Kennis van de cultuur, spreek hun taal (taal van de wijk) Relatie, draagvlak en vertrouwen Zelfkennis en enthousiasme

13 Ik heb nodig: Ik ben onderdeel van het lokale netwerk Ik zorg voor verbindingen Zichtbaar en vindbaar Ik werk vanuit een wij-gevoel Aldoende leer ik, al lerende doe ik Bruggen kunnen bouwen Samenwerking Ad. 5: Samenwerking

14 Integrale samenwerking Ad. 5: Integrale samenwerking Ik heb nodig: Ik ben op de achtergrond onderdeel van het lokale netwerk Ik investeer in relaties met lokale aanbieders/ ondernemers Ik werk als generalist met expertise Zicht op verbanden en in staat zijn om bruggen te bouwen Voldoende doorzettingsmacht (draagkracht organisatie) Voldoende lef en doorzettingsvermogen

15 Ik heb nodig: Ik weet wat mijn talent is Voldoende zelfkennis Ik durf mijn talent in te zetten Genoeg zelfvertrouwen en lef Ik ontwikkel mijn talenten Deelname aan trainingen en aldoende leren Ruimte voor talent Ad. 6: Ruimte voor talent

16 Ruimte voor experiment Ad. 6: Ruimte voor experiment Ik heb nodig: Ik durf buiten kaders te denken Verleggen van eigen grenzen Ik werk volgens nieuwe inzichten/werkwijzen Kritische en uitdagende grondhouding Ik durf anders te doen Werken vanuit een wij-gevoel

17 Ik heb nodig: Ik weet dat ik antwoord krijg op mijn vragen Ik wil korte lijnen en snelle doorverwijzing Ik voel me gesteund door het netwerk van Naoberzorg (volgsysteem) Kennis van de lokale sociale kaart Vertrouwen in werkwijze en organisatie Kennis van de werkwijze en ernaar handelen Zorgpad Ad. 7: Zorgpad

18 Zorgnetwerk Ad. 7: Zorgnetwerk Ik heb nodig: Ik werk samen met andere organisaties Meebouwen aan het volgsteunsysteem Niet verschuilen achter organisatiebelangen Medeverantwoordelijkheid voelen en werken volgens afspraken Ik werk samen met de informele zorg Ik werk klantvolgend en draag over

19 Ik heb nodig: Ik luister goed naar anderen Oefenen in luistervaardigheid Ik stel vragen Afstemmen op de ander Ik gebruik mijn ervaringsdeskundigheid Werken vanuit mijn intuïtie en ervaring Vragen stellen Ad. 8: Vragen stellen

20 De vraag achter de vraag Ad. 8: De vraag achter de vraag Ik heb nodig: Ik haal de kracht van de ander naar boven Voldoende vaardigheden om mensen aan te spreken op hun eigen kracht Ruimte geven aan mensen en ze uitnodigen om hun talenten en expertise in te zetten Voldoende inzicht en zelfkennis (training) Ik informeer en vraag door Ik gebruik mijn ervaring en deskundigheid

21 Ik heb nodig: Ik ben samen met anderen ondernemend en creatief Ik ben in gesprek over onze vorderingen en resultaten Ik ga samen met anderen nieuwe uitdagingen aan Voldoende experimenteerruimte Afspraken en ondersteuning inzake evaluatie Passende wet-en regelgeving Experimenteerruimte Ad. 9: Experimenteerruimte

22 Kaders en bijsturen Ad. 9: Kaders en bijsturen Ik heb nodig: Ik werk integraal en vanuit gezamenlijke belangen Ik werk op basis van voortschrijdend inzicht Duidelijke afspraken over rollen en bevoegdheden Evaluatie, bijstellen en durven te experimenteren Mijn opdracht en grenzen kennen, voldoende draagvlak om doelen te verwezenlijken Ik werk resultaatgericht aan eigen en gezamenlijke doelen

23 Ik ruil mijn diensten Netwerk en beursvloer Ik bied mijn diensten aan Website en duidelijke werkafspraken Ik werk vanuit win-win Inzicht en wederkerigheid ruilen Ik heb nodig: Beursvloer Ad. 10: Beursvloer: ruilen

24 Beursvloer bieden en aanbieden Ad. 10: Beursvloer: bieden en aanbieden Ik heb nodig: Ik ben tot wederdienst bereid Kunnen brengen en ook halen Ik weet dat de vraag het aanbod stuurt Bewust zijn van eigen grenzen in mijn rol Garant durven staan voor eigen professionaliteit (training) Ik ga voor kwaliteit van zorg en dienstverlening

25 De Zonnebloem De kerk De vrouwenvereniging De eerste lijnszorg De gemeente en het welzijnswerk De lokale bank De lokale omroep en de wijkbladen Mijn netwerk Mijn netwerk Mijn medeburgers, vrijwilligers en professionals in burger De basisscholen, middelbare scholen De bibliotheek De lokale ondernemers Het lokale verenigingsleven Het jeugd- en jongerenwerk De lokale seniorenverenging

26 Mijn netwerk Mijn netwerk Mijn collega s Mijn collega s van andere organisaties (zorg- en welzijnbreed) Scholen, belangenorganisaties en bovenlokale netwerken Eerstelijns- en tweedelijnszorg De gemeenten en provincie De vrijwilligersorganisaties De belangenbehartigers

27 werkwijze De organisatie De organisatie - werkwijze Ik sta centraal in dit project, omdat ik mee doe en mijn eigen regie voer Ik neem deel aan activiteiten en geef vorm en inhoud aan een project of werkgroep Ik ben onderdeel van een goed werkend netwerk, waarin mensen elkaar weten te vinden Ik heb de regie over mijn dagelijks leven en als dit niet meer zo goed loopt, dan zijn er mensen uit mijn eigen netwerk die me, waar nodig, ondersteunen In dit netwerk kan ik ook een beroep doen op een coördinator (spin in het web) waar ik met al mijn vragen terecht kan. We noemen hem of haar de dorps- of wijkcoach

28 Organisatie mijn werkwijze Organisatie - mijn werkwijze Ik stel de burger altijd centraal en ben ondernemend en afwachtend Ik ben op afroep beschikbaar en zichtbaar in de wijk Mensen weten me te vinden als het nodig is Ik werk samen met de eerstelijnszorg (huisartsen) en heb kennis van de lokale sociale kaart Ik vervul een brugfunctie tussen de informele - (vrijwilligers) en formele zorg Ik ondersteun en/of verwijs mensen naar Naoberzorg

29 Helpen doe ik graag! Helpen doe ik graag! Ik wil graag een goed idee of mijn ervaring inzetten om anderen in mijn wijk of dorp te helpen Ik kan mijn eigen idee vormgeven in het Naoberzorg-concept Ik ben altijd op zoek naar win-win

30 Eigen kracht aanboren! Eigen kracht aanboren! Ik volg de ontwikkelingen in de wijk, doe mijn werk in het netwerk Ik stem af met relevante partners die in het dorp of in de wijk werken Ik reik mensen suggesties aan om vorm en inhoud te geven aan eigen ideeën Ik stimuleer de nieuwe grondhouding bij mezelf en collega s Ik sluit aan bij wat er op dat moment in het dorp of in de wijk speelt Ik werk vanuit de participatiespiraal (5 o s) van overleven naar ondernemen: de 5 o s: van overleven, naar ontmoeten, ondersteunen, naar ontwikkelen en ondernemen

31 Naoberzorg is samen doen! Naoberzorg is samen doen! De lokale aanpak is dichtbij en persoonlijk, iedereen kan meedoen Naoberzorg sluit aan bij wat er op dat moment leeft! De activiteiten zijn van en voor de mensen en herkenbaar Samenwerken is een uitdaging! Communicatie en duidelijkheid zijn sleutels voor succes Enthousiasme en plezier zijn onontbeerlijk Naoberzorg doe je vooral sámen!

32 Naoberzorg? Leren door doen! Naoberzorg? Leren door doen! Ik werk volgens de afgesproken werkwijze en volg de beweging van onderop Ik help niet, maar ondersteun waar nodig! Ik geef storingen voorrang! Ik kan nieuwe projecten mee ondersteunen en help mee met fondsenwerving Ik heb kennis van de lokale sociale kaart Ik zet mijn eigen talenten in daar waar het nodig is en leer zelf te ondernemen Ik maak graag gebruik van de talentenbank om diensten te makelen en/of te ruilen

33 Regierol Ik ben de kanjer in de wijk Ik ben de kanjer in de wijk regierol Onze ideeën staan centraal! Dit betekent in de praktijk ook echt sámen regie voeren! In deze nieuwe rol verschuiven de (oude) verantwoordelijkheden Ik ben onderdeel van een wijkteam. Het wijkteam draagt zorg voor de coördinatie van alle activiteiten Het wijkteam wijst een dorps- of wijkcoach aan die een verbindende rol speelt De dorps- of wijkcoach verbindt initiatieven en draagt zorg voor een integrale benadering en is bij voorkeur een inwoner/vrijwilliger uit het dorp of uit de wijk

34 Ik coach al die kanjers! Ik coach al die kanjers! Ik verbind initiatieven van onderop. Ik stimuleer en faciliteer Daar waar wenselijk, coach ik werkgroepen of initiatieven Ik werk in opdracht van het dorps- of wijkteam én in opdracht van een integraal samenwerkingsverband Ik kijk, leer en ontwikkel in deze context nieuwe werkwijzen Ik ben alert op allerlei ontwikkelingen en adviseer het dorps- of wijkteam Ik werk samen met de dorps- of wijkcoach Ik ben alert op een effectieve samenwerking tussen de informele zorg (vrijwilligers en mantelzorgers) en formele zorg (thuiszorg)

35 Succesfactoren voor de deelnemer Succesfactoren voor de burger, vrijwilliger, deelnemer Draagvlak, commitment en enthousiasme van alle betrokkenen Wederzijds vertrouwen Positiviteit en doorzettingsvermogen Geduld en respect voor elkaar Een coördinatiepunt met een dorps- of wijkcoach uit het dorp of de wijk Duidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden

36 Succesfactoren voor de beroepskracht Succesfactoren voor de beroepskracht Een gezamenlijk gedragen ambitie en visie Wederzijds vertrouwen Positieve grondhouding Toonbeeld van flexibiliteit en innovatie, met respect voor elkaars belangen Integrale samenwerking tussen zorg, welzijn en informele zorg Duidelijke rollen en verantwoordelijkheden

37 Wat is er dan? Randvoorwaarden Wat is er dan? Randvoorwaarden Experimenteerruimte benutten Aandacht voor structurele deskundigheidsbevordering Een structureel wijkbudget Een dienende grondhouding, een wij-gevoel! Een passende rechtsvorm Passende en ondersteunende wet- en regelgeving Medewerkers met durf, lef en doorzettingsvermogen

38 Wat is er dan? Randvoorwaarden Wat is er dan? Randvoorwaarden Experimenteerruimte benutten Iedereen doet mee aan trainingen Binnen Naoberzorg wordt gewerkt met een integraal dorps- of wijkbudget Een open grondhouding Een wij-gevoel! Ruimte om te werken vanuit ontschotting in de wet- en regelgeving Voldoende durf, lef, doorzettingsvermogen Voldoende doorzettingsmacht

39 opwaarts, dus meer... Gewicht in de schaal, Gewicht in de schaal, heeft dus meer Zelfregie en verantwoordelijkheid Oog voor preventie (voorkomen is beter dan genezen) Inzet van eigen talenten en ervaringen is leuk Ruimte om echt mee te doen, door ideeën samen vorm te geven Ondersteuning mantelzorg, minder belasting Samenwerking en inzicht in lokale zaken Keuzevrijheid

40 opwaarts, dus meer... Gewicht in de schaal Gewicht in de schaal opwaarts, meer Door mensen uit te nodigen om mee te doen ontstaan er betere, leefbare en gezellige wijken Door meer preventie is minder zorg nodig Ondersteuning dicht bij huis, kortere lijnen, betere doorverwijzing Groei van het maatschappelijke bewustzijn Versterking mantelzorg, minder vraagbehoefte bij eerstelijnszorg Professioneel plezier in werk, meer ondernemerschap Keuzevrijheid

41 Gewicht in de schaal neerwaarts, dus minder... Gewicht in de schaal neerwaarts, heeft dus minder Oneigenlijke vragen eerstelijnszorg Last van wet-en regelgeving Onoverzichtelijk en complex werkveld zorg en welzijn Belerende grondhouding, hiërarchische verhoudingen Last van bureaucratie Personeelstekort Subsidies

42 Gewicht in de schaal neerwaarts, dus minder... Gewicht in de schaal neerwaarts, dus minder Institutioneel denken en handelen Wet-en regelgeving ( ontschotting ) Regierol Topdown benadering (ook vanuit hiërarchie eigen organisatie) Bureaucratie Werkdruk Kosten

43 De financiering De financiering Deelnemers in de wijk zijn voortaan zélf verantwoordelijk voor hun eigen welzijn (familie-)zorg, nieuwe initiatieven Deelnemers zijn samen verantwoordelijk voor het totale wijkbudget Deelnemers maken afspraken met de gemeente en/of subsidiegevers over de verantwoording en besteding van de middelen Het wijkteam werkt aan een stabiele netwerkorganisatie De functie van dorps- of wijkcoach is structureel verankerd in het budget

44 De financiering De financiering De gemeente ondersteunt, stimuleert en faciliteert zonodig het werkproces op lokaal niveau, bv. door de dorps- of wijkcoach Projectgroepen zoeken samen met het coördinatieteam naar middelen voor lokale activiteiten en betrekken de ondernemers erbij De gemeente en lokale partijen zorgen samen voor de benodigde dorps- en wijkbudgetten én de verankering van de werkwijze in het netwerk De gemeente maakt samen met het dorps- of wijkteam elk jaar afspraken over inzet van middelen, mensen en zo nodig over deskundigheidsbevordering

45 Heb samen plezier in wat je doet, humor is erg belangrijk Heb aandacht en zorg voor een goede relatie met alle spelers in de wijk Een gezamenlijk gedragen grondhouding is uitgangspunt, niet het geld Geef ruimte aan iedereen, er is plek voor elk talent Werk vanuit een integraal wijkbudget aan nieuwe projecten Actieplan Actieplan Begin klein, vanuit een initiatief, met sleutelfiguren Bouw van onderop voort op voortschrijdend inzicht Ga gewoon samen doen! Durf en experimenteer, val en sta op Hou het simpel en overzichtelijk, laat zien en horen wat je doet Vier successen altijd samen! Elke stap is er één

46 Actieplan Actieplan Initiatiefnemers en kartrekkers vinden Begin met kleine stapjes, hou het simpel en overzichtelijk Zorg dat mensen in het dorp/wijk kunnen volgen wat er gebeurt Heb inzicht in het lokale aanbod en de cultuur Zorg voor goede coaching van de medewerkers Wees pro-actief, laat successen zien en vier deze samen! Doe wat je zegt! Vertrouwen is de sleutel tot de ander Bouw en onderhoud het netwerk, sluit aan op wat er al is Maak je gedragscodes (cultuur) eigen Luister en kijk goed, dat is je basis Stel je eigen belang in het belang van het grote geheel

47 De deelnemer Participatie door de bril van de burger / vrijwilliger Deze waaier is het geesteskind van Karin van der Plas (karinvanderplas.nl) Het ontwerp en vormgeving is met zorg en toewijding tot stand gekomen in samenwerking met Joep Geelen (findyourlogo.nl), Venlo. De illustraties zijn van Jos van de Munckhof (josvandemunckhof.nl) in Venlo. Een bijzonder woord van dank aan Moon Saris, bladcoördinator/producent, eindredacteur en schrijver. Dank voor haar scherpe pen en kritische blik! ( Leo Beterams en dr. Martha van Biene hebben met veel enthousiasme en vertrouwen het concept verder doorontwikkeld. Zonder deze kanjers was dit product niet tot stand gekomen!

48 Participatie door de bril van de beroepskracht De Professional De waaier is financieel mogelijk gemaakt dankzij Martha van Biene, Lector van het Lectoraat Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief, kenniscentrum HAN SOCIAAL en Wmo-werkplaats. Alleen ga je sneller maar samen kom je verder.. (Keniaans gezegde)